#مبانی #معرفت_شناسی گزارش درس معرفتشناسی حجةالاسلام حسینزاده گزارش معرفتشناسی فهرست مطالب: - مقدمه - چکیده - موضوع بحث - اهمیت بحث - معرفتشناسی بر اساس آموزههای اسلامی - گونههای معرفتشناسی - مبانی معرفتشناختی علوم انسانی در اندیشه اسلامی و سایر رویکردها - اصول هفتگانه معرفتشناسی - نقد دیدگاه کانت - مسائل اساسی در حوزه معرفتشناسی - شیوه ارائه نظریههای اسلامی در فضای بینالمللی - مقدمه این نوشته، گزارشی از چهار نشست تخصصی پیرامون مبانی معرفتشناسی علوم انسانی است که توسط استاد حسینزاده در مؤسسه مطالعات راهبردی برگزار شد و اکنون در قالب مقاله ارائه میگردد. چکیده در این جلسات، مبانی معرفتشناسی اسلامی با تمرکز بر نقد سوبژکتیویسم بهویژه قرائت کانت بررسی شد. هدف اصلی، تبیین اصولی مانند عقلانیت معرفت**، **امکان دستیابی به حقیقت و بطلان نسبیتگرایی بود. موضوع بحث بررسی مبانی معرفتشناختی علوم انسانی با رویکرد اسلامی و مقایسه آن با دیگر مکاتب فکری. اهمیت بحث رویکردهای معرفتشناختی تأثیر مستقیمی بر علوم انسانی دارند. برای مثال، پوزیتیویسم یا نسبیتگرایی به شکلگیری نظریههای اجتماعی متفاوت میانجامند. معرفتشناسی بر اساس آموزههای اسلامی سه محور اصلی: ۱. معرفتشناسی عام (مطلق) ۲. معرفتشناسی مقید (دینی) ۳. اصول گفتمان عقلایی گونههای معرفتشناسی - معرفتشناسی مطلق: بررسی اصول کلی شناخت در تمام حوزهها. - معرفتشناسی مقید: تمرکز بر حوزههای خاص (مانند دین یا اخلاق). مبانی معرفتشناختی علوم انسانی در اندیشه اسلامی اصول هفتگانه: ۱. عقلانیت معرفت ۲. امکان دستیابی به حقیقت ۳. وجود معرفتهای یقینی (بدیهیات منطق و فلسفه) ۴. گسترشپذیری معرفتهای یقینی ۵. تعهد به حقیقت و رهایی از گرایشها ۶. ثبات حقیقت و دگرگونی معلوم ۷. بطلان سوبژکتیویسم نقد دیدگاه کانت سوبژکتیویسم کانت با تأکید بر نقش فعال ذهن در شکلگیری معرفت، حقیقت را «مطابقت ذهن با عین» میداند. این دیدگاه به نسبیتگرایی و انکار واقعیت عینی میانجامد. ایرادات اصلی: ۱. خودمتناقضبودن: ادعای کانت مبتنی بر پیشفرضهای نادرست درباره ساختار ذهن است. ۲. انسداد درک واقعیت: انکار امکان شناخت عینی جهان خارج. ۳. نسبیتگرایی مطلق: ناتوانی در توجیه یقین در معرفت. پاسخهای اسلامی: - علم حضوری: دسترسی مستقیم به واقعیت بدون واسطه ذهن (مبتنی بر اندیشه ابن سینا و علامه طباطبایی). - طبقهبندی مفاهیم: تمایز بین مفاهیم حقیقی و اعتباری (نقد خلط مفاهیم در فلسفه کانت). مسائل اساسی در حوزه معرفتشناسی ۱. تعریف معرفت ۲. نقش علم حضوری و حصولی ۳. معیار صدق گزارهها ۴. عوامل و موانع معرفت ۵. نسبیتگرایی و شکاکیت شیوه ارائه نظریههای اسلامی در فضای بینالمللی - نیاز به مخاطبشناسی و استفاده از روشهای عقلی و تجربی. - پرهیز از تقلید کورکورانه از پارادایمهای غربی (مانند پوزیتیویسم). #معرفتشناسی #سوبژکتیویسم #کانت #علم_حضوری #عقلانیت #حقیقت #پارادایم #فلسفه_اسلامی #نسبیت_گرایی #پوزیتیویسم #ابن_سینا #علامه_طباطبایی #معرفت_یقینی #هرمنوتیک #واقعیت_عینی 🔸 کانال دستیار محقق [eitaa.com/dastyaar]

