حضور حضرت آیت الله شب زنده دار «دام ظله» در راهپیمایی روز جهانی قدس 1402 @pand_saadat

#نکات_علمی #نکات_‌رجالی ❇️ از دیباچه کتاب شریف کافی معلوم می شود انگیزه مرحوم کلینی از نگارش کتابش، اجابت درخواست شخصی است که به خاطر نداشتنِ افراد و نیز توان علمی لازم و نیز عدم دسترسی به عالم مورد وثوق در زمینه ی علم به اختلاف در روایات، راهی به درک حقایق شریعت نداشته است. 🔷 بنابر این، مرحوم کلینی می خواهد کتابی را تألیف کند که پاسخگوی نیاز سائل مذکور به مجموعهای از معارف دینی برای انجام فرائض و کشف حقائق دین باشد. 🔶 در ادامه جناب کلینی با بر حذر داشتن افراد از تمییز به رأی در موارد اختلاف روایات، موازین رفع تعارض اخبار را برمی شمرد و در ادامه تصریح می فرماید: «خداوند متعال تألیف آنچه را در خواست کرده بودی، آسان نمود» که اشاره دارد مطالعه این کتاب، مطالب صحیح را به سهولت و بدون نیاز به اعمال نظر و اجتهاد در اختیار سائل خواهد گذاشت. 🔷 بنابر این، شخص مزبور از مرحوم کلینی تألیف کتابی را درخواست کرده است که بر اساس آثار صحیحه، معارف الهی -به معنای عامش - را روشن سازد تا برای کسب آن معارف نیاز ی به إعمال اجتهاد و استنباط نباشد؛ 🔶 چرا که سائل ابزار و توان آن را در اختیار ندارد. پس مرحوم کلینی کتابی را تالیف نموده است که وقتی خواننده به آن مراجعه می کند، می تواند معارف الهی را به سهولت و تنها با به کار بستن آنچه مرحوم کلینی در موارد تعارض فرموده دریابد. 👈 ادامه دارد .... #حضرت_آیت‌الله_شب‌زنده‌دار «دام ظله» #آثار #رجال #کتاب_کافی_شریف 🔗 @book_feghahat

#نکات_علمی #نکات_‌رجالی ❇️ حجیت روایات کافی شریف با استناد به فرمایش شیخ کلینی 🔷 یکی از موضوعات بسیار مهم و مؤثر در استنباط احکام شرعیه و بلکه تمامی معارف اسلامی، بررسی حجیت اسانید کتاب کافی شریف است. 🔶 این کتاب در میان گنجینه های اسلامی از جایگاه و اهمیت خاصی برخوردار است. 🔷 برخی از بزرگان این کتاب را جزء معتبرترین منابع روایی شیعه می دانند که تمامی احادیثش قابل استناد است؛ 🔦 اما در مقابل، عده ای به دلایل مختلف، آن را در عداد وسائل الشیعة به شمار می آورند که قبل از استناد به هر یک از روایات آن، ابتدا باید سند و اعتبارش را بررسی نمود. 👌 دلیل قائلین به حجیت اخبار این کتاب، فرمایش مؤلف آن می باشد. مرحوم کلینی در مقدمه کافی - با عبارت «بالآثار الصحیحة عن الصادقین علیهما السلام» به صحت روایات این کتاب شهادت می دهد. 🔷 این شهادت، حجت است و به تنهایی می تواند حجیت روایات آن را تامین کند و با وجود آن، نیازی به بررسی اسناد آنها نیست؛ 🔶 هرچند ا گر این اسناد نیز تام باشد، اعتبار آنها مضاعف می شود. به عبارت دیگر حتی اگر سند روایات از لحاظ موازین معینه در اصول فقه تام نباشد، باز هم چون این روایات، مشمول شهادت مرحوم کلینی به صحت می گردد، معتبر است. 👈 ادامه دارد .... #حضرت_آیت‌الله_شب‌زنده‌دار «دام ظله» #آثار #رجال #کتاب_کافی_شریف 🔗 @book_feghahat

#نکات_علمی #نکات_‌رجالی ❇️ معنای واژه «صحیحه» 🔷 چنانکه ذکر شد، مرحوم کلینی از روایاتی که در کتابش گرد آورده است با عبارت «بالآثار الصحیحة عن الصادقین (علیهما السلام)»یاد می کند. مسلم است که مراد از «الصحیحة»، معنای اصطلاحی آن نمی باشد؛ زیرا این اصطلاح واژه ای مستحدث بوده، سه قرن پس از شیخ کلینی توسط مرحوم سید ابن طاووس در علم درایه باب شد. ◀️ لذا دو احتمال در معنای آن مطرح شده است که بنا بر هر دو احتمال، در اعتبار روایات کافی مناقشه شده است اما به عقیده ما تمامی این روایات - طبق هر دو احتمال مذکور -حجت می باشد. 1️⃣ احتمال اول در معنای واژه ی «صحیحه» 👈 مراد از «الآثار الصحیحة» عبارت است از: «الآثار الصادر من المعصومين لبيان الحکم الواقعي». این همان معنایی است که محقق خویی در بیان صحیح الحدیث بودن «المنبّه بن عبدالله ابی الجوزاء» آورده و فرموده است: صحیح الحدیث به فردی اطلاق میشده که احادیث منقول از او، جملگی احادیثی صادر شده از معصوم(علیه السلام) برای بیان حکم واقعی بوده است. 2️⃣ احتمال دوم در معنای واژه ی «صحیحه» 👈 مراد مرحوم کلینی از احادیث صحیحه، روایات معتبر و دارای حجیت می باشد. روشن است که در این احتمال صرفا شهادت به اعتبار و حجیت روایات صحیحه مطرح است؛ نه تضمین صدور آنها از ناحیه معصومین(علیهم السلام). 🔷 همچنین واضح است که فارق دو احتمال، مشکوک ٌ به آن دو می باشد. مشکوک به در احتمال اول، صدور اخبار از ناحیه معصوم(علیه السلام) برای بیان حکم واقعی است؛ اما در احتمال دوم، حجیت و اعتبار آن اخبار می باشد. 👈 حجیت روایات کافی شریف بنا بر هر دو احتمال خواهد آمد #حضرت_آیت‌الله_شب‌زنده‌دار «دام ظله» #آثار #رجال #کتاب_کافی_شریف 🔗 @book_feghahat

