🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/85)
💢 بر اساس قواعد علم رسمالمصحف، هر سه واژه «تَظٰهَرونَ»، «اُسٰریٰ» و «تُفٰدوهُم» به #حذف_الف نگارش شده است. در اینجا شایسته است به یکی از اصول اساسی در علم #رسم_المصحف اشاره شود:
✍️ در واژگانی که دارای بیش از یک قرائت هستند، رسمی برگزیده میشود که #تحمل_قرائات متعدد را داشته باشد.
✅ بر همین مبنا در واژه «اُسٰریٰ» که بهصورت «اَسری» نیز خوانده شده، وجهی برگزیده شده که تحمل هر دو قرائت را داشته باشد.
✅ همچنین در واژه «تُفٰدوهُم» که دارای قرائت «تَفدوهُم» نیز هست، بر اساس اصل مذکور، به #حذف_الف نگارش شده است.
✴️ لازم به ذکر است نگارش این سه واژه در تمامی مصاحف به #حذف_الف صورت پذیرفته، غیر از مصاحف #ترکی و برخی مصاحف قدیمی #ایرانی همچون مصحف نیریزی، که خلاف قاعده عمل کردهاند.
✴️ جهت آشنایی بیشتر با انواع ضبط این عبارت در مصاحف مختلف کشورهای اسلامی میتوانید به دانشنامه قرائت و کتابت قرآن کریم مرکز طبع و نشر به نشانی زیر مراجعه کنید:
http://pediaquran.ir/word?wid=652000&type=rasm
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ سهشنبه 13 آذر 1403
🔅 اُولـٰٓئِكَ الَّذينَ اشتَرَوُا الحَيوٰةَ الدُّنيا بِالـٔاخِرَةِ فَلا يُخَفَّفُ عَنهُمُ العَذابُ وَلا هُم يُنصَرونَ (بقره/86)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ شرح تفسیری
4️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 86 سوره مبارکه بقره)
💢 شماره نسخه: 67go
✓ محل نگهداری: کتابخانه آستان قدس رضوی، مشهد
✓ نوع خط: #کوفی تحولیافته یا سبک نوین بر اساس دستهبندی فرانسوا دروش
✓ تعداد برگها: 247 برگ
✓ ابعاد برگها: 175*273 میلیمتر
✓ جنس برگها: کاغذ
✓ تعداد سطور در هر صفحه: 21 سطر
✓ نشان پایان آیات: در اصل نسخه فاقد نشان پایان آیه میباشد اما در دورانی متأخرتر از کتابت، یک دایره زردرنگ در بالای کلمه آخر آیه رسم شده است.
✓ علامت تخمیس: ندارد.
✓ علامت تعشیر: یک دایره منقش در حاشیه که با دو دایره بزرگتر محاط شده و روی دایره بیرونی، نقاط سبز و قرمز رسم شده است.
✓ نقط الاعجام: تمام حروف در این نسخه نقطهگذاری شدهاند.
✓ روش علامتگذاری:
← استفاده از نقاط مدوّر قرمزرنگ برای نشان دادن حرکات و تنوینها به شیوه #ابوالاسود
← استفاده از علائم مد، تشدید، همزه و سکون به رنگ سبز و به شیوه #خلیل بن احمد
✓ نام سور و تعداد آیات: خط #کوفی و به قلم زر
❇️ استفاده از یک دایره سبزرنگ برای نشان دادن مواضع #وقف
✅ در حاشیه مصحف به #قرائات مختلف و با رموز قراء اشاره شده است.
❇️ نسخه را شخصی به نام محمد بن محمد در روستای #بان از آبادیهای #ارغیان در سوم شوال سال 606 ه.ق کتابت کرده است.
سمعانی، ارغیان را ناحیهای از نواحی #نیشابور دانسته و قریههایی همچون سبنج، بان و راونیر را از آبادیهای این ولایت نام برده است. (الانساب، ج1، ص186)
طبق نوشتهای که در پایان این مصحف آمده این کاتب پیش از این، 20 مصحف دیگر کتابت کرده و این نسخه، قرآن بیست و یکمی است که او توفیق نگارش آن را پیدا کرده است.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/86)
اشتَرَوا: برگزیدهاند.
لا يُخَفَّفُ: سبک نمیشود، تخفيف داده نمیشود.
عَنهُم: بعيد نيست «عَن»، معنای اِبعاد و دوری را در «لا يُخَفَّفُ» تضمين کرده باشد.
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم، ج1، ص44
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 اُولـٰٓئِكَ الَّذينَ اشتَرَوُا الحَيوٰةَ الدُّنيا بِالـٔاخِرَةِ فَلا يُخَفَّفُ عَنهُمُ العَذابُ وَلا هُم يُنصَرونَ (بقره/86)
آنان کسانی هستند که زندگی دنیا را به بهای آخرت خریدهاند؛ ازاینرو عذابشان سبک نمیشود و یاری نخواهند شد.
✅ چگونگی رابطه مؤمنین با دنیا:
1️⃣ خداوند در قرآن کریم بارها زندگی #دنیا را نکوهش کرده و به انسان متذکر شده که «پس مبادا زندگی دنیا شما را بفریبد» (لقمان/33). دلیل این نکوهش این است که قرآن به انسانها زندگی و حیاتی وعده کرده که زندگی دنیا در مقابل آن بسیار بیارزش است و نباید آن را به زندگی دنیا فروخت. خدا در آیه 38 سوره توبه درباره نسبت دنیا و آخرت میفرماید: «آیا بهجای آخرت، به زندگی دنیا دلخوش کردهاید؛ (حال آنکه) زندگی دنیا در کنار آخرت فقط (چیز) اندکی است.»
2️⃣ آنجا که انسان بر سر #دوراهی دنیا و آخرت قرار میگیرد، اگر دنیا را برگزیند، مورد ملامت قرآن است، و الّا بهرهگیری حلال از نعمات و لذّات دنیا، مورد نکوهش قرآن نیست؛ چنانکه در آیه 32 سوره اعراف میفرماید: «بگو: چه کسی زیور(های) خدا را که برای بندگانش پدید آورده و (نیز) روزیهای پاکیزه را حرام کرده است؟ بگو: اینها در زندگی دنیا برای مؤمنان (و کافران) است؛ درحالیکه در روز قیامت، ویژه (مؤمنان) است. اینچنین آیات (خود) را برای افرادی که (حقایق را) میدانند، توضیح میدهیم.»
🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص13
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/86)
💢 «اُولـٰٓئِكَ»:
تفاوت نگارش واژه «اُولـٰٓئِكَ» در مصاحف مختلف:
✍️ ضبط «واو»:
- درج دایره توخالی به نشانه علامت ناخوانا، بر سر واو: ضبط #مصری
- واو بدون حرکت همراه: ضبط #هندی ، #ترکی ، #ایرانی و #کم_علامت
✍️ ضبط «الف کوتاه»:
- درج الف کوتاه پس از لام به همراه علامت مد بر سر آن: ضبط #مصری ، #هندی ، #ایرانی و ضبط #کم_علامت
- درج الف کوتاه قبل از لام و علامت مد بر سر لام: ضبط #ترکی
✍️ ضبط «همزه»:
- درج همزه و حرکت کسره زیر دندانه: ضبط #مصری و #هندی
- درج همزه روی دندانه و حرکت کسره زیر همزه: ضبط #ایرانی
- درج همزه روی دندانه و حرکت کسره زیر دندانه: ضبط #ترکی و #کم_علامت
💢 «بِالـٔاخِرَةِ»:
تفاوت نگارش همزه واژه «بِالـٔاخِرَةِ» در مصاحف مختلف:
- درج همزه بین لام و الف به همراه حرکت فتحه: ضبط #مصری (خط عثمانطه)
- درج الف کوتاه بین لام و #الف_دوم : ضبط #هندی ، #ترکی و #ایرانی
- درج همزه بین لام و #الف_دوم بدون حرکت همراه: ضبط #کم_علامت
✴️ برای آشنایی بیشتر با انواع ضبط عبارات در مصاحف مختلف کشورهای اسلامی، میتوانید به #دانشنامه قرائت و کتابت قرآن کریم مرکز طبع و نشر قرآن به نشانی زیر مراجعه کنید:
http://pediaquran.ir/quran/p13?op=0&fs=0
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ چهارشنبه 14 آذر 1403
🔅 وَلَقَد ءاتَينا موسَی الكِتٰبَ وَقَفَّينا مِن بَعدِهٖ بِالرُّسُلِ وَءاتَينا عيسَی ابنَ مَريَمَ البَيِّنٰتِ وَاَيَّدنٰهُ بِروحِ القُدُسِ اَفَـكُلَّما جآءَكُم رَسولٌ بِما لا تَهویٰٓ اَنفُسُكُمُ استَكبَرتُم فَفَريقًا كَذَّبتُم وَفَريقًا تَقتُلونَ (بقره/87)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ اشاره روایی
4️⃣ شرح تفسیری
5️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #معرفی_نسخه ( تصویر مربوط به مطالب آیه 87 سوره مبارکه بقره)
💢 شماره نسخه: 4129
✓ محل نگهداری: کتابخانه مجلس شورای اسلامی، تهران
✓ نوع خط: #نسخ کهن
✓ تعداد برگها: 333 برگ
✓ جنس برگها: کاغذ
✓ تعداد سطور در هر صفحه: 13 سطر
✓ نشان پایان آیات: گلآیه زرین 5 یا 6 پر
✓ علامت تخمیس: ندارد.
✓ علامت تعشیر: ندارد، ولی در میان متن، کلمه «عشر» در انتهای آیه نوشته شده است.
✓ نقط الاعجام: تمام حروف در این نسخه نقطهگذاری شدهاند.
✓ روش علامتگذاری: استفاده از علائم متعارف #خلیل بن احمد
✓ نام سور و تعداد آیات: هر سوره با یک مستطیل طلاییرنگ از سوره قبل جدا میشود. در آغاز هر سوره، کاتب مطابق سنتی بسیار کهن، توضیحاتی در معرفی سوره میآورد و در آن به شماره آیات، تعداد کلمات و حروف سوره اشاره میکند، سپس در پایان، روایتی در فضل قرائت سوره از پیامبر «ص» آورده میشود.
❇️ استفاده از رموز #سجاوندی برای نشاندادن مواضع وقف به رنگ قرمز
✅ متن قرآن از حیث رسم و هجای کلمات از قواعد علم #رسم_المصحف تبعیت نمیکند.
❇️ در حاشیه مصحف به #قرائات مختلف و با رموز قراء اشاره شده است.
✅ یکی از ویژگیهای مهم این نسخه، #حواشی_تفسیری در اطراف برگههاست. با توجه به تاریخ کتابت این مصحف، این توضیحات تفسیری متعلق به نیمه قرن ششم هجری است. بر اساس مقاله محقق ارجمند جناب آقای دکتر کریمینیا این توضیحات تفسیری احتمالاً متعلق به ابوالرضا راوندی است.
❇️ نسخه را شخصی به نام محمد بن جعفر بن بنجیر در سال 583 ه.ق کتابت کرده است.
✴️ برای آشنایی بیشتر با ویژگیهای نسخه میتوانید به مقاله جناب آقای دکتر کریمینیا با عنوان «نسخهشناسی مصاحف قرآنی» شماره 8 (نسخه قرآن 4129 مجلس شورای اسلامی) مراجعه فرمایید.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/87)
قَفَّينا ... بِالرُّسُلِ: پيامبران را به دنبال [او] آورديم.
البَيِّنٰتِ: دلائل روشن يا معجزات
اَيَّدنٰهُ: نيرومند کرديم، قدرت داديم و کمک کرديم.
روحِ القُدُسِ: روح قداست و پاکی، جبرئيل
اَفَـكُلَّما: پس آيا هر وقت؟
جآءَكُم ... بِ : آورْد برای شما.
📝 جاءَ: آمد. جاءَ ب ... : آورْد.
ما: چيزی را که...
لا تَهویٰ: دوست نمیدارد.
استَكبَرتُم: با عناد و تکبر، زير بار نرفتيد يا تکبر کرديد.
فَريقًا: گروهی را
تَقتُلونَ: میکشتيد (چون به اين کار راضی بودند، قتل به آنها نسبت داده شده.) يا میکشيد.
📝 مضارع بودن اين فعل يا برای حکايت گذشته به زبان حال است که به آن «حکايت حال ماضيه» میگويند يا به خاطر اين است که يهود صدر اسلام در صدد کشتن پيامبر «ص» بودند.
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم، ج1، ص44
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/87)
❇️ عَن عَلِیِّ بنِ الحُسَينِ (ع): مَجِّدُوا اللهَ فی خَمسِ كَلِماتٍ... اِذا قُلتَ سُبحانَ اللهِ وَبِحَمدِهٖ، رَفَعتَ اللهَ تَبارَكَ وَتَعالىٰ عَمّا يَقولُ العادِلونَ بِهٖ؛ فَاِذا قُلتَ لا اِلٰهَ اِلَّا اللهُ وَحدَه لا شَريكَ لَه، فَهِیَ كَلِمَةُ الاِخلاصِ الَّتی لا يَقولُها عَبدٌ اِلّا اَعتَقَهُ اللهُ مِنَ النّارِ اِلَّا المُستَكبِرينَ وَالجَبّارينَ؛ وَمَن قالَ لا حَولَ وَلا قُوَّةَ اِلّا بِاللهِ، فَوَّضَ الاَمرَ اِلَى اللهِ عَزَّ وَجَلَّ؛ وَمَن قالَ اَستَغفِرُ اللهَ وَاَتوبُ اِلَيهِ، فَلَيسَ بِمُستَكبِرٍ وَلا جَبّارٍ، اِنَّ المُستَكبِرَ الَّذی يُصِرُّ عَلَى الذَّنبِ الَّذی قَد غَلَبَه هَواهُ فيهِ وَآثَرَ دُنياهُ عَلىٰ آخِرَتِهٖ؛ وَمَن قالَ اؘلحَمدُ لِلّٰهِ، فَقَد اَدّىٰ شُكرَ كُلِّ نِعمَةٍ لِلّٰهِ عَزَّ وَجَلَّ عَلَيهِ.
❇️ امام سجاد علیهالسلام: خدا را با پنج جمله ستايش كنيد... چون «سبحان اللّٰه وبحمده» گویى مقام خداى تبارک و تعالی را از آنچه بتپرستان قائلند بالاتر بردهاى و چون «لا اله الا اللّٰه وحده لا شريك له» گویى كلمۀ اخلاص را ادا كردهاى، كلمهاى كه بهجز گردنكشان و ستمگران، هيچ بندهاى آن را نگويد مگر آنكه خداوند از آتش دوزخ آزادش فرمايد و كسى كه بگويد «لا حول ولا قوة الّا باللّٰه» كار را به خداى عزوجل واگذار کرده است و كسى كه بگويد «استغفر اللّٰه و اتوب اليه» نه گردنكش است و نه ستمگر زيرا گردنكش كسى است كه به گناه، اصرار ورزد، كسى است كه هواى نفسش بر او چيره گشته و دنياى خود را بر آخرتش مقدم داشته باشد و كسى كه بگويد «الحمد للّٰه» از تمام نعمتهایى كه خداى عزوجل به او عنايت فرموده سپاسگزارى كرده است.
🔸منبع: خصال، ج1، ص299
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 ... وَءاتَينا عيسَی ابنَ مَريَمَ البَيِّنٰتِ وَاَيَّدنٰهُ بِروحِ القُدُسِ... (بقره/87)
به عیسی پسر مریم دلایل روشن و معجزات آشکار دادیم و او را با جبرئیل نیرومند کردیم.
✅ منظور از روحالقُدُس کیست؟
مفسران درباره روحالقدس، تفسیرهای گوناگون دارند. برخی گفتهاند منظور جبرئیل است. شاهد این سخن، آیه 102 سوره مبارکه نحل است که میفرماید: «بگو: روحالقدس، آن را از سوی پروردگارت نازل کرد؛ در حالی که سراسر حق است تا مؤمنان را ثابتقدم کند و هدایت و بشارتی برای تسلیمشدگان در برابر خدا باشد.»
✅ دلیل اینکه به جبرئیل روحالقدس میگویند چیست؟
جنبه روحانیت در فرشتگان، موضوع روشنی است و اطلاق کلمه روح به آنها از این روست و اضافه «القُدُس» به آن، از پاکی و قداست فوقالعاده این فرشته حکایت دارد.
🔆 #اختلاف_قرائت در این آیه شریفه:
ابن کثیر «القُدس» و باقی قراء به صورت «القُدُس» خواندهاند.
🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص13
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
5️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/87)
💢 «عیسَی ابنَ مَریَمَ»:
واژه «ابن» بر اساس رسم قیاسی، چنانچه بین دو اسم عَلَم قرار گیرد به #حذف_همزه وصل نوشته میشود، اما این کلمه در رسمالمصحف، مطابق با شرایط مذکور و به اجماع علمای علم رسم در تمام مصاحف جهان اسلام به #اثبات_همزه وصل (الف) نوشته میشود، مانند: «عیسَی ابنَ مَریَمَ»
همچنین اگر این کلمه (ابن) خبر واقع شود، در این صورت نیز همزه آن اثبات خواهد شد، مانند: «قالَتِ الیَهودُ عُزَیرٌ ابنُ اللهِ»، یا «قالَتِ النَّصـٰرَی المَسیحُ ابنُ اللهِ»
💢 «البَیِّنـٰتِ»:
واژه «البَیِّنـٰتِ» #جمع_مؤنث سالم بوده و این دسته از کلمات به اجماع علمای #رسم_المصحف در تمام مواضعش در مصحف به #حذف_الف نوشته میشود.
✴️ برای آشنایی بیشتر با انواع ضبط این عبارت در مصاحف مختلف کشورهای اسلامی، میتوانید به #دانشنامه قرائت و کتابت قرآن کریم مرکز طبع و نشر قرآن به نشانی زیر مراجعه کنید:
http://pediaquran.ir/word?wid=652056&type=zabt
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 صلوات خاصه حضرت فاطمة الزهرا سلاماللهعلیها
شهادت مظلومانه ام الائمه، حضرت صدیقه طاهره سلاماللهعلیها بر همه محبین و شیعیان ایشان تسلیت باد.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🏴❤️🏴❤️🏴❤️🏴❤️🏴
سالروز درگذشت معلم با اخلاص ، متقی و فرزانه قرآن کریم ، مرحوم استاد حاج ابوالفضل علامی را تسلیت عرض میکنیم
رحمة الله ورضوانه علیه، و اسکنه فسیح جناته بجوار موالیه محمد وآل محمد
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org
🗓️ شنبه 17 آذر 1403
🔅 وَلَمّا جآءَهُم كِتٰبٌ مِن عِندِ اللهِ مُصَدِّقٌ لِما مَعَهُم وَكانوا مِن قَبلُ يَستَفتِحونَ عَلَی الَّذينَ كَفَروا فَلَمّا جآءَهُم ما عَرَفوا كَفَروا بِهٖ فَلَعنَةُ اللهِ عَلَی الكٰفِرينَ (بقره/89)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ اشاره روایی
4️⃣ شرح تفسیری
5️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 89 سوره مبارکه بقره)
💢 شماره نسخه: W577
✓ محل نگهداری: موزه والترز، آمریکا
✓ نوع خط: #نسخ ترکی (عثمانی)
✓ تعداد برگها: 304 برگ
✓ جنس برگها: کاغذ
✓ تعداد سطور در هر صفحه: 15 سطر
✓ نشان پایان آیات: گلآیه زرین 6 پر
✓ علامت تخمیس: ندارد.
✓ علامت تعشیر: ندارد ولی ابتدای اجزاء با یک نقش طلایی و لاجوردی در حاشیه مشخص شده است.
✓ نقط الاعجام: تمام حروف در این نسخه نقطهگذاری شدهاند.
✓ روش علامتگذاری: استفاده از علائم متعارف #خلیل بن احمد و به شیوه مرسوم به ضبط ترکی
✓ نام سور و تعداد آیات: هر سوره با یک مستطیل طلاییرنگ از سوره قبل جدا میشود که نام سوره و تعداد آیات آن به رنگ سفید در میان آن کتابت شده است.
❇️ استفاده از رموز #سجاوندی برای نشاندادن مواضع وقف به رنگ قرمز
✅ متن قرآن از حیث رسم و هجای کلمات از قواعد علم #رسم_المصحف به طور نسبی تبعیت میکند.
❇️ نسخه را شخصی به نام محمد بن مصطفی ازمیری در سال 1182 ه.ق کتابت کرده است.
✴️ برای دریافت تصاویر نسخه میتوانید به نشانی زیر مراجعه کنید.
https://art.thewalters.org/detail/25764/quran-14/
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/89)
لَمّا: وقتیکه.
مُصَدِّقٌ لِما مَعَهُم: تصديق میکند آنچه را [يعنی آن کتابی را که] همراه آنهاست.
کانوا...يَستَفتِحونَ: طلب فتح و پيروزی میکردند، يا طلب ياری میکردند.
فَلَمّا: تکرار «لَمّا» اول است.
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم، ج1، ص45
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/89)
❇️ عَنِ الرَّسولِ (ص): یَا ابنَ مَسعودٍ! مَن تَعَلَّمَ العِلمَ یُریدُ بِهِ الدُّنیا وَآثَرَ عَلَیهِ حُبَّ الدُّنیا وَزینَتَهَا استَوجَبَ سَخَطَ اللَّهِ عَلَیهِ وَکانَ فِی الدَّرکِ الاَسفَلِ مِنَ النّارِ مَعَ الیَهودِ وَالنَّصارَی الَّذینَ نَبَذوا کِتابَ اللَّهِ تَعالیٰ. قالَ اللَّهُ تَعالیٰ «فَلَمّا جاءَهُم ما عَرَفوا کَفَروا بِهٖ».
❇️ پیامبر (ص): ای پسر مسعود! اگر کسی دانش را برای دنیا بیاموزد و به واسطه آن دانش، دوستی و زینت دنیا را اختیار کند سزاوار خشم خداست و جایش در آخرین طبقه دوزخ با یهود و نصاری است؛ همانان که کتاب خدا را دور افکندند. خدای متعال فرموده: «پس هنگامی كه آنچه (اوصافش را بهخوبی) میشناختند، نزدشان آمد، به آن كفر ورزیدند».
🔸منبع: مکارم الاخلاق، ص450
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 وَلَمّا جآءَهُم كِتٰبٌ مِن عِندِ اللهِ مُصَدِّقٌ لِما مَعَهُم وَكانوا مِن قَبلُ يَستَفتِحونَ عَلَی الَّذينَ كَفَروا فَلَمّا جآءَهُم ما عَرَفوا كَفَروا بِهٖ فَلَعنَةُ اللهِ عَلَی الكٰفِرينَ (بقره/89)
چون کتابی از سوی خداوند نزدشان آمد که آنچه (از تورات) را که همراه آنان بود، تصدیق میکرد، (آن را دروغ شمردند)؛ در حالی که پیش از آن، (از خدا) میخواستند که (بهوسیله پیامبر موعود) آنان را بر کافران، پیروز کند؛ پس هنگامی که آنچه (اوصافش را بهخوبی) میشناختند، نزدشان آمد، به آن کفر ورزیدند. پس لعنت خدا بر کافران باد!
✅ آگاهی یهود از ویژگیهای پیامبر اکرم (ص):
یهودیان در کتابهای خویش دیده بودند که هجرتگاه پیامبر آینده، بین دو کوه «عیر» و «احد» (دو طرف مدینه) خواهد بود. آنان از سرزمین خویش بیرون آمدند و پس از جستوجوی فراوان به مدینه رسیدند و در آنجا سکونت گزیدند و به تجارت مشغول شدند تا پیامبر اسلام (ص) ظهور کند. بعدها دو قبیله اوس و خزرج نیز در آنجا ساکن شدند. این دو قبیله هنگامی که جمعیت فراوان پیدا کردند، به اموال یهودیان تجاوز نمودند. یهودیان به آنها میگفتند: هنگامی که محمد (ص) مبعوث شود، شما را از سرزمین ما بیرون خواهد کرد. هنگامی که حضرت محمد (ص) مبعوث شد، اوس و خزرج که به انصار معروف شدند، به او ایمان آوردند؛ ولی یهود با اینکه ویژگیهای او را در کتابهای خویش خوانده و به امید ظهور او به مدینه آمده بودند، او را انکار کردند.
🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص14
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
5️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/89)
💢 «فَلَعنَةُ»:
واژه «لَعنَة» بر اساس اجماع علمای علم #رسم_المصحف در سراسر قرآن کریم با تاء مدوّر نگارش شده غیر از دو موضع که به صورت لَعنَت (با تاء کشیده) نوشته شده است:
فَنَجعَل لَعنَتَ اللّٰهِ عَلَى الكٰذِبين (آل عمران/ 61)
... اَنَّ لَعنَتَ اللّٰهِ عَلَيهِ اِن كانَ مِنَ الكٰذِبين (نور/ 7)
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🏴 حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها و #قرآن
1️⃣ اِنَّما يُريدُ اللهُ لِيُذهِبَ عَنكُمُ الرِّجسَ اَهلَ البَيتِ وَيُطَهِّرَكُم تَطهيرًا (احزاب/33)
بر اساس روایات بسیار از شیعیان و اهل تسنن، #آیه_تطهیر در شأن اصحاب کساء نازل شده است و حضرت #فاطمه سلام الله علیها سبب نزول این آیه است. درباره این آیه، روایات متعددی وجود دارد که علمای بزرگ اسلام آن را از شخص پیامبر اکرم «ص» نقل کردهاند و این روایات در معروفترین منابع فریقین که مورد قبول آنهاست به وفور و کثرت آمده است. این روایات همگی حاکی از آن است که مخاطبان این آیه، پیامبر اسلام، علی، فاطمه، حسن و حسین علیهمالسلام هستند.
2️⃣ وَلَسَوفَ يُعطيكَ رَبُّكَ فَتَرضیٰ (ضحی/5)
جابر بن عبدالله روایت کرده است که رسول خدا روزی فاطمه «س» را در منزل، مشغول آرد کردن گندم دید که حله شتر بر خود افکنده بود. فرمود: یا فاطمه! بشتاب و تلخی دنیا را به خاطر نعمتهای بهشتی بچش. به دنبال این جریان بود که آیه «وَلَسَوفَ يُعطيكَ رَبُّكَ فَتَرضیٰ» نازل شد.
3️⃣ وَيُؤثِرونَ عَلیٰٓ اَنفُسِهِم وَلَو كانَ بِهِم خَصاصَةٌ (حشر/9)
در روایتی از ابن عباس نقل شده: «این آیه درباره علی، #فاطمه ، حسن و حسین علیهمالسلام نازل شده است.»
4️⃣ ... وَ ءاتِ ذَا القُربیٰ حَقَّه ... (اسرا/26)
طبق روایات شیعه و سنی، وقتی این آیه نازل شد، پیامبر اکرم «ص» فاطمه زهرا «س» را فراخواند و #فدک را به او عطا فرمود. خداوند در آیه به رسول خدا امر فرمود تا حق خویشاوند خود را بدهد و پیامبر هم طبق فرمان خداوند عزوجل به فاطمه «س» فدک را داد؛ فدکی که طبق نقل شیعه و سنی از اموال مخصوص پیامبر بود و کسی از مسلمانان در آن سهمی نداشت.
5️⃣ سوره کوثر، آیه مودت، آیه مباهله، آیه خمس و... از دیگر آیاتی هستند که به اعتقاد مفسران شیعه و سنی در مقام حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها نازل شده است.
🔸 منابع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص422؛ قرآن حکیم (ویژه دانشآموزان)، ص546؛ سیوطی، ج8، ص543؛ شواهد التنزیل، ج2، ص247
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
✳️ اطلاعیه
سلام علیکم.
🔘 به اطلاع شما همراهان گرامی میرساند جهت دستهبندی و دسترسی بهتر به مطالب طرح #بر_کرانه_آیه_ها ، یکشنبه و سهشنبههای هر هفته، مطالب در سایت مرکز بارگزاری شده و پیوند آن در کانال منتشر میشود.
🔘شما عزیزان برای مطالعه بخش مورد نظر (یا مطالعه تمام مطالب آن روز) روی نشانی تعبیهشده در ذیل فهرست نکات اشاره فرمایید.
🗓️ یکشنبه 18 آذر 1403
🔅بِئسَمَا اشتَرَوا بِهٖٓ اَنفُسَهُم اَن يَكفُروا بِمآ اَنزَلَ اللهُ بَغيًا اَن يُنَزِّلَ اللهُ مِن فَضلِهٖ عَلیٰ مَن يَشآءُ مِن عِبادِهٖ ؗ فَبآءو بِغَضَبٍ عَلیٰ غَضَبٍ ۚ وَ لِلكٰفِرينَ عَذابٌ مُهينٌ (بقره/90)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ اشاره روایی
4️⃣ شرح تفسیری
5️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
❇️ جهت مطالعه هر بخش بر روی لینک مربوطه اشاره فرمایید ❇️
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 ضرورت توجه به شیوه نگارش قرآن کریم
✅ عدهای معتقدند که قواعد نگارش در صدر اسلام، مُدوّن نبوده و چند قرن بعد از ظهور اسلام، این قواعد، گردآوری شده است. عدم تکامل خط در زمان نزول قرآن باعث شد که برخی کلمات بهگونهای نوشته شود که امروزه دیگر بدان شکل نوشته نمیشود. این نظریه، معروف به #نظریه_تاریخی است.
✅ در مقابل، برخی بر این باورند که کلمات قرآن به دستور پیامبر به نگارش درآمده و ثبت شده است. این نظریه، معروف به #نظریه_مذهبی است.
✅ کارشناسان مرکز طبع و نشر قرآن کریم به پشتوانه چند دهه تحقیق و پژوهش، قائل به نظریه تاریخی هستند.
✅ همچنین برای ایجاد وحدت و جلوگیری از اتهام تحریف قرآن کریم، التزام به رسمالمصحف (شیوه نگارش پیشینیان) مورد توجه قرار گرفته است.
✅ گفتنی است بین علم «رسمالمصحف» و «علم قرائات» ارتباط تنگاتنگی وجود دارد بهگونهای که اگر التزام به رسمالمصحف حذف شود رسم جدید، تحمل برخی از قرائتهای نقلشده را نخواهد داشت.
🔹منبع: برشی از سخنرانی دکتر مرتضی توکلی در همایش بررسی شیوههای نگارش و علامتگذاری قرآن در شهر شیراز
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ دوشنبه 19 آذر 1403
🔅وَاِذا قيلَ لَهُم ءامِنوا بِمآ اَنزَلَ اللهُ قالوا نُؤمِنُ بِمآ اُنزِلَ عَلَينا وَيَكفُرونَ بِما وَرآءَه وَهُوَ الحَقُّ مُصَدِّقًا لِما مَعَهُم قُل فَلِمَ تَقتُلونَ اَنبِيآءَ اللهِ مِن قَبلُ اِن كُنتُم مُؤمِنينَ (بقره/91)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ اشاره روایی
4️⃣ شرح تفسیری
5️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 91 سوره مبارکه بقره)
💢 شماره نسخه: 66go
✓ محل نگهداری: کتابخانه آستان قدس رضوی
✓ نوع خط:* #کوفی تحولیافته یا سبک نوین بر اساس دستهبندی فرانسوا دروش
✓ تعداد برگها: 381 برگ
✓ ابعاد برگها: 265*175 میلیمتر
✓ جنس برگها: کاغذ حنایی
✓ تعداد سطور در هر صفحه: 17 سطر
✓ نشان پایان آیات: یک دایره طلاییرنگ که روی آن یک نقطه قرمزرنگ رسم شده است.
✓ علامت تخمیس: ندارد
✓ علامت تعشیر: چند دایره متحد المرکز که با مرکب سبز و قرمز رنگ شده است.
✓ نقط الاعجام: تمام حروف در این نسخه نقطهگذاری شدهاند.
✓ روش علامتگذاری:
← استفاده از نقاط قرمزرنگ مدوّر به شیوه #ابوالاسود
← استفاده از علائم ساکن، همزه، تشدید، مد و همزه وصل با رنگ سبز و شیوه #خلیل بن احمد
✓ نام سور و تعداد آیات: نام هر سوره به خط #کوفی و به قلم زر، مابین سورهها به همراه یک ترنج ساده قرمز در حاشیه، کتابت شده است.
❇️ برای نشان دادن مواضع #وقف از رموز #سجاوندی استفاده شده است.
✅ متن قرآن از حیث رسم و هجای کلمات از قواعد علم #رسم_المصحف معمولا تبعیت نمیکند.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/91)
مآ اَنزَلَ اللّٰهُ: آنچه خدا نازل کرده است [يعنی قرآن].
ما وَرآءَه: آنچه بعد از آن است يا آنچه غير آن است.
📝«وراء» هم به معنای «خَلف» [پشت سر] است، هم به معنای «اَمام» [جلو]، و در اينجا به هر يک از دو معنا باشد، کنايه از «بعَد» يا «غير» است.
وَ هُوَ الحَقُّ: در حالیکه فقط آن، حق است.
📝واو، حاليه، و الف و لام در خبر، نشانه حصر است.
مُصَدِّقًا: در حالیکه تصديق میکند.
لِما مَعَهُم: آنچه را [يعنی آن کتابی را که] همراه شماست.
لِمَ: برای چه؟
تَقتُلونَ: میکشتيد.
📝اين فعل مضارع است ولی به قرينه کلمه «قَبلُ» معنای ماضی استمراری میدهد: خداوند، قتل انبياء را که کار يهوديان گذشته بوده، به يهوديان صدر اسلام نسبت داده، چون به اين قتلها راضی بودند.
مِن قَبلُ: يا متعلق است به «تقتلون» يا حال است برای «انبياء».
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص46
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/91)
❇️ عَن اَبی عَبدِ اللّهِ (ع): قالَ اللّهُ فی كِتابِهٖ، يَحكی قَولَ اليَهود، «اِنَّ اللَّهَ عَهِدَ اِلَينا اَلّا نُؤمِنَ لِرَسولٍ حَتّىٰ يَأتِيَنا بِقُربانٍ...» فَقال: «فَلِمَ تَقتُلونَ اَنبِياءَ اللَّهِ مِن قَبلُ اِن كُنتُم مُؤمِنينَ» وَاِنَّما نَزَلَ هٰذا فی قَومِ اليَهود وَكانوا عَلىٰ عَهدِ مُحَمَّدٍ (ص) لَم يَقتُلُوا الاَنبِياءَ بِاَيديهِم وَلا كانوا فی زَمانِهِم وَاِنَّما قَتَلَ اَوائِلُهُمُ الَّذينَ كانوا مِن قَبلِهِم فَنُزِّلوا بِهِم اُولٰئِكَ القَتَلَةَ فَجَعَلَهُمُ اللَّهُ مِنهُم وَاَضافَ اِلَيهِم فِعلَ اَوائِلِهِم بِما تَبِعوهُم وَتَوَلَّوهُم.
❇️ امام صادق (ع): خداوند در کتابش از قول یهودیان حکایت میکند: «خداوند از ما پیمان گرفته که به هیچ پیامبری ایمان نیاوریم تا اینکه یک قربانی بیاورد...»؛ پس خدا میفرماید: «اگر (به تعهدتان) ایمان داشتید، چرا پیشتر، پیامبران خدا را میکُشتید؟» این آیه دربارۀ گروهی از یهودیان نازل شده که در زمان پیامبر (ص) بودند، نه در زمان آن پیامبران. آنان با دستان خود، پیامبران را نکشته بودند و در زمان آن پیامبران نبودند، بلکه پیامبران را پیشینیان آنان کشته بودند. خداوند، یهودیان معاصر پیامبر اسلام (ص) را در زمره پیشینیان گناهکارشان قرار داد و اعمال آن پیشینیان را برای معاصران پیامبر (ص) تسری داد چراکه ایشان از گذشتگانشان پیروی می کردند و آنان را دوست داشتند.
🔸منبع: تفسیر عیاشی، ج1، ص51
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 وَاِذا قيلَ لَهُم ءامِنوا بِمآ اَنزَلَ اللهُ قالوا نُؤمِنُ بِمآ اُنزِلَ عَلَينا وَيَكفُرونَ بِما وَرآءَه وَهُوَ الحَقُّ مُصَدِّقًا لِما مَعَهُم قُل فَلِمَ تَقتُلونَ اَنبِيآءَ اللهِ مِن قَبلُ اِن كُنتُم مُؤمِنينَ (بقره/91)
چون به آنان گفته شود «به آنچه خداوند نازل کرده، ایمان آورید»، میگویند: «(فقط) به آنچه بر ما نازل شده ایمان داریم». و به غیر از آن کفر میورزند؛ در حالی که قرآن حق است و آنچه (از تورات) را که با ایشان است، تصدیق میکند. بگو: «اگر (به کتاب آسمانیتان) ایمان دارید چرا پیشتر پیامبران خدا را میکشتید؟»
✅ یهودیان با آن همه زحمات و مشکلاتی که در راه رسیدن به پیامبر موعود متحمل شدند، بهسبب حسد یا برای اینکه این پیامبر، از بنیاسرائیل نیست و منافع شخصی آنان را به خطر میاندازد از اطاعت و ایمان به او سر باز زدند، چراکه گرفتار تعصباتی نژادی بودند که در تمام دنیا بدان معروفند. سید قطب میگوید که بنیاسرائیل خودپرست بودند و تعبدشان نیز بر اساس تعصبات بود بلکه ایشان هواپرست بودند از این رو قبل از آنکه انبیا برای ایشان شریعتی بیاورند بدان کافر بودند و خداوند انبیا را فرستاد تا آنان را از این حقیقت و موضعی که داشتند و ادعای مفتضحانهای که میکنند آگاهی بخشد، خداوند در قبال این رفتار یهود موضع گرفته، هم با اقامه برهان و جدال احسن آن را ابطال میکند و هم از اثر وضعی این هواپرستی پرده برمیدارد.
✅ گفته شده این آیه درباره یهودیانی نازل شده که در زمان پیامبر میزیستند در حالی که پیامبران پیشین را آنان نکشتند و در زمان آنها نیز نبوده است، بلکه یهودیان پیشین بودند که پیامبران را کشتند، خداوند اما آنها را به جای آن قاتلان به حساب آورده و ایشان را با آنها قرار داده و کار زشت پیشینیان را به آنها نسبت داده است چراکه ایشان از گذشتگان پیروی میکردند و آنها را دوست داشتند و به کارهای آنها راضی بودند.
🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه دانشجویان)، ص14؛ قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص14
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
5️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/91)
💢 «اَنبِیاءَ»:
بر اساس قواعد #علم_تجوید زمانی که پس از نون ساکن، حرف باء قرار گیرد، نون ساکن به میم تبدیل شده و قانون #اقلاب جاری می شود؛ لذا در واژه «انبیاء» قاعده اقلاب صورت گرفته است. غیر از مصحف #کم_علامت که بر مبنای عدم دخالت #علم_تجوید در علم #ضبط_المصحف ، نمادی جهت نمایش قاعده اقلاب ندارد، سایر مصاحف از دو روش برای نشان دادن قاعده اقلاب بهره جستهاند:
✍️ درج میم کوچک بالای نون ساکن، مانند: مصاحف امیری، مدینه، لیبی، الجزایر
✍️ درج ساکن یا دایره توخالی بالای نون، مانند: مصحف ترکی و مصاحف شبهقاره هند
✴️ برای آشنایی بیشتر با انواع ضبط عبارات در مصاحف مختلف کشورهای اسلامی، میتوانید به #دانشنامه قرائت و کتابت قرآن کریم مرکز طبع و نشر قرآن به نشانی زیر مراجعه کنید:
http://pediaquran.ir/
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