صوت و فایل پی دی اف نشست #فلسفه_ذهن در پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی، با موضوع «امکان #آگاهی_ماشین؛ از رویکردهای کلاسیک محاسباتی در #هوش_مصنوعی تا #بدن_مندی و #پیوندگرایی»،
دکتر مهدی همازاده،
دوشنبه ۲۲ دیماه ۹۹ 👇👇
@PhilMind
۲۲ دی ۱۳۹۹
۲۲ دی ۱۳۹۹
۲۲ دی ۱۳۹۹
#معرفی_کتاب
🖥 تیم کرین در کتاب «ذهن مکانیکی» (انتشارات راتلج)، نظریههای مختلف پیرامون تفکّر و بازنمایی ذهنی و ارتباط آن با مسئله ذهن - بدن و آگاهی را توضیح داده است.
🖥 این کتاب مقدماتی در ویراست سوم (سال 2016) بنحوی اساسی بازنویسی و به روز رسانی شده و فصولی درباره ذهن بدنمند و برونگرایی در باب محتوا نیز بدان افزوده شده است.
🖥 کرین - فیلسوف دانشگاه کمبریج - سعی کرده با رویکرد فیزیکالیستی مباحث ذیل را برای مخاطبان غیر آشنا با مباحث تخصصی فلسفی و در ۱۳ فصل توضیح دهد:
🖥 فصول ۱ تا ۳ چیستی بازنمایی و بازنمایی ذهنی را بررسی می کند. فصل ۴ از تصویر علًی تفکرات می گوید و فصل ۵ به روانشناسی عرفی و ماهیت علّی تفکّرات میپردازد.
فصل ۶ به بازنمایی و محاسبه گرایی اختصاص دارد و فصول ۷ و ۸ امکان تفکر ماشین و مکانیسم تفکر را مرور می کند.
فصول ۹ و ۱۰ خطاهای بازنمایی و پایه های زیست شناختی بازنمایی ذهنی را به بحث می گذارد.
فصل ۱۱ امتداد ذهن و فصل ۱۲ نیز مفهوم غیر تحویل گرایانه از بازنمایی ذهنی را بررسی می کند و فصل ۱۳ ارتباط ذهن مکانیکی و آگاهی را دنبال کرده است.
مهمترین مباحث فلسفی ذهن/نفس و علوم شناختی را اینجا ببینید:
@PhilMind
۲۵ دی ۱۳۹۹
14.75M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
مغز/ذهن ماشینی
🔲 ماروین مینسکی، استاد شناخته شده #هوش_مصنوعی MIT در ویدیوی فوق درباره الگوی ماشینی مغز و امکان ساخت تمام حالات ذهنی آگاهانه در قالب پردازش های سطوح بالای کامپیوتری صحبت می کند.
🔲 این نگرش بطور کلی در چارچوب #کارکردگرایی_ماشینی مطرح می شود که فرآیندهای پیچیده پردازش داده ها را تأمین کننده تجربه های سابجکتیو در #مغز و #روبات و ... می داند.
🔲 ند بلاک در قالب آزمایش فکری #آدمک_چینی در مقابل این دیدگاه استدلال میکند:
تصوّر کنید تمام جمعیت چین، یک ذهن انسان را شبیه سازی می کنند (هرکدام از یک میلیارد جمعیت چین، نماینده یک نورون مغز باشند).
به تمام شهروندان چینی بیسیمهایی داده شده که آنها را با یکدیگر مرتبط می سازد. مردم همچنین از طریق بیسیم به یک بدن مصنوعی مرتبط هستند که از طریق آن می توانند محرّکهای حسّی را دریافت کنند و سیگنالهای خروجی را برای تولید رفتار فیزیکی به آن برسانند.
🔲 طبق کارکردگرایی ماشینی باید نتیجه گرفت که چنانچه انتقالهای درست با یکدیگر و با ورودیها و خروجیها شبیه سازی شود، آنها در مجموع یک ذهن آگاه به شمار خواهند آمد. ولی این نتیجه، اگر نگوییم یاوه، لااقل خلاف شهود است.
🔲 برخی کارکردگرایان حاضر به پذیرش نتیجه شده اند که مغز چینی (یا یک روبات برنامه نویسی شده)، واقعاً دارای حالات ذهنی حقیقی است.
🔲 ولی آزمون فکری فوق خیلیها را متقاعد کرد که #کارکردگرایی به افراط رفته است. (Arkoudas & Bringsjord, 2014, The Cambridge Handbook of AI.)