#مفاهیم #پارادایم #پارادایم‌های_علوم_انسانی #مبانی_معرفتی پارادایم: به معنای مبانی معرفتی و روشی یک دستگاه فکری است. 🔹 پارادایم‌های رایج در علوم انسانی: 1. پارادایم تجربی (اثبات‌گرا) 2. پارادایم تفسیری (تفهّمی) 3. پارادایم انتقادی (ساختارگرا) 🔹 عناصر هر پارادایم: - مبانی هستی‌شناسانه - مبانی انسان‌شناسانه - مبانی معرفت‌شناسانه - مبانی جامعه‌شناسانه - مبانی تاریخ‌شناسانه - مبانی عرف‌شناسانه - مبانی روش‌شناسانه (تفصیل بحث در: «پارادایم‌ها و دستگاه‌های معرفتی») #پارادایم #پارادایم_تجربی #پارادایم_تفسیری #پارادایم_انتقادی #علوم_انسانی 🔸 کانال دستیار محقق [https://eitaa.com/dastyaar]

#روش‌شناسی #پارادایم #فلسفه_علم #پارادایم_شبکه‌ای 🔹 تحلیل پارادایم‌ها: ۱. پارادایم اثبات‌گرایی: این رویکرد واقعیت را تنها به امور مادی محدود می‌کند که قابل مشاهده تجربی هستند. هدف این پارادایم، کشف قوانین طبیعی برای پیش‌بینی و کنترل پدیده‌ها است. معیار صحت نظریه‌ها در آن، ارتباط منطقی با قوانین و مشاهدات دقیق و تکرارپذیر می‌باشد. علم در این پارادایم از ارزش‌ها جدا است و تنها به دنبال کشف حقایق مادی می‌باشد. ۲. پارادایم تفسیری (ذهن‌گرا): این پارادایم به تفاوت‌های پدیده‌های انسانی با پدیده‌های طبیعی توجه دارد و واقعیت را بازتابی از ذهن انسان‌ها می‌داند. در این رویکرد، هدف فهم و توصیف کنش‌های اجتماعی معنادار است که در تعاملات افراد جامعه ساخته می‌شود. نظریه‌ها زمانی معتبر هستند که مورد پذیرش افراد مورد مطالعه قرار گیرند و ارزش‌ها جزئی اساسی از حیات اجتماعی تلقی شوند. ۳. پارادایم انتقادی (ساختارگرا): این پارادایم بر نقش ساختارهای اجتماعی و قوانین بنیادین پنهان در هدایت کنش‌ها تأکید دارد. هدف، محو افسانه‌ها و ایجاد تغییرات اجتماعی برای جهان بهتر است. نظریه‌ها باید ابزار لازم برای تغییر جهان را فراهم کنند و علم از موضعی ارزشی آغاز شود که درستی یا نادرستی آن ارزیابی گردد. ۴. پارادایم شبکه‌ای (پیشنهادی): پارادایم شبکه‌ای با بهره‌گیری از اصول اسلام، هر موضوع را در ارتباط با کل شبکه هستی بررسی می‌کند. این رویکرد بر کشف قوانین طبیعت، انسان، و اجتماع و ایجاد تغییرات مثبت در زندگی جمعی تأکید دارد. علم در این پارادایم تابع ارزش‌های حقیقی است و واقعیت، ترکیبی از تعاملات انسان‌ها و ساختارهای بنیادین قابل کشف است. نتایج پذیرش پارادایم شبکه‌ای: 1. نظام فکری منسجم: این رویکرد به دست‌یابی دستگاه‌های علمی و نظریات جدید منجر می‌شود. 2. تحول علوم انسانی اسلامی: پارادایم شبکه‌ای نقطه شروع مناسبی برای ایجاد تحول در علوم انسانی است. 3. اجتهاد سیستمی: این رویکرد، اجتهاد سیستمی را با تعریف فرآیندهای کلان دینی امکان‌پذیر می‌سازد. #پارادایم #علوم_انسانی #اجتهاد_سیستمی #علم_دینی 🔸 کانال دستیار محقق [https://eitaa.com/dastyaar]

کلیدواژه: #نظام‌نامه‌تربیتی نظام‌ نامه تربیتی(جداول و ابزارها) ♻️موضوع بحث: #رویکرد،‌ #اهداف و #شاخص‌ها در #نظام‌تربیتی » ♻️مساله بحث: چه #مراحل و چه #خصوصیاتی در نظام تربیتی باید #عملیاتی شوند؟ ♻️پیش‌فرض: 🔶1. #هویت‌تربیت = تلاش برای ایجاد تمرکز قوای وجودی فرد یا جمع، به هدف تغییر مثبت در فکر، احساس و رفتار هویت 🔶2. #رشد‌وتعالی = دست‌یابی به ادراک و احساسی از واقعیت‌ها که گسترده‌تر از ادراک و احساس قبل است و سبب تغییر مثبت رفتارهای درونی و بیرونی می‌شود. 🔶3. این بحث در « #پارادایم شبکه‌ای» تفسیر می‌شود. ♻️فرضیه بحث: ♦️1. محورهای اصلی در #چهار‌محور‌ارتباطی‌انسان قرار دارند. (ارتباط با #خود، #محیط، #همنوع، #خداوند) ♦️2. سطوح برنامه در دو سطح #حداقلی ( #شاخص‌های‌انسان‌سالم) و #حداکثری‌تدریجی ( #شاخص‌های‌انسان‌رشد‌یافته‌و‌متعالی) تدوین می‌شوند. ♦️3. لایه‌های نیازمند به تربیت در انسان، در سه لایه « #فکری، #روحی و #رفتاری» هستند. ♦️4. بنابر ترکیب سه محور فوق، #سازه‌نظام‌تربیتی،‌ حداقل از 24 سلول تشکیل می‌شود. ( یک #ماتریس‌سه‌وجهی) ♻️ تبیین بحث: منطق این برنامه در صفحه « #هویت‌تربیت» ارائه شد و در این قسمت، جداول برنامه‌ای و برخی ابزارهای مورد نیاز برای عملیاتی کردن عرضه می‌شود. ♻️جدول سازه نظام تربیتی: براساس برنامه راهبردی فوق، پیشنهاد می‌شود برنامه به صورت جدول زیر ارائه شود فایل پیوست @dastyaar

نی فکری ( #پارادایم) تحقیق قرار دارد؛ مثلا در پارادایم #اثبات‌گرایی ( #پوزیتیویسم و #نگاتیویسم) وقتی حقیقتی جز #ظاهر‌محسوس مادی پدیده‌ها پذیرفته نشود، رویکردی غیر از رویکرد تجربی اتخاذ نمی‌شود. یکی از مُخرّب‌ترین خطاهای علمی، مغالطه « #کُنه‌و‌وَجه» است؛ یعنی کل موضوع و تمام واقعیت یک پدیده، فقط همان جنبه‌ای که فعلا محسوس و مورد مشاهده است پنداشته شود. این خطا دامنگیر روش اثبات‌گراها در علوم تجربی بوده و هست؛ برای جلوگیری از این خطا، #پارادایم‌تفسیری با ابزار #پدیدارشناختی، عرضه گردید که مقصود از آن، عدم اکتفا به ظاهر محسوس پدیده و تلاش برای کشف آثار آن در #اذهان و #نفوسی که با آن پدیده مرتبط شده‌اند می‌باشد. پارادایم تفسیری،‌ به علت وابستگی به اذهان و نفوس ( #نسبیّت‌مُزمن)،‌ قدرت ایجاد تعمیم برای پیش‌بینی و کنترل پدیده‌ها را نداشت؛ لذا فیلسوفان علم و روش‌شناسان، برای خروج از احتمال بالای ابتلاء به مغالطه «کنه و وجه»، راه حل « #ترکیب‌رشته‌های‌علمی» را که هر کدام به بررسی جنبه‌ای از پدیده‌ها می‌پردازند، پیشنهاد کردند. این ترکیب، به‌صورت‌های مختلفی به وقوع پیوست: ♦️1. رویکرد #چندرشتگی: بررسی پدیده به‌صورت جدا جدا توسط هر کدام از رشته‌های علمی؛ مثلا: پدیده گروه‌های نوجوانان یا پدیده طلاق پا پدیده ربا یا غیبت،‌ یکبار از منظر جامعه‌شناسی بررسی شود سپس از منظر روان‌شناسی، سپس از منظر مدیریت،‌ سپس از منظر فرهنگ اجتماعی، سپس از منظر قوم‌شناسی، و …و مجموعه نتایج کنار هم قرار داده شود تا برنامه راهبردی برای کنترل پدیده تدوین گردد. ♦️2. رویکرد #فرارشته‌ای: بررسی پدیده، با قواعد و قوانینی که بر کلیه رشته‌های مورد نظر (مثلا علوم انسانی) جاری و حاکم هستند مثلا بررسی پدیده گروه‌های نوجوانان، با مبانی انسان‌شناسانه که در تمام رشته‌های علوم انسانی، زیرساخت و پایه مشترک است؛‌ یا با مبانی هستی‌شناسانه یا معرفت‌شناسانه یا روش‌شناسانه. (این تعریف، با برخی تعاریف از فرارشته‌ای در کتابهای مرتبط با این بحث، متفاوت است و به‌جای تعاریف ذکر شده در آنها، پیشنهاد می‌گردد.) ♦️3. رویکرد #میان‌رشته‌ای: بررسی پدیده با ترکیب میان ابزارها،‌روش‌ها، نظریات مطرح در علوم مختلف، به‌طوری که برآیند این ترکیب‌ها، ابزاری جدید یا روشی جدید یا نظریه‌ای جدید را تولید کند که تعلق به یکی از علوم ترکیب شده نداشته باشد. مثلا بررسی پدیده گروه‌های نوجوانان از دید «اقتصاد فرهنگ» (یعنی بررسی تاثیراتی که تغییرات اقتصادی بر مقوله فرهنگ ایجاد می‌کند و تاثیرات فرهنگی که مقوله فرهنگ بر اقتصاد می‌گذارد و بررسی تاثیراتی که شکل‌گیری انواع گروه‌های اجتماعی نوجوانان بر محصولات و نیازهای فرهنگی که سبب ایجاد بازار می‌شود می‌گذارد). ♻️نتایج، آثار و لوازم پذیرش فرضیه: دین،‌ پدیده‌ای چندبُعدی و دارای زوایا و لایه‌های متعدد است و برای شناخت دین و دست‌یابی به #نظرات‌خداوند از طریق منابع دین،‌ باید رویکرد « #میان‌رشته‌ای» اتخاذ شود هم در تحصیل علوم دینی و هم در تحقیقات دینی. @dastyaar

✅ بخش ششم: استراتژی مقابله با تهاجم فکری و شبهات 📌 انتظار مطرح‌شده در پیام حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (مدظله‌العالی) به همایش بین‌المللی یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه‌ی علمیه‌ی قم «حوزه پیشرو و سرآمد»: |• استراتژی مقابله با تهاجم فکری و دشمنان دین | 📖 عناوین مرتبط در محتوای پژوهشی کانال دستیار محقق: |• تحلیل شبهات، استراتژی کلان، فلسفه سیاسی اسلام، نقد مکاتب مدرن، پارادایم، نظام فکری | 📌 عناوین مرتبط با استراتژی مقابله با تهاجم فکری و شبهات: 🔹 #تحلیل_شبهات: بررسی و ارزیابی شبهات دینی | روش‌های پاسخگویی علمی و منطقی 🔹 #استراتژی_کلان: تدوین راهبردهای مقابله با تهاجم فکری | طراحی چارچوب‌های نظری و عملی 🔹 #فلسفه_سیاسی_اسلام: نقش اندیشه سیاسی اسلام در مقاومت فرهنگی | تحلیل نظام‌های حکومتی اسلامی 🔹 #نقد_مکاتب_مدرن: بررسی مکاتب فکری غربی و تحلیل نقاط ضعف آن‌ها | مقایسه دیدگاه‌های اسلامی و سکولار 🔹 #پارادایم: شناخت تغییرات فکری و فرهنگی | تحلیل تطبیقی پارادایم‌های معرفتی در برابر اسلام 🔹 #نظام_فکری: سامان‌دهی و توسعه نظام فکری اسلامی | طراحی مدل‌های معرفتی برای تمدن‌سازی دینی 🔎 توضیح ارتباط: ایجاد ابزارهای تحلیلی و روش‌شناختی برای مقابله با هجمه‌های معرفتی. بخش مفاهیم(تعریف اصطلاحات)بخش مبانی(اصول و ارزش‌های اساسی که باید در نظر گرفته شوند)بخش روش‌شناسی(روش‌های تحقیق و تحلیل که به تولید دانش کمک می‌کنند)بخش نقشه مسائل(شناسایی و تحلیل مسائل کلیدی جامعه)بخش نقشه راه(برنامه‌ریزی برای دستیابی به اهداف تمدنی.)بخش محصول(نتایج و دستاوردهای علمی و فرهنگی)بخش ضمائم(مستندات و منابع مرتبط) 🔸 کانال دستیار محقق: [https://eitaa.com/dastyaar]