#یادداشت_روزانه
📌 داستان موقعیت
امروز یکی از فیلمهایی رو که مدتهاست قصد داشتم ببینم دیدم:
«میزری»
داستان یه نویسندهی معروفه که چند جلد رمان داره با شخصیت اولی به نام «میزری». قصد داره این سری رو تموم کنه و بره سراغ داستانای بعدی که در یک روز برفی تصادف میکنه و تا پای مرگ میره.
اما یه نفر پیداش میکنه و نجاتش میده.
از قضا اون یه نفر زنیه که ادعا میکنه از طرفدارای پر و پا قرص این نویسندهس و حسابی ازش مراقبت میکنه تا اینکه مرد کمکم میفهمه این زن یه آدم روانپریشه و ازش میترسه،
بعد مجبوره با اون حال و وضع وخیمش راهی برای فرار از دست اون پیدا کنه...
📌داستان بی اتفاق
عصر هم دوباره ناطور دشت رو ادامهدادم برای مقایسه ترجمهها.
یه جور عجیبیه. انگار قرار نیست هیچ اتفاقی بیفته. اینم ظاهرا یه آدم روانپریشه که یهو قاطی میکنه و کلا حالتای غیر عادی از خودش نشون میده.
چند وقتیه رفتن پیش مشاور رو جدی گرفتم، هم برای خودم و هم بچهها.
دارم فکر میکنم اگه همهی این آدمای بهاصطلاح روانپریش طفلکی تحت درمان قرار میگرفتن یا از آسیب جدی در کودکی حفظ میشدن، شاید اون وقت خیلی از این داستانا و قضایا به وجود نمیومد یا خیلی از جنایت ها اتفاق نمی افتاد،
نمیدونم.
📌 ایدهیابی به شیوهی آگاتا کریستی
دوست داشتم یه مقایسهی جوندار و نسبتاً مفصل بنویسم برای ترجمههای «ناطور دشت» طوری که به درد سایت هم بخوره ولی نرسیدم.
چون چندین و چند وعده داشتم ظرف میشستم؛
و چون کسر خواب هم دارم مغزم خیلی کار نمی کرد که هنگام ظرفشویی ایده بده. باید خوابمو درست کنم.
اما برای سایر اوقات که مغزم فعاله، به یک فرمول تازه رسیدم:
اگر بعد از مدتی نوشتن، مثلاً نیم ساعت، برم سراغ ظرفشویی، معمولاً ذهنم شروع به خلق ایدههای تازه میکنه؛ اونوقت باید سریع یه گوشه یادداشت کنم که یادم نره، خیلی از اوقات هم آرزو میکنم کاش دستگاهی داشتیم که فکرهای درون مغز ما رو به متن تبدیل میکرد.
هرچند اگر هم اختراع شده بود، احتمالاً در دسترس ما نبود، مثل همین ماشین ظرفشویی.
اما نکتهی مهمتر اینکه اگر شما هم مثل من و آگاتا کریستی از فقدان ماشین ظرفشویی رنج می برید، بدانید و آگاه باشید که این نویسندهی معروف داستانهای جنایی هم شخصیتهاش رو هنگام ظرفشستن خلق میکرده،
پس خوشحال باشید که فرصت ویژهای برای ایدهیابی در اختیارتان قرار گرفته است.
فرصتی که بسیاری از بهرهمندان از ماشین ظرفشویی از آن محرومند. اصلا این تکنولوژی چقدر چیز بدی است. مرسی اَه.
📌کمپین ۱۰۰ صفحه
حالا که نمیتوانیم حرف خودمان و مارتین فلوبر را به کرسی بنشانیم و نویسندگان را متقاعد کنیم که حرفشان را در ۱۰۰ الی ۱۲۰ صفحه بزنند و تمام، میتوانیم خودمان را متقاعد کنیم که از هر کتاب فقط ۱۰۰ صفحهی اولش را بخوانیم، اگر لازم بود بقیه را ادامه دهیم و اگر نبود، رها کنیم.
این هم راه حلی برای کمبود وقت.
اصلاً میشود کمپین «۱۰۰ صفحه» راه بیندازیم و طبق اقداماتی سازمانیافته، نویسندگان را ملزم به ایجاز و اختصار نماییم.
مگر یک نویسنده در مورد «یک موضوع خاص» چقدر حرف دارد؟
صد صفحه یا نهایتاً صد و بیست.
بیش از آن اغلب تصدیع اوقات خلق الله است و عملی ناشایست.
۲۲/فروردین/ ۰۳
#آزادنویسی
#هرروزنویسی
@paknewis
قریب به یقین
امروز تنها فعالیت آموزشیم دیدن شبهای مافیا بود.
درگیرش میشم. بهش فکر میکنم. دوست دارم آدما رو بشناسم.
تقریباً.
هیچ قطعیتی وجود نداره. با عدم قطعیت باید قدم برداشت.
کورمال کورمال.
📌برد تلخ
بازیئی که شهروند میتونست کلین شیت ببره، خراب شد.
شهروند مقصر نبود؟ بود.
اجماع شهروندی نبود، حتا به غلط.
به استدلال هیچ توجهی نمیشد.
«نجات چنین شهری به قیمت جونت تموم میشه.»
حقیقتی که برای چندمین بار کامم رو تلخ کرد.
📌 عجب رسمیه
بهترین شهروند عالمم که باشی نمیتونی برای شهر کاری کنی مگر اینکه شهر همراهت باشه.
شهر بد، همراه نمیشه.
شهر بد، شهری نیست که شهروندش ناآگاهه؛
شهر بد شهریه که شهروند ناآگاهش اعتمادبهنفس کاذب داره،
تکروئه، کار تیمی بلد نیست،
بلد نیست کی «من» باشه کی «نیممن»
کی گوش کنه کی حرف بزنه.
و از همه بدتر «استدلال» نمیفهمه.
استدلال نمیگیره.
ذهنش آزموده نیست.
ناآگاهی شهروند طبیعیه،
حالا با این ناآگاهی چه کنیم؟
چقدر میتونیم آگاهی کسب کنیم؟
از کجا معلوم آگاهی که کسب کردیم درسته؟
اگه با این نگاه و این سوالا بازی رو ببینیم مفیده. تاملبرانگیزه.
عین زندگیه.
۲۳/فروردین/۰۳
#آزادنویسی
#هرروزنویسی
@paknewis
#روزانه_نویسی
📌خبیثتر از گرگ
امروزم با یک خبر خیلی بد آغاز شد.
حالم گرفته شد و لب و لوچه آویزان.
حال پسر هم همینطور.
«این از گرگ هم بدذاتتره، گرگ باز حیوونای به این لاغری رو نمیخوره، میذاره یه کم گوشت بگیرن.»
این جملهقصار پسر بود. بعد هم از نقشههای مفصلش برای ادبکردن جنایتکار گفت.
دزد جنایتکار.
زحمات یک ماههمان به باد رفت و نقشههای چندماهه.
طفلکیهای معصوم چه سرنوشت بدی داشتند.
هرچند خودمان هم آخر سر میکشتیمشان و میخوردیمشان، ولی بهتر از این بود که این بدجنس حقهباز بخوردشان.
از این گذشته ما میگذاشتیم کمی صفا کنند و چاق و چله بشوند بعد.
اصلاً ما قصد خوردنشان را نداشتیم، میخواستیم قفس مخصوصی درست کنیم و تولید مرغ محلی راه بیندازیم، البته این نقشهی پسر بود.
طفلک صورتیه و نارنجیه، فقط نمیدونم زرده چجوری فرار کرده.
خوب شد خونه نبودم و صحنه رو ندیدم.
به گزارش یک منبع آگاه، صحنهی دلخراشی بوده.
📌 کارگاه نوشتن با اعمال شاقّه
نوشتن لذتبخش است،
چه سخت باشد چه آسان.
چه ادبی چه غیر ادبی.
چه خصوصی چه عمومی.
چه درمانی چه دردی.
عذاب آنجاست که دلت برود برای نوشتن اما نتوانی بنویسی.
به هر دلیل.
گاهی اوقات واقعاً دلیل مهم نیست، پس بهتر است اصلا نپرسیم «آخه چرا؟»
در روی دیگر سکه، بهتر است از توضیح دلیل اشتباهاتمان برای دیگران دست برداریم، خصوصاً اگر به قصد مظلومنمایی، توجیه یا تبرئهی خویشتن باشد.
باورکنیم برای هیچکس مهم نیست که چرا ما اشتباه کردهایم.
📌 خیلی میخوامت حافظه
برای محافظت از حافظهی عزیزم از همین شنبه یک «ساعت بدون گوشی» در برنامهام میگنجانم بین ساعت ۶ تا ۸ صبح.
گور بابای چشمانداز
فقط تمرکز بر نوشتن
فقط تمرکز
تمرکز.
۲۴/فروردین/۰۳
#آزادنویسی
#هرروزنویسی
@paknewis
هدایت شده از ایمانیسم | فاطمهایمانی
📌یاد من باشد...
تا به حال چندین بار این وسوسه به جانم افتاده که بروم عمل بلفاروپلاستی انجام دهم؛ همانکه چربی و افتادگی پلک را حذف میکند.
از وقتی به زمرهی سایهزنان و خط چشمکِشان پیوستم، تازه فهمیدم که این پف پشت پلک هم عجب دردسری است. (حتا تلفظش، گاهی که با عجله بگویی میشود پش پفت پلک)
خوشبختانه اطرافیانم هیچ مشکلی با این افتادگی نداشتند و فکر حذفش را هم نمیکردند؛ فقط خودم حساس شده بودم.
اما هر بار این وسوسه قوت میگرفت و نزدیک بود نیتم را عملی کنم، کسی درونم صدا به اعتراض بلند میکرد که:
«زشته جلوی خدا. ینی میخوای بگی سلیقهشو نمیپسندی؟ خجالت نمیکشی؟»
بعد هم آیهای را میخواند که از زبان شیطان است :
«فَلَاَمُرَنَّهم فَلَیُغَیِرُنَّ خَلقَ الله»
-به آنها امر میکنم که خلقت خدا را تغییر دهند.
خجالتکی میکشیدم و بعد هم با خودم میگفتم «همینه که هست. میخوای بخواه نمیخوای هم بخواه.»
چند روز پیش دوباره یاد آن وسوسه و آن اعتراض افتادم؛ همان وقت که هوس کرده بودم برای بچهها یک خرگوش بگیرم و با کمی جست و جو فهمیدم نگهداریاش آداب خاصی دارد.
مثلا اینکه برای رفع برخی دردسرها باید حیوان را عقیم کرد.
از خیر خریدنش گذشتم و به همان جوجهرنگی رضایت دادم.
از اینکه میشنوم حیوانات را عقیم میکنند دلم به درد می آید.
چرا زبانبسته باید عقیم شود؟ چون من میخواهم او را مثل یک اسباببازی پیش خودم نگهدارم و دوست ندارم خانهام کثیف شود؟
گاهی فکر میکنم همهی مشکلات آدمیزاد از همین تغییرهای بیدلیل سرچشمه میگیرد.
از اینکه سعی میکند همه چیز را طبق میل و سلیقی خودش تغییر دهد نه بر اساس سلیقهی صاحب آفرینش. وقتی سلیقهی خودش را با سلیقهی سازندهاش جور نمیکند، شبیه رباتی است که بخواهد از سلیقهی مخترعش سرپیچی کند.
شاید بگویید پس چرا از اینکه گوسفند را میکشی و میخوری دلت به درد نمیآید؟
میگویم چون این کار هم جزئی از چرخهی خلقت است. صاحبش اجازه داده.
من هم مثل دیگر حیوانات برای ادامهی حیات به خوردن گوشت نیاز دارم.
مساله این است که کدام دخل و تصرف، موافق قوانین خلقت است و کدام مخالف؛ و برای این منظور هر کس استدلالهای خودش را دارد.
از نظر من تغییر، فقط جایی صحیح است که سعی کنیم آنچه را از مسیر درست خلقت خارج شده، به جای اصلیاش برگردانیم. همین.
به قول سهراب:
یاد من باشد کاری نکنم
که به قانون زمین بربخورد...
فاطمه ایمانی
۲ فروردین ۰۳
#یادداشت_روز
#هرروزنویسی
@paknewis
کسی «و الفتح» میخواند
شروع ناگهانی داشت، طوفانی که حرفش بود
رسید از شش جهت سجیلبارانی که حرفش بود
رسید از سررسید فتح، آن روز تماشایی
رسید از سنگر فرمانده، فرمانی که حرفش بود
برای انتقام خون دلهایی که میخوردیم
فرود آمد همان شمشیر برّانی که حرفش بود
و حالا دشمن است و صبحِ کابوسی که میگفتیم
و حالا دشمن است و عصر خسرانی که حرفش بود
بشارت باد گلها را به فروردینِ روییدن!
که نزدیک است آن سرسبز دورانی که حرفش بود..
بیا و گوش کن! از قدس دارد میرسد کمکم
همان صوت صمیمی، صوت قرآنی که حرفش بود
کسی «و الفجر» میگوید، کسی «و الفتح» میخواند
کنار طبل آن جنگ نمایانی که حرفش بود
به دست ما نوشته میشود بر مصحف تقدیر
برای داستان قدس، پایانی که حرفش بود
#فاطمه_عارفنژاد
@goharshadqom
📌شما کدام ترجمه را میپسندید؟
مقایسه بین ترجمهها از تمرینهایی است که تسلط نویسنده بر نثر را قوی میکند؛ توجه به نوع استفاده از کلمات ، جملهبندیها و مضمونپردازیها، موجب ورزیدگی ذهن و افزایش دقت های کلامی خواهد شد.
در این مقاله مقایسهی مختصری داریم از سه ترجمهی رمان «ناطور دشت» نوشتهی سلینجر معروف.
این ترجمهها که با نام مترجم و ناشر از هم بازشناخته میشوند عبارتند از :
اول: رضا زارع / انتشارات پر
دوم: متین کریمی / نشر جامی
سوم: آراس بارسقیان / نشر میلکان
در این متن برای مقایسه، از شمارهها ی گفته شده در بالا استفاده می شود.
نقاط مشترک ترجمه ها :
ظاهرا زبان شخصیت اصلی در رمان مورد نظر بهگونهای است که اکثر مترجمان ترجیحدادهاند این متن را به صورت محاورهای بنویسند.
حتا مترجمانی که متن را با کلمات غیرشکسته و به حالت کتابی نوشتهاند، در بسیاری از موارد گویا ناخودآگاه فعلها و کلمات را به شکل شکسته آوردهاند.
تفاوت ترجمه ها:
اکنون برای مقایسهآنها، از هر ترجمه جملاتی را کنار هم میگذاریم.
بند اول:
ترجمهی اول:
احتمالا اولین چیزی که هر کس دلش می خواهد درباره ی من بداند ، محل تولدم و چگونگی سپری شدن دوران بچگی پر از حسرتم و اینکه قبل از به دنیا آمدن من، پدر و مادرم مشغول چه کاری بودند و همه ی چرندیاتی که معمولا درباره دیوید کاپرفیلد هست.
ترجمهی دوم:
اگه واقعا بخواین بدونین، اولین چیزی که به ذهنتون می رسه اینه که کجا به دنیا اومدم، و بچگی نکبتی م رو کجا گذروندم، بابا و مامانم قبل از من کارشون چی بود و از این چرت و پرت ها که آدمو یاد دیدوید کاپرفیلد میندازه.
ترجمهی سوم:
اگر آمده ای بشنوی متولد کدام شهرم و کودکی نکبتم چطور گذشته و مامان بابام قبل از به دنیا آمدنم چه می کردند و چمیدانم از این دیوید کاپرفیلد بازی ها، بی خیال! اذیتت نمی کنم. راستش اعصابش نیست.
مقایسه:
در ترجمهی اول جمله بسیار طولانی شده و به همین دلیل فعل جمله دچار مشکل شده است که این مساله برای نویسنده و مترجم نقطهضعف بزرگی محسوب میشود.
ترجمهی دوم کاملا به شکل شکسته نوشته شدهاست و همانطور که گفته شد به نظر میرسد با زبان شخصیت اصلی داستان تطابق دارد.
ترجمهی سوم هم هرچند با توجه به این جمله، کلمات شکسته ندارد، اما از نحو زبان گفتار بهره برده است مثلا در زبان کتابت از تعبیر «بی خیال!» استفاده نمیشود و این کلمه مخصوص زبان گفتار است.
همین نکته نشان میدهد که گوینده دارد با زبانی محاورهای و راحت، زندگی خود را تعریف میکند چنانکه از مفهوم متن نیز کاملا پیداست. بنابراین روشی که ترجمهی دوم و سوم درپیش گرفتهاند به منظور نویسنده نزدیکتر است.
قسمت دیگری از متن:
ترجمهی اول:
سِلما ترمر-دختر مدیر مدرسه- جزء دخترانی بود که در همان نگاه اول دلبری میکرد. خوشگل هم بود. دماغ گندهای داشت و ناخنهایش هم خیلی از ته گرفتهشده بود. از زیرش خون میآمد. دلم برایش سوخت.
ترجمهی دوم:
سلما ترمر-دختر مدیر مدرسه- از اون دخترایی بود که توی همون نگاه اول دل آدمو میبرد. دختر خوب و خوشگلی بود. دماغ گندهای داشت و ناخنهاش اونقدر از ته کوتاه شده بود که از زیرشون داشت خون میومد. آدم دلش براش کباب میشد.
ترجمهی سوم:
سلما ترمر-دختر مدیرمان- دختر خوبی بود. ولی خب از آن دخترهایی نبود که بگیرتت و باهاش حال کنی. دماغش گنده بود و ناخنهاش را آنقدر جویده بود که گوشتش زده بود بیرون. یک جورهایی دلت به حالش میسوخت.
میبینیم که مفهوم بیانشده در ترجمهی سوم با دوتای قبلی کاملا متفاوت است. در دو ترجمهی اولی گوینده معتقد است دختر مورد نظر در نگاه اول مجذوبش کرده ولی در ترجمه ی سوم میگوید: « از آن دخترهایی نبود که بگیرتت» یعنی در نگاه اول نظرش را جلب نکرده است.
اما کدام یک درست است؟
پیش از پاسخ به این سوال به دو نکتهی جالب توجه کنیم: هر سه نویسنده برای توصیف دماغ از کلمهی «گنده» استفاده کردهاند نه معادلهای دیگری مثل بزرگ و ... اما دربارهی بیان احساس ترحم هر کدام تعبیر متفاوتی دارند.
(ادامه در پست بعدی)
۲۶/فروردین/۰۳
#هرروزنویسی
#نقدترجمه
@paknewis
اما بررسی سوال:
گویندهی داستان، در ادامه به دو خصوصیت ظاهری دختر اشاره میکند: دماغ گنده و ناخنهای از ته گرفته شده. و سپس میگوید دلم برایش سوخت.
بنابراین دوصفتی که از آن نام میبرد و ترحمی که نسبت به دختر در دلش پدید میآید، با حال و هوای ترجمهی سوم سازگارتر است. چرا که اگر در نگاه اول شیفتهی او شده بود باید چهرهاش را بهتر از این توصیف میکرد و از احساس علاقه و محبت حرف میزد نه ترحم.
در ادامه نیز قرائن دیگری برای این سخن در متن وجود دارد که میتوانید با خواندن متن آنها را بیابید.
همچنین در متن اول و دوم گفته شده «از زیر ناخن هایش خون میآمد» اما در ترجمه سوم گفته شده «گوشتش زده بود بیرون».
بازهم به نظر می رسد تعبیر متن سوم درست تر باشد چرا که قاعدتاً ناخنها قبلا کوتاه یا جویده شده و طبیعتاً در آن لحظه نباید هنوز درحال خونریزی باشد.
توجه به این نکته نیز در نشان دادن سلیقهی مترجمین و دقت آنها در انتخاب عبارات بسیار کمک کننده است.
نکتهی دیگر اینکه ترجمهی سوم هر چند شکسته نوشته نشده اما بیش از دو ترجمهی دیگر از «نحو زبان گفتار» پیروی میکند و میتوان گفت کاملا گفتاری نوشته شده است. تعابیری مثل «بیخیال» «بگیرتت» «گوشتش زده بود بیرون» یا «یک جورهایی» کاملا گفتاری هستند و در زبان نوشتار استفاده نمیشوند.
اما ترجمهی دوم هرچند برای گفتاریشدن متن از شکستهنویسی استفاده کرده است، اما نحو آن تابع نحو زبان کتابت است و نه گفتار. یعنی اگر کلمات را از حالت شکسته به حالت کتابت درآوریم جملاتی کاملا کتابی و غیرگفتاری خواهیم داشت.
با توجه به این نکات، انتخاب من ترجمهی سوم بود که متنی روان و سالم دارد و در برقراری ارتباط با مخاطب و همچنین انتقال مفاهیم مورد نظر نویسنده موفقتر عمل کرده است.
۲۶/فروردین/۰۳
#هرروزنویسی
#نقدترجمه
@paknewis
#تمرین
📌مقایسهی ترجمهها:
این مقایسه، یکی از مفیدترین تمرینهاست و برای من از جالبترینها.
چرا مقایسهی متنها مفید است؟
چون نظر ما را به این نکته جلب میکند که «یک عبارت را میشود به شکلهای گوناگونی نوشت و هر شکل، پیامی متفاوت به همراه دارد.»
اغلب نویسندگانی که از نثری قوی و پخته برخوردارند، یا خود دستی در ترجمه دارند و یا با مترجمان خوب حشر و نشر دارند.
#تمرین :
از متنی که خودتان نوشتهاید، چند جمله را به دلخواه انتخاب کنید.
سعی کنید هر جمله را به شکلهای گوناگون بنویسید.
کدام جمله بهتر از بقیه، مفهوم مورد نظر شما را به خواننده منتقل میکند؟
📌نکته:
حتماً جملههای خود را با صدای بلند بخوانید.
@paknewis
📌بریدهای از کتاب:
«وقتی من کوچیک بودم، با خانوادهم رفتیم کنار دریا. خواهرم همیشه سنگهای بزرگی پیدا میکرد و از روشون میپرید تو آب، شیرجه میزد و بعد برمیگشت روی آب. من همیشه بالای سنگ وایمیستادم، و اون از توی آب داد میزد: «بپر بریت، فقط بپر! وقتی اون بالا وایسادی و پایین رونگاه میکنی فقط یه لحظه واسه پریدن خودت رو آماده حس میکنی. اگه این کارو کردی، اونوقت جرئتش رو داری. اما اگه اون لحظه رد بشه و منتظر بشی تا دوباره سراغت بیاد، هیچ وقت جرئتش رو پیدا نمیکنی و نمیپری.»
🔺پ.ن:
شاید بریتماری اول یه آدم غیرقابل درک به نظر بیاد، اما کمکم به ترتیب قاشق و چنگال توی کشوها عادت میکنید، دلتون برای گلهای بالکن تنگ میشه و در آخر هم مثل بریتماری جرئت پریدن پیدا میکنید.
اگرهم نه،
وقتی کتابو بستید حتما مثل بقیه کاملاً حس میکنید که «بریتماری اینجا بود».
#معرفی_کتاب
#داستان
#رمان
@paknewis
.