🔻تفسیر سوره مبارکه #انسان
🔺ادامه بخش سوم
☘ ذات اقدس الهی همان طوری که در بخشهایی از سوره مبارکه «مؤمنون» تحولات یکی پس از دیگری خلقت انسان را ذکر میکندکه ﴿وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ مِنْ سُلالَةٍ مِنْ طینٍ ٭ ثُمَّ جَعَلْناهُ نُطْفَةً فی قَرارٍ مَکینٍ ٭ ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظاماً﴾ این تحولات را ما انجام میدهیم، اینجا هم فرمود تحولات را ادامه دادیم تا به سمع و بصر رسیدیم.
🍃﴿نَبْتَلیهِ﴾ یعنی «نحوّله و نبدّله و نقلّبه تارة بعد أُخری» یکی از تحولات و تقلّبات و انقلاباتی که در او به عمل آوردیم این است که او را #سمیع و #بصیر قرار دادیم.
➖ پس این تقدیم و تأخیر نمیخواهد، «فاء» هم سر جایش محفوظ است تقدیم و تأخیری در کار نیست.
🌱اما آنچه فرمایش ایشان را میتواند تأیید کند این است که ابتلاء در قرآن کریم به معنای امتحان به امور خارج از ساختار خلقت است، به #مال امتحان میکند، به #فرزند امتحان میکند به #مقام امتحان میکند به #جاه امتحان میکند به #حیثیت و #آبرو امتحان میکند؛ اینها چیزهایی است که یا «نِعَم» است یا «نِقَم» یا به #درد میآزماید تا #صبر مشخص بشود یا به #رحمت و عنایت میآزماید تا شکر روشن بشود
🍂 در ذیل این آیه: ﴿وَ نَبْلُوکُمْ بِالشَّرِّ وَ الْخَیْرِ فِتْنَةً﴾ مرحوم امین الاسلام طبرسی نقل میکند که وجود مبارک حضرت امیر(سلام الله علیه) بیمار شد، به عیادت آن حضرت رفتند و عرض کردند «کیف حالک»؟ فرمود «علی شرّ». عرض کردند شما هم تعبیر شر میفرمایید؟ فرمود بله برای اینکه خدا در قرآن فرمود: ﴿وَ نَبْلُوکُمْ بِالشَّرِّ وَ الْخَیْرِ فِتْنَةً﴾ و این بیماری شرّ است برای ما، نه اینکه ما ـ خدای ناکرده ـ در برابر حوادث الهی ناراضی باشیم. چون خدا فرمود، ما هم عرض میکنیم که شرّ است؛ ﴿وَ نَبْلُوکُمْ بِالشَّرِّ وَ الْخَیْرِ فِتْنَةً﴾، وگرنه در نظام أحسن چیزی شرّ نیست. «ما لیس موزونا بنقم خاص»، آنچه که مناسب با نقم است در اسرار خلقت نیست؛
🍁در ساختار خلقت بینظمی نیست ولو به حساب بعضی افراد مناسب حال آنها در نیاید؛ یا ﴿الْمالُ وَ الْبَنُونَ زینَةُ الْحَیاةِ الدُّنْیا﴾؛ یا در بخشهایی از سوره مبارکه «فجر» آمده است که ما انسان را با رحمتهای خاص و گاهی با نقمتها میآزماییم.
🔸سوره مبارکه «فجر» آیه پانزده به بعد: ﴿فَأَمَّا الْإِنْسانُ إِذا مَا ابْتَلاهُ رَبُّهُ فَأَکْرَمَهُ وَ نَعَّمَهُ فَیَقُولُ رَبِّی أَکْرَمَن﴾ یعنی ﴿أَکْرَمَنِ﴾؛ ﴿وَ أَمَّا إِذا مَا ابْتَلاهُ فَقَدَرَ عَلَیْهِ رِزْقَهُ فَیَقُولُ رَبِّی أَهانَن) یعنی ﴿أَهانَنِ﴾؛ ﴿کَلاَّ﴾. ما گاهی انسان را مبتلا به سلامت میکنیم؛ سالم است در خانهاش زندگی میکند در محل کار است رفت و آمد دارد خیلی شاداب است، این مبتلا به #سلامت است. گاهی بعضی را به بیماری مبتلا میکنیم که در بیمارستان بستری میشوند این مبتلا به مرض است. در هر دو حال ما داریم انسان را آزمایش میکنیم. ﴿فَأَمَّا الْإِنْسانُ إِذا مَا ابْتَلاهُ رَبُّهُ فَأَکْرَمَهُ﴾، این مبتلا به #کرامت میشود مبتلا به #ثروت میشود مبتلا به #قدرت میشود، مبتلا به جاه میشود مبتلا به #عظمت و #آبرو میشود این شخص مبتلاست. او خیال میکند ما او را گرامی داشتیم گرامی داشتن در روز دیگر است اینها همه امتحان است! برای اینکه انسان در برابر او باید یک پاسخ مثبت بدهد؛ آن وقت ﴿فَیَقُولُ رَبِّی أَکْرَمَن﴾، خدا مرا گرامی داشت! نخیر، ﴿کَلاَّ﴾، این طور نیست. ﴿وَ أَمَّا إِذا مَا ابْتَلاهُ فَقَدَرَ عَلَیْهِ رِزْقَهُ فَیَقُولُ رَبِّی أَهانَنِ﴾، ﴿کَلاَّ﴾، این آقایان مبتلا به سلامتاند آن آقایان که در بیمارستان هستند مبتلا به بیماریاند ما هیچ کدام را گرامی نداشتیم. گرامی داشتن، اجر و پاداش دادن، بعد از حساب است و توزین اعمال است و صحنه قیامت. الآن هر چه به ما دادند #امتحان است پس هیچ کس نباید خیال کند که حالا خدا او را گرامی داشت.
🔸غرض این است که آنچه به ما میدهند امتحان است آنچه از ما میگیرند امتحان است؛ اما آن ساختار خلقت ما را که سمیع بودن بصیر بودن اینها را وسیله امتحان قرار بدهند در قرآن کریم نیست یا بسیار کم است. این است که سیدنا الاستاد فرمود امتحان با سمیع و بصیر کاری با او ندارد سمیع و بصیر بودن جزء تحولات خلقت است، مثل اینکه این بیان را تقویت میشود.
ادامه دارد
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
@qurantehran