eitaa logo
امتداد حکمت قرآنی و فلسفه الهی
1.2هزار دنبال‌کننده
418 عکس
123 ویدیو
26 فایل
حکمت قرآنی در اندیشه فیلسوفان انقلاب اسلامی: امام خمینی علامه طباطبایی شهیدان مطهری، بهشتی، صدر آیات علامه جعفری، مصباح یزدی، جوادی آملی و امام خامنه ای https://eitaa.com/Taha_121 نگاشته‌های سید مهدی موسوی طلبه و مدرس فقه واصول-دکتری فلسفه علوم اجتماعی
مشاهده در ایتا
دانلود
📌 تفسیر یا تحریف 🔸 دوگانه‌ی تفسیر و تحریف نسبت به هر متن محوری و اثر تحول‌ساز ممکن است. ظاهر این دو، یکی است یعنی هر دو در مقام شرح و توضیح و بازخوانی است اما تفاوت‌های بنیادین میان آنها وجود دارد: 🔹 ، شرح و بازخوانی همدلانه مبتنی بر توجه کامل به مبانی و بنیادهای فلسفی و الهیاتی متن است. بنابراین مفسر کسی است که مبانی و اندیشه‌های یک متفکر را به درستی فهم و آشکار می‌کند و بر آن اساس به شرح و توضیح و بازخوانی اثر آن متفکر میپردازد و نشان می‌دهد که چگونه آن مبانی و بنیادهای فلسفی و الهیاتی به تولید این اثر و نظریه‌ها و اندیشه‌ها آن منتهی شده است. ، تعلقات و معتقدات خود را به متن تحمیل نمی‌کند و صرفا به خروجی‌ها و روبناهای اثر و همچنین به بخشی از ان اکتفا نمی‌کند بلکه به منظومه فکری متن و نظام محوری و بنیادین آن توجه دارد. 🔸 برخلاف تفسیر ، به خروجی‌ها و روبناهای یک اثر و یا بخشی از متن توجه می‌کند و از مبانی فلسفی و الهیاتی متفکر و نویسنده غفلت دارد. محرّف (تحریف‌گر) آگاهانه و یا غیرآگاهانه تلاش دارد تا آنچه خود می‌پسندد از متن، فهم کند و از آن سوء استفاده کند. بدون آنکه به مبانی فکری-فلسفی و بنیان‌های الهیاتی و کلامی نویسنده و متفکر توجه عمیق و صحیح داشته باشد به بازخوانی خروجی‌ها و روبناهای اندیشه و اثر اکتفا می‌کند و با تقلیل یک دستگاه معرفتی به یک بخش آن، زمینه‌ی تحریف را فراهم می‌کند. ♦️ نتیجه: نتیجه این‌که در بازخوانی آثار و متون متفکران انقلاب اسلامی همواره باید نسبت به تحریف و نفوذ حساس بود و جلوی آن ایستاد. https://eitaa.com/hekmat121
📌پرفکرترین انقلاب (درآمدی بر جبهه فکری انقلاب اسلامی) 🔹انقلاب اسلامی ملت ایران محصول تلاش گسترده فکری و فلسفی بود و به یقین می توان اذعان کرد که برای هیچ انقلابی پیش از پیروزی در طول تاریخ به اندازه انقلاب اسلامی کار فکری و فلسفی نشده است. 🔸انقلاب اسلامی محصول مجموعه ای از تلاش های نظری و فکری است که از سالیان دور توسط متفکران بزرگ و اندیشمندان مسلمان در جلسات خصوصی و مجامع علمی و منابر عمومی مطرح شده است و در این راستا طرح‌ها، راهبردها، پیشنهادات مختلفی ارائه شد که زمینه ساز رشد و تعالی جامعه ایرانی و همبستگی کنشگران انقلابی شد. 🔹این طرح‌ها و برنامه‌های نظری و فلسفی شباهت‌ها و تمایزهایی‌ هم با هم داشتند هر کدام افق‌ها و راهبردهای مختلفی را پیشنهاد می‌کردند اما آنچه مهم بود این است که یک نهضت فکری و فلسفی در جامعه شکل گرفت و از طریق رسانه‌ها و منابر به اطلاع عموم می رسید. و فیلسوفان انقلاب_اسلامی متفکران : (ره) https://eitaa.com/hekmat121
💢 هوشمندی فیلسوفان انقلاب اسلامی در شناسایی عقبه فکری دشمن ببینید، یک روز در این کشور ــ... صحبتِ پنجاه شصت سال قبل است ــ توده‌ای‌ها فعّالیّت میکردند؛ فعّالیّت تبلیغی و غیره. ظاهر مطلب این بود که این یک جوانِ توده‌ای است، به منِ جوانِ آخوند یا غیرآخوند رسیده و مثلاً میخواهد حرف خودش را بر ذهن من غالب کند؛ این ظاهر قضیّه بود، امّا باطن قضیّه این نبود. باطن قضیّه این بود که حزب توده اساساً متّکی بود به یک دستگاه فکری و سیاسیِ گسترده‌ای به نام «شوروی»؛ توده‌ای‌ها اصلاً از آنجا تغذیه می شدند، ارتزاق مادّی و فکری میکردند؛ با منبع مارکسیسم مواجهید. لذا اینجا دانشمندان هوشمند آن روز ما، مثل مرحوم علّامه‌ نرفتند سراغ اینکه جواب این‌ها (جوان توده‌ای) را بدهند، جواب مارکسیسم [را دادند]؛ این [کتاب] «روش رئالیسم» جواب مبانی فکری مارکسیستی است؛ مبنای فکری نقطه مقابل را پیدا کنند، آن را هدف قرار بدهند. بسیاری از کارهای مرحوم شهید از این قبیل است؛ یعنی صحنه را بشناسیم، بدانیم چه کسی با ما طرف است. بیانات رهبری در دیدار طلاب؛ ۱۴۰۲/۴/۲۱ https://eitaa.com/hekmat121
📌مظلومیت امام خمینی(ره) سخنان منتشر نشده آیت الله العظمی خامنه‌ای پیرامون "رفع مظلومیت امام خمینی(رحمة الله علیه)": 🔹 امام(ره) مظلوم است چون رئیس یک کشور شد و یک انقلاب را برپا کرد و یک شخصیت سیاسی شد و الّا امروز هر کس دیگر در دنیا به این پایه از علوم برسد او را سر دست بلند می کنند. امام در عرفان، فلسفه، فقه، اصول و اخلاق جزو بود. 🔸یکی از اساتید معروف [که شما ایشان را میشناسید و من نمیخواهم اسم او را بیاورم]؛ کسی که هم با حوزه های علمیه آشنایی داشت و هم کاملاً در فرهنگ روز وارد بود، بعد از سفرهای متعدد و اقامتهای طولانی در کشورهای غربی گفته بود‌ "امروز در مراکز اصلی فرهنگ غربی عناصری مثل ملاصدرا و شیخ انصاری مطرح هستند و جاذبه دارند". امام هم ملاصدرا بود و هم شیخ انصاری زمان خودش بود. 🔹چنین چهره ای مظلوم واقع شد چرا؟ چون پا در وادی سیاست گذاشت و دشمنان سیاسی پیدا کرد، دشمنان سیاسی از همه ی دشمنها خطرناکتر وحشی تر و بی ملاحظه تر هستند. در دنیای سیاست ناگهان صد را صفر میکنند و گاهی صفر را به صد میرسانند، قدرت هم که دست اینهاست لذا نمیگذارند چهره امام، آشکار شود. امام شایسته این است که چهره اش آشکار شود هر چه میتوانید آنجا در این جهت کار کنید خدا هم ان شاء الله توفیق خواهد داد. (۱۳۷۸/۱۰/۲۷) ❇️ https://eitaa.com/usul121
📌 دو محور مهم خطبه فدکیه خطبه حضرت صدیقه طاهره (سلام الله علیها) در مسجد مدینه در حضور مهاجرین و انصار، جاودانه ترین سند مظلومیت و در عین حال حکمت و عقلانیت آن حضرت است. به نظر می‌رسد حضرت در این خطبه، دو امر مهم را تذکر می‌دهد: 🔹 ۱. تبیین جریان هدایت و فلسفه‌ی امامت به عنوان نظام‌بخش‌ترین رکن جامعه؛ ظاهراً حضرت می‌خواهند به سران و خواص جامعه بفهمانند که باید دوباره در نظام اندیشه توحیدی اسلام و جایگاه هدایت و نبوت به نحو عمیق بنگرند تا بتوانند فلسفه و جایگاه امامت را درک کنند. چرا که ریشه اصلی انحراف آنان از امامت، غفلت از توحید و نبوت و جریان هدایت و تربیت انسان است. 🔸 ۲. تذکر مسئولیت اجتماعی و مشارکت سازنده مردم در تحولات اجتماعی؛ حضرت صدیقه طاهره (سلام الله علیها) در بخش دوم خطابه، مردم و انصار را خطاب قرار می‌دهند و بی‌تفاوتی و بی‌توجهی آنها گله می‌کنند و از عوامل روانشناختی و جامعه‌شناختی بی‌تفاوتی و بی‌مسئولیتی آنها در حمایت از جریان امامت پرده بر میدارد. در نهایت تذکر می‌دهند که دود این بی‌تفاوتی و انتخاب نادرست به چشم خود آنها خواهد رفت. ❇️ ایتا https://eitaa.com/hekmat121 بله https://ble.ir/hekmat121
📌 فاطمیه و عقلانیت سیاسی و انقلابی 🔹حضرت صدیقه طاهره (سلام الله علیها) معلم بشریت در سیاست و قیام علیه انحراف و تحریف در امر حکومت و ولایت است. در زمانه‌ای که همگان به جهت راحتی و رفاه مادی، چشم بر حقیقت پوشیدند و با بی‌تفاوت از کنار انتخاب حاکمان گذشتند - چرا که در آن طرف چهره‌های رسانه‌ای بزرگی قرار داشتند که سوابق قابل توجه و القاب بزرگی را هم بدک می‌کشند - در چنین زمانه‌ای در برابر همه‌ی فعالیت رسانه‌ای و اقتدار القاب و اعتبارات اجتماعی می‌ایستد و از حقیقت مظلوم و طریقت حق در امر حکومت و ولایت دفاع می‌کند. 🔸حضرت زهرا (سلام الله علیها) یک سیاستمدار انقلابی و یک کنشگر حقیقت‌خواه و دلسوز جامعه و مردم است و از وضعیت آینده مردم نگران است و همواره به مردان و زنان جامعه اسلامی این انذار را می‌دادند که سکوت در برابر انتخاب نادرست و بی‌مسئولیتی در برابر حاکمیت اسلامی و نحوه‌ نظم بخشی به جامعه، عن‌قریب آنها را به جاهلیت باز می‌گرداند و باید منتظر حوادث شوم و حاکمیت ظالمانه بنی امیه باشند. ✔️ فاطمیه ایام تذکار جریان اقتدار طلب و پر سر و صدای انحراف و تحریف حاکمیت و ولایت اجتماعی است. ✔️ فاطمیه ایام شرکت در کلاس درس سیاست الهی و عقلانیت انقلابی حضرت صدیقه طاهره است که متن آن است و شرح آن نهج‌البلاغه. ❇️ ایتا https://eitaa.com/hekmat121 بله https://ble.ir/hekmat121
📌اول متکلم اسلام 🔹 دانش کلام از جمله علوم اسلامی است که عهده‌دار تبیین معارف و اصول اسلامی و دفاع از عقاید مسلمین و مرزهای فرهنگی جامعه اسلامی و نقد جریان‌های انحرافی است. این دانش بلافاصله بعد از وفات رسول خدا (صل الله علیه و آله) آغاز شد. 🔸 اولین مسئله کلامی که در جامعه اسلامی مطرح شد و به تبع آن مسایل دیگر به وجود آمد مسئله و بود. مسئله مهمی که قرآن کریم از آن به عنوان محور همه‌ی رسالت پیامبر و تکمیل کننده‌ی دین و عزت جامعه‌ی اسلامی یاد می‌کند. 🔹 اولین شخصی که تلاش کرد یک تبیین کاملا علمی و دقیق از مسئله امامت و ولایت ارائه دهد و بدین واسطه به دفاع از جریان حق و انتقاد از انحراف و تحریف پرداخت حضرت صدیقه طاهره (سلام الله علیها) است. 🔸 خطبه‌ی فدکیه و خطابه‌ی نزد زنان مدینه و همچنین برخورد غضب آلود با سران خلافت، از جمله تلاش‌های آن بانوی مطهره است که با هدف یقظه و بیداری جامعه‌ی اسلامی و تبیین صحیح همه‌ی دین اسلام در یک چارچوب منظم علمی و منطقی صورت گرفت. 🔹 ما پیش از خطبه فدکیه، هیچ متن دیگر کلامی نداریم که اینگونه به تبیین اصول دین و دفاع از آن پرداخته باشد و به نقد جریان مقابله اشاره داشته باشد. 🔸 نگاه اجمالی به فهرست مطالب این خطبه به خوبی روشن می‌سازد که آن حضرت، براساس یک ترتیب منطقی و حکمی از اصل توحید و فلسفه نبوت و حکمت شرایع آغاز می‌کند تا بتواند فلسفه امامت و ولایت را تبیین سازد و به طرح طرف مقابل پاسخ نظام‌مند ارائه دهد. ❇️ https://eitaa.com/hekmat121
📌 فهم اقتدارگرایانه از ولایت و حکومت، آغاز انحراف امت اسلامی 🔹انحراف از آنجا شروع شد که امامت و خلافت بعد از نبی مکرم اسلام (صل الله علیه و آله) کاملا سیاسی، اراده‌گرایانه و اقتدارگرایانه فهم و تفسیر شد. به این معنا که خلافت صرفا ریاست و سرپرستی جامعه و بر عهده گرفتن زمام امور حکومت و سیاست است و هیچ نسبتی با حقایق معنوی و ابعاد وجودی انسان ندارد. بر اساس چنین فهمی از خلافت و سیاست، در درستی انتخاب پیامبر اسلام (صل الله علیه و آله) در روز غدیر تردید ایجاد شد چرا که اگر خلافت سرپرستی جامعه و برعهده گرفتن امور مادی جامعه است به قدرت و اقتدار متناسب وابسته و در فرهنگ جامعه‌ی آن زمان که هنوز بنیان‌های فکری جاهلیت آن زمان حضور فعال داشت، اقتدار در شیخوخیت و قدرت قبیلگی معنا می‌یافت. با توجه به این فهم، ولایت و امامت به یک امر فرعی و حاشیه‌ای مبدل شد و با خارج کردن آن از اصول عقاید و با «اجتهاد در برابر نص» و تکیه بر تفاهم اجتماعی میان مهاجرین و انصار، مسیر جامعه اسلامی را تغییر دادند و بلغ ما بلغ. 🔸 در حالی که در مکتب فکری حضرت صدیقه کبری فاطمه زهرا (سلام الله علیها) ولایت و خلافت بر مبنای فهم توحیدی از عالم و آدم و در ادامه رسالت نبوت و هدایت قرار دارد و سرپرستی جامعه و مدیریت امور، فقط هدف متوسط ولایت است؛ آنچه غایت اصلی ولایت و خلافت است تربیت نفوس و هدایت دلها به سمت خداوند متعال در محیط سالم اسلامی است. خلیفه، ولی و امام جامعه محور وحدت قلوب و مانع از افتراق و جدایی امت و موجب نظام اجتماعی است. او