🎼#موسیقی #مازندران در یک نگاه 1⃣ ✍در اشعار و ملودی‌های مازندران خصیصه‌های اقلیمی و طبیعی منطقه به وضوح دیده می‌شود و عناصر زنده و ملموس طبیعت ناهمواری ها، کوه‌، جنگل، دریا، کار دامداری و کشاورزی در هنرهای مختلف منطقه نمود دارد. مازندران به دلیل گستردگی طول جغرافیایی و حضور اقوام و فرهنگ‌هایی متفاوت همچنین هم‌جواری با برخی #اقوام و #طوایف داخلی و خارجی، از فرهنگ‌های مختلفی تاثیر پذیرفته‌وبه همین خاطر موسیقی ایرانی این منطقه، چه به لحاظ ساختاری وچه از نظر ویژگی‌های قومی پر تعداد و گوناگون است. 🎼موسیقی محلی ایران در مازندران همچون سایر موسیقی-‌های ایرانی به دو بخش آوازی وسازی تقسیم می شود و هریک نیز دارای زیر شاخه‌های مختلف است که در این مطلب بخشی از آن بصورت گذرا مورد بررسی قرار گرفته است. 🎼موسیقی آوازی مازندران را می‌توان به تغزلی، حماسی و آیینی تقسیم بندی کرد و هر یک از این بخش‌ها با توجه به شرایط تاریخی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی درهر دوره ویژگی خاصی دارد. 🎻موسیقی آوازی - تغزلی #کتولی"، "#کله‌حال"، "#طوری" یا "#امیری"، "#نجما" و "#صنم" [#تقی_لفوری] [#معصومه_باکر] از جمله آوازهای تغزلی این منطقه است که هریک وصف حال عاشق و معشوق و دلدادگی است که در بخش‌هایی از آن مسایل اجتماعی، فرهنگی، عرفانی و عشق به‌ائمه و اطهار علیهم السلام دیده می‌شود. 📌البته در بخشی از این موسیقی آوازی عشق به طبیعت، دام و زمین نیز وجود دارد و شیفتگی روستاییان به عناصر تعیین‌کننده زندگی کشاورزی و دامداری در گفت وگو (تک گویی) آنان با این عناصر تصویر می‌شود #کتولی یکی از آوازهای موسیقی‌سازی و آوازی محسوب می‌شود که در میان مردم این سامان سینه به سینه تداوم یافته است. این آواز به کردبیات دشتی و حجاز ابوعطا شباهت دارد و بیشتر در حین راه رفتن یا کارکردن معمول است و به همین خاطر از واژه‌های "#جان"، "#جانا"،"#هی"،"#ای" و غیره که گویای نفس تازه کردن است، استفاده می‌شود. 👈برخی آن را به #کتول (علی آبادکتول) نسبت داده و عده‌ای معتقدند این آواز هنگام چراندن گاو کتول خوانده می‌شود). کتول نام گاو اهلی و شیرده‌ای است که دربین روستاییان از اهمیت فراوانی برخوردار است. ) 📌آواز کتولی در شرق، غرب و مرکز مازندران از نظر فواصل مقامی یکی بوده و با واریاسیون‌های مشابه اجرا می‌شود. 🔥#کِله نوعی اجاق دستی ساخته شده از سنگ و گل است و برخی معتقدند این آواز مخصوص بانوانی است که درحال پختن غذا با این اجاق هستند. 📌از سوی دیگر کِل در زمان مازندرانی به معنی کوتاه است، از همین‌رو عده‌ای براین باورند که این آواز چون در آخر کتولی کوتاه اجرا می‌شود به این نام معروف است. این آواز با #لله‌وا (نی محلی) یا #سرنا نواخته می‌شود که هرکدام امکانات ساختمان واریاسیون مخصوص خود دارد. 🎼"#امیری " در زمان‌های قدیم #طوری یا #طبری نیز خوانده می‌شد ولی به دلیل این که از اشعار امیر پازواری استفاده می‌شود به این نام مرسوم شده است. این آواز از عشاق دشتی آغاز و در دستگاه شور فرود می‌کند. 🎼"#صنم " از دیگر آوازهای مازندرانی است که به "#حقانی" بسیار شباهت دارد، تنها دراین آواز خواننده با واژه صنم و در حقانی با کلمه "#الله" آغاز می‌کند. این آواز بیانگر تفکرات و باورهای و برداشت‌های جدیدتر اجتماعی است که مضامین گسترده شده اجتماعی را نسبت به زندگی اولیه و بدوی نشان می‌دهد به همین دلیل ممکن است بی‌تاثیر از ملودی مناطق دیگر ایران نباشد. 📌تصنیف‌ها بخش دیگر از موسیقی آوازی مازندران را تشکیل می‌دهند که در نقاط مختلف استان با نام‌های گوناگون از قبیل "ریز مقوم"(? ،(riz meghoom #کیجا جان و کیجا جانک موسوم است. 🎼"#طالبا" از تصنیف‌های مازندرانی است و این ملودی با اشعار "سیتی گلین نساء" (خواهر طالب) اجرا می‌شود. #طالب داستان زندگی شخصی است که مورد بی‌مهری نامادری قرار گرفته و در نهایت توسط دارویی که در غذایش ریخته بود بیهوش و به هندیها فروخته می‌شود و بالاخره درغربت می‌میرد. https://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3463 ─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─ 📑#پژوهش_ادملاوند @edmolavand 📚#آوات_قلمܐܡܝܕ 📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🎼#موسیقی #مازندران در یک نگاه 2⃣ 🎼موسیقی آوازی - آیینی موسیقی آیینی آوازی شامل "#نوروزخوانی"،"#نواجش یا #نوازش (موری)" و "#چاووش_خونی" است. 📌نوروزخوانی معمولا از نیمه دوم اسفندماه آغاز شده و بندرت تا دهه نوروز ادامه دارد. نوروز خوان که درمازندران به نوروز خون معروف است همراه با یک یا دو نفر به در خانه‌ها رفته و با اطلاعاتی که قبلا از اوضاع و احوال صاحب خانه کسب کرده به حمد و ستایش خداوند و ائمه و اطهار و وصف خانه و اعضای خانواده می پردازد و ضمن آن تقاضای انعام و عیدی می‌کند.اگر صاحب خانه انعام داد ضمن ابیاتی اورا دعا و در غیر این صورت با اشعار گله‌آمیز به درخانه دیگری می رود. 📌چاووش خوانی (چاووش خونی) از موسیقی ملی و مناطق دیگر گرفته شده است و از نظر مضمون برداشتی از آیین مذهبی ایران پس از اسلام است. این آواز به هنگام مسافرت زُوّار به اماکن مقدسه یا به هنگام مراجعت آنان خوانده می‌شود. 📌برخی معتقدند که آواز نوازش یا نواجش درارتباط با دوری فرزندان و بستگان درجه یک خوانده می‌شود و گاهی هم مادران جهت نوازش فرزند کوچک خود آن را می‌خوانند. 🎼موسیقی آوازی- حماسی این نوع از موسیقی نیز شامل موسیقی مناطق مرکزی، غرب و شرق مازندران، است و موسیقی حماسی کتول و موسیقی حماسی تعزیه را دربر می‌گیرد. موسیقی حماسی این منطقه نیز از نظر تاریخی و با توجه به قرن‌ها درگیری و منازعه با طوایف داخلی مبارزه با #اقوام و #طوایف صحرای آسیای میانه ونیز آمیزش این موسیقی با موسیقی اقوام هم‌جوار و یا ساکن در منطقه شکل‌های متفاوت و متعددی دارد. 📌اصیل‌ترین و قدیمی‌ترین موسیقی حماسی این منطقه مربوط به مردمان #تبری زبان ساکن در کوهستان‌ها و کوهپایه‌ها بوده و در دو بخش‌سازی و آوازی چه از نظر ساختار نغمه و چه از حیث محتوا و مضمون، دارای ارزش‌های غنی و دست نخورده است. 📌بکر بودن کوهستان‌های مرکزی و دور بودن منطقه و نداشتن هم‌آوازی با سایر اقوام موجب ادامه حیات و تثبیت تعداد قابل توجهی از نغمه‌های حماسی مربوط به ساز #سرنا شده‌است از این رو هنوز می‌توان شاهد قطعاتی بود که با الهام از رزم‌ها، حماسه‌ها، حرکات موزون نمایشی، پهلوانی‌ها و کشتی‌ها و ورزش‌های محلی همجون یک چوبه، دوچوبه، سه‌چوبه، چارچوبه، کشتی مقوم، ترکمونی، گبرگر، روونی، شروشور و اسب تاجنی هر یک حماسه‌ها و داستانهای مربوط به خود را دارند و بازگوکننده گوشه‌ای از تاریخ اجتماعی مردم منطقه هستند. 📌برخی از آیین‌ها و مراسم نمایشی مربوط به این قطعات هنوز با سرنا و "دوسرکوتن " اجرا می‌شوند، به عنوان نمونه در مبارزه پهلوانی کشتی "#لوچو"،از آغاز تا پایان مبارزه قطعاتی توسط سرنا و نقاره اجرا می‌شود که مفاهیم شروع مسابقه، پیروزی، شکست و پایان آن است. 🎼"#سوت‌ها" عموما الهام گرفته از زندگی و مبارزه‌ای یاغیانی است که به خاطر ستم مضاعف دوران فئودالیسم،با زمین داران وملاکان بزرگ و همچنین نیروهای حکومت مرکزی به مقابله برخاستند. 📌سوت معمولا پس ازمرگ این افراد و در رثای قهرمانی‌ها،سلحشوری‌ها و مبارزات شان سروده و خوانده می‌شدند. 📌گرچه شماری از افرادی که اشعار رزمی و حماسی برای آنان سروده شد، از لحاظ شخصیت اجتماعی، چهره‌های نامطلوب و مخدوشی بودند و در مواقعی نیز به آزار مردم می‌پرداختند، ولی بر اساس سنت‌ها و ذهنیت قهرمان پرورانه بومیان منطقه،همین افراد رفته رفته در ادبیات وفرهنگ عامه به قهرمان تبدیل شدند و منظومه‌هایی در رثای آنان ساخته شد که از میان می‌توان به "#حسین‌خان"، "#هژبرسلطون"، "#حجت_غلامی"، "#رشیدخان"، "#آق_ننه" و "#عشق‌علی_یاغی" "#صفربیک_باکر" اشاره کرد. 📜#منظومه‌هایی همچون "#مم‌زمون"(محمد زمان) اگرچه دارای منشاء تراژیک و لیریک است ولی به دلیل قهرمانی‌های مم‌زمون و مبارزات مداوم او با والیان منطقه و در نهایت نیروهای حکومت مرکزی، از نظر نغمه و شعر یکی از غنی‌ترین و بکرترین منظومه‌های حماسی مازندران است. 📌مم‌زون عیاری صاحب نام و مورد علاقه اهالی‌شرق مازندران بود که‌ در مبارزه‌ای نا برابر جان باخت و سوت به جا مانده‌از او مربوط به اوایل پادشاهی #ناصرالدین_شاه_قاجار است. #منظومه "#اکبرپهلوون"که به "#ذبیح_پهلوون" و"#عامی_دترجان" نیز شهرت دارد از جمله سوت‌هایی است که قدمت قهرمان پروری و آرمانگرایی را در موسیقی حماسی منطقه نشان می‌دهد. در زمان حاضر نزدیک‌ترین و متداول‌ترین سوت، "سوت مشتی" بوده که مربوط به ۵۰ سال قبل است. https://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3463 ─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─ 📑#پژوهش_ادملاوند @edmolavand 📚#آوات_قلمܐܡܝܕ 📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─