📌از علوم انسانی تا فقه الاجتماع ✍سید مهدی موسوی 🛑 بخش اول: 🔹۱. هر جامعه‌ای متناسب با بنیان‌های معرفتی و نظام ارزشی و معانی فرهنگی مستقر در بیناذهنیت مردم، به تولید شبکه‌ای از علوم توصیفی، تبیینی و تجویزی دست می‌یازد تا از این طریق بتواند به نیازها و خواسته‌های مردم پاسخ مناسب و به روابط انسانی نظم دهد و در معادلات اجتماعی تعادل و توازن ایجاد کند. هرچقدر نیازها و تمنیّات مردم، پیچیده‌تر، متنوع‌تر و گسترده‌تر باشد به میزان درک عالمان و فرهیختگان جامعه از کمیت و کیفیت آن نیازها و تمنیّات، علوم تولید شده در آن جامعه هم پیچیده‌تر، متنوع‌تر و گسترده‌تر خواهد شد و از روابط شبکه‌های منسجم‌تر برخوردار می‌شود و به همین دلیل عالمان آن جامعه تلاش می‌کنند تا الگویی را برای طبقه‌بندی و ارزش‌گذاری بهتر علوم ارائه دهند تا بهتر به کار بیایند. 🔸۲. تمدن اسلامی براساس بنیان‌های معرفت توحید و درک خاص توحیدی از #عقل منجر به تولید نوع خاصی از #عقلانیت و دستگاه محاسباتی شد که به ایجاد و استقرار یک نظام ارزشی و شبکه‌ای از معانی فرهنگی خاص و توحیدی شد و براساس این نظام ارزشی و شبکه‌ی معانی فرهنگی، شبکه‌ای از نیازها متنوع، خواسته‌های مختلف و تمنیّات متعالی شکل گرفت و بدین جهت مجموعه‌ای از علوم متناسب تأسیس و تولید و یا اینکه ترجمه و بازتفسیر و بازسازی شد به نحوی که با روح عقلانیت توحید سازگار باشد. با توجه به ویژگی‌های عقلانیت توحیدی همچون جامع‌نگری، رشدمحوری، تشکیکی فهمی، این مجموعه‌ی علوم به هم پیوسته و مرتبطند و در عین حالی که به ساحت های مختلف زندگی انسان ناظرند به ایجاد یک نظم اجتماعی واحد منتهی شده است. از این رو در تمدن اسلامی بر پایه عقلانیت توحیدی، مجموعه‌ای علوم نظری، عملی، ابزاری حضور فعال و بانشاط در تنظیم مناسبات انسانی و تدبیر معادلات اجتماعی دارند که علی‌رغم تفاوت‌ها و حتی تضادهای علمی، در راستای تقویت و گسترش یک فرهنگ خاص بودند. به طوری که تشکیک‌ها و نقدهای یک دانش به دانش‌ دیگر، موجب ارتقا و تکامل آن دانش شده است. 🔹 ۳. از جمله مهمترین دسته دانشی در تمدن اسلامی حکمت عملی و علوم مدنی است که به تحلیل و تدبیر «کنش انسانی» و «روابط اجتماعی» معطوف است. از آنجا که در حکمت قرآنی و فلسفه اسلامی، انسان موجودی ذوابعاد و لایه‌های وجودی و سطوح رفتاری مختلف و متنوع است دانش‌های انسانی متنوعی با رویکردهای مختلفی شکل گرفته است که مکمل یکدیگرند و در عداد هم قرار دارند. مهمترین رویکردهای علوم انسانی در تمدن اسلامی فهرست‌وار عبارتند از: ✔️علوم انسانی حکمی ✔️ علوم انسانی فقهی ✔️ علوم انسانی عرفانی ✔️ علوم انسانی تاریخی پرداختن به تحلیل هر یک از این رویکردها و بررسی نمونه‌های آن به فرصتی مفصل نیازمند است. اما شایسته است به این نکته توجه شود که بدون دقّت تاریخی و نگاه عمیق جریان شناسی به این علوم و میراث ارزشمند، نمی‌توان شناختی از «کیستی خود» و چگونگی حرکت در مسیر تولید علوم انسانی، جامعه پردازی و تمدن سازی داشت. 🔸۴. بدون تردید نمی‌توان دانش فقه را از علوم انسانی جدا کرد و یا از علوم انسانی سخن به میان آورد اما به فقه نپرداخت. هرچند نمی‌توان علوم انسانی را هم به فقه تقلیل داد و از سایر رویکردها و دانش‌های معرفتی در علوم انسانی بحث نکرد. برخلاف برخی که یا فقه را از دایره علوم انسانی خارج می‌دانند و یا علوم انسانی را به فقه تقلیل می‌دهند. 🔹 ۵. لکن دانش فقه به عنوان یکی از مهمترین و گسترده‌ترین و عملیاتی‌ترین دانش‌های انسانی در تمدن اسلامی بسیار پر اهمیت است. دانش فقه بر پایه‌های حکمت و کلام نظری و عملی توحیدمحور و انسان‌شناسی کرامت‌محور استوار است و حداقل به ۵۲ عرصه‌ از عرصه‌های حیات انسانی ورود مستقیم دارد و علاوه بر تحلیل‌های عمیق از اعتبارات انسانی همچون حق و تکلیف، عبودیت و مسئولیت، کفر و شرک، مصلحت و مفسده، صحت و فساد، ملکیت و مالیت، زوجیّت و محرمیّت، طهارت و نجاست، غصب و ترخیص، و ده‌ها اعتبار انسانی و اجتماعی دیگر به تجویز احکام وضعی و احکام تکلیفی مرتبط با کنش‌های انسانی می‌پردازد. 🛑 ادامه دارد... #فلسفه_فقه #عقل #عقلانیت #عقلانیت_توحیدی #علوم_انسانی #فقه_الاجتماع ●➼‌┅═❧═┅┅───┄ ✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه https://eitaa.com/hekmat121

📌از علوم انسانی تا فقه الاجتماع ✍سید مهدی موسوی 🛑 بخش دوم: 🔸 ۶. دانش فقه همچون سایر دانش‌های مستقر در تمدن اسلامی بر عقلانیت توحیدی استوار است و به میزان ظرفیت زمانه و شرایط محیطی و تمدنی، این عقلانیت در آن تبلور یافته است و روز به روز بر عمق و گستره‌ی آن افزوده شده است. عقلانیت توحیدی را می توان در لایه‌های مختلف دانش انسانی فقه و در نحوه تعامل آن با سایر دانش‌ها مطالعه کرد. به طور نمونه به این موارد می‌توان اشاره کرد: ✔️ در مبانی و مبادی فلسفی کلامی؛ ✔️ در منابع و ادله؛ ✔️ در روش‌ها و شیوه‌های تحلیل متون و کشف حکم؛ ✔️ در موضوع شناسی؛ ✔️ در نتایج و دست‌آوردها. نکته مهم این است که این عقلانیت در همه مقاطع تاریخی مثل هم نبوده است لذا با نگاه جریان شناسانه از تطورات فقه، کمیّت و کیفیت آن را در دوره‌های مختلف می‌بایست به مطالعه و بررسی مراحل رشد و توسعه عقلانیت توحیدی در فقه پرداخت. 🔹 ۷. دانش انسانی فقه در تمدن اسلامی گاه به صورت یک منظومه مفصل و در قالب ۵۲ باب مرتبط و هماهنگ مطرح شده است و به تجویز احکام ختم شده است؛ اما گاهی به صورت تخصصی و راهبردی هم ظاهر شده است و در یکی از ساحت‌های حیات انسانی تفصیل یافته و به بیان راهبردها و خط‌مشی‌های اجتماعی پرداخته است به طور مثال آثاری همچون «احکام السلطانیه» یا «آیین‌نامه‌های امور حسبه و شهرداری‌ها» و «خراجیه» و یا «رسائل مشروطه و حکومت اسلامی» از جمله این موارد است. 🔸 ۸. پرداختن دانش انسانی فقه به بیان راهبردها و خط مشی‌های عمومی در اموری مثل وضع قانون و مقررات، نهادسازی اجتماعی، هدایت، مدیریت و کنترل روابط انسانی ظرفیتی بسیار ارزشمند برای «تحول و تولید علوم انسانی» است که نباید دست کم گرفته شود. هر چند نیازمند بازخوانی، بازسازی و گسترش روشی و محتوایی است. 🔹 ۹. فقه الاجتماع در ادامه سنت فقاهتی اسلام و با بهره‌گیری از منظومه‌های فقه تجویزی و همچنین رسائل فقه راهبردی شکل گرفته است تا بتواند به تحلیل «کلان رویه‌های اجتماعی» و «مسائل عام جامعه» از آن جهت که اجتماعی است و نه از آن جهت که صرفا سیاسی، اقتصادی، تربیتی است بپردازد و از این رهگذر به احکام تجویزی و قواعد راهبردی اسلام برای خط مشی گذاری‌های عمومی دست پیدا کند و همسو با سایر دانش‌ها و رویکردهای علوم انسانی به هدایت، مدیریت و تدبیر امور اجتماعی بپردازد. 🔸 ۱۰. با توجه به تحولات دنیای امروز و تمایل به مباحث راهبردی و خط‌مشی گذاری در عرصه‌های کلان اجتماعی، به نظر می‌رسد که دانش فقه الاجتماع ضروری‌ترین نیاز معرفتی جامعه و نظام اسلامی است. چرا که این رشته‌ی تخصصی با رویکرد راهبردی و خط‌مشی گذاری درصدد کشف احکام شارع مقدس در «کلان رویه‌های اجتماعی» براساس قوانین و سنّت‌های الهی حاکم بر حیات اجتماعی انسانی است. در واقع این «کلان رویه‌های اجتماعی» است که به روابط اجتماعی انسان اعم از روابط تربیتی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، مدیریتی و جزایی نظام کلان و سازمان شبکه‌ای می‌دهد. #عقل #عقلانیت #عقلانیت_توحیدی #علوم_انسانی #فقه_الاجتماع 📲به نقل از مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد عليه السلام @mfaam_razavi ●➼‌┅═❧═┅┅───┄ ✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه https://eitaa.com/hekmat121

⭕ کار خطرناک دفتر فرهنگستان آیت الله العظمی امام خامنه ای ❇️ بیانات بسیار مهم و تذکرات جدی حضرت آیت الله العظمی امام خامنه ای به حجت‌الاسلام میرباقری و اعضای دفتر #فرهنگستان قم در ۱۳۸۹/۴/۱۴ : ❗️در آموزش‌های بنیانی با طلبه ها سر و کار دارد، دست زدن به پایه های اساسی #کار_خطرناک است، #توجه می‌کنید؟ ❗️چه در زمینه‌ی منطق، چه در زمینه‌ی اصول، چه حتی گاهی در زمینه‌ی نحو و ادبیات. ❗️یک وقت آدم می‌بیند که به یک پایه‌ای دست می‌زنند و یک چیزی کنارش درست می کند این پایه‌ها طاقت نمی آورد و سقف می‌آید پایین. یعنی خیلی باید به این #توجه داشت. ❗️چون پایه‌ها هم در طول سال‌های متمادی و با تراکم اذهان بسیار برجسته و پیچیده و والا به وجود آمده. 🔆یعنی واقعاً "#شیخ‌انصاری" را هیچ نمی شود دست کم گرفت، 🔆یا فرض کنید "#صاحب_جواهر" را 🔆یا مثلاً فرض کنید در زمینه مسائل عقلی منطق "#خواجه‌نصیر" را 🔆یا "#علامه‌حلی" را 🔆یا "#ملاصدرا" را. 🔆اینها #خیلی_مغزهای_برجسته_و_بزرگی بودند 🔆آنی هم که الان دست ماست این محصول و این کار متراکم و در هم تنیده مجموعه‌ی این هاست. ❗️اگر چنانچه بنا کنیم این پایه ها را #دستکاری کردند یک وقتی می‌بینیم که نتوانستیم آن پایه‌ی مناسب محکم را کنارش درست کنیم آن وقت سقف می‌آید پایین؛ یعنی به این باید #توجه بشود! ❗️دو سه سال قبل از این، بعضی از این نوشته ها را (که نمی دانم مربوط به منطق بود یا چی بود) آوردند پیش من، به نظرم این معنا آمد و منتظر بودم یک وقتی با جنابعالی ملاقات بشود و این را عرض بکنم. خیلی خوب، حالا غرض همین؛ مهم است؛ این #خیلی_نکته_مهم_است که این را #توجه بکنید. منشور حوزه و روحانیت ج۵ ص۶ و۷. #دفتر_فرهنگستان ❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه https://eitaa.com/hekmat121/1505

