📌عدالت و عقلانیت
🔹عدالت هنگامی بستر ظهور می یابد که عقلانیت حاکم باشد و بر این اساس در جامعه ای که عقلانیت و حکمت حاکم باشد عدالت محقق خواهد شد.
🔸در جامعه احساسی که عقلانیت به خفا رفته و جای خود را به احساسات داده است نباید انتظار عدالت و نباید داعیه حقطلبی داشت. عدالت خواهی در این جامعه نیز یک امر احساسی و خارج از دایره منطق، عقلانیت و حکمت است.
🔹جامعه احساسی بستر ظهور نفاق و ظاهرسازی فریبکارانه است. در چنین جامعه ای، شعار انسان دوستی و مهمان نوازی هست اما در بحران اقتصادی به هم رحم نمی کنند. شعار عدالت هست اما ناعادلانه در کف خیابان و شبکه های اجتماعی حکم صادر می کنند و آبروی افراد را می برند.
ظواهر فریبنده و تعارفات دروغین همچون نقل و نبات در مناسبات انسانی جاری است و به آن می بالند و آن را نماد انسان دوستی و مهمان نوازی و هنر بی بدلیل می شمارند و سایر جوامع را غیر انسانی و بی هنر می نامند.
🔸در چنین جامعه ای اگر از عدالت راستین سخن بگویی و یا حق خود را مطالبه کنی و یا به کم و کسری ها اعتراض کنی، محکوم هستی و چاره ای جز زندان اوهام و خیالات نداری.
🔹برخی از رفتارهای جامعه احساسی از این قرار است:
✔️ مغازه دار اجازه نمی دهد رمز عابربانک را خودت بزنی، اگر هم مطالبه کنی توهین می کند.
✔️ وقت در این جامعه بی ارزش است برای ویزیت پزشک گاه باید ۵ ساعت پشت در اتاق پزشک باشی.
✔️ اگر کالایی در بازار کم شد، مردم به بازار هجوم می آورند.
✔️ بازار قاچاق داغ است.
✔️ واژه "وظیفه" منفورترین واژه است.
✔️"مسولیت" یعنی ریاست و اربابی، هر طور که دلش بخواهد با مردم برخورد می کنند.
✔️اگر چراغ راهنما بزنی، ماشین ها نه تنها سرعتشان را کم نمی کنند بلکه بیشتر می کنند که مبادا از تقاطع یا دور برگردن رد شوی.
✔️ ده بیست سال رفاقت و دوستی را به یکباره برای یک دقیقه مشاجره قطع می کنند.
✔️نظارت و کنترل امر تزئینی و تشریفاتی است.
✔️ نق زدن جایگزین نقد است.
✔️انتقاد را تخریب معنا می کنند.
و
....
🔸 در چنین جامعه ای نباید انتظار عدالت و قرار گرفتن امور در جای خود داشت بلکه احساسات جایگزین عدالت است. گاه آنقدر آتش محبت افراطی می شود که با ساده لوحی همه چیز گل و بلبل نشان داده می شود و گاه آنچنان بر طبل بی اعتمادی و نفرت می کوبند که به حذف و تخریب یک دیگر می انجامد.
🔹 اگر به دنبال عدالت هستیم، چاره نداریم جز اینکه حکمت و عقلانیت را در جامعه گسترش دهیم و قدر و اندازه هر چیز را بدانیم و هر چیز را سر جای خودش قرار دهیم.
"گفتمان حکمت و عقلانیت ضرورت جامعه ایرانی ماست."
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌استعاره سرایت کرونا و الگوی انتقال تمدن
🔹بلای بزرگ کرونا علی رغم همه سختی ها و صعوبت های آن و از دست دادن عزیزان، همچون هر پدیده طبیعی دیگر درس آموز است و می تواند #استعاره ای برای فهم حرکت انسانی باشد. در واقع کرونا نمونه ای از قدرت انتقال و سرایت طبیعی و انسانی را نشان می دهد.
🔷 اندر ویژگی های سرایت کرونایی
🔸 کرونا یک بیماری واگیردار است که در زمانی کوتاه توانست کل کره خاکی را در نوردد و جهان را با خود درگیر کند. ویژگی دیگر کرونا، جهش های متعدد بومی آن است که در کشورهای مختلف به وجود آمد و پس از مدتی نسخه های جدید آن با آثار و قدرت بیشتری انتشار جهانی یافت و جلوی کهنه شدن و تکراری شدن آن را گرفت.
🔹 کرونا خود بخود گسترش و انتقال نیافت بلکه گسترش کرونا و درگیری جهانیان با آن نتیجه هم جواری و رفت و آمد انسانها و تعاملات انسانی است. انسان حامل کرونا است و بواسطه سفر، مهاجرت، مهمانی و جلسه و هر رابطه فیزیکی انسان منتقل می شود و سرایت پیدا می کند.
🔷 اندر شباهت انتقال تمدنی با سرایت کرونایی
🔸 تمدن نیز محصول مجاورت و تعاملات انسانی و انتقال اجتماعی است و از مردمی به مردم دیگر و از جامعه ای به جامعه دیگر منتقل می شود.
🔹 تمدن خودبخود منتقل نمی شود بلکه توسط انسان انتقال می یابد و به سایرین سرایت می کند، اندیشه تمدنی از ذهنی به ذهن دیگر و از فرهنگی به فرهنگ دیگر از طریق ارتباطات انسانی و تعاملات اجتماعی منتقل می شود. بدون عامل انسانی و بدون ارتباطات و تعاملات فیزیکی و معنوی، نمی توان از شکل گیری اندیشه تمدنی و گسترش آن سخن گفت.
🔸 اندیشه تمدنی آن زمان گسترش می یابد که با جهش های نو به نو همراه باشد و نسخه های جدید بومی و جهانی نوینی عرضه کند تا جلوی تکراری شدن و کهنه شدن آن اندیشه را بگيرد و همواره ذهن و عمل مخاطبان جهانی را با خود درگیر کند.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
امتداد سیاسی اجتماعی حکمت متعالیه جلسه اول.mp3
34.05M
✅امتداد سیاسی اجتماعی حکمت متعالیه
⬅️جلسه اول: روش فهم طرح حکمت متعالیه به مثابه یک طرح تمدنی
👤ارائه دهنده: استاد نجف لک زایی
⬅️مکان: مرکز تخصصی فلسفه
📅زمان:چهارشنبه ۳۱ شهریور ۱۴۰۰
⬅️مخاطبان: طلاب و دانشجویان رشته فلسفه
1_832413163.mp3
25.21M
#علمی_پژوهشی
#نشست_علمی
🎙 سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین سید مهدی موسوی
📌نشست علمی: "نقش حکمت متعالیه در تعالی جامعه"
#علمی_پژوهشی
#نشست_علمی
#حکمت_متعالیه
#تعالی_جامعه
#مرکز_تخصصی_فلسفه_اسلامی
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌ضرورت تحقیق در اصالت فرهنگ و حکمت اسلامی
استاد شهید مطهری:
🔹 لازم است دانشجويان عزيز از هم اکنون يک نکته را بدانند و در پي جستجو و تحقيق بيشتر برآيند و خويشتن را کاملًا مجهز سازند، و آن اين که فرهنگ اسلامي خود يک فرهنگ ويژه و خاصي است در ميان فرهنگهاي جهان، با يک روح خاص و يک سلسله مشخصات مخصوص به خود. براي اين که يک فرهنگ را بشناسيم که آيا اصالت و شخصيت مستقل دارد و از روح و حيات ويژهاي برخوردار است و يا صرفاً التقاطي است از فرهنگهاي ديگر و احياناً ادامه و استمرار فرهنگهاي پيشين است، لازم است انگيزههاي حاکم بر آن فرهنگ، جهت و حرکت، آهنگ رشد و همچنين عناصر برجسته آن را زير نظر بگيريم.
🔸 اگر فرهنگي از انگيزههايي ويژه برخوردار باشد، جهت و حرکت مخصوص به خود داشته باشد، آهنگ حرکتش با آهنگ حرکت ساير فرهنگها متفاوت باشد، عناصر ويژهاي وارد کند و آن عناصر برجستگي خاصي داشته باشد، دليل بر اين است که آن فرهنگ اصالت و شخصيت دارد.
🔹بديهي است که براي اثبات اصالت يک فرهنگ و يک تمدن، ضرورتي ندارد که آن فرهنگ از فرهنگها و تمدنهاي ديگر بهره نگرفته باشد، بلکه چنين چيزي ممکن نيست. هيچ فرهنگي در جهان نداريم