آیات و روایات اجتماعی
💠 نقش عمل در ساخت انسان ➕ترجمه: (11) کسانی که همواره روز جزا را #تکذیب میکنند. (12) آن را کسی تکذیب
🔺 يك #آدم_باتقوا تا زمانیکه كه باتقواست و با اصول تقوا فكر میكند، عملى كه از او سر میزند نیز متناسب با اوست.
حالا اين شخص باتقوا در يك شرايطى قرار میگيرد كه #فكر_گناه در او پيدا میشود، بعد برخلاف مقتضاى تقوايش، گناهى مرتكب میشود.
🔺اين #گناه، او را به همان حالت اول باقى نمیگذارد و او ديگر آن آدمِ اول نيست،
چون وقتى انسان عملى را مرتكب میشود، #انديشه آن عمل در روحش پيدا میشود، تصور آن عمل و #غايت آن عمل براى او پيدا میشود،
يعنى روحش با عمل، نوعى #اتحاد پيدا میكند.
🔺اين است كه بعد از آنكه عمل پايان يافت، اثرى از آن فعل، در روح انسان باقى میماند.
آقاى #خمينى در درس اخلاق شان، یکی از مبناهایی که هميشه بر آن تكيه میكردند، همين مسأله اثر گذاشتن عمل روى روح انسان بود كه چگونه هر عملى يك صورت مشابه و متناسب با خودش بر روى روح انسان باقى میگذارد.
🔺حالا اگر همين عمل #تكرار شود، درست مثل صورت ضعيفى كه از يك شىء باقی می ماند، بار دوم اين اثر روى اثر اول مى آيد و آن را #عميقتر میكند.
اگر اين عمل بارها #تكرار شود، كم كم به گونه اى میشود كه اثر اينها تدريجا غلبه میكند بر وضع سابق،
🔺يعنى تا يك مدتى در روح انسان، دو كيفيت متضاد هست
و به قول امروزی ها، انسان داراى #دو_شخصيت میشود: نيمى از وجودش #وجود_تقوايى است واقعاً، و نيمه ديگر از وجودش، #وجود__فاسقی است واقعاً، گاهى اين نيمه غلبه میكند و گاهى آن نيمه.
🔺اين «گاهى» از باب اين نيست كه يك نوع #نفاق در كار هست، بلكه به حكم دو شخصيتى است كه نيمى اينجور حكم میكند و نيمى آنجور؛ به علت خاصى آن طرف غلبه پيدا میكند، به علت ديگرى آن طرف.
بعد كم كم به صورتى میشود كه آن نيمه غلبه پيدا میكند؛ يعنى تدريجا صورت روحش صورت اين #عمل_فاسقانه و فاجرانه میشود.
🔺آن وقت است كه در نهايتِ سهولت، اين #عمل_فسق و فجور از او صادر میشود و ديگر وقتى میخواهد #عمل_باتقوايى انجام دهد، برايش يك امر غير طبيعى است.
از اين بهتر ديگر نمیشود تأثير عمل بر روح را بيان كرد، تأثير عمل در ساختن انسان و در چگونه ساختن انسان.
📚 مجموعه آثار استاد #شهيد_مطهرى (نقدى بر ماركسيسم)، ج13، ص: 661-663. با کمی تلخیص
📍آیات و روایات اجتماعی | عضو شوید📍
آیات و روایات اجتماعی
💠 لباس شهرت 1️⃣ در روایات متعددی از «لباس شهرت» نهی شده است. به عنوان مثال: #کلینی در کافی به نقل ا
3️⃣ لباس شهرت در هر جامعهاى، با آداب و رسوم و #عرف متعارف همان جامعه مشخّص مىگردد. چه اینکه مدل پوشش خود ائمه معصومین(ع) نیز متفاوت بوده است، مدل پیامبر با سبک حضرت امیر و نیز دیگر ائمه(ع). اين اختلاف رفتار، به روشنى نشان مىدهد كه #عنصر_زمان_و_مکان، در انتخاب نوع پوشش، اثر گذار است.
🔺لذا نمىتوان گفت كه سبك لباس پوشيدن پيامبر(ص) يا حضرت امیر يا ساير امامان، الگوى انتخاب لباس براى همۀ جوامع و در همۀ دورانهاست؛ بلكه بايد #روح_حاكم بر سيرۀ نبوى و اهل بيت(ع) را در سبك لباس پوشيدن يافت تا بتوان در همۀ زمانها و مكانها از آن الگو گرفت.
🔺همین نکته مهم، توسط امام صادق(ع) بیان شده است، آن جا كه #سفيان_ثورى، لباس فاخری بر تن حضرت میبیند و تاب نياورده و آن را متفاوت از پوشش پدران و نياكان ايشان میداند لذا بر حضرت ایراد میگیرد اما حضرت در پاسخش میفرمایند:
➕آن روزگار، #زمانۀ_فقر و تنگدستى بود و آنان به فراخور آن تنگنا و فقر، عمل مىكردند؛ ولى امروز، #زمانه_وفور است، كه همه چيز به فراوانی يافت مىشود.
(يا ثَورىُّ! كانَ ذٰلِكَ زَمانَ افتِقارٍ وَ إقتارٍ، وَ كانوا يَعمَلونَ عَلىٰ قَدرِ إقتارِهِ وَ افتِقارِهِ، وَ هٰذا زَمانٌ قَد أسبَلَ كُلُّ شَىءٍ عَزالِيَهُ)
(نقل مختصر کشف الغمه + نقل تفصیلی کلینی در کافی)
🔺درواقع پوشش باید به نحوی باشد که علاوه بر رعايت #ارزشها و #حدود_اسلامى، متناسب با #عرف_زمانه و هنجارهاى مقبول جامعه باشد و هر آنچه که موجب انگشتنما شدن بشود، مصداق لباس شهرت خواهد بود که از آن نهی شده است، چه اینکه کلینی در کافی نیز از امام صادق(ع) نقل میکنند:
➕بهترين لباس براى هر روزگار، لباس #متعارف_مردم همان زمان است.
(خَيرُ لِباسِ كُلِّ زَمانٍ لِباسُ أهلِهِ)
🔺بیان جالب #شهید_مطهری درباره نقش زمان و مکان در این مسئله را از (اینجا) بخوانید.
4️⃣ اساسا براساس روایتی از پیامبر، دو مدل شهرت داریم: 1. شهرت تجمل 2. شهرت زهد و سادگى.
گاهی بعضىها شيك ترين لباس را مىپوشند تا مشهور شوند و بعضىها نیز ساده مىپوشند تا مشهور شوند. هر دوى آنها، كَلَك و فریب شیطان است که هيچ فرقى با هم نمىكند. هر دو، راه #نفوذ_شيطان است.
در روایات، متعدد به این دو بخش اشاره شده است. به عنوان مثال، وقتی گروهی از مسیحیان نجران با لباس هاى ابريشم و گران قيمت و انگشترهاى كذائى خدمت پيامبر رسیدند، حضرت حتی جواب سلام آنها را نداده و تحویل شان نگرفت و آنها بعد از مشورت با حضرت امیر و توصیه حضرت که آن لباس ها را بیرون بیاورند، توانستند خدمت پیامبر برسند.
(مطالعه کامل روایت)
5️⃣ مراد از لباس شهرت، صرفا لباسِ پوشیدن نیست، بلکه عنوان عامی است که تمامی متعلقات انسان را شامل میشود لذا شاید بتوان در مصادیق امروزی لباس شهرت، به موارد زیر نیز اشاره کرد:
1. مدل های خاص ریش گذاشتن یا بلندی بیش از حد که متعارف جامعه نیست
2. ساخت خانه های خاص و انگشت نما
3. ساعت یا انگشترهای خاص چشم نواز
4. مدل های عزاداری خاص و غیرمتعارف
5. استفاده از لباس های جنس مخالف
6. آرایش زنانه برای مردان
7. و هر کاری که انسان را خاص و انگشت نما میکند.
6️⃣ چرا انسان به سمت کارهایی میرود تا خود را خاص نشان داده و انگشت نما بشود؟
شاید یکی از علل ریشه ای آن از حیث #روانشناختی و #جامعه_شناختی، مسئله #کمبود یا #احساس_کمبود دارایی های شخصی باشد که بدین واسطه میخواهند آن را جبران کنند.
انسانی که از دورن، احساس استغنا و بی نیازی بکند، نیازی به نشان دادن خود از طرق غیرمتعارف ندارد. بررسی این مسئله از این زاویه، بسیار لازم و ضروری است.
7️⃣ یکی از عواملی که میتواند #حکمت_نهی از لباس شهرت باشد، تاثیر لباس و پوشش بر #روحیات فرد و اطرافیانش میباشد. در روایات نیز بر این مسئله تاکید شده است. به عنوان مثال #طبرسی در مکارم الاخلاق نقل میکند:
➕#امام_سجاد(ع) با لباسی نو و شیک از خانه خارج شد. کمی که گذشت، حضرت مجدد به خانه بازگشت و همان لباس کهنه و همیشگی خود را پوشید و در توضیح علت آن فرمودند:
وقتی این لباس را پوشیدم، احساس کردم که دیگر علی بن الحسین قبلی نیستم و انگار دارم عوض میشوم.
(فَقَدْ مَشَيْتُ فِي ثِيَابِي هَذِهِ فَكَأَنِّي لَسْتُ عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْن)
🔺#طبرسی در روایت دیگری از امام صادق(ع) نقل میکند:
➕بدن انسان چون لباس نرم پوشد به #طغيان آيد.
(إِنَّ الْجَسَدَ إِذَا لَبِسَ الثَّوْبَ اللَّيِّنَ طَغَى)
8️⃣ البته در این مسئله دچار #افراط هم نباید شد. اینکه زمانی #لباس_جنگ و سربازی را برای #روحانیت، لباس شهرت دانسته و از آن نهی میکردند، مصداق افراط در این مسئله بود که #امام_راحل محکم مقابل آن ایستاد. امروزه هم نباید دچار این افراط ها و برداشت های غلط شد.
💢 آیات و روایات اجتماعی | #عضویت👇
https://eitaa.com/joinchat/269877266Cf07fc0f3c9
💠 کلید محبوبیت نزد مردم
(بخش سوم)
4️⃣ نکته چهارم: تفاوت بین شهرت و محبوبیت
🔺گاهی انسان #مشهور میشود و همه او را میشناسند اما در عین حال، او #محبوب دل ها نمیشود. در واقع اینگونه نیست که هر نوع شهرتی خوب و ممدوح باشد، بلکه گاهی اوقات برخی شهرت ها مذموم و بد شمرده شده. در این مدل شهرت، معمولا انسان ها به دنبال #انگشت_نما_شدن هستند یا نتیجه اش چنین میشود که لزوما همیشه ختم به محبوبیت نمیشود. قبلا ذیل بحث لباس شهرت(مطالعه) کمی به آن پرداختیم که برای شناخت ملاک بحث، به آن رجوع کنید. اما آن چیزی که مورد تایید دین است، محبوبیت کسب شده از راه #ایمان و #عمل_صالح است.
🔺لذا #شهید_مطهری مینویسد:
«محبت مردم، نوعى #پاداش_دنيوى به اهل ايمان و صلاح [است] و #يگانه_راه كسب محبوبيت اين است كه انسان بر مبناى ايمان، عمل صالح و خير انجام دهد. اين است كه علاقه و ارادت مردم را جلب مىكند.» یادداشتها، ج۵، ص۱۰۸.
🔺گاهی انسان به اشتباه افتاده و تصور میکند، #ثروت یا #شهرت یا #قدرت یا #زیبایی یا امثال آنها عامل جلب محبوبیت است اما غافل از اینکه اگر هم آنها محبوبیتی بیاورند، موقت خواهد بود و اکسیر واقعی محبت و محبوبیت چیز دیگری است. تنها مسیر پایدار محبوبیت، ایمان به خدا و عمل صالح که یکی از بزرگترین مصادیقش، #خدمت_به_مردم است می باشد. چه اینکه امیرالمومنین(ع) میفرمایند:
➕«مَنْ أَصْلَحَ مَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اللَّهِ أَصْلَحَ اللَّهُ مَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ النَّاسِ وَ مَنْ أَصْلَحَ أَمْرَ آخِرَتِهِ أَصْلَحَ اللَّهُ لَهُ أَمْرَ دُنْيَاه»
هر كس آنچه را ميان او و خداست، اصلاح نمايد، خداوند آنچه را بين او و مردم است، اصلاح كند و هر كس كار آخرتش را اصلاح کند، خداوند كار دنيايش را اصلاح میکند.
(نهج البلاغه، حکمت89)
5️⃣ امام خمینی، مصداق این آیه شریفه
▫️«امام بزرگوار ما هر روز گوئى #زندهتر مىشود... فكر او و راه او فهميدهتر و ملموستر مىشود. آن چيزى كه اين دوام را، اين استمرار وجود را، اين بركات را پديد آورده است، چيست؟ آن، #ايمان_مخلصانه و #عمل_صادقانه است. امام بزرگوار ما مصداق اين آيهى شريفه بود كه «إِنَّ اَلَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا اَلصّٰالِحٰاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ اَلرَّحْمٰنُ وُدًّا» هدف او، هدف الهى؛ رفتار او، رفتار ايمانى؛ و عمل او، عمل صالح.
▫️اين #راز_اقتدار و ماندگارى و نفوذ مردان خداست... #راز_قدرت_معنوىِ امام بزرگوار ما اين است.
#سرّ_اين_نفوذ عجيب كه اين مرد بزرگ در دل تودههاى عظيم مسلمان در كشورهاى مختلف راه يافت و راز اين نفوذ عظيم، اين است: از خود عبور كردن، براى خود تلاش نكردن، خدا را ديدن و از خدا الهام گرفتن و براى خدا مجاهدت به تمام معنا انجام دادن...
▫️پيامبران هم راز نفوذشان، راز ماندگارىشان همين بود؛ و الاّ ظواهر و بند و بست سياسى و شعارهاى دهانپركن و مورد علاقهى تودههاى مردم را همه بلدند بدهند... در تشييع جنازهى اين مرد بزرگ، جمعيتى كه حضور پيدا كردند، از جمعيت مردم در روز استقبال او بيشتر بود.
▫️اين معناش همين است كه «مَن كان للَّه كان اللَّه له». دلهاى مردم به او متوجه بود. او اين سرمايه را براى خود نخواست؛ اين سرمايه از نظر او مِلك پروردگار بود؛ بايد در راه خدا مصرف مىكرد و كرد؛ و خدا هم اين سرمايه را به صورت مضاعف به او برگرداند. راه خدا اينجورى است؛ راه خدا مجاهدت دارد، هزينه دارد و هزينهى آن را بايد پرداخت.» آیت الله خامنه ای، 14/3/1386.
▫️«سرّ اين #جاذبه چيست؟ اين جاذبهى بىنظيرِ امام بزرگوار ناشى از چيست؟ ...امام اين خصوصيّات را داشت: انسانى بود شجاع، انسانى بود باحكمت و باتدبير، انسانى بود پارسا و پرهيزكار و دلبستهى به خداى بزرگ، دلباختهى به ذكر الهى؛ امام مردى بود ظلمستيز؛ با ظلم كنار نمىآمد، با ظلم مبارزه ميكرد، حامى مظلوم، استكبارستيز؛ امام مردى بود عدالتخواه، طرفدار مظلومان، حامى مظلومان؛ اهل صداقت، با مردم صادق بود، با مردم همانجورى سخن ميگفت كه دل او بود و احساس قلبى او بود؛ با مردم صادقانه رفتار ميكرد؛ در راه خدا اهل مجاهدت بود، آرام نمىنشست، دائم در حال مجاهدت بود...
▫️اينها عوامل جاذبهى امام است. اين خصوصيّات در امام مجتمع شده بود؛ هركسى با اين خصوصيّات باشد، دلها به سَمت او جذب ميشود؛ اينها همان عمل صالحى است كه خداى متعال ميفرمايد: «إِنَّ اَلَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا اَلصّٰالِحٰاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ اَلرَّحْمٰنُ وُدًّا» ؛ اين وعدهى الهى است؛ اين محبّتها هم محبّتهاى الهى است، محبّتهاى تبليغى و تحميلى و تلقينى نيست؛ كار خدا است، دست خدا است.» آیت الله خامنه ای، 14/3/98.
💢 آیات و روایات اجتماعی | #عضویت
https://eitaa.com/joinchat/269877266Cf07fc0f3c9