#نکات_علمی #نکات_‌رجالی ❇️ حجیت روایات کافی شریف بنابر هر دو احتمال ⬅️ بنابر احتمال اول، مرحوم کلینی با عبارت «بالآثار الصحیحة عن الصادقین(علیهما السلام)» در واقع شهادت و خبر می دهد در این کتاب تنها روایاتی را که از معصومین(علیهم السلام) برای بیان حکم واقعی صادر شده، درج نموده است. 👈 درباره این إخبار مرحوم کلینی دو احتمال مطرح است: 1️⃣ اول آنکه ایشان بر اساس مقدمات حدسی (نظری/ عقلی/ استنباطی) چنین ادعایی را مطرح کرده است. 2️⃣ دوم آنکه این مطلب از رهگذر قرائن حسیه یا قریب به حس برای ایشان حاصل شده است؛ یعنی ایشان در عبارت مذکور از مخبرٌبه خود برای ما سخن می گوید که از راه حس یا قریب به حس از آن مطلع شده است. ⬅️ سؤالی که شاید در اینجا به ذهن برسد این است که چگونه امکان داشته جناب کلینی از راه حس به صدور این روایت از ناحیه اهل بیت (علیهم السلام) وقوف یابد. برای پاسخ دادن به این سؤال، باید بررسی کنیم که در عصر مرحوم کلینی چه راههایی برای اطلاع از صدور خبر از طریق حس وجود داشته است. 👈 در ادامه بیان خواهد شد 🔷 بنابر احتمال دوم، مرحوم کلینی به حجیت روایات کافی شریف شهادت می دهد. از نظر ما این شهادت نیز با لحاظ مقدماتش -که در ادامه ذکر خواهد شد- حجیت دارد. 👈 بنابراین روایات کافی بنابر احتمال دوم نیز حجت است. #حضرت_آیت‌الله_شب‌زنده‌دار «دام ظله» #آثار #رجال #کتاب_کافی_شریف 🔗 @book_feghahat

بیست و هشتم ماه مبارک رمضان مصادف است با نهمین سالگرد ارتحال معلم و اسوه‌ی اخلاق، مفسر عالی‌قدر و فقیه وارسته، مرحوم آیت الله حاج شیخ حسین شب زنده دار جهرمی (رضوان‌الله‌علیه) جهت شادی روح ایشان فاتحه ای قرائت فرمائید. @pand_saadat

#نکات_علمی #نکات_‌رجالی ❇️ راههای اطلاع از صدور خبر از طریق حس در عصر مرحوم شیخ کلینی 1️⃣ یک راه سهل و متداول این است که بعضی روایات دارای اسناد معتبر هستند؛ یعنی افراد ثقه معتمد، راستگو و مسلم الصدق آنها را نقل کرده اند. 2️⃣ ممکن است برخی روایات در کتبی نقل شده باشند که به ائمه(علیهم السلام) عرضه شده و صحت آنها مورد تصدیق قرار گرفته باشد. 👈 روشن است که وقتی جناب کلینی این کتب را در اختیار دارد و از روایات آنها به ما خبر میدهد، مخبربه او محسوس است؛ زیرا ِ خود ایشان این روایات را در این کتب مورد تایید، دیده است. ⬅️ در توضیح این مطلب باید گفت که در اقوال امامین صادقین(علیهما السلام) دخل و تصرف های بسیاری وارد شد؛ اما توسط ائمه بعدی خصوصا امام رضا(علیه السلام) غربال و اصلاح گردید. 📚 یکی از خدمات حضرت همین است؛ لذا فرمود آنها در آثار ابی عبدالله (علیه السلام) روایات مجعولی را دسّ کردند و شما قول منسوب به ما را ا گر خلاف قرآن بود نپذیرید. 🔍 به این ترتیب، برخی کتابها و روایات به حضرات معصومین(علیهم السلام) عرضه میشد و ایشان تنقیح و تصحیح می نمودند که اخبار این امور را مرحوم شیخ طوسی در کتب خویش آورده است. 👈 از جمله این کتب میتوان به کتاب ظریف بن ناصح - در باب دیات - اشاره کرد که مورد تایید یکی از ائمه(علیهم السلام) قرار گرفته است. 👈 همچنین میتوان از کتاب یونس نام برد که امام حسن عسکری(علیه السلام) پس از تصفح آن فرمودند این کتاب از ابتدا تا انتهایش درست است. ✅ بنابر این، یکی از راههایی که مرحوم کلینی تمام روایات کافی شریف را - به رغم وجود برخی افراد ناصواب یا غیر معلوم الحال در سند بعضی از آنها - صادر شده از معصوم(علیه السلام) میداند، میتواند همین عرضه شدن بعضی از آن روایات به ائمه(علیهم السلام) و تایید و تصدیق شدن توسط ایشان باشد. #حضرت_آیت‌الله_شب‌زنده‌دار «دام ظله» #آثار #رجال #کتاب_کافی_شریف 🔗 @book_feghahat

#نکات_علمی #نکات_‌رجالی ❇️ راههای اطلاع از صدور خبر از طریق حس در عصر مرحوم شیخ کلینی (دو طریق بیان شد) 3️⃣ احتمال دارد بخشی از روایات از راویانی نقل شده باشد که صحت اخبار ایشان توسط ائمه(علیهم السلام) تصدیق شده است؛ اعم از اینکه ایشان دارای کتاب بوده اند یا نه. 👈 به عنوان نمونه امام حسن عسکری(علیه السلام) درباره بنی فضال فرمود: «خذوا بما رووا و ذروا ما رأوا» و به این وسیله روایات منقوله ی بنی فضال را تضمین نمود. 🔍 البته در این مورد خاص، برخی به این روایت عمل نکرده اند؛ زیرا در سند آن تشکیک نموده و گفته اند روایت از خادم حسین بن روح نقل شده است و ما شناختی راجع به او نداریم. 🔦 در پاسخ باید گفت که ضعف سند، دلیل بر عدم صدور روایت و بطلان آن نمی باشد؛ چه بسا روایت به رغم اینکه ما در حال حاضر حجتی بر اعتبارش نداریم، درست باشد. 👈 از سویی شاید صحت روایت مذکور برای مرحوم کلینی معلوم بوده است؛ زیرا ایشان معاصر حسین بن روح بوده و احتمالا خادم وی را می شناخته است. در نتیجه ممکن است مرحوم کلینی برای احراز صحت برخی روایات، به روایت امام حسن عسکری(علیه السلام) تمسک کرده باشد که یک راه حسی است. 🔷 نکته قابل توجه اینجاست که چه بسا نظیر روایت امام حسن عسکری(علیه السلام) درباره بنی فضال، احادیثی راجع به راویان دیگر وجود داشته که به دست ما نرسیده است. #حضرت_آیت‌الله_شب‌زنده‌دار «دام ظله» #آثار #رجال #کتاب_کافی_شریف 🔗 @book_feghahat

#نکات_فقهی 💠 مقصود از امر و نهی در امر به معروف و نهی از منکر: 🔹 امر و نهی در امر به معروف و نهی از منکر به معنای «وادار کردن» شخص است و لازم #نیست حتماً امر و نهی صورت بگیرد. 🔸 بلکه اگر با #نصیحت یا هر راه دیگری بتوان شخص را #وادار به انجام معروف یا ترک منکر کرد، عملِ ما مصداق امر به معروف و نهی از منکر خواهد بود. #حضرت_آیت‌الله_شب‌زنده‌دار «دام ظله» #آثار #فقهی #کتاب_امر_به_معروف_و_نهی_از_منکر 🔗 @book_feghahat

بیانات حضرت آیت الله شب زنده دار «دام ظله»در دیدار با اعضای دبیرخانه همایش بین المللی هوش مصنوعی، فرهنگ و علوم اسلامی تاریخ جلسه: 1402/01/24 @pand_saadat

🔸بیانات حضرت آیت الله شب زنده دار دردیداربا اعضای دبیرخانه همایش بین المللی هوش مصنوعی فرهنگ و علوم اسلامی: 🔰به دو دلیل می توان به سراغ استفاده از این ابزار رفت،اولا ممکن است ابزار خوب و کارآمدی برای اهداف عالیه ما باشند،ثانیا جهان به سمت استفاده از این ابزار می رود و اگراحتمال بدهیم به ضرر اهداف عالیه اسلام است و قابل اعتماد نیست،باید این ابزار و راه مقابله با آن را بشناسیم 🔰ضرورت شناخت هوش مصنوعی ممکن است که مشمول آیه شریفه(و اعدوا لهم ما استطعتم من قوه)باشد،البته با در نظر گرفتن فوائد و بر طرف کردن مضرات آن 🔰آیا همگانی و فراگیر کردن آن و واگذاری همه امور به این ابزارها، بدون محاسبه صحیح،خلاف احتیاط نیست. 🔰در برخی کشورها به خاطر استفاده بیش از حد از این امور، دانش آموزان آنها از حل یک جدول ضرب،ناتوان شده اند و رابطه ی شاگردو استادی که دارای منافع فروان است،با مشکل مواجه شده است. 🔰امروزه برخی از طلاب ما به خاطر استفاده بیش از حد از این ابزارها،با کتب احادیث شیعه و تضلع در آنها،بیگانه شده اند. 🔰در روایات ما علاوه بر ارج نهادن به مقام شامخ عالم و ضرورت رجوع به شخص عالم که منظور از عالم کسی است که هم علم دارد و هم پرورش یافته و دلداده مکتب آل الله علیهم السلام است،نباید به سبب استفاده از این ابزار،بین مردم و علما فاصله ایجاد شود و مردم خود را از رجوع به عالم بی نیاز بدانند. 🔰تبلیغ این موضوعات و کارکردهای آن باید حساب شده و معتدل باشد،نبایدکاری کرد که اشتها و میل طلبه ها فقط به سمت استفاده از این ابزارها باشد و به خود کتب و منابع رجوع نکنند. تاریخ جلسه:1402/01/24 @pand_saadat

📣 قابل توجه طلاب محترم 🔰 دروس خارج فقه و اصول حضرت استاد شب زنده دار«دام ظله» از روز یک شنبه مورخ 1402/02/10 آغاز می گردد. #کانال_دروس_حضرت_استاد_شب_زنده_دار https://eitaa.com/feghahat_ir

🔰 شیعه ی واقعی درکلام امام سجاد علیه السلام 🔸حضرت استاد شب زنده دار دام ظله: روایت دیگر در این زمینه [شیعه ی واقعی]، از حضرت سجاد علیه السلام نقل شده است. «كَانَ عَلِی بْنُ الْحُسَینِ سلام الله علیهما قَاعِداً فِی بَیتِهِ إِذْ قَرَعَ قَوْمٌ عَلَیهِمُ الْبَابَ»؛ حضرت در منزل نشسته بودند، درب منزل زده شد. «فَقَالَ یا جَارِیةُ انْظُرِی مَنْ بِالْبَابِ»؛ حضرت کنیزی را که در منزل داشتند، صدا زدند که ببینند چه کسی در را می زند. «فَقَالُوا قَوْمٌ مِنْ شِیعَتِكَ فَوَثَبَ عَجْلَانَ حَتَّی كَادَ أَنْ یقَعَ»؛ پس گفتند ما گروهی از شیعیان شما هستیم. حضرت شتابان حرکت کردند که به درب منزل بروند؛ چنان که نزدیک بود به زمین بخورند. «فَلَمَّا فَتَحَ الْبَابَ وَ نَظَرَ إِلَیهِمْ رَجَعَ»؛ وقتی که حضرت در را باز کردند و نگاهشان به این افراد افتاد، برگشتند. «وَ قَالَ كَذَبُوا فَأَینَ السَّمْتُ فِی الْوُجُوهِ» حضرت فرموند: اینها دروغ می گویند که از شیعیان ما هستند. آن علامتی که باید در چهره‌شان باشد در چهره ی ایشان نبود. «أَینَ أَثَرُ الْعِبَادَةِ أَینَ سِیمَاءُ السُّجُودِ إِنَّمَا شِیعَتُنَا یعْرَفُونَ بِعِبَادَتِهِمْ وَ شَعَثِهِمْ قَدْ قَرَحَتِ الْعِبَادَةُ مِنْهُمُ الْآنَافَ»؛ آن علامت و نشانه ی عبودیت در چهره های آنان كجاست؟ شیعیان ما به عبادتشان شناخته می شوند، و به تغییر رنگ صورت، بینی های آنان در اثر سجده و اشك قرحه دار شده است. «وَ دَثَّرَتِ الْجِبَاهَ وَ الْمَسَاجِدَ خُمْصُ الْبُطُونِ ذُبُلُ الشِّفَاهِ قَدْ هَیجَتِ الْعِبَادَةُ وُجُوهَهُمْ وَ أَخْلَقَ سَهَرُ اللَّیالِی وَ قَطْعُ الْهَوَاجِرِجُثَثَهُمْ الْمُسَبِّحُونَ إِذَا سَكَتَ النَّاسُ وَ الْمُصَلُّونَ إِذَا نَامَ النَّاسُ وَ الْمَحْزُونُونَ إِذَا فَرِحَ النَّاسُ»؛ و پیشانی های آن‌ها نیز از حال و وضع اصلی خارج شده، شكم های آنان به پشت چسبیده، لبانشان خشكیده، آثار عبادت صورت های آن‌ها را متغیر كرده، و آثار كهنگی و فتور بدن در اثر شب زنده داری و پیمودن روزهای گرم (به روزه داری و عبادت) در آنان پدیدار گشته، آن‌ها مشغول تسبیح اند در زمانی كه مردم ساكت باشند، و نمازگزارند در وقتی كه مردم درخواب باشند، و در دل غم و غصه دارند در وقتی كه مردم خوشحال هستند. 🔹منبع روایت: مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج4، ص469 🔻کتاب #پندهای_سعادت ، جلد دوم ص2-121 #علامت_شیعه_ی_واقعی_در_کلام_امام_سجاد_علیه_السلام 🌐 @book_feghahat

💠 عدم حجیت خبر واحد در صورت تعارض بعضی از فقرات آن خبر با مسلّمات فقه ✅ حضرت استاد شب زنده دار«دام ظله»: بحث در این است که اگر در یک روایتی مثل روایت محمد بن قیس که از جمله مستندات صحت بیع فضولی است، بعضی از فقرات آن با مسلمات فقه ناسازگاری داشت، در فقرات دیگر آن که جزم به واقع وجود ندارد و معلوم نیست که چنین فقراتی از شارع صادر شده است، عقلاء به آن فقرات دیگر نیز اعتنائی نمی کنند... و عدم حجیت این فقرات نیز بنا بر هر دو مبنی است؛ یعنی چه مبنای کسانی که خبر ثقه را حجت می دانند و چه بنا بر مبنای کسانی که خبر موثوق الصدور را حجت می دانند. در زمینه حجیت خبر واحد دو مبنی وجود دارد که طبق هر دو مبنا چنین خبری حجت نمی باشد: الف: حجیت خبر ثقه: بعضی از اصولیون می فرمایند: برای حجیت یک خبر کافی است که راوی آن خبر، شخص ثقه ای باشد و نیازی به وثوق خبر نمی باشد. ب: عده ی دیگری از اصولیون کما نسب الی السید السیستانی می فرمایند: خبر واحدی حجت است که وثوق به صدور آن داشته باشیم و الا اگر وثوقی به آن خبر نداشته باشیم، آن خبر حجت نمی باشد. بیان استاد معظم این است که اگر ما مبنی اول را اتخاذ بکنیم، چنین خبری که بعضی از فقرات آن با مسلمات فقه ناسازگار است، حجت نمی باشد؛ زیرا طبق این مبنا یکی از ارکان شخص ثقه این است که علاوه بر صادق بودن، ضابط نیز باشد و هنگامی که چنین خبری با این ناسازگاری بیان می کند معلوم می شود که این راوی انسان ضابطی نمی باشد، هر چند ممکن است این شخص در کل انسان ضابطی باشد ولی در این روایت و این واقعه از ضبط برخوردار نمی باشد. و این امر مثل شهود شاهد است به این بیان که اگر در دادگاه یک شاهد به موارد مختلفی شهادت داد ولی بعضی از آن شهادت‌ها واقعیت نداشته باشد، در این صورت رویۀ قضایی و عقلائی بر این است که به آن شهادت های دیگر از ایشان که جزم به کذب و یا صدق آنها نیز ندارند، ترتیب اثر نمی دهند. و اگر مبنی دوم را نیز اتخاذ بکنیم، باز چنین خبری نیز حجت نمی باشد؛ زیرا با وجود فقرات ناسازگار با مسلمات فقه، دیگر نسبت به فقرات دیگر نیز وثوقی پیدا نمی شود. به بیان دیگر اگر دلیل حجیت خبر واحد، سیرۀ عقلاء باشد، عقلاء در اخباری که بعضی از فقرات آن با مسلمات فقه ناسازگار باشد، سیره ای بر حجیت آن اخبار ندارند. و اگر دلیل حجیت خبر واحد، ادلۀ لفظی باشد، با وجود چنین سیره ای بین عقلاء، اطلاقی برای آن ادله صورت نمی گیرد بلکه قدر متیقن از آن ادله در صورتی است که روای خبر، شخص ثقه و ضابطی باشد و وثاقت و ضابط بودن او احراز شده باشد. البته بعضی از فقهاء مثل مرحوم خوئی که قائل به تبعیض در حجیت هستند، در این گونه اخبار، آن فقرات دیگر که مجتهد جزم به واقع آنها ندارد را حجت می داند. زیرا ایشان در بحث اخبار قائل به انحلال هستند؛ به این معنا که هر فقره ای از روایت طویل، در حکم یک روایت و خبر مستقل است. 📚درس خارج فقه 1400/09/08 #تعارض #حجیت 🔗 @book_feghahat

#نکات_علمی #نکات_‌رجالی ❇️ راههای اطلاع از صدور خبر از طریق حس در عصر مرحوم شیخ کلینی. (طریق یک و دو و طریق سه بیان شد) 4️⃣ در اعصار گذشته، آثار بسیاری از علما و نیز روات به وسیله دست خط ایشان شناخته می شده است و با وجود آن، نیازی به ذکر سند نبوده و اگر هم ذکر می شده، بیشتر جنبه تشریفاتی داشته است. 👈 به عنوان نمونه مرحوم شیخ طوسی در جایی می فرماید که کتاب محمد بن علی بن محبوب به خط ایشان نزد من هست. 👈 همچنین مرحوم صاحب معالم، فرزند شهید ثانی، می نویسد که تهذیب مرحوم شیخ طوسی به خط خود شیخ نزد من موجود است. 👈 مرحوم ابن داوود نیز در رجالش مکررا ذکر می کند که رجال شیخ طوسی را به خط خود ایشان در اختیار دارد. 👈 نظیر این مطلب در زمان ما نیز جریان دارد؛ چنان که امروزه دست خط مرحوم مجلسی - پس از قریب به 350 سال - در کتابخانه های ما وجود دارد و برای ما شناخته شده است؛ لذا در تشخیص متونی که از ایشان به ما رسیده، نیازی به حدس و نظر نداریم. 👈 از همین قبیل است دست خط مرحوم علامه حلی و حتی جناب شیخ طوسی که در کتابخانه مرحوم آیت الله نجفی مرعشی موجود است 🔦 پس وقتی با گذشت زمانهای طولانی هنوز دست خط بسیاری از علما برای ما قابل شناسایی است، به طریق اولی برای مرحوم کلینی که قریب به زمان معصومین هم بوده، تشخیص دست نوشته های راویان احادیث امکان داشته است. ⬅️ در نتیجه، این احتمال وجود دارد که جناب شیخ کلینی صحت روایات را از این طریق احراز کرده باشد؛ لذا این که می بینیم مرحوم کلینی گاه در کافی صرفا با ذکر دو یا سه راوی ،روایت را به امام معصوم(علیه السلام) می رساند، با این هدف بوده است که ظاهر سند، مرسل نباشد؛ و الا در واقع حتی ذکر این تعداد واسطه هم لازم نبوده است. #حضرت_آیت‌الله_شب‌زنده‌دار «دام ظله» #آثار #رجال #کتاب_کافی_شریف 🔗 @book_feghahat

#نکات_رجالی #وجوه_عامه 💠 وقوع راوی در کتاب کامل الزیارت (ابن قولویه) 🔻 در رابطه با کامل الزیارات و مدلول عبارتی که در مقدمه این کتاب آمده، حداقل پنج مبنا وجود دارد: 1️⃣ مبنای اول این است که تمام کسانی که در اسناد کامل الزیارات واقع شده اند از ثقات اند که مبنای شیخ #حر_عاملی ره همین است. (وسائل الشیعة، ج30، ص 202) محقق خویی ره نیز تا اواخر عمر شریفش به این مبنا معتقد بود، (معجم رجال، ج1، ص50) ولی بعداً از این مبنا عدول نمود. 2️⃣ مبنای دوم این است که تنها مشایخ بلا واسطه ی ابن قولویه مشمولِ این توثیق هستند. مبنایی که محقق #خویی ره در اواخر عمر به آن عدول نمود، همین مبنا است. (منهاج المصباح (التجارة)، ج 1، ص 461) 3️⃣ مبنای سوم این است که شهادتِ ابن قولویه در مقدمه ی کتابش به این معناست که در هر باب از ابواب این کتاب حداقل یک حدیث صحیح و معتبر وجود دارد. به عبارت دیگر عناوین هر باب در این کتاب که متخذ از احادیث آن باب است، حجت است و از معصوم ع صادر شده است. این مبنا را آیت الله شیخ جواد #تبریزی ره بعد از عدول از مبنای اول اختیار نموده است. (قبسات من علم الرجال، ج 1، ص 91) 4️⃣ مبنای چهارم این است که شهادت ابن قولویه به این معناست که ایشان می گوید: روایات این کتاب را چون در کتب معتبر و مهم محدثان بزرگ و مورد اعتماد ذکر شده است، در این کتاب جمع آوری کرده ام. ظاهرا آیت الله #سیستانی (دام ظله) معتقد به این مبنا هستند. (قاعده لا ضرر و لا ضرار، ص 21 ـ 22) 5️⃣ مبنای پنجم و مورد قبول (استاد #شب_زنده_دار ) این است که ابن قولویه واسطه های بین خودش و منابعی که این روایات را از آن اخذ کرده است توثیق می کند، اما از آن کتابِ منبع به بعد را نه. به عبارت دیگر ابن قولویه می خواهد بگوید: «من شهادت می دهم که از ناحیه ی من تا آن منبع حدیثی، همه ی افراد ثقه هستند، اما از آن منبع تا معصوم (ع) را خودتان بررسی کنید». طبق این مبنا علاوه بر مشایخ بلا واسطه ی ابن قولویه، افراد دیگری که در سند ایشان تا منبع حدیثی قرار گرفته اند نیز توثیق می شوند. گاهی بین ابن قولویه و منبع حدیثی سه نفر واسطه هستند، گاهی دو نفر و گاهی یک نفر. 📚 درس خارج فقه آیت الله #شب‌زنده‌دار ـ مبحث امر به معروف و نهی از منکر ـ سال 1397 #حضرت_آیت‌الله_شب‌زنده‌دار «دام ظله» #رجال #وجوه_عامه 🔗 @book_feghahat

🔰به مناسبت روز معلم،شاگردان حضرت آیت الله شب زنده دار «دام ظله» از معظم له تجلیل کردند

📚 جریان حق الطاعه در دوران بین محذورین ؟؟؟!!! ✅ حضرت استاد شب زنده دار«دام ظله»: مبنای حق الطاعه این است که حق اطاعتی که مولا به گردن عبد دارد، دائر مدار علم نیست بلکه دائر مدار احتمال است؛ یعنی هر جا عبد احتمال تکلیف بدهد حق اطاعت از مولا سبب می شود که عقل حکم به احتیاط می کند لذا در شبهات حکمیه قبل از فحص و حتی بعد از فحص احتیاط را لازم می داند پس حق اطاعت مولای حقیقی حتی موارد احتمال تکلیف را نیز شامل می شود. طبق این مسلک ممکن است گفته شود که در دوران بین محذورین چون احتمال تکلیف وجود دارد پس عقاب نیز ثابت است. اما آنچه لازم است در اینجا مورد توجه قرار بگیرد این است که باید در حدود و ثغور حق الطاعه مولا تامل کرد، همانطور که جریان قاعده قبح عقاب بلابیان نیز مبتنی بر این حق است یعنی باید دائره حق مولای حقیقی نسبت به عبد ملاحظه شود. حق مولا در مواردی ثابت است که امکان موافقت قطعیه وجود دارد اما در مواردی که بیانی نیست و امکان موافقت قطعیه نیز وجود ندارد عقل حق اطاعت مولا را درک نمی کند مثل موارد عدم قدرت که عقل نسبت به امر غیرمقدور حق الطاعه را درک نمی کند پس در اینجا حتی نزد قائلین به حق الطاعه مثل شهید صدر«ره»، محقق داماد«ره» و سید یزدی«ره» نیز عقاب وجود ندارد پس درست است که قاعده قبح عقاب بلابیان جاری نمی شود اما قاعده حق الطاعه نیز جاری نمی شود چون در این موارد حق اطاعت برای مولا وجود ندارد. 📚درس خارج اصول #مبنای_حق_الطاعه #دوران_بین_محذورین 🔗 @book_feghahat

📚 فرق قدرت در فعلیت و قدرت در تنجّز تکلیف؟!!! ✅ حضرت استاد شب زنده دار «دام ظله» در درس خارج فقه فرمودند: 🔹فرق قدرت در فعلیت تکلیف و قدرت در تنجیز تکلیف این است که در فعلیت، قدرت بر انجام خود متعلق است اما در تنجیز، قدرت بر موافقت قطعیه است. 🔸 حال در دوران بین محذورین قدرت بر متعلق وجود دارد چون هر کدام از طرف فعل و ترک را می توان انجام داد، اما قدرت بر موافقت قطعیه وجود ندارد چون نمی توان هم فعل و هم ترک را محقق نمود، به همین دلیل در موارد دوران بین محذورین اگر چه فعلیت تکلیف وجود دارد اما تنجیز تکلیف وجود ندارد چون قدرت بر موافقت قطعیه وجود ندارد. 📚درس خارج فقه #قدرت_در_تکلیف #قدرت_در_تنجّز_تکلیف 🔗 @book_feghahat

#نکات_علمی #نکات_‌رجالی ❇️ مجموع آنچه سابقا ذکر شد نشان می دهد خبر و شهادت جناب کلینی(ره) (درباره این که کتابش حاوی روایاتی از اهل بیت (علیهم السلام) است که برای بیان حکم واقعی ایراد فرموده اند) 👈 از یک سو احتمال عقلایی و قابل اعتنا دارد که، از نوع إخبار حسی باشد 👈 و از سویی دیگر امکان حدسی بودن این إخبار نیز وجود دارد 🔷 بنابر این، خبر ایشان از قِسم خبرهای محتمل الحس و الحدس می باشد . ◀️ در علم اصول این مبنا نزد بسیاری از أعلام پذیرفته شده است: اگر خبری که «مخبرٌبه» آن یک امر حسی است (یعنی ذات مخبرٌبه امری است که می توان با حس دریافت کرد) محتمل الحس و الحدس باشد (یعنی محتمل است إخبار کننده آن خبر را از راه حس به دست آورده باشد و نیز محتمل است آن را از راه حدس به دست آورده باشد) در صورتی که احتمال حسی بودنش قابل اعتنا و عقلایی باشد، چنین خبری نزد عقلا حجیت دارد. 🔶 مرحوم محقق خویی حجیت قول بزرگان علم رجال همچون شیخ طوسی، مرحوم نجاشی و جناب کشی را از همین باب می داند؛ یعنی چون خبرشان محتمل الحس و الحدس است، از نظر ایشان حجت می باشد. 🔷 در خصوص مبحث حاضر نیز باید گفت که با توجه به عصر حیات مرحوم کلینی و فراهم بودن اسباب إخبار حسی در این دوره، احتمال حسّیت در مورد شهادت و إخبار ایشان، احتمال متوفر و عقلایی است؛ بلکه حتی این احتمال نسبت به احتمال حدسیّت، مرجوح هم نمی باشد. 👈 با ضمیمه کردن دو مطلب اخیر (محتمل الحس و الحدس بودن إخبار جناب کلینی به صدور روایات کتاب کافی از معصوم(علیه السلام) برای بیان حکم واقعی و حجیت این گونه خبرها نزد عقلا) این نتیجه حاصل می شود که شهادت ایشان درباره روایات کتاب شریفش حجیت دارد. 🔍 البته ممکن است در مورد کبرای این قضیه (حجیت خبر محتمل الحس و الحدس نزد عقلا) مناقشاتی مطرح باشد که در محل خود باید بررسی شود . #حضرت_آیت‌الله_شب‌زنده‌دار «دام ظله» #آثار #رجال #کتاب_کافی_شریف 🔗 @book_feghahat

#نکات_رجالی 📚 تشخیص وثاقت عبدالاعلی؟!! ✅ حضرت استاد شب زنده دار «دام ظله» در درس خارج فقه فرمودند: 🔷 اگر در روایتی عنوان «عبدالاعلی» به صورت مطلق آمده باشد، این عنوان، در رجال، مردّد بین افراد متعددی است که برخی از آن ‌ها توثیق ندارند. از راه طبقه نیز قابل تشخیص نیستند چرا که این افراد متعدد از نظر طبقه یکی هستند و از اصحاب امام صادق علیه السلام به شمار می روند. 🔶 ولی همانطور که مرحوم خویی فرموده اند: عنوان «عبدالأعلی» انصراف به عبدالأعلی بن اعین العجلی الکوفی دارد که ثقه است. وجه این انصراف، شهرت عبدالأعلی بن أعین در روایات است. به این بیان مشکل عبدالأعلی حل می شود. #حضرت_آیت‌الله_شب‌زنده‌دار «دام ظله» 📚درس خارج فقه #وثاقت_عبدالاعلی 🔗 @book_feghahat

فی اسلوب منهج وسائل الشیعة👇👇👇👇

✅ فی اسلوب منهج وسائل الشیعة ❇️ قال سماحة الاستاذ آيت الله شب زنده دارـ«دام ظله»، في درس خارجهِ المسمىٰ ب‍ " بحثِ أحكام زكاة الفطرة ، بناءً على العناوين و الروايات التالية الموجودة في كتاب وسائل الشيعة": اختار صاحب وسائل الشیعة منهجاً فیه نذکره ضمن اسالیب تالیة: 🔴 الأسلوب الأول: تبویب الوسائل ذکر علی ابواب منطقی فإنه; سعی فی طیّ سنین متمادیة فی تنظیم ابواب الوسائل، و یکون العناوین المأخوذة من المسائل الفقهیة إلا شذ و ندر اتخذها من الشرایع و ذکر; فی ذیل کل باب روایات یمکن أن یستفاد تلک المسئلة عنها أو بضم روایات سائر الأبواب، فإن التسلط علی تلک الأبواب و اطلاع عن الروایات و کیفیة الجمع بین الروایات و تعیین المرجع فی موارد تعارض المستقر بینها یوجب قوة طالب العلم فی استنباط الأحکام تدریجاً ، کما هو المنهج المتداول فی تعلم أهل اللسان فی کل لغة. 🟡 الأسلوب الثانی: عدم الإقتصار علی ذکر الروایات الواردة فی الکتب الأربعة أنه لم یقتصر صاحب الوسائل; علی ذکر الروایات المرویة فی الکتب الأربعة بخلاف الوافی فإنه علی رغم کتاب مفید و مشتمل علی ابواب منطقی لکن اقتصر علی الروایات الواردة فی الکتب الأربعة و لم ینقل عن مثل الخصال و العیون و سائر کتب الصدوق; و قرب الأسناد. و کذا البحار فإنه رغم کونه کتاباً عظیماً مهماً فی الحدیث، لکن من دأبه عدم نقل جمیع الروایات الواردة فی الکتب الأربعة حتی لا تصیر مهجورة بعدم المراجعة الیها کما صرح; بذلک فی مقدمة البحار ، و أما الوسائل فلم یقتصر علی کتب الأربعة و ذکر عن غیرها أیضا، لکن مع ذلک لم یشتمل علی جمیع الروایات إما من جهة اعتقاده; بعدم اعتبار روایات کتاب، أو من جهة غض البصر فإنه ربما توجد روایة فی الکتب الأربعة و لم یذکرها صاحب الوسائل، فصار ذلک داعیاً للمحدث النوری; أن یؤلف مستدرکات الوسائل. 🟢 الأسلوب الثالث: ذکر الطرق الی الکتب ذکر صاحب الوسائل الوسائل طرقه فی خاتمة الوسائل الی الکتب فذکر أسناده الی الکافی و الی التهذیبین و الخصال و هکذا سائر الکتب، فقد استظهر جماعة منهم المحقق الخوئی; و الشهید الصدر; و شیخنا الأستاذ القاروبی التبریزی; أن طرقه الی نسخ معینة، شیخاً عن شیخ نسلاً بعد نسل و جیلاً بعد جیل بالقرائة و السماع أو بالإجازة، بخلاف الکتب الموجود بأیدینا فإنه و إن ثبت فیها التواتر الإجمالی لکن لم یثبت ذلک بالنسبة الی کل کلمة کلمة و لم یکن لنا طریقاً الیها، و به یمتاز الوسائل عن مثل جامع أحادیث الشیعة، فإنه قد ألف من هذه الکتب الموجودة بأیدینا. لکن الحق کما ذکره جمع آخر من الأعاظم عدم تمامیة هذا الإستظهار کلیة، اذ لم یکن میع طرقه الی نسخة معینة بل ربما کان الی أصل الکتب بعناوینها الکلیة ، نظیر الطرق فی عصرنا فإنه الی کلی الکتاب لا الی نسخة معینة و یکون تعیین الکتاب بضم القرائن و الشواهد. نعم حیث لم یهجر فی عصر صاحب الوسائل; القرائة و السماع بالکلیة فربما یحصل من ضم القرائن الظن أو الإطمینان و لم یوجد هذا بالنسبة الی مثل جامع أحادیث الشیعة أصلاً. 🔵 الأسلوب الرابع: اشتماله علی الفوائد المهمة ذکر صاحب الوسائل7 خاتمة مشتملة علی الفوائد المهمة تبلغ اثنتا عشرة فائدة: منها: ذکر القرائن و الشواهد التی توجب الإطمینان الی صحة الکتب الی مؤلفیها. و منها: ذکر مشیخة الفقیه، و التهذیبین مع أبحاث رجالیة علی ترتیب حروف اسم الرواة و له رسالة مستقلة فی الرجال مشتملة علی أحوال الرواة علی وجه الإختصار ینفع للمرید علی اطلاع احوالهم مختصراً. و منها: غیر ذلک من الفوائد المهمة التی ینبغی لطالب العلم أن یطلع علیها و یکرر النظر الیها. #حضرت_آیت‌الله_شب‌زنده‌دار «دام ظله» #فی_اسلوب_منهج_وسائل_الشیعة مقرر:حجت الاسلام فدایی 🔗 @book_feghahat

