#رجال
#نکات_رجالی
#کتب_رجالی
✅ برای شناخت آرای رجالی #هشت کتاب به عنوان منابع دست اول شناخته می شوند،
👈 که از میان آنها اعتبار آرای رجالی #چهار کتاب اول مورد اتفاق و #چهار کتاب بعدی اختلافی است:
🔻 کتب اتفاقی:
1️⃣ رجال کشی (متوفای 330 ق)
2️⃣ رجال نجاشی (متوفای 450 ق)
3️⃣ رجال شیخ طوسی (متوفای 460 ق)
4️⃣ فهرست شیخ طوسی (متوفای 460 ق)
🔻 کتب اختلافی:
5️⃣ رجال برقی (متوفای 280 ق)
6️⃣ رجال ابن غضائری (متوفای 445ق)
7️⃣ رجال ابن داود (متوفای 707ق)
8️⃣ رجال علامه حلی (خلاصة الاقوال) (متوفای 726ق)
📚 معجم رجال الشیعة، ج1، ص95
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین
🆔 @Dar_masire_ejtehad
#نکات_اصولی
#قاعده_اصولی
#جمععرفی
#نص_ظهور
✅ جمع عرفی نص و ظاهر:
🔻اگر یکی از دو روایتی که در ظاهر با هم تنافی دارند، نص و دیگری ظاهر باشد، روایت اول از باب تقدم نص بر ظاهر، مقدم خواهد شد.
🔹 مثال اول: روایت «اقیموا النوافل» با توجه به ظهور صیغه امر در وجوب، ظهور در وجوب نوافل دارد، اما «لاباس بترک النوافل»، نص در عدم وجوب است، پس دست از ظهور روایت اول برداشته و حمل بر استحباب خواهد شد.
🔸 مثال دوم: روایت «لا یصلی الرجل و فی قبلته نار» با توجه به ظهور صیغه نهی در حرمت، ظهور در حرمت دارد. اما روایت «لا باس ان یصلی الرجل و النار و السراج و الصورۀ بین یدیه»، در جواز و عدم حرمت نص است. پس دست از ظهور روایت اول برداشته و حمل بر کراهت خواهد شد.
📚 ر.ک: کفایه الاصول، ص 438 و 439؛ نهایۀ الدرایۀ، ج 6، ص 282
🔰مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔@Dar_masire_ejtehad
#سخن_بزرگان
#اهمیت_فقه
#اساس_حوزه
#دیدگاه_رهبری
✅ اساس حوزه های علمیه از دیدگاه مقام معظم رهبری
🔻 در حوزه ها، اساس، #فقاهت است. فقه باید پیشرفت بکند. فقاهت به معنای خاص خود مورد نظر ماست.
🔸 فقه به معنای عام - که آگاهی از دین است - در اینجا فعلا مورد بحث ما نیست؛ فقه به معنای خاص، یعنی آگاهی از علم دین و فروع دینی و استنباط وظایف فردی و اجتماعی انسان از مجموعه متون دینی، که خیلی هم مهم است.
🔹 انسان از قبل از ولادت تا بعد از ممات احوالی دارد، و این احوال شامل احوال فردی و زندگی شخصی اوست، و نیز شامل احوال اجتماعی و زندگی سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و بقیه ی شئون اوست. تکلیف و سرنوشت همه اینها در فقه معلوم می شود. فقه به این معنی مورد نظر ماست، که اسمش همان احکام فرعی است؛ استنباط احکام فرعی از اصول. این، اساس حوزه هاست... (1370/6/31)
🔺 البتّه در مورد فقه حرف خیلی زیاد است. فقه خیلی اهمیت دارد؛ یک عدّهای خیال میکنند فقه، چون اسمش فروع دین است یعنی کارهای فرعی؛ نخیر، فقه استخوانبندی و در واقع #ستون_فقرات زندگی اجتماعی است؛ فقه این است.» (1398/2/18)
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔 @dar_masire_ejtehad
#نکات_فقهی
#اصطلاحات_فقهی
#متقدمین
#متاخرین
✅ اصطلاح قدما و متأخرین:
👈 روزی از استاد (آیت الله #استادی) درباره معنای اصطلاح متاخرین و متقدمین پرسیده شد، چرا که کلمات مختلفی درباره معنای این اصطلاحات شنیده بودیم...
🔹 استاد ما را به کتاب «معجم الرموز و الاشارات» نوشته شیخ محمدرضا مامقانی احاله دادند و فرمودند:
🔸«با این کتاب بسیاری از ابهامات شما در کتاب های فقهی بر طرف می شود».
✳️ در این کتاب ذیل اصطلاح #متاخرین آمده است:
👈 تقدم و تاخر از امور نسبی و اضافی است که در هر عصر و زمانی نسبت به گذشته قابل تغییر است. اما در اصطلاح علم فقه غالب فقهای قبل از شیخ طوسی (م 460) «متقدمین» به حساب می آیند و فقهای بعد از شیخ طوسی «متاخرین» شمرده میشوند.
🔻اقوال دیگر:
1️⃣ حد وسط و میزان در تقدم و تاخر «علامه حلی» است.
2️⃣ متاخرین به فقهای بعد از علامه حلی تا زمان علامه مجلسی می گویند.
3️⃣ به فقهای بعد از «علامه مجلسی» متاخر اطلاق می شود.
4️⃣ متقدمین فقهای قبل از «محقق حلی» و متأخرین فقهای بعد از ایشان هستند.
📚 ر.ک: معجم الرموز و الاشارات، ص300
🔺 ارسالی از: جناب آقای امیر حسین صادقی (از طلاب خارج دو مدرسه شهیدین)
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔 @Dar_masire_ejtehad
#روش_شناسی
#روش_اجتهاد
🔺 نقشه راه #استنباط (مرحله اول و دوم) 🔺
👈 بقیه مراحل به مرور ارسال خواهد شد.
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔 @dar_masire_ejtehad
#روش_شناسی
#روش_اجتهاد
🔺 نقشه راه #استنباط (مرحله سوم ـ الف)🔺
👈 بقیه مراحل به مرور ارسال خواهد شد.
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔 @dar_masire_ejtehad
#روش_شناسی
#روش_اجتهاد
🔺 نقشه راه #استنباط (مرحله سوم ـ ب)🔺
👈 بقیه مراحل به مرور ارسال خواهد شد.
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔 @dar_masire_ejtehad
#روش_شناسی
#روش_اجتهاد
🔺 نقشه راه #استنباط (مرحله چهارم)🔺
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔 @dar_masire_ejtehad
#سخن_بزرگان
#اهمیت_درس
#دیدگاه_رهبری
✅ اهمیت درس خواندن از دیدگاه مقام معظم رهبری «مدظله العالی» :
🔻 "درس خواندن را دستِ کم نگیرید. این حرفهایی که شما زدید، این عبارات خوب، این مطالب خوب، معنایش این نیست که شما خوب درس خواندهاید؛ معنایش این است که شما خوش فکرید، خوش بیانید؛ امّا آیا درس هم خوب خوانده اید؟ ...
🔹 بچّههای عزیز من! بدانید اگر درس نخوانید؛ نمیتوانید تأثیرگذارِ خوبی باشید ... اگر میخواهید افکارتان، پیشنهادهایتان، خصوصیات برجستهای که روحیّه شما بحمدالله از آن برخوردار است، در جامعه تأثیر بگذارد، باید باسواد باشید، باید درس بخوانید، باید #ملّا باشید. درس را جدّی بگیرید ...
🔸 ما در بین روحانیّون کسانی را داشتیم که از لحاظ مبارزه چیزی کم نداشتند؛ امّا از لحاظ علمی، نصاب لازم را نداشتند؛ اینها #نتوانستند تأثیر قابل توجّهی در پیشرفت این مبارزه یا در ایجاد این حرکت عظیم بگذارند.
🔺 آن کسی توانست که مثل #امام، در حدّ نصاب کامل بود". (1396)
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔 @dar_masire_ejtehad
#نکات_فقهی
#اصطلاحات_فقهی
#علت
#حکمت
✅ تفاوت علت و حکمت:
🔻«#علت» در اصطلاح فقها دلیلی است که هم تعمیم می دهد و هم تخصیص می زند. [تعمّم و تخصّص]؛ بنابراین اگر ثابت شود امری علت حکم است، با نبود آن امر، حکم از همان موضوع اصلی هم منتفی می شود (تخصّص) و با وجود آن امر در موضوع دیگر، حکم شامل آن موضوع هم می شود (تعمّم)؛
🔹 اما «#حکمت» در اصطلاح فقها تعمیم می دهد، ولی تخصیص نمی زند [تعمّم و لاتخصّص]؛ یعنی اگر ثابت شود امری حکمت حکم است، با نبود آن امر، حکم از آن موضوع اصلی منتفی نمی شود (لاتخصّص)، ولی با وجود آن امر در موضوع دیگر، حکم شامل آن موضوع دیگر نیز می شود (تعمّم).
👈 به عنوان نمونه: اگر «اسکار» علت حرمت خمر باشد، در جایی که خمر مسکر نباشد، ـ مثل یک قطره از خمر ـ حرمت نیز منتفی می شود (تخصّص) و جایی هم که ماده دیگری (مثل فقاع) اسکار داشته باشد، حرمت به آن نیز #سرایت خواهد کرد. (تعمّم)؛ اما اگر اسکار حکمت حرمت باشد، درست است که فقاع مسکر هم حرام خواهد بود (تعمّم)، ولی خمر - حتی اگر مسکر نباشد - حرام است. (لاتخصّص) بنابراین حکمت قوی تر از علت است.
🔸 پس در مثال های مختلف باید بدانیم یک دلیل، علت حکم است و یا حکمت آن؛ مثلا با مشخص شدن اینکه بارداری در زنان، حکمت عده در طلاق است، حتی جایی که زن قطعا باردار نباشد، باز عده واجب خواهد بود. یا با مشخص شدن اینکه ظلم، حکمت ربا است، حتی در جایی که ربا موجب ظلم نباشد، حرام خواهد بود؛ مثل تعویض برنج خوب با برنج بد، به مقدار بیشتر.
🔺 برگرفته از فرمایشات استاد آیت الله علی #عندلیبی (زید عزه) در درس خارج فقه
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔 @dar_masire_ejtehad
#نکات_اصولی
#اصطلاحات_اصولی
#اطلاق_لفظی
#اطلاق_مقامی
✅ فرق های اطلاق لفظی و اطلاق مقامی:
👇👇👇👇
1️⃣ فرق اول (در بیان #ماهیت)
🔹 اطلاق لفظی، «عدم القید» است و این عدم القید باعث می شود که لفظ شامل همه ی افراد خودش بشود.
🔸به خلاف اطلاق مقامی که لفظ در آن ملاک نیست تا از نوع «عدم القید» باشد، بلکه عقل از سکوت و در مقام بیان بودن مولا، عدم دخالت جزء یا شرط زائد را درک می کند.
2️⃣ فرق دوم (در ناحیه #دال)
🔹 استناد اطلاق در اطلاق لفظی، به خود لفظ است، به این معنا که لفظی وجود دارد که دارای حصص است و از اینکه مولا در مقام بیان است و قیدی نیاورده، معلوم می شود تمام حصص را اراده کرده است.
🔸اما استناد اطلاق در اطلاق مقامی، غیر لفظ است، به این معنا که اگر لفظی هم وجود داشته باشد، صرفا دال بر این است که فقط این اجزاء و شرایط واجب است؛ اما عقل از اینکه مولا در مقام بیان بوده و لفظی نیاورده، نفی جزء یا شرط زائد می کند.
3️⃣ فرق سوم (در ناحیه #مُدرِک)
🔹مدرک در اطلاق لفظی، عقل ابزاری است؛ زیرا به ظهور لفظی استناد می کند.
🔸 ولی مدرک در اطلاق مقامی عقل عملی [یکی از اقسام عقل منبع] است؛ زیرا عقلی که از سکوت و در مقام بیان بودن همه اجزاء و شرایط از سوی مولا، نفی جزء ثالث را درک می کند، عقل عملی حاکم به حسن و قبح است و استناد این ظهور به درک عقل عملی است.
👌نکته: هر سه فرق را می توان در یک فرق ادغام کرد؛ اما چون جهت بحث فرق می کند، دقت اقتضاء دارد هر کدام جداگانه نوشته شود.
💯 مثال👇👇👇
🔹 مثال اطلاق لفظی: مولا می گوید: «اعتق رقبه»؛ از اینکه در مقام بیان است و قید دیگری نیاورده، کشف می شود رقبه خاصی مراد نیست و اطلاق لفظی رقبه، شامل رقبه مومن و کافر می شود.
🔸 مثال اطلاق مقامی: نبی مکرم اسلام «صلی الله علیه و آله» در مقام تعلیم نماز به مسلمانان فرمود: «صَلوا کما رَأَیتُمُونِی أُصَلی»؛ همانگونه که میبینید من نماز میخوانم، نماز بخوانید. از اینکه آن حضرت در مقام بیان تمام اجزاء و شرایط بوده و جزء یا شرط زائدی را اتیان نکرده است، یا نسبت به جزء یا شرط خاصی سکوت کرده است، عقل نفی آن جزء یا شرط را درک می کند.
📚 برگرفته از فرمایشات استاد #مقیمی (زیدعزه) در درس خارج فقه
🔺 ارسالی از: جناب آقای امیر علی الهی (از طلاب خارج یک مدرسه شهیدین)
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔@Dar_masire_ejtehad
May 11