📝 #تحلیل
#تصوف_در_گذر_تاریخ (۱)
✳️ مروری کوتاه وگذرا بر تحولات وادوار تاریخ تصوف 💯
🚥🚥🚥🚥🚥🚥🚥🚥
🔰دوره اولیه(۱۵۰_۲۵۰ ه ق) ؛ رهابنیت وترک دنیا وتزهد افراطی
☑️مشخصات این دوره ؛
1⃣در این دوره صوفیان زبان خاص و #اسرار_ناگفتنی و مطالب عرفانی نداشتند و اگر نغمه هایی از امثال #رابعه_عدویه و #ذوالنون_مصری و #سری_سقطی درباره معرفت و محبت و #باطن_جویی شنیده می شد، بسیار ساده و سطحی بود و از آنچه از زبان رهبانان مسیحی آن زمان میشنیدند، تجاوز نمی کرد.
2⃣صوفیان این عصر چندان از #شریعت و متشرّعه فاصله نگرفته اند و تنها نقطه ضعفی که در رویه آنها مورد اعتراض قرار می گرفت روش تند و افراطی آن ها درباره ترک دنیا و #پشمینه_پوشی و فقر بود.
3⃣تصوف در این دوره چندان تشکل و مرکزیت به خود ندید اکثر صوفیان این دوره با سیاحت و دوره گردی و خانه به دوشی زندگی میکردند و عمده اقامت آنها در مصر و سوریه و عراق بود.
4⃣صوفیان دوره اول با توجه به روایات شدید اللحن لعن وطردصوفیه، بر #مذهب_اهل_تسنن بوده اند.
🔅تنها مطالعه کتبی از قبیل اللمع فی التصوف و کشف المحجوب و رساله قشیریه و تذکره الاولیاء و نفحات الانس کافیست که موضوع #مذهب را در مراحل اولیه تصوف به طور غیر قابل تردیدی روشن می نماید.
🔷🔶🔷🔶🔷
🔰دوره دوم(۲۵۰_۳۵۰) ؛اشراق وباطن گرائی شدید به محوریت جنید بغدادی
🔸در این دوره (نهضت نوین تصوف) مشایخ صوفیه به جز زهد و ترک دنیا و ریاضت کِشی یک سلسله مراتب مطالب دیگری (عقیده به #وحدت_وجود، کشف وشهود، عشق به خدا،ادعا انا الله، لیس فی جبتی الا الله )را مورد توجه قرار دادند و لذا مورد #تکفیر فقها ومتشرعین قرار گرفتند وناگزیر از مقاصد خود به #اشارات_و_رموز تعبیر کردند .
🔹در این دوره #صوفیگری از صورت پراکندگی به تجمع و مرکزیت گراییده و حوزه مستقلی در شهر بغداد پیدا می کند.
🕎 #مشایخ_صوفیه در این عصر از نظر مذهب تعصب به خرج نمی دادند و می توان گفت؛ نه تابع مذهب حنفی و حنبلی و شافعی و مالکی محسوب می شدند و نه پیروی اشاعره و معتزله و یا شیعه بودند ولی از نظر عقیده ظاهراً معتقد به عقاید اهل سنت بودند و درباره هیچ کدام از آنها نسبت تشیع در کتب مربوطه دیده نمی شود.
🔸موضوع دیگری که در شرح حال صوفیان این دوره جلب توجه میکند یک سلسله #کرامات خارق العاده ای است که بیوگرافی نویس های صوفی آنها را در کتابهای خود به تفصیل نقل نموده اند
☑️ مشخصات عمده این دوره را میتوان در چند موضوع زیر خلاصه کرد ؛
👈 تمایل تصوف به عرفان
👈صوفیان به رموز و اسرار پناه میبرند
👈باطن جویی حاد و برتری حقیقت بر طریقت
👈تشکل و تحزب صوفیه
👈حلقات صوفیه
👈نخستین تالیفات مشایخ صوفیه
👈مظاهر انشعاب در تصوف و آغاز دوره سوم
🔷🔶🔷🔶🔷
🔰دوره سوم(۳۵۰_۴۰۰ ه ق) عصر تدوین تصوف
🔹در این عصر، تصوف به صورت تدوین درآمده و اصول و قوانین آن به طور منظم به رشته تحریر درآمد و مشایخ صوفیه طبقهبندی شده و شرح حال آنها نوشته شد.
🔸عده زیادی از #صوفیان_ایرانی پس از تکمیل مراحل سلوک و تصوف در مکتب جنید به نواحی مختلف ایران از قبیل فارس، ری بلخ،مرو، شیراز، نیشابور، آمل، خرقان، توستر، کرمان پراکنده شده به ارشاد و اشاعه صوفیگری پرداختند و با انتشار تصوف در ایران ذوق و ابتکار خلاقی ایرانی نیز بر آن افزوده شد و سیر تکاملی دامنه داری را آغاز نمود.
💎نویسندگان صوفی این عصر برای تطبیق عقائد و مبانی تصوف با عقائد و موازین شریعت اسلامی دست به تاویل و تفسیر کتاب و سنت زده و در این باره کوشش فراوانی به خرج دادند.
☑️مهمترین تالیفات صوفیه این قرن عبارت است از؛
👈اللمع فی التصوف تالیف ابونصر سراج طوسی
👈التعرف لمذهب التصوف تالیف ابوبکر ابراهیم نجاری
👈قوت القلوب فی معامله المحجوب تالیف ابوطالب محمد بن علی مکی
👈طبقات الصوفیه تالیف ابو عبدالرحمان السلمی
🔷🔶🔷🔶🔷
🔰دوره چهارم(قرن ۵و۶) ؛ رونق تصوف و عرفان در فارس و خراسان
🔹از اواخر قرن چهارم تصوف و عرفان از بغداد به فارس و خراسان انتقال یافت و صوفیان و عرفای مشهوری در دو منطقه شرق و جنوب ایران آوازه بلندی یافتند .
🔸با گسترش تصوف در مناطق خراسان به ویژه در نیشابور به تدریج از اوایل قرن پنجم خانقاه ها که با تفاوتی #تکیه و #زاویه و #رباط نیز نامیده میشدند رو به افزایش نهادند و مراکز متعدد و با شکوهی با عناوین مختلف توسط نیکوکاران ساخته شد و به خلوت صوفیان و ریاضت و مراقبت و سیر و سلوک و آموزش صوفیان اختصاص یافت.
---------------------
📚برگرفته از کتاب پژوهشی در پیدایش و تحولات تصوف و عرفان، عباسعلی عمید زنجانی
🆔 @safiresheytan🕸
📝 #تحلیل
#تصوف_در_گذر_تاریخ (۲)
✳️ مروری کوتاه وگذرا بر تحولات وادوار تاریخ تصوف 💯
🚥🚥🚥🚥🚥🚥🚥🚥
🔰دوره پنجم (قرن ۶و۷) تحول نوین در تصوف وعرفان
با اوج گیری افکار تند حلول واتحاد وآراء تهور آمیز وشطحیات صوفیان تندروئی همچون عین القضات همدانی،روزبهان بقلی شیرازی، ابن فارض و... بازار عرفان وتصوف رونق گرفت
وبه وسیله ابن عربی وشارحان مکتب او ( مولوی، قونوی و...)بخش علمی ونظری وفلسفی عرفان بنیان گذاری شد .
یکی از خصوصیات تصوف در قرن های ششم و هفتم توجه فوق العاده مشایخ صوفیه به بعد نظری و عرفانی است ولی این بدان معنا نیست که تصوف زاهدانه و عملی و سنتی به فراموش سپرده شده و خانقاه نشینی و سماع و آداب ذکر خفی و نظایر آن جای خود را به عرفان نظری و مکاشفات و رموز بیخودی داده باشد
🔷🔶🔷🔶🔷
🔰دوره ششم(قرن ۸و۹) دوره اعتدال صوفیان ،انتشار سلسله نعمت اللهیه ورونق سلسله قلندریه
دوران تاتار ومغول در سراسر جهان[ اسلام ایران هند ترکستان شام رو مصر عراق آفریقا] دوران شکوفایی تصوف بوده است و صوفیه و فتیان و قلندران و در رأس آنها مشایخ صوفیه همواره مورد تکریم مسلمانان و حکام بودهاند و نسبت ثبت و اسناد خرقه مشایخ صوفیه مانند سلسله اجازات حدیث بسیار با اهمیت تلقی می شده است.
🔷🔶🔷🔶🔷
🔰دوره هفتم (قرن ۱۰ به بعد)دوران افتراق عرفان نظری از تصوف رسمی
🛑از قرن دهم دشواریهای علمی و عملی موجب گردید هردو تضعیف شود و راههای میانبری برای رسیدن به آنچه سالک صوفی می طلبد انتخاب گردد .
به عنوان مثال از #سماع و #رقص به عنوان راه میانبرِ آسان برای رسیدن صوفی به بیخودی که تحصیل آن با نظر و عمل بسیار دشوار بود، می توان نام برد.
🚭 افراط در بهره گیری از حالت های غیر طبیعی و از وسایل غیر طبیعی برخی از صوفیان را تا آنجا کشاند که استفاده از #چرس و #بنگ و #مواد_سکر_انگیز را تجویز نمودند و بعضی از معتدلین آنها مانند #شاذلیه در تحریک به صرف #قهوه بسنده کردند.
🔘از این به بعد دیگر #اقطاب_متصوفه همه یا غالباً آن برجستگی علمی و فرهنگی که پیشینیان داشته اند، ندارد
🔘و تصوف رسمی بیشتر غرق در آداب و ظواهر واحیاناً بدعت هایی که ایجاد کرده است می شود.
🔸قرنهای دهم و یازدهم هجری شاهد ظهورِ عارفانی است که حتی با تصوف رسمی نیز سر ستیز داشتند.
گاه در میان این عارفان کسانی دیده میشوند که در تندترین مسلک های عرفانی نیز تخصص دارند و مشابه آن ها در هرگز در میان متصوفه رسمی پیدا نمی شود.
🔹با به وجود آمدن عرفای غیر صوفی و صوفیان غیر عارف دو جریان متفاوت از دل عرفان و تصوف برخاست.
💥تهی شدن تصوف از مسائل علمی و نظری به علما و فقهای زمان فرصت داد تا به مقابله و مبارزه علنی با آنها بپردازد و حتی عارفان چون ملا #محمد_تقی_مجلسی _پدر مجلسی معروف_ مجبور شدند از #صوفیه برائت بجوید و حتی #سلاطین_صفویه که خود #زاده_خانقاه بودند به سرکوب صوفیه برخیزند و #نهضت_ضد_تصوف به صورت بی سابقه ای شکل بگیرد و کتابهای زیادی در ردّ عقاید و احیاناً در تکفیر آنها به رشته تحریر در آید.
-----------------
📚برگرفته از کتاب پژوهشی در پیدایش و تحولات تصوف و عرفان، عباسعلی عمید زنجانی
🆔 @safiresheytan🕸
📱 #نرم_افزار ویندوز 💯
🏢 مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور ، نرمافزار مجموعه آثار بسیاری از نویسندگان را در قالب نرم افزار های ویندوز گردآوری کرده است .
کانال "صفیر شیطان" از این میان، برخی از شخصیت ها که در زمینه نقد تصوف قلم زده اند ونرم افزار کتب ایشان نیز تولید شده است، را به شما معرفی می کند تا درصورت عدم دسترسی به کتب ایشان دربازار ، از این طریق اقدام به خرید نرم افزار ایشان نمائید وبا دیگر تالیفات ایشان آشنا شوید.
💠🔅💠🔅💠🔅💠
💽 نرم افزار مجموعه آثار آیه الله صافی گلپایگانی
💽 نرم افزار مجموعه آثار شیخ محمد جواد خراسانی
💽 نرم افزار مجموعه آثار مقدس اردبیلی
💽 نرم افزار مجموعه آثار مجلسیین
💽 نرم افزار مجموعه آثار محدث قمی
💽 نرم افزار مجموعه آثار سید جعفر مرتضی عاملی
💽 نرم افزار مجموعه آثار شیخ حر عاملی
💽 نرم افزار مجموعه آثار میرزای قمی
💽 نرم افزار مجموعه آثار عباسعلی عمید زنجانی
💽 نرم افزار مجموعه آثار استاد علی صفایی حائری
💽 نرمافزار مجموعه آثار فیض کاشانی
💽 نرم افزار مجموعه آثار محدث جزایری
💽 نرم افزار مجموعه آثار آیه الله وحید بهبهانی
🆔 @safiresheytan🕸
🤡 #طنز
🐾 #گربه_خانقاه #زیارت_گربه
🔻جامی آورده:
🔹«اخى فرج زنجانى، مرید شيخ ابوالعبّاس نهاوندى است.
مىگويند كه وى را گربهاى بوده كه هرگاه جمعى مهمان به #خانقاه شيخ توجه كردندى، آن گربه به عدد هريك از ايشان بانگى كردى.
🥣خادم خانقاه به هر بانگى يك كاسه آب در ديگ ريختى‼️
يك روز عددِ مهمانان بر عدد بانگهاى وى یکی زیاد بود، تعجّب كردند.
🐱 آن گربه به ميانِ آن جماعت درآمد و يك يك را بو كرد، و بر يكى از آنها بول كرد، چون تفحّص كردند، وى از دين بيگانه بود‼️
✴️ ✴️ ✴️ ✴️
🔻 گويند كه روزى خادم مَطبخ، قدرى شير در ديگ كرده بود كه براى اصحاب #شير_برنج پزد.
🐉مارى سياه در ديگ افتاد. آن گربه آن را ديد. ِگرد ديگ مىگشت و بانگ مىكرد و اضطراب مىنمود، و خادم چون از آن معنى غافل بود، وى را زجر مىكرد و دور مىانداخت. چون خادم به هيچ نوع متنبّه نشد، گربه خود را در ديگ انداخت و بمُرد‼️
🍚چون شير برنج را بريختند، مارى سياه از آنجا ظاهر شد. شيخ فرمود: "او خود را #فداى_درويشان كرد. دفنش كنيد، و زيارتى سازيد‼️"
❌مىگويند كه قبر وى ظاهر است، و مردم زيارتش مىكنند.»😂
--------------
📚نفحات الانس، ط_هند، ص ١٦٦
🆔 @safiresheytan🕸
🌼 #شعر
🗯 #محمود_بهبهانی( کرمانشاهی)
#قناعت_درویشی
🍛 نام #درویش است و دُوْریَش* از طعام
🍛 پر شود از #دیگ_ظالم صبح و شام
📛دم زند از #کشف و نبوَد جز هوس
📛 #کشف_عورت می کند اما ز پس
⚠️قانع است اما به مردان پس بدان
⚠️زین سبب، باشد #مرید_امردان
💋چشمش ار افتد به #یار_دلفریب
💋در وصالش حیله ها جوید، عجیب
👀در جمالش گه نظاره میکند
👀گاه بَهرش، #استخاره می کند
🎃صورتش منکَر، ولی سیرت ببین
🎃خوش خطّ و خال است، مار نازنین
♣️املس و صافی و برّاق است، لیک
♣️میزند، گر فرصتش دادی تو، نیک
-----------
* بشقابش
📚 تنبیه الغافلین وایقاظ الراقدین ص۱۰۸
🆔 @safiresheytan🕸
🔆 #رازگشا
🔖بازخوانی اندیشه استاد #علی_صفائی_حائری در نقد تصوف وعرفان(۳)
♨️ #عرفان_مسلمین #نقد_اهداف》عشق( #صلح_کل)
🚥🚥🚥🚥🚥🚥
🔻می گویند:
🔅 به جهان خرّم از آنم، که جهان خرّم از اوست
🔅عاشقم بر همه عالَم، که همه عالَم از اوست
⚠️همه جا منزل یار است چه مسجد، چه کِنِشت(عبادت گاه یهودیان)‼️
♧♧♧♧♧
❤️ این عشق بزرگ و این #صلح و صفا ناچار بار دارد و ثمر دارد.
✅کسی که عاشق چیزی شد، عاشقِ رشدِ آن و بِهرُوزی آن است.عاشقِ ادامه آن و جریانِ آن است و در این سطح عشق یک چهره ندارد .
🌟و عشق بی تفاوتی و سازشگری نمیآورد؛ که عشق حتی می سوزاند و عشق، حتی #خشم و #جنگ و #ستیز می آفریند.💯
🧕مادری که فرزندش را دوست دارد او را می زند و دستش را می سوزاند تا تمام وجودش نسوزد و نَهیبش می زند و می ترساند تا هستی اش بر باد نرود.
✅ کسی که به تمام هستی عاشق است اگر در گوشهای از هستی که قانونمند است و سنت دار است و همراهِ با نظام است، ناهماهنگی دید و ضدّ سنّتی دید و غیر نظامی، دید چشم نمیبندد و آرام نمیگیرد...
🔸در جامعه مرتبط و در هستی مرتبط بیتفاوت نمی ماند چون در این جمع که ریشه ای در گذشته و تاریخ دارد و ادامه ای در آینده و نسل ها، در این جمعیت یک فساد یک فساد نمی ماند و یک ناهماهنگی در همان جا حبس نمیشود...
🔹 در هستیِ هماهنگ و در جامعه ی مرتبط و قانونمند، بی حساب نمی توان بود و بی حسابی ها را نمی توان تحمل کرد.
✅ کسی که عاشق هستی است، گند آن را تحمل نمیکند و در برابر #عوامل_گندزا با صلح و صفا نمیماند که؛
🌟عشق با #بی_تفاوتی نمی سازد و #سازشگری نمیآورد💯
✅ عاشق مهم را فدای مهم تر می کند و هنگام گرفتاری ها به این گونه راه میرود .
انسان با شناخت خودش و با شناخت رابطه اش با هستی و با جامعه به نقش خویش پی میبرد صالح میشود مصلح و در نتیجه #درگیر و #مبارز .
🌟و این است که عشق او #مرز_آفرین است و #سازنده است نه #صلح_کلی و وِل...
📛 #عاشق_حق با عاشق دنیا و دشمن حق همدم نمیشود و حتی #عشق او باعث کوبیدن و ساختن و سوختن او می شود؛ مانند #عشق_مادر که شکلهای گوناگون می گیرد و چهره های متفاوت.
🐣هیچ کبوترها را دیده ای که چگونه به جوجه هایشان غذا می رسانند، چگونه نوک در نوک میکنند و با چه محبتی آنها را پاسداری می کنند⁉️
🦅 همین ها پس از یک مرحله رشد، به جوجه های دیروزشان حمله میکنند و آنها را میزنند و از خانه بیرون می کنند و ... و در این بیرون راندن به استقلال رساندن است .و هیچگاه محبت یک شکل ندارد که گاهی سوختن برای ساختن است.
--------------
📚 روش نقد ج۳ص۷۳
📍در يك دل، دو دوستى متضادّ جمع نمىشود.
مَا جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَيْنِ فِي جَوْفِهِ (احزاب/۴)
🆔 @safiresheytan🕸