eitaa logo
فصلنامه رهیافت اندیشه
614 دنبال‌کننده
737 عکس
8 ویدیو
10 فایل
🔖تحلیل و پاسخ‌یابی مسائل اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، حقوقی و... در چهارچوب اندیشه اسلامی 🔖گفت‌وگوهای چالشی با اساتید و صاحب‌نظران 🔖بهره‌گیری از یادداشت‌های مسئله‌محور پژوهشگران و نویسندگان ارتباط با ادمین: @admin_rahyaftandisheh تبادل: @rahyaft_t
مشاهده در ایتا
دانلود
🔘 اساسی‌سازی حقوق یکی از مهم‌ترین تکالیف قانون‌گذار در قانون اساسی است 📌دکتر سیدمحمدمهدی غمامی در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 یکی از مهم‌ترین گام‌های حکومت‌ها در اعمال‌حکمرانی، شناسایی حقوق است. شناسایی‌کردن به دو صورت رخ می‌دهد؛ یکی شناسایی‌کردن از طریق قانون اساسی است که اصولاً یک حکومت ملتزم به مشارکت مردم و مردم‌سالار باید حق‌ها را اساسی‌سازی کند و در قانون اساسی خود بیاورد. 🔖 اساسی‌سازی حق‌ها در قانون اساسی یکی از مهم‌ترین تکالیف قانون‌گذار در قانون اساسی است و غیر از این، قانون‌گذار در قانون اساسی هم باید حق‌ها و هم باید حدودوثغور آن را مشخص کند و نباید این کار را به یک قانون‌گذار عادی واگذار کند. 🔖 مشخص‌کردن حدودوثغور حق‌ها نیز به این معنا است که باید مشخص شود کدام حق‌ها مطلق و غیرقابل‌انحراف هستند. غیرقابل‌انحراف هم در اینجا به این معنا است که این حق‌ها منحرف نمی‌شوند و قابل‌سلب و تعلیق نیستند. 🔖 بنابراین می‌بینید که خود قانون اساسی، محدودیت این حق را مشخص کرده و گفته است که این حق، قابل ‌محدود‌کردن نیست و غیرقابل‌انحراف است. یا اینکه درمورد آزادی بیان چنین می‌گوید که نشریات و مطبوعات در بیان مطالب آزاد هستند مگر آنکه مخلّ مبانی اسلام و حقوق عمومی باشند. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 تراکم‌زدایی و تمرکززدایی؛ دو گام مهم در جهت کاهش تصدی‌گری دولت 📌دکتر ولی رستمی در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 یک بحث مهم که مطرح می‌شود بحث تمرکززدایی و تراکم‌زدایی فعالیت‌های اداری است. 🔖 تراکم‌زدایی بیشتر در راستای این است که فعالیت‌ها فقط در مرکز قدرت عمومی و کشور و در سازمان‌های دولتی در مرکز کشور جمع نشود بلکه به خود زیرمجموعه‌ها با روش‌هایی مثل تفویض اختیار واگذار شود که این خودش باعث می‌شود همۀ تصمیمات از بالا گرفته نشود. 🔖 خیلی از تصمیمات اگر بخواهد از مرکز گرفته شود، طولانی می‌شود و بعد هم تا پایین بیاید، معلوم نیست که چه بر سرش خواهد آمد. اما اگر از این روش‌های تراکم‌زدایی استفاده کنند مؤثر است و بحث دیگر هم تمرکززدایی است که البته این‌ها را در محاورۀ مردم اشتباه می‌گیرند. 🔖 تمرکززدایی هم به معنای سپردن وظایف و اختیارات تصمیم‌گیری اداری به نهادهای محلی یا نهادهای خارج از قدرت مرکزی یا قدرت عمومی است. 🔖 به‌طور کل هر اندازه تصدی‌های دولت کاهش پیدا کند بهتر است؛ اما از طرف دیگر، آن بحث‌های هدایت‌گری دولت‌ها و تنظیم‌گری آنها باید هم در روش‌های مشارکتی و هم در برون‌سپاری استفاده شود. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 تعاملات ما با جهان باید بر اساس قاعدۀ نفی سبیل متمرکز شود 📌حجت‌الاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 ما امروزه در یک دهکدۀ جهانی زندگی می‌کنیم و حجم ارتباطات بسیار زیادی امروزه بین افراد در جهان و در دیگر کشورها وجود دارد که شامل گونه‌های مختلف ارتباطات زمینی، هوایی، دریایی و همچنین ارتباطات مجازی می‌شود. 🔖 در گذشته وضعیت به این صورت نبود و ارتباط بین کشورهای دیگر از طریق ورود و خروج از مرزهای حقیقی و زمینی میسّر بود. لذا آن چیزی که در زمان‌های گذشته وجود داشت، عمدتاً سیاست خارجی کشورها نسبت به یکدیگر بود که بیشتر این ارتباط هم در قالب جنگ و صلح نمود پیدا می‌کرد. 🔖 اما امروزه چون فضای مرزها تغییر کرده و ارتباط کشورها با یکدیگر فارغ از مرزهای زمینی موجود امکان‌پذیر است، کشورهای جهان نمی‌توانند در یک نظم مشخص و موجّهی قرار نداشته باشند. 🔖 آن چیزی که برای ما مهم است، این است که کشورهای جهانی یا سازمان‌های جهانی بر ما سلطه ایجاد نکنند و در نهایت، تعاملات باید بر اساس قاعدۀ نفی سبیل متمرکز شود و در کوتاه‌مدت باید بر اساس قاعدۀ حفظ نظام و البته در معنای کلان برای تقویت و به‌تعبیری عزّت جهان اسلام نسبت به کشورهای دیگر شکل گیرد. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 آسیب‌شناسی سیاست‌های کلی نظام 📌دکتر مرتضی حاجی‌علی‌خمسه در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 ما یک سلسله‌اصولی برای یک قانون‌گذاری خوب داریم که در سیاست‌های کلی قانون‌گذاری منعکس شده است. این اسلوب تفاوتی نمی‌کند که ما در مرحلۀ قانون‌نویسی به‌معنای قانون اساسی هستیم یا قانون‌نویسی به‌معنای سیاست‌های کلی نظام یا قانو‌ن‌نویسی به‌معنای قوانین مصوبۀ مجلس باشیم. 🔖 مثلاً اصل شفافیت و عدم‌ابهام، اصل قابلیت اجرایی، استحکام حقوقی و مواردی از این دست که در سیاست‌های کلی قانون‌گذاری ذکر شده است. یک سیاست خوب به‌معنای سیاست‌های کلی نظام فارغ از این‌ها نیست. 🔖 اما نکتۀ مهمی که در سیاست‌های کلی نظام وجود دارد که الان آفت کنونی سیاست‌های تدوین شده هم هست، این است که سیاست‌های کلی نظام باید آسیب مورد نظر را به خوبی شناسایی کند و جهت‌گیری کلی راهکار برون‌رفت از آن آسیب را هم مشخص کند. 🔖 سیاست‌های کلی نظام نوعاً در شناسایی آسیب‌ها خیلی خوب عمل کرده، اما در ادامه هیچ راهکاری ارائه نکرده است. طبیعتاً ما خیلی از آن آسیب‌ها را می‌دانستیم. اما قرار است با آن معنایی که از سیاست‌های حقوقی بیان شد، این سیاست‌ها راهبرد اصلی و جهت اصلی برون‌رفت از این مشکل را تعیین کند و حالا اگر ذیل آن نیاز به قانون‌گذاری تفصیلی بود، قانون‌گذاری شود. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 ضرورت؛ اولین بستر ایجاد معاهده برای دولت اسلامی 📌حجت‌الاسلام دکتر ابراهیم موسی‌زاده در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 اولین بستر انعقاد معاهده توسط دولت اسلامی با دولت‌های دیگر که منظور دولت‌های غیراسلامی است، وجود ضرورت‌ها است. 🔖 یعنی دولت اسلامی فعلاً به‌دلایل و شرایطی، قدرت و نهاد دیگری را به‌صورت اضطراری و ضروری و ثانوی می‌پذیرد و پذیرش آن به‌معنای مشروعیت طرف دیگر معاهده نیست. 🔖 لذا دولت اسلامی می‌تواند در عرصه‌های مختلف مثل مبادلات تجاری یا بحث مربوط به مصالحه و صلح موقت که به آن عهد می‌گویند، معاهداتی را با دولت‌های دیگر ببندد. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 رجوع به مبانی اسلامی؛ رکن مهم در سیاست‌گذاری 📌دکتر حمید بالایی در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 سیاست‌گذاری، امروزه در دنیا بسیار موردتوجه قرار گرفته و هرچقدر کشورها در مقام سیاست‌گذاری قوی‌تر عمل کنند، دستگاه‌های متولی پیاده‌سازی آن نهادها در مقام اجرا و هماهنگ‌سازی، راحت‌تر می‌توانند اقدامات خود را انجام دهند. 🔖 در کشور ما هم باید برای سیاست‌گذاری به مبانی رجوع شود. اگر مبانی، مبانی اسلامی است و با رویکرد فقه نظام به این مبانی بپردازیم، آن زمان می‌توانیم الگوهای جامعی از حوزه‌های سیاست‌گذاری در بخش‌های مختلف کشور برای اداره و ایجاد کارآمدی نظام اسلامی در پاسخ به نیاز مردم ایجاد کنیم. 🔖 متولیان امر که به‌نظر من مجمع تشخیص مصلحت نظام بیشتر در این زمینه نقش اساسی دارد، باید بتوانند مبتنی با این فرآیندی که بیان شد، به طراحی و پیاده‌سازی و نظارت بر اجرای سیاست‌های کلی نظام انسجام بیشتری بدهند. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 ضرورت وجود سامانۀ مقتدر فکری و عملی در زمینۀ حقوق بشر در ایران 📌 دکتر احمد مومنی‌راد در گفت‌وگو با ماهنامه رویش اندیشه؛ 🔖 اگر دنیا در موضوع حقوق بشر این‌گونه عمل می‌کند که ما را تروریست می‌داند، عجیب نیست؛ چون وضعیت وارونگی در جهان وجود دارد؛ یعنی جای دزد و پلیس عوض می‌شود که بر اساس معیارهای قدرت‌های بزرگ صورت می‌گیرد. 🔖 اما عجیب این است که جمهوری اسلامی ایران هنوز یک سامانۀ مقتدر فکری و عملی در قبال دنیا در زمینۀ حقوق بشر ندارد. منظور من از سامانه یعنی یک بستۀ همه‌جانبه در راستای شناسایی و اجرای حقوق بشر در حوزۀ تقنین و اجراست. البته دولت در خاک‌ریز اول سیاست خارجی ماست و بعد از آن باید مجلس شورای اسلامی و قوۀ قضاییه پایِ کار بیایند. 🔖 برای برخورد صحیح و اقدام مناسب در ابتدا باید اقتدار ملی خود را در حوزۀ دفاعی و امنیتی افزایش دهیم که توقیف کشتی انگلیسی یا سقوط پهپاد آمریکایی و دستگیری جاسوسان آمریکایی نمونه‌هایی از اقتدار جمهوری اسلامی ایران است. 🔖 اصلاحات در نظام حقوقی داخلی ضروری است. ما باید فعال عمل کنیم. باید تهاجمی عمل کنیم. نباید منفعل باشیم و تدافعی عمل کنیم. پیشنهاد من هماهنگی بین دستگاه‌های مربوطه در این زمینه با راهبری سه قوه در ستاد حقوق بشر است و از طرف دیگر از ظرفیت‌های مدنی و سازمان‌های مردم‌نهاد نیز بهره ببریم. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 ماهیت فقه روابط بین‌الملل 📌آیت‌الله محمدحسین ملک‌زاده در گفت‌وگو با ماهنامه رویش اندیشه؛ 🔖 ما باید فقه روابط خارجی را ذیل نظام سیاسی و حکومتی اسلام تعریف کنیم؛ یعنی ما اول باید یک نظام سیاسی و حکومتی برای اسلام تعریف کنیم که اسلام دارای چنین نظامی است و بعد این فقه ذیل آن تعریف شود. 🔖 خاصیت این لحاظ این است که اگر ما برای اسلام در عرصۀ سیاست و حکومت یک چهارچوب و نظامی قائل بودیم، طبیعتاً فقه روابط بین‌الملل هم فقهی خواهد بود که می‌تواند از سطح فردی فراتر رود و رویکردهای حکومتی و کلان به خود بگیرد. 🔖 فقه روابط خارجی مبتنی بر این است که ما اول بدانیم رابطۀ خارجی چیست و به چه‌چیزی روابط خارجی گفته می‌شود. منظور از روابط خارجی، روابط مسلمانان و دولت اسلامی با خارجیان است. بر این اساس هر نوع رابطه به‌ویژه در عرصۀ ارتباطات و مراودات سیاسی با بیگانگان و با کسانی اعم از افراد، سازمان‌ها، ساختارهای اجتماعی و حکومت‌ها که بیرون از چهارچوب کشور و وطن اسلامی و یا خارج از تابعیت حکومت اسلامی تعریف می‌شوند، از قبیل روابط خارجی به شمار می‌آید. 🔖 فقه، دانش کشف شریعت است و در اینجا نیز فقه، کار خودش یعنی کشف و استنباط شریعت را به انجام می‌رساند؛ اما کشف و استنباط شریعت در پهنۀ موضوعات و مسائل مربوط به ارتباطات بین‌المللی و روابط خارجی. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 قانون‌گذاری در چهارچوب موازین شرعی 📌 دکتر محمدعلی فراهانی در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 یکی از اعتقادات دینی ما این است که تشریع و قانون‌گذاری از آن خداوند است و خدا هم از طریق وحی و ارسال رُسُل و تفسیر و تبیین معصومین (علیهم‌السلام) مباحث اساسی و کلیدی ادارۀ فرد و جامعه را تبیین و تشریع کرده و ما نمی‌توانیم از این چهارچوب خارج شویم. 🔖 در اینجا شاید بتوان یک تعبیر لفظی هم داشت. الآن در ادبیات فارسی، قانون‌گذاری را با حرف «ذ» می‌نویسند. این به این معناست که نمایندۀ مجلس قانون را وضع می‌کند؛ یعنی یک چیز جدیدی را وضع می‌کند. اما در اینجا می‌توان یک مسامحه‌ای داشت و دقتی به خرج داد و قانون‌گذاری را با حرف «ز» نوشت. با مبنایی که ما در شرع خود داریم به نظر می‌رسد که در نظام حقوقی ما این واژه صحیح باشد. 🔖 یعنی در حقیقت قانون در شریعت و در دین مبین اسلام، مشخص شده و نمایندگان مجلس در مقام به اجراگذاشتن آن قانون هستند و اینجا به نظر می‌رسد باید از لفظ و واژۀ گزاردن استفاده کرد. البته اگر الآن این واژه استفاده شود، به‌لحاظ ادبیاتی غلط گرفته می‌شود؛ یعنی تلقی عمومی این است که این واژه با این حرف غلط است اما با توجه به نظام قانون‌گذاری ما به نظر می‌رسد که این واژه، واژۀ دقیق‌تری باشد. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 قانون، یک سلسله مقررات لازم‌الاجرا در راستای تأمین اهداف کلان است 📌 حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدجواد ارسطا در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 قانون به‌معنای عام کلمه شامل یک سلسله مقررات لازم‌الاجرا برای ادارۀ کشور به‌نحو مطلوب در راستای تأمین اهداف کلان، یعنی همان ارزش‌ها و هنجارهای موردقبول مردم و همچنین تأمین مصالح عمومی است. ممکن است این مقررات لازم‌الاجرا به سه شکل صادر و یا تدوین گردد. 🔖 شکل اول، شکل الزام است؛ اعم از اینکه الزام مثبت یا منفی باشد. الزام مثبت به‌معنای همان واجب و الزام منفی هم به‌معنای حرام است. 🔖 شکل دوم شکل جواز است که در واقع بر آزادی‌هایی که مردم از آن برخوردار هستند دلالت می‌کند. در اینجا هم آزادی به‌معنای وسیع کلمه است؛ حال چه در محدودۀ مباهات قرار داشته باشد و چه در محدودۀ حق‌هایی قرار گیرد که ما امروزه از آن‌ها تحت‌عنوان حق‌های بشری و یا حق‌های شهروندی نام می‌بریم. 🔖 شکل سوم هم تعیین خط‌مشی‌هاست که از آن به سیاست‌گذاری تعبیر می‌شود؛ چون بی‌تردید سیاست‌گذاری‌ها هم یک سلسله مقررات لازم‌الاجرا هستند؛ بنابراین در معنای عام قانون مندرج می‌شوند. 🔖 بنابراین قانون یک سلسله مقررات لازم‌الاجرا برای ادارۀ کشور و جامعۀ سیاسی مستقل به‌نحو مطلوب در راستای تأمین اهداف کلان یا همان ارزش‌های موردقبول مردم و تأمین مصالح عمومی است که مفاد آن عبارتست از: الزام، جواز، خط‌مشی‌گذاری. 🌐 @rouyesh_andisheh
📘 چهارمین شماره ماهنامۀ رویش اندیشه با موضوع «ابعاد تورم در اقتصاد ایران» منتشر شد 📌 برخی مطالب این شماره: 🔖 پروندۀ مسائل نظام بانکی و تورم و گفت‌وگو با حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر فراهانی‌فرد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر عربی، دکتر مقصودی و دکتر خسروی 🔖 پروندۀ ماهیت تورم و گفت‌وگو با دکتر صمصامی، دکتر بخشی دستجردی و دکتر درودیان 🔖 پروندۀ جهش‌های نرخ ارز و تورم و گفت‌وگو با دکتر توکلی، دکتر شاکری و دکتر قمری 🔖 پروندۀ نظام عرضۀ کالا و خدمات و تورم و گفت‌وگو با دکتر شقاقی، دکتر برادران‌نصیری و محسن محمدزاده 🔖 پروندۀ درآمدهای نفتی و تورم و گفت‌وگو با دکتر صادقی، دکتر نعمتی و دکتر شهبازی 🔖 تاریخ اندیشه: افشاریه و زندیه؛ توقفی کوتاه در مسئلۀ دین و دولت 🔲 با ما همراه باشید 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 چگونگی ضمانت اجرای نقض حقوق؛ اعدام یا اصلاح؟ 📌دکتر محمود حکمت‌نیا در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 ما بحثی داریم که اگر یک مقام دولتی تخلف کرد، مواجهه با این تخلف باید به چه صورت باشد؛ یعنی در اینجا با یک فرد توانمندی مواجه هستیم که تخلف می‌کند. در اینجا باید با چنین فردی چه کرد؟ 🔖 الآن به‌نظر من یکی از مشکلاتی که داریم این است که واقعاً نمی‌دانیم با متخلفین چه باید کنیم. آیا مثلاً اعدام متخلفین اقتصادی راهکاری مناسب برای برخورد با این جرائم است؟ اگر به‌جای اعدام آن‌ها، مجازاتشان را چنین قرار دهیم که مثلاً شما ده ‌سال یک جایی را ویران کردید، حالا ده ‌سال یک جا را آباد کنید، بهتر نیست؟ 🔖 اعدام آن‌ها مبنای شرعی که ندارد و مبنای آن تحت‌عناوین دیگر برده می‌شود اما بحث اصلی این است که آیا اعدام بهترین مواجهه است یا راه‌های دیگری هم وجود دارد؟ 🔖 مثلاً فرض کنید این فرد مجرم تحت‌نظر بیاید و روش‌های مدنظر خود را ارائه دهد و در جهت صحیح از آن استفاده شود و یا حتی در جهت منفی آن هم استفاده شود تا آگاهی عمومی حاصل آید و دیگر جامعه، ناخواسته با چنین مشکلاتی درگیر نشود. 🔖 بنابراین هرکدام از این‌ها بحث‌های نظری دقیقی دارند و مطابق با این بحث‌ها ما وارد مباحث حقوق عامه می‌شویم. 🌐 @rouyesh_andisheh