🗓️ چهارشنبه 23 آبان 1403 🔅 اِنَّ الَّذينَ ءامَنوا وَالَّذينَ هادوا وَالنَّصٰریٰ وَالصّٰبِـٔينَ مَن ءامَنَ بِاللّٰهِ وَاليَومِ الـٔاخِرِ وَ عَمِلَ صٰلِحًا فَلَهُم اَجرُهُم عِندَ رَبِّهِم وَلا خَوفٌ عَلَيهِم وَلا هُم يَحزَنونَ (بقره/62) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ اشاره روایی 4️⃣ شرح تفسیری 5️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 62 سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: TIEM458 ✓ محل نگهداری: موزه هنرهای ترک و اسلامی ترکیه ✓ نوع خط: #کوفی BII بر اساس دسته‌بندی فرانسوا دروش ✓ تعداد برگ‌ها: 382 برگ ✓ جنس برگ‌ها: پوست ✓ تعداد سطور در هر صفحه: 16 سطر ✓ نشان پایان آیات: چند نقطه مستطیل‌شکل که به‌صورت مورب روی‌ هم قرار گرفته است. ✓ علامت تخمیس: حرف «هاء» به خط #کوفی و به قلم زر در متن و یک شمسه طلایی در حاشیه که در میان آن، کلمه «خمس» نوشته شده است. ✓ علامت تعشیر: یک گل شش‌پر طلایی در متن که با نقطه‌های قرمز و سبز محاط شده است و یک شمسه طلایی در حاشیه که در وسط آن، کلمه «عشر» نوشته شده است. ✓ نام سوره‌ها و تعداد آیات: به خط #کوفی و به قلم زر ✓ نقط الاعجام: نسخه در اصل، فاقد نقط‌الاعجام بوده است لکن در دورانی متأخر با قلم و مرکبی دیگر، حروف با نقاط مدوّر مشکی، نقطه‌گذاری شده‌اند. ✓ روش علامت‌گذاری: برای علامت‌گذاری از نقطه‌های قرمزرنگ مطابق نظام #ابوالاسود استفاده شده است. ✴️ نسخه بر اساس رقم پایانی آن منسوب به امام علی علیه‌السلام است اما این احتمال با توجه به نوع خط و نظام نگارش کلی، بعید به نظر می‌رسد و به احتمال زیاد در اواخر قرن اول یا اوایل قرن دوم کتابت شده است. ✅ صفحه اول و آخر مصحف دارای #تذهیب بسیار زیبا و پیشرفته‌ای است که به احتمال زیاد در دورانی متأخر (حدود قرن 9 و 10) به نسخه افزوده شده است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/62) الَّذينَ هادوا: يهوديان النَّصٰریٰ: مسيحيان 📝 جمع نَصران الصّٰبِـٔينَ: صابئان عَمِلَ صٰلِحًا: طبق شريعت اسلام عمل کند. لا خَوفٌ عَلَيهِم: ترس و نگرانی ندارند. 📝 ظاهراً به معنای «لا خَوفٌ لَهُم» است و بعيد نيست که «عَلیٰ» در اين عبارت، معنای استيلا و تسلط را برساند؛ يعنی ترس و نگرانی بر آنها مستولی نمی‌شود. 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص35 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/62) 💢 عَنِ العَسکَرِیِّ (ع): نَظَرَ اَمیرُ المُؤمِنینَ عَلِیٌّ (ع) اِلیٰ رَجُلٍ اَثَّرَ الخَوفُ عَلَیهِ. فَقالَ: ما بالُكَ؟ قالَ: اِنّی اَخافُ اللّٰهَ. فَقالَ: یا عَبدَ اللّٰهِ! خَف ذُنوبَكَ وَخَف عَدلَ اللّٰهِ عَلَیكَ فی مَظالِمِ عِبادِهٖ وَاَطِعهُ فیما کَلَّفَكَ وَلا تَعصِهٖ فیما یُصلِحُكَ ثُمَّ لا تَخَفِ اللّٰهَ بَعدَ ذٰلِكَ فَاِنَّه لا یَظلِمُ اَحَدًا وَلا یُعَذِّبُه فَوقَ استِحقاقِهٖ اَبَدًا اِلّا اَن تَخافَ سوءَ العاقِبَةِ بِاَن تَغَیَّرَ اَو تَبَدَّلَ فَاِن اَرَدتَ اَن یُؤمِنَكَ اللّٰهُ سوءَ العاقِبَةِ فَاعلَم اَنَّ ما تَأتیهِ مِن خَیرٍ فَبِفَضلِ اللّٰهِ وَتَوفیقِهٖ وَما تَأتیهِ مِن سوءٍ فَبِاِمهالِ اللّٰهِ وَاِنظارِهٖ اِیّاكَ وَحِلمِهٖ وَعَفوِهٖ عَنكَ. 💢 امام عسکری علیه السلام: امام علی علیه السلام به مردی نظر کرد که آثار #خوف در چهره او دیده می‌شد. پرسید: چرا اینچنین شده‌ای؟ گفت: از خداوند می‌ترسم. آن حضرت علیه السلام فرمود: ای بنده خدا از گناهانت و از اینکه خداوند بخواهد به #عدالت خود، دادِ بندگانش را از تو بستاند، ترس داشته باش؛ از خداوند در آنچه به تو تکلیف کرده اطاعت کن و او را در مواردی که به مصلحت خودت، تو را از انجام آن بازداشته، نافرمانی نکن؛ [با انجام این کارها دیگر] از خداوند نترس؛ زیرا او به کسی ظلم نکرده و هرگز کسی را فراتر از مقدار استحقاق، عذاب نمی‌کند؛ مگر آنکه از #عاقبت خود بترسی که ممکن است تغییر و تبدیلی در آن پیش آید. اگر می‌خواهی خداوند تو را از سوء عاقبت نگه دارد، بدان هر کار خیری که انجام می‌دهی به عنایت و #توفیق خداست و اگر کار بدی از تو سر می‌زند در واقع در این حالت، خداوند به تو فرصت و #مهلت داده و با حلم و عفوش از تو درمی‌گذرد. 🔸منبع: البرهان، ج1 ، ص 228 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 اِنَّ الَّذينَ ءامَنوا وَالَّذينَ هادوا وَالنَّصٰریٰ وَالصّٰبِـٔينَ مَن ءامَنَ بِاللّٰهِ وَاليَومِ الـٔاخِرِ وَعَمِلَ صٰلِحًا فَلَهُم اَجرُهُم عِندَ رَبِّهِم وَلا خَوفٌ عَلَيهِم وَلا هُم يَحزَنونَ (بقره/62) (از میان) کسانی که (ظاهراً به پیامبر اسلام) ایمان آوردند و (نیز از میان) یهودیان، مسیحیان و صابئان، کسانی که (به‌راستی) به خدا و روز قیامت ایمان آورند و (مطابق آیین پیامبر اسلام) کار شایسته کنند، پاداششان را نزد پروردگارشان خواهند داشت، و نه ترسی آن‌ها را فرا می‌گیرد و نه اندوهگین خواهند شد. ✅ اسامی مکتب‌ها بیانگر میزان #سعادت نیست؛ بلکه تنها چیزی که بر سعادت انسان تأثیر دارد ایمان و عمل صالح است، ازاین‌رو به‌صرف یهودی، مسیحی یا مسلمان بودن، #مصونیت از عذاب الهی وجود نخواهد داشت؛ بنابراین انسان به‌موجب ایمان به خدا و قیامت و #پیامبر_عصر_خویش و عمل صالحش سعادتمند خواهد شد. ✅ بعضی از بهانه‌جویان، این آیه را دستاویزی برای افکار نادرستی از قبیل «صلح کل» و اینکه پیروان هر مذهبی باید به مذهب خود عمل کنند، قرار داده‌اند و می‌گویند بنا بر این آیه، لازم نیست یهود و نصاریٰ و پیروان ادیان دیگر، اسلام را قبول کنند، این در حالی است که پروردگار متعال در آیه 85 سوره آل‌عمران می‌فرماید: «هرکس دینی غیر از #اسلام را برای خود انتخاب کند، پذیرفته نخواهد شد.» ✅ همچنین در آغاز اسلام، این سؤال در ذهن بسیاری از مسلمانان بود که اگر دین اسلام، تنها راه نجات است پس تکلیف پدران ما چه می‌شود؟ این آیه نازل شد و اعلام کرد که هر کس در عصر خود به پیامبر برحق و #کتاب_آسمانی زمان خویش ایمان آورده و عمل صالح کرده باشد، اهل نجات است و جای هیچ‌گونه نگرانی نیست. ✅ در خصوص #اختلاف_قرائت آیه شریفه گفتنی است: نافع و ابوجعفر «والصابین» و باقی قراء «والصابئین» تلاوت کرده‌اند. همچنین در ارتباط با «وَلا خَوفٌ عَلَيهِم»، حمزه «وَلا خَوفٌ علیهُم»، یعقوب «وَلا خَوفَ علیهُم» و باقی قراء به‌صورت «وَلا خَوفٌ عَلَیهِم» تلاوت کرده‌اند. 🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه دانشجویان)، ص10 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 5⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/62) #تصویر_نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/62) 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 5⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/62) 💢 «الـٔاخِرِ»: ترکیب دو حرف «لام» و «الف» به شکلی که اصطلاحا به آن «لام و الف قیچی» گفته می‌شود به همراه علامت «رَأسُ العین» (ء) که در اصطلاح عامّ، به‌اشتباه به آن همزه گفته می‌شود و در میان این دو برای نشان دادن صدای مدی «آ» نوشته شده است؛ یکی از چالشی‌ترین موضوعات آموزش در آموزش روخوانی قرآن به حساب می‌آید. ← از طرفی ترکیب «لام و الف قیچی»، کاملا در چارچوب قواعد #خوشنویسی بوده و صحیح است و از سویی دیگر نگارش این دو حرف به این شکل، موانعی را بر سر راه #تلاوت_روان و صحیح قرآن برای بسیاری از تلاوت‌کنندگان قرآن ایجاد می‌کند؛ در این بین، وجود علامت «رأس‌العین» در میان این دو حرف، به عامل سوم برای تشدید این چالش تبدیل شده است؛ چرا که بر اساس اصول ضبط #مصری -که امروزه بیش از مصاحف دیگر در بلاد اسلامی رواج دارد- همواره #همزه_قطع با این علامت در زیر یا روی آن نوشته می‌شود (أَ ، إِ ، أُ) و نیز برای نشان دادن صدای مدی «آ» در شیوه‌های #مصری و #کم_علامت ، رأس‌العین در کنار حرف الف نوشته می‌شود (ءا). حال در اینجا علامت #رأس_العین در #میان ترکیب لام و الف قیچی به‌منظور نشان دادن صدای مدی «آ» آمده است در حالی که شباهت بسیاری به مواردی دارد که این علامت بر #روی حرف همزه با یک حرکت کوتاه آمده است مانند «الأَرضُ». ✓ چنانکه مشاهده می‌کنید این دو شکل «لـٔا» و «لأ» شباهت بسیاری به هم داشته و در مواقع زیادی موجب اشتباه در تلاوت می‌شود. ← نکته: به دلیل محدودیت فونت در فضای رسانه، امکان نوشتن شکل دقیق «لـٔا» که به‌صورت ضربدری است وجود ندارد. ✅ پیشنهاد: برای رفع این مسئله، مرکز طبع و نشر قرآن کریم در حال بررسی و تحقیق در خصوص استفاده از شکل «آ با کلاه» برای صدای مدی «آ» است تا در مقایسه با مورد مشابه آن که یکی از حرکات کوتاه را دارد کاملا متفاوت بوده و از امکان دچار شدن به اشتباه، تا حد زیادی کاسته شود. البته قطعاً در این پیشنهاد برای استفاده از علامت «آ» به جای «ءا»، #تفاوت_اساسی در شکل آن با علامت #مد ایجاد خواهد شد. 💢 «الصّٰبِـٔینَ»: حرف #همزه در میان این کلمه، به دلیل رعایت قواعد رسم المصحف به شکل علامت #رأس_العین و در حوزۀ قواعد #ضبط_المصحف آمده است. به این معنی که از نظر قواعد رسم المصحف، این کلمه می‌بایست با دو دندانه که یکی مربوط به حرف باء و دیگری حرف یاء است نگارش شود و نوشتن دندانۀ دیگری برای حرف همزه، خلاف اصول #رسم_المصحف است (ـبئیـ). ✓ همچنین الف بعد از صاد در مصاحف، پایبند به رسم المصحف حذف شده و صدای آن با الف کوچک (مربوط به ضبط المصحف) نشان داده می‌شود، هرچند که معمولا در شیوه‌های علامت‌گذاری #ایرانی و #ترکی ، این نکات، مورد توجه قرار نگرفته و رعایت نشده است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 یادبود #مفاخر_قرآنی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 🔸 استاد حسین اخضر تهرانی 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 یادبود #مفاخر_قرآنی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 🔸 استاد حسین اخضر تهرانی ✅ استاد اخضر تهرانی، #خوشنویس برجسته کشور و ملقب به پهلوان خط ایران، آموزش خطاطی را از 13سالگی نزد استاد سیدحسن میرخانی آغاز کرد. اخذ مدرک فوق‌ممتاز خوشنویسی از انجمن خوشنویسان ایران و کتابت حکم‌های صادره مقام معظم رهبری در دوران ریاست‌جمهوری ایشان، حاکی از برجستگی این استاد خطاطی است. ✅ خوشنویسان مطرح کشور از وی به‌عنوان «پهلوان خط ایران» یاد کرده‌اند. هنرمندان، این لقب را ناشی از تسلط فوق‌العاده ایشان بر نستعلیق، نسخ، ثلث و رقاع می‌دانند. همچنین استاد اخضر تهرانی در انتخاب ترکیب و عنوان‌نویسی، زبردست بوده و خطوط را بسیار روان و با #کمترین_خطا می‌نوشتند. ✅ اخلاق حسنه، #تواضع و مزین بودن ایشان به اخلاق قرآنی، از جمله موضوعاتی است که دوستان و همکاران این استاد سفرکرده به آن اذعان دارند. ✅ برخی از فعالیت‌های این اسطوره خوشنویسی در مرکز طبع و نشر عبارت است از: 1. کتابت دعای شروع و ختم قرآن کریم 2. خوشنویسی #آرم مرکز طبع و نشر با همکاری استاد ناصری 3. کتابت سرسوره‌های قرآن‌های چاپ مرکز 4. کتابت عنوان روی جلدهای قرآن‌های مرکز 5. نظارت هنری و کارشناسی ساخت #فونت اولیه مرکز (فونت نسخ عربی اولیه) 6. ویرایش هنری قرآن سران کشورهای اسلامی 7. کتابت تابلونوشته‌های متعدد قرآنی 👈 گفتنی است باوجود گذشت نزدیک به بیست سال از رحلت استاد اخضر تهرانی، هنوز از آثار فاخر ایشان در قرآن‌های چاپی مرکز استفاده می‌شود. ✅ این هنرمند برجسته در 50سالگی بر اثر عارضه مغزی در سال 1379 دار فانی را وداع گفت. 🙏 برای شادی روح این استاد عزیز صلوات و فاتحه‌ای عنایت فرمایید. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ شنبه 26 آبان 1403 🔅 وَاِذ اَخَذنا ميثاقَكُم وَرَفَعنا فَوقَكُمُ الطّورَ خُذوا مآ ءاتَينٰكُم بِقُوَّةٍ وَاذكُروا ما فيهِ لَعَلَّكُم تَتَّقونَ (بقره/63) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ اشاره روایی 4️⃣ شرح تفسیری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 63 سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: IS1405A ✓ محل نگهداری: کتابخانه چستربیتی ایرلند ✓ نوع خط: #کوفی D ، بر اساس طبقه‌بندی فرانسوا دروش ✓ تعداد برگ‌ها: 2 برگ ✓ ابعاد هر برگ: 286*376 میلی‌متر ✓ جنس برگ: پوست ✓ تعداد سطور در هر صفحه: 15 سطر ✓ نشان پایان آیات: یک دایره تزیینی که در اصل، طلایی بوده و بعدها پاک شده است. ✓ علامت تخمیس: باتوجه به محدود بودن صفحات، علامتی یافت نشد. ✓ علامت تعشیر: یک دایره طلایی در متن مصحف که در میان آن، شماره آیه بر اساس حساب ابجد نوشته شده است و در حاشیه نیز یک شمسه منقش رسم شده که بعدها پاک شده است. ✓ نقط الاعجام: بیشتر حروف، فاقد نقطه بوده ولی بعضی از حروف مانند «ن» نقطه‌دار هستند. ✓ علامت‌گذاری: نسخه فاقد هرگونه علامت چه به شیوه ابوالاسود و چه به شیوه خلیل بن احمد است. 📘 این نسخه معروف به #قرآن_آبی می‌باشد و علت این نام‌گذاری رنگ پوستی است که قرآن روی آن کتابت شده است. ویژگی دیگر، #مرکب طلاست که برای کتابت از آن استفاده شده و در نوع خود نیز کم‌نظیر است. ❇️ درباره خاستگاه جغرافیایی این نسخه نیز احتمالاتی وجود دارد برخی آن را متعلق به عراق دوره عباسی، برخی نیز متعلق به شمال آفریقا در دوره فاطمی می‌دانند ولی به‌طور قطع نمی‌توان نتیجه گرفت و نیازمند بررسی بیشتری است. ✅ در حال حاضر حدود 130 برگ از این قرآن شناخته شده است که می‌توانید فهرست و ویژگی آنها را در اینجا ببینید. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/63) میثاقَکُم: عهد و پیمان شما را؛ 📝 احتمالاً منظور از «میثاق» با توجه به ادامه آیه، تبعیت از حضرت موسی در عمل به تورات بوده است؛ بعضی آن را عهدی می‌دانند که در آیه 40 به آن اشاره شده و بعضی، عهد فطرت. رَفَعنا: بالا بردیم؛ 📝 بعضی گفته‌اند: یعنی بخشی از کوه را کندیم و بالای سرِ شما معلق نگه‌ داشتیم؛ و بعضی گفته‌اند: یعنی بخش بالای کوه را به سمت بالای سرِ شما خم و کج کردیم به‌گونه‌ای که روی سر شما قرار گرفت. الطّورَ: کوه؛ 📝 در عربی به کوه، طور هم می‌گویند. خُذوا: [درحالی‌که می‌گفتیم] بگیرید؛ 📝 ماده «قول» در تقدیر است. مآ ءاتَینٰکُم: آنچه به شما دادیم [یعنی تورات]. قُوَّةٍ: [کنایه از] جدیت و عزم اذکُروا: به یاد آورید یا به یاد داشته باشید. لَعَلَّکُم تَتَّقونَ: تا اینکه شما خود را [از خشم و عذاب خدا] در امان قرار دهید یا باتقوا شوید. 🔸 منبع: #در_محضر_قرآن_کریم، ج 1، ص 35 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