✳️ دخالت #ترکیه در #آذربایجان و #کردستان ایران در دوره #پهلوی_اول ؛ سبقه تاریخی نگرانی‌ها از شعرخوانی #اردوغان واکنش‌ها به قرائت بخشی از شعر «آی آراز» (ارس) توسط رئیس‌جمهور ترکیه در رژه پیروزی جمهوری آذربایجان (20 آذر 1399) ادامه دارد؛ شعری که توسط استاد زنده‌یاد یحیی شیدا، شاعر آذربایجانی، خطاب به رود ارس و در رثای از دست رفتن منطقه قفقاز از ایران سروده شده و به واقع خواستار بازگشت آذربایجان به آغوش پاک ایران است. شعر فوق سبب بروز تنش در روابط دیپلماتیک و دوستانه ایران و ترکیه شده است و ایران تفسیر غلط اردوغان از مضمون این شعر را در تضاد با منافع ملی دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان و ناقض تمامیت ارضی کشورمان می‌داند. با اینکه برخی معترض و نگران تندروی و افراط در برخورد با این ماجرا هستند، و به هیچ روی نمی‌توان فحاشی و افراط در مسائل حساس دیپلماتیک را توجیه کرد، اما باید توجه شود نگرانی‌ها جدی است و سبقه تاریخی نیز دارد. کسانی که در روزگار ستم به واژگان، شعر ارس را ابزار تمایلات جدایی­طلبانه خود ساخته و آنها که نگران دیپلماسی و روابط دوستانه دو کشور هستند، سند زیر را بخوانند: ادامه در پست بعد ...

✳️ دخالت #ترکیه در #آذربایجان و #کردستان ایران در دوره #پهلوی_اول ؛ سبقه تاریخی نگرانی‌ها از شعرخوانی #اردوغان از پست قبل بخوانید؛ https://eitaa.com/iichs_ir/5421 26 خرداد 1304 مقام منیع ریاست‌الوزراء و ریاست عالیه کل قواء دامت عظمه البته خاطر اشرف مستحضر شده است که از چندی به این طرف، ترک‌ها در آذربایجان به وسایل مختلفه شروع به تبلیغات نموده و نقشه عملیاتشان هم تشکیل یک مؤسسه (به نام ترک اوجاقی) در این مناطق می‌باشد که بدین وسیله می‌خواهند تدریجا اعمال نفوذ کرده به خیالات پوچ و دور و دراز خود (که استیلای آذربایجان و باز شدن راه سوق‌الجیشی از این منطقه به ترکستان روسیه و ممالک هند است) موفق شوند از جمله اخیرا پس از تنکیل اکراد و اسکات غائله کردستان که برای تبلیغ اکراد در اکثر نقاط کردستان مدارسی از طرف دولت ترکیه تشکیل و معلمین زیادی مخصوصا از اسلامبول به آن نقاط اعزام گردیده ترکیه از فرصت استفاده نموده بر دامنه تبلیغات و عملیات حق‌شکنانه خود در کردستان ایران و آذربایجان توسعه داده است که اگر اندکی تعمّق و دقّت شود به‌خوبی مکشوف می‌گردد که ترک‌ها به‌وسیله بعضی ایرانی‌های خائن و مخصوصا مهاجرین قفقاز که بدون استثنا تمامی سرسلسله و متنفذین آنها ترک فیل هستند علنا در این نقاط مشغول تبلیغات و عملیات مضره می‌باشند. عمده تأسف فدوی از این است که ایران مهماندوست و این مملکت بلادیده همیشه دشمنان خود را در داخله خویش نوازش و پذیرایی می‌نماید؛ زیرا این قفقازی‌های خائن با آن حال شدت و سختی که آخرین رمق‌های زندگانی خود را به تحلیل داده و رو به اضمحلال می‌رفتند ایران دست رأفت و نوازش به طرف آنها دراز و آنان را از آن همه بی‌نوایی و فلاکت نجات داده فرجی بعد از شدت را نایل آمدند و بالاخره دولت ایران با وجود ضیق مالیه خود و زیادی عده بیکاران هزارها نفوس ایرانی که محتاج شام شب و دچار کمال بدبختی و فلاکت می‌باشند با این حال حاضره تمامی آنها را از روی شفقت در دوایر خودش استخدام و معاش‌شان را مرتبا تأمین نموده ولی مهاجرین مزبور از این همه رأفت و مهمان‌نوازی دولت سوء استفاده کرده با پول دولت و ملتی که حیات و زندگانی خود و عائله‌شان تأمین می‌گردد به آن دولت و ملت نجیب علنا خیانت را روا داشته در داخله مملکت آلت اجرائیه مقاصد دشمنان این آب و خاک شده‌اند. اینک برای اصلاح این احوال و اوضاع بر خلاف انتظار جسارتا پیشنهادات ذیل را تقدیم آستان آن یگانه سرپرست حقیقی ایرانیان می‌نماید. 1. امر و مقرر شود حتی‌الامکان مهاجرین قفقاز را به وسایل مقتضیه از دوایر رسمی که تدریجا با سواد دولت آشنا و آگاه شده‌اند خارج و در صورت امکان از نقاط آذربایجان اخراجشان نمایند. و الا تدابیری اتخاذ شود که دایره عملیاتشان محدود و کاملا در تحت نظر باشد. 2. از طرف وزارت جلیله معارف در تمامی نقاط کردستان مدارس ابتدایی تأسیس و معلمین مخصوص اعزام و زبان مادری ایران را در میان اکراد ترویج و معمول نموده و از جراید مرکز هم ولو به طور مجانی باشد (چنانچه از طرف دولت ترکیه اخیرا این نظریه کاملا ملحوظ و در تمام نقاط کردستان و اغلب نقاط آذربایجان جراید ترک را منتشر و تبلیغات می‌نمایند) تا اقصی نقاط کردستان ارسال و بدین وسیله در میان اکراد تبلیغات شود. در خاتمه برای مزید استحضار خاطر اشرف یک نسخه مجله ینگی قفقاز در تحت نمره 16 تقدیم آستان مبارک گردید. یک فقره مقاله آن که در تحت عنوان (بالشویک و ایران) از لحاظ انور مبارک خواهد گذشت. نگارنده مقاله میخواسته است به یک تیر دو نشان نمایند؛ یعنی با مشوب نمودن اذهان ملت و ساویت از یکدیگر آب را گل‌آلود کرده برای خود ماهی بگیرد و از طرف دیگر دولت ترک را دوست و حامی دولت ایران و سایر دول اسلامی به قلم بدهد ملت ایران را از تشبث و عملیات حق‌شکنانه خود اغفال و انظار توجه را به طرف روسیه متوجه سازد. مدیر مهمانخانه رشت حسین یونس‌زاده» https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ وقتی که اتاق اصناف، اتاق مأموران امنیتی شد با شکل‌گیری اتاق اصناف در دوره پهلوی دوم این انتظار وجود داشت که تشکل تازه‌تأسیس در زمینه ایجاد توازن در بازار و انتقال خواسته‌های فعالان اقتصادی به دولت و بالعکس فعالیت کند. مهم‌ترین وظایف تعریف‌شده برای اتاق اصناف شامل هماهنگی، همکاری و نظارت بر اتحایه‌های صنفی، صدور و ابطال پروانه کسب، حل اختلافات و... بود. پس از مدتی که از فعالیت این تشکل گذشت به جای آنکه انتظارات یادشده برآورده شود، نارضایتی عجیبی بین مردم ایجاد شد؛ چرا که «سازمان امنیت می‌خواست بر اصناف و بازار اختیار مطلق داشته باشد؛ چون به قدرت آنها آشنا بود».1 اصناف و به‌ویژه بازار نهادی بود که به صورت بالقوه و به دلیل ارتباط با روحانیت در تقابل با رژیم پهلوی قرار داشت؛ «در بین اصناف و بازاری‌ها عده‌ای هستند که بر اثر اعتقادات مذهبی مبالغ نسبتا زیادی در اختیار مقامات روحانی می‌گذارند که برحسب معمول قسمت اعظم این وجوه در اختیار مخالفین قرار می‌گیرد. این افراد بایستی دقیقا شناخته شوند و میزان وجوهی که می‌پردازند معلوم گردد سپس با دقت هر چه تمام‌تر و به طور نامحسوس باید درآمدهای حقیقی این طبقه که از آن به میزان زیاد به طبقه روحانیون مخالف پرداخت می‌نمایند برای سازمان‌های وصولی مالیاتی تعیین و سپس رؤسای دارایی و شهرداری محل را وادار نمود که در اخذ مالیات و عوارض شهرداری به‌خصوص مالیات‌های معوقه از آنان شدت عمل به خرج دهند.»2 «برای همین سازمان امنیت کوشید از طریق اتاق اصناف، اصناف و بازار را تحت مهمیز قرار دهد. این وضعیت نارضایتی عجیبی بین مردم ایجاد کرد. من [: فلیکس آقایان3] هر کاری کردم موفق نشدم ترتیبی بدهم که این اتاق اصناف در عوض اینکه از حقوق اصناف دفاع بکند، آنها را زجر ندهد و اذیت نکند و آزادشان بگذارد».4 #شرح_عکس سخنرانی امیرعباس #هویدا ، نخست‌وزیر، در دیدار با اعضای اتاق اصناف تهران شماره آرشیو: 6011-4ع 1. #تاریخ_شفاهی_دانشگاه_هاروارد ، مصاحبه با فلیکس آقایان، نوار شماره 1، ص 10. 2. قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 6 ، ص 397. 3. فلیکس آقایان، مشاور عالی حقوقی اصناف، بزرگ‌‎ترین قاچاقچی ایرانی مواد مخدر و یکی از مهم‌ترین قاچاقچیان بین‌المللی به شمار می‌آمد. او یکی از نزدیک‌ترین دوستان محمدرضا بود و در اکثر ساعات فراغت او حضور داشت. آقایان مردی هرزه بود که با زن‌های کاباره رفت‌وآمد داشت و اکثر صاحبان و مستخدمین کاباره‌ها تابع محض او بودند. او بزرگ‌ترین سازمان مخفی گانگستری را در ایران اداره می‌کرد و از کاباره‌های تهران، آبادان، خرمشهر و... حق حساب می‌گرفت. 4. تاریخ شفاهی دانشگاه هاروارد، همان، ص 10. https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ تعهدنامه زیرکانه آیت‌الله مصطفی خمینی به ساواک! #روزشمار #8_دی_1343 #سیدمصطفی_خمینی ، فرزند آیت‌الله خمینی، طی تعهدی برای آزادی از زندان تصریح کرده است: «اینجانب مصطفی خمینی فرزند حضرت آیت‌اللّه العظمی خمینی مصطفوی دارنده شناسنامه شماره 89 صادره از خمین گلپایگان متولد سنه 1310 تعهد می‌نماید که دیگر هیچ گونه اقداماتی که در جهت مصالح عمومی باشد مرتکب نشوم».2 بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ 8 دی 1343 «سیدمصطفی خمینی در ساعت 18 روز 8 /10 /43 از زندان مرخص و ممکن است در ظرف امشب یا فردا به قم عزیمت نماید تماس‌ها و ملاقات‌های او را زیر نظر گرفته و به موقع گزارش نمایید». منبع: شهید آیت‌الله حاج سیدمصطفی خمینی به روایت اسناد ساواک، ص 108 پی نوشت: آیت‌الله سیدمصطفی خمینی در نهایت شجاعت و زیرکی و داشتن روحیات منحصربه‌فرد، در این تعهدنامه به جای نوشتن عبارت «خلاف مصالح عمومی» کلمه خلاف را ننوشته است. در واقع او تعهد نموده است که هیچ‌گونه اقدامی در جهت آنچه که از نظر مأموران ساواک مصالح عمومی است، برندارد. https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ #رضاخان از دریچه خاطرات؛ از نقد جمهوری‌خواهی تا سدسازی بدون آب #مقاله #چکیده مروری بر خاطرات افراد و شخصیت‌های مختلف در دوران رضاخان ضمن نشان دادن زوایای کمتر دیده‌شده دوران حکومت او این مسئله را به‌خوبی نشان می‌دهد که سبک نوسازی او نه‌تنها مورد انتقاد مخالفش بوده است، بلکه حتی افرادی که جزء کارگزاران حکومتی نیز بوده‌اند، نسبت به شیوه نوسازی او نقدهای جدی داشته‌اند؛ بااین‌حال فضای اختناق در آن زمان مانع از این مسئله می‌شد تا آنها بتوانند نقدهای خود را مطرح کنند. #شرح_عکس رضاخان سردار سپه، وزیر جنگ، به اتفاق عده‌ای از نظامیان در بازدید از اداره خالصجات و مالیات‌های مستقیم برای مطالعه متن کامل این مقاله بر روی لینک کلیک کنید! https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ ثروتی که رقابت‌های حزبی آن را برملا کرد؛ مالک باغ هفده‌هزارمتری دزاشیب و ادعای حمایت از قشر فقیر! #منوچهر_اقبال ، نخست‌وزیر و رهبر حزب ملّیون، بنابر حسادت‌هایی که میان او و اسدالله علم، رهبر حزب مردم، در نزدیکی به شاه و دربار وجود داشت، عملکرد رهبر حزب مردم را زیر نظر داشت. در یکی از نمایش‌های حزبی #اسدالله_علم در محلات جنوب شهر تهران، آتش حسادت او به قدری فوران کرد که خطوط قرمز نانوشته را زیر پا گذاشت و از ثروت افسانه‌ای اسدالله علم پرده برداشت: «لابد شنیده‌اید که رهبر حزب مردم به جنوب شهر و جوادیه [در تهران] رفته و گفته شما هم باید زندگی‌تان مثل شمال شهری‌ها باشد و حزب [مردم] وعده می‌دهد چنین زندگی‌[ای] را برای شما فراهم خواهد ساخت. آن چیزی که در قاموس ما عوام‌فریبی است همین است. واقعا اگر می‌خواهند زندگی مردم بهتر شود رهبر حزب که صاحب همه چیز است ــ کار به املاک وسیع خارج از تهران ایشان ندارم ــ همین باغ ایشان در دزاشیب هفده‌هزار متر است، دوهزار متر برای خود نگه دارد پانزده‌هزار متر بقیه را ببرند به جنوب شهری‌ها بدهند».1 1. خواندنی‌ها، س 19، ش 3، سه‌شنبه 8 مهر 1337، ص 10. #شرح_عکس گفت‌وگوی اسدالله علم نخست‌وزیر با لیندون جانسون معاون رئیس‌جمهوری آمریکا، در حاشیه یک مهمانی در تهران. https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ جوان دشتستانی چگونه کرسی ساوه را در مجلس اشغال کرد؟ شرح در پست زیر : https://eitaa.com/iichs_ir/5428

✳️ جوان دشتستانی چگونه کرسی ساوه را در مجلس اشغال کرد؟ یکی از نمایندگانی که در انتخابات دوره پنجم مجلس شورای ملی (مجلسی که زمینه تغییر سلطنت از قاجاریه به پهلوی را فراهم کرد) کرسی نمایندگی را به دست آورد #علی_دشتی بود. این جوان دشتستانی از ساوه وارد مجلس شد؛ حال‌آنکه «نه هـوای سـاوه را اسـتشمام کرده و نه جرعه‌ای آب آنجا را نوشیده‌ و نه‌ معروفیت محلی» داشت.1 در ۲8 دی ۱۳۰۲ فرج‌الله بهرامی با ارسال نامه‌ای به کفیل ارکان حرب قشون، دستور رضاخان مبنی بر انتخاب علی دشتی از ساوه را به مسئولین امر ابلاغ کرد. در این نامه چنین آمده است: «کفالت محترم ارکان حرب کل قشون. در موضوع وکالت دشتی در ساوه، شرحی حضور مبارک حضرت اشرف روحی فداه عرض شد. معلوم گردید به جنابعالی دستور شفاهی فرموده‌اند و به بنده نیز امر فرمودند ابلاغا تصدیع دهم که در ظرف امروز از صدور تلگراف رمز و غیره و هر وسیله‌ای که تسریع آن را عقیده دارید، با کمال فوریت تصمیمی اتخاذ فرمایید که انتخاب ایشان در ساوه حتمی و دچار تردید نگردد. فرج‌الله بهرامی دبیر اعظم».2 علی دشتی، در دوره غائله جمهوری‌خواهی، فعال‌ترین و متنفذترین روزنامه‌نگار مدافع رضاخان سردارسپه شناخته می‌شد که در نشریه «شفق سرخ» مطالبی به حمایت از او منتشر می‎‌کرد. فرج‌الله بهرامی، رئیس کابینه وزارت جنگ و منشی رضاخان سردارسپه، نیز مخفیانه و با نام مستعار ف. برزگر در «شفق سرخ» می‌نوشت. او رابط سردارسپه با دشتی و اقمار سرخ او بود. البته خود دشتی نیز با سردارسپه دیدارهای خصوصی مکرر داشت. #شرح_عکس علی دشتی و فرج‌الله بهرامی شماره آرشیو: 175-4ع 1. قهرمان میرزا سالور، روزنامه خاطرات عین‌السلطنه، ج ۹، به کوشش مسعود سالور، ایرج افشار، تهران، اساطیر، 1374، ص 6733. 2. انتخاب مجلس پنجم به روایت اسناد، ج 1، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1384، ص 423. https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ تأثیر الطاف ملوکانه بر افزایش جمعیت بهائیان؛ دستوراتی که مقدم بر اوامر ملوکانه بود! #فلیکس_آقایان ، مشاور عالی حقوقی اصناف، که یکی از نزدیک‌ترین دوستان محمدرضا پهلوی و نیز یکی از قاچاقچیان بین‌المللی مواد مخدر به‌شمار می‌آمد، بزرگ‌ترین سازمان مخفی گانگستری را در ایران اداره می‌کرد؛ با وجود این، او در برابر قدرت کانون‌های بهائی در ایران لنگ می‌انداخت؛ چرا که «بیشتر کارها به‌دست بهائی‌ها سپرده شد؛ به ترتیبی که اکثر پست‌های مهم در کانون بهائی‌ها تعیین و بعد به شاه پیشنهاد می‌شد؛ شاه هم تصویب و ابلاغ می‌کرد. هویدا، روحانی، و... همه بهائی بودند. البته ما در ایران بهائی داشتیم، ولی تعدادشان بسیار کم بود، اما وقتی وضع بهائی‌ها خوب شد و شاه به آنها لطف پیدا کرد، بسیاری مصلحتی ــ و نه واقعی ــ بهائی شدند تا پست‌های خوبی بگیرند. من حتی در یکی از گزارش‌هایم به شاه، صراحتا روی کاغذ نوشتم که "سازمان برنامه دستورات فرقه را مقدم بر اوامر ملوکانه می‌داند". و این‌طور هم بود».1 #شرح_عکس تعدادی از بهائیان در سفر به #اسرائیل شماره آرشیو: 119-133س 1. تاریخ شفاهی دانشگاه هاروارد، مصاحبه با فلیکس آقایان، نوار شماره 1، ص 8. https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ نگاهی به نشریه انتقام؛ نشریه مخفی #آیت_الله_مصباح_یزدی #مقاله #چکیده پس از کودتای 28 مرداد 1332 و سقوط دولت مصدق، محمدرضا پهلوی به ایران بازگشت و با تقویت ارتش و ایجاد ساواک به سرکوب تمامی جریان‌های مخالف خویش پرداخت. با آغاز دهه 1340 تحولات و رخدادهای مهمی در کشور به‌وجود آمد. محمدرضا پهلوی با حمایت‌های کندی، رئیس‌جمهور آمریکا، برنامه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی را به منظور جلوگیری از انقلاب توده‌ای به اجرا گذاشت. با تحمیل شدن این برنامه‌ها در ایران، امام خمینی به مخالفت با این اقدامات رژیم برخاست. رژیم پهلوی در واکنش به مخالفت‌های امام و علمای مذهبی به دستگیری، تبعید و سرکوب آنها دست زد. رژیم پهلوی پس از تبعید امام خمینی هرگونه حرکت مستقل را به‌‎شدت سرکوب و امکان فعالیت آزاد سیاسی را از بین برد. در چنین وضعیتی آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی، از طلبه‌های مبارز حوزه علمیه قم، به ‌منظور استمرار مبارزه، آگاه نمودن افکار جامعه و طلاب حوزه از شرایط سیاسی کشور و افشای «جنایت‌های رژیم»، نشریه مخفی با عنوان انتقام را به مدت یک سال (441343-1344ش) در قم و تهران منتشر کرد. برای مطالعه متن کامل این مقاله بر روی لینک زیر کلیک کنید؛ https://b2n.ir/497993 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ با همکاری پژوهشکده تاریخ معاصر و خانه کتاب و ادبیات ایران؛ جایزه کتاب تاریخ انقلاب اسلامی برگزار می‌شود به گزارش روابط عمومی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ، دکتر #موسی_حقانی ، رئیس پژوهشکده تاریخ معاصر، و ایوب دهقانکار، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، به منظور برگزاری «جایزه کتاب تاریخ انقلاب اسلامی» تفاهم‌نامه همکاری امضا کردند. به موجب این تفاهم‌نامه، پژوهشکده تاریخ معاصر و خانه کتاب و ادبیات ایران با همکاری هم، کتاب‌های منتشرشده با موضوع‌های زندگی‌نامه و شرح‌حال‌نویسی، خاطرات و مستندنگاری، تحقیقات و پژوهش‌های تاریخی، تاریخ شفاهی، اسناد و پژوهش‌های اسنادی و داستان و رمان تاریخی را که در بازه زمانی 1397-1357(گام اول انقلاب) منتشر شده باشند بررسی و با معرفی بهترین آثار، جوایزی به مؤلفان آنها اهدا خواهند کرد. https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ گزارش‌هایی از #ساواک درباره فعالیت حزب اقلیت مردم چوقولی‌های رهبران دو حزب مردم و ملّیون در محضر شاه #حزب_مردم در اردیبهشت ۱۳۳۶ش موجودیت خود را اعلام کرد. رهبر این حزب تا پایان حیات سیاسی آن امیراسدالله علم بود. یک سال بعد دومین حزب دولتی توسط نخست‌وزیر وقت، منوچهر اقبال، تأسیس شد (۱۳۳۷ش). اعضای این حزب بیشتر از میان وزرا، نمایندگان مجلس و مقامات وقت بودند و نقش حزب اکثریت را در مقابل اقلیت (حزب مردم) بازی می‌کردند. این دو حزب در ظاهر تلاش می‌کردند نظام دو حزبی را به فرمان محمدرضا پهلوی در ایران به نمایش بگذارند. چون فلسفه وجودی هر دو حزب حکومت‌ساخته مردم و ملّیون «پیروی از منوّیات شاهانه» بود، رهبران هر دو حزب نیز از تخریب چهره رقیب خود نزد شاه کوتاهی نمی‌کردند. در حقیقت نحوه تقرب به «ذات ملوکانه» خود جایی برای رقابت دو طرف بود. ساواک در 18 شهریور 1336 دراین‌باره گزارش داده است: «روز گذشته آقای علم در کلوپ حزب مردم به دکتر ریاحی و دکتر صالحی، پزشکان وزارت بهداری، اظهار داشته که از این پس علنا با دولت مخالفت خواهند کرد و چنانچه دولتی‌ها بخواهند ذهن اعلیحضرت همایون شاهنشاه را نسبت به اعضای حزب مشوب نمایند، آنها هم اشخاصی را در اختیار دارند که به مقام شامخ سلطنت نزدیک بوده و می‌توانند به شرف عرض ملوکانه برسانند که اظهارات مخالفین خلاف واقع می‌باشد».1 #منبع 1. مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی (پرونده حزب مردم) https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir