eitaa logo
پژوهشکده تاریخ معاصر
2.3هزار دنبال‌کننده
1.7هزار عکس
66 ویدیو
4 فایل
مشاهده در ایتا
دانلود
✳️ درنگی بر در دوره پهلوی اول؛ مرد آزاد در ایرانشهر دیکتاتور حکومت برای ترویج و تبلیغ سیاست‌های خود از مطبوعات به‌عنوان یک ابزار فرهنگی استفاده کرد؛ به‌طوری‌که با تشکیل «سازمان پرورش افکار» که یک سازمان فرهنگی بود «کمیسیون مطبوعات» به‌عنوان یکی از شش کمیسیون اصلی آن مطرح شد. با دقت در مواد اساسنامه این کمیسیون مشخص می‌شود که اصلی‌ترین وظیفه آن «هدایت کلی مطبوعات کشور» یا به عبارتی سیاست «ارشاد مطبوعاتی» بوده است. بنا بر مستندات موجود، مطبوعاتی در عصر پهلوی اول فرصت بروز و ظهور یافتند که با سیاست‌های حکومت، همراهی نشان دادند و از آنها حمایت کردند؛ بنابراین طبیعی است که در چنین فضایی مطبوعات نیز از معنی و محتوا خالی و جز تبلیغ و نشر افکار مورد حمایت دولت استبدادی نقشی بر عهده نداشته باشند. وکلای مجلس و مدیران روزنامه‌ها در انتظار ورود رضاشاه در کارخانه پارچه‌بافی اصفهان (سال 1310) شماره آرشیو: 130419-275م برای مطالعه متن کامل این مقاله بر روی لینک کلیک کنید! @iichs_ir
✳️ تکذیب ادعای عبدالرضا داوری درباره ؛تحریف حقایق تاریخی برای خدمت به که؟ اخیرا یک کلیپ دو دقیقه‌ای که برشی از یک جلسه با موضوع «ماجرای 28 مرداد، اشتباهات مصدق و کاشانی» است، در فضای مجازی بازنشر شده است. در آن کلیپ، با انتقاد از عملکرد در می‌گوید: «مرکز اسناد انقلاب اسلامی دوره کامل روزنامه را منتشر کرده است. شما آن را بخوانید و خیانت جریان فدائیان اسلام را به نهضت ملی شدن نفت ببینید». وی در ادامه به نامه‌ای اشاره می‌کند که شب اعدام نواب صفوی، نواب به شاه نوشته و در مرکز اسناد انقلاب اسلامی است، اما این مرکز مانع انتشار آن شده است. مرکز اسناد انقلاب اسلامی در متنی با عنوان «تحریف حقایق تاریخی برای خدمت به که؟» این ادعا را تکذیب کرده است که در این لینک می توانید پاسخ کامل و مستند به این دروغ پراکنی را مطالعه کنید https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
✳️ پیرامون اهداف سازمان پرورش افکار؛سازمانی برای پرورش افکار شاه‌پرستی سودای مدرنیزاسیون ایران را در سر داشت. او راه رسیدن به این نقطه را تجدد، ناسیونالیسم و شاه‌پرستی می‌دانست. تأکید پهلوی اول بر شاه‌پرستی به خوبی مبین اعتقاد او به انقلاب از بالا بود؛ ازاین‌رو او با ایجاد سازمان‌ها و نهادهایی که همگی از بالا تعریف شده و تحت کنترل حکومت بودند، بر آن بود تجدد و برنامه مدرنیزاسیون را به اجرا گذارد. سازمان پرورش افکار که در این راستا تأسیس شده بود، با این اهداف و سیاست‌ها آغاز به کار کرد و به مثابه بسیاری از سازمان‌های مشابه خود به تبلیغات و تغییرات گسترده در سطوح مختلف آموزشی و هنری دست زد. ازآنجاکه رسیدن به تجدد بخش جدایی‌ناپذیر سیاست آموزشی و سازمان پرورش افکار بود، شاهدیم که این سازمان با دور کردن افراد از فرهنگ سنتی خود و انتقال سیاست‌های خاص حکومت در زمینه‌های مختلف از جمله تربیت افراد، پوشش زنان و سایر برنامه‌های فرهنگی ضربه مهلکی بر شاکله فرهنگ مردم وارد کرد. برای مطالعه متن کامل این مقاله کلیک کنید http://www.iichs.ir/Modules/Content/Other/Print.aspx?id=19789 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
✳️ عملکرد در دوره پهلوی اول؛ تبدیل کتابِ مقدس دموکراسی به دستگاه تبلیغاتی دیکتاتوری مطبوعات و روزنامه‌ها کتابِ مقدس دموکراسی نامیده شده‌اند؛ چون فقر فرهنگ سیاسی و اطلاعاتی یک جامعه را برطرف می‌کنند و نماینده افکار عمومی در مواجهه با سیاست‌های دولت هستند. روزنامه اطلاعات در دوره پهلوی اول از این ویژگی تهی بود. در وهله اول این روزنامه به دستگاه تبلیغاتی سیاست‌های حکومت تبدیل شده بود. این دستگاه تبلیغاتی تمامی اقدامات رضاشاه از بندر شاهپور تا بازدید از شرکت پوست‌های نرم را به‌عنوان اقداماتی بس مهم و بدون ایراد در توسعه کشور در صفحه اول روزنامه بازنمایی می‌کرد. مهم‌ترین ایراد وارده بر روزنامه اطلاعات بی‌توجهی به انتقاد از رژیم پهلوی بود. این روزنامه برای دوری از انتقاد، تبدیل حاشیه به متن را در دستور کار قرار داده بود و مهم‌ترین گزارش‌های آن را حواشی تشکیل می‌داد. رویکرد روزنامه اطلاعات نمی‌توانست در خلأ شکل بگیرد. عباس مسعودی به‌عنوان نفر اول این روزنامه، روزنامه‌نگاری حرفه‌ای را فدای سیاست کرده بود. البته این ویژگی در این دوره امتیازی مهم برای روزنامه‌نگاران وابسته‌ای چون مسعودی تلقی می‌شد؛ چراکه بر اثر سرکوب و اختناق سیاسی، بسیاری از روزنامه‌های رقیب مشمول سیاست سکوت شده یا بنا به دلایل واهی متوقف شده بودند. این خلأ فرهنگی باعث شده بود شرایط مناسبی برای فعالیت گردانندگان روزنامه اطلاعات به‌وجود آید و آنها از منافع سیاسی برخوردار شوند. و چند تن از خبرنگاران روزنامه اطلاعات برای مطالعه متن کامل کلیک کنید! @iichs_ir
✳️ نگاهی به دادگستری جدید رضاشاهی؛ به نام عدلیه برای سرکوب پیروی اجرای پروژه مدرنیزاسیون دولت پهلوی، نیاز به تأسیس نظام عدلیه تبدیل به یک ضرورت شده بود که داور ایجاد آن را برعهده‌گرفت. رضاشاه از این اقدامات دو هدف عمده داشت: اول‌ از همه به حذف مخالفان سنتی خود از طریق محدود کردن فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی آنها می‌پرداخت؛ از سوی دیگر، با تخریب نظام عدلیه سنتی زمینه برای به‌کارگرفتنِ نیروهای جدید و سکولار فراهم می‌کرد، اما ایجاد نظام عدلیه‌ای وابسته، بی‌آنکه به اقتضائات سیستم تفکیک قوا و قوه قضائیه مستقل وفادار باشد، نه ایران را از مزایای ایجاد سیستم‌های قضایی بهره‌مند کرد و نه اجازه داد سازوکار سنتی در جریان تاریخی خود به‌صورت بطئی تکامل یابد. عدلیه رضاشاهی، از جهت ماهوی و کیفی به دلیل ماهیت استبدادی رژیم، قادر به تعمیم و اجرای عدالت و احقاق حق ذوی‌الحقوق نبود و احکام ناحق که محض خوشامد پادشاه دایر بر محکومیت مغضوبان دیکتاتور از دادگستری صادر می‌شد، همه نشان‌دهنده آن است که تشکیلات دادگستری بیشتر از جهت شکلی و ظاهری توسعه یافت و تظلم‌خواهی مردم در برابر قدرتمندان همچنان بی‌جواب می‌ماند. و برای مطالعه متن کامل این مقاله بر روی لینک زیر کلیک کنید؛ http://www.iichs.ir/Modules/Content/Other/Print.aspx?id=19782 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
جایگاه ویژه ایران در طرح انگلیس برای تاسیس رژیم صهیونیستی و خاورمیانه بزرگ دکتر @iichs_ir
همراه ، نخست‌وزیر، در حال عبور از مقابل صف نمایندگان مجلسین شورای ملی و سنا شرح در پست زیر ؛ https://eitaa.com/iichs_ir/5539
پژوهشکده تاریخ معاصر
#محمدرضا_پهلوی همراه #منوچهر_اقبال ، نخست‌وزیر، در حال عبور از مقابل صف نمایندگان مجلسین شورای ملی
✳️ گزارش‌هایی از ساواک درباره فعالیت حزب اقلیت مردم (14)؛ اتفاقات روز قبل از استیضاح دولت روزی که مجلس شورای ملی دولت اقبال را استیضاح کرد و برای پاسخ به سؤالات نمایندگان، به مجلس فراخواند، از 135 نماینده مجلس فقط 98 تن در جلسه حضور داشتند که از آن میان هم 77 تن با رأی اعتماد خود، مانع سقوط دولت شدند. شاید تصور شود این 77 تن با توضیحات اقبال مجاب شدند و به او رأی اعتماد دادند، اما سند ساواک نشان می‌دهد که اتفاقات دیگری مانع سقوط دولت شد: «یکی از اعضای فراکسیون مردم اظهار داشته یک روز قبل از طرح استیضاح دولت در مجلس از طرف آقای سردار ، رئیس مجلس شورای ملی، به کلیه نمایندگان تأکید گردیده که باید به دولت رأی اعتماد داده شود، ولی آقای علم و سه نفر دیگری از اعضای مؤسس حزب مردم در شرفیابی به حضور شاهنشاه استدعا نموده‌اند که اجازه فرمایند نمایندگان فراکسیون مردم به دولت رأی ممتنع داده و یا اصولا در جلسه شرکت نکنند و پس از مذاکرات زیاد، اعلیحضرت همایونی موافقت فرموده‌اند که فقط پانزده نفر از نمایندگان فراکسیون مردم در مجلس حضور یافته آنها هم به دولت رأی ممتنع بدهند. نماینده مذکور افزوده در صورتی که شاهنشاه اجازه فرموده بودند، حزب مردم دولت را ساقط می‌کرد و سپس اظهار داشته که شاهنشاه مانند اعلیحضرت فقید مایل هستند که شخصا در کلیه امور دخالت و نظارت داشته باشند و حتی در جلساتی که آقای دکتر اقبال در پاسخ سؤالات سیدجعفر بهبهانی، به مشارالیه و مجلس حمله کردند در صورتی که شاهنشاه نمایندگان وابسته به حزب مردم را به سکوت دعوت نکرده بودند آنها آقای نخست‌وزیر را با خواری از پارلمان خارج کرده بودند».1 همراه ، نخست‌وزیر، در حال عبور از مقابل صف نمایندگان مجلسین شورای ملی و سنا شماره آرشیو: 1075-۱۱ع 1. مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی (پرونده ). https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
✳️ به همت انتشارات پژوهشکده تاریخ معاصر؛ خاطرات سانسورچی شاه در قیام 15 خرداد منتشر شد به گزارش روابط عمومی ،کتاب «خاطرات » به کوشش در شمارگان 1000 نسخه توسط انتشارات پژوهشکده تاریخ معاصر چاپ و منتشر شد. https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
پژوهشکده تاریخ معاصر
✳️ به همت انتشارات پژوهشکده تاریخ معاصر؛ خاطرات سانسورچی شاه در قیام 15 خرداد منتشر شد به گزارش رو
✳️ به همت انتشارات پژوهشکده تاریخ معاصر؛ خاطرات سانسورچی شاه در قیام 15 خرداد منتشر شد به گزارش روابط عمومی ،کتاب «خاطرات » به کوشش در شمارگان 1000 نسخه توسط انتشارات پژوهشکده تاریخ معاصر چاپ و منتشر شد. این کتاب شامل یک پیش‌گفتار و مقدمه است. در کتاب آمده است: خاطرات جهانگیر تفضلی نشان‌دهنده چگونگی تکوین یک شخصیت سیاسی در حکومت پهلوی است. تفضلی یکی از رجال علاقه‌مند به تمام معنا به رژیم پهلوی و به تعبیر خودش مخلص و چاکر بوده است. متن اولیه خاطرات تفضلی را مرحوم دکتر ابوالقاسم تفضلی در اختیار پژوهشکده تاریخ معاصر قرار داده است. هرچند در متن اولیه خاطرات تفضلی بخش عمده‌ای از زندگی سیاسی او ناگفته مانده، پاره‌ای از اسرار پشت پرده حاکمیت پهلوی به وسیله او فاش شده است. این خاطرات به دلیل آنکه تفضلی دوست نزدیک اشرف پهلوی و عبدالحسین هژیر و مورد اعتماد محمدرضا پهلوی بود، دارای اهمیت است. از جمله مواردی که تفضلی در خاطرات خود تلاش کرده است آن را ناگفته بذارد چگونگی انتصاب وی به ریاست تبلیغات و انتشارات رادیو یا سمت مشاور در کابینه اسدالله علم در سال 1342 است. هدف پژوهشکده تاریخ معاصر از انتشار این خاطرات بیان حقایقی از سرنوشت و تاریخ سیاسی ملت ایران در عرصه ترکتازی بیگانگان است. جهانگیر تفضلی در این خاطرات اذعان کرده است که چگونه و طی چه روندی، از یک مخالف رژیم پهلوی و یک چپ‌گرا و دموکرات به‌اصطلاح روشنفکر به یک نظریه‌پرداز دربار تغییر جایگاه می‌دهد. این امر نه به قصد افشای رژیم بلکه در قالب یادداشت‌های شخصی است که غالبا جنبه دفاع از خود دارد. در این کتاب اسنادی است که نشان می دهد تفضلی در جریان سفر معروف شاه به قم در 4 بهمن 1341 به قم رفت. او سخنرانی معروف و تاریخی شاه را از قبل نوشته و تنظیم کرده بود. تفضلی در این سخنرانی از زبان شاه، زشت‌ترین، رکیک‌ترین و ناجوانمردانه‌ترین توهین‌ها را به روحانیت روا داشت. آنها را به ارتجاع سیاه تشبیه کرد و خطر آنها را از ارتجاع سرخ بیشتر دانست. این سخنرانی به قدری زنند بود که علاوه بر عکس‌العمل شدید امام خمینی(ره)، روحانیت و مردم، حتی مسئولان خبری رژیم، نظیر نصرت‌الله معینیان مجبور شدند بخشی از سخنان شاه را سانسور کنند؛ سخنانی که به قول احسان نراقی، مشاور برجسته شاه، آغاز انقلاب و شمارش معکوس عمر رژیم پهلوی بود. حضرت امام در سخنرانی معروف خود که به دستگیری ایشان و قیام تاریخی 15 خرداد منجر شد، در اشاره به سخنرانی جنجالی شاه، محمدرضا را نصحیت کردند و فرمودند: هرچه دیگران به تو دیکته می‌کنند و به دست تو می‌دهند را تکرار می‌کنی. در پی این سخنرانی در عصر عاشورا، رژیم پهلوی در نیمه‌شب 15 خرداد ایشان را دستگیر کردند. از نکات جالب کتاب ارائه سندهایی از صورت مذاکرات هیئت دولت به ریاست اسدالله علم در روزهای 15 تا 20 خرداد 1342 است. این اسناد نشان می‌دهد که در برابر اعتراضات مردم، روشنفکرانی مانند تفضلی و همچنین پرویز ناتل خانلری و محمد باهری بیش از نظامیان خواستار کشتار وسیع و حکومت نظامی بودند. آقای توکلی که کتاب به کوشش ایشان چاپ شده است، خاطرات ایام بازداشت جهانگیر تفضلی در اردوگاه متفقین را که در روزنامه «ایران ما» منتشر شد، در بخش دوم کتاب آورده است. کتاب «خاطرات جهانگیر تفضلی» با قیمت هفتادهزار تومان و در شمارگان 1000 نسخه در دسترس علاقه‌مندان به تاریخ قرار گرفته است. https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
✳️ نظریه دیکتاتوری منوّر و نسبت آن با دیکتاتوری ؛ چرا نظریه دیکتاتور خیرخواه در ایران شکست خورد؟ نظریه دیکتاتوری منوّر، که دیکتاتوری خیرخواه نیز برای آن استفاده می‌شود، مفهومی است که اندیشمندان قرن هجدهم همانند ولتر و دیدرو، برای رهبران سیاسی همچون پتر کبیر و کاترین کبیر به‌کار می‌بردند. در این نظریه تنها راه اصلاح جامعه روی کار آمدن دولتی مستبد و مقتدر است. دیکتاتوری منور دیدگاهی است که رشد و توسعه اقتصادی را مقدم بر دموکراسی و مشارکت مردم می‌داند و به کارایی نخبگان در روند یک نوسازی آمرانه و از بالا باور دارد. داریوش آشوری آن را دیسپوتیسم روشنفکران می‌نامد. شرایط و لوازم در ایران آن مقطع فراهم نشده بود؛ زیرا در یک طرف، روشنفکرانی بودند که سعی داشتند سنّت و نیروهای سنتی در جامعه را از میان بردارند و در طرف دیگر، پادشاهی بود که با افکار و اندیشه‌های روشنگرایانه آشنایی چندانی نداشت. درواقع نه روشنفکران به معنای واقعی کلمه منورالفکر بودند که بتوانند اقتضای زمان را به‌درستی درک کنند و نه پادشاه ذهن چندان روشنی داشت که بتواند راه رسیدن به آزادی، امنیت و رفاه را به‌درستی درک کند. بدین‌ترتیب در عمل یک دیکتاتوری فردگرا، که در آن، همه مسائل در نهایت به شخص رضاشاه ختم می‌شد، بر کشور حاکم شد و سرنوشت کشور را به جایی رساند که با دخالت نیروهای خارجی در عرض کمتر از چند روز تسلیم آنها شد. برای مطالعه متن کامل این مقاله بر روی لینک زیر کلیک کنید؛ https://b2n.ir/m36769 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
✳️ تاملی بر جامعه مدنی در عصر در زمان چگونه بود؟ پهلوی اول با دستاویز قرار دادنِ بی‌سوادی و نیاز کشور به مدرنیزاسیون، انتخابات به‌عنوان رکن اساسی پویایی و کارآمدی جامعه مدنی را به محاق برد. دولتمردان پهلوی اول بر این گمان بودند که با هماهنگی میل اکثریت با میل دولت می‌توانند برنامه‌های مورد ظر حکومت را به‌پیش ببرند؛ ازاین‌رو ارتش از حافظ مرزهای کشور به نهادی برای اجرای فرامین شاه در جهت مهندسی انتخابات تبدیل شد. مداخله در انتخابات تنها رویکرد حکومت به مهندسی انتخابات نبود. برخی از تغییرات حقوقی برای در امانِ ماندن مجریان انتخابات و نمایندگانی که به‌صورت مهندسی انتخاب شده بودند و هم‌زمان کنترل آنها توسط دولت صورت گرفت. خارج ساختن توهین یا افترا به مأموران و ناظران انتخاباتی و نمایندگان مجلس از زمره جرم‌های مطبوعاتی باعث ترس جامعه مدنی از انتقاد شد. حذف مصونیت پارلمانی پشتوانه‌ای شد که حتی در روزهای بعد از انتخابات نیز نماینده نمی‌توانست به فعالیت نمایندگانی بدون احساس ترس ادامه دهد. برای مطالعه متن کامل مقاله بر روی لینک کلیک کنید! https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
✳️ تأملی بر اموال منقول ؛ بزرگ‌ترین دزدی تاریخ چگونه انجام شد؟ از طمع زیاد در جمع‌آوری ثروت به عنوان یک بیماری روانی یاد می‌شود. برخی معتقدند ثروتمندانی که با وجود ثروت فراوان همچنان در جمع‌آوری ثروت، حرص و آز دارند، احتمالا با یک نوع بیماری مهلک روانی مواجه هستند. اگر این ادعا در مورد تمام ثروتمندان حریص صادق نباشد، بی‌شک در مورد دیکتاتورها و مستبدان واقعیت دارد. در این رابطه همان‌طور که مشخص شد، رضاشاه نیز اشتهای سیری‌ناپذیری در جمع‌آوری ثروت داشت. او به بهانه‌های مختلف اموالی را برای خود جمع‌آوری کرده و در بانک‌های داخلی و خارجی از آن خود نموده بود. این در حالی است که بخش مهمی از جامعه در فقر به‌سر می‌بردند و حق کوچک‌ترین اعتراض به وضع موجود را نداشتند. نمای داخلی قسمتی از کاخ سعدآباد و مجسمه رضاشاه (سال 1312) شماره آرشیو: 130720-۲۷۵م برای مطالعه متن کامل این مقاله بر روی این لینک کلیک کنید! https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
✳️ گزارش‌هایی از درباره فعالیت حزب اقلیت مردم؛ تحزب شاهانه که پس از کناره‌گیری علم (از سال 1339)،‌ دبیر کل حزب مردم شده بود، وقتی دید در شرایط بی‌اعتنایی مردم کشور و بی‌توجهی نخست‌وزیر (علم) و شخص شاه، از فعالیت‌های حزب شه‌ساخته «آبی» گرم نمی‌شود،‌ در اسفند 1340 از مقام دبیر کلی حزب کناره‌گیری کرد و خاطرنشان ساخت: «چون حزب مردم را مردم تشکیل نداده‌اند، اگر از طرف مقامات بالا به طور جدی تقویت نشود، کاری از پیش نخواهد رفت و اینک که مقامات بالا [یعنی شاه] چنین می‌کنند، لزومی و دلیلی ندارد که ما کاسه داغ‌تر از آش بشویم و بی‌جهت فرصت و انرژی خود را در حزبی که نه طرف علاقه مردم است و نه مورد توجه مقامات بالا، تلف کنیم. از سوی دیگر چند روز دیگر که انتخابات شروع می‌شود همه دوستان حزبی و یا لااقل اکثریت قریب به اتفاق آنها می‌خواهند وکیل بشوند و چون با ژست بی‌اعتنایی که تاکنون رئیس دولت فعلی به حزب مردم نشان داده برای کاندیداهای حزبی به استثنای معدودی که مورد علاقه شخصی مقامات بالا یا رئیس دولت هستند هیچ‌گونه توفیقی متصور نیست، بهتر است قبل از آغاز انتخابات و قبل از آنکه عده‌ای با من مخالف و دشمن بشوند از حزب کناره‌گیری کنم».1 یحیی عدل هنگام گفت‌وگو با دکتر 1. مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی (پرونده حزب مردم) https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
✳️ در دوره پهلوی‌ها در گفت‌وگو با خسرو معتضد انتخابات زگانه مجلس بیستم! مجلس در قانون اساسی مشروطه در رأس امور بود و بر قوه مجریه که به دست نخست‌وزیر اداره می‌شد، کاملا نظارت می‌کرد، اما مطابق اسناد تاریخی مجلس ایران از سال ۱۳۰۶ تا ۱۳۰۷، دو سال بعد از قدرت گرفتن رضاخان، نهاد نوپای مشروطه و انتخابات با اوامر ملوکانه و چکمه، لگد شد و انتخابات به امر فرمایشی تبدیل شد. با توجه به نزدیک شدن انتخابات ریاست‌جمهوری، با مورخ درباره انتخابات در دوره پهلوی گفت‌وگو کرده‌ایم. برای مطالعه متن کامل این گفت و گو بر روی لینک کلیک کنید! https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
✳️ دکتر حقگو در گفت‌وگویی درباره کتاب «تکاپوی انگلستان برای تجزیه ایران»؛ «نهضت عشایر جنوب» بحرانی ساختگی برای پایان «غائله آذربایجان» شکل‌گیری و اقدامات تجزیه‌طلبانه فرقه دموکرات یکی از رویدادهای مهم ایران در سال‌های جنگ جهانی دوم است. درباره دلیل شکست فرقه دموکرات آذربایجان و پایان غائله آذربایجان، روایت‌های متفاوتی وجود دارد. برخی بحث اولتیماتوم ترومن، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، به استالین را مطرح می‌کنند و برخی دیگر بر فریب استالین توسط قوام‌السلطنه اشاره کرده‌اند. در کتاب «تکاپوی انگلستان برای تجزیه ایران» بدون رد این دو ادعا دلیل سومی هم مطرح شده است؛ دلیلی که می‌تواند به رمزگشایی این ماجرا کمک کند. این دلیل بر نقش‌آفرینی شیخ حسین لنکرانی، یکی از رجال دوره پهلوی، اشاره دارد. با توجه به این نگاه، به سراغ نویسنده این کتاب، دکتر ، نویسنده، محقق استاد دانشگاه، رفتیم و از او درباره این کتاب و نگاه تازه او به این رویداد تاریخی سؤال کردیم. برای مطالعه متن کامل این گفت و گو بر روی این لینک کلیک کنید! https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
✳️ شهامت آیت‌الله خمینی همه جا مورد بحث و گفت‌وگو است! گام به گام با تا ✅ فعالیت مرجعیت و دستجات مذهبی عراق علیه رژیم ایران در یکی از اسناد ساواک درباره فعالیت مرجعیت و دستجات مذهبی عراق علیه رژیم ایران آمده است: فعالیت دستجات مذهبى و جامعه روحانیت در عراق علیه هیئت حاکمه ادامه دارد. انتشار مقالات و اعلامیه‏ها در عراق به زبان‌هاى عربى و فارسى توسط آیت‏الله حکیم علیه دولت ایران و اقداماتی که براى منکوب کردن روحانیت شده موجب تشدید این فعالیت‌ها و تحریکات گردیده است. این سند می‌افزاید: طبق اطلاع در هفته گذشته هیئت‌هایى از حوزه علمیه قم به عراق رفته و با آقاى حکیم تماس گرفته و پیام‌هایى از طرف مراجع تقلید به‌خصوص آقاى خمینى تقدیم داشته و جدا خواستار شده‏اند که در شرایط کنونى ایجاب می‌کند به خاطر حفظ اسلام فعالیت خود را آغاز کنند. بر اساس این سند «گفته می‌شود این پیام‌ها موجب شده است که آقاى حکیم دست به انتشار اعلامیه علیه هیئت حاکمه ایران بزند. از هم‌اکنون جامعه روحانیت حوزه تبلیغ خود را متشکل می‌سازد تا با فرا رسیدن ماه محرم و مجالس سوگوارى فعالیت و تحریکات خود را علیه دولت و دربار آغاز کند و براى این منظور قرار است عده‏اى از طلاب و وعاظ به شهرستان‌ها اعزام شوند». ✅ دستور رئیس ساواک برای مراقبت بیشتر از عملکرد روحانیان در ایام محرم طی دستوری از سوی سرلشکر پاکروان، رئیس ساواک، که از طرف امجدی، مدیر کل اداره سوم، امضا شده است خطاب به ساواک‌های خارج از مرکز آمده است: اطلاعات واصله حاکی است که روحانیون در نظر دارند از روز هفتم محرم در مجالس سوگوارى دست به تحریکات و تظاهرات بزنند. دستور فرمایید در آن ایام مراقبت بیشترى به عمل آید. ✅ شهامت آیت‌الله خمینی همه جا مورد بحث و گفت‌وگوست در یکی از اسناد ساواک به تاریخ 8 خرداد 1342 آمده است: خمینى در همه جا گفته است من براى دفاع از دین اسلام و مبارزه با اسرائیل و بهائی‌ها، که نفوذ آنها در دستگاه حاکمه ایران روز به روز بیشتر توسعه مى‏یابد، حتى آماده کشته شدن می‌باشم. شهامت آیت‏الله خمینى در همه جا مورد بحث و گفت‌وگوست. متن کامل روزشمار را در لینک زیر بخوانید ؛ http://www.iichs.ir/Modules/Content/Other/Print.aspx?id=6822 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
✳️از مراجع تقلید دستور داریم علیه این دستگاه قیام کنیم گام به گام با تا ✅ اعلامیه آیت‌الله خمینی بر روی دیوار دانشکده علوم در یکی از اسناد ساواک به تاریخ 9 خرداد 1342 آمده است: صبح روز پنجشنبه 42/3/9 اعلامیه‏اى از طرف آیت‏الله خمینى خطاب به روحانیون به دیوار دانشکده علوم نصب شده بود. بر اساس این سند، در اعلامیه مزبور متذکر شده بود که چون دولت در نظر دارد به مناسبت ایام سوگوارى محرم از واعظین تهران تعهدى مبنى بر خوددارى از سخنرانی‌‎هاى سیاسى اخذ نماید، لذا به کلیه وعاظ با ایمان اعلام می‌دارد که در حال حاضر که دین اسلام در خطر محض قرار گرفته، از هیچ گونه تبلیغ بر علیه دستگاه حاکمه خوددارى ننمایند. ✅ از مراجع تقلید دستور داریم علیه این دستگاه قیام کنیم در یکی از اسناد ساواک پیرامون «فعالیت‌های روحانیون در ایام سوگواری محرم» به تاریخ 9 خرداد 1342 آمده است: آقاى شیخ على‌اصغر مروارید واعظ روز پنجشنبه 42/3/9 (ساعت 21) در مجلس روضه‌خوانى هیئت اصفهانى‏ها در حجره‏هاى غرب مسجد شاه، ضمن انتقاد شدید از دولت اظهار داشته از مراجع تقلید دستور داریم از امشب علیه این دستگاه جبّار و فاسد و هیئت حاکمه قیام نماییم. در ادامه این سند آمده است: قرائن و امارات نشان می‌دهد که روحانیون و مخالفین دولت درصدد هستند به هر وسیله است افکار عمومى ملت را براى اقدامات حادى علیه دولت در ایام تاسوعا و عاشورا برانگیزند و حوادثى نظیر 30 تیر به‌وجود آورند. نام برده دستگیر شده است. متن کامل روزشمار را در لینک زیر بخوانید ؛ http://www.iichs.ir/Modules/Content/Other/Print.aspx?id=6823 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
✳️ : افتخار می‌کنیم مانند سیدالشهدا کشته شویم، بچه‌هایمان را اسیر کنند و اموالمان را به غارت ببرند آیت‌الله خمینی به مناسبت مراسم عزاداری عاشورای حسینی در جمع بازاریان تهران که برای دیدار با ایشان به قم آمده بودند، در مورد مقابله با دسیسه‌های رژیم شاه سخنرانی کردند. آیت‌الله خمینی در این سخنرانی فرمودند: ‌‏... ما افتخار می‌کنیم که مانند سیدالشهدا روز عاشورا کشته شویم، و بچه‌های ما را‌‎ ‌‏اسیر کنند و اموالمان را غارت نمایند. در عوض اسم ما تا ابد باقی خواهد ماند. اولا کار‌‎ ‌‏اینها با یزید هیچ فرقی نمی‌کند؛ ثانیا، اگر بخواهند چنین عملی را انجام دهند و بخواهند‌‎ ‌‏دستجات ما را بکوبند و مردم را به قتل برسانند، ما نیز از هم‌اکنون مانند حسین اعلام‌‎ ‌‏می‌کنیم که هر که با ماست به طرف ما بیاید و هر کس که با ما نیست به سمت لشکر یزید‌‎ ‌‏برود. یکی از کسانی که بایستی در راه حضرت سیدالشهدا آغشته به خون خود شود،‌‎ ‌‏خمینی است. ایشان ادامه دادند: حال که چنین است، باید ما روز عاشورا را در قم، کربلای حسین قرار‌‎ ‌‏بدهیم تا یک کربلای ثانی درست کنیم؛ و مردم برای زیارت به قم بیایند. چه افتخاری‌‎ ‌‏بالاتر از اینکه در راه دین، در راه حسین، در راه استقلال مملکت کشته شویم. من‌‎ ‌‏می‌دانم دستوراتی را که در مورد اعزام دسته لات‌ها از تهران به قم بوده، از طرف رئیس‌‎ ‌‏سازمان امنیت قم است. سازمان امنیت قم از مرکز درخواست کرده که برای عاشورا در‏ ‌‏حدود ششصد نفر از لات‌ها را مسلح، به قم بفرستند، ولی من نمی‌گذارم رئیس سازمان‌‎ ‌‏امنیت‌‌‌‏ و رئیس شهربانی قم‏ هر کاری که دلشان خواست انجام دهند. روزی که‌‎ ‌‏وقتش برسد، می‌دانم با این ... ‏ چگونه رفتار کنم، و چطور آنها را گردن بزنم. اینها‌‎ ‌‏بودند که قم را خراب کردند؛ اینها بودند که درخواست اشخاص لات از تهران کردند و‌‎ واقعه مدرسه فیضیه را به‌وجود آوردند. متن کامل روزشمار را در لینک زیر بخوانید ؛ http://www.iichs.ir/Modules/Content/Other/Print.aspx?id=6823 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
✳️ توصیه به ریاست ساواک گام به گام با تا در یکی از اسناد ساواک به تاریخ 10 خرداد 1342 آمده است: شیخ غلامرضا زنجانى از طرف شریعتمدارى اظهار می‌دارد: 1. تشریف‌فرمایى تیمسار به قم به بعد از تاسوعا و عاشورا موکول شود تا زمینه مناسب فراهم و گزارش شود؛ زیرا فعلا خمینى خود را قوى می‌داند و باید [نامفهوم] در صورت تمایل و ضرورت فعلا یک نفر دیگر آید که [نامفهوم] احساس کند که با سه نفر آقایان شریعتمدارى، گلپایگانى و خمینى ملاقات و اوامر تیمسار را ابلاغ نماید. در ادامه این سند آمده است: شریعتمدارى آقایان حاج آقا باقر قمى و شهیدى و حاج سید على‌اصغر و لواسانى را به قم دعوت و به آنها گفته است: ما با اعلیحضرت همایونى اختلافى نداریم؛ فقط با دولت اختلافى داریم که ممکن است حل شود و شما نیز این مطلب را در مجالس بگویید و تقاضا نموده که گفتار آنها را ساواک مرکز کنترل نماید که آیا مأموریت را انجام می‌دهند یا خیر. در این سند همچنین تأکید شده است: خمینى روز گذشته اعلامیه محدودى چاپ و منتشر کرده و به وعاظ اعلام کرده که مطالب خود را بگویید و نترسید و اگر سکوت کنید، دشمنى با اسلام کرده‏اید، ولى شریعتمدارى اعلامیه نداده است. فقط اظهار کرده در صورت لزوم و اجبار ممکن است در ایام تاسوعا و عاشورا مطالبى بر علیه روزنامه کیهان بگوید. متن کامل روزشمار را در لینک زیر بخوانید ؛ http://www.iichs.ir/Modules/Content/Other/Print.aspx?id=6824 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
✳️ دستور به اعضای ساواک جهت آمادگی کامل برای مقابله با حوادث احتمالی در روزهای تاسوعا و عاشورا/ گزارش ساواک از اوج‌گیری تبلیغات و فعالیت‌های وعاظ در ایام عزاداری محرم! گام به گام با تا ✅ دستور به اعضای ساواک جهت آمادگی کامل برای مقابله با حوادث احتمالی در روزهای تاسوعا و عاشورا بر اساس یکی از اسناد ساواک به تاریخ 11 خرداد 1342 سرلشکر پاکروان، رئیس ساواک، طی دستوری به اعضای سازمان اطلاعات و امنیت کشور تصریح کرده است: دستور فرمایید در روزهاى تاسوعا و عاشورا ضمن آمادگى کامل براى مقابله با هر گونه اتفاقات و حوادث احتمالى حتى‌الامکان در این دو روز از اصطکاک مأمورین با عزاداران و وعاظ و روحانیون خوددارى و اگر در مجالس و منابر افرادى مبادرت به تندروى نمودند در خارج از مجلس به وسیله مقامات شدیدا با تذکر عواقب وخیم عمل به آنان یادآورى گردد. در ادامه این دستورالعمل آمده است: ضمنا اسامى و مشخصات این قبیل عناصر تهیه که پس از برگزارى ایام عزادارى تصمیم لازم درباره آنان اتخاذ شود. این دستورالعمل از سوی امجدی، مدیر کل اداره سوم، به کلیه ساواک‌های کشور ابلاغ شده است. ✅ گزارش ساواک از اوج‌گیری تبلیغات و فعالیت‌های وعاظ در ایام عزاداری محرم در یکی از اسناد ساواک به موضوع «اقدامات روحانیون» به تاریخ 11 خرداد 1342 از «اداره بررسی‌ها» خطاب به مقامات ساواک به ترتیب سلسله مراتب آمده است: محترما به عرض می‌رساند در هشت روز گذشته، به مناسبت تصادف با ایام ماه محرم، در نقاط مختلف کشور مجالس مذهبى و مراسم سوگوارى برقرار گردیده و وعاظ و سایر مبلغین مذهبى به وعظ و تبلیغ پرداخته‏اند که هنوز هم ادامه دارد. این سند می‌افزاید: در چند روز اول ماه محرم اهل منبر حملات شدیدى علیه دولت به عمل نمی‌آوردند و فقط عده‏اى از آنان با کنایه و اشاره انتقاداتى می‌کردند، ولى پس از انتشار اعلامیه جدید آیت‌الله‏ خمینى که در آن دستوراتى راجع به تشدید فعالیت‌هاى تبلیغاتى بر ضد دولت داده شده، روش آنان تغییر یافته و در مجالس و محافل دینى با شدت مردم را تحریک و علیه دولت تبلیغ می‌نمایند. در بخش دیگری از این سند آمده است: در اعلامیه آیت‏‌الله‏ خمینى نوشته شده در زمانى که بدعت‌هایى در دین ظاهر می‌شود بر علما واجب است که علم خود را اظهار و حقایق را افشا نمایند؛ بنابراین در حال حاضر آنان وظیفه دارند که بدون ترسى از حبس و ارعاب و تهدید به تکلیف دینى خویش عمل نمایند. در این اعلامیه همچنین گفته شده التزامى که مقامات انتظامى از وعاظ می‌گیرند قانونى نیست و التزام‌گیرندگان مجرم می‌باشند. این سند می‌افزاید: انتشار این اعلامیه حتى روش آن عده از گویندگان مذهبى را نیز که کمتر وارد جنجال‌هاى سیاسى می‌شدند تغییر داده و چون خود را به موجب فتواى آیت‏‌الله‏ خمینى شرعا مسئول می‌دانند شروع به انتقاد و تحریک کرده‏اند. در دو سه روز اخیر اغلب بیانات وعاظ پیرامون مسائل جهاد و لزوم مقاومت در برابر دولت، آزادى، حادثه مدرسه فیضیه، تسهیلاتى که براى مسافرت جاسوسان بهائى به لندن فراهم شده، مسافرت جینا به ایران و مسائل دیگرى که جنبه انتقاد و تحریک علیه دولت دارد دور می‌زده و افکار عده کثیرى از طبقات مختلف مردم متدین را بر ضد مقامات عالیه و زمامداران کشور به هیجان آورده است. در بخش دیگری از این سند آمده است: اطلاعات واصله حاکی است که روحانیون مخالف در نظر دارند در ایام تاسوعا و عاشورا حداکثر استفاده را از اجتماعات مذهبى نموده دست به تحریکات و حتى تظاهرات شدیدى بزنند و ضمنا گفته می‌شود که از طرف آیت‌الله‏ بهبهانى و خوانسارى در تهران به وعاظ و روضه‌خوان‌هاى طرفدار خودشان توصیه شده در مجلس سوگوارى کاخ گلستان که همه‌ساله توسط وزارت دربار شاهنشاهى در ایام 9 ـ 10 و 11 محرم برگزار می‌شود شرکت نکنند و احتمالا عده‏اى از روحانیون از شرکت در این مجلس خوددارى خواهند کرد. متن کامل روزشمار را در لینک زیر بخوانید ؛ http://www.iichs.ir/Modules/Content/Other/Print.aspx?id=6829 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
✳️بررسی در گفت‌وگو با جز به جزء قیام 15 خرداد 1342 از زبان یک شاهد عینی ابوالفضل توکلی بینا از اعضای قدیمی حزب است. وی از روزهای نخست شروع نهضت امام خمینی در کنار دوستان دیگر خود، که مشهورترین و شجاع‌ترین آنها شهید عراقی و فعالانی مانند آقای عسگر اولادی بودند، در صحنه مبارزه حضور داشت. یکی از این صحنه‌ها قیام 15 خرداد 1342 است که توکلی بینا با روایت خویش از آن در گفت‌وگوی زیر، گویی مخاطب را با خود به بحبوحه آن رویداد می‌برد. متن کامل را در لینک زیر بخوانید؛ http://www.iichs.ir/Modules/Content/Other/Print.aspx?id=11910 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
✳️ «کارنامه روحانیت در مدیریت قیام 15 خرداد» در گفت‌وشنود با زنده‌یاد آیت‌الله سیدحسن طاهری خرم‌آبادی شعار«یامرگ یا خمینی»را در قم باب کردم ✅ آن روز قرار بود در منزل امام سخنرانی کنم. وقتی این خبر را شنیدم، سریع خودم را به خانه امام رساندم. در آنجا به من گفتند: مرحوم حاج‌آقا مصطفی به صحن مطهر حرم حضرت معصومه(س) رفته است. کوچه‌ها و خیابانها، به طرز غیر عادی خلوت بودند. فهمیدم همه مردم به حرم مطهر رفته‌اند. به آنجا رفتم و دیدم حاج‌آقا مصطفی روی پله دوم منبر نشسته است و مردم هم دارند گریه می‌کنند. با حالتی عصبی و هیجانی بلندگو را از دست کسی که نمی‌شناختم گرفتم و شروع کردم به سخنرانی. حاج‌آقا مصطفی نگران بود و دائماً به من نکاتی را تذکر می‌داد. می‌خواست گرفتار تبعات سوئی نشوم. شعار «یا مرگ یا خمینی» قبلاً در کاشان داده شده بود و آن روز برای اولین بار این شعار را در قم روی زبان مردم انداختم. خدا رحم کرد جلوی خودم را گرفتم و به مردم نگفتم به شهربانی، فرمانداری و بقیه جاها حمله کنید، چون مردم کاملاً آمادگی این کار را داشتند. اگر این جمله را می‌گفتم تمام خرابیهای آن روز به گردنم می‌افتاد، چون مردم به چند جا حمله کردند. علاقه شدیدی به امام داشتم و احتمال اینکه از روی هیجان حرفی بزنم زیاد بود، اما خدا کمکم کرد. بعد از من آقای حاج شیخ یوسف صانعی چند دقیقه‌ای صحبت کرد. بعد شهید حیدری نهاوندی ــ که در فاجعه 7 تیر شهید شد ــ حرف زد. مرحوم حاج‌آقا مصطفی و مرحوم آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی در صحن ماندند و من و آقای صانعی به منزل آیت‌الله آقا سید احمد زنجانی رفتیم که مراجع در آنجا جلسه تشکیل بودند. قصد ما این بود که از مراجع بخواهیم به حرم بیایند. به آنجا که رسیدیم، جمعیت عظیمی را دیدیم. همه بهت‌زده بودند و داشتند مشورت می‌کردند که چه اقدامی کنند که مؤثر باشد و کمترین تبعات را داشته باشد. برای مطالعه متن کامل این گفت و گو بر روی لینک زیر کلیک کنید ؛ https://b2n.ir/k82716 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
✳️ سند / خشنودی محفل صهیونیستی بهائیت از عملکرد در سرکوب برخی اسناد فاش شده از شهربانی یا ژاندارمری و یا مراکز دیگر امنیتی رژیم شاه، حکایت از خشنودی محافل صهیونیستی داخل کشور از سرکوب خونین قیام مردمی ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ دارد. از جمله این اسناد، نامه ای است که محفل در کشور به سرتیپ پرویز خسروانی (فرماندهی ژاندارمری ناحیه مرکز و یکی از عوامل کشتار مردم بیگناه در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲) نوشت و از وی به خاطر جنایاتش در حق مردم مسلمان ایران تشکر کرد! متن سند فوق به شرح زیر است: ادامه در پست بعد...
پژوهشکده تاریخ معاصر
✳️ سند / خشنودی محفل صهیونیستی بهائیت از عملکرد #پرویز_خسروانی در سرکوب #قیام_15_خرداد_1342 برخی ا
✳️ سند / خشنودی محفل صهیونیستی بهائیت از عملکرد در سرکوب برخی اسناد فاش شده از شهربانی یا ژاندارمری و یا مراکز دیگر امنیتی رژیم شاه، حکایت از خشنودی محافل صهیونیستی داخل کشور از سرکوب خونین قیام مردمی ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ دارد. از جمله این اسناد، نامه ای است که محفل در کشور به سرتیپ پرویز خسروانی (فرماندهی ژاندارمری ناحیه مرکز و یکی از عوامل کشتار مردم بیگناه در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲) نوشت و از وی به خاطر جنایاتش در حق مردم مسلمان ایران تشکر کرد! متن سند فوق به شرح زیر است: «... تاریخ شهرالنور ۱۲۰ مطابق ۲۰/۳/۱۳۴۲ تیمسار سرتیپ پرویز خسروانی فرماندهی ژاندارمری ناحیه مرکز ... در خلال صفحات تاریخ (یکصد و بیست ساله جهان بهایی) همواره ستاره های درخشانی در مقامات دولتی وجود داشته اند که با توجه به وظایف اساسیه وجدانیه و اجتماعی خود، نوع پرستی و عدالت گستری نموده و به کرات مانع تجاوز رجاله و یا علماء بد عمل شده اند... زحمات و خدمات و سرعت عمل تیمسار نیز در جلوگیری از تجاوز اراذل و اوباش و رجاله کرارا در سنین اخیر در این محفل مذکور شده. بخصوص در این ایام که بحمدالله اولیای امور نیز به رای العین، سوء عمل جهلای معروف به علم (روحانیت مبارز) را مشاهده کرده... یقین است، عموم دوستداران مدنیت و علم و اخلاق و دیانت، زحمات تیمسار را با دیده احترام و تقدیر نگریسته و تاریخ امر بهایی، آن جناب را در ردیف همان چهره های درخشان، حافظ و نگهبان مدنیت عالم انسانی ثبت و ضبط خواهد نمود. با رجای تایید- منشی محفل۵ لازم به ذکر است که سرتیپ خسروانی که بعدا به درجه سرلشکری و سپهبدی هم رسید، خود از زمره فعالان فرقه بهاییت بود. https://instagram.com/iichs.ir https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir