📸 تصاویر جهانگرد #آمریکایی از قم 🔸️جهانگردی به نام #اسپوتینکوف که پنج دهه پیش به ایران سفر کرده بود، به تازگی در شبکه‌های اجتماعی عکس‌هایی از سفرش به شهر #قم در سال۱۳۵۴ را منتشر کرد. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀 توسل به امام زمان در #جمکران برای شهریه طلاب قم 🔸️آیت الله حجت کوه‌کمره‌ای به طلاب حوزه علمیه #شهریه می‌دادند. یکبار روز آخر ماه بود اما برای فردا که اول ماه باشد زمینه برای شهریه نداشتند. به خادم می‌فرماید مرکب را آماده کن تا بروم به مسجد مقدس #جمکران. 🔹️ایشان عازم مسجد می‌شوند بعد از نماز صاحب الزمان (عج) و دعا عرض می‌کنند: «آقا! #امام_زمان! این حوزه علمیه مال شما است این طلبه‌ها سربازان حضرتعالی هستند آبروی ما مربوط به شما است راجع به شهریه #حوزه عنایتی فرمائید.» 🔸️وقتی به منزل تشریف می‌آورند خادم عرض میکند آقا بعد از شما دو نفر آمدند و #منتظر شما هستند معلوم می‌شود جهت دادن #وجوه شرعیه آمده اند و مبلغی پول خدمت آیت الله حجت می‌دهند وقتی می‌شمارند می‌بینند به #اندازه شهریه همان ماه است. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📽 واکنش آیت الله #محفوظی به جمله‌‌ی مصاحبه‌کننده که از عنوان #آیت_الله_العظمی برای ایشان استفاده کرد... 🔹️آیت الله محفوظی، رئیس دفتر آیت‌الله #بهجت و عضو مجلس #خبرگان بود که در ۲۰ شهریور ۱۴۰۳ در سن ۹۶ سالگی چشم از جهان فرو بست. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸 ادب معمار مسجد #اعظم قم 🔹️وقتی کار به مرحله ساخت #گنبد مسجد اعظم قم رسید، استاد #لرزاده برخلاف انتظار، آن را #کوتاه ساختند. به‌اصطلاح رایج در معماری، از ایجاد "#گردنی" که گنبد روی آن سوار شود، آگاهانه خودداری کردند و به‌این‌ترتیب، ارتفاع گنبد کمتر از حد #انتظار شد. 🔸️وقتی آیت‌الله #بروجردی برای بازدید از روند ساخت گنبد رفتند و با این مسئله مواجه شدند، علت را پرسیدند. استاد در جواب گفتند: "می‌توانستم ارتفاع گنبد #مسجد را بیشتر در نظر بگیرم و آن را بالاتر ببرم اما با خودم گفتم گنبد حرم حضرت #معصومه(س) باید تشخص و جلوه بیشتری داشته‌باشد. به همین دلیل، #ارتفاع گنبد مسجد را کمتر گرفتم." 🔹️آیت‌الله بروجردی بعد از شنیدن استدلال استاد #لرزاده لبخندی زدند و گفتند: "کاش این #ادبی که شما نسبت به حضرت(س) دارید را همه #طلاب ما داشته باشند." 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📜 خاطرات #حاج‌سیاح از قم 🔹️... شهر را از حال بیست سال قبل که دیده بودم #خراب‌تر دیدم. قم شهر #ظریفی است هوایش در تابستان بد و آبش #ناگوار و اطرافش کم و محصولات دهاتش خوب نیست. بعضی میوه‌جات خصوصاً #خربوزه و انار و انجیر فراوان و خوب دارد. 🔸️به حمامی که نزديك منزل ما بود رفته بسیار #کثیف دیدم. عبدالواسع جعبه هلوها را باز کرده نگاه کرد بی‌عیب و سالم بود. این را از کرامات غلامرضا #شیشه‌گر می‌شمرد. برای آذوقه راه چای و نان و پنیر و خربزه خریده دو ساعت پیش از غروب آفتاب حرکت کردیم. 🔹️راه اصلا #هموار است تا سه ساعت از شب رفته وارد پل دلاك شدیم. چاپارخانه نداشت و کاروانسرای بسیار کثیفی داشت که قابل #نزول نبود توقف نکرده، گذشتیم. 🔸️مترددین در راه بسیار بودند. دو فرسنگ راه رفته به #صدرآباد رسیدیم، آبی خورده باز اقامت نکردیم و شوره زاریکه سه #فرسخ مسافت دارد طی کرده نیم ساعت از آفتاب گذشته وارد کاروانسرای #حوض_سلطان شدیم، کاروانسرا خوب بود، امتیازی از جاهای دیگر داشت، قهوه خانه و بقالی در دالان کاروانسرا و #علافی و خبازی در بیرون دارد. 🔹️سبب امتیاز آن را پرسیدم. گفتند: چون ملك آقا محمدحسن پسر مرحوم حاجی علی است مواظبت در آبادی دارد، حوضی که در زمان #صفویه ساخته شده هنوز آباد است مردم حیوانات را از آن #سیراب می‌کنند. کاروانسرا آب انبار هم دارد و آب جاری هم از راه دوری آورده اند #چاپارخانه هم در آنجا بناشده لکن چون کاروانسرا خوب است کسی در چاپارخانه منزل نمی‌کند... 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸 محدوده قم در دهه بیست ✏️سیدحسن فاطمی‌موحد 🔸️مرحوم حاج محمد #خوش_نژادیان، از سالمندان قمی و خوش حافظه بود. سال ۱۳۸۴ از ایشان خواستم #محدودۀ قم در سال ۱۳۲۰ را به من نشان دهد. او را سوار موتور سیکلت کرده به محله‌های #قدیمی قم بردم و محدودۀ شهر را این‌گونه نشانم داد: 🔹️قم از طرف #شمال، به محله‌هاى باغ پنبه و آلوچو منتهی می‌شد. و بيمارستان كامكار و شهربانى واقع در خيابان باجك و اطراف آنها باغ و زمين زراعى بود. از طرف #جنوب، چهارراه شهدا و مدرسۀ حجتيّه زمين بود. كوچه‌هاى پشت كتابخانۀ آيت‌اللّه #مرعشی نجفى و منزل امام خمينى هم باغ بود. 🔸️ از طرف #شرق، به بيمارستان نكويى نمى‌رسيد و در زمین اين بيمارستان زراعت می‌کردند و خيابان چهارمردان تا محلۀ سجاديه می‌رسید. خيابان‌هاى آذر و چهارمردان وجود نداشتند و هنوز ادامۀ كوچه‌ها پيچ در پيچ در يك طرف خيابان، در طرف ديگر معلوم است. محلۀ چهارمردان قديمى‌تر از آذر است. 🔹️قم از طرف #غرب به رودخانۀ بزرگ منتهی می‌شد و این رودخانه تقريبا يك سوم مسجد اعظم و همۀ خيابان بهار را در بر می‌گرفت. خيابان‌هاى اراك و خاكفرج جاده‌اى با عرض تقريبا چهار متر بود و بقيۀ آن جزو رودخانه بود. 🔸️در گذشته #رودخانه ديوار نداشت تا اين‌كه #سيل آمد و برخى خانه‌ها را خراب كرد. پس از آن، در دو طرف رودخانه ديوار كشيدند. طرف غرب رودخانه، بيابان و زمين زراعى و باغ قرار داشت و اوايل كوچه‌هاى حاج زينل و #آقابقّال را تازه ساخته بودند و از آن‌جا تا رودخانه را زراعت مى‌كردند. #پمپ_بنزين در خيابان امام كاملا خارج قم قرار داشت. قم‌پژوهی 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📽 خاطرات مالکِ شرکت #زر_ماکارون از دوران کودکی‌اش در #قم 🔹️من در قلعه #مبارک‌آباد قم به دنیا آمدم. این قلعه را حاج شیخ‌عبدالکریم #حائری_یزدی برای فقرا ساخته بود. 🔸️ من زیر خط #فقر زندگی کردم. فقر یک سطح بالاتر از زندگی من بود. 🔹️وقتی به دنیا آمدم سر #نخواستنم دعوا شد و پدرم زن و بچه را #رها کرد و رفت. 🔸️شب‌های جمعه در قبرستان #وادی_السلام قم قبر می‌شستم و پول می‌گرفتم. 🔹️الان ده هزار و سیصد همکار (حقوق‌بگیر) دارم. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🔺️حمایت مالی یک مرجع #شیعه از مجله‌ی اهل #سنت 🎙آیت‌الله واعظ‌ زاده خراسانی: 🔹️رفیق ما آقای #میردامادی می‌گفت یک روز صبح در بازار به نماینده آقای #بروجردی برخورد کردم و گفتم: حاجی #رساله‌الاسلام در مصر توسط چند آخوند #الازهری منتشر می‌شود اما اینها پول ندارند. تو #پول بده ما بفرستیم برایشان. اصلاً دارالتقریب پول می‌خواهد؛ چون دولتی نبود، عنایت داشتند که از #دولت هیچ کمکی نگیرند. 🔸️ چند روز بعد او را در بازار دیدم. داشت از دور می‌خندید. گفتم: حاجی چه کار کردی؟ گفت رفتم به آقای #بروجردی گفتم. ایشان گفت: هم خودت پول بده و هم از #وجوهات بده. 🔹️بعد از رحلت آیت‌الله بروجردی، رسالة‌الاسلام که در مصر چاپ می‌شد #تعطیل شد. یعنی با پول او منتشر می‌شد. ما فهمیدیم که حتی آیت‌الله بروجردی پول رسالة‌الاسلام را می‌دهد که در #مصر چاپ شود. اینقدر همه‌اش هم که بحث شیعه نبود؛ بحث وحدت بود؛ افکار اهل تسنن مطرح بود، تعریف #خلفا بود همه چیز بود، درباره شیعه هم بود... . 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📽 آرزوهای #حسین_ملات، رزمنده بانمکِ قمی، از نحوه‌ی شهادتش 🔹️حرفی نداشتم توو تشییع جنازه‌م ده پونزده نفر #خفَه بشن. اونا که میخوان از دنیا برن با سَکته و #تصادف، توو تشییع جنازه من از بین برن... 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🗞 خبر مراسم نصب #ضریح جدید حرم حضرت معصومه (س) 🗓 سال ۱۳۲۸ شمسی 🔸️با حضور آیت‌الله‌العظمی #بروجردی 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸 سنگ قبر #قهرمان_میرزا قاجار؛ پسر عباس میرزا و حاکم آذربایجان 🔸️این سنگ قبر از #مقبره خانوادگی آن خاندان در قم جدا و سپس به #موزه_آستانه منتقل شده است. 🔹️قهرمان‌میرزا پسر عباس ميرزاى نايب السلطنه (برادر تنى #محمد_شاه قاجار) كه در كنار پدربزرگش #فتحعليشاه در حرم حضرت معصومه به خاك سپرده شد. 🔸️نوادگان‌شان نام خانوادگى "#قهرمانى" و "#قهرمانى_قاجار" را اختيار كردند. 📍محل دقیق قبر فتحعلیشاه قاجار 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸 نمایی از پل #آهنچی از زاویه حرم حضرت معصومه 🗓دهه سی شمسی 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸 راهنمای #تلفن شهر قم 🗓سال ۱۳۴۸ شمسی 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🎙 لحظه‌های آخر؛ حجت‌الاسلام اقبالیان 🔹️در یکی از روزهای تیرماه سال ۱۳۹۶ در خانه نشسته بودم. ناگهان حس کردم از زمین جدا می‏شوم. هرلحظه منتظر بودم تا از زمین خاکی #رها شوم. پسرم آن روز مهمان ما بود. وقتی دید حالم دارد خراب می‏شود، از گوشی موبایلم شمارۀ کاظم #پورامینی و رضا #پاینده، از رفقای دوران جنگ را پیدا کرد و با آن‏ها تماس گرفت. 🔸️حالم آرام ‏آرام داشت خراب‏تر می‏شد. کاظم فوراً #آمبولانسی خبر کرده بود تا مرا به تهران ببرند. من که از همان دقایق اول از هوش رفته بودم و چیزی به خاطر نداشتم، نزدیک #مرقد امام(ره) حس کردم روبروی گنبد سیدالشهدا(ع) هستم و دستی از دل حرم به سمتم دراز شد. 🔹️آن دست چیزی مثل خاک را در کف دستم گذاشت و صدایی آمد: «این هم #دوسومش!» ناگهان، از پشت سر آمبولانس صداهایی به گوشم ‏می‏رسید. در همان حالت بی‏هوشی بلند شدم تا ببینم صدای کیست؛ همه آن‏هایی که در سال‏های زندگی #خدمتی به آن‏ها کرده بودم پشت سر ماشین می‏دویدند. 🔸️آن دختر #معلول ذهنی که هر کاری از دستم برمی‏آمد برایش انجام می‏دادم گریه می‏کرد و می‏گفت: «بابای من رو #کجا می‏برید؟» آن جانبازی که چندین سال پیش سیلی محکمی به گوشم زده بود، آن #پیرزنی که گه‏گاه برایش پول و غذا می‏بردم، دخترهایی که برایشان از این و آن پول جهیزیه فراهم کرده بودم، همه دنبال آمبولانس می‏دویدند. 🔹️بعد از چندلحظه دوباره از هوش رفتم و دیگر چیزی درخاطرم نماند. تا اینکه پس از یک هفته که #پزشکان گفته بودند به احتمال ۹۹درصد از اتاق عمل زنده بیرون نمی‏‌آیم، به هوش آمدم. 📚 کتاب حجره شماره دو- به قلم رضایزدانی 🔗کانال #تاریخ_شفاهی_قم: @tarikhqom

📜 دفتر سازمان مجاهدین خلق در قم کجا بود؟ 🔸️دفتر این سازمان در بوستان #نجمه کنونی واقع بود که در ۱۳ تیرماه ۱۳۵۸ به دلیل #حمله‌های اعضای این سازمان به مرکز #آموزش پاسداران قم، توسط مردم تخلیه شد. 🗞خبر روزنامه #اطلاعات درخصوص این واقعه: 🔹️برای سومین بار در این هفته، حمله‌ای به مرکز آموزش پاسداران انقلاب #قم صورت گرفت و منجر به #مجروح‌شدن عده‌ای از پاسداران شد. 🔸️به دنبال این حمله، شب‌هنگام #مردم قم در مقابل دفتر جنبش ملی مجاهدین (#منافقین) این شهر اجتماع کرده و خواستار انحلال این دفتر شدند. 🔹️مردم با وجود ممانعت پاسداران، وارد این دفتر شدند و ضمن بیرون‌کردن افراد حاضر در ساختمان، مقادیر زیادی #سلاح از آن محل به دست آوردند. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀توصیف شیخ محمدحسین #کاشف_الغطا از قبرستان #شیخان قم 🗓دوران قاجار 🔸️رغبتی که افراد به مجاورت با آن خوبان پاک و با آن بزرگان داشته‌اند، شمار قبرهایش [قبرستان شیخان] را فزونی بخشیده و از بزرگترین #گورستانهای ایران کرده است حکومت ایران دستور داده بود آن قبور را بزدایند. 🔹️آن زمین بزرگ اکنون یکی از بوستانهای #شهرداری و گردشگاه عمومی شده است. وقتی از آنجا می‌گذشتم چند عمله دیدم که #استخوان‌های اموات را درآورده و با خاکها می‌بردند تا بیرون از شهر بریزند. 🔸️در آن گورستان جز مقابر بعضی مشاهیر مثل پدر شیخ #صدوق و امثال وی قبری باقی نمانده است. اینها نیز در جای پرتی از گورستان قرار دارند. 📚منبع: کتاب "بند بند سرگذشتم" خاطرات محمدحسین کاشف‌الغطا 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀 وضعیت شهریه طلاب قم به روایت شیخ محمدحسین #کاشف_الغطا 🗓 دوره قاجار 🔸️بالای قبر عقيله‌الائمه، حضرت #معصومه (س) گنبد طلای بلندی قرار دارد. زیر گنبد، روی قبر، #ضریحی نقره‌ای نصب شده، اما فضای حرم بسیار کوچک است. پیرامون حرم رواقهای پرشماری دیده می شود که در آنها بسیاری از سلاطین #صفویه مدفونند. 🔹️یک صحن قدیمی متوسط و یک صحن جدید بزرگ دارد که مرحوم صدراعظم #اتابک امین‌السلطان ساخته و قبر خودش نیز همان جاست. پول هنگفتی صرف ساختنش کرده است. 🔸️کنار صحن کهن یک #مدرسه‌ی قدیمی بزرگ پر از #طلبه بود؛ یکی از درهایش به صحن کهن باز می‌شود. مقداری کتاب خطی با یک درس‌گاه دارد که جناب حجت حاج شیخ عبدالکریم #حائری ایده الله در آن درس می گوید. 🔹️ایشان برای تمام طلابی که در قم هستند و شمارشان به چندهزار نفر می‌رسد، #شهریه مقرر کرده که حسب طبقاتشان از بیست و سی تومان تا پنجاه تومان در ماه می‌گیرند. 🔸️ایشان به دیگر #طلاب اهل قم و حتى أكثر ائمه جماعات قم نیز شهریه می‌دهد. هیچ مبلغی از #وجوه شرعیه را خودش دریافت نمی‌کند بلکه #تجار می گیرند و #قبض می‌دهند؛ خودشان هم بـیـن طـلاب بـه مقدار معینی تقسیم می‌کنند. طلاب نیز هر سال پیش هیئتی از #حکومتیان امتحان می‌دهند. 📚منبع: کتاب "بند بند سرگذشتم؛ خاطرات محمدحسین کاشف‌الغطا 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀 وصف محمدباقر متولی‌باشی از زبان شیخ محمدحسین #کاشف_الغطا 🔸️از افضل #مهاجران به قم و از رجال برجسته‌ی آن شهر، سید جلیل بزرگوار آقاسید محمدباقر #متولی‌باشی (دام عزه) است که نه تنها در ایران بلکه در غیر ایران هم نظیر ندارد. 🔹️#بخشندگی و کرمش همچون ابر و اخلاقش کریمانه و نیکوست. با آن طبع لطیف و روح #میهمان‌نوازش تواضع و متانت را نیز آمیخته و خوش خلقی و خوش ذاتی را به وقار آراسته است، ولی افسوس که ناخوش احوال گشته و به خاطر کلان بودن جسمش توان #راه_رفتن ندارد و همواره یک جا نشسته است. 🔸️پسر بزرگش [#سالارالتولیه] نیز همین گونه بوده، اما پس از معالجات طولانی در بیمارستانهای #اروپا و پولهای هنگفتی که خرج کرده‌اند، پسر اندکی بهبود یافته و توان حرکت و راه رفتن پیدا کرده است. 🔹️خــود متولی باشی نتوانست به دیدارم بیاید. پسرش را با جمعی از نزدیکانش فرستاد‌‌ و #عذر خواست. عذرش را پذیرفتم و گفتم که خودم به دیدارش خواهم رفت. ماشینش را دنبالم فرستاد. 🔸️بیرون قم در یکی از باغها و املاکش [باغ #سالاریه] بود. رفتم و دیدمش. به #ولیمه‌ای در منزل درون شهرش نیز دعوتم کرد و میهمانی مجللی داد. 🔹️برجسته ترین علما، رؤسای #حکومتی و تجار آمده بودند. بهترین غذاها و نوشیدنی‌ها را با همه رقم میوه‌ی چهار فصل به میهمانان تقدیم کردند. اول زمستان بود اما #زمستان قم بسیار معتدل و مانند پاییز دیگر جاهاست. 📚 منبع: کتاب "بند بند سرگذشتم"؛ خاطرات سیدمحمدحسین کاشف‌الغطا 📸 نفر سمت راست: آیت‌الله شیخ عبدالکریم #حائری یزدی نفر سمت چپ: میرزا محمد باقر #متولی‌‌باشی (تولیت حرم) 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸 حرم حضرت معصومه (س) 🗓 سال ۱۲۸۰ خورشیدی 📷عکاس : Antoine Sevruguin 📍محل نگهداری : آرشیو ملی هلند 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸 واعظ بیت آیت‌الله گلپایگانی 🔸️از راست به چپ: مرحوم سیدمحمد #آل_طه از وعاظ قم، شادروان سیدعلی آل طه از دبیران دبیرستان حکیم نظامی (امام صادق کنونی) و زنده‌یاد استاد احمد اوحدی 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀شاهد یک تصادف 🔸وقتی زلزله #کاخک اتفاق افتاد حاج آقا مهدی به من گفت می‌خواهم به کاخک بروم چون #بهائیها دارند بچه‌هایی را که پدر و مادرشان را از دست داده‌اند برای نگهداری می برند و آنها را بهائی میکنند. شب را منزل آیت‌الله #صدوقی در یزد ماندیم. صبح دو تا جیپ آهو متعلق به یکی از تجار #یزد به ما دادند. حاج آقا مهدی(گلپایگانی) صندلی جلوی ماشین نشسته بود. 🔹جاده #طبس، جاده بدی بود و خاک نرمی داشت. حاج آقا مهدی برای آنکه عمامه‌اش خاکی نشود، آن را در #دستمالی گذاشته و داخل داشبورد قرار داده بود. ماشین جلویی حاج آقا مهدی و ماشین عقبی هم ما بودیم. 🔸️ما با فاصله حدود ۱۰۰ یا ۲۰۰ متر از هم در حرکت بودیم. کامیون باری که از طرف مقابل می‌آمد و راننده‌اش #جوان ۲۰ ساله ای بود می خواست سر پیچ از ماشین حاج آقا مهدی #سبقت بگیرد که برخوردی رخ داد و حاج آقا مهدی در پی این تصادف #مجروح شد. 🔹️من وقتی رسیدم دیدم سر ایشان برهنه است. عمامه‌اش را روی سرش گذاشتم و آن را با دست گرفتم تا بلکه #خون‌ریزی سرش کمتر شود. اما خونریزی به حدی بود که از بین انگشتان من بیرون می زد.در بین راه متوجه شدم که خونریزی بند آمده است. همان جا فهمیدم که کار #تمام شده است. 🔹وقتی #تیمسار_اویسی فهمید پیام داد که #هلیکوپتر میفرستیم تا جنازه را به قم ببرد. آیت‌الله صدوقی گفتند من جنازه را جز به آمبولانس بیمارستان #گلپایگانی تحویل نمی دهم. هوا گرم بود. چندین قالب یخ آوردند. داخل آمبولانس چیدند و جنازه را به #قم رساندند. 📍حاج آقا مهدی #گلپایگانی فرزند ارشد آیت‌الله گلپایگانی در بامداد ۳۱ شهریور ۱۳۵۷ بر اثر #تصادف رحلت کرد. تشییع جنازه او در قم به ویژه به دلیل نزدیکی به حادثه هفده شهریور به تظاهرات علیه رژیم #طاغوت تبدیل شد. 📚منبع: خاطرات سید محمد آل طه، نشر عروج 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom