🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 35 سوره مبارکه بقره) 💢 نسخه منسوب به خلیفه سوم، عثمان بن عفان ✓ محل نگهداری: المكتبة المركزية للمخطوطات الاِسلامية، قاهره، مصر ✓ خط: کوفی، دسته B (بر اساس دسته‌بندی فرانسوا دروش) ✓ تعداد برگه‌ها: 1087 برگه، هر برگ به ابعاد 570*680 میلی‌متر، بر روی پوست ✓ تعداد سطور در هر صفحه: بین 10 تا 12 سطر متغیر است. ✓ نشان پایان آیات: چند نقطهٔ مستطیل‌شکل که به‌صورت مورب روی هم قرار گرفته‌اند. ✓ علامت تخمیس: ندارد ✓ علامت تعشیر: یک مربع مذهّب که تعداد آیات با حروف ابجد در داخل آن نوشته شده است. ✓ نام سوره‌ها و تعداد آیات: سوره‌ها توسط یک نوار مُذَهَّب که با رنگ‌های سبز و قرمز تزیین شده است از یکدیگر جدا شده‌اند ولی نام سوره‌ها در ابتدای آن نوشته نشده است. ✓ نقط الاعجام: بیشتر حروف، فاقد نقطه هستند اما در تعداد اندکی، برخی حروف مانند «ن»، «ت» و «ش» دارای نقطه‌اند. ✓ روش علامت‌گذاری: نسخه فاقد هرگونه علامتی است که نشانگر اعراب یا حرکات حروف و کلمات باشد. ✅ این نسخه مدت‌های مدیدی در مدرسه فقهی عبدالرحیم العسقلانی نگهداری می‌شده است تا اینکه در قرن نوزدهم به مسجد الامام الحسین (المشهد الحسینی) در قاهره منتقل می‌شود. ❇️ نسخه از نظر ظواهر کتابت، به مصاحف قرن دوم شبیه است همانگونه که شیوه نگارش تزیینات نیز آن را تأیید می‌کند، بنابراین احتمال کتابت آن در دوره خلیفه سوم بسیار بعید به نظر می‌رسد. ✴️ یکی از ویژگی‌های قرآن‌های نوشته‌شده به این سبک، نگارش کلمه «علی» با «الف» به جای «یاء» است: علا 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/35) اسكُن: ساکن شو در ... زَوجُ: همسر (مرد يا زن) الجَنَّةَ: باغ 👈 «سکن» هم با «فی» به کار می‌رود، مثل: «وَسَكَنتُم فی مَساكِنِ الَّذينَ ظَلَموا...» (ابراهيم/45)، هم بدون «فی» مثل اينجا. کُلا: بخوريد. رَغَدًا: گوارا يا به‌فراوانی حَيثُ: هر جايی‌ که... شِئتُما: خواستيد. فَتَكونا: که در نتيجه می‌باشيد... 👈 مضارع در جواب نفی يا طلب (امر، نهی و ...)، بعد از «فاء»، منصوب می‌شود، به اين «فاء»، «فاء السبب» گويند و نشان می‌دهد که ماقبل «فاء»، سببِ مابعد «فاء» است. 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص26 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/35) ❇️ سُئِلَ عَلِیُّ بنُ الحُسَينِ عَلَیهِ السَّلامُ: اَیُّ الاَعمالِ اَفضَلُ عِندَ اللّٰهِ عَزَّ وَ جَلَّ؟ فَقالَ: ما مِن عَمَلٍ بَعدَ مَعرِفَةِ اللّٰهِ جَلَّ وَعَزَّ وَمَعرِفَةِ رَسولِهٖ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهٖ اَفضَلَ مِن بُغضِ الدُّنيا، وَاِنَّ لِذٰلِكَ لَشُعَبًا كَثيرَةً وَلِلمَعاصی شُعَبًا، فَاَوَّلُ ما عُصِیَ اللّٰهُ بِهِ الكِبرُ وَهِیَ مَعصِيَةُ اِبليسَ حينَ‏ «اَبیٰ وَاستَكبَرَ وَكانَ مِنَ الكافِرينَ‏»، وَالحِرصُ وَهِیَ مَعصِيَةُ آدَمَ وَحَوّاءَ حينَ قالَ اللّٰهُ عَزَّوَجَلَّ لَهُما «فَكُلا مِن حَيثُ شِئتُما وَلا تَقرَبا هٰذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكونا مِنَ الظّالِمينَ»‏، فَاَخَذا ما لا حاجَةَ بِهِما اِلَيهِ‏، فَدَخَلَ ذٰلِكَ‏ عَلىٰ ذُرِّيَّتِهِما اِلىٰ يَومِ القِيامَةِ، وَذٰلِكَ اَنَّ اَكثَرَ ما يَطلُبُ ابنُ آدَمَ ما لا حاجَةَ بِهٖ اِلَيه‏ِ.‏ ❇️ از امام سجاد علیه السَّلام سؤال شد، كدام عمل نزد خدای عزوجل بهتر است؟ امام فرمودند: هيچ عملى بعد از معرفت خدا عزوجل و معرفت رسول خدا بهتر از بغض دنيا نيست که به‌راستى دارای شعبه‌های بسيار است و براى گناهان هم شعبه‌های بسيار وجود دارد، اولین چيزى كه به‌خاطر آن، خدا نافرمانى شد، كبر بود كه گناه شيطان بود هنگامى‌كه «سرپیچی کرد و تکبر ورزید و کافر شد.» و ديگر، حرص است كه گناه آدم و حوا بود هنگامى‌كه خداوند به آنها فرمود: «از هر جا كه خواستید بخورید؛ و به این درخت نزدیک نشوید كه ستم‌کار خواهید شد.» پس آدم و حوا چيزى را گرفتند كه بدان احتياج نداشتند و اين خصلت تا روز قيامت در ذرّيه آنها رخنه كرد، از اين روست که بيشتر، انسان چیزی را مى‌طلبد که بدان احتياج ندارد. 🔸منبع: کافی، ج2، ص131 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 وَقُلنا يـٰٓـٔادَمُ اسكُن اَنتَ وَزَوجُكَ الجَنَّةَ وَكُلا مِنها رَغَدًا حَيثُ شِئتُما وَلا تَقرَبا هٰذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكونا مِنَ الظّٰلِمينَ (بقره/35) گفتیم: «ای آدم، تو و همسرت در این باغ، ساكن شوید و از هر جا كه خواستید، فراوان و گوارا بخورید؛ و به این درخت، نزدیک نشوید؛ كه ستم‌كار خواهید شد.» ✅ بهشت آدم را بعضی #بهشت_موعود پاكان و نیكان می‌دانند؛ ولی صحیح این است كه بهشت آدم، یكی از باغ‌های پرنعمت و روح‌افزای یكی از مناطق سرسبز زمین بوده است؛ زیرا اولاً بهشت موعود قیامت، نعمتی جاودانی است كه در آیات بسیاری از قرآن به جاودانه بودن آن اشاره شده و بیرون رفتن از آن ممكن نیست. ثانیاً نه ابلیس آلوده و بی‌ایمان در آن راهی دارد، نه وسوسه‌های شیطانی و نه نافرمانی خدا. ✅ از اینجا روشن می‌شود كه منظور از هبوط و نزول آدم به زمین، #نزول_مقامی است و نه مكانی؛ یعنی از مقام ارجمند خود و از آن بهشت سرسبز پایین آمد. این احتمال نیز داده شده كه این بهشت در یكی از كرات آسمانی بوده و به این نكته در بعضی از روایات اسلامی اشاره شده است. ✅ همچنین ممكن است كلمۀ سماء در این‌گونه روایات، اشاره به #مقام_والا باشد و نه مكان بالا. به هر حال، شواهد فراوانی نشان می‌دهد كه این بهشت غیر از بهشت سرای دیگر است؛ چرا كه بهشت قیامت، نتیجۀ اعمال انسان و #پایان_سیر انسانی است و این بهشت، مقدمه اعمال و برنامه‌های آدم و #آغاز_سیر او بوده است. 🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص6 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 5⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/35) 💢 «یٰٓـٔادَمُ»: در مطلب مربوط به آیه 31 سوره بقره توضیح دادیم که الف در حرف تنبیه «ها» در رسم‌المصحف حذف می‌شود. همچنین الف در حرف ندای «یا» نیز در نگارش مصحف حذف می‌شود. بر اساس همین قاعده، کلمۀ «یٰٓـٔادَمُ» که متشکل از دو کلمه: یا (حرف ندا) + ءادَم (اسم) است با حذف الف از حرف ندای «یا» و جایگزین کردن الف کوچک به جای آن نوشته می‌شود: یٰٓـٔادَمُ. ✓ علامت‌گذاری این کلمه در شیوه‌های پنج‌گانه به شکل‌های زیر است: ضبط #مصری : حرکت فتحه همراه الف کوچک روی «یاء» و روی همزه قبل از الف: یَـٰٓـَٔادَم ضبط #هندی : یٰٓاٰدَم ضبط #ترکی : یَآ اٰدَم، یٰآ اٰدَم ضبط #ایرانی : یٰآ اٰدَم ضبط #کم_علامت : یٰٓـٔادَم 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ یکشنبه 6 آبان 1403 🔅 فَتَلَقّیٰٓ ءادَمُ مِن رَبِّهٖ كَلِمٰتٍ فَتابَ عَلَيهِ اِنَّه هُوَ التَّوّابُ الرَّحيمُ (بقره/37) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ اشاره روایی 4️⃣ شرح تفسیری 5️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 37 سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: Ms Add.1111 ✓ محل نگهداری: کتابخانه دانشگاه کمبریج ✓ خط: #کوفی ، دسته D ✓ تعداد برگه‌ها: 83 برگه (شامل آیات سور حمد و بقره 1 تا 228) ✓ تعداد سطور در هر صفحه: 7 سطر ✓ ابعاد هر برگه: 133*160 میلی‌متر ✓ جنس برگه‌ها: پوست ✓ نشان پایان آیات: ندارد ✓ علامت تخمیس: حرف «هاء» به قلم زر ✓ علامت تعشیر: یک گل هشت‌پر طلایی ✓ نام سوره‌ها و تعداد آیات: در یک قاب مستطیل طلاکاری‌شده با خط #کوفی و به رنگ طلا نوشته شده است. ✓ نقط الاعجام: نقطه‌های مستطیل‌شکل ✓ روش علامت‌گذاری: نقاط مدور قرمزرنگ به شیوه #ابوالاسود و نقاط مدور سبزرنگ برای نشان دادن سایر #قرائات ✅ در دو صفحه نخست، سوره حمد با قلم زر در یک قاب طلاکاری مستطیل‌شکل مذهّب نوشته شده است، سپس دو صفحه آغازین مذهّب و پس از آن سوره بقره قرار دارد. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/37) تَلَقّیٰ: گرفت، دريافت کرد. تابَ عَلَیهِ: لطف كرد به او. التَّوّابُ: بسيارلطف‌کننده 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص27 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/37) ❇️ عَنِ ابنِ عَبّاسٍ قالَ: سَاَلتُ النَّبِیَّ عَلَیهِ السَّلامُ عَنِ الكَلِماتِ الَّتی تَلَقّاها آدَمُ مِن رَبِّهٖ فَتابَ عَلَيهِ؛ قالَ: سَاَلَه بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَعَلِیٍّ وَفاطِمَةَ وَالحَسَنِ وَالحُسَينِ اِلّا تُبتَ عَلَیَّ فَتابَ عَلَيهِ. ❇️ ابن عباس: از پيغمبر صلّی الله علیه و آله پرسيدم كلماتی كه آدم از پروردگار خود دريافت کرد و به بركت آن كلمات، خداوند توبه آدم را پذيرفت چه بود؟ فرمودند: از خداوند درخواست كرد كه بارالها به حق محمد [صلّی الله علیه وآله] و علی و فاطمه و حسن و حسين [علیهم‌السلام] توبه ام را بپذير و خداوند توبه اش را پذيرفت. 🔸منبع: خصال، ج2، ص270 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 فَتَلَقّیٰٓ ءادَمُ مِن رَبِّهٖ كَلِمٰتٍ فَتابَ عَلَيهِ اِنَّه هُوَ التَّوّابُ الرَّحيمُ (بقره/37) پس (از فرود آمدن از آن مكان و منزلت،) آدم، كلماتی (باعظمت) از جانب پروردگارش دریافت كرد، و در نتیجه، (خدا) توبه او را پذیرفت. اوست که بسیار توبه‌پذیر و مهربان است. ✅ برخی از مفسرین گفته‌اند: منظور از كلمات باعظمتی که حضرت آدم با آن توبه کرد همان جمله‌اى است كه در سوره اعراف آیه 23 آمده است؛ یعنی عبارت: «رَبَّنا ظَلَمنآ اَنفُسَنا وَاِن لَم تَغفِر لَنا وَتَرحَمنا لَنَكونَنَّ مِنَ الخـٰسِرينَ». به خدا عرض کردند: «پروردگارا، ما به خود ستم کردیم، و اگر ما را نیامرزی و بر ما رحم نکنی، بی‌گمان از زیان‌کاران خواهیم شد.» علامه طباطبایی (ره) بر این نظریه، اشکال وارد کرده و می‌گوید: در سوره اعراف، این کلمات (رَبَّنا ظَلَمنآ اَنفُسَنا...) قبل از هبوط آدم آمده است ولی در سوره بقره، ابتدا هبوط آدم آمده و سپس «فَتَلَقّیٰٓ ءادَمُ...» مطرح شده است. ✅ همچنین طبق آنچه از روايات استفاده مى‌شود، مراد از كلماتى كه آدم به‌وسيله‌ آن، توبه کرد، توسّل به بهترين خلق خدا يعنى حضرت محمّد و اهل‌بيت او عليه و عليهم السلام است، چنانكه در تفسير درّ المنثور از ابن عباس نقل شده است كه آدم براى پذيرش توبه‌اش، خداوند را به حق اين نام‌ها قسم داد: «محمّد وعلىّ وفاطمة والحسن والحسين.» 🔸 منبع: المیزان، ج1، ص133؛ تفسیرنور، ج1، ص99 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 5⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/37) ✅ در این آیه، دو الف از دو کلمه به شکل #الف_کوچک نگارش شده که هر کدام بنا به دلیل خاصی به این شکل نوشته شده است با هم آنها را بررسی می‌کنیم: 💢 «فَتَلَقّیٰٓ»: در زبان عربی، کلماتی که فعل هستند معمولاً از سه حرف اصلی که به آن «ریشهٔ فعل» گفته می‌شود ساخته شده‌اند. ← #ریشه این فعل «ل ، ق ، ی» است که هنگامی که در این باب و این صیغه قرار می‌گیرد در واقع می‌شود: «فَتَلَقَّیَ». بنا به قاعدهٔ «اِعلال» که در ادبیات عرب، برخی افعال را در بر می‌گیرد، اگر حرف آخر ریشهٔ فعل به یاء ختم شود؛ یاء آخر آن به #الف_کوچک تبدیل شده و بر روی پایه «یاء» قرار می‌گیرد، مانند کلمات متعدد دیگری که در قرآن موجود است، همچون: «اَوحیٰ»، «اَبکیٰ»، «سَعیٰ» و ... البته کلماتی نیز در قرآن وجود دارد که قاعدهٔ #اعلال ، شامل آنها می‌شود اما استثنائاً بر اساس رسم المصحف، متفاوت با آنچه در دستور زبان عربی آمده، نگارش شده است. ← لازم به ذکر است، علامت #مد در انتهای کلمه به دلیل وجود سبب مد (در اینجا همزه) در کلمهٔ بعدی (ءادَم) بوده که باعث ایجاد مدّ منفصل شده است. ✓ علامت‌گذاری این کلمه: ضبط #مصری : فَتَلَقَّیٰٓ ← تشدید و فتحه روی قاف، الف کوچک و مد روی یاء ضبط #هندی و #ترکی : فَتَلَقّٰٓی ← تشدید، الف کوچک و مد بر روی قاف ضبط #ایرانی و #کم_علامت : فَتَلَقّیٰٓ ← تشدید بدون فتحه روی قاف، الف کوچک و مد روی یاء 💢 «کَلِمٰتٍ»: این کلمه، #جمع_سالم مؤنث است و مفرد آن «کَلِمَة» است. الف بعد از میم در «کَلِمٰت»، بر اساس قاعدهٔ حذف الف در کلمات جمع سالم مذکر و مونث در #رسم_المصحف حذف شده است. ✓ علامت‌گذاری این کلمه: ضبط #مصری : کَلِمَـٰتٍ ضبط #هندی و #کم_علامت : کَلِمٰتٍ ضبط #ترکی : کَلِمَاتٍ ضبط #ایرانی : کَلِمٰاتٍ چنانکه ملاحظه می‌کنید در دو شیوه آخر، الف در این کلمه اثبات شده است که با اصول رسم المصحف مطابقت نداشته و در جهان اسلام، فاقد اعتبار علمی است. 📝 شما نیز چند کلمه از این دست (جمع سالم مذکر یا مؤنث) را در برای ما از طریق ارتباط با ادمین ارسال کنید. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ دوشنبه 7 آبان 1403 🔅 يٰبَنیٓ اِسرآءيلَ اذكُروا نِعمَتِیَ الَّ‍تیٓ اَنعَمتُ عَلَيكُم وَاَوفوا بِعَهدیٓ اوفِ بِعَهدِكُم وَاِيّایَ فَارهَبونِ (بقره/40) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ اشاره روایی 4️⃣ شرح تفسیری 5️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری