🔺ضرورت و اهمیت «تفقه در دین»
(قسمت اول)
🔹 یکی از افتخارات #مرحوم_امام در #وصیت_نامه ایشان، اشاره به نام #باقرالعلوم علیه‌السلام است که مقام مقدسی دارد و به جز #معصومین علیهم‌السلام کسی نمی‌تواند آن را درک کند.
حدیثی از شخص بزرگواری که مایه‌ی افتخار امثال مرحوم امام به شاگردی #مکتب ایشان است نقل شده: «الکمال کل الکمال التفقه فی الدین...»
#تفقه_در_دین در برابر تمام مزایا و مدارک #علمی ، مدارک #فنی ، مدارک #هنری و #اختراعات بسیار دقیق، مانند ارزش خاکستر در برابر سایر #نعمت‌هاست. چرا؟ برای این‌که همه‌ی #ادیان می‌گویند که ما بعد از این #دنیا به دنیایی وارد می‌شویم که تمام نشدنی است. یعنی دیگر #مرگ در آن نیست.
دنیایی که از اول زایمان تا وقت مرگ ۵۰ سال یا ۱۰۰ سال بیشتر نیست، نسبت به دنیایی که در آن دیگر #مرگ راه ندارد، فاقد ارزش است. مثل اقیانوس در برابر یک قطره.
بنابراین ما همیشگی هستیم و مردنی نیستیم، بلکه ما جاودانه هستیم. این جاودانی و #حیات ابدی از اول مرگ شروع می‌شود.
اول برخوردی که دم مرگ می‌کنیم، با کیفیتی است که در وجود خود پیدا کردیم. آیا #انسانیت است یا #حیوانیت ؟ #اخلاق انبیاء و اولیاء است یا شعارهای پوچ و دنیوی و شیطانی است؟
بنابراین این «الکمال کل الکمال» یک جمله بیشتر نیست، اما ارزشی فوق ارزش‌ها دارد. اگر #انسان به آن دقت کند، در می‌یابد که هیچ‌چیز به اندازه‌ی تفقه در دین برایش ارزش پیدا نخواهد کرد.
دنیای کنونی مانند رحم مادر است، منتهی قدری وسیع‌تر. پس پیدا شدن ما در دنیای دیگر، اولِ #زندگی واقعی است. اول زندگی واقعی، شیر و پستانش چیست؟ #اعمال ماست. اعمال ما از کجا پیدا می‌شود؟
"تفقه فی الدین" این است.
پس گویا واقعاً امام #باقر علیه‌السلام در این جمله‌ی کوتاه برای ما یک خلعتی فرستاده تا در آن بیاندیشیم و هر مشکلی که در این راه باشد را نادیده بگیریم.
🔺 ضرورت احیای مسئله‌ی تفقه در دین
🔹 الکمال کلُّ الکمالِ التفقُّهُ فی الدین و الصبرُ علی النائبة وتقدیرُ المعیشة؛ ( #کافی ج ۱ ص ۳۲)
🔹 یکی از #فکرهای موقتی و دم دستی حال امروز همین مسئله‌ی #اعتکاف است که در پیش است. بعضی از آقایان روحانی که متصدی اعتکاف بودند، روز گذشته به این‌جا تشریف آوردند و ما خدمت‌شان رسیدیم. بنده این تذکرات را خدمت‌شان عرض کردم که ما یکی از مسائل تفقهی دین‌مان این است که هیچ‌وقت واجبی را به واسطه‌ی یک کار خوب و #مستحب و پرثواب و پرنتیجه از دست ندهیم. واجب دو قسم است؛ عمل کردن به واجبات و ترک #محرمات که این نتیجه‌ی تفقه در دین است.
یکی از کلاس‌های مهم #دین فهمیدن این است که ما چند چیز در شبانه‌روز برای‌مان لازم و واجب است و چند چیز برای‌مان ممنوع است. حالا اگر اعتکاف یا سفر مبارکِ عتبات و یا سفر مبارکِ عمره پیش آمد، نمی‌شود این‌ها را در برابر هم قرار داد؛ یعنی گفت: ما آماده‌ی عمره هستیم! یعنی #تفقه بماند برای بیست روز دیگر یا یک ماه دیگر!.
یکی از مسائل تفقه در دین که نجات‌بخش ماست این است که هیچ‌وقت کار مستحب نباید در برابر کار واجب قرار بگیرد. همیشه بالاترین وظیفه، واجب است که یا انجام عملی است یا ترک آن. اگر به جای این‌که ما چند ساعت #اعتکاف کنیم، #دعا یا #قرآن بخوانیم، می‌توانستیم به جای آن چند مسئله‌ی دینی یاد بگیریم و این کار را نکردیم، این خلاف است و از تفقه دینی به دور است.
فرمایش امام #باقر علیه‌السلام این‌جا معلوم می‌شود. #باقرالعلوم یعنی باز کننده‌ی جملات بسته.
@seyedololama
ص۱
⬇️
⬆️
ص۲
این‌جا یک حدیثی نقل شده در #اربعین #مرحوم_امام رحمه‌الله که نشان می‌دهد که از معجزات #پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله است یک وصیتی بوده که به جانشین خودش فرموده.
حدیث بیست و نهم از #کافی از «معاویة بن عَمّار، قال: سَمعتُ اَباعبدِالله علیه‌السلام یقول» من شنیدم که حضرت #صادق علیه‌السلام فرمودند: «کانَ فی وصیَّةِ النّبیّ»؛ "کان" در جایی آوردن یعنی این برنامه بود. راه و رسم حضرت این بود که در وصیتش به حضرت #علی علیه‌السلام می‌فرمود: «یا علیّ اُوصِیکَ فی نفسِک بِخصالٍ»؛ من چند #خصال و #صفت به تو توصیه و #وصیت می‌کنم. «فَاحفَظها عَنّی»؛ این‌ها از من پیش تو #امانت و تو باید از آن‌ها نگه‌داری کنی. یعنی باید مُرّ آن را مو به مو عمل کنی. خوب این صفاتی که پیامبر اکرم به #وصی خودش می‌کند، چطوری است؟ و دستور می‌دهد که این‌ها را مواظب باش که هیچ موقع از آن‌ها خلاف نکنی.
اگر تا این‌جایش را ما بشنویم، می‌گوییم: شاید وصیت حضرت شب نخوابی باشد، شاید همیشه نان جو خوردن باشد، یک کار مهمی باشد، یک #ریاضت بزرگی باشد که این‌طور حضرت فرمودند.
بعد هم دعا کردند. «ثُمّ قال: اللّهمّ اَعِنهُ»؛ یعنی خدایا این چیزی که من دارم به این می‌گویم، چیز مهمی است تو هم کمکش کن و به او #توفیق بده. خوب آدم می‌گوید این چه چیز مهمی است؟ «أمّا الاُولَی فَالصّدقُ»؛ اول وصیت من به تو سخن #راست‌گویی است. این از معجزات پیغمبر است که بعد از او این اسلام وارونه می‌شود و پایه‌ی آن هم دروغ‌گویان هستند!. خوب چهل نفر از بزرگان یک #مملکت بیایند پیش یک شخصی، قسم یاد بکنند که #خلیفه روز قیامت #آزاد است و کسی به او کاری ندارد و جلوی او را نمی‌گیرد که از او چیزی بخواهد یا چیزی بپرسد. پس معلوم می‌شود که پایه‌ی #فساد امت بر #دروغ است و حضرت از دروغ می‌ترسد که این #امت وارونه بشود، عکس و جابه‌جا بشود.
پس این است که فرموده اولی آن‌ها #صدق است. الآن هم می‌شود همین حرف را زد: ای کسی که آمده‌ای و می‌خواهی #وکیل در #مجلس_شورا یا #مجلس دیگری بشوی، راست بگو #همت تو در چیست؟! می‌خواهی این مملکت به چه صورت در بیاید؟ طرح تو برای فردای مملکت چیست؟ می‌توانی این‌ها را جواب بگویی؟! خیلی مشکل است؛ چون آدم خودش را نشناخته، چطوری بگوید که دروغ نشود. معلوم می‌شود صدق و #صفا اول قدم امور مملکتی است، اول قدم مجالس شورا و این‌هاست، اولش این است: «فالصّدقُ»؛ بعد توضیح می‌دهند، می‌گویند این صدق یک‌وقت کسی #خیال نکند به معنی صدق در #عبادت و در این چیزهاست؛ «و لایَخرُجَنَّ» نون تأکید، ادبیات خوانده‌اید همه‌ی شما ان‌شاءالله. «و لا یَخرُجنَّ مِن فیکَ کِذبَةٌ اَبداً»؛ هیچ‌وقت از دهان تو یک دروغ دیده و شنیده نشود.
پس این یک #معجزه است برای این‌که خیلی چیزها بود که در #قرآن و در نزد #انبیا و #اولیا هست؛ مثلاً #شرک از همه چیز مهم‌تر است یا چیزهای دیگر. اما این مطلب را جلو کشیدن و بعد هم این‌طور تأکید کردن؛ این خبر از یک چیز مهمی در این مملکت اسلام می‌دهد که در اسلام، دین را به وسیله دروغ وارونه می‌کنند!.
خب این دروغ را چطور اختراع کرده‌اند و در آورده‌اند که خلیفه‌ی مسلّّم آن‌ها هیچ‌گاه مورد سؤال و جواب در قیامت قرار نمی‌گیرد. هر چه کرد، کرد!. الآن ببینید خب همه‌ی دنیا دارند تماشا می‌کنند؛ این #آل‌سعود می‌گویند: ما مسئول #حرمین خدا هستیم، یعنی #مکه و #مدینه، ما #خادم این‌هاییم، این‌ها دست ماست و اداره می‌شود، یعنی ما #جانشین پیغمبریم. خب حالا هواپیماهای #آمریکا را خریده‌اند یا اجاره کرده‌اند یا هر چه؛ می‌فرستند #مسجد، #بیمارستان، #کودک‌ستان، #بازار، هر جا شد، این‌ها را به خاک و خون می‌کشند. این غیر از #عمل به این مطلب است که روز قیامت هیچ حسابی نیست برای ما؟! چون ما جانشین پیغمبریم و #حق ندارد کسی از ما سؤالی بکند!.
«و لا یخرُجَنَّ من فیک»؛ از این دهانت یک دروغ در نیاید.
۹۴٫۱۱٫۱=۱۰ #ربیع_الثانی ۱۴۳۷
✅ مرحوم آیت الله سیدابراهیم خسروشاهی
@seyedololama
🔺 هوای نفس!
🔹 #ائمه اطهار (علیهم‌السلام) با #احادیث شریف، هشدار می‌دهند، که ازحضرت #صادق (علیه‌السلام) در کتاب #کافی نقل شده که فرمودند: «إحذروا أهوائکم کما تحضرون أعدائکم»¹؛ یعنی #حق‌شناسی و #دین‌شناسی، #قرآن و #اسلام‌شناسی، حرف جدیدی برای #بشریت آورده و آن این است که: ای بشریت! تو همیشه همراه خودت، در درون لباس وجود خودت، یک زهر کشنده و یک گرگ کشنده داری، یک #دشمن داری. هیچ‌وقت از آن #غافل نشو!. این حرف‌ها را #تمدن و #علم و #دانشگاه نمی‌فهمد و نمی‌داند و اطلاعی ندارد.
دانشگاه از چه اطلاع دارد؟ دانشگاه از معدن‌ها اطلاع دارد که زیر این کوه‌های کرمان و یزد طلا و آهن پیدا می‌شود. آهن چه طور پیدا می‌شود؟ تمدن راهش را درست می‌کند و کارخانه‌های آن را درست می‌کند، با خرج زیاد، با جاده‌کشی و ریل‌کشی به آن معدن ما را وصل می‌کند که بتوانیم با آن امکانات، عده‌ای را زیرِ زمین بفرستیم تا خاکی که آهن دارد یا خاکی که طلا دارد را از پنجاه متر، صد متر، دویست متر، بالا بیاورند. گاهی هم در این راه جان‌شان را از دست بدهند. آن‌وقت این مصالح تبدیل شود، دست‌کاری شود، روی آن‌ها عملیات فنی انجام شود تا از آن سنگ‌ها، آهن در بیاید، طلا در بیاید. دانشگاه برای این کارها درست شده. دانشگاه این‌ها را می‌فهمد؛ اما این‌ها وسیله‌ی زندگی‌ست.
خود #زندگی برای چیست؟ حالا ما این کارها را هم کردیم. آهن هم به‌دست آوردیم و ساختمان‌ها را همه آهنی کردیم، دانشگاه‌های مختلف ما در دنیا، جزء دانشگاه‌های درجه‌ی اول هم حساب شد، جایزه هم به دانشجویان دختر و پسر ما هم دادند. خیلی خوب، این زندگی راه افتاده، این زندگی برای چیست؟ اگر مرگی نبود، آن‌گاه همیشه بودیم و می‌گفتیم زندگی #هدف است. هدف این #خلقت، زندگی روی این کره خاکی‌ست. ولی آن‌موقع آن‌قدر #جمعیت زیاد می‌شد که روی کره‌ی خاکی دیگر یک وجب جا باقی نمی‌ماند.
مرگ #نعمت خیلی بزرگی است که خداوند فرموده: «خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَياةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً»²؛ اول #موت را فرموده، موت مقدم شده بر #حیات، چون راهی است بسیار مفید و بانتیجه. #فکر در #مرگ اگر #انسان بکند، می‌بیند که یکی از نعمت‌های بزرگ خداوند است، چون اگر مرگ نبود، #زندگی نبود. زندگی به‌خاطر بودن مرگ اداره می‌شود. هیچ‌وقت چنین فکری برای یک انسان #جوان نمی‌آید. یک انسان جوان اصلاً فکر می‌کند زندگی یعنی جوانی و این‌ها؛ در صورتی‌که نه، زندگی مخلوطی است از موت و حیات که هر کدام اگر نباشد، زندگی به هم می‌خورد. مگر وسعت این کره‌ی خاکی چقدر است؟ وسعت زمین‌های قابل کشاورزی آن چقدر است؟ آب‌های قابل استفاده‌ی آن چقدر است؟ این‌ها همه در عرض صد هزار سال تمام می‌شود. آن‌وقت دیگر نه برای کسی جایی می‌ماند، نه برای کسی راه #معیشت و زندگی‌ای می‌ماند. همه به جان هم می‌افتند که هم‌دیگر را بکشند که بلکه جا باز شود.
آخر این فکرها را ما نکرده‌ایم؛ #خیال می‌کنیم دنیایی بهتر از این #دنیا می‌شود #خلق کرد. و این خودش مال این است که انسان اطلاعاتی ندارد و فکرش کودکانه است. این را بعضی از #اروپاییان گفته‌اند و به این زندگی ایراد گرفته‌اند، ولی کودکانه است. اگر انسان #واقع‌بینانه فکر کند، مرگ بهترین نعمت‌های خداست، در صورتی‌که با همین مسئله‌ی تمایلات نفسانی باید حل شود و آدم برای فکر بعد از مرگ وقت بگذارد. و زندگی‌اش را یک‌پارچه در اختیار #هوای_نفس خودش و #فرزند و #همسر خودش قرار ندهد. آن‌وقت می‌فهمد که آن زندگی‌ای که خداوند برای #بشر بعد از این دنیا آفریده، چقدر قیمت دارد و برای او، در راه او، از خدا سرعت می‌خواهد که زودتر به آن زندگی‌ای که تو برای من آفریده‌ای برسم.
۹۴٫۵٫۲۲=۲۷ #شوال ۱۴۳۶
✅ مرحوم آیت‌الله سید ابراهیم خسروشاهی
___
۱) «(باب اتباع الهوى) ۱- محمد بن يحيى، عن أحمد بن محمد بن عيسى، عن ابن محبوب، عن أبي محمد الوابشي قال: سمعت أباعبد الله (عليه‌السلام) يقول: احذروا أهواءكم كما تحذرون أعداءكم فليس شئ أعدى للرجال من اتباع أهوائهم وحصائد ألسنتهم»؛ [ #الکافی ج۲ص۳۳۵]
۲) [ #ملک :۲]
@seyedololama
🔺 هوای نفس!
🔹 #ائمه اطهار (علیهم‌السلام) با #احادیث شریف، هشدار می‌دهند، که ازحضرت #صادق (علیه‌السلام) در کتاب #کافی نقل شده که فرمودند: «إحذروا أهوائکم کما تحضرون أعدائکم»¹؛ یعنی #حق‌شناسی و #دین‌شناسی، #قرآن و #اسلام‌شناسی، حرف جدیدی برای #بشریت آورده و آن این است که: ای بشریت! تو همیشه همراه خودت، در درون لباس وجود خودت، یک زهر کشنده و یک گرگ کشنده داری، یک #دشمن داری. هیچ‌وقت از آن #غافل نشو!. این حرف‌ها را #تمدن و #علم و #دانشگاه نمی‌فهمد و نمی‌داند و اطلاعی ندارد.
دانشگاه از چه اطلاع دارد؟ دانشگاه از معدن‌ها اطلاع دارد که زیر این کوه‌های کرمان و یزد طلا و آهن پیدا می‌شود. آهن چه طور پیدا می‌شود؟ تمدن راهش را درست می‌کند و کارخانه‌های آن را درست می‌کند، با خرج زیاد، با جاده‌کشی و ریل‌کشی به آن معدن ما را وصل می‌کند که بتوانیم با آن امکانات، عده‌ای را زیرِ زمین بفرستیم تا خاکی که آهن دارد یا خاکی که طلا دارد را از پنجاه متر، صد متر، دویست متر، بالا بیاورند. گاهی هم در این راه جان‌شان را از دست بدهند. آن‌وقت این مصالح تبدیل شود، دست‌کاری شود، روی آن‌ها عملیات فنی انجام شود تا از آن سنگ‌ها، آهن در بیاید، طلا در بیاید. دانشگاه برای این کارها درست شده. دانشگاه این‌ها را می‌فهمد؛ اما این‌ها وسیله‌ی زندگی‌ست.
خود #زندگی برای چیست؟ حالا ما این کارها را هم کردیم. آهن هم به‌دست آوردیم و ساختمان‌ها را همه آهنی کردیم، دانشگاه‌های مختلف ما در دنیا، جزء دانشگاه‌های درجه‌ی اول هم حساب شد، جایزه هم به دانشجویان دختر و پسر ما هم دادند. خیلی خوب، این زندگی راه افتاده، این زندگی برای چیست؟ اگر مرگی نبود، آن‌گاه همیشه بودیم و می‌گفتیم زندگی #هدف است. هدف این #خلقت، زندگی روی این کره خاکی‌ست. ولی آن‌موقع آن‌قدر #جمعیت زیاد می‌شد که روی کره‌ی خاکی دیگر یک وجب جا باقی نمی‌ماند.
مرگ #نعمت خیلی بزرگی است که خداوند فرموده: «خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَياةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً»²؛ اول #موت را فرموده، موت مقدم شده بر #حیات، چون راهی است بسیار مفید و بانتیجه. #فکر در #مرگ اگر #انسان بکند، می‌بیند که یکی از نعمت‌های بزرگ خداوند است، چون اگر مرگ نبود، #زندگی نبود. زندگی به‌خاطر بودن مرگ اداره می‌شود. هیچ‌وقت چنین فکری برای یک انسان #جوان نمی‌آید. یک انسان جوان اصلاً فکر می‌کند زندگی یعنی جوانی و این‌ها؛ در صورتی‌که نه، زندگی مخلوطی است از موت و حیات که هر کدام اگر نباشد، زندگی به هم می‌خورد. مگر وسعت این کره‌ی خاکی چقدر است؟ وسعت زمین‌های قابل کشاورزی آن چقدر است؟ آب‌های قابل استفاده‌ی آن چقدر است؟ این‌ها همه در عرض صد هزار سال تمام می‌شود. آن‌وقت دیگر نه برای کسی جایی می‌ماند، نه برای کسی راه #معیشت و زندگی‌ای می‌ماند. همه به جان هم می‌افتند که هم‌دیگر را بکشند که بلکه جا باز شود.
آخر این فکرها را ما نکرده‌ایم؛ #خیال می‌کنیم دنیایی بهتر از این #دنیا می‌شود #خلق کرد. و این خودش مال این است که انسان اطلاعاتی ندارد و فکرش کودکانه است. این را بعضی از #اروپاییان گفته‌اند و به این زندگی ایراد گرفته‌اند، ولی کودکانه است. اگر انسان #واقع‌بینانه فکر کند، مرگ بهترین نعمت‌های خداست، در صورتی‌که با همین مسئله‌ی تمایلات نفسانی باید حل شود و آدم برای فکر بعد از مرگ وقت بگذارد. و زندگی‌اش را یک‌پارچه در اختیار #هوای_نفس خودش و #فرزند و #همسر خودش قرار ندهد. آن‌وقت می‌فهمد که آن زندگی‌ای که خداوند برای #بشر بعد از این دنیا آفریده، چقدر قیمت دارد و برای او، در راه او، از خدا سرعت می‌خواهد که زودتر به آن زندگی‌ای که تو برای من آفریده‌ای برسم.
۹۴٫۵٫۲۲=۲۷ #شوال ۱۴۳۶
✅ مرحوم آیت‌الله سید ابراهیم خسروشاهی
___
۱) «(باب اتباع الهوى) ۱- محمد بن يحيى، عن أحمد بن محمد بن عيسى، عن ابن محبوب، عن أبي محمد الوابشي قال: سمعت أباعبد الله (عليه‌السلام) يقول: احذروا أهواءكم كما تحذرون أعداءكم فليس شئ أعدى للرجال من اتباع أهوائهم وحصائد ألسنتهم»؛ [ #الکافی ج۲ص۳۳۵]
۲) [ #ملک :۲]
@seyedololama