✅ مطالب حول وسائل الشیعة ❇️ قال سماحة الاستاذ آيت الله شب زنده دارـ«دام ظله»، في درس خارجهِ المسمىٰ ب‍ " بحثِ أحكام زكاة الفطرة ، بناءً على العناوين و الروايات التالية الموجودة في كتاب وسائل الشيعة": أنه لا بد أن نذکر مطالب حول وسائل الشیعة: المطلب الاول: اختار صاحب وسائل الشیعة منهجاً فیه نذکره ضمن اسالیب تالیة (کما مرّ) المطلب الثانی: کان لصاحب الوسائل کتاباً المسمی بمن لا یحضره الإمام ع مشتملاً علی توضیحات مهمة بالنسبة الی ابواب الوسائل مثلاً قال فی أبواب زکاة الفطرة: «باب وجوبها علی الغنی المالک لقوت سنته، فیه عشرة احادیث و إشارةٌ الی ما مضی و یأتی» و مشتملاً علی أمور آخر فقد یستفاد من الروایات ما لا یرتبط بالباب فلذا لا یأتی فی عنوان الباب مثلاً قال فی المقام: «و فیه وجوب الصلاة علی محمد و آله فی الصلاة و استحباب غسل العید» فإنه ینفع للفقیه. المطلب الثالث: قال صاحب الوسائل فی ختام کتاب الزکاة: «و قد تم الجزء السادس منه، و بتمامه تم الكتاب و قد بذلت الجهد في جمعه، و ترتيبه، و تصحيحه، و تهذيبه، و صرفت في ذلك مدة طويلة، و سنين كثيرة. و صرحت باسم الكتاب الذي نقلت الحديث منه، و ابتدأت باسم مؤلفه، و عطفت ما بعده عليه» مثل الخصال و العیون و قرب الاسناد و نحوها «إلا الكتب الأربعة؛ فإني ابتدأت في أحاديثها بأسماء مؤلفيها، و لم أصرح بأسمائها: فما كان مبدوءا باسم «محمد بن يعقوب» فهو من «الكافي» و كذا ما كان معطوفا عليه. و ما كان مبدوءا باسم «محمد بن علي بن الحسين» فهو من «كتاب من لا يحضره الفقيه». و ما كان مبدوءا باسم «محمد بن الحسن» فهو من «التهذيب» أو من «الاستبصار»، و كذا ما كان معطوفا عليهما، و لا فرق بينهما، بل «الاستبصار» قطعة من «التهذيب». فعليك بكثرة التتبع لهذه الأحاديث، و المطالعة لها، و لا تقتصر على الباب الذي تريده، فقد بقيت أحكام منصوصة في غير مظانها، إذ لم يمكن تقطيع الأحاديث كلها أو أكثرها، و لا الإشارة إلى مضمون الجميع؛ لعدم الاستحضار، و للاكتفاء بالبعض، و غير ذلك. و قد تركت أحاديث كثيرة مروية في كتب الاستدلال عن النبي صلى الله عليه و آله، خوفا من كونها مروية من طرق العامة للاحتجاج عليهم، لأنهم يصرحون بذلك، في كثير من المواضع. و أعلم: أنه قد يتفق تخالف بين العنوان و الأحاديث في العموم، و يكون وجهه ملاحظة أحاديث أخر، أو الاعتماد على فهم بقية المقصود من أحاديث الباب، و غير ذلك» مثل القرائن الحافة بالکلام من احتفاف السیرة المتشرعة أو العقلاء أو غیر ذلک من القرائن مما یوجب التوسعة فی المراد من الروایة أو ضیقه «فإن لم يظهر وجهه، ينبغي أن يكون العمل بالأحاديث، دون العنوان. و الله الموفق للصواب، و إليه المرجع و المآب، و هو المسئول أن يجعل جمع هذا الكتاب، من أكبر أسباب موجبات الثواب، و أعظم وسائل النجاة يوم الحساب و الحمد لله الكريم الوهاب. و الصلاة و السلام على محمد و آله الذين أوتوا الحكمة و فصل الخطاب». المطلب الرابع: من جملة أسباب التی دعت أمثال المحقق البروجردی; بتألیف جامعاً حدیثیاً آخر تقطیع الروایات فی الوسائل بمناسبة ذکر الأبواب فإنه قد یخل بالمعنی اذ ربما کان الصدر أو الذیل قرینة علی المراد فلذا ذکر فی جامع أحادیث الشیعة الروایة بلا تقطیع. و مما افترق الوسائل عن جامع احادیث الشیعة أنه قال صاحب الوسائل; فی ختام کل باب: «و تقدم ما یدل علی ذلک أو یأتی ما یدل علی ذلک» بلا تنقیح ذلک الموضع فإن ذلک یعصب الأمر علی الفقیه حیث یحتاج الی التتبع فی مظان المطلب و قد أقدم أعاظم لرفع هذه النقیصة فأول من قام به محقق من أحفاد صاحب الجواهر; قد ألف کتاباً المسمی بـ «الإشارات» ثم قام بعده المحقق الربانی الشیرازی; فاستفاد من کتاب الإشارات و أکمله ثم أقام محققی طبع آل البیت: و طبع جامعة المدرسین علی ذلک لکن مع ذلک ذکر فی جامع احادیث الشیعة ا محل الإستشهاد ایضا فإن یسهل الأمر علی الفقیه جدّاً ، فلذا فی الرجوع الی جامع الاحادیث فوائد مهمة. #حضرت_آیت‌الله_شب‌زنده‌دار «دام ظله» #مطالب_حول_وسائل_الشیعة مقرر:حجت الاسلام فدایی 🔗 @book_feghahat

🔰"السلام علیک یا فاطمه المعصومه " ✅حضرت آیت الله شب زنده‌دار«دام ظله» در ابتدای درس خارج فقه (1397/09/26) فرمودند: 🔹وجود مبارک فاطمه‌ی معصومه علیها السلام در عالم خلقت یک دُرّه‌ای است که باید هم‌جواری با این درّه‌ی نادره‌ی عالم خلقت را واقعاً غنیمت بشماریم. 🔺خدوند متعال کأنّ‌ این مضجع شریف را قرار داده تا آن برکاتی که از قبر مبارک صدیقه‌ی طاهره تا آشکار شدن آن قبر شریف به واسطه‌ی فرزند بزرگوارشان حضرت بقیة ‌الله الاعظم (عج)، باید نصیب عالمیان می‌شد ، آن برکات از این قبر شریف به عالمیان برسد. 🔸احترام ایشان بر همه لازم و واجب هست. 📆 97/09/26 #ڪریمہ_اهل_بیت🌼🎉 #میلاد_حضرت_معصومه(س)🌺 #مبارڪ_باد🌼🎉 #پندهای_سعادت 🔗@pand_saadat