مهمترین مباحث فلسفی ذهن/نفس و علوم شناختی را اینجا ببینید:
@PhilMind
۲۸ دی ۱۳۹۹
درباره روح بخاری
🎗روح حیوانی یا #روح_بخاری در #فلسفه_اسلامی، واسطه اتّصال بین نفس مجرّد و بدن مادّی است که بگونهای همسنخی بین این دو را تأمین میکند.
در این دیدگاه بین بدن و قوای نفس، جرم لطیف گرمی وجود دارد که در درون اعصاب نفوذ می یابد و حامل قوای مختلف نفس است. (#ابن_سینا، المبداء و المعاد، صص95-94)
🎗در واقع #قوای_نفس در وهله اوّل به این #جرم_لطیف بخاری تعلّق می یابد و بواسطه آن در وهله ثانی، در اعضاء بدن منتشر می شود. (#صدرالمتألهین، الاسفار الأربعه، ج۴، صص۱۵۲-۱۵۱)
🎗در نگرش صدرا البته همین حدّ واسط نیز خود دارای دو واسطه دیگر در دو طرف بالا (بسمت #نفس_مجرّد) و پایین (بسمت #بدن_مادّی) است؛ #جسم_مثالی در طرف نفس و خون لطیف در طرف بدن. (همان، صص۷۶-۷۵)
وی همچنین تأثیر علّی نفس بر #مغز را بواسطه روح حیوانی می داند که بوسیله رشته های عصبی از مغز در سایر اعضاء بدن جاری می شود. (صدرالمتألهین، مفاتیح الغیب، ص27)
🎗مهمترین دلیلی که صدرا بر وجود این روح بخاری ارائه می دهد این است که اگر قطع رشته های عصبی یک عضو اتّفاق بیفتد، آن عضو هم چه بسا فاقد حسّ و حرکت شود.
وی این مسئله را بمعنای نفوذ و سریان روح بخاری از طریق رشته های اعصاب در تمامی اعضاء بدن می داند که بدلیل شدّت لطافت، توانسته در شبکه عصبها نفوذ یابد. (ن.ک: صدرالمتألهین، المبداء و المعاد، ص250 / نیز: الاسفار الأربعه، ج۹، ص۷۶)
🎗از منظر تجربی اما یافته های #علوم_شناختی و بیوشیمی، مواد و مکانیسمهای قطعی در ارگانیسم بدن و بویژه در کارکردهای نورونی را مشخّص و فرضیه فوق را ابطال کرده است.
🎗بدین ترتیب آنچه بعنوان روح بخاری تلقّی می شد که قوای #حسّی_حرکتی را از طریق عروق و عصبها به اعضاء بدن انتقال می دهد، متناظر با همین انرژی الکتریکی خاصّی است که توسّط مایع درون آکسونها و رشتههای عصبی جریان می یابد و مثلاً به انرژی حرکتی در ماهیچه تبدیل میشود.
در واقع یک واسطه که حظّی از تجرّد دارد (انرژی)، همان نقشی که فیلسوفان مسلمان برای روح بخاری در نظر داشتند را ایفا می نماید.
🎗از منظر استدلالی نیز اشاره به یک جرم لطیف واسطه که هم واجد بخشی از خصوصیات مادّي باشد و هم بخشی از خصوصیات مجرّد، پرسش #فیزیکالیسم درباره قواعد تأثیر علّی موجود فرامکان (نفس مجرّد) بر موجود مکانمند (جرم لطیف) را پاسخ نمی گوید و بلکه بر ابهامات می افزاید.
🎗آیا مکان و مکانمندی را باید دارای درجات مختلف از شدّت و ضعف بدانیم که در تمامی مراتب مادّی تا مجرّد بنحوی حضور دارد، یا اینکه بالاخره مکانمندی در نقطه ای به پایان می رسد و موجود فراتر از آن، مجرّد تامّ است؟ اگر شقّ دوّم صحیح است - که در ظاهر بسیاری عبارات فیلسوفان اسلامی نیز همینطور آمده - همچنان پرسش از قوانین و چگونگی اتّصال علّی دو طرف این مرز، وجود خواهد داشت.
🎗حتّی تأثیر و تأثّر جرم لطیف (روح بخاری) از / بر جرم غلیظ (بدن مادّی) و اینکه چطور یک نیروی علّی از جرم لطیف (بدون وزن) به / از جرم غلیظ منتقل می شود، خود ابهامی مجزّا درست می کند.
مهمترین مباحث فلسفی ذهن/نفس و علوم شناختی را اینجا ببینید:
@PhilMind
۱ بهمن ۱۳۹۹
آزمون #زمین_دوقلو علیه #کارکردگرایی
🌖 پاتنم در مقاله مشهور «The Meaning of Meaning» سیاره ای فرضی ترسیم می کرد که کاملا شبیه زمین ماست؛ فقط با یک تفاوت که مایع شفاف رافع عطش در آن سیاره که اقیانوس های آنجا را هم پر کرده و آن را «آب» می نامند، از ساختار مولکولی XYZ تشکیل شده و نه H2O. هرچند ویژگیهای ظاهری این دو مایع (شکل و رنگ و بو و ...) و کارکرد آنها (رفع عطش برای ساکنان هر سیاره و آبیاری گیاهان و ...) یکسان است.
🌖 حال همزاد مرا در آن سیاره فرض کنید که مولکول به مولکول، مشابه من است. باور همزاد من در آن سیاره به اینکه «آب، خنک است»، درباره XYZ است و باور من به جمله فوق، درباره H2O است.
🌖 #کارکردگرایی_ماشینی در تبیین تفاوت دو باور مذکور ناتوان بنظر می رسد. زیرا باور من و همزاد من از نظر ساختار علّی ورودی ها و خروجی ها یکسانند. سیگنالهای حسّی کاملا مشابهی از مایع H2O و XYZ به مغز من و همزادم وارد می شوند (چون ویژگیهای ظاهری هر دو مایع کاملا یکسانند)، و کارکردهای خروجی هم یکی است.
در حالیکه حالت ذهنی (باور) ما یکی نیست؛ باور من درباره H2O است و باور او درباره XYZ.
🌖 البته #کارکردگرایی_غایت_شناختی در برابر این اشکال، به تفاوت کارکردهای خروجی - برمبنای نظریه غایت شناختی و به انضمام تئوری طبیعت گرایانه درباره محتوا - پاسخ می دهد: کارکرد باور من، بازنمایی از / یا دلالت بر H2O است و کارکرد باور همزاد من، بازنمایی از / یا دلالت بر XYZ.
🌖 در واقع کارکردگرایان غایت شناختی (مانند سوبر) با استفاده از مفاهیم #تکامل_داروینی، کارکردهای زیستی در گونه های طبیعی را با وجود یا بقای آن گونه ها مرتبط می دانند که به فرآیندهای بیوشیمی هر نوع ارگانیسم و نیز ویژگیهای محیطی آنها بستگی دارد.
🌖 اشکال کارکردگرایی ماشینی این بود که هر حالت ذهنی را منحصرا در قالب یک ساختار ورودی و خروجی خاص تبیین میکرد و هرچند #تحقق_پذیری_چندگانه در ساختار فیزیکی (#مغز انسان یا مغز اسب یا مغز سیلیکونی یا تراشه های الکتریکی یا ...) را می پذیرفت، اما تحقق پذیری چندگانه در ساختار خروجی ها را بر نمی تابید.
🌖 کارکردگرایی غایت شناختی مشکل تنوع ساختار خروجی ها را با فراروی از آنها در تعریف کارکردگرایی و جایگزینی اهداف زیست شناختی حل می کند، اما محدود به گونه های طبیعی می ماند و قابل تعمیم به #هوش_مصنوعی نیست.
🌖 همچنین اشکال #طیف_معکوس (که قبلا در پست ۲۳ دسامبر آمد) و اشکال #علیت_ذهنی و #فقدان_کوالیا (که خواهند آمد) نیز علیه هر دو نسخه کارکردگرایی، کار می کنند.
مهمترین مباحث فلسفی ذهن/نفس و علوم شناختی را اینجا ببینید:
@PhilMind
۴ بهمن ۱۳۹۹
🚆 سوفیا - از نسل روباتهای اجتماعی - برای رسیدگی به سالمندان و بیماران کرونایی به تولید رسید.
🚆 هرچند وقتی آن بیمار سالمند از سوفیا در پاسخ ناله های خویش میشنود که: «حالت رو درک میکنم»، یا در واکنش به بهترشدن شرایطش، میشنود: «خوشحالم که می بینم بهتری»، احتمالا به پای همدلی واقعی نمیگذارد.
آن پیرمرد/زن بیمار میداند که سوفیا براساس برنامه نویسی یا طراحی مدل کارورزی، جملات فوق را در این موقعیتها بر زبان می آورد.
🚆 این البته به مسئله معروف #اذهان_دیگر مربوط میشود: ما چطور وجود ذهن در دیگران را احراز میکنیم؟
کارکردگرایان میگویند از طریق رفتارهای مشابه من. در نتیجه به اعتقاد آنان #کارکردگرایی که #حالات_پدیداری را براساس ساختار محرّکهای ورودی و خروجیهای رفتاری تعریف میکند، مسئله اذهان دیگر را هم حل کرده و راه اسناد آن به دیگران را توضیح داده است. از نظر ایشان (لااقل #کارکردگرایی_ماشینی)، سوفیا هم اگر بدرستی طراحی شده باشد، دارای همان حالات درونی خواهد بود.
🚆 اما در اینجا اشکالی با الهام از استدلال زبان خصوصی ویتکنشتاین وجود دارد؛ ما انسانها وقتی میتوانیم الفاظ دالّ بر حالات خصوصی و سابجکتیو را استفاده کنیم که وضع آنها برای معانیشان را بشناسیم و در نتیجه، آن معانی را تجربه کرده باشیم. (بنابراین احراز #ذهن_مندی در دیگران صرفا برمبنای خروجیهای رفتاری نیست).
ولی سوفیا الفاظ «خوشحالی» و «تأسف» و ... را نه با ارجاع به حضور معانیشان، بلکه با ارجاع به الگوی برنامه نویسی یا مدل کارورزی استعمال میکند.
مهمترین مباحث فلسفی ذهن/نفس و علوم شناختی را اینجا ببینید:
@PhilMind
۶ بهمن ۱۳۹۹
18.93M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🔻چالمرز در این گفتگو👆 #حالات_التفاتی (مانند تفکرات) را برخلاف #حالات_پدیداری (مانند #ادراک_حسی و درد و ...)، فاقد جنبه تجربه ای میداند.
از این منظر، #مسئله_دشوار #فیزیکالیسم منحصر در دسته دوم است و تبیین دسته اول در #علوم_شناختی انجام پذیر است.
🔻در #علم_النفس #فلسفه_اسلامی اما تبیین خاصی برای احساسات و هیجانات صورت نگرفته (که نقص بزرگی است) و در عین حال، جایگاه ویژه ای برای علم و ادراک مفهومی و ادراک کلیات و ... وجود دارد که امکان تحقق این حالات در سطح صرفا مادی نفی میشود.
از این منظر حتی #علم_حصولی هم هرچند با فرآیندهای دریافت و پردازش اطلاعات همراه است اما نهایتا با #علم_حضوری ادراک میشود.
🔻به عقيده گروهی از فیلسوفان تحلیلی معاصر هم البته (در تقابل با دیدگاه رایج)، #گرایشات_گزاره_ای نیز دارای ویژگی پدیداری خاص خودشان هستند.
به بیان پيت، شخص میتواند این سه تمایز را انجام دهد: الف) تفکّرات آگاهانه اش را از دیگر حالات ذهنی، ب) هریک از تفکّرات آگاهانه اش را از یکدیگر، ج) محتوای فکری هر یک از تفکّرات آگاهانه اش را.
به اعتقاد وی هیچیک از اینها جز در صورت وجود یک پدیدارشناسی اختصاصی برای هر نوع از تفکّرات، ممکن نیست. (Pitt, 2004, "The Phenomenology of Cognition", pp.7-8.)
🔻سیورت هم استدلال آورده که نحوه پدیداری ادراک یک جمله قابل فهم، متفاوت است از نحوه ای که یک جمله خالی از معنا (صرفاً متشکّل از یکسری اصوات) به گوشمان میخورد. (Siewert, 1998, The Significance of Consciousness, pp.275-276.)
مهمترین مباحث فلسفی درباره ذهن/نفس و علوم شناختی:
@PhilMind
۹ بهمن ۱۳۹۹
#بازنمودگرایی ۱
🚧 تفکیک گرایشات گزاره ای (مانند تفکرات و باور و میل و قصد و ...) از تجربه های درونی (مانند درد و غم و لذت و ...)، و اختصاصی دانستن ویژگی پدیداری برای دسته اخیر، به استراتژی #بازنمودگرایی (Representationalism) در تبیین #آگاهی_پدیداری انجامید که از اواخر دهه ۹۰ مطرح شد و همچنان بعنوان پرطرفدارترین نظریه #فیزیکالیسم در تبیین #مسئله_دشوار رواج دارد.
🚧 این استراتژی بدنبال پیوندزدن آگاهی با #حیث_التفاتی است و البته هدف از آن نیز – که گاه تصریح شده – تقلیل مسئله #آگاهی به حیث التفاتی است تا پس از تبیین فیزیکالیستی حیث التفاتی، آگاهی نیز خود به خود تبیین شده باشد و یکی از مهمترین حربه های #دوئالیسم علیه فیزیکالیسم، خنثی گردد.
🚧 در واقع به بیان جَنزن امروزه وقتی بازنمودگرایان می گویند تجربیات آگاهانه بازنمودی هستند، چیزی بیش از این مدّ نظر دارند که تجربیات آگاهانه، التفاتی اند (یا درباره چیزی هستند). امروز بازنمودگرایی – در رویکرد غالب آن - به پروژه #طبیعی_سازی آگاهی گره خورده است. بنابراین وقتی یک بازنمودگرا از واژه #بازنمایی استفاده می کند، آن را مترادف با نوعی دلالت بکار می برد و از منظر وی تجربیات آگاهانه، حالاتی فیزیکی اند که حاملِ (یا دلالت گر بر) اطلاعاتی درباره وقایع یا ویژگیهای خارجی اند. (Janzen, 2008, The Reflexive Nature of Consciousness, p.138.)
🚧 اهمیّت رویکرد بازنمودگرایانه درباره آگاهی تا آن حدّ است که ند بلاک از نزاع سنگین بین طرفداران و مخالفان آن بعنوان «بزرگترین شکاف در #فلسفه_ذهن و شاید کلّ فلسفه» یاد می کند؛ چه اینکه نتیجه آن، تکلیف چشم اندازهای آتی در فلسفه ذهن و بلکه کلّ فلسفه را تا حدّ زیادی روشن خواهد کرد. Block, 2007, Consciousness, Function, and Representation, p.533.)
و چالمرز می گوید: «من انتظار دارم که فصل مشترک بین آگاهی و حیث التفاتی، موضوع محوری فلسفه ذهن در سالهای آینده باشد». (Chalmers, 2010, The Character of Consciousness, p.371.)
🚧 درباره رویکرد بازنمودگرایی در ادامه پستها بتدریج توضیحاتی خواهد آمد.
مهمترین مباحث فلسفی درباره ذهن/نفس و علوم شناختی را اینجا ببینید:
@PhilMind
۱۵ بهمن ۱۳۹۹
📣 کارگروه انسان شناسی فلسفی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی برگزار میکند:
🔰سلسله نشستهای تخصصی #فلسفه_ذهن
🔻«نشست پنجم»
❇️ موضوع: برونگرایی در محتوای حالات ذهنی و برخی لوازم آن
👤 ارائه دهنده: دکتر محمود مروارید
پژوهشگاه دانشهای بنیادین (IPM)
🗓 سه شنبه، ۲۱ بهمن
⏰ ساعت ۱۴:۳۰ تا ۱۶
🌐 لینک ورود به اتاق نشست:
https://room.gharar.ir/ab3e75dc-be7b-4054-859c-fa2d7456ca7a
۱۸ بهمن ۱۳۹۹
#معرفی_کتاب
نظریه اینهمانی (Identity Theory) از مهمترین دیدگاههای #مادی_انگاری درباره ماهیت ذهن در دهه های اخیر بوده و هست.
کتاب ۴۰۰ صفحه ای نظریه اینهمانی در #فلسفه_ذهن، ترجمه گزیده هایی از مقالات مهم و کلاسیک در این زمینه را ارائه می کند که پس از گزینش دکتر وحید دستجردی و ترجمه گروهی، توسط پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به چاپ رسیده است.
مقالات «احساسات و فرآیندهای مغزی» از جی. جی. سی اسمارت، «نظریه علّی ذهن» از دیوید آرمسترانگ، و «اینهمانی های روانی - فیزیکی و نظری» از دیوید لوئیس به دفاع از تئوری اینهمانی می پردازند.
سپس مقاله «رویدادهای ذهنی» از دانلد دیویدسون اینهمانی مصداقی (یگانه انگاری قاعده مند) را پیشنهاد می دهد.
در ادامه هیلری پاتنم در مقاله «ماهیت حالات ذهنی» را می خوانیم که اشکال مشهور #تحقق_پذیری_چندگانه (Multiple Realizibility) را علیه تئوری اینهمانی مطرح می کند.
سپس نوبت به گزیده «نامگذاری و ضرورت» از سول کریپکی می رسد که براساس ضروری بودن رابطه اینهمانی، دیدگاه اینهمانی ذهن و مغز را به چالش می کشد.
در انتها مقاله «رد آموزه اینهمانی» از جرج بیلر ترجمه شده (که صورتبندی دیگری از اشکال موجهه کریپکی طرح می کند) و مقاله «ارتباط روانی-فیزیکی» از تامس نیگل که سعی در ارائه پاسخی به اشکال کریپکی دارد.
مهمترین مباحث فلسفی درباره ذهن/نفس و علوم شناختی را اینجا ببینید:
@PhilMind
۱۸ بهمن ۱۳۹۹