قلب تپنده‌ی جامعه است و خون عقلانیت و معنویت و عدالت را در رگ‌های جامعه به حرکت در می‌آورد تا همه انسان‌ها تربیت شوند و همه‌ی ظرفیت‌های وجودیش اعم از معنوی و طبیعی رشد یافته و شکوفا شود. به همین جهت قدرت و اقتدار در این مکتب فکری به اعتبارات اجتماعی و شیخوخیت و تعصبات قومی و قبیلگی وابسته نیست بلکه به قدرت عقل، حکمت و ایمان و میزان وابستگی به خداوند متعال که منبع همه خوبی‌ها و قدرت‌هاست مرتبط است. در این نگرش،ولایت و امامت از اصول معارف و عقاید اسلامی، عامل کمال دین، اتمام نعمت و رکن همه‌ی شریعت و تنها طریق اقامه‌ی توحید در همه‌ی شئون اجتماعی و تربیت توحیدی انسان است. 🔹بر این مبنا، حکمت انتخاب الهی و ابلاغ آن توسط پیامبر اسلام (صل الله علیه وآله) در روز غدیر آشکار می‌شود؛ چرا که به اذعان همه‌ی مسلمین، امیرالمؤمنین حضرت علی بن ابی‌طالب (علیه السلام) اعقل، اعلم، اعبد، افضل و اشرف مردم بعد از نبی مکرم اسلام بود و تنها او بود که به تربیت انسان و شکوفایی استعداد‌ها و ظرفیت‌های وجودی انسان و هدایت جامعه در مسیر سعادت و فضیلت علم و قدرت داشت. 🔸 حضرت صدیقه طاهره (سلام الله علیها) در اقدامات و خطابه‌هایش، با گریه‌ها و قهرهایش، با بیماری و شهادتش، با نحوه کفن و دفنش، درصدد تعلیم این معرفت بود که: ✔️ اولا ولایت و امامت صرفا یک سرپرستی اجتماعی و اقتدار سیاسی نیست بلکه فراتر از آن و در امتداد نبوت و هدایت در جهت اقامه‌ی توحید و تربیت جامع بشریت است. ✔️ثانیا یک مسئله فرعی و حاشیه‌ای نیست که با اهل حل و عقد مشخص بشود بلکه قوام اسلام و نظام امت است لذا تعیین تکلیف آن بر عهده خداوند متعال و ابلاغ آن در راستای رسالت نبی مکرم اسلام است. ✔️ثالثا قدرت و اقتدار یک امر نسبی و صرفا ارادی نیست بلکه با حقیقت، عقلانیت و‌ حکمت، ایمان و معنویت و اتصال وجودی با خداوند متعال معنا می‌یابد نه با اعتبار سازی و تفاهم اجتماعی؛ ✔️ رابعاً هیچ کس جز حضرت مولی الوحدین علی بن ابی طالب از چنین حقیقت وجودی و شأنیت الهی برخوردار نیست که تربیت انسان و زمان امور به دست او سپرده شود. 🔹 نکته برای تفصیل این مطلب، مطالعه کتاب ارزشمند امامت و رهبری در اسلام اثر فیلسوف متفکر آیت الله استاد بسیار سودمند است. ❌ ❇️ https://eitaa.com/hekmat121
📌 بنیان‌های فلسفی انقلاب اسلامی پاسخ حکیمانه امام خمینی به خبرنگار روزنامه انگلیسی تایمز ۱۸ دی ۱۳۵۷ ❇️ سؤال: مایلم که قدری درباره دوران کودکی شما و شغل شما در آن زمان بدانم و شاید هم مختصری از دوران طفولیت شما و طریقی که از آن طریق به اعتقاد کنونی راه یافتید. کیفیت ها و ارزش هائی که برای شما مهم بوده و هستند چیست؟ و به عنوان یک مسیحی درباره فرهنگ شما زیاد نمی دانم از این رو اولین سؤالم این است که اعتقادات شما چیست؟ کجا و چگونه این اعتقادات را فرا گرفتید؟ و چگونه آنها را عمل می کنید؟ و به عنوان سؤالی تکمیلی لطفاً مختصری از شرح کار خود را بیان کنید. ❇️جواب: 🔹زندگی شخصی من هم مانند همه افراد حادثه ای است جزئی از تمام حوادثی که در جهان می گذرد که نیازی به شرح و توضیح آن نمی بینم. 🔸 ولی اعتقادات من و همه مسلمین همان مسائلی است که در قران کریم آمده است و یا پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) و پیشوایان بحق بعد از آن حضرت بیان فرموده اند که: ۱. ریشه و اصل همه آن عقاید که مهمترین و با ارزشترین اعتقادات ماست، اصل توحید است. ۲. مطابق این اصل ما معتقدیم که خالق و آفریننده جهان و همه عوالم وجود و انسان، تنها ذات مقدس خدای تعالی است که از همه حقایق مطلع است و قادر بر همه چیز است و مالک همه چیز. ۳. این اصل به ما می آموزد که انسان، تنها در برابر ذات اقدس حق باید تسلیم باشد و از هیچ انسانی نباید اطاعت کند مگر اینکه اطاعت او اطاعت خدا باشد. ۴. براین اساس هیچ انسانی هم حق ندارد انسان های دیگر را به تسلیم در برابر خود مجبور کند ۵. و ما از این اصل اعتقادی، اصل آزادی بشر را می آموزیم که هیچ فردی حق ندارد انسانی و یا جامعه و ملتی را از آزادی محروم کند، برای او قانون وضع کند، رفتار و روابط او را بنا به درک و شناخت خود که بسیار ناقص است و یا بنا به خواسته ها و امیال خود تنظیم نماید ۶. و از این اصل ما نیز معتقدیم که قانونگزاری برای بشر در اختیار خدای تعالی است، همچنان که قوانین هستی و خلقت را نیز خداوند مقرر فرموده است و سعادت و کمال انسان و جوامع، تنها در گرو اطاعت از قوانین الهی است که توسط انبیا به بشر ابلاغ شده است ۷. و انحطاط و سقوط بشر به علت سلب آزادی او و تسلیم دربرابر سایر انسان هاست. ۸. بنابراین انسان باید علیه این بندها و زنجیرهای اسارت و در برابر دیگرانی که به اسارت دعوت می کنند قیام کند و خود و جامعه خود را آزاد سازد تا همگی تسلیم و بنده خدا باشند و از این جهت است که مقررات اجتماعی ما علیه قدرت های استبدادی و استعماری آغاز می شود ۹. و نیز از همین اصل اعتقادی توحید ما الهام می گیریم که همه انسان ها در پیشگاه خداوند یکسانند، او خالق همه است و همه مخلوق و بنده او هستند، اصل برابری انسان ها و اینکه تنها امتیاز فردی نسبت به فرد دیگر بر معیار و قاعده تقوا و پاکی از انحراف و خطاست. ۱۰. بنابراین با هر چیزی که برابری را در جامعه بر هم می زند و امتیازات پوچ و بی محتوائی را در جامعه حاکم می سازد باید مبارزه کرد. 🔹 البته این آغاز مساله است میان یک ناحیه محدود از یک اصل و اصول اعتقادی که برای توضیح و اثبات هر یک از بحث های اسلامی دانشمندان در طول تاریخ اسلام کتاب ها و رساله های مفصلی نوشته اند. ✍ صحیفه امام خمینی ج۵ ص۳۸۷. •┈┈••✾••┈┈• ❇️ https://eitaa.com/hekmat121/1794