بسمه تعالی. در کانال (نردبان فقاهت) در صدد هستیم دروس خارج فقها، و مسائل حوزوی از قبیل ادبیات، فقه، اصول، رجال و... را مورد کنکاش و بررسی قرار دهیم. ایتا : @Nardebane_feghahat ✍ رضاحسينی 20 اردیبهشت 1399

آیت‌ الله‌ العظمی #شبیری_زنجانی: 🔸در تاریخ شیعه دو نفر ملّای درجه اول هستند که شاگردهای آنها مهم‌ترین شاگردهای همه اعصارند : یکی #وحید_بهبهانی و دیگری #میرزای_شیرازی. 🔹 وحید بهبهانی شاگردانی همانند بحرالعلوم، صاحب ریاض، کاشف الغطاء، میرزا مهدی شهرستانی، سید محسن اعرجی و ملا مهدی نراقی داشته است که نشان دهندة موقعیت علمی ممتاز اوست. 📚 جرعه‌ای از دریا، ج1، ص113 @Nardebane_feghahat

✳️ احترام اخباریون و اصولیون به یکدیگر : 🔸 #صاحب_حدائق ( یعنی #شیخ_یوسف_بحرانی ) در ۷۹ سالگی از دنیا رفت . مطابق وصیت او ، #وحید_بهبهانی بر جنازه او #نماز_میت خواند . سپس در حرم سیدالشهدا دفن شد. @Nardebane_feghahat

✅ از #وحید_بهبهانی نقل شده که فرمود یک وقت هلال ماه شوال به #تواتر ثابت شد . اینقدر افرادی آمدند و گفتند ما ماه را دیدیم که برای من یقین‌ حاصل شد . من حکم کردم که امروز #عید_فطر است . یکی از اخباریین به من‌ اعتراض کرد که تو خودت ندیده‌ای و اشخاص مسلم العدالة هم شهادت‌ نداده‌اند ، چرا حکم کردی ؟ گفتم #متواتر است و از تواتر برای من یقین‌ پیدا شد . گفت در کدام حدیث وارد شده که تواتر حجت است ؟! 📚 ده گفتار ، مطهری ، ج1 ص 109 #فقه @Nardebane_feghahat

✳️ #عبدالملک_بن_اعين 🔸برادر عبدالملك ، #زراره که از فقهای طراز اول شیعه در قرن دوم و سوم هجری بود مي گوید : 🔹 امام صادق (علیه السلام) بعد از مرگ عبدالملک فرمود : «‌ سبحان الله ! مثل ابوضریس (عبدالملک ین اعین) کجاست؛ مانند او هنوز به دنیا نیامده است !‌» 🔸#مامقانی پس از نقل روایت فوق می گوید: 🔹 از این روایت استفاده می‌کنیم عبدالملک فردی موثق بود ، بلکه در اعلا درجه وثاقت بود ، زیرا صدور چنین مدایح و واکنش‌ هایی توسط امام در حق کسی که عادل و موثق و امین نیست ، نامعقول می‌باشد، زیرا ائمه اطهار(علیهم السلام) اهل مبالغه و مغالطه نبودند . 📚 مامقانی، #تنقیح_المقال، ج۲، ص۲۲۸. ☑️ پ. ن : اضافه می کنم : همان طور که اهل بیت علیهم السلام لا یقاس بهم أحد، اصحاب خاص اهل بیت علیهم السلام که با چنین عباراتی (نظیر : من مثله؟!) ممضاة از ناحیه حضرات هستند، نیز لا یقاس بهم أحد. #رجال @Nardebane_feghahat

✅ #صاحب_جواهر در #کتاب_الصلوة وقتی از #عدالت بحث می کند ، می فرماید : اگر بخواهیم بگوییم عدالت ملکه خاص می باشد ، من فقط دو نفر از علماء را سراغ دارم که دارای ملکه عدالت هستند و هر دوی آنها از دنیا رفته اند : یکی #مقدس_اردبیلی و دیگری #سید_هاشم_بحرانی صاحب #تفسیر_البرهان . #فقه @Nardebane_feghahat

✳️ #سهل بن زیاد در کلام حضرت آیت الله سید احمد #مددی : 🔶 در مورد سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ #افراط و #تفریط هست. بعضی میگویند که الامر فی السهل سهل. در حالی که اون قدر هم سهل نیست و از طرفی عده ای میگویند #کذاب و #وضاع و .. است! نه این طور هم نیست. ولی ایشان #مؤسس نیست و #ناقل آثار است و لذا شناسایی #صحیح و #سقیم روایاتش سخت نیست . @Nardebane_feghahat

✳️ أدلّه حجیت #تقریر معصوم : ✅ #سید_مجاهد می فرماید: «برای حجّیّت تقریر وجوهی وجود دارد : 1⃣ #اجماع علماء. 2⃣ فعلی که در برابر معصوم رخ می دهد، اگر حرام بود، لازم می آمد که او مرتکب قبیح عقلی شده باشد، در حالی که او معصوم است و مرتکب قبیح نمی شود. 3⃣ اگر آن فعل، حرام بود، لازم می آمد که معصوم ، نهی_از_منکر را که واجب شرعی است ترک کرده باشد، در حالی که معصوم، به هیچ وجه واجب را ترک نمی کند.» (#مفاتیح_الاصول ص 287) ✳️ ایشان به سه دلیل برای حجّیّت تقریر معصوم اشاره فرموده اند: 1- إجماع فقهاء: 2- سکوت معصوم در برابر فعل حرام، عقلاً قبیح است، پس از سکوت او کشف می شود که آن فعل، حرام نبوده است. 3- نهی از منکر، واجب شرعی است، در حالی که اگر معصوم در مقابل فعل حرام، سکوت کند، این واجب شرعی را ترک کرده و از عصمت خارج شده است، در حالی که فرض، این است که او معصوم است. ☑️ بررسی ادلّه: دلیل اوّل مخدوش است؛ زیرا این #اجماع_مدرکی است و مدرک آن حکم عقل یا ادلّه وجوب امر به معروف و نهی از منکر است که در کلمات قدماء به آن اشاره شده است. ولی دلیل دوم و سوم ایشان فی الجمله صحیح و منوط به شرایط امر به معروف و نهی از منکر است. #اصول @Nardebane_feghahat

✅ محمد بن یحیی العطار در کتب رجال 1⃣ #نجاشی : ثقه(فهرست نجاشی ص 250) 2⃣ #شیخ_طوسی:کثیر الروایه(رجال طوسی ص 207) 3⃣ #ابن_داود : ثقه(رجال ابن داود ص 181) 4⃣ #علامه_حلی:ثقه عین کثیر الحدیث(خلاصه الاقوال ص 246) 5⃣ #علامه_مجلسی : ثقه(الوجیزه ص 175) 6⃣ #مامقانی : ثقه(تنقیح المقال ج 1 ص 146) 7⃣ #خویی :ثقه عین(المفید علی معجم رجال ص 588) #رجال @Nardebane_feghahat

✅ درس خارج فقه سال 89-1388 حضرت آیت الله سید أحمد #مددی 🔸 اهل سنت در رجال شان به احترام رسول الله (صلی الله علیه و آله) وقتی به اسم رواتی می رسند که اسمشان با حرف "میم" شروع شده ، در حرف میم اسم "محمد" و در همزه "احمد" را مقدم میکنند و بعد به ترتیب هجاء رعایت می کنند . #رجال @Nardebane_feghahat

✳️ نظر مرحوم #شوشتری در مورد روایت (لا بأس بییع العذرة) : 🔸 فلا بدّ أن نقول في مثله بوقوع #تحريف فيه و أن الأصل : (و لا بأس ببيع #غير العذرة) و #التحريف فی الأخبار كثير ، و قد كتبنا فيه مجلدات و لو اُريد استقصائها ارتفع عددها. 🔰 النجعة في شرح اللمعة ج 7 ص 11 #فقه @Nardebane_feghahat

✅ نقدی بر سخن مرحوم شوشتری (ره) 🔸 اگر چه مقام علمی مرحوم شوشتری بسیار بالاست و لکن باید پذیرفت که : العصمة لأهلها! و از مولایمان امام صادق علیه السلام آموخته ایم که : «ایاک ان تّنْصِبَ رَجُلاً دوُنَ الحُجَّهِ فتصدِّقَهُ فی کُلِّ ما قالَ» (بحار، ج 1، ص 90). لذا بنا بر منهج آزادیِ نقد علمی در حوزه های علمیه چند سطری را در مورد مطلب ایشان متذکر می شوم : ۱- به راحتی نمی توان احتمال #تحریف در روایات را داد ، زیرا قدمای ما در زمینه نقل اخبار نهایت دقت و توان خود را به کار گرفته اند و خون دل ها خورده اند و زحمت هایی کشیده اند که لا یدرک و لا یوصف ... 🔹 آن ها نسبت به روایات به دید #دین نگاه می کرده اند نه به دید یک داستان و افسانه ! و حتی اهل سنت هم نقل کرده اند که : اعلموا أنّ حدیثکم هذا دین، فانظروا عمّن تأخذون دینکم (عن هشام، عن محمد بن سيرين، قال: إن هذا العلم #دين ، فانظروا عمّن تأخذون #دينكم) (صحيح مسلم، ج 1، ص 11) و به تعبیر آیت الله #مددی این روایت در کتب شیعه نیز نقل گردیده است. 🔹 به همین سبب روایات شیعه در نهایت #دقت و #حساسیت گردآوری، تصحیح و غربال شدند. 🔸 که البته در این زمینه حضرت آیت الله مددی و دیگران سنگ تمام گذاشته اند و نگاهشان به روایات شیعه بسیار راهگشاست. ۲- اگر شخصی به ظرافت هایی که در نقل روایات هست دقت بفرماید، متوجه می شود که ائمه اطهار علیهم السلام و اصحاب در ضبط روایات و کتابت آنها تاکید ویژه داشته اند. 🔹 کتاب های بسیاری که در قرون 3 و 4 و حتی در قرن 2 توسط بزرگان شیعه نوشته شده است (مثلا #شيخ_صدوق، #شيخ_طوسی ، #نعمانی و... - قدس الله اسرارهم) در هنگام نوشتن آن کتب، #جوامع_روایی در نزد آنان بوده است . از ديگر سو شدت امانت داری #محدثين متقدم ما بر احدی پوشیده نیست.... حتی می بینیم که در دوره ای از زمان متن حدیث به عنوان فتوای فقهاء مطرح بوده است. 🔸 لذا اگر تأملی در این مطالب کنیم، متوجه می شویم که جا برای این (إن قلت) ها و ایرادات نمی ماند ! ۳- بنابراین شاید بهتر باشد کمی از این شک های بی مورد و عدم اعتماد به مجامع روایی شیعه دست برداریم و با دید قوی تری به روایاتی که توسط قدماء به ما رسیده است نگاه کنیم .... ✍ رضاحسینی @Nardebane_feghahat

✳️ رویکرد فقهی آیت الله سیستانی ✅ سخنان سید منیر خباز (استاد حوزه علمیه قم) و از شاگردان آیت الله #سیستانی 🔸 آیت الله سیستانی مکتب ویژه خود را دارد به این معنا که مکتب ایشان از لحاظ #فقه و #اصول کاملاً با مکتب سید #خویی متفاوت است. درس فقه ایشان بیشتر با مکتب سید #بروجردی همسو بود تا مکتب سید خوئی؛ زیرا ایشان پنج سال شاگرد سید بروجردی بود و از مکتب ایشان تأثیر پذیرفته بود. سید سیستانی در فهم فقه #اهل_سنت اول بود؛ بدین معنا که فقه اهل سنت را بهتر از خودشان میشناخت و این به خاطر مطالعه و تحقیق فراوان فقه اهل سنت توسط ایشان بود. همانگونه که در مکتب سید بروجردی معروف است . 🔹 ویژگی دیگر مکتب فقه سید سیستانی این بود که ایشان بر کتاب های #قدما تمرکز داشت و همیشه مسائل را از این کتاب ها می خواند و آن را همانند قدما بیان و تحریر میکرد. در مورد نظریات و اقوال مشهور قدما ، اهل تحقیق بود و در هر مسئله ای از این نظریات استفاده می کرد و بر همین اساس نیز آن مسئله و ادله آن را بیان و سیر تاریخی اش را تا زمان ما عنوان می نمود . #فقه @Nardebane_feghahat

🔸 نقل می کنند : به #میرزای_قمی (صاحب کتاب قوانین) گفتند : "قوانين" حاصلِ کتاب های #معالم و #حاشيه_فاضل_شيروانى و #حاشيه_سلطان_العلماء است ! و ميرزاى قمى در جواب فرموده است: «كفاني فخراً أن فهمت المعالم و حاشيتيه و لخصت منها كتاباً» 📚 #أعيان_الشيعة ج 2 ص 413 ✅ پ. ن : از یکی از اساتید شنیدم که : کتاب #قوانین خارج اصولِ میرزای قمی با نگاهی بر #معالم بوده است . #اصول @Nardebane_feghahat

✅ آیت الله #وحید_خراسانی حفظه الله : 🔸 #شیخ_انصاری کیست؟ همه شما اهل فضلید . #رسائل را باز کنید ، اول: «اعلم أن المکلف إذا التفت إلی حکم شرعي»؛ بعد الالتفات حالات نفسانی را ذکر می کند. هیچ فکر کردید چرا این جا می گوید: «اعلم ان المکلف…» خود او باز قائل است به شرعیت عبادات صبی ؟! حل این معما آیا چه جور است؟ 🔹 این رسائلش، آن هم #مکاسب شیخ. درس خارج شیخ برای #میرزای_شیرازی است. این [میزان] علم . @Nardebane_feghahat

🔹 در مورد حافظ شیرازی و مذهب او افکار مختلفی وجود دارد . کتاب البدعة و التحرف تألیف آیت الله محمدجواد خراسانی (ره) از کتب متقَن در این باب است ‌‌‌. 🔸 آیت الله #شبیری_زنجانی می فرمایند : "شیعه بودن #حافظ در شیراز مثل سنی بودن یک شخص در قم است که بعید و غیر عادی است". 📚 #جرعه_ای_از_دریا ج 2 ص 300 @Nardebane_feghahat

✅ آیت الله سید احمد #مددی حفظه الله : 🔸 مرحوم #شیخ_طوسی در نهایه، عنوان باب را «کتاب المکاسب» نام گذاشته، و آن را با «باب عمل السلطان و أخذ جوائزهم» آغاز می‌کند که قطعاً مصداق #بیع نیست. بعد از آن نیز «باب المکاسب المحظورة و المکروهة و المباحة» را ذکر کرده است. همین تقسیم ثلاثی در #شرایع هم تکرار شد. شیخ بعد از این عنوان، «کتاب المتاجر» را مطرح می‌کند. یعنی شیخ بیع (متاجر) را از #مکاسب جدا کرده و این دو را به یک معنا ندانسته است. و لذا می‌نویسد: «کلّ شی‏ء أباحه اللّه تعالى، أو ندب إلیه و رغّب فیه، فالاکتساب به و التّصرّف فیه، حلال جائز سائغ من صناعة و تجارة و غیرهما.» و تجارت را از مصادیق اکتساب می‌داند، اما در کتاب مکاسب شیخ انصاری، مکاسب به همان معنای #متاجر به کار رفته است. #فقه @Nardebane_feghahat

✅ آیت الله #وحید_خراسانی حفظه الله : 🔹 محمد مکی کیست؟ #شهید_اول. عقل مبهوت است. در زندان ظرف هفت روز #لمعه را نوشت از #طهارت تا #دیات. این شهید اول است و این لمعه و آن زین الدین شارح. مهم این است که همین فحل کتابی دارد به عنوان "بیان" ، کتاب دیگری به عنوان "دروس" ؛ بعد روشن می شود احاطه او به مسائل تا چقدر است. @Nardebane_feghahat

✳️‍ #من_النشویة 1⃣ فرق #من_نشویة با #من_ابتداء آن است که من ابتدائیه در مقابلش (الی، انتهائیه) معنا می دهد،مثل: (ذهب من البصره الی الکوفه) اما من نشویه در مقابلش الی قرار نمی گیرد(زید ولد من عمرو). 2⃣ اصطلاح نشویه توسط #متأخرین از ادباء ساخته شده است اما #قدماء بر این (من) ،همان عنوان ابتدائیه را اطلاق کرده اند و آن را از اقسام (من ابتدای غایت) می دانسته اند. 🔰 علوم العربیه،ج۲/ص۳۷۷ #ادبیات @Nardebane_feghahat

✳️ درس خارج #اصول حضرت آیت الله حاج سید احمد #مددی 98/7/8 🔸 مرحوم آقای #خویی عادتاً کاری به #عمل_اصحاب ندارند . ما همیشه شوخی می کنیم که : ایشان فکر می کنند دیروز امام (علیه السلام) این مطلب را فرمودند و امروز هم ایشان #استظهار می فرمایند. این وسط را حساب نمی فرمایند. #قدس_الله_سره. این که 1200 سال اصحاب چه کردند اصلا در نظر مبارک ایشان مهم نیست . #فقه @Nardebane_feghahat

✳️ ظهور #دلیل_تنجیزی است و عقل #دلیل_تعلیقی. لذا عقل نمی تواند جلوی ظهور را بگیرد. #عقل می گوید : اگر #ظهور در کار نباشد من می توانم حکم کنم و الا نمی توانم. #اصول @Nardebane_feghahat

✳️ شنیدم محدث #استرآبادی ادعای عجیبی نموده است ، و فرموده است : چون من سخنان و مبانی خود را از احادیث می‌گیرم لذا اشتباه در آن راه ندارد . 🔸 [ ظاهرا ایشان به این نکته توجه نکرده که معصوم بودن اهل بیت علیهم السلام ملازمه‌ای با فهم درست از احادیث آنها ندارد] 🔹 این استدلال باطلِ محدث استرآبادی بعدها مورد استفاده #شیخ_احمد_احسایی قرار گرفت و او نیز با ادعای مبنا قرار دادن #احادیث، خود را معصوم معرفی کرد (تراث شیخ الأوحد، ج۵، ص۹). ✍ رضاحسینی @Nardebane_feghahat

☑️ انتقاد استاد شیخ محمد سند از اساتید درس خارج نسبت به روش رجالی آیت الله خویی در تصحیح روایات 🔸 فقیه گاهی مسئله را با ابزار فقه حلاجی می‌کند ولی گاهی فقه را با ابزار رجالی بررسی می‌کند. مثلاً روایات را بررسی می‌کند و برخی را تضعیف می‌کند و بعد تعارض می‌شود و بعد یکی را بر دیگری ترجیح می‌دهد. متأسفانه علاج مسئله فقهی را با علم رجال انجام می‌دهند. روش مرحوم خویی این اشکال را دارد. مرحوم صاحب جواهر مسائل فقهی را با متن حدیث حلاجی می‌کند. باید مشخص شود که این آقا فقیه است یا رجالی است؟ 🔸 بیشتر شاگردان مرحوم خویی بحث رجالی را مطرح می‌کنند. بله، فقط مرحوم روحانی خود را از بند رجال آزاد کرد. لذا ایشان به فقه رضوی بها و اعتبار می‌داد چون متن آن قوی بود. اگر روش حلاجی فقه، به علم رجال باشد، بسیار خطرناک خواهد بود. آیا علم رجال به علم فقه تکیه دارد یا فقه تکیه به رجال دارد؟ 🔸بزرگ‌ترین شاخص اعتبار حدیث، کتاب و سنت است که کار فقیه است و رجالی چنین توانایی ندارد. این روش فعلی که فقط به رجال بها داده می‌شود بسیار خطرناک است و درد بی‌درمان است. 🔸مرحوم آقای خویی در این زمینه بسیار افراط کرده است. ایشان خودش می‌فرماید مبانی من خلاف مشهور است. ایشان هیچ‌یک از مبانی مشهور در پذیرش روایات را قبول ندارد و این شاذ از مشهور است. حال این شاذ، مشهور شده است و بالعکس، روش مشهور در میان قدما، شاذ گردیده است. متأسفانه این روش کم‌کم به علم کلام و شبهات و … هم سرایت کرده است. مثلاً اعتبار کتاب تحف العقول فقط به سند تنهاست یا اعتبار آن به متن است؟ آقا بزرگ تهرانی که یک کتاب‌شناس قوی است، تحف العقول را معتبر می‌داند. 🔸 با احترام شایان به مرحوم آقای خویی، اما روش ایشان بسیار خطرناک است. تکیه اهل‌بیت علیهم‌السلام نیز بر متن بوده است کما اینکه فرموده‌اند: «حدیث تدریه خیر من الف حدیث ترویه» فهمیدن حدیث مهم است و آن آگاهی از متن است و کاری به سند ندارد. بله سند خوب است اما پایه اصلی و رکن نیست. 🔸متأسفانه سید احمد ابن طاووس مسیر را کج کرد و صحت را در مسیر طریق گذاشته‌ نه در مسیر متن تا به مرحوم خویی رسید که ایشان متأسفانه این روش را به کمال خود رسانید. 🌐شبکه اجتهاد 🆔 @feghahat @Nardebane_feghahat