هدایت شده از یک آیه در روز
.
5️⃣ «لا تَعْضُلُوهُنَّ لِتَذْهَبُوا بِبَعْضِ ما آتَيْتُمُوهُنَّ»
باز پسگرفتن مهريه با زور، و با تحت فشار قرار دادن همسر، حرام است.
(تفسير نور، ج2، ص261)
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
6️⃣ «وَ لا تَعْضُلُوهُنَّ لِتَذْهَبُوا بِبَعْضِ ما آتَيْتُمُوهُنَّ إِلاَّ أَنْ يَأْتينَ بِفاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ»
تنها در صورتى كه زن در مسیر بىعفّتى باشد، مرد حقّ سختگيرى دارد.
(تفسير نور، ج2، ص261)
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
9️⃣ «وَ عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ»
مبنای معاشرت با زنان باید بر اساس «معروف» باشد، نه بر اساس «تساوی محض» و نه بر اساس «تعصبهای سنتی»‼️
🔖بحث تخصصی #جامعهشناختی:
#تساوی زن و مرد
تضییع #حقوق_زنان در بسیاری از جوامع سنتی، و به طور خاص، تضییع فاحش حقوق زنان در غرب تا یک قرن گذشته، که حتی حق مالکیت و استقلال اقتصادی را برای آنان به رسمیت نمیشناختند، در کنار منافع نظام سرمایهداری برای استخدام زنان هم به عنوان کارگر ارزانقیمت، و هم استفاده از ابعاد جنسی او به عنوان ابزاری برای فروش بیشتر کالا، و نیز به عنوان یک کالای قابل معامله، دست به دست هم داد تا نهضت احیای حقوق زن در غرب، با شعار تساوی زن و مرد، بیش از آنکه در مسیر احیای حقوق زن گام بردارد به سمت استثمار زن، و نابودی کانون خانواده قدم نهد. (نظام حقوق زن در اسلام، (مطهری)، ص12-23)
⛔️در مقابل این جریان،
🔹 برخی مانند شهید مطهری از همان کلمه «تساوی حقوق» استفاده کردند، اما آن را ذیل مفهوم عدالت بازتعریف نمودند؛ و توضیح دادند که تساوی، زمانی واقعا ارزش است که در راستای عدالت باشد. در واقع، اینان هشدار دادند که تساوی در جایی قابل دفاع است که تشابه در کار باشد: اگر بخواهیم ده عدد خودکار را بین دو نفر توزیع کنیم، اقتضای عدالت این است که به هریک 5 خودکار بدهیم؛ اما در جایی که با امور نامتشابه سر و کار داریم، تساوی به معنای عدالت، تنها زمانی میسر میشود که مساله را به عنوان سرجمع نهایی درنظر بگیریم نه تساوی جزئینگر: اگر 3 خودکار و 2 ماژیک و 1 رواننویس (که قیمت رواننویس سه برابر خودکار باشد) داشته باشیم، اقتضای عدالت این نیست که به هریک صرفا 3تا از اینها را بدهیم، بلکه یک رواننویس و یک ماژیکی که به یک نفر داده میشود معادل 3 خودکار و یک ماژیکی است که به نفر دوم داده میشود. اگر زن و مرد واقعا تفاوتهای جسمی، روانشناختی، و جامعهشناختیای دارند، اقتضای مساواتی که از جنس عدالت است، این است که حقوق آنان با لحاظ تفاوتهایی که بین آنان وجود دارد، طراحی شود.
🔹و برخی مانند علامه طباطبایی، از ابتدا در برابر کلمه «تساوی» ایستادند و به زبان حال گفتند: وقتی مساله اصلی ما عدالت است و عدالت لزوما به معنای تساوی نیست، بگوییم که احیای حقوق زن در گروی تساوی آنها نیست؛ بلکه در گروی آن است که در معیشت و معاشرت، آن گونه که واقعا پسندیده و معروف است عمل شود: انسانها در ابعادی از معیشتشان با هم مساویاند، طبیعی است که در این ابعاد از حقوق و جایگاه اجتماعی مساوی برخوردار باشند؛ اما در عین حال، جامعه به طبقات مختلفی تقسیم میشود که این طبقات در برخی از ابعاد واقعا با هم تفاوت دارند؛ و نباید اصل مشترک انسانیت را بهانهای برای نادیده گرفتن این تفاوتها قرار داد. این تفاوتها را در عرصههای مختلفی همچون قوت و ضعف، علم و جهل، بزرگی و کوچکی، ریاست و مرئوسیت، و ... می توان ملاحظه کرد که هریک اقتضائات خاصی دارد. طبقهبندی انسانها در طبقات مردان، زنان، کودکان، از جمله این دستهبندیهاست: اگر معامله کودکان خردسال ممنوع و غیرقانونی اعلام میشود، اقتضای عرفی این طبقه از جامعه است؛ و خطاست که خیال کنیم اقتضای عدالت و تساوی حقوق این است که هیچ فرقی بین افراد در هیچ زمینهای نماند. (الميزان، ج4، ص256) به همین ترتیب میتوان گفت اگر برخی از مشاغل اجتماعی صرفا باید به کسانی که در طبقه عالمان و متخصصان آن عرصه قرار دارند داده شود، به معنای تضییع حقوق دیگران نیست. ویا اینکه اگر کسی در مقام ریاست قرار گرفت امتیازات و امکاناتی باید در اختیارش قرار گیرد که در اختیار دیگران قرار نمی گیرد، ترجیح ظالمانه باشد. البته تردیدی نیست که تفاوت افراد در برخی طبقات بدین معنا نیست که آنها هیچ شباهتی با هم ندارند، اما اینکه به بهانه تساوی زن و مرد، همه تفاوتهای واقعی که عرف هر جامعهای میفهمد مورد انکار قرار گیرد، ظلمی مضاعف به زنان را در پی خواهد داشت.
@yekaye
👇ادامه مطلب👇
هدایت شده از یک آیه در روز
@yekaye
📝 تکمله مطلب فوق
در سال 1979 روانشناس اجتماعی فمینیست، رودا انگر اصطلاحی جدید به نام «جنسیت» «gender» وضع کرد در مقابل کلمه «جنس» «sex» بود. ادعای او این بود که اگرچه به لحاظ بیولوژیکی تفاوتهای غیرقابل انکاری بین زن و مرد وجود دارد (که اینها را در مقوله «sex» قرار میداد)، اما تفاوتهایی که به لحاظ اجتماعی بین زن و مرد وجود دارد و مولفههای مردانگی را متفاوت از مولفههای زنانگی میدانند تفاوتهایی غیراصیل است تحت تاثیر برساختهای فرهنگی و اجتماعی؛ و پیشنهاد کرد که تفاوتهای فرهنگی-اجتماعی زن و مرد تحت عنوان «gender» مورد توجه قرار گیرد که تا از واقعیت بیولوژیکی زن و مرد متمایز شود. با شدت گرفتن رويكردهاي فمينيستي در مطالعات روانشناسي، کمکم این دیدگاه گسترش یافت كه تمامی آنچه به اسم تفاوتهاي روحیات زنان و مردان معروف است، صرفا ناشي از تربيتهاي خارجي و القائات محيطي، و لذا اكتسابي است، و با تغيير الگوهاي تربيتي ميتوان بر اين تفاوتها فائق آمد. اما تحقیقاتی که بویژه در علوم شناختی (cognitive knowledges) از اوایل دهه 2010 انجام شد، با نشان دادن ارتباط شدید بین فیزیولوژی و ژنتیک با بسیاری از ویژگیهای اجتماعی و فرهنگی مردان و زنان، بار دیگر بر واقعی بودن بسیاری از این تفاوتها صحه گذاشت. (این بحث را به تفصیل در مقاله «همجنسگرایی: اختلال یا امر طبیعی» که بزودی منتشر خواهد شد توضیح دادهام.)
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
🔟 «وَ عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ فَإِنْ كَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسى أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ يَجْعَلَ اللَّهُ فيهِ خَيْراً كَثيراً»
حتی اگر از زنان بدتان میآید، باز با آنان بر اساس معروف معاشرت کنید! چرا که خوشایند و بدآیند شما معیار نیست❗️
💠نکته تخصصی #جامعهشناختی
معنایی که در نظر اول از تعبیر «فَإِنْ كَرِهْتُمُوهُنَّ» به ذهن میرسد این است که اگر از این زنان که همسرتان هستند خوشتان نمیآمد و تمایلی به ادامه زندگی مشترک با آنان نداشتید ...» که در این حالت کلمهای در تقدیر است؛ یعنی: اگر «باقی ماندن در نکاح با» آنان را خوش ندارید.
🤔اما
برخی از مفسران یک معنای دیگر هم برای این آیه مطرح کردهاند؛ و آن اینکه
هیچ کلمهای در تقدیر نگیریم و بد آمدنِ آنان مستقیما ناظر به خود زنان باشد، نه نکاح با آنان؛
که در این صورت اشاره است به تعصبی که در برخی از مردان در جاهلیت وجود داشت و هنوز در میان برخی از افراد وجود دارد که زنان را موجودی ناقص که هیچگاه به حد انسانیت نمیرسد و صرفا طفیلی وجود مرداناند قلمداد میکنند و به همین جهت هرگونه معاشرت و حضور آنان در جامعه را برنمیتابند و بر این باورند که زنان باید همواره تحت استیلا و اطاعت محض از مردان زندگی کنند.
🤔آنگاه قرآن کریم به تعبیر «عاشروهن بالمعروف» این تعصب را به چالش کشیده و از مردان خواسته که بر اساس معروف، (یعنی آنچه واقعا در عرف زندگی بشری شایسته است) با زنان معاشرت کنند؛ و اگر زنان را ناخوش میدارند، بدانند که معیار صرفا خوشایند و ناخوشایند آنان نیست؛ چهبسا چیزهایی که آنان ناخوشایند میدانند در حالی که خداوند خیر فراوانی در آن قرار داده است.
📚 (الميزان، ج4، ص257 )
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
⏸ ) «وَ عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ»
ضابطه روابط بین زنان و مردان، باید «عرف جامعه دینی» باشد؛ نه «اختلاط بیضابطه»، و نه «محدودیت از روی تعصب»
💠نکته تخصصی #جامعهشناختی
غلبه فضای مدرنیته در کشور ما وضعیت را به گونهای درآورده که
🔻برای بسیاری از مردان و زنان، حتی مردان و زنان مذهبی، برقراری روابط با افراد نامحرم، حتی در حد اختلاط بسیار صمیمانه و عاطفی و شوخی و ...، به صورت امری کاملا عادی و بیاشکال درآمده است.
🔻در سوی دیگر برخی گمان میکنند که حد مجاز روابط زن و مرد نامحرم در اسلام، بسنده کردن به موارد اضطرار است؛ و هرگونه حتی گفتگو با یک زن نامحرم، در جایی که ضرورت این گفتگو به حد وجوب نرسیده باشد، دور شدن از تعالیم اسلام است.
🤔آن خطایی که در هردوی این نگاهها مشترک است، این است که به تفاوت موقعیت افراد با همدیگر بیتوجهاند و روابط بین افراد نامحرم در همه شرایط را با یک چوب میرانند.
در این آیه، ضابطه روابط و معاشرت بین زن و مرد را #معروف قرار داده است؛
یعنی معیار را در روابط زن و مرد روشی است که جامعه با در نظر گرفتن راهنمایی عقل و شرع و فطرت میپسندد و در #عرف جامعه مومنان قابل قبول است؛
و این عرف، در موقعیتهای مختلف، اقتضائات متعددی دارد:
مثلا بحث پر شور و حرارت یک ساعته یک دانشجوی دختر در راهروی دانشگاه با استاد خود خلاف عرف دینداران نیست
اما همین سبک گفتگوی همین دختر با همان استاد در داخل یک پاساژ میتواند خلاف عرف جامعه متدینان باشد.
🔖(این تحلیل را آقای امیرحسین بانکیپور در مقالات و سخنرانیهای خود به عنوان نظریه رابطه دختر و پسر بر اساس معروف، در مقابل رابطه بر اساس اختلاط ویا اضطرار مطرح کرده است.)
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
4️⃣1️⃣ «عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ فَإِنْ كَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسى أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ يَجْعَلَ اللَّهُ فيهِ خَيْراً كَثيراً»
حلّ مشكلات خانواده و داشتن حلم و حوصله، براى سعادت فرزندان، بهتر از جدايى و طلاق است. (تفسير نور، ج2، ص261)
💠نکته تخصصی #جامعهشناختی
تفاوت #ازدواج_در_اسلام_و_غرب
در مدرنیته تلقی افراط و تفریطیای از مساله ازدواج پدید آمد که در سست شدن بنیاد خانواده بسیار موثر بود:
⭕️از یکسو، عدهای ازدواج را کاملا به عنوان یک نهاد اجتماعیای قلمداد کردند که همچون عموم شرکتها و موسسات اجتماعی، قواعدش فقط به دلخواه و قرارداد موسسان آن وابسته است؛ یعنی صرف یک شراکت برای نفع بیشتر بردن؛ و از این رو، خانواده هیچ تقدسی ندارد، و برهمزدن آن همانند پایان دادن به کار هر موسسه و شرکتی است که صرفا به دلخواه موسسان آن وابسته است.
📛از سوی دیگر، با تاکید افراطی بر مفهوم عشق از سویی، و به خاطر تنگنایی که در حقوق کلیسایی وجود داشت (که اگر کسی ازدواج میکرد حق طلاقی در کار نبود و طرفین تا آخر عمر باید به پای هم میماندند و میسوختند) عدهای ازدواج را متوقف بر پیدایش عشق بین دو نفر قلمداد کردند
و به جای اینکه زن و مرد با تاسیس زندگی مشترک، بتدریج به افق عشق برسند، با برقراری روابطی با عنوان دوستدختر/ دوستپسر از تاسیس رسمی خانواده، تا پیش از اینکه به خیال خود به عشق برسند، خودداری نمودند؛
چنانکه امروزه حتی مردان و زنان فراوانی در جوامع غربی پیدا میشوند که از همدیگر بچهدار هم شدهاند اما هنوز به این نظر نرسیدهاند که برای هم مناسبند و هنوز رسما با هم ازدواج نکردهاند❗️
🕋اما در نگاه اسلامی،
🔺از طرفی پیوند ازدواج یک پیوند مقدس، و به تبع آن، خانواده متمایز از تمامی شرکتهای اجتماعی دلبخواهی است؛ پیوندی است که به همه انسانها توصیه شده که در آن درگیر شوند و خودداری از آن، اگر چه حرام نشده، اما بشدت مذمت شده است؛ چرا که تعالی و رشدی برای انسان دارد که در هیچ جای دیگری این نحوه رشد حاصل نمیشود (تعلیم و تربیت در اسلام، مطهری، ص165-169)
🔺و از سوی دیگر، اگرچه وضع مطلوب روابط خانوادگی را حصول آرامش و تحقق مودت و رحمت معرفی نموده: «وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْها وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَة» (روم/۲۱) و اگرچه راه طلاق را برای افرادی احساس میکنند نمی توانند به زندگی مشترک ادامه دهند باز گذاشته، اما این گونه نیست که اگر چنین فضایی همان ابتدا در خانواده شکل نگرفت، آن خانواده را نامطلوب قلمداد کند و ادامه آن را بیحاصل بشمارد؛ بلکه از طرفین میخواهد در برابر ناملایمات این مسیر و حتی ناخرسندی زن و شوهر از همدیگر صبر پیشه کنند که خداوند خیر فراوانی در آن قرار میدهد.
🤔شاید این خیر فراوان آن باشد که با همین صبر و همراهی در سختیهاست که کمکم روح زن و مرد و افقهای معرفتی و احساسی آنها به هم نزدیک میشود و بتدریج عشق به همدیگر را در خود تجربه خواهند کرد.
در واقع،
💢اگرچه رسیدن به عشق یکی از آرمانهای خانواده مطلوب است، اما بسیار خطاست که شروع تشکیل خانواده را در گروی تحقق این آرمان قلمداد کنیم و نرسیدن به این آرمان در هر مرحلهای از زندگی مشترک را دلیل بر ناموفق بودن خانواده و بهانهای برای برهم زدن این کانون مقدس قرار دهیم.💢
🔖همچنین به تدبر 17 توجه کنید.
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
7️⃣1️⃣ «عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ فَإِنْ كَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسى أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ يَجْعَلَ اللَّهُ فيهِ خَيْراً كَثيراً»
در جای دیگر فرمود «عَسى أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ» (بقره/216)
اینجا تعبیر را تغییر داد و حتی نفرمود «وَ هُوَ خَيْرٌ کثیرٌ لَكُمْ» یا اینکه «وَ يَجْعَلَ اللَّهُ فيهِ خَيْراً»؛ بلکه هم بر این تاکید کرد که خداوند این خیر را در آن قرار می دهد ❗️
و هم بر کثیر بودنش اصرار ورزید‼️
🤔مسائل زندگی انسان پیچیدگیهایی دارد که بسیاری از اوقات در حسابهای ما و در حد فهم و تحلیل ما قابل محاسبه نیست؛
از این روست که خداوند فرمود «عَسى أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ» (بقره/216).
اما
ظاهرا این آیه به امری فراتر از این اشاره میکند🤔
ا🤔
ا🤔
ا🤔
ا🤔
💢در عرصه خانواده وضعیت انسان به نحوی است که گاهی حتی اگر پیچیدهترین دستگاه محسباتی را هم داشته باشیم شاید خیری در برقراری این پیوند خانوادگی نیابیم، اما همین که طرفین زندگی مشترک را علیرغم ناخرسندیها ادامه دادند، خداوند در آن زندگی خیر فراوانی قرار میدهد.💢
این تعبیر «خدا در آن قرار میدهد» گویی اشاره است به اینکه این تفضلی اضافی از جانب خداست؛ نه صرفا اینکه در آن رابطه خیری بوده و شما نمیدانستهاید.
💠نکته تخصصی #جامعهشاختی
تقویت تدریجی #بنیان_خانواده
چنانکه در تدبر 14 اشاره شد پیوند ازدواج ماهیتی متفاوت با سایر شراکتهای اجتماعی دارد.
یکی دیگر از تفاوتهای آن این است که چون نیازی فطری و درونی و یک نحوه مکمل بودن زن و مرد را به سوی هم سوق داده است؛ مساله ماهیتی متفاوت پیدا کرده است.
عموم شراکتهای ما برای رفع نیازهای عادی فردیای است که آن نیاز در جمع سادهتر تامین میشود.
اما در پیوند ازدواج این گونه نیست که فقط یک نیاز فردی (حتی نیاز جنسی) عامل این پیوند باشد؛
چون یک نیاز روحی متقابل این پیوند را برقرار کرده، با خود ایجاد این پیوند، ارتقایی در زندگی و معرفت و عواطف طرفین حاصل میشود که وابستگی خاص و جدیدی را بین آنها رقم میزند و آنها را به تجربه عمیقتری از زندگی میرساند. 🤔
از این رو، یک ازدواج موفق، ازدواجی نیست که لزوما با عشق شروع شود❗️ اما ازدواجی است که حتی اگر در مقاطعی اختلاف و درگیریای بین زن و شوهر وجود دارد، بهتدریج به افقی وارد میشوند که روز به روز پیوند آنها عمیقتر میشود.🤔
شاید بدین جهت است که در روایات این اندازه بر صبر کردن و مدارا با همسر تاکید شده است:
🌹 گویی اگر کسی بتواند چند سال اول زندگی را با صبر و تحمل هم که شده سپری سازد، روحهای طرفین چنان سنخیتی مییابند که جدایی آنها دیگر از هم ناممکن میگردد.
🔅یک شاهد آن این است که هرچه سالهای تحقق پیوند بالاتر میرود، آمار طلاق کمتر میشود (آمار زوجینی که بعد از دو سال زندگی مشترک به طلاق رو میآؤرند بسیار بیشتر است از آمار کسانی که 5 سال به زندگی مشترک را ادامه دادهاند)
🔅شاهد دیگر بسیاری از پیرمرد و پیرزنهایی است که دائما از همدیگر ایراد میگیرند اما به محض اینکه به هر دلیلی (مسافرت، مریضی یا ...) برای مدتی بین آنها جدایی میافتد شدت وابستگیِ آنها به هم بر همگان آشکار میگردد.
🔅 و شاهد دیگر ...
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
8️⃣1️⃣ «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا ... فَعَسى أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ يَجْعَلَ اللَّهُ فيهِ خَيْراً كَثيراً»
ای مومنان! اگر آنان را خوش ندارید، پس چه بسا چیزی را خوش نمیدارید و خداوند در آن خیر فراوانی قرار میدهد.
🤔گاهی انسان از چیزی خوشش نمی آید و فعلا واقعا هم آن چیز خوشایند نیست؛
اما کسی که مومن است میداند نهتنها هر چیزی در عالم به دست خداست، بلکه اثر گذاشتن امور هم کاملا به دست خداست.
(این آب و غذا نیست که حقیقتا انسان را سیر و سیراب میکند؛ بلکه سیر و سیراب شدن انسان هم به عنایت خداست: «وَ الَّذي هُوَ يُطْعِمُني وَ يَسْقين» (شعراء/79).
پس
مومن به خاطر خدا اقدام می کند؛ و
خدا در همان چیزی که چهبسا واقعیتش ناخوشایندی بود خیر فراوان قرار می دهد‼️
@yekaye
947) 📖 و إِنْ أَرَدْتُمُ اسْتِبْدالَ زَوْجٍ مَكانَ زَوْجٍ وَ آتَيْتُمْ إِحْداهُنَّ قِنْطاراً فَلا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئاً أَ تَأْخُذُونَهُ بُهْتاناً وَ إِثْماً مُبيناً 📖
💢ترجمه
و اگر خواستید همسری را جایگزین همسری کنید و به یکی از آنها مال فراوانی داده باشید پس چیزی از آن را باز نستانید! آیا [میخواهید] آن را به بهتان و به عنوان گناهی آشکار بگیرید؟!
سوره نساء (4) آیه 20
1398/5/28
17 ذیالحجه 1440
@yekAaye
هدایت شده از یک آیه در روز
💐💐💐عید سعید ولایت مبارک باد 🌹🌹🌹
صاحب اسرار «سُبْحان الَّذی أسری» علی است
مقصد سیر رسول از مسجد الاقصی علی است
طاق جفت ابروانش قاب قوسین رسول
آیت حق در مقام قرب «اَو اَدْنی» علی است
شاهد ما بر علوّش آیه های بَیّنه
بین آیات الهی آیت کبری علی است
«قُلْ هو الله احد» تفسیری از اخلاص اوست
در کمال بندگی یکتای بی همتا علی است
حافظ جان علی «فالله خَیْرٌ حافظا»
حافظ قرآن به «إنّا نحن نَزَّلْنا» علی است
آیت الکرسی به اسم اعظمش مستمسک است
ای مسلمانان به قرآن «عُروهُ الوُثقی» علی است
شرح آن را از «اَلَمْ نَشْرَح لک صَدْرَک» بپرس
آنکه شرح صدر میافزود بر طاها علی است
سیرْ در «ما فی السَّموات وَ ما فیِ الارض» کُن
چشم دل وا کن ببین پیدا و ناپیدا علی است
با حدیث طِیر، تا اوج خدا پرواز کن
آنکه با این بال ما را میبرد بالا علی است
«اُدْخُلوُها بسلامٍ ذلک یَوْمُ الْخُلود»
در مقام قاف قرآن جنت الاعلی علی است
از «اَلَمْ اَعْهَد الیکم یا بنی آدم» بپرس
تا بدانی در وفای عهدِ حق «اَوْفی» علی است
آسمانِ «رَبَّنا اَنْزِل علینا مائده»
سفرهدارِ «اَنْتَ خیرُ الرّازقین» مولا علی است
نور علمش «عَلَّم الانسانَ ما لم یَعلم» است
«عَلّم القرآن» علی و «علّم الاسما» علی است
در طریقت، رایت«إنّا هَدَیْناه السَّبیل»
رهنمای «اَلَّذینَ جاهدوا فینا» علی است
اختر تابندهی «إنَّ علینا للهدی»
ماه ظلمتسوز «واللیل إذا یغشی» علی است
نوح، ایمن ماند از طوفان به یمن نام او
باء «بسم اللَّهِ مَجْرَیها و مُرْسَیها» علی است
سجده، راز سر به مُهری بود و آخر فاش شد
رازدار «سَبّح اسم ربک الأعلی» علی است
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
🔹در شان نزول این آیه گفتهاند که در جاهلیت چنین روالی بود که گاه مردی که از زنش خوشش نمیآمد و تصمیم میگرفت با زن دیگری ازدواج کند زن خودش را متهم به فحشاء میکرد تا وی را مجبور سازد که آنچه به عنوان مهریه به او داده را به وی بازپس دهد تا آن را به عنوان مهریه به همسر جدیدش بدهد. (مفاتيح الغيب، ج10، ص13)
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
☀️عمر بن یزید میگوید: به امام صادق ع عرض کردم به من خبر دهید درباره کسی که بر اساس مهریهای بیش از مهر السنه ازدواج میکند؛ آیا جایز است؟
فرمودند: وقتی از مقدار مهر السنه بیشتر باشد، «مهر» نیست، بلکه «نحل» (= عطیه و بخشش) است زیرا خداوند میفرماید: «و اگر ... به یکی از آنها مال فراوانی داده باشید پس چیزی از آن را باز نستانید!» ... همانا مهر زنان مومن پانصد [درهم] است که همان مهر السنه است؛ و گاه میشود که کمتر از پانصد باشد، اما بیش از آن نیست.
🔹توجه: با توجه به سایر روایات، این روایت حمل بر استحباب شده است.
📚تفسير العياشي، ج1، ص229
عَنْ عُمَرَ بْنِ يَزِيدَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع أَخْبِرْنِي عَمَّنْ تَزَوَّجَ عَلَى أَكْثَرَ مِنْ مَهْرِ السُّنَّةِ أَ يَجُوزُ ذَلِكَ؟
قَالَ: إِذَا جَاوزَ مَهْرَ السُّنَّةِ فَلَيْسَ هَذَا مَهْراً إِنَّمَا هُوَ نُحْلٌ؛ لِأَنَّ اللَّهَ يَقُولُ «وَ إِنْ ... آتَيْتُمْ إِحْداهُنَّ قِنْطاراً فَلا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئاً» ... إِنَّ مَهْرَ الْمُؤْمِنَاتِ خَمْسُمِائَةٍ وَ هُوَ مَهْرُ السُّنَّةِ، وَ قَدْ يَكُونُ أَقَلَّ مِنْ خَمْسِمِائَةٍ وَ لَا يَكُونُ أَكْثَرَ مِنْ ذَلِكَ.
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
☀️2) از امام صادق ع روایت شده است که هنگامی که رسول الله ص فضیلت امیرالمومنین ع را آشکار کرد منافقون ناراحت شدند ولی ناراحتیشان را از ترس رسول الله ص مخفی میکردند تا اینکه بزرگان قریش از حضرت فاطمه س خواستگاری کردند و آماده بودند که هزینهها برای این کار خرج کنند، اما رسول الله ص او را به ازدواج هیچیک از آنان درنیاورد تا اینکه حضرت علی ع به خواستگاری او آمد و پیامبر نهایتا به وی فرمود: ای علی! تو به خواستگاری نیامدی مگر اینکه پیش از این خداوند در آسمانها این ازدواج را مقدر فرموده بود.
در این میان گفتگوهایی با برخی از اصحاب درباره این تقدیر الهی رد و بدل شد تا اینکه نوبت به حذیفه رسید که گفت:
یا رسول الله ص! از وضعیت آسمانیاش خبر دادی، مهریه فاطمه در زمین چه اندازه است؟
فرمود: مهریهاش همان است که در میان زنان امتم، آن دسته از آنان که ایمان آوردند و تقوا پیشه کردند، سنت است.
حذیفه گفت: و آن چه اندازه است؟
فرمود: پانصد درهم.
حذیفه گفت: زنان این امت بر این پیشی نخواهند گرفت؛ خاندانهای عرب این مهریه را بزرگ خواهند شمرد و در رعایت آن آن سبقت خواهند جست.
پیامبر ص فرمود: این پانصد درهم رعایت ادب الهی است و اینکه امتم برادرم و دخترم را اسوه قرار دهند.
حذیفه گفت: یا رسول الله! اگر کسی کمتر از پانصد درهم قرار دادن چطور؟
فرمود: مهریه آن مقداری است که طرفین رضایت دهند.
حذیفه گفت: یا رسول الله! اگر کسی از این امت دوست داشت بیش از پانصد درهم مهریه کند چطور؟
فرمود: آن مرد آنچه را که از دارایی دنیا به آن زن داده به حساب نیکوکاری بگذارد و مهریه را همان پانصددرهم قرار دهد [یعنی با اینکه بیشترش را توافق میکنند و شرعا باید پرداخت کند، اما نیتش این باشد که همان پانصدتا مهریه باشد تا به مهرالسنه عمل کرده باشد]
حذیفه کرد: درست فرمودید یا رسول الله، چرا که در آن آیاتی که از خداوند عز و جل برای ما آوردهاید آمده است: «و به یکی از آنها مال فراوانی داده باشید پس چیزی از آن را باز نستانید! آیا [میخواهید] آن را به بهتان و به عنوان گناهی آشکار بگیرید؟! و چگونه آن را می گیرید در حالی که با هم نزدیکی کردهاید و آن زنان از شما میثاقی محکم گرفتهاند»
پیامبر ص فرمود: و آن [مهریه] برای آنان واجب نشد مگر به خاطر همین نزدیکی با آنان؛ ای حذیفه! آیا ندیدی و نشنیدی این سخن خداوند عز و جل را که فرمود: «و اگر پيش از آنكه با آنان نزديكى كنيد، طلاقشان گفتيد، در حالى كه براى آنان مَهرى معين كردهايد، پس نصف آنچه را تعيين نمودهايد [به آنان بدهيد]، مگر اينكه آنان خود ببخشند، يا كسى كه پيوند نكاح به دست اوست ببخشد و اینکه ببخشید به تقوا نزديكتر است. و در ميان يكديگر فضیلت و برتری را فراموش مكنيد، که خداوند به آنچه انجام مىدهيد بيناست» (بقره/237) و معلوم کرد که مادامی که نزدیکی و تماسی برقرار نشود نمیتوانند [مهریهشان را به طور کامل] بگیرند...
امام صادق ع در ادامه داستان ازدواج حضرت علی ع و حضرت زهرا س را به تفصیل شرح میدهند و بیان میکنند چگونه در این ماجرا منافقان به بهانه تنگدستی و عدم برخورداری امیرالمومنین ع از مال و ثروت، زخم زبان زدنها را شروع کردند و ... .
📚الهداية الكبرى، ص113-114
@yekaye
👇متن روایت👇
☀️3) از امام صادق ع از پدرانشان از رسول الله ص روایت شده است که:
خداوند هر گناهی را میبخشد مگر شخصی که مهریه زنش یا اجرت کارگرش را غصب کند و یا فرد آزادی را [به عنوان برده] بفروشد.
📚دعائم الإسلام، ج2، ص220
@yekAaye
☀️4) الف. از امیرالمومنین ع روایت شده است که:
در مورد مبلغ مهریه زنان افراط نکنید که مایه عداوت خواهد شد.
📚دعائم الإسلام، ج2، ص221
☀️ب. از امام صادق ع روایت شده است:
کسی که با زنی ازدواج کند و تصمیم نداشته باشد که مهریهاش را بپردازد نزد خداوند عز و جل زناکار محسوب میشود.
📚من لا يحضره الفقيه، ج3، ص398
@yekAaye
☀️5) از امام رضا ع روایت شده است:
اگر مردی با زنی ازدواج کرد و مهریهاش را بیست هزار [درهم یا دینار] قرار داد، و برای پدرش هم بیست هزار قرار داد، آن مهریه قابل اجراست ولی آنچه برای پدر وی قرار داده فاسد است. [= دادنش ضرورتی ندارد.]
📚تهذيب الأحكام، ج7، ص361
@yekAaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
1️⃣«وَ إِنْ أَرَدْتُمُ اسْتِبْدالَ زَوْجٍ مَكانَ زَوْجٍ وَ آتَيْتُمْ إِحْداهُنَّ قِنْطاراً فَلا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئاً أَ تَأْخُذُونَهُ بُهْتاناً وَ إِثْماً مُبيناً»
در این آیه نیز به یکی دیگر از روشهای سوءاستفاده مردان در برابر زنان میپردازد و آنان را از این سوءاستفادهها برحذر میدارد.
در واقع،
بعد از اینکه هشدار داد که مبادا با در تنگنا و مضیقه قرار دادن زنانتان آنان را مجبور کنید که مقداری از مهریهای که به آنان دادهاید، به شما پس بدهند،
فرمود که تنها استثنایش آنجاست که آنان به طور کاملا آشکار و انکارناپذیر مرتکب فحشاء شوند؛
اکنون بلافاصله هشداری میدهد که مبادا همین حکم مایه سوءاستفاده شما شود؛ یعنی اگر با زنی نتوانستید به زندگی مشترک ادامه دهید و قصد داشتید همسر دیگری را جایگزین وی کنید، مبادا بخواهید با بهانهتراشی و تهمت زدن به وی، مهریه و خرجی که برای او کردهاید را پس بگیرید.
💠نکته تخصصی #انسانشناسی:
«زن انسان است نه کالایی برای مرد»
▪️این آیه از دو جهت در مسیر احیای حقوق و جایگاه زنان اقدام میکند:
🔹اولا آوردن این حکم بلافاصله بعد از حکم قبل، برای این است که مبادا آن عرصهای که در حکم قبل مجاز شمرده شد مورد سوءاستفاده علیه زنان قرار بگیرد.
🔹 ثانیا درصدد است حرمت زن را بالا ببرد و با تلقی زن را به عنوان یک کالا مبارزه کند: کسی که در حالت عادی مهریه زنش را داده است، اما وقتی که دید ادامه زندگی با این همسر میسر نیست و اکنون که قصد دارد ازدواج دیگری انجام دهد، به فکر این افتاده که مهریهای را که به او داده بازپس بگیرد و خرج زن دوم کند، در حقیقت، ذهنیتش این بوده که زن صرفاً یک کالای مصرفی است که باید هزینهاش را داد و از آن استفاده کرد، و همان طور که در مورد یک کالا، وقتی انسان نتواند بهره لازم را از آن ببرد و قصد عوض کردنش را داشته باشد، به خودش حق میدهد که هزینهای که برای آن خرج کرده را پس بگیرد و خرج کالای جدیدی که به دست آورده، بکند، اینجا نیز به خودش حق میدهد به هر نحوی که شده هزینهای که برای آن زن کرده را پس بگیرد و خرج ازدواج جدیدش کند❗️
🤔اینجاست که قرآن این نوع مواجهه با زن را نکوهش میکند و در آیه بعد هشدار میدهد که آخر چگونه شما حاضر به چنین کاری هستید در حالی که این زن صرفا یک کالا نبوده، بلکه کسی بوده که با او نزدیکی و رابطه عاطفی برقرار کرده و آنها از شما پیمان محکمی گرفتهاند؛ اخر چرا با یک انسان همچون یک کالا برخورد میکنید‼️
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
2️⃣ «اسْتِبْدالَ زَوْجٍ مَكانَ زَوْجٍ»
ازدواج مجدّد از نظر اسلام مجاز است. (تفسير نور، ج2، ص261)
💠ثمره #جامعهشناختی
در مسیحیت تحریفشدهی رایج در غرب، نهتنها اصل ازدواج مذموم بود و تجرد مقدس شمرده میشد (چنانکه کشیشان موظفند تا آخر عمر ازدواج نکنند) بلکه اگر دو نفر به ازدواج اقدام میکردند، حتی اگر بعد از مدتی میفهمیدند که امکان زندگی مشترک وجود ندارد تا آخر عمر حق نداشتند از هم جدا شوند و ازدواج مجددی در پیش گیرند❗️
به نظر میرسد یکی از معضلاتی که در غرب منجر به پدیده شوم #دوستدختر و #دوستپسر شد همین حکم ناصواب بود، یعنی افراد کمکم به این سمت سوق داده شدند که مدتی طولانی با هم بودن (حتی برقراری رابطه جنسی و بچهدار شدن) را تجربه کنند تا اگر به این جمعبندی رسیدند که با هم مشکلی نخواهند داشت به ازدواج اقدام کنند.
💢اسلام با مجاز شمردن طلاق و ازدواج مجدد، عملا مانع شکلگیری چنین واقعهای شد؛
و از این رو،
اگر مردم در جوامع غربی از روی یک اضطرار اجتماعی به سوی دوستیهای غیرمجاز دختر و پسر کشیده شدند،
اما در کشورهای اسلامی، وقوع این رفتارها، و پدیدههایی مثل #ازدواج_سفید و ...، صرفا ناشی از یک #ابتذال_فرهنگی و خودباختگی و مرعوبیت در مقابل #سبک_زندگی غربی است؛
زیرا در احکام اسلام بنبستی که توجیهگر و بهانهای برای روی آوردن به چنین منکراتی باشد وجود ندارد.
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
3️⃣ «وَ إِنْ أَرَدْتُمُ اسْتِبْدالَ زَوْجٍ مَكانَ زَوْجٍ وَ آتَيْتُمْ إِحْداهُنَّ قِنْطاراً فَلا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئاً أَ تَأْخُذُونَهُ بُهْتاناً وَ إِثْماً مُبيناً»
اگرچه اسلام مهریه را به عنوان یک هدیه، و نه یک وجه معامله، مطرح کرده (وَ ءَاتُواْ النِّسَاءَ صَدُقَاتهِنَّ نِحلَةً؛ نساء/4) و به همین جهت در روایات متعدد، علاوه بر تاکیدات فراوان برای اجتناب از تعیین مهریه سنگین، قرار دادن مهریه سنگین را یکی از عوامل بروز اختلاف و درگیری در خانواده معرفی نموده (حدیث3)، با این حال، اجازه نداده که اگر کسی به هر دلیلی پذیرفت که مهریه سنگینی به همسرش بدهد، بخواهد از زیر بار این مسئولیت شانه خالی کند.
📝ثمره 1 در #سبک_زندگی
از #کمخردی تا #بیتقوایی❗️
انسان عاقل وقتی که میخواهد ازدواج کند پرداخت مهریهای را میپذیرد که در وسع و توانش باشد،
اما اگر تحت تاثیر احساسات و آداب و رسوم غلط و ... جوّگیر شد و کمخردی کرد و مهریه هنگفتی را متعهد شد، باید هزینه این تعهد نامعقول خود را بپردازد❗️
نه اینکه چون قبلا کمخردی کرده، اکنون بیتقوایی هم بکند و برای فرار کردن از ادای مهریه، به همسرش بهتان زند و گناهی آشکار را در نامه عمل خویش ثبت نماید‼️
📝ثمره 2 در #سبک_زندگی:
آیا تعیین مهریه زیاد جایز است⁉️
میدانیم که در اسلام، در روایات فراوانی که از طریق شیعه و سنی نقل شده، مهریه زیاد در مجموع مذمت شده است؛ هرچند حرام شمرده نشده است.
برخی تذکر دادهاند که گمان نشود که این آیه به خودی خود، در مقام جایز شمردن و روا دانستن مهریه زیاد است؛ زیرا جمله شرطیه دلالت بر روا و خوب بودن جمله مقدم ندارد. مثلا وقتی در حدیث آمده «اگر کسی شخصی را کُشت، اولیای دم مخیرند که قصاص کنند یا دیه بگیرند» معنایش این نیست که کُشتن شخص دیگر جایز است.
📚(مفاتیح الغیب، (فخر رازی) ج10، ص13)
در واقع،
گاه اصل کار چندان روا و پسندیده نیست، با این حال، برای آن قانونی وضع میشود؛ و شرایط و ملاحظاتی هم در کار است که به گونهای نیست که بتوان اصل آن را حرام کرد.
@yekaye