بسمه تعالی. در کانال (نردبان فقاهت) در صدد هستیم دروس خارج فقها، و مسائل حوزوی از قبیل ادبیات، فقه، اصول، رجال و... را مورد کنکاش و بررسی قرار دهیم. ایتا : @Nardebane_feghahat ✍ رضاحسينی 20 اردیبهشت 1399

آیت‌ الله‌ العظمی #شبیری_زنجانی: 🔸در تاریخ شیعه دو نفر ملّای درجه اول هستند که شاگردهای آنها مهم‌ترین شاگردهای همه اعصارند : یکی #وحید_بهبهانی و دیگری #میرزای_شیرازی. 🔹 وحید بهبهانی شاگردانی همانند بحرالعلوم، صاحب ریاض، کاشف الغطاء، میرزا مهدی شهرستانی، سید محسن اعرجی و ملا مهدی نراقی داشته است که نشان دهندة موقعیت علمی ممتاز اوست. 📚 جرعه‌ای از دریا، ج1، ص113 @Nardebane_feghahat

✳️ احترام اخباریون و اصولیون به یکدیگر : 🔸 #صاحب_حدائق ( یعنی #شیخ_یوسف_بحرانی ) در ۷۹ سالگی از دنیا رفت . مطابق وصیت او ، #وحید_بهبهانی بر جنازه او #نماز_میت خواند . سپس در حرم سیدالشهدا دفن شد. @Nardebane_feghahat

✅ از #وحید_بهبهانی نقل شده که فرمود یک وقت هلال ماه شوال به #تواتر ثابت شد . اینقدر افرادی آمدند و گفتند ما ماه را دیدیم که برای من یقین‌ حاصل شد . من حکم کردم که امروز #عید_فطر است . یکی از اخباریین به من‌ اعتراض کرد که تو خودت ندیده‌ای و اشخاص مسلم العدالة هم شهادت‌ نداده‌اند ، چرا حکم کردی ؟ گفتم #متواتر است و از تواتر برای من یقین‌ پیدا شد . گفت در کدام حدیث وارد شده که تواتر حجت است ؟! 📚 ده گفتار ، مطهری ، ج1 ص 109 #فقه @Nardebane_feghahat

✳️ #عبدالملک_بن_اعين 🔸برادر عبدالملك ، #زراره که از فقهای طراز اول شیعه در قرن دوم و سوم هجری بود مي گوید : 🔹 امام صادق (علیه السلام) بعد از مرگ عبدالملک فرمود : «‌ سبحان الله ! مثل ابوضریس (عبدالملک ین اعین) کجاست؛ مانند او هنوز به دنیا نیامده است !‌» 🔸#مامقانی پس از نقل روایت فوق می گوید: 🔹 از این روایت استفاده می‌کنیم عبدالملک فردی موثق بود ، بلکه در اعلا درجه وثاقت بود ، زیرا صدور چنین مدایح و واکنش‌ هایی توسط امام در حق کسی که عادل و موثق و امین نیست ، نامعقول می‌باشد، زیرا ائمه اطهار(علیهم السلام) اهل مبالغه و مغالطه نبودند . 📚 مامقانی، #تنقیح_المقال، ج۲، ص۲۲۸. ☑️ پ. ن : اضافه می کنم : همان طور که اهل بیت علیهم السلام لا یقاس بهم أحد، اصحاب خاص اهل بیت علیهم السلام که با چنین عباراتی (نظیر : من مثله؟!) ممضاة از ناحیه حضرات هستند، نیز لا یقاس بهم أحد. #رجال @Nardebane_feghahat

✅ #صاحب_جواهر در #کتاب_الصلوة وقتی از #عدالت بحث می کند ، می فرماید : اگر بخواهیم بگوییم عدالت ملکه خاص می باشد ، من فقط دو نفر از علماء را سراغ دارم که دارای ملکه عدالت هستند و هر دوی آنها از دنیا رفته اند : یکی #مقدس_اردبیلی و دیگری #سید_هاشم_بحرانی صاحب #تفسیر_البرهان . #فقه @Nardebane_feghahat

✳️ #سهل بن زیاد در کلام حضرت آیت الله سید احمد #مددی : 🔶 در مورد سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ #افراط و #تفریط هست. بعضی میگویند که الامر فی السهل سهل. در حالی که اون قدر هم سهل نیست و از طرفی عده ای میگویند #کذاب و #وضاع و .. است! نه این طور هم نیست. ولی ایشان #مؤسس نیست و #ناقل آثار است و لذا شناسایی #صحیح و #سقیم روایاتش سخت نیست . @Nardebane_feghahat

✳️ أدلّه حجیت #تقریر معصوم : ✅ #سید_مجاهد می فرماید: «برای حجّیّت تقریر وجوهی وجود دارد : 1⃣ #اجماع علماء. 2⃣ فعلی که در برابر معصوم رخ می دهد، اگر حرام بود، لازم می آمد که او مرتکب قبیح عقلی شده باشد، در حالی که او معصوم است و مرتکب قبیح نمی شود. 3⃣ اگر آن فعل، حرام بود، لازم می آمد که معصوم ، نهی_از_منکر را که واجب شرعی است ترک کرده باشد، در حالی که معصوم، به هیچ وجه واجب را ترک نمی کند.» (#مفاتیح_الاصول ص 287) ✳️ ایشان به سه دلیل برای حجّیّت تقریر معصوم اشاره فرموده اند: 1- إجماع فقهاء: 2- سکوت معصوم در برابر فعل حرام، عقلاً قبیح است، پس از سکوت او کشف می شود که آن فعل، حرام نبوده است. 3- نهی از منکر، واجب شرعی است، در حالی که اگر معصوم در مقابل فعل حرام، سکوت کند، این واجب شرعی را ترک کرده و از عصمت خارج شده است، در حالی که فرض، این است که او معصوم است. ☑️ بررسی ادلّه: دلیل اوّل مخدوش است؛ زیرا این #اجماع_مدرکی است و مدرک آن حکم عقل یا ادلّه وجوب امر به معروف و نهی از منکر است که در کلمات قدماء به آن اشاره شده است. ولی دلیل دوم و سوم ایشان فی الجمله صحیح و منوط به شرایط امر به معروف و نهی از منکر است. #اصول @Nardebane_feghahat

✅ محمد بن یحیی العطار در کتب رجال 1⃣ #نجاشی : ثقه(فهرست نجاشی ص 250) 2⃣ #شیخ_طوسی:کثیر الروایه(رجال طوسی ص 207) 3⃣ #ابن_داود : ثقه(رجال ابن داود ص 181) 4⃣ #علامه_حلی:ثقه عین کثیر الحدیث(خلاصه الاقوال ص 246) 5⃣ #علامه_مجلسی : ثقه(الوجیزه ص 175) 6⃣ #مامقانی : ثقه(تنقیح المقال ج 1 ص 146) 7⃣ #خویی :ثقه عین(المفید علی معجم رجال ص 588) #رجال @Nardebane_feghahat

✅ درس خارج فقه سال 89-1388 حضرت آیت الله سید أحمد #مددی 🔸 اهل سنت در رجال شان به احترام رسول الله (صلی الله علیه و آله) وقتی به اسم رواتی می رسند که اسمشان با حرف "میم" شروع شده ، در حرف میم اسم "محمد" و در همزه "احمد" را مقدم میکنند و بعد به ترتیب هجاء رعایت می کنند . #رجال @Nardebane_feghahat

✳️ نظر مرحوم #شوشتری در مورد روایت (لا بأس بییع العذرة) : 🔸 فلا بدّ أن نقول في مثله بوقوع #تحريف فيه و أن الأصل : (و لا بأس ببيع #غير العذرة) و #التحريف فی الأخبار كثير ، و قد كتبنا فيه مجلدات و لو اُريد استقصائها ارتفع عددها. 🔰 النجعة في شرح اللمعة ج 7 ص 11 #فقه @Nardebane_feghahat

✅ نقدی بر سخن مرحوم شوشتری (ره) 🔸 اگر چه مقام علمی مرحوم شوشتری بسیار بالاست و لکن باید پذیرفت که : العصمة لأهلها! و از مولایمان امام صادق علیه السلام آموخته ایم که : «ایاک ان تّنْصِبَ رَجُلاً دوُنَ الحُجَّهِ فتصدِّقَهُ فی کُلِّ ما قالَ» (بحار، ج 1، ص 90). لذا بنا بر منهج آزادیِ نقد علمی در حوزه های علمیه چند سطری را در مورد مطلب ایشان متذکر می شوم : ۱- به راحتی نمی توان احتمال #تحریف در روایات را داد ، زیرا قدمای ما در زمینه نقل اخبار نهایت دقت و توان خود را به کار گرفته اند و خون دل ها خورده اند و زحمت هایی کشیده اند که لا یدرک و لا یوصف ... 🔹 آن ها نسبت به روایات به دید #دین نگاه می کرده اند نه به دید یک داستان و افسانه ! و حتی اهل سنت هم نقل کرده اند که : اعلموا أنّ حدیثکم هذا دین، فانظروا عمّن تأخذون دینکم (عن هشام، عن محمد بن سيرين، قال: إن هذا العلم #دين ، فانظروا عمّن تأخذون #دينكم) (صحيح مسلم، ج 1، ص 11) و به تعبیر آیت الله #مددی این روایت در کتب شیعه نیز نقل گردیده است. 🔹 به همین سبب روایات شیعه در نهایت #دقت و #حساسیت گردآوری، تصحیح و غربال شدند. 🔸 که البته در این زمینه حضرت آیت الله مددی و دیگران سنگ تمام گذاشته اند و نگاهشان به روایات شیعه بسیار راهگشاست. ۲- اگر شخصی به ظرافت هایی که در نقل روایات هست دقت بفرماید، متوجه می شود که ائمه اطهار علیهم السلام و اصحاب در ضبط روایات و کتابت آنها تاکید ویژه داشته اند. 🔹 کتاب های بسیاری که در قرون 3 و 4 و حتی در قرن 2 توسط بزرگان شیعه نوشته شده است (مثلا #شيخ_صدوق، #شيخ_طوسی ، #نعمانی و... - قدس الله اسرارهم) در هنگام نوشتن آن کتب، #جوامع_روایی در نزد آنان بوده است . از ديگر سو شدت امانت داری #محدثين متقدم ما بر احدی پوشیده نیست.... حتی می بینیم که در دوره ای از زمان متن حدیث به عنوان فتوای فقهاء مطرح بوده است. 🔸 لذا اگر تأملی در این مطالب کنیم، متوجه می شویم که جا برای این (إن قلت) ها و ایرادات نمی ماند ! ۳- بنابراین شاید بهتر باشد کمی از این شک های بی مورد و عدم اعتماد به مجامع روایی شیعه دست برداریم و با دید قوی تری به روایاتی که توسط قدماء به ما رسیده است نگاه کنیم .... ✍ رضاحسینی @Nardebane_feghahat

✳️ رویکرد فقهی آیت الله سیستانی ✅ سخنان سید منیر خباز (استاد حوزه علمیه قم) و از شاگردان آیت الله #سیستانی 🔸 آیت الله سیستانی مکتب ویژه خود را دارد به این معنا که مکتب ایشان از لحاظ #فقه و #اصول کاملاً با مکتب سید #خویی متفاوت است. درس فقه ایشان بیشتر با مکتب سید #بروجردی همسو بود تا مکتب سید خوئی؛ زیرا ایشان پنج سال شاگرد سید بروجردی بود و از مکتب ایشان تأثیر پذیرفته بود. سید سیستانی در فهم فقه #اهل_سنت اول بود؛ بدین معنا که فقه اهل سنت را بهتر از خودشان میشناخت و این به خاطر مطالعه و تحقیق فراوان فقه اهل سنت توسط ایشان بود. همانگونه که در مکتب سید بروجردی معروف است . 🔹 ویژگی دیگر مکتب فقه سید سیستانی این بود که ایشان بر کتاب های #قدما تمرکز داشت و همیشه مسائل را از این کتاب ها می خواند و آن را همانند قدما بیان و تحریر میکرد. در مورد نظریات و اقوال مشهور قدما ، اهل تحقیق بود و در هر مسئله ای از این نظریات استفاده می کرد و بر همین اساس نیز آن مسئله و ادله آن را بیان و سیر تاریخی اش را تا زمان ما عنوان می نمود . #فقه @Nardebane_feghahat

🔸 نقل می کنند : به #میرزای_قمی (صاحب کتاب قوانین) گفتند : "قوانين" حاصلِ کتاب های #معالم و #حاشيه_فاضل_شيروانى و #حاشيه_سلطان_العلماء است ! و ميرزاى قمى در جواب فرموده است: «كفاني فخراً أن فهمت المعالم و حاشيتيه و لخصت منها كتاباً» 📚 #أعيان_الشيعة ج 2 ص 413 ✅ پ. ن : از یکی از اساتید شنیدم که : کتاب #قوانین خارج اصولِ میرزای قمی با نگاهی بر #معالم بوده است . #اصول @Nardebane_feghahat

✅ آیت الله #وحید_خراسانی حفظه الله : 🔸 #شیخ_انصاری کیست؟ همه شما اهل فضلید . #رسائل را باز کنید ، اول: «اعلم أن المکلف إذا التفت إلی حکم شرعي»؛ بعد الالتفات حالات نفسانی را ذکر می کند. هیچ فکر کردید چرا این جا می گوید: «اعلم ان المکلف…» خود او باز قائل است به شرعیت عبادات صبی ؟! حل این معما آیا چه جور است؟ 🔹 این رسائلش، آن هم #مکاسب شیخ. درس خارج شیخ برای #میرزای_شیرازی است. این [میزان] علم . @Nardebane_feghahat

🔹 در مورد حافظ شیرازی و مذهب او افکار مختلفی وجود دارد . کتاب البدعة و التحرف تألیف آیت الله محمدجواد خراسانی (ره) از کتب متقَن در این باب است ‌‌‌. 🔸 آیت الله #شبیری_زنجانی می فرمایند : "شیعه بودن #حافظ در شیراز مثل سنی بودن یک شخص در قم است که بعید و غیر عادی است". 📚 #جرعه_ای_از_دریا ج 2 ص 300 @Nardebane_feghahat

✅ آیت الله سید احمد #مددی حفظه الله : 🔸 مرحوم #شیخ_طوسی در نهایه، عنوان باب را «کتاب المکاسب» نام گذاشته، و آن را با «باب عمل السلطان و أخذ جوائزهم» آغاز می‌کند که قطعاً مصداق #بیع نیست. بعد از آن نیز «باب المکاسب المحظورة و المکروهة و المباحة» را ذکر کرده است. همین تقسیم ثلاثی در #شرایع هم تکرار شد. شیخ بعد از این عنوان، «کتاب المتاجر» را مطرح می‌کند. یعنی شیخ بیع (متاجر) را از #مکاسب جدا کرده و این دو را به یک معنا ندانسته است. و لذا می‌نویسد: «کلّ شی‏ء أباحه اللّه تعالى، أو ندب إلیه و رغّب فیه، فالاکتساب به و التّصرّف فیه، حلال جائز سائغ من صناعة و تجارة و غیرهما.» و تجارت را از مصادیق اکتساب می‌داند، اما در کتاب مکاسب شیخ انصاری، مکاسب به همان معنای #متاجر به کار رفته است. #فقه @Nardebane_feghahat