🇵🇸 مقایسهٔ بلال خالد، عکاس فلسطینی، از عکس‌هایی که در جام جهانی قطر و جنگ غزه گرفته | بخش اول #فلسطین

🇵🇸 مقایسهٔ بلال خالد، عکاس فلسطینی، از عکس‌هایی که در جام جهانی قطر و جنگ غزه گرفته | بخش دوم #فلسطین

📌درآمدی بر بنیان‌های معرفتی فقه الاجتماع ✍سید مهدی موسوی شبکه اجتهاد http://ijtihadnet.ir/%d8%af%d8%b1%d8%a2%d9%85%d8%af%db%8c-%d8%a8%d8%b1-%d8%a8%d9%86%db%8c%d8%a7%d9%86%d9%87%d8%a7%db%8c-%d9%85%d8%b9%d8%b1%d9%81%d8%aa%db%8c-%d9%81%d9%82%d9%87-%d8%a7%d9%84%d8%a7%d8%ac%d8%aa%d9%85/

📌از علوم انسانی تا فقه الاجتماع ✍سید مهدی موسوی شبکه اجتهاد http://ijtihadnet.ir/%d8%a7%d8%b2-%d8%b9%d9%84%d9%88%d9%85-%d8%a7%d9%86%d8%b3%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%aa%d8%a7-%d9%81%d9%82%d9%87-%d8%a7%d9%84%d8%a7%d8%ac%d8%aa%d9%85%d8%a7%d8%b9-%d8%b3%db%8c%d8%af-%d9%85%d9%87%d8%af%db%8c/

📌 یادبود طلبه بسیجی کربلایی محمد حسین خانجانی (رحمة الله علیه) در ایام شهادت صدیقه طاهره حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) یاد کنیم از حضرت امام خمینی و شهدای اسلام و همچنین سرباز پاک باخته امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) طلبه بسیجی کربلایی محمد حسین خانجانی (رحمة الله علیه) و ایشان را در عزاداریها شریک کنیم. باشد که موجب مغفرت و تعالی درجات او در عالم برزخ و بهره‌مند از سفره کرامت حضرت صدیقه طاهره باشد ان‌شاءالله. رحم الله تعالی من یقرأ الفاتحة و الاخلاص مع الصلوات.🌺 اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم💐

📌 دو محور مهم خطبه فدکیه خطبه حضرت صدیقه طاهره (سلام الله علیها) در مسجد مدینه در حضور مهاجرین و انصار، جاودانه ترین سند مظلومیت و در عین حال حکمت و عقلانیت آن حضرت است. به نظر می‌رسد حضرت در این خطبه، دو امر مهم را تذکر می‌دهد: 🔹 ۱. تبیین جریان هدایت و فلسفه‌ی امامت به عنوان نظام‌بخش‌ترین رکن جامعه؛ ظاهراً حضرت می‌خواهند به سران و خواص جامعه بفهمانند که باید دوباره در نظام اندیشه توحیدی اسلام و جایگاه هدایت و نبوت به نحو عمیق بنگرند تا بتوانند فلسفه و جایگاه امامت را درک کنند. چرا که ریشه اصلی انحراف آنان از امامت، غفلت از توحید و نبوت و جریان هدایت و تربیت انسان است. 🔸 ۲. تذکر مسئولیت اجتماعی و مشارکت سازنده مردم در تحولات اجتماعی؛ حضرت صدیقه طاهره (سلام الله علیها) در بخش دوم خطابه، مردم و انصار را خطاب قرار می‌دهند و بی‌تفاوتی و بی‌توجهی آنها گله می‌کنند و از عوامل روانشناختی و جامعه‌شناختی بی‌تفاوتی و بی‌مسئولیتی آنها در حمایت از جریان امامت پرده بر میدارد. در نهایت تذکر می‌دهند که دود این بی‌تفاوتی و انتخاب نادرست به چشم خود آنها خواهد رفت. #خطبه_فدکیه #فلسفه_امامت #مسئولیت_اجتماعی #نظام_اندیشه_اسلامی ❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه ایتا https://eitaa.com/hekmat121 بله https://ble.ir/hekmat121

📌 فاطمیه و عقلانیت سیاسی و انقلابی 🔹حضرت صدیقه طاهره (سلام الله علیها) معلم بشریت در سیاست و قیام علیه انحراف و تحریف در امر حکومت و ولایت است. در زمانه‌ای که همگان به جهت راحتی و رفاه مادی، چشم بر حقیقت پوشیدند و با بی‌تفاوت از کنار انتخاب حاکمان گذشتند - چرا که در آن طرف چهره‌های رسانه‌ای بزرگی قرار داشتند که سوابق قابل توجه و القاب بزرگی را هم بدک می‌کشند - در چنین زمانه‌ای در برابر همه‌ی فعالیت رسانه‌ای و اقتدار القاب و اعتبارات اجتماعی می‌ایستد و از حقیقت مظلوم و طریقت حق در امر حکومت و ولایت دفاع می‌کند. 🔸حضرت زهرا (سلام الله علیها) یک سیاستمدار انقلابی و یک کنشگر حقیقت‌خواه و دلسوز جامعه و مردم است و از وضعیت آینده مردم نگران است و همواره به مردان و زنان جامعه اسلامی این انذار را می‌دادند که سکوت در برابر انتخاب نادرست و بی‌مسئولیتی در برابر حاکمیت اسلامی و نحوه‌ نظم بخشی به جامعه، عن‌قریب آنها را به جاهلیت باز می‌گرداند و باید منتظر حوادث شوم و حاکمیت ظالمانه بنی امیه باشند. ✔️ فاطمیه ایام تذکار جریان اقتدار طلب و پر سر و صدای انحراف و تحریف حاکمیت و ولایت اجتماعی است. ✔️ فاطمیه ایام شرکت در کلاس درس سیاست الهی و عقلانیت انقلابی حضرت صدیقه طاهره است که متن آن #خطبه_فدکیه است و شرح آن نهج‌البلاغه. #خطبه_فدکیه #فلسفه_امامت #حکومت_اسلامی #مسئولیت_اجتماعی #نظام_اندیشه_اسلامی ❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه ایتا https://eitaa.com/hekmat121 بله https://ble.ir/hekmat121

📌اول متکلم اسلام 🔹 دانش کلام از جمله علوم اسلامی است که عهده‌دار تبیین معارف و اصول اسلامی و دفاع از عقاید مسلمین و مرزهای فرهنگی جامعه اسلامی و نقد جریان‌های انحرافی است. این دانش بلافاصله بعد از وفات رسول خدا (صل الله علیه و آله) آغاز شد. 🔸 اولین مسئله کلامی که در جامعه اسلامی مطرح شد و به تبع آن مسایل دیگر به وجود آمد مسئله #امامت و #ولایت بود. مسئله مهمی که قرآن کریم از آن به عنوان محور همه‌ی رسالت پیامبر و تکمیل کننده‌ی دین و عزت جامعه‌ی اسلامی یاد می‌کند. 🔹 اولین شخصی که تلاش کرد یک تبیین کاملا علمی و دقیق از مسئله امامت و ولایت ارائه دهد و بدین واسطه به دفاع از جریان حق و انتقاد از انحراف و تحریف پرداخت حضرت صدیقه طاهره (سلام الله علیها) است. 🔸 خطبه‌ی فدکیه و خطابه‌ی نزد زنان مدینه و همچنین برخورد غضب آلود با سران خلافت، از جمله تلاش‌های آن بانوی مطهره است که با هدف یقظه و بیداری جامعه‌ی اسلامی و تبیین صحیح همه‌ی دین اسلام در یک چارچوب منظم علمی و منطقی صورت گرفت. 🔹 ما پیش از خطبه فدکیه، هیچ متن دیگر کلامی نداریم که اینگونه به تبیین اصول دین و دفاع از آن پرداخته باشد و به نقد جریان مقابله اشاره داشته باشد. 🔸 نگاه اجمالی به فهرست مطالب این خطبه به خوبی روشن می‌سازد که آن حضرت، براساس یک ترتیب منطقی و حکمی از اصل توحید و فلسفه نبوت و حکمت شرایع آغاز می‌کند تا بتواند فلسفه امامت و ولایت را تبیین سازد و به طرح طرف مقابل پاسخ نظام‌مند ارائه دهد. #کلام #خطبه_فدکیه #فلسفه_امامت #حکومت_اسلامی #نظام_اندیشه_اسلامی ❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه https://eitaa.com/hekmat121