✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️روایات اسلامي، چگونه لزوم تعادل ميان «خوف» و «رجاء» را تبیین نموده؟
🔹#رجاء در واقع عامل حركت به سوى #سعادت و به منزله موتور محرّك دستگاه هاى عظيم توليدى است، و #خوف عامل #بازدارنده در برابر #طغيان ها و حركات بى رويه است. همان گونه كه وسيله نقليه فاقد موتور، از حركت باز مى ماند، و فاقد ترمز در برابر پرتگاه ها و جاده هاى خطرناك ايمنى ندارد، اين دو در وجود هر انسانى بايد به صورت #متعادل باشد تا هم به سوى #طاعات حركت كند و هم از #معاصى خوددارى نمايد.
🔹اهمّيّت اين دو به اندازه اى است كه در حديثى از #امام_صادق (عليه السلام) مى خوانيم: در #وصايای_لقمان مطالب شگفت انگيزى بود، از جمله اينكه به فرزندش چنين گفت: از #خداوند آن گونه #خائف باش كه اگر تمام نيكى هاى جنّ و انس را به جا آورده باشى، از #عذاب او [به علت پاره اى از لغزش ها] ترسان باشى، و #رجاء تو نسبت به خداوند بايد آن گونه باشد كه اگر معاصى جنّ و انس را انجام داده باشى #اميد به رحمت او داشته باشى.
🔹هنگامى كه #امام_صادق (عليه السلام) اين حديث را از لقمان نقل كرد فرمود: پدرم چنين مى گفت: «إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ عَبْدٍ مُؤْمِنٍ إِلَّا [وَ] فِی قَلْبِهِ نُورَانِ نُورُ خِيفَةٍ وَ نُورُ رَجَاءٍ لَوْ وُزِنَ هَذَا لَمْ يَزِدْ عَلَى هَذَا وَ لَوْ وُزِنَ هَذَا لَمْ يَزِدْ عَلَى هَذَا» [۱] (هيچ بنده #مؤمنى نيست مگر اينكه كه در قلبش دو نور است؛ #نور_خوف و #نور_رجاء اگر اين يكى را وزن كنند ذره اى از آن يكى افزون تر نيست، و اگر آن ديگر را وزن كنند ذره اى از اين زيادتر نخواهد بود).
🔹همچنین #امام_علی (عليه السلام) در بخشی از نامه ۲۷ نهج البلاغه مى فرمايد: «وَ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَنْ يَشْتَدَّ خَوْفُكُمْ مِنَ اللهِ، وَ أَنْ يَحْسُنَ ظَنُّكُمْ بِهِ فَاجْمَعُوا بَيْنَهُمَا، فَإِنَّ الْعَبْدَ إِنَّمَا يَكُونُ حُسْنُ ظَنِّهِ بِرَبِّهِ عَلَى قَدْرِ خَوْفِهِ مِنْ رَبِّهِ، وَ إِنَّ أَحْسَنَ النَّاسِ ظَنّاً بِاللهِ أَشَدُّهُمْ خَوْفاً للهِ» (اگر مى توانيد #خوف تان از #خداوند شديد باشد، و در عين حال [بسيار] به خدا #حُسن_ظنّ داشته باشيد [چنين كنيد و] ميان اين دو جمع نماييد؛ زيرا #حُسنظنِّبنده [خاص خدا] به پروردگار خويش به اندازه #خوفش از اوست، و آنها كه بيش از همه به خدا حُسن ظنّ دارند كسانى هستند كه بيش از همه از [عذاب او] ترسانند [و ميان #خوف و #رجاء آنها #تعادل_كامل برقرار است]).
🔹ابن ابى الحديد بعد از آنكه در شرح عبارت #امام_علی (عليه السلام) مى گويد: امام (عليه السلام) به محمد بن ابى بكر دستور مى دهد كه «حُسن ظنّ» به خدا و «خوف» از او را در خود جمع كند، و اين #مقام_والايى است كه جز صالحانِ آماده به آن نمى رسند. حديثى را از #امام_سجاد (عليه السلام) نقل مى كند كه فرمود: «لَوْ أنْزَلَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ كِتاباً أنَّهُ مُعَذِّبٌ رَجُلاً واحِداً لَرَجَوْتُ اَنْ اَكُونَهُ اَوْ اَنَّهُ راحِمٌ رَجُلاً واحِداً لَرَجَوْتُ اَنْ أَكُونَهُ». [۲]
🔹[ترجمه فرمایش حضرت:] (اگر خداوند متعال آيه اى نازل كند كه يك نفر را در عالم #عذاب مى كند، از آن #بيم دارم كه آن يك نفر من باشم، و اگر بگويد يك نفر را در همه عالم مورد #رحمت قرار مى دهد، #اميد دارم آن يك نفر من باشم). اين تعبيرات به خوبى نشان مى دهد كه به هم خوردن تعادل #خوف و #رجاء يا سبب غرور و دور ماندن از خدا مى شود، يا يأس از رحمت او را به دنبال دارد كه آن هم مانعى بر سر راه #اطاعت و بندگى است.
پی نوشتها؛
[۱] الكافی، دار الكتب الإسلامية، چ ۴، ج ۲، ص ۶۷
[۲] شرح نهج البلاغة، ابن أبی الحديد، مكتبة آية الله المرعشی النجفی، چ ۱، ج ۱۵، ص ۱۶۷
📕پيام امام اميرالمؤمنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلامية، تهران، ۱۳۸۶ش، چ ۱، ج ۹، ص ۳۶۲
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#خوف #رجاء
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکموردرضایتنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️معصومين (علیهم السلام) چگونه مردم را به «خوش بينی» در مورد دیگران توصيه می کردند؟
🔸همان اندازه كه #سوء_ظن مايه ويرانى جامعه و بدبختى انسان ها و تشتّت كارها و ناراحتى روح و جسم است، #حسن_ظن، مايه آرامش و وحدت است. از این رو در احاديث بسیارى، «حسن ظن» نسبت به مردم مورد تأكيد فراوان قرار گرفته است، همانند احادیث زیر:
1⃣اميرمؤمنان #امام_علی (علیهالسلام) در حديثى مى فرماید: «حُسْنُ الظَّنِّ مِنْ اَفْضَلِ الْسَّجايا وَ اَجْزَلِ الْعَطايا» [۱] (#حسن_ظن از بهترين صفات انسانى و پربارترين مواهب الهى است).
2⃣آن حضرت در حديث ديگرى می فرماید: «حُسْنُ الظَّنِّ مِنْ اَحْسَنِ الشِّيَمِ وَ اَفْضَلِ الْقِسَمِ» [۲] (#حسن_ظن از بهترين خوى ها و برترين بهره ها است).
3⃣#امام_علی (علیه السلام) می فرماید: «حُسْنُ الظَنِّ يُخَفِّفُ الهَمَّ وَ يُنجْى مِنْ تَقَلُّدِ الاْثمِ» [۳] (#حسن_ظن اندوه را سبك مى كند، و از آلوده شدن به گناه رهايى مى بخشد).
4⃣همچنین آن امام همام در حديث ديگرى می فرماید: «حُسْنُ الظَّنِّ راحَةُ الْقَلْبِ وَ سَلامَةُ الدّينِ» [۴] (#حسن_ظن مايه آرامش قلب و سلامت دين است).
5⃣آن امام معصوم (عليه السلام) در حديث ديگرى می فرماید: «مَنْ حَسُنَ ظَنُّهُ بِالنّاسِ حازَ مِنْهُمُ الْمحَبَّةَ» [۶] (كسى كه نسبت به مردم #خوش_گمان باشد محبت آنها را به سوى خود جلب خواهد كرد).
پی نوشتها؛
[۱] غرر الحكم و درر الكلم، تميمى آمدى، دار الكتاب الإسلامی، چ دوم، ص ۳۴۵، قصار ۳۱. [۲] همان، ص ۳۴۴، قصار ۲۲. [۳] همان، قصار ۲۱. [۴] همان، قصار ۱۴. [۵] همان، ص ۶۴۱، قصار ۱۱۸۸
📕اخلاق در قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، مدرسه الامام على بن أبیطالب (ع)، قم، چ اول، ج ۳، ص ۳۳۲
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#خوش_بینی #حسن_ظن
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکموردرضایتنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️چرا از «سوء ظن» نهی شده است؟
🔹هرگاه #بدگمانى به صورت يك حالت درونى درآيد، از مهمترين #رذايل_اخلاقى محسوب شده، و موجب از هم پاشيدن خانواده ها، و گروهها و جوامع انسانى می شود.
🔹نخستين ثمره شوم #بدگمانى، عدم اعتماد است، و با از بین رفتن اعتماد، همكارى غير ممكن مى شود، و با از ميان رفتن همكارى، جامعه انسانى تبدیل به جهنم سوزانی مى شود كه همه از يكديگر ترسیده و در فكر خنثى كردن فعاليت هاى يكديگرند.
🔹به همين دليل #اسلام كه براى اعتماد متقابل افراد و امت ها اهميت فوق العاده اى قائل است، از مسأله #بدگمانى به شدت نهى كرده است، و آنچه را که سبب «بدگمانى» مى شود ممنوع شمرده و به عكس از آنجا كه #حسن_ظن سبب جوشش محبت، اعتماد، همكارى و پيشرفت و تعالى می شود، آن را از صفات و اعمال برجسته شمرده و با تعبيرات بسيار محكم به سوى آن دعوت می نماید.
🔹بى شك ممكن است در بعضی موارد حسن ظن خساراتی را به همراه داشته باشد، اما هرگز خسارات آن با پيامدهاى شوم #سوء_ظن قابل مقايسه نيست.
📕اخلاق در قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، مدرسة الامام على بن ابى طالب (ع)، چ اول، ج ۳، ص ۳۲۱
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#سوءظن #بدگمانی #حسن_ظن
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکموردرضایتنمیباشد