📌 تربیت و احساس کرامت بخش دوم: 🔹نکته مهم و اساسی در مسئله احساس کرامت و بزرگی این است که روح انسان کریم، بزرگ می‌شود و برای روح بزرگ دنیا و آرزوها و دارایی‌های دنیایی و اعتبارات اجتماعی هم کوچک می‌شود لذا شهوات و گناهان هم در چشم او کوچک جلوه می‌کند. چرا که ریشه همه شهوات و گناهان محبت به دنیا و احساس بزرگی و پایداری دارایی‌های دنیایی و اعتبارات اجتماعی است چنان که در روایت آمده است: قَالَ النَّبِیُّ ص: حُبُّ الدُّنْیَا رَأْسُ کُلِّ خَطِیئَةٍ وَ مِفْتَاحُ کُلِّ سَیِّئَةٍ وَ سَبَبُ إِحْبَاطِ کُلِّ حَسَنَة (إرشاد القلوب إلی الصواب،ج 1،ص 21) پیامبر اسلام فرمود: دوستی دنیا منشأ هر اشتباه و کلید هر گناه و سبب نابودی هر نیکویی است.(ر.ک: امام خمینی: شرح چهل حدیث، ص123 و 124 و آداب الصلاه، ص 49 تا 51) 🔸امام خمینی می فرمایند: «اینکه در روایات ما هست که حب الدنیا راس کل خطیئه این یک واقعیتی است و اساس حب دنیا هم ریشه حب دنیا هم حب نفس است که آن هم حب دنیاست تمام فسادهایی که در بشریت پیدا شده است از اولی که بشریت تحقق پیدا کرده است تاکنون و تا آخر منشأش همین حب نفس است.از حب نفس است که حب به جاه حب به مقام حب به مال و حب به همه ی انگیزه های شهوانی پیدا می شود و انبیا اساس کارشان این بوده است که این حب نفس را تا آن مقدار که ممکن است سرکوب کنند و نفس ها را مهار کنند.» (صحیفه امام ج16ص160) 🔹لذا اگر محبت دنیا تضعیف و کوچک شد انسان، ازظاهر دنیا گذر و به حقیقت متنبه می‌شود وخود را می‌یابد وبه ارزش سرمایه‌ها ودارایی‌های خود پی می‌برد وبه کشف جایگاه ونقش خود درنظام آفرینش می‌پردازد. دراین صورت حرکت و تلاش، عمل وطاعت برای او بزرگ می‌شود وچنین انسانی، بزرگی رادر عبادات وطاعت، پاکدامنی وپرهیزگاری، حرکت وعمل، خدمت ونیکوکاری، بذل وبخشش می‌داند وحرکت در این راه برای او آسان می‌شود و سنگینی هزینه کردن‌ها از او برداشته می‌شود. 🔸این مضمون بسیاری از روایات معصومین علیهم السلام است. به طور نمونه در احادیث امام علی (عليه السلام) آمده است: 🔹 من كَرُمَت نَفسُهُ صَغُرَتِ الدُّنيا في عَينِهِ .[غرر الحكم : 9130.] هر كه كرامت نفْس داشته باشد، دنيا در چشمش خُرد و ناچيز آيد. 🔸 من كَرُمَت علَيهِ نَفسُهُ هانَت علَيهِ شَهوَتُهُ .[غرر الحكم : 8771.] هر كه براى خود احترام قائل باشد خواهش هاى نفسانيش در نظرش بى ارزش باشد. 🔹 من كَرُمَت علَيهِ نَفسُهُ لَم يُهِنْها بالمَعصيَةِ .[غرر الحكم : 8730.] هر كه براى نفْس (شخصيت) خود احترام قائل باشد، آن را با معصيت خوار نمى گرداند. 🔸 من كَرُمَت نَفسُهُ قَلَّ شِقاقُهُ و خِلافُهُ.[غرر الحكم :9051.] هر كه كرامت نفْس داشته باشد، كمتر مخالفت و ناسازگارى كند. 🔹 النَّفسُ الكَريمَةُ لا تُؤثِّرُ فيها النَّكَباتُ.[غرر الحكم: 1555.] سختى ها و مصائب، در نفْسِ گرانمايه تأثير نمى گذارد. 🔸 النَّفسُ الشَّريفَةُ لا تَثقُلُ علَيها المَؤوناتُ.[غرر الحكم : 1556.] هزينه ها، بر نفْسِ شريف سنگينى نمى كند. 🔹منْ قَنَعَتْ نَفْسُهُ أَعَانَتْهُ عَلَى اَلنَّزَاهَةِ وَ اَلْعَفَاف [غرر الحکم جلد۱ صفحه۶۲۹] هر که نفسش قانع باشد،او را بر پاکدامنى و پرهیزگارى یارى کند. 🔸 منْ كَرُمَتْ نَفْسُهُ اِسْتَهَانَ بِالْبَذْلِ وَ اَلْإِسْعَافِ.[غرر الحکم جلد۱ صفحه۶۲۹] هر کس نفس او گرامى باشد، نیکوکارى و برآوردن حاجت مردم بر او آسان مى شود. 🔹قبُولُ عُذْرِ اَلْمُجْرِمِ مِنْ مَوَاجِبِ اَلْكَرَمِ وَ مَحَاسِنِ اَلشِّيَمِ.[غرر الحکم جلد۱ صفحه۵۰۳] پذیرش عذر مجرم از موجبات بزرگی و زیبایی‌های اخلاق است. 🔸إذَا أَخَذْتَ نَفْسَكَ بِطَاعَةِ اَللَّهِ أَكْرَمْتَهَا وَ إِنْ بَذَلْتَهَا فِي مَعَاصِي اللَّهِ ابْتَذَلْتَهَا.[غرر الحکم جلد۱ صفحه۲۸۷] اگر نفست رابه طاعت الهی مشغول بداری آن‌را بزرگ داشته‌ای ولی اگر در معصيت الهی آنرا بذل وبخشش کردی آنرا به ابتذال کشانده‌ای. 🔹منِ اِسْتَغْنَى كَرُمَ عَلَى أَهْلِهِ وَ مَنِ اِفْتَقَرَ هَانَ عَلَيْهِمْ.[غرر الحکم جلد۱ صفحه۶۴۴] کشی که بی‌نیازی ورزید نزد اهلش بزرگ داشته می‌شود وکسی که نیازمند شد نزد آنها خوارمی‌شود. 🔸ما أَقْبَحَ شِيَمَ اَللِّئَامِ وَ أَحْسَنَ سَجَايَا اَلْكِرَامِ [غرر الحکم جلد۱ صفحه۷۰۰ ] بدترین اخلاقها پستی است وبهترین سجایای اخلاقی کرامت است. 🔹منْ كَرْمِ اَلنَّفْسِ اَلْعَمَلُ بِالطَّاعَةِ.[عیون الحکم و المواعظ جلد۱ صفحه۴۶۹] ازنشانه‌های کرامت نفس عمل به طاعت الهی است. 🔸النَّفْسُ اَلدَّنِيَّةُ لاَ تَنْفَكُّ عَنِ اَلدَّنِيَّاتِ. [عیون الحکم و المواعظ جلد۱ صفحه۴۹] نفس پست ازپستی‌ها جدا نمی‌شود. 🔴 ادامه دارد ... #تربیت #تنبه #احساس_بزرگی #احساس_شخصیت #بزرگی_روح #کرامت #دنیا #حرکت #امام_خمینی #امتداد_حکمت_و_فلسفه https://eitaa.com/hekmat121/838

📌 تربیت و احساس کرامت بخش سوم: 🔹احساس کرامت و بزرگی به این معنا که انسان در خود شرافت و شخصیتی موثر احساس کند اساس نظام تربیت اسلامی است و زیرساخت نظام اخلاقی رشدمحور و مکرمت ساز است(مکارم و زیبایی‌های اخلاق). این احساس موجب می‌شود که انسان پایگاه محکمی و ظرفیت‌های مناسبی برای حرکت و تعالی داشته باشد و در مسیر حرکت تن به خفت و ذلت، پستی و حقارت ندهد حتی اگر به قیمت جهاد و شهادت باشد. اصل اولی در این طرح تربیتی، تنبّه و توجه دادن به سرمایه‌های ذاتی و دارایی‌های درونی و هویت‌های واقعی است تا انسان جایگاه خود را در نظام هستی بشناسد و نسبت وجودی خود را با دیگران در حیات اجتماعی تشخیص دهد. که اگر این تنبه و توجه به شناخت صحیح منجر شد گرایش‌های متناسب با آن شکل خواهد گرفت امکان حرکت و تلاش بر پایه آن ظرفیت‌ها و دارایی‌ها فراهم می‌شود. 🔸 در مقابل این نظام تربیتی دو طرح و نظام تربیتی دیگر قرار دارد: ۱. طرحی که بر خودشیفتگی و خودبرتربینی استوار است و درصدد فعال سازی حس حسادت و رقابت افراد نسبت به دیگران است و می‌خواهند با ایجاد دوگانه‌های احساسی و مقایسه‌های رقابتی، افراد را به تلاش و کوشش جهت کسب منافع بیشتر، جاه و مقام بالاتر و امثالهم وا دارند. اصل اولی در این طرح تربیتی، ایجاد حس استقلال، حس منفعت طلبی، حس رقابت و توان مقایسه و سنجش خود با دیگران است. ۲. طرح دوم طرحی است که بر تخریب شخصیت و تاکید بر نواقص و ضعف‌ها اصرار دارد و عقب ماندگی‌های روحی و دانشی را برجسته می‌کند و سعی دارد با موعظه و نصیحت افراد را به خود بیاورد تا از طریق مبارزه با غرور و احساس استقلال، درکی از ضعف و نقص را ایجاد کند تا افراد به حرکت و تلاش وا داشته شوند. در این نگاه هر اعتماد به نفسی و احساس استقلال و شخصیتی ، از جنس غرور و استکبار است و باید شکسته شود لذا به "برجک زنی" و "توخالی نشان دادن" افراد تمرکز دارند. اصل اولی در این طرح تربیتی، شکست ذهنیت‌ها، مبارزه با عادت‌ها و تخریب همه‌ی تلقی‌های پیشینی آنهاست که افراد تهی بودن خود را درک کنند تا از نو توسط مربی خود را بسازند. 🔹 هر دوی این طرح‌ها علی رغم اختلافات شدید، نمی‌تواند انسان متعادل در مسیر تعالی را تربیت دهد و رشد جامع را به وجود آورد. 🔸 مهمترین کانون ایجاد و تقویت کرامت و بزرگی انسان، کانون خانواده و در محیط منزل است‌ پدر و مادر نقش اصلی را در این زمینه به عهده دارند چرا که شاکله اولیه شخصیت انسان در کانون خانواده و محيط منزل ساخته می‌شود و سپس این انسان شکل یافته وارد جامعه می‌شود و به تقویت و یا تضعیف آن شاکله می‌پردازد. بنابراین در نظام تربیتی اسلام، خانواده نقش کانونی و محوري در تربیت را برعهده دارد. 📌راهکارهایی برای تقویت احساس کرامت و بزرگی در خانواده ۱. باید سرمایه‌ها ودارایی‌های خود رابزرگ شمرد و آنرا نعمت بزرگ الهی دانست که می تواند سکوی پرش وحرکت انسان به سوی موفقیت وترقی باشد. بخصوص سرمایه‌های درونی همچون فطرت، عقل، نفس ناطقه، محبت به اهلبیت وخوبی‌ها، توانایی فهم، توانایی تلاش و حرکت، هویت ملی وخانوادگی رابزرگ شمرد و برنقش تعیین کننده آن در موفقیت وترقی تاکید کرد. ۲. سعی نشود کمبودهای زندگی بزرگ جلوه داده شود و برنبودها وکمبودها بخصوص کمبودهای بیرونی (مالی، مقامی، شهرت) تاکید شود. اگر کمبودی هم درزندگی وجود دارد اولا سعی شود درجه اهمیت آن نسبت به دارایی‌ها وسرمایه‌ها کمتر نشان داده شود‌ ثانیا آن کمبودها رایک امتحان و فرصت برای سنجش ایمان وپیشرفت معرفی شود‌. ثالثا ازاکتسابی بودن وقابلیت اکتساب آن دارایی‌ها گفتگو شود. رابعا نمونه‌ها والگوهای موفقی به اهل خانواده معرفی شود که عليرغم داشتن کمبودها و ضعفهایی توانسته‌اند انسان‌های بزرگی بشوند. ۳. از مقایسه زندگی خود بازندگی دیگران کاملا پرهیز شود وبه هیچ وجه نباید اهل خانواده رانسبت به دارایی‌ها وسرمایه‌های دیگران حساس کرد. اگر گاهی ازآن سخن به میان آمد می‌بایست با هوشمندی ارزش آنرا کم جلوه داد وبر ارزش دارایی‌ها وسرمایه‌های خود تاکید کرد. ۴. الگوی اهل خانواده می‌بایست انسان‌های بزرگ وبا کرامت وعزیز باشد(همچون اهلبیت) و افراد سعی در نزدیکی فکری ورفتاری به آنها راداشته باشند و همواره ازبزرگی وکرامت آنها درمحیط منزل گفتگو شود. ۵. محبت به دیگران وصدقه دادن و انفاق جمعی ومداوم درخانواده وبیان فلسفه آن یکی دیگر از راه‌های تربیت بزرگ‌منشانه است. ۶. برقراری ارتباطات صمیمی وخانوادگی باافراد دارای ویژگی‌های مثبت اخلاقی مانند بلند نظری، گشاده دستی وبزرگ منشی. موجب سرایت این مکارم اخلاقی درخانواده می‌شود. همچنین باید از روابط گسترده با انسان‌های فرومایه و پست پرهیز کرد تا اخلاق آنهابه اهل خانواده سرایت نکند. #تربیت #تنبه #احساس_بزرگی #احساس_شخصیت #بزرگی_روح #کرامت #دنیا #حرکت #امتداد_حکمت_و_فلسفه https://eitaa.com/hekmat121/840

📌 سه گونه‌ی تربیت (درآمدی بر تربیت اسلامی) بخش سوم: ۱۰. مراقبت دو گونه است: الف: مراقبت بیرونی این نوع از مراقبت و کنترل بر روی متربی توسط عامل دیگری انجام می‌گیرد و همواره با رصد و کنترل، به نصیحت و تشویق و تنبیه می‌پردازد. ب: مراقبت درونی این گونه از مراقبت توسط خود متربی انجام می‌پذیرد بدین گونه که قبل از هر کاری به سنجش انتخابها و تدبیر فعالیت‌ها می‌پردازد و از میان بهترها بهترین و در شرایط اضطرار از میان بدها کمتربد را می‌شناسد و انتخاب می‌کند. مراقبت و کنترل درونی (تقوا) اساس تربیت باغبان‌گونه است هرچند در ابتدای مسیر به مراقبت‌ و کنترل بیرونی باغبان نیاز است تا با هدایت، نصیحت و تذکار و تشویق و تنبیه و الزام، استعداد خود مراقبتی(تقوا) را متربی فعال سازد. ۱۱. بنیاد مهم در تربیت باغبانی و خودمراقبتی، تقویت کرامت نفس و پرورش بزرگواری روح و عزت نفس واعتماد به داشته‌ها است که موجب ساخت شاکله‌ی مستحکم و شخصیت قدرتمند و متعالی می‌شود. هرچقدر کرامت و بزرگی در انسان تقویت شود تمابل او به سمت پلیدی‌ها و پستی‌ها و امور ذلت‌آور کمتر می‌شود و میل او به پذیرش مسئولیت‌‌های اخلاقی و اجتماعی و قبول کارهای بزرگ جهت کمک به همنوعان و اقامه توحید و عدالت در جامعه‌ی بشری بیشتر می‌شود. ۱۲. خلاصه خانواده مسئول اصلی تربیت فرزندان خود ونسل آینده و جامعه هستند و برای انواع و اقسام متنوع رشد وتربیت فرزندان (معنوی، علمی، فنی، هنری، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، بدنی) و ساخت شخصیت کرامتند وشاکله‌ی بزرگ‌منشانه‌ی آنها می‌بایست برنامه داشته باشد تا ازافتادن خود واهل خانواده در آتش پستی و خواری و ذلت مراقبت کند و زمینه را برای پذیرش مسئولیت‌های بزرگ اجتماعی و ساخت آینده‌‌ی متعالی فراهم کند. ۱۳. ایجاد محیطی سرشار از معنویت و عقلانیت، محبت و اعتماد، سادگی و بی‌آلایشی، نشاط و پویایی در خانواده اصول برنامه تربیتی است و در هر فعالیت و اقدامی می‌بایست این اصول پایه و بنیادین رعایت شود و برای تحقق حداکثری آنها در خانواده تلاش کرد. به طور نمونه: تلقی عامیانه این است که خوشبختی و موفقیت اهل خانواده در گرو تجملات بیشتر و گسترش فناوری‌ها و دستگاه‌های ابزاری به روز است و هر روز سعی می‌کنند بر تجملات و رفاه مادی منزل اضافه کنند، اما باید دانست که اساس منزل و پایداری خانواده بر محبت و سادگی است. هرچقدر سادگی و بی آلایشی (نه خساست و پلشتی) بر منزل حاکم شود و فناوری‌ها و تجملات نقش ثانوی و عارضی پیدا کند، آن منزل به خوشبختی و اهل منزل به موفقیت و رسد جامع نزدیکترند. اصالت تجملات و تکنولوژی‌ (فناوری و ابزارها) موجب خودفراموشی و پوچ‌گرایی می‌شود و انسان خود را نه در ارتباط با دیگران بلکه در نسبت با ابزارها، تکنیک‌ها و فناوری‌ها تعریف و بازجویی می‌کند. ✍سید مهدی موسوی #حکمت_عملی #حکمت_تربیتی #انسان #تربیت #کرامت #بزرگواری_روح #مسئولیت_پذیری #ساخت_آینده #امتداد_حکمت_و_فلسفه https://eitaa.com/hekmat121

📌 کرامت انسان در منطق توحیدی هیچ مقوله‌ای با #کرامت و عزت انسان قابل مقایسه نیست تا چه رسد به کاغذ پاره‌ای به نام #مدرک و گواهی، و همچنين هر امر اعتباری و سرابی همچون جایگاه اجتماعی و عناويني چون دکتر و مهندس، حجة الاسلام و آیة الله. ✔️ انسان آزاده است و زیر بار ذلت و توهین رفتن خدشه به انسانیت است. ✔️حرفی ارزش شنیدن دارد که با ادب و متانت همراه باشد. ✔️ جلسه‌ای ارزش نشستن دارد که با احترام متقابل و تواضع و منطق گفتگو برقرار شده باشد. ✔️ من انسان به دانشگاه و پژوهشگاه و هر نهاد علمی و اجتماعی دیگری ارزش و اعتبار می‌دهد نه کاغذ‌های اداری و آموزشی به عنوان مدرک و حکم و گواهی: ♦️پس دانشگاهی دانشگاه است که در آن کرامت و ارزش انسان، ادب و احترام، علم و علم‌آموزی در آن ارزش باشد. و ♦️ استاد بودن استاد به ادب و احترام و تواضع و متانت است نه غرور و بی‌ادبی و درشت گویی و طلبکاری و ... . ♦️ به شنیدن است و تأمل کردن؛ به خواندن است و دقت‌کردن؛ به گفتن است و نقد شنیدن؛ به نوشتن است و حاشیه خوردن. نه رابطه ارباب و رعیتی؛ نه ادعای علامگی؛ و... . #کرامت #مدرک ✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه https://eitaa.com/hekmat121

📌ماهیت امر اخلاقي و نادرستی تقسیم اخلاق به فردی و اجتماعی 🔹یکی از تقسيمات جدیدی که سالهای اخیر رواج پیدا کرده است تقسیم اخلاق و فقه به فردی و اجتماعی است. چنین وانمود می‌شود که دو دستگاه اخلاقی و یا فقهی هم‌عرض و متفاوت وجود دارد که هر کدام قلمروی مستقلی دارد و در قلمرو خود مستقل هستند. البته همواره امکان تزاحم میان این دو گونه اخلاق وجود دارد و باید به رفع بیرونی تزاحم‌ها پرداخت. 🔸اما اگر به میراث اخلاقی و فقهی گذشته خوب بنگریم، اثری از این دو گانه وجود ندارد بلکه همواره از یک اخلاق و یک فقه سخن گفته شده است که در عین حال، مباحث فردی و اجتماعی در کنار یکدیگر قرار گرفته است. در این تلقی، اخلاق یک مجموعه‌ی واحد، متصل و پیوسته است که ماهیت و حکم هر فضیلت و ارزشی کاملا در نسبت با سایر فضایل و ارزش‌ها صورت‌بندی می‌شود و تزاحم‌ها یا بدوی هستند که پس از دقت در ادله رفع می‌شود یا مربوط به حوزه‌ی رفتارها و موقعیت‌های خارجی است و ربطی به فردی بودن و یا اجتماعی بودن فضیلت و ارزش ندارد. 🔹در واقع یک روح واحد بر کل مجموعه‌ی اخلاق حاکم است که به همه فضایل و ارزش‌ها معنا و نظم می‌دهد و آن روح توحیدگرایی و کرامت‌مداری انسان است. به تعبیر دیگر، هر ارزش و رفتاری که جهت توحیدی داشته باشد و موجب تقویت کرامت و عزت حقیقی انسان بشود و هرگونه پستی (لئامت) و ذلت را در همه‌ی ساحت‌های زندگی (اعم از حوزه خصوصی و عمومی) از انسان نفی کند، امر اخلاقي است. 🔸 امر کرامت‌مدار که همان امر اخلاقي است دارای چند ویژگی اساسی است: ۱. ریشه در آگاهی و اراده‌ و انتخاب انسان دارد. ۲. موجب بزرگی روح و بلندی افق‌های بینشی، گرایشی و رفتاری انسان می‌شود. ۳. رهایی‌بخش از اسارت‌ها و غل و زنجیره‌های درونی(شهوت و غضب) و بیرونی(اجتماع و فرهنگ) است. ۴. شور آفرین، عزم آفرین، حرکت‌زا و نیرو بخش است. #اخلاق #توحید #کرامت ✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه https://eitaa.com/hekmat121

📌شهرآورد بی‌اخلاقی نبود کرامت‌مداری الهی در سامانه‌ی اخلاقی جامعه‌ی ما موجب گسترش اخلاق حقارت آمیز می‌شود که به حقد و کینه، حسد و عقده‌گشایی‌های اجتماعی می‌انجامد. فحاشی‌ها و‌توهین‌های هواداران در شهرآوردهای فوتبالی ما نشانه‌ای از این بیماری بزرگ اجتماعی است. #کرامت #حقارت #شهرآورد ✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه https://eitaa.com/hekmat121