💠 شیوه حکمرانی اسلام در تربیت اجتماعی
🔺#شیخ_صدوق در خصال، روایتی از امام صادق(ع) نقل میکند که بخشی از آن بین عوام مشهور است،
همان ماجرای مسلمانی که یک همسایه و رفیق #مسیحی داشت و بعد از مدتی او را مسلمان کرد
اما با #افراط خود در اینکه او را شبانه روز به عبادت بست، او نیز مجدد از اسلام به مسیحیت برگشت.
(کامل روایت)
🔺اما این روایت قبل و بعدی دارد که کمتر به آن توجه شده است. راوی از حضرت میپرسد: در میان ما برخی مردم قائل به #ولایت امیرالمومنین(ع) هستند و او را بر دیگر مردم مقدم میدارند
اما آنچنان که ما معتقد به ولایت و فضیلت شما هستیم، آنها اینگونه نیستند. آیا آنها را #دوست بداریم و از خود بدانیم؟
🔺حضرت میفرماید: اجمالا آرى. بعد حضرت میفرمایند خداوند اسلام را بر هفت بخش قرار داده: 1. #صبر 2. #راستگويى 3. #يقين 4. #راضى_بودن 5. #وفا 6. #علم 7. #حلم
🔺سپس این موارد را ميان مردم تقسيم كرده و كسى كه همه اين هفت بخش را داشته باشد، او داراى #ايمان_كامل است.
اما برخى از مردم دارای يك بخش از آنها بوده، برخی دو بخش، برخی سه بخش و...
🔺سپس حضرت تاکید میکنند: شما به كسى كه دارای يك بخش است، دو بخش را #تحميل نكنيد و از او چنین توقع زیادتری از وسعش را نداشته باشید. و به كسى كه دو بخش دارد، سه بخش را تحميل نكنيد و...
🔺بعد میفرمایند اگر شما توقع زیاد از وسع هر شخص از او داشته باشید، در اين صورت بار آنان را سنگين کرده و آنها را دچار #نفرت میسازيد
اما توصیه من به شما این است که با آنان با مهربانى رفتار كنيد و بر آنان كار را آسان بگيريد.
(فَتُثَقِّلُوهُمْ وَ تُنَفِّرُوهُمْ وَ لَكِنْ تَرَفَّقُوا بِهِمْ وَ سَهِّلُوا لَهُمُ الْمَدْخَل)
🔺اینجاست که حضرت همان ماجرای معروف را از باب مثال ذکر میکنند. حضرت در اینجا میخواهند اشاره به #مناط، ملاک و شاخصی مهم در #شیوه_حکمرانی اسلامی کنند لذا میگویند:
پس شما با آنان سخت نگيريد و بیش از وسع هر شخص بر او تحمیل نکنید.
🔺در ادامه نیز میفرمایند: آيا نمیدانى كه حكومت #بنى_اميه با #شمشير، #خشونت، جور و #اجبار کارش را پیش میبرد اما حكومت ما با #مهربانى، دلجويى، وقار، #تقيّه، #خوش_برخوردى، پرهيزگارى و كوشش اهداف خود را دنبال میکند؟
پس شما نیز مردم را به دين خود و راهى كه در آن هستيد، راغب سازيد اما با همین شیوه ای که گفته شد.
(أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ إِمَارَةَ بَنِي أُمَيَّةَ كَانَتْ بِالسَّيْفِ وَ الْعَسْفِ وَ الْجَوْرِ وَ أَنَّ إِمَارَتَنَا بِالرِّفْقِ وَ التَّأَلُّفِ وَ الْوَقَارِ وَ التَّقِيَّةِ وَ حُسْنِ الْخُلْطَةِ وَ الْوَرَعِ وَ الِاجْتِهَادِ فَرَغِّبُوا النَّاسَ فِي دِينِكُمْ وَ فِيمَا أَنْتُمْ فِيهِ)
📌پ.ن:
▫️البته که این روایت به دنبال تقریر #اسلام_رحمانی نیست بلکه همین دین که اینجا دستور به مهربانی با مردم میدهد، درجای دیگر که لازم است با خاطیان برخورد شود، آن روحیه جلالی و خشن خود را نیز ظهور میبخشد که البته همین برخورد تند نیز از سر رحمت و #نگاه_تربیتی اوست.
▫️اساسا در #تربیت_اجتماعی، تاکید اسلام بر این است که «دین برای همه مردم است اما همه دین، برای همه مردم نیست.»
این نکته خیلی #عمیق و مهم است چرا که میخواهد ما را به اختلاف #سطوح_انسان_ها در تربیت و هدایت توجه بدهد.
▫️ای کاش ما انقلابیون نیز در مواضع اجتماعی خود، همین قاعده و اصل را رعایت کرده و آن را ستون #تربیت_اجتماعی خود قرار میدادیم.
💢 آیات و روایات اجتماعی | #عضویت👇
https://eitaa.com/joinchat/269877266Cf07fc0f3c9
💠 آیا اسلام با خشونت موافق است؟
(بخش اول)
🔺#شیخ_صدوق در #خصال نقل میکند:
▫️«قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى اخْتَارَ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ أَرْبَعَةً؛ اخْتَارَ مِنَ الْأَنْبِيَاءِ أَرْبَعَةً لِلسَّيْفِ: إِبْرَاهِيمَ وَ دَاوُدَ وَ مُوسَى وَ أَنَا.»
▫️پیامبر اکرم فرمود: خداى تبارك و تعالى از هر چيز چهار چیز برگزيد. از پيامبران، چهار نفر را براى مبارزه با شمشير انتخاب کرد: ابراهيم، داود، موسى و من.
🔺براساس این روایت، چهار پیامبر، مامور به #تشکیل_حکومت با #شمشیر و #زور و #قدرت بوده اند. برخی از این دست روایات اینگونه استفاده کرده اند که اسلام #دین_خشونت و شمشیر است و آن را در دنیا ترویج هم کرده اند. در مقابلش نیز #مسیحیت را ترویج میکنند که مثلا #دین_رحمت است.
این نکته هم درست است و هم غلط.
🔺غلط است چون #اساس_در_اسلام، رحمت و مهربانی است. اما درست است چون اتفاقا یکی از جلوه های #عقلانیت_اسلام همین خشونت و شمشیر است.
اساسا این نکته، جزو #مترقی_ترین جنبه های اسلام است. اینکه گاهی برای بسط رحمت الهی، باید دست به شمشیر برد و با خشونت برخورد کرد، وگرنه رحمت #ذبح خواهد شد.
🔺وقتی #شورشیان_جمل در بصره دست به کشتن برخی یاران حضرت امیر زدند، حضرت در موضعی بسیار تند و سخت که در #نهج_البلاغه نیز آمده، فرمودند:
▫️آنان به فرماندار من(#عثمان_بن_حنیف)، و خزانه داران بيت المال مسلمين و مردم بصره هجوم بردند، و عده ای را به #قتل_صبر یعنی با #زجر و #شکنجه به قتل رساندن، و عده ای را نیز با مکر و #حیله به شهادت رساندند.
(فَقَدِمُوا عَلَى عَامِلِي بِهَا وَ خُزَّانِ بَيْتِ مَالِ اَلْمُسْلِمِينَ وَ غَيْرِهِمْ مِنْ أَهْلِهَا فَقَتَلُوا طَائِفَةً صَبْراً وَ طَائِفَةً غَدْراً)
▫️به خدا سوگند، اگر آنها تنها يكى از ياران مرا #بىگناه و #بهعمد كشته بودند، براى من #كشتن_همه_آنان حلال و روا بود،
(فَوَاللّهِ، لَو لَم يُصيبوا مِنَ اَلْمُسْلِمِينَ إلّا رَجُلاً واحِدا مُتَعَمِّدينَ لِقَتلِهِ بِلا جُرمٍ جَرَّهُ لِحَلَّ لي بِهِ قَتلُ ذلِكَ الجَيشِ كُلِّهِ)
▫️چون همه در آن قتل حاضر بودند ولى کسی مانع این اتفاق نشد و مخالفت نکرد و با زبان و دست از #مظلوم دفاع نكردند،
تا چه رسد به اينكه آنها به همان تعداد که وارد بصره شدند، به همان تعداد نیز از مسلمانان را به قتل رساندند.
( إِذْ حَضَرُوهُ فَلَمْ يُنْكِرُوا وَ لَمْ يَدْفَعُوا عَنْهُ بِلِسَانٍ وَ لاَ بِيَدٍ، دَعْ مَا أَنَّهُمْ قَدْ قَتَلُوا مِنَ اَلْمُسْلِمِينَ مِثْلَ اَلْعِدَّةِ اَلَّتِي دَخَلُوا بِهَا عَلَيْهِمْ)
💢 آیات و روایات اجتماعی | #عضویت👇
https://eitaa.com/joinchat/269877266Cf07fc0f3c9
💠 نقش افکار عمومی و خواص در «تصمیمات امام»
🔺در #جنگ_احزاب، وقتی پیامبر دیدند بیشتر مسلمانان حداقل در ظاهر، از محاصره دشمن #سست و #خسته شده و به تنگ آمده اند، کسی را نزد رهبران #قبیله_غطفان فرستاد و به آنها #پیشنهاد_صلح داد، تا حداقل یک قبیله را از این جنگ جهانی جدا کرده و یک دشمن را از سر خود کم کند.
🔺پیامبر برای اینکه آنها این مسئله را پذیرفته و دست از جنگ بردارند و دیگر با قریش و یهود همکاری نکنند، به آنها پیشنهاد داد: تا چند سال، یک سوم میوه های شهر مدینه را به آنها خواهد داد.
یعنی حضرت یک امتیاز میگرفت و یک امتیاز میداد.
🔺حضرت در ادامه این تصمیم خود را با سعدبن معاذ و سعد بن عبادة که از بزرگان انصار و مدینه بودند به مشورت گذاشت. آنها در مشورت به حضرت گفتند:
اگر این دستوری است که ناچار باید بپذیریم و در این باره از جانب خداوند وحی و دستور رسیده، آن را میپذیریم اما اگر نظر شخصی خود شماست و ناظر به مصلحتی این تصمیم را گرفته اید، ما هم ناظر به این مسئله، نظری داریم.
🔺حضرت فرمود:
خیر، در این مسئله وحی و دستوری از جناب خداوند نیامده بلکه نظر شخصی است چرا که پس از دیدن وضعیت دشمن و وضعیت مردم و نیروهای خودی، برای کم کردن فشار دشمن چنین تصمیمی گرفته ام.
🔺سعدبن معاذ گفت:
ما پیش از اسلام به آنها باج ندادیم، الان که مسلمان شده و اسلام ما را گرامی داشته به آنها باج بدهیم؟ ما به این #خواری تن نمیدهیم و این پیشنهاد را نمیپذیریم و به خدا سوگند، به جز #شمشیر چیزی به آنها نخواهیم داد.
🔺حضرت وقتی حال و هوای شورانگیز آنها را دید، فرمود:
اکنون که نظر شما را ندانستم، دیگر آن پیشنهاد صلح عملی نخواهد شد و شما نیز نظر خود را تغییر ندهید و بدانید که هرگز خدای متعال، پیغمبر خود را خوار نخواهد کرد و او را به خود وانمیگذارد.
(الْآنَ قَدْ عَرَفْتُ مَا عِنْدَكُمْ فَكُونُوا عَلَى مَا أَنْتُمْ عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَى لَنْ يَخْذُلَ نَبِيَّهُ وَ لَنْ يُسْلِمَهُ حَتَّى يُنْجِزَ لَهُ مَا وَعَدَهُ)
🔺سپس حضرت در ميان مسلمانان بپا خواسته و آنها را به #جهاد و مبارزه دعوت کرده و آنها را دلیر و قوی دل ساخت و به آنها وعده یاری و #نصرت خداوند داد.
📚 الإرشاد، ج1، ص96.
📌پ.ن:
▫️قبلا سبک و #فرآیند_تصمیم_گیری_امام جامعه را توضیح داده بودیم(اینجا بخوانید). در این متن هم صرفا در مقام بیان همین نکته بودیم که امام جامعه در تصمیمات خود، لحاظ موارد متعددی را میکند. این مسئله هم در تحلیل حوادث و هم در کنشگری ها میتواند نقش بسزایی را ایفا کند. خصوصا آنجایی که ولیّ نیاز به #بسط_ید داشته باشد.
▫️اما تطبیق مباحث خیلی کار سختی است، لذا نه بنای این یادداشت این است که بگوید در مسئله #آتش_بس کنونی مسئله ای به رهبر انقلاب تحمیل شده است و نه میتوان به راحتی و بدون اطلاعات چنین حرفی زد بلکه مسئله این است که هوشیاری کافی را در این مسئله داشته باشیم.
▫️به عنوان نمونه میتوان به ماجرای #برجام یا #قطعنامه_598 اشاره کرد. حضرت امام تا دو هفته پیش از پذیرش قطعنامه هم حرف از مبارزه و جنگ میزد و هر صلحی را خیانت میدانست، اما وقتی واقعیت میدانی که مسئولین برای ایشان تصویر کردند را دیدند، قطعنامه را پذیرفتند.
▫️در واقع امام در مقابل #فشارهای_خارجی محکم ایستاده بود و به هیچ وجه زیر بار زور و #صلح_تحمیلی نمیرفت اما وقتی #وضعیت_داخلی را دید، براساس آن تصمیم گیری کرد. رهبر انقلاب نیز در تصمیمات خود دقیقا به همین سبک پیش میروند، به هیچ وجه صلح تحمیلی که از خارج تحمیل شده باشد را نمیپذیرند اما همیشه وضعیت داخلی یعنی حال و هوای #مردم و #خواص، در تصمیمات ایشان موثر است و اتفاقا این سبک از تصمیم گیری، عین #عقلانیت و #تدبیر است.
▫️حال در این دو صحبت رهبر انقلاب درباره قطعنامه598 دقت کرده و آنها را با یکدیگر جمع کنید:
1️⃣ «قبول قطعنامه هم در پايان كار، در آن شرايط كه امام از آن تعبير كردند به «نوشيدن #جام_زهر»، اين هم #مدبّرانه بود. در آن مقطع، اين كار، كار مدبّرانهاى بود، بايد انجام ميگرفت. اگر مدبّرانه نبود، اگر عاقلانه نبود، امام انجام نميداد. ما از نزديك شاهد بوديم و ميديديم كه چه دارد ميگذرد؛ كار، بسيار #عاقلانه بود.» 31/6/99.
2️⃣ «قطعنامه را هم كه امام قبول كرد، بهخاطر اين فشارها[ی خارجی] نبود. قطعنامه از طرف امام، به خاطر #فهرست_مشكلاتى بود كه #مسئولين آن روزِ امورِ اقتصادى كشورْ مقابلِ روىِ او گذاشتند و نشان دادند كه كشور نمىكِشد و نمىتواند جنگ را با اين همه هزينه، ادامه دهد. امام #مجبور شد و قطعنامه را پذيرفت.
پذيرش قطعنامه، به خاطر ترس نبود؛ به خاطر هجوم دشمن نبود؛ به خاطر تهديد امريكا نبود، [بلکه] آن، يك #مسألهى_داخلى بود؛ مسألهى ديگرى بود.» 14/3/75.
💢 آیات و روایات اجتماعی|#عضویت👇
https://eitaa.com/joinchat/269877266Cf07fc0f3c9
اینجاست که کلام #فَرَزدَق در توصیف کوفیان بهتر فهم میشود. فرزدق میگوید:
حسين(ع) را در منزل ذات عِرق ديدم كه به كوفه مىرفت.
به من فرمود: «گمان مىكنى مردم كوفه كه خورجينى از نامههايشان نزد من است چه مىكنند؟».
گفتم: رهايت مىكنند. پس به کوفه نرو.
تو به سوى مردمى مىروى كه #دلهايشان، با تو اما #شمشیر و دستهايشان، رو در رو و علیه توست.
(لَقيتُ الحُسَينَ(ع) بِذاتِ عِرقٍ و هُوَ يُريدُ الكوفَةَ، فَقالَ لي: ماتَرى أهلَ الكوفَةِ صانِعينَ؟ فَإِنَّ مَعي جَمَلاً مِن كُتُبِهِم؟ قُلتُ: يَخذُلونَكَ، فَلا تَذهَب، فَإِنَّكَ تَأتي قَوما قُلوبُهُم مَعَكَ، و أيديهم عَلَيكَ. / قلوبهم معك، و سيوفهم عليك / قلوب الناس معك و سيوفهم مع بني اميّة)
📚 أنساب الأشراف، ج۳، ص۱۶۵؛ وقعة الطف، ص158؛ این گزارش با کمی تفاوت به صورت متعدد در منابع شیعی و اهل سنت ذکر شده است و اینجا صرفا به ذکر دو آدرس کفایت کردیم
.
💠 «خیّر»، همهاش در «قدرت» است...
🔸«قدرت» در اندیشه اسلام و غرب
(بخش اول)
1️⃣ پیامبر(ص):
خيّر و خوبی ها، تماماً در شمشير و زير سايۀ #قدرت_شمشير است و مردم را چيزى جز شمشير، درست نمىكند. شمشيرها، كليدهاى بهشت و دوزخاند.
(الْخَيْرُ كُلُّهُ فِي السَّيْفِ وَ تَحْتَ ظِلِّ السَّيْفِ وَ لَا يُقِيمُ النَّاسَ إِلَّا السَّيْفُ وَ السُّيُوفُ مَقَالِيدُ الْجَنَّةِ وَ النَّار)
📚 کافی، ج5، ص2و8؛ همچنین ثواب الاعمال و امالی صدوق و تهذیب الاحکام شیخ طوسی.
2️⃣ امیرالمومنین(ع):
تمام خیّر و نیکی ها، در شمشیر است، و دین خدا #اقامه نمیشود، مگر با قدرت شمشیر.
آیا میدانید معنای این سخن خداوند متعال که فرمود: «و آهن را نازل کردیم که در آن نیرویی سخت است» چیست؟
مقصود از آن، #شمشیر است.
(الخير كله في السيف و ما قام هذا الدين إلا بالسيف. أ تعلمون ما معنى قوله تعالى: «وَ أَنْزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ» هذا هو السيف)
📚 شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد، ج20، ص308.
📌پ.ن:
▫️«سیف» در این روایات، صرفا به معنای شمشیر نیست، بلکه نمادی از مسئله «#قدرت» است، قدرت سیاسی، امنیتی، تمدنی و...
▫️متفکرین انقلاب اسلامی، خیلی پیشترها به این مسئله پرداخته بودند اما برای برخی دیگر، امروز و پس از جنگ ایران اسلامی با رژیم منحوس، معنای این روایات روشن تر شد. اینکه #مسئله_اصلی بر سر «قدرت» است.
▫️آنچه امروز #نظام_سلطه از آن میهراسد، نه صرفاً گفتمان انقلاب اسلامی، که «توانایی دفاع عملی از آن گفتمان» است. لذا میکوشند #مولفههای_قدرت جمهوری اسلامی در عرصه های مختلف علمی، نظامی، فرهنگی، اقتصادی و... را از او گرفته یا تضعیف کند، تا دیگر توان صف آرایی در مقابل آنها را نداشته باشد.
▫️این را بدانیم که تنها در نبود قدرت است که میتوان «حق» را در سایه «زور» به حاشیه برد و اینگونه است که «#استکبار» اراده خود را بر «حق» تحمیل میکند.
▫️اگر میخواهیم در جهان، #صلح و #عدالت حاکم باشد، دین خدا اقامه بشود، به مظلومان عالم ظلم نشود، دیگر بچه ای مظلومانه کشته نشود، باید قدرتمند باشیم، در سایه قدرت است که همه این اهداف تامین میشود.
▫️از همین رو اگر دین، فاقد پشتوانه قدرت شد، نهتنها اقامه نمیشود، بلکه خود به #ابزاری_نمایشی در دستان قدرتهای باطل تبدیل میشود.
▫️در واقع، دینِ بدون پشتوانه قدرت، صرفا به یک «مجموعه #توصیههای_اخلاقی» تقلیل مییابد؛ که این توصیهها در این جهان پرآشوب سلطه و استکبار، به هیچ وجه مجال بروز نخواهد یافت، چون هیچگاه با #موعظه و توصیه، عدالت محقق نخواهد شد.
▫️لذا در #طرح_راهبردی_انقلاب اسلامی، دقیقا همین مسئله نشانه گرفته شده است، یعنی #اتحاد_امت_اسلامی و شکلگیری «#تمدن_نوین_اسلامی» که تنها راه برونرفت از سلطه ظالمان و تحقق آرمانهای الهی است.
در غیر این صورت، دین به حاشیه رفته، عدالت قربانی شده و امت اسلامی در وضعیت انفعالی و اسفبار امروز باقی خواهد ماند.
▫️دقت شود که وقتی از «قدرت» در منطق اسلامی حرف میزنیم، به معنای #خشونتطلبی و #سلطهجویی نیست و چنین قدرتی، هیچگاه #اصالت ندارد، بلکه صرفا #ابزاری است برای تحقق حق و عدالت لذا مقوله قدرت در اندیشه اسلامی و اندیشه غربی، تفاوتی دارند از زمین تا آسمان.
▫️اگر قدرت، ابزاری در خدمت ظلم و ستم شد، #کلید_جهنم میشود؛ اما اگر ابزاری برای تحقق حق و عدالت شد، #کلید_بهشت. یعنی قدرت، #خنثی نیست؛ بلکه جهتگیری آن، ماهیتش را تعیین میکند. این است تفاوت #تمدن_اسلام و #تمدن_غرب به مقوله قدرت.
💢 آیات و روایات اجتماعی|#عضویت👇
https://eitaa.com/joinchat/269877266Cf07fc0f3c9