□○بحث روايتى سوره توحید○□ #تفسیرالمیزان □در #كافى به سند خود از محمد بن مسلم از امام #صادق (عليه السلام) روايت كرده كه فرمود: #يهوديان از #رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) پرسيدند: مشخصات و #حسب و #نسب پروردگارت را براى ما بيان كن. آن جناب تا #سه روز پاسخ نداد، تا آنكه #سوره (قل هو الله احد) نازل شد. □ #مؤلف: و در كتاب #احتجاج از امام #عسكرى (عليه السلام) روايت آورده كه فرمود: #سؤال كننده #عبدالله بن صورياى يهودى بوده، و در بعضى روايات اهل #سنت آمده كه #سائل عبدالله بن سلام بوده، و اين سؤال را در #مكه كرد، و بعد از شنيدن پاسخ #ايمان آورد، ولى ايمان خود را #پنهان مى داشت، و در بعضى ديگر آمده #جمعيتى از #يهود بودند كه اين سؤال را از آن جناب كردند، و در روايات بسيارى از طرق اهل #سنت آمده كه اصلا سؤال از ناحيه يهوديان #نبوده، بلكه از ناحيه #مشركين_مكه بوده، و به هر حال هر چه بوده #مراد از حسب و نسب، #صفات و #مشخصات خداى تعالى است.(۱) @mohamad_hosein_tabatabaei

□○بحث روايتى سوره توحید○□ #تفسیرالمیزان □و در كتاب #معانى به سند خود از #اصبغ بن نباته از #على (عليه السلام) روايت آورده كه در ضمن #حديثى فرمود: #نسبت خداى عزوجل همان #سوره (قل هو الله...) است و در كتاب #علل به سند خود از امام #صادق (عليه السلام) روايت كرده كه در حديث #معراج فرمود: خداى تعالى به آن جناب - يعنى به #رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) - فرمود:  (قل هو الله احد) را همانطور كه نازل شده بخوان، كه اين سوره #نسبت و #معرف من است. □ #مؤلف: و نيز به سند خود از #موسى بن جعفر روايتى در #معناى اين روايت آورده. و در #الدر المنثور است كه #ابو_عبيد در كتاب #فضائل خود از ابن عباس از رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) روايت كرده كه فرمود: سوره (قل هو الله احد) #ثلث قرآن است.(۲) @mohamad_hosein_tabatabaei

□بحث روایتی سوره توحید□ #تفسیرالمیزان □و در كتاب #توحيد از #وهب بن وهب قرشى از امام #صادق (علیه السلام) از آباى گرامى اش (علیه السلام) روايت آورده كه اهل #بصره به #حسين بن على (علیه السلام) #نامه اى نوشته، و در آن از كلمه(#صمد) پرسيدند، حضرت در پاسخشان اين نامه را به ايشان نوشت: #بسم_الله_الرحمن_الرحيم اما بعد، مبادا در #قرآن كريم #خوض كنيد. و در آن #جدال راه نيندازيد، و بدون #علم و از روى #مظنه و #سليقه درباره آن چيزى مگوييد، كه از #جدم رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) شنيدم كه مى فرمود: كسى كه بدون #علم در باره قرآن سخن بگويد، #نشيمنگاه او پر از #آتش خواهد بود، و خداى سبحان #خودش كلمه (#صمد) را تفسير كرده، بعد از آنكه فرمود: (الله احد الله الصمد)، آن را با #دو آيه بعد تفسير نموده، فرمود: (لم يلد و لم يولد و لم يكن له كفوا احد).(۴) @mohamad_hosein_tabatabaei

□بحث روایتی سوره کافرون□ #تفسیرالمیزان □و در تفسير #قمى از پدرش از #ابن ابى عمير روايت كرده كه گفت: #ابوشاكر از ابى جعفر احول از سوره مورد بحث سؤال كرد، كه مگر يك سخنگوى #حكيم اينطور حرف مى زند كه در يك سطر مطلبى را #دوبار بگويد و تكرار كند؟ ابى جعفر احول جوابى از اين اشكال نداشت. #ناگزير به طرف #مدينه روان شد، و در مدينه از امام #صادق (عليه السلام) پرسيد حضرت فرمود: #سبب نزول اين سوره و #تكرار مطلبش اين بود كه قريش به رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) #پيشنهاد كرده بود، بيا تا بر سر پرستش خدايان #مصالحه اى كنيم، #يك_سال تو خدايان ما را عبادت كن و يك سال ما خداى تو را، #باز يك سال تو خدايان ما را عبادت كن و يك سال ما خداى تو را، خداى تعالى در پاسخشان #عين سخن آنان را يعنى #تكرار_مطلب را بكار برد، آنها گفته بودند يك سال تو خدايان ما را عبادت كن در پاسخ فرمود: (لا اعبد ما تعبدون) آنها گفته بودند و يك سال ما خدای تو را. در پاسخشان فرمود: (و لا انتم عابدون ما اعبد لكم دينكم و لى دين ) □ #ابوجعفر احول وقتى اين پاسخ را شنيد نزد #ابى شاكر رفت، و جواب را بدو گفت. ابوشاكر گفت: اين جواب مال تو نيست اين را #شتر از #حجاز بدينجا حمل كرده، (يعنى تو نزد #جعفر بن محمد رفته اى و #پاسخ را از او گرفته اى). #مؤلف: #مفاد تكرار در كلام قريش اين است كه بيا تا به #آخر_عمر يك سال تو خدايان ما را و يك سال ما خداى تو را بپرستيم.(۲) @mohamad_hosein_tabatabaei

□بیان آیه (۲) و سوره کوثر□ □فصل لربك و انحر(۲) #تفسیرالمیزان □از ظاهر #سياق و ظاهر اينكه حرف (فاء) بر سر اين جمله در آمده، استفاده مى شود كه امر به #نماز و نحر شتر، كه متفرع بر جمله (انا اعطيناك الكوثر) شده، از باب شكر #نعمت است، و چنين معنا مى دهد، حال كه ما بر تو منت نهاديم و خير كثيرت داديم اين نعمت بزرگ را با #نماز و نحر شكرگزارى كن. □و مراد از (#نحر) بنا بر رواياتى كه از طرق #شيعه و #سنى از رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) و از على (عليه السلام) رسيده، و نيز رواياتى كه شيعه از امام #صادق و ساير ائمه اهل بيت (عليهم السلم) روايت كرده، #دست بلند كردن به طرف #گردن در هنگام #تكبير گفتن براى نماز است. □ولى #بعضى گفته اند: معنايش اين است كه نماز #عيد_قربان بخوان، و شتر هم #قربانى كن، (چون كلمه #نحر به معناى سر بريدن شتر به آن نحو #خاص است، همچنان كه كلمه #ذبح به معناى سر بريدن ساير حيوانات است). □بعضى ديگر گفته اند: معنايش اين است كه براى پروردگارت #نماز بخوان، و وقتى سر از #ركوع بر مى دارى به طور كامل بايست. بعضى ديگر معانى ديگرى هم ذكر كرده اند.(۱) @mohamad_hosein_tabatabaei

□بحث روایتی سوره کوثر□ #تفسیرالمیزان □در كتاب #الدرالمنثور است كه ابن مردويه از #ابن_عباس روايت كرده كه در تفسير آيه (فصل لربك و انحر) گفته: خداى تعالى به رسول گراميش #وحى فرستاد كه وقتى #تكبير_اول نماز را مى گويى #دستها را تا برابر #نحرت - گودى زير گلويت - بلند كن، اين است معناى نحر. □و در #مجمع_البيان در ذيل آيه از عمر بن يزيد روايت كرده كه گفت: من از امام #صادق (علیه السلام) شنيدم كه در تفسير آيه (فصل لربك و انحر) مى فرمود: اين نحر عبارت است از #بلند كردن دستهايت  تا #برابر صورت. #مؤلف آنگاه مى گويد: #عبداللّه بن سنان هم #مثل اين حديث را از آن جناب نقل كرده، و نيز #قريب به آن را #جميل از آن جناب روايت كرده است.(۱) @mohamad_hosein_tabatabaei

□بحث روايتى سوره ماعون□ #تفسیرالمیزان □در تفسير #قمى در ذيل آيه شريفه (ارايت الذى يكذب بالدين) آمده كه اين آيه درباره #ابوجهل و #كفار _قريش نازل شد. و در #ذيل آيه شريفه (الذين هم عن صلاتهم ساهون) آمده كه #منظور از اين جمله كسانى هستند كه به #كلى نماز را ترك كنند، زيرا اگر صرف #سهو آدمى را مستوجب ويل سازد، بايد همه #مستوجب باشند، چون هر انسانى و مسلمانى در نمازش #سهو مى كند، امام #صادق (علیه السلام) در #ذيل اين آيه فرموده: منظور #تأخير نماز از اول وقت و #بدون عذر است.(۱) @mohamad_hosein_tabatabaei

□بحث روايتى سوره ماعون□ #تفسیرالمیزان □در #كافى به سند خود از #ابوبصير از امام #صادق (علیه السلام) روايت آورده كه در #ضمن حديثى فرمود: منظور از #ماعون در جمله (و يمنعون الماعون ) #قرضى است كه بدهى و #احسانى است كه بكنى، و #اثاث خانه اى است كه به #عاريه بدهى، #زكات هم يكى از #مصاديق ماعون است. □ #مؤلف: در اين روايت ماعون به #زكات هم تفسير شده، و اين تفسير از طرق #اهل سنت نيز از #على (علیه السلام) روايت شده، نظير روايتى كه در #الدرالمنثور به اين عبارت آمده: (ماعون) #زكات_واجب است كه از آن #مضايقه مى كنند، و به #نماز خويش خودنمايى و #ريا مى كنند، و #مانع زكات خود مى شوند.(۴) @mohamad_hosein_tabatabaei

□بیان آیات سوره قریش□ □بررسى قول به #وحدت سوره (فيل) و (ايلاف) و سوره (ضحى) و (الانشراح)□ □و اما آنهايى كه از #شيعه قائل به #وحدت اين #دو سوره شده اند استنادشان به #روايتى است كه صاحب #مجمع آن را از #ابى_العباس از #يكى از دو امام بزرگوار امام #باقر (علیه السلام) و امام صادق (علیه السلام) نقل كرده كه فرموده است: سوره (الم تركيف فعل ربك باصحاب الفيل) و سوره (لايلاف قريش) #يك سوره اند. □و نيز روايتى است كه شيخ در #تهذيب به سند خود از #علاء از زيد شحام روايت كرده كه گفت: به امام #صادق (عليه السلام) نماز #صبح را اقتدا كرديم، در نمازش در #يك ركعت سوره  (والضحى) و سوره (الم نشرح) را خواند.(۱) @mohamad_hosein_tabatabaei

□بیان آیات سوره قریش□ □بررسى قول به #وحدت سوره (فيل) و (ايلاف) و سوره (ضحى) و (الانشراح)□ □و #روايت ديگرى است كه صاحب #مجمع_البيان از #عياشى از مفضل بن عمر از امام #صادق (عليه السلام) نقل كرده كه گفت: من از آن جناب شنيدم كه مى فرمود در #يك ركعت نماز #بين دو سوره جمع #مكن، مگر سوره  (#والضحى ) و (#الم_نشرح) و سوره  (الم تركيف) و سوره (لايلاف قريش). و #مثل اين روايت را #محقق هم در كتاب معتبر از كتاب #جامع نوشته #احمد بن محمد بن ابى نصر از #مفضل نقل كرده است.(۲) @mohamad_hosein_tabatabaei

□حال به #وضع يك يك اين روايات مى رسيم: اما روايت #ابى_العباس، روايتى است #ضعيف؛ چون در آن #رفع شده، يعنى راويان #وسط حديث افتاده اند. □و اما روايت #زيد_شحام #غير از سند #تهذيب به #دو سند ديگر روايت شده، #يكى باز در تهذيب است كه شيخ به سند خود آن را از #ابن_مسكان از #زيد شحام نقل كرده كه گفت: با امام #صادق (عليه السلام) نماز خوانديم، در #نمازش سوره (#والضحى) و(#الم نشرح) را خواند. و سند روايت #دوم زيد شحام عبارت است از #ابن_ابى_عمير از بعضى از راويان #شيعه از زيد شحام كه گفت: به امامت امام #صادق (علیه السلام) نماز خوانديم، در ركعت #اول سوره ( #والضحی)، و در دومی( #الم_نشرح) را خواند.(۳) @mohamad_hosein_tabatabaei

□بیان آیات سوره قریش□ #تفسیر_المیزان □ادامه بررسى قول به وحدت سوره (فيل) و (ايلاف) و سوره (ضحى) و (الانشراح)□ □پس #حق_مطلب آن است كه روايات اگر در اين باره #دلالتى داشته باشد دلالت دارد بر اينكه #جائز است دو سوره (#ضحى و #الم_نشرح ) و دو سوره (#فيل و #ايلاف) را در #يك ركعت نماز #واجب خواند، ولى در #غير واجبات #نمیتوان خواند، و #مؤيد اين  دلالت روايت #راوندى است كه در كتاب #الخرائج_و_الجرائح خود آن را از #داوود رقى از امام #صادق (عليه السلام) نقل كرده، و در آن آمده: هم اينكه فجر #طلوع كرد برخاست اذان و اقامه گفت، و مرا در طرف #راست خود بپا داشت، و در ركعت #اول سوره حمد و سوره #ضحى را، و در ركعت #دوم حمد و قل هو اللّه احد را خواند، و سپس #قنوت گرفت، و #سلام داد آنگاه نشست.(۳) @mohamad_hosein_tabatabaei

#حقیقت_غببت ■●انسان کامل قرآنی در همه مشاهد حضور دارد که ولایت تکوینی مطلقه را حاوی است و مظهر اسم شریف ان الله علی کل شی ء شهید است. لذا ما سوی الله مشهود این مظهر اتم ذات ربوبی حق است. ■●از این لطیفه ربانی و القاء سبوحی مولایم فهم بنما که انسان کامل در هر عصری را در همه عوالم و کلمات وجودی، حضور و شهود تام است و غیب بودن در او راه ندارد و لذا او غایب نیست که ما در پشت ابر و حجابها قرار گرفته ایم و از دیدار چهره دلارای شمس حقیقت انسان کامل بی خبریم و غایب بودن خود را به حساب وی آورده ایم. ■●لذا در غزل کعبه امید دیوان از محضر عرشی حضرتش به صورت عجز و تضرع و زاری درخواست می نماییم که ما خودمان از غیبت و دوری به در آییم تا دائما به حضور انور حضرتش تشرف داشته باشیم. یعنی دوری و هجران از ناحیه خودمان است نه از جانب حجة الله فی العالمین که مظهر اسم شریف شهید حق تعالی است.  ■●غیبت داشتن حضرت بقیة الله مربوط به مریضی است که در ما متحقق است و این بیماری آن است که سَبَل بر دیدگان ما چیره گشته که خورشید عالمتاب انسان کامل عصر خود را نمی بینیم ، لذا فرمود که برو و در پی درمان مریضی ات باش ■●درباره علت این مریضی بیان فرمود که علت این مریضی با نامحرمان حشر و آشنایی داشتن است و از خواص نفس ناطقه آن است که چون مجرد است به هر چه که روی آورد خو می گیرد و لذا آنکه با نامحرم به جان انسان کامل خو گیرد از وجود نوری انسان کامل که شاهد در همه مشاهد است بی بهره می گردد.  ■●در عشق به انسان کامل و وصل به او #صادق باش و آنکه را منافق است از موافق جدا کن لذا می فرماید اگر از #منافق_و_نامحرم نسبت به انسان کامل دور نشوی هرگز آیت و نشانه ای از عشق و عاشقی به وصال به انسان کامل در تو نیست و لذا باید در پی درمان این مریضی ات بر آیی. به همین دلیل است که در بیم و امید قرار داری وگرنه عارف بالله را که دائما عشق به انسان کامل است نه بیم است و نه امید که فارغ از بیم و امید است.. ■●شرح دفتر دل استاد صمدی آملی●■ @mohamad_hosein_tabatabaei