سومین پیش همایش.mp3
45.7M
📌 پیش همایش عرفان اهل بیتی علیهم السلام
🎤با سخنرانی اساتید معظم حسینی آملی و امینی نژاد
📆چهارشنبه ۲۸مهرماه ۱۴۰۰
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌روش شناسی بحث از امتداد حکمت
✔بخش اول:
تذکر:
در پاسخ به شبهات برخی از امتناعیون امتدادحکمت مطالبی در سه بخش ارائه می شود:
۱. فهم همدلانه، عمیق و اجتهادی پیش شرط ورود به بحث از امکان یا امتناع امتداد؛
۲. چیستی حکمت متعالیه و ظرفیت های آن برای امتداد علمی و عملی، اجتماعی و سیاسی؛
۳. گونه شناسی امتداد و الگوهای ممکن از امتداد.
ان شاءالله و به توفیق الهی در چند یاداشت این مطالب خدمت عزیزان تقدیم می شود:
🛑 مطلب اول: فهم همدلانه، عمیق و اجتهادی
🔹اگر کسی بنیانهای منطقی و معرفت شناسی فلسفه و حکمت و کاشفیت علم را نفی کرد و بر حاکمیت اراده، تعلقات نفسانی و تقویمات اجتماعی بر معرفت اصرار ورزید و تقابل گرایانه به ضدیت قلبی با حکمت و فلسفه روی آورد و میراث علمی و عقلي تمدن اسلامی را به بهانه های مختلف نفی کرد و #غیر_صادقانه نام درگاه ارتباطی خود را به امتداد #تغیير دهد لاجرم به #تحریف هم روی می آورد و سخن فیلسوف مدعي سیاست_متعالیه را به امتناع تفسیر می کند و برداشت ناصواب خود از امتداد را تنها تفسیر ممکن از امتداد می انگارد و بر اساس همین تلقی انحصارگرایانه و البته غیر عقلایی و ضد عرفی و عقلی از #امتناع امتداد حکمت و فلسفه دم می زند.
🔸امتناعیون گاه در قالب سیاست سخن می گویند و از امتناع سیاست در امتداد حکمت و عرفان اسلامی سخن می گویند شبیه آنچه #آرامش_دوستدار و دکتر #سید_جواد_طباطبایی سالیان سال است در لباس روشنفکری بيان مي کنند و گاه صورت فلسفي به خود می گیرند و در لباس حوزوی و با همان بنیان فکری، همان سخنان را به زبان می رانند. هر چند در روبناها با یکدیگر تفاوت داشته باشند ولی زیربنای فلسفي و دغدغه اجتماعی مشترک دارند؛ یکی دغدغه مدرن کردن جامعه و وارد کردن محصولات علمی و تکنولوژیک غربی را برای کنترل عینیت و سرپرستی جامعه دارد و دیگری نیز همین دغدغه را از بعد الهیاتی در سر می پروراند اما در تمنای تکنولوژی اسلامی، ریاضی اسلامی، فیزیک اسلامی و هرچیز اسلامی دیگر است.
🔹اشکال این افراد در فهم ناصواب از حکمت و فلسفه است. اينان با خلط میان فلسفه و علم، خلط میان علم و فناوری و خلط میان حکمت نظری و حکمت عملی در بی راهه ای سير می کنند که سلف آنها در تمدن غرب نیز طی کردند و نهایتا سر از ايده آلیسم و نسبيت گرایی در آورد.
🔸اگر کسي می خواهد از امکان و یا امتداد حکمت و فلسفه سخن بگوید ابتدا باید از تعریف و چیستی حکمت و فلسفه سخن بگوید تا محل بحث روشن شود. با سخنان سست و غیر کارشناسی و خلط میان فلسفه و علم و فناوری و سیاست نمی توان کاری از پیش برد بلکه بی تردید بر ابهام در مسئله خواهد افزود.
🔹حکیمان و فیلسوفان طرفدار امکان و وقوع امتداد حکمت و فلسفه همچون امام خمینی، علامه طباطبایی، شهید مطهری، آیت الله خامنه ای، آیت الله جوادی آملی، آیت الله مصباح یزدی، علامه جعفری، حتي دکتر مهدی حائري و ... علی رغم تفاوت در برخی آراء و اندیشه ها، تلقی واحد و روشنی از حکمت و فلسفه دارند که به تصریح ایشان، ریشه در سنت اسلامی و میراث ۱۴۰۰ ساله علوم و معارف عقلي دارد. از این رو همگان به صراحت از #امکان و #وقوع امتداد حکمت و فلسفه سخن گفته اند و بر تکامل این مسیر عقلانی و عقلایی تاکید داشته اند. این بزرگان اندیشه و حکمت، از راه ها و روش ها و الگوهای متنوع امتداد سخن گفته اند و خود در آن مسیرها طی طریق کردند که برخی مشترک میان همگان است و برخی اختصاص به یک حکیم و فیلسوف دارد. به تعبیر دیگر، امتداد یک تفسیر انحصارگرایانه و مسیر واحد ندارد.
🔸کسی می تواند از امکان و یا امتناع حکمت و فلسفه سخن بگوید که ابتدا فهم و درک خود را از حکمت و فلسفه بيان کند و در صورت اشتراک با حکیمان و فیلسوفان در تعریف و فهم صحیح، روشها و الگوی متنوع و متکثر امتداد را #همدلانه، #عمیق و #اجتهادی از #منابع_اصلی و همه أثار بشناسد و پس از آن یک جمع بندی عالمانه از همه اراء و اندیشه های یک حکیم داشته باشد تا بتواند به الگوی و یا الگوهای موجود در آثار حکیمان دست پیدا کند و سپس به ارزیابی و داوری منطقی و برهانی بنشیند آنگاه از #امکان امتداد و یا #امتناع سخن بگوید.
🔹نه آنکه با #تحویلی_نگری، جریان جاری و ساری حکمت و فلسفه را به یک فیلسوف خاص تقلیل دهد و سپس با رویکرد #گزینشی فقط بخشی از جملات را از کل دستگاه فکري وي جدا کند و پس از آن با #جزئی_نگری، تفسیری را به متن گزینشی تحمیل کند که از پیش پذیرفته است که در حقیقت این همان #تحریف اندیشه و فکر است که همواره جامعه دینی از آن رنج برده است و موجب #امتناع_عقلانیت و سلب تفاهم منطقی و #گسست از جریان اصیل حکمت و فلسفه شده است. در گسست از جریان اصیل حکمت و با بدبینی به تاریخ فلسفه و فلاسفه، جز سوء فهم و سوء تفاهم، چیزی عاید نویسنده و متفکر و نهایتا اتهام زنی نمی شود.
ادامه دارد
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
📌 استفاده از اشعار حکیم غزنوی، حکیم رومی و عطار در خطبه های نماز جمعه
علامه شیخ محمد تقی #مجلسی در کتاب لوامع صاحبقرانی ، شرح فارسی من لایحضره الفقیه
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
#معرفی_کتاب
مجموعه ۱۷ جلدی نقش شیعه در گسترش علوم اسلامی
تحت اشراف مرجع شیعیان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
جلد ۷ و ۱۱ و ۱۲و ۱۳ به موضوع علوم عقلی مرتبط است که فهرست آن در مطلب بعد تقدیم می شود.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
#معرفی_کتاب
مجموعه ۱۷ جلدی نقش شیعه در گسترش علوم اسلامی
تحت اشراف مرجع شیعیان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
جلد ۷ و ۱۱ و ۱۲ و ۱۳ به موضوع علوم عقلی مرتبط است که فهرست این مجلدات از این قرار است:
📌جلد 7: نقش شیعه در گسترش اخلاق، تربیت و عرفان
در این جلد میخوانیم...
1. نقش اهلبیت در پیریزی نظام تربیتی اسلام و پیشبرد آن
2. نقش عالمان شیعه در فقهالتربیة
3. نقش اندیشمندان شیعه در مباحث فلسفه اخلاق
4. نقش علمای شیعه در گسترش اخلاق کاربردی
5. نمونههایی از دیدگاههای عالمان شیعه در علوم روانشناختی
6. سیدبن طاووس (بنیانگذار تربیت اخلاقی و سلوکی کودک)
7. نقش امامان اهلبیت در عرفان اسلامی، با تأکید برآموزههای عرفانی امام علی
8. نقش دعاهای عرفانی اهلبیت در گسترش معارف عرفانی (صحیفه سجادیه، دعای عرفه، كمیل، ابوحمزه و...)
9. نقش سیدحیدر آملی در گسترش عرفان اسلامی
10. «تمهید القواعد» نخستین متن درسی در فن عرفان نظری
11. نقش صدرالمتألهین شیرازی در بازخوانی عقلانی آموزهای عرفانی و تأثیر وی در شکلگیری دوره جدید عرفان اسلامی
12. نقش سیدعلی قاضی طباطبایی در ایجاد مکتب عرفانی شیعی در عصر اخیر
13. نقش امامخمینی در گسترش عرفان اسلامی
📌جلد 11: نقش شیعه در گسترش منطق و فلسفه
در این جلد میخوانیم...
1. نقش فیلسوفان شیعی در توسعه علم منطق
2. ابنسینا و تأثیر وی در تاریخ تفکر فلسفی اسلامی
3. جایگاه علامه حلی در دانش منطق
4. ملاصدرا، فیلسوف شیعه و نوآوریهای منطقی و فلسفی او
5. نقش فیلسوفان شیعه در روششناسی حکمت اسلامی
6. نقش متفکران شیعه در تبیین روش عقلانی
7. نقش حکمای شیعه در گسترش معرفتشناسی فلسفی
8. مکتب فلسفی اصفهان و نوآوریهای آن
9. نوآوریهای فلسفی محقق اصفهانی
10. مکتب فلسفی قم و تأثیر آن در گسترش فلسفه
11. تأثیر خداشناسی فلاسفه شیعه در تبیین خداشناسی
12. نقش حکمای شیعه در گسترش خداشناسی فلسفی
13. نقش حکمای شیعه در گسترش علمالنفس
📌جلد 12: نقش شیعه در گسترش علوم انسانی
در این جلد میخوانیم...
1. مزیتها و اثرگذاری مطالعات حقوقی شیعه بر مکتب حقوقی طبیعی جدید (مطالعه موردی نظام حقوق قراردادها)
2. نقش عالمان شیعه در تصویب نخستین قوانین موضوعه در حقوق ایران
3. اندیشه اجتماعی در معارف اهلبیت
4. نقش عالمان شیعه قرن 3-7ق در گسترش متدولوژیک جامعهشناسی
5. تبارشناسی مطالعات اجتماعی اندیشمندان شیعه
6. نقش عالمان شیعه در پیدایش، گسترش و تحول مبانی جامعهشناسی
7. نقش شیعه در گسترش سبک زندگی اسلامی
8. شخصیتها و آثار علمی شیعه در علم اقتصاد
9. نقش شیعه در پیدایش، گسترش و تحول مطالعات سیاسی در تمدن اسلامی
10. نقش دانشمندان شیعه در گسترش مطالعات سیاسی اسلامی
11. نقش عالمان شیعی در پیدایش و گسترش و تحول مطالعات سیاسی
12. بررسی فقه سیاسی شیعی و دیدگاه فقهای شیعه
13. نقش شیعه در پیدایش، گسترش و تحول گزارههای علوم سیاسی (اجتماع از منظر فیلسوفان شیعه)
14. نقش شیعه (خواجه نصیرالدین و ملاصدرا) در طبقهبندی علوم سیاسی
15. دانشمندان و آثار شیعه در علوم سیاسی در قرن سیزده و اوایل قرن چهارده قمری
16. نظریه امامت: راهبرد اهلبیت در جهتدهی تحول و توسعه دانش سازمان و مدیریت
17. ویژگیها و مزیتهای مطالعات مدیریتی دانشمندان شیعی
📌جلد 13: نقش شیعه در گسترش علوم طبیعی
در این جلد میخوانیم...
1. نقش اهلبیت در گسترش دانش پزشکی
2. نقش عالمان شیعه در مکتب طب اسلامی
3. نقش شخصیتهای علمی شیعی در دانش پزشکی
4. دانشمندان و نوآوریهای علوم پزشکی در عصر حکومت شیعی آلبویه
5. نقش عالمان و فقیهان شیعه در تأسیس و گسترش دانش فقه پزشکی
6. نقش اهلبیت در دانش نجوم با تأکید بر شگفتیها و اعجازهای علمی
7. بررسی نقش دانشمندان شیعه در گسترش علوم ریاضی
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
#حدیث روز
🔺پيامبر صلي الله عليه و آله :
مَثَلُ الْعَقْلِ فِى الْقَلْبِ كَمَثَلِ السِّراجِ فى وَسَطِ الْبَيْتِ؛
عقل در دل، همانند چراغ در ميان خانه است.
[علل الشرايع، ص ۹۸، ح ۱]
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌روش شناسی بحث از امتداد حکمت
✔️بخش دوم:
تذکر:
در پاسخ به شبهات برخی از امتناعیون امتداد و حکمت مطالبی در سه بخش ارائه می شود:
۱. فهم همدلانه، عمیق و اجتهادی پیش شرط ورود به بحث از امکان یا امتناع امتداد؛
۲. چیستی حکمت متعالیه و ظرفیت های آن برای امتداد علمی و عملی، اجتماعی و سیاسی؛
۳. گونه شناسی امتداد و الگوهای ممکن از امتداد حکمت و فلسفه.
ان شاءالله و به توفیق الهی در چند یاداشت این مطالب خدمت عزیزان تقدیم می شود:
🛑 مطلب دوم: چیستی حکمت متعالیه و ظرفیت های آن برای امتداد علمی و عملی، اجتماعی و سیاسی
🔹برخی از امتناعیون با تقلیل فلسفه به افراد و بسترهای تاریخی و اجتماعی از امتناع امتداد سخن می گویند. به طور مثال برخی با تقلیل حکمت متعالیه به فلسفه ملاصدرا اینگونه اظهار نظر می کنند که "ملاصدرا یک فیلسوف غیر سیاسی است و آثار او رویکرد الهیاتی و عرفانی دارد و نتیجه فلسفه او اخلاق و عرفان است و اخلاق و عرفان نیز ربطی به امتناع و سیاست ندارد بنابراین امتداد حکمت در حکمت و فلسفه ممتنع است."
🔹این سخن به لحاظ صغروی و کبروی دارای اشکالات عدیده است:
۱. نه ملاصدرا برکنار از سیاست و بی اعتنا به اجتماع بود بلکه او در متن مناسبات سیاسی و اجتماعی زمان خود حضور جدی داشت و از پایگاه فلسفی نسبت به شرایط زمانه واکنش نشان داده است و برخی از آثار او با دغدغه اجتماعی و سیاسی تدوین شده است که مهمترین آن (رساله سه اصل) و (کسر اصنام الجاهليه) است.
۲. همچنین اخلاق و سلوک عرفانی را نباید بی ارتباط با اجتماع و سیاست فهم کرد، بلکه ذات سیاست دینی، اخلاق و سلوک به سوی سعادت و حیات طیبه است. به اعتراف بزرگترین حکیمان شرق و غرب بحران مدرنیته و علوم اجتماعی و انسانی غرب، غفلت از اخلاق و گسست از معنا و حقیقت عرفان است. بدین دلیل، پوچ گرایی (نهیلیسم) بر جهان مدرن سیطره افکنده است و انسان را از مسیر سعادت و پیشرفت و تکامل بازداشته است.
ریشه تلقی بی ارتباطی اخلاق و عرفان با سیاست و اجتماع را بايد در تکنیک زدگی و تلقی های مادی از پیشرفت و تکامل دانست که ناخودآگاه به برخی از دغدغه مندان داخلی سرایت کرده است.
۳. سومین اشکال بيان امتناعیون را بايد درتقلیل حکمت متعالیه به آثار ملاصدرا و غفلت از جریان مستمر حکمت و تلاش شارحان و پيروان صدرالمتالهین شيرازي در گسترش و تعمیق حکمت متعالیه و امتداد آن است.
🔸حکمت متعالیه را نباید صرفا به یک شخص و یک عصر منتسب کرد و آن را در آثار صدرالمتألهين و یا دوره صفویه محصور کرد. هر چند ملاصدرای شیرلزی قله ای در این جریان فلسفي است و فلسفه او از غنای مفهومی و ساختار هندسی برخوردار است اما تقلیل حکمت متعالیه به عنوان #فلسفه_صدرایی با هدف تحدید و محصورکردن آن و بی اعتنایی به شارحان و مفسران آن ظلمی بزرگ به عقلانیت و بشریت است.
🔹حکمت متعالیه یک جریان ساری و جاری در بستر تمدن اسلامی است که با صدرالمتالهین (ره) شيرازي به یک نظام فلسفي منسجم و هماهنگ تعالی یافت که توان تبیین همه عرصه های وجودی را دارد و توسط ملاصدرا برخی از این عرصه شکوفا شد و برخی در حد ظرفیت و استعداد باقی ماند و پس از او، توسط حکیمان و فلاسفه بزرگی گسترش یافت و بر عمق و دقت آن افزوده شد و ابتدا در عرصه های الهیاتی، عرفانی و اخلاقی امتداد یافت و بر گستره و عمق دین شناسی، الهيات، عرفان و اخلاق و علم اصول فقه (روش شناسی اجتهاد) افزود.
🔸همچنین این جریان اصیل توسط حکیمان بزرگی همچون #سید_جمال_الدین_اسدابادی، آیت الله العظمی #شیخ_شاه_آبادی، #امام_خمینی، #علامه_طباطبایی و #شهید_مطهری، #علامه_مصباح، #علامه_جعفری، #آیت_الله_حسن_زاده آملی و بسیاری از شاگردان ایشان، به عرصه اجتماعی وارد شد و بنیانهای فکری و نظری نهضت #احیای_تفکر_دینی و امتداد و آن در حرکت های اجتماعی را تبیین و ترسیم کردند. در واقع تلاش فلسفي و حکمی این متفکران و حکیمان بزرگ تحول ساز و راهبر جامعه، امتداد حکمت و عقلانیت اسلامی در عرصه عینیت اجتماع و سیاست است.
🔸بنابراین هنگامی که از امتداد فلسفه و وقوع آن سخن به میان می آید از جریان مستمر و پایدار حکمت متعالیه و از همهی آثار و اندیشه هاي صدرالمتألهين شيرازي تا امام خمینی و علامه طباطبایی و شهید مطهری و فیلسوفان معاصر سخن گفته می شود.
🔹براین اساس، با گنجینه عظیمی از آثار و اندیشه های فلسفي روبرو هستیم که هر کدام از ظرفیت ها و استعدادهای فراوانی برای امتداد حکمت و فلسفه برخوردار هستند.
🛑 در مطلب بعد برخی از مهمترین کتابهای حکمت متعالیه در زمینه امتداد اجتماعی و سیاسی آن معرفی می شود.
ادامه دارد
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
📌روش شناسی بحث از امتداد حکمت
✔️بخش سوم:
🛑 ادامه مطلب دوم: چیستی حکمت متعالیه و ظرفیت های آن برای امتداد علمی و عملی، اجتماعی و سیاسی (منبع شناسی)
در ادامه یاداشت قبلی در این قسمت به
برخی از مهمترین کتابهای حکمت متعالیه در زمینه امتداد اجتماعی و سیاسی اشاره می شود.
📌آثار ملاصدرای شیرازی
شواهد الربوبیة، مبدا و معاد، رسالة سه اصل (در رد روحانیون درباری و ظاهرگرا)، کسر اصنام الجاهلية (در رد تصوف درباری و سو استفاده گر از اجتماع)،
📌آثار سید جمال الدین اسدابادی
نیچریه، فوايد فلسفه، مرآة العارفين، الواردات في سر التجليات، القضا و القدر، فلسفة التربية و فلسفة الصناعة، عروه الوثقی، فلسفه تربیت، سعادت انسان، الحق و الباطل، فلسفه وحدت جنسیت و حقیقت اتحاد لغت، الحکومه الاستبدایه، العلة الحقيقية لسعادة الانسان، الرد علي رينان (فيلسوف فرانسوي)، الاسلام و العلم، اسباب صيانت حقوق، قصه های استاد.
📌آثار آیت الله شاه آبادی
شذرات المعارف، رشحات البحار، شرکت مخمس، العقل و الجهالة
📌آثار امام خمینی
کشف الاسرار، مصباح الهدایة الي الخلافة و والولاية، تقریرات فلسفه، شرح چهل حدیث، طلب و اراده، صحیفه امام، نامه های عرفانی امام به حاج سید احمد خمینی، نامه امام به گورباچف.
📌آثار علامه طباطبایی
اصول فلسفه و روش رئاليسم، رسائل توحیدی، اعتباریات، النبوات و المنامات، انسان في الدنیا، تفسیر المیزان ۲۰ جلد، روابط اجتماعي در اسلام، اصالت وجود و فلسفه حیات، رساله قوه و فعل، شيعه در اسلام، مذاکره با هانری کربن (فیلسوف فرانسوی) و ...
📌آثار شهید مطهری
شرح اسفار(بحث حرکت و زمان)، شرح مبسوط منطومه، نقدی بر مارکسیسم (نقدی بر فلسفه شدن)، فلسفه تاریخ ۴ جلد، جامعه و تاریخ، انحطاط و ترقی تمدنها از نظر قرآن و منطق دیالکتیک، جامعه و تاریخ در قرآن، انقلاب اسلامی از دیدگاه فلسفه تاریخ، اصل تضاد در اسلام، مقالات فلسفی، تکامل اجتماعي انسان، نبرد حق و باطل، فطرت، نظام خانوادگی در اسلام، نظام تربیتی در اسلام، نظام حقوق زن و ...
📌 آثار آیت الله جوادی آملی
رحیق مختوم، جامعه در قرآن، شریعت در آينه معرفت، دین شناسی، انتظار بشر از دین، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، ولایت در قرآن، ولایت فقیه، امامت و رهبری، بنیان مرصوص(تحلیل فلسفي از انقلاب اسلامی و امام خمینی)، حق و تکلیف در اسلام، فلسفه حقوق بشر، سیاست متعالیه، محیط زیست، و ...
📌 آثار علامه مصباح یزدی
آموزش فلسفه، معارف قران، نظام عقیدتی در اسلام، فلسفه اخلاق، نقد و بررسی مکاتب فلسفه اخلاق، پاسداری از سنگرهای ايدئولوژيک، جامعه و تاریخ در قران، نظریه سیاسی اسلام، نظریه حقوقی اسلام، آزادي، سیاست و مدیریت، ولایت فقیه، ریشه های انقلاب اسلامی، رابطه علم و دین و ...
📌 آثار علامه جعفری
حیات معقول، زیبایی و هنر، موسیقی از دیدگاه فلسفی، جبر و اختیار، فلسفه علم، علم در خدمت انسان، مناظره مکتوب با راسل (فیلسوف تحلیلی) ، توضیح و بررسی مصاحبه راسل و وایت، بررسی و نقد نظريات دیوید هیوم در چهار مسئله فلسفی، سرگذشت اندیشه (نقد فلسفه وایتعهد فیلسوف)، حرکت و تحول از دیدگاه قرآن، ایده آل زندگی، اخلاق و مذهب، شناخت انسان در تصعید حیات تکاملی، فلسفه دین، تعلیم و تربیت، فرهنگ پیرو و فرهنگ پیشرو، حکمت اصول سیاسی اسلام و ....
📌آثار آیت الله حسن زاده املی
معرفت النفس، اتحاد عاقل و معقول، گشتی در حرکت، حرکت جوهری، پزشکی و تشریح، سرح العیون في شرح العیون، انسان در عرف عرفان، علم و دین و ...
📌 آثار استاد پارسانیا
حدیث پیمانه، جهان های اجتماعي، عرفان و سیاست، علم و فلسفه، علم فلسفه ايدئولوژي، هفت موج اصلاحات، و ...
🛑🔷 زمانی که از امتداد حکمت و فلسفه اسلامی سخن گفته می شود یعنی همه این آثار و شبیه آنها که براساس نظام فلسفي حکمت متعالیه و در امتداد آن سازمان یافته است و همه حکیمان و فیلسوفان فوق بر متعالیه بودن فلسفه و اندیشه خود تصریح و تاکید کرده اند و بخشهای مختلف آثار خود از مبانی فلسفی حکمت متعالیه بهره گرفته اند و نظام فکری خود را بر آن استوار ساخته اند.
🔶هر کدام از این فیلسوفان و نظام فلسفي وداثار ایشان، ظرفیت فوق العاده ای را برای امتداد اجتماعی و سیاسی حکمت و فلسفه فراهم می کند و نمی توان از این ظرفیت و استعداد و تلاش گسترده فلسفی و حکمی چشم پوشید و آن را ندید و حکمت متعالیه را فقط به آثار صدرالمتألهين شيرازي محدود و محصور کرد. در واقع همه این آثار در امتداد حکمت متعالیه و در شرح و تعمیق و گسترش معارف فلسفی و حکمی اسلام است که نمونه جامع آن حکمت متعالیه است.
📌 اگر کسي به دنبال بحث از امکان و یا امتناع امتداد حکمت و فلسفه است حتما باید به همه این آثار و آثار شبیه به آن رجوع کند و سپس از امکان و وقوع و یا امتناع و خروج سخن بگوید.
ادامه دارد...
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
📌آیت اللّه بروجردی و مرد بازاری
استاد #شهید_مطهری :
🔸یادم هست در وقتی كه قم بودیم، سالهای اول مرجعیت مرحوم آیت اللّه بروجردی اعلی اللّه مقامه بود، یكی از بازاریهای متدین و وجوهات بده و مقدس معروف تهران چشمش افتاده بود به كسی كه عازم قم بود، به او گفته بود صبر كن من هم می خواهم #حواله ای به آقا بدهم، ببر خدمت آقا. یك #تكه_كاغذ پاره ای دم دستش بوده، همان جا حواله ای نوشته بود، حواله بزرگی هم بود، و گفته بود این را بابت وجوه ببر به آقا بده.
🔹 آن شخص حواله را آورد و به دست آقا داد. آقا آن را #پرت كرد آن طرف و به او گفت دیگر از این وجوهات نگیری.
🔸مدتها (بعد بازاری) آمدند خواهش و التماس كردند.
🔹ایشان به آن بازاری گفت:
تو به كی داری پول می دهی؟
تو خیال می كنی به من داری پول می دهی؟
تو پول امام زمان را داری می دهی.
تو با این كارت به امام زمان داری بی احترامی می كنی.
در یك كاغذ پاره حواله می نویسی؟ !
روحانیت عزیزتر از این است كه بخواهد امثال شما را تحمل كند.
🔸بعد او بارها خواهش، التماس، توبه و انابه كرد كه آقا من نفهمیدم كه این جسارت است. تا این حد [مقامات روحانی ] استغنا نشان می دهند.
✔️مجموعه آثار شهید مطهری . ج24، ص: 275
#حکایت
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌 #حدیث روز
✔️پيامبر صلي الله عليه و آله :
🔹اِنَّما يُدْرَكُ الْخَيْرُ كُلُّهُ بِالْعَقْلِ، وَ لا دينَ لِمَنْ لا عَقْلَ لَهُ؛
🔸همه خوبى ها با عقل شناخته مى شوند و كسى كه عقل ندارد، دين ندارد.
[تحف العقول، ص ۵۴]
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌روش شناسی بحث از امتداد حکمت
✔️بخش چهارم:
تذکر:
در بخش های قبل به محورهای مهم برای پاسخ به برخی شبهات امتناعیون امتداد و حکمت مطالبی اشاره شد که عبارتند از:
۱. فهم همدلانه، عمیق و اجتهادی پیش شرط ورود به بحث از امکان یا امتناع امتداد؛
۲. چیستی حکمت متعالیه و ظرفیت های آن برای امتداد علمی و عملی، اجتماعی و سیاسی؛
۳. گونه شناسی امتداد و الگوهای ممکن از امتداد حکمت و فلسفه.
✔️در سه یاداشت قبل، دو مطلب اول به نحو اجمال تبیین شد و اینک مطالبی پیرامون محور سوم خدمت عزیزان تقدیم می شود:
🛑 مطلب سوم: گونه شناسی امتداد و الگوهای ممکن از امتداد حکمت و فلسفه
🔹یکی دیگر از سوءتفاهم های جریان امتناع، تصور آنها از مقوله #امتداد است. برخی از سخنگویان این جریان علی رغم تذکار به "پرهیز از فهم عامیانه و عرفی در درک مفهوم امتداد" خود در فهم امتداد به یک فهم عامیانه، ساده و بسیط قناعت می کنند و براساس همان فهم انحصارگرایانه به نقد جریان حکمت می نشینند و از تمام تلاش های متفکران و حکیمان دویست سال اخیر در راستای امتداد حکمت و فلسفه، صرفا "تمجید و تحسین فلسفه و اکابر فلسفه" یاد می کنند. که البته این نتیجه گیری ناشی از فهم و درک مفهوم امتداد و گونه شناسی آن نزد ایشان دارد.
🔸از بيان اين نویسندگان چنین استفاده می شود که #امتداد_فلسفه تنها یک الگو دارد و آن هم تاثیر گذاری مستقیم و مستقل تک تک گزاره ها و اصول فلسفي در مسائل سیاسی و اجتماعی است. به این معنا که هر کدام از اصول فلسفي می بایست به طور مستقیم و مستقل در امور سیاسی و اجتماعی تأثير بگذارد و نتیجه بدهد مثلا #اصالت_وجود باید در سیاست و جامعه کاربرد و کاربست شفاف و آشکار داشته باشد. اگر دستگاه فلسفي نتواند هر یک از اصول و گزاره های های خود را تنزل دهد و به نحو مستقل و مستقیم در امور سیاسی و اجتماعی دخالت و تسری دهد از صحنه عینیت سیاست و اجتماع برکنار است و امتداد در آن ممتنع است. بنابراين اگر فیلسوفی چنین گفت:
«جایگاه این مباحث (سیاست) در بخش حکمت عملی است نه بخش نظری حکمت متعالیه. بر این اساس نباید توقع داشت با اصالت وجود، حرکت جوهری، جسمانیة الحدوث بودن نفس، قانون علیت و مانند آن بتوان راهی به سیاست یافت.»
🔹جریان امتناع انديش از این عبارت، اعتراف به امتناع امتداد را فهم می کند و آن را دستاویزی برای اثبات مدعای خود و ساده انگاری جریان مقابل قرار می دهد.
🔸این برداشت گزینشی و تفسیر تجزيه گرایانه از بيان حکیم متأله، از یک سو ناشی از اشتباه در تعریف و تبیین غرض فلسفه و خلط آن با منافع فلسفه است و از سوی دیگر محصول درک خاصی از امتداد است که توضیح آن گذشت.
🔸در حالیکه عبارات مذکور از حضرت آیت الله جوادی فیلسوف نظریه پرداز " #سیاست_متعالیه_در_حکمت_متعالیه" نه تنها دلیلی بر امتناع نیست بلکه تصریحی آشکار بر امتداد حکمت و فلسفه به معنای #ادق امتداد و پرهیز از معانی عرفی و عامیانه و انحصارگرایانه از امتداد است. این بیانات به دقت از خلط میان فلسفه و علم، خلط میان حکمت نظری و حکمت عملی، و خلط میان حقیقت و اعتبار جلوگیری می کند.
🔹 در این نگرش امتداد حکمت و فلسفه کاملا ممکن بلکه واقع نیز شده است و منتج به آثار ارزشمندی چون "جامعه در قرآن" و "فلسفه حقوق بشر"، "ولایت در قرآن"، "محیط زیست" ، "روابط بینالملل در اسلام"، "مباحثات هنر متعالیه" و "نظریه علم دینی"، "نظریه سیاست متعالیه در حکمت متعالیه" و شبیه آن شده است.
🔸 با مراجعه به آثار فیلسوفان مسلمان و دقت در تجربه غربیان در امتداد فلسفه غربی در تمدن و زندگی انسان مدرن، اينگونه برداشت می شود که #امتداد دارای الگوها و گونه های متنوع و متعددی است که هر کدام از ظرفیت های قابل توجهی برخوردارند و می توان از این الگوها برای امتداد حکمت و فلسفه بهره برد.
به توفیق الهی، در یادداشت بعدی، برخی از الگوها و گونه های ممکن امتداد حکمت و فلسفه بيان خواهد شد. ان شاءالله.
ادامه دارد....
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌 مدرسه فلسفي قم
🔆گزارشی دست اول از وضعیت دروس فلسفه و عرفان حوزه علمیه قم در زمان حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی
در خاطرات عالم عامل مرحوم حضرت آیت الله حاج شیخ محمدرضا طبسی نجفی :
🔸هنگامی که من در مشهد مقدس مشغول تحصیل بودم حوزه علمیه قم در حال شکل گیری و پایه ریزی بود. تازه مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری به قم آمده و در حال تشکیل حوزه علمیه بودند. مرحوم ملاهاشم خراسانی که از علما بزرگ خراسان بودند طی نامه ای سفارش مرا پیش حاج شیخ عبدالکریم نمودند. در هیجده سالگی به قم مشرف شدم. مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حجره ای را در مدرسه فیضیه برایم معین کردند.
🔹بنده کتاب مکاسب شیخ و دو جلد کتاب آخوند را در قم خدمت مرحوم میرزا علی یثربی و رسائل شیخ و مقداری از کتاب #منظومه مرحوم سبزواری را خدمت آقاسیدمحمدتقی خوانساری و کتاب ریاض را نزد مرحوم آقا میرزا جوادملکی تبریزی و فلسفه #منظومه را خدمت مرحوم میرزا علی اکبر یزدی و مرحوم آقا شیخ حسن کاشی و کتاب #فصوص محی الدین را نزد مرحوم آقا میرزا محمدعلی شاه آبادی و کتاب #اسفار را نزد مرحوم آقا سیدابوالحسن رفیعی خواندم.
🔸همچنین از محضر شریف آقایان: شیخ محمدرضااصفهانی و حاج میرزاصادق اصفهانی ( هنگامی که آن دو بزرگوار در قم بودند) نیز استفاده کردم.
🔹بنده یکی از مقیدین بحث #اخلاق مرحوم آقا میرزا جواد ملکی بودم[ و پیش ایشان درس خصوصی داشتم]. ایشان دو ساعت به غروب در مدرسه فیضیه [ریاض می فرمود] یادم هست یک روز بحث این آیه را مطرح کردند: [ الذین قالوا ربناالله ثم استقاموا] و فرمودند: نمردم و در وادی السلام نجف اشرف برای العین دیدم که ارواح مومنین دور هم هم حلقه زدند.
منبع:
مجله حوزه مهر و آبان 1368، شماره 34 ، مصاحبه با آیه الله حاج شیخ محمد رضا طبسی
#مدرسه_فلسفی_قم
📌برخی از استادان فلسفه و عرفان در مدرسه فلسفي و با نشاط حوزه علمیه قم که آیت الله طبسی از محضر آنها استفاده کرده است:
آیت الله العظمی سید محمدتقی خوانساری
آیت الله العظمی شیخ محمد علی شاه آبادی
آیت الله سید ابوالحسن رفیعی قزوینی
حکیم متأله میرزا علی اکبر یزدی
حکیم آقا شیخ حسن کاشی
عارف مستقیم آیت الله میرزا جواد آقا ملکی تبریزی
آیت الله شیخ محمدرضا اصفهانی (نقد فلسفه داروین)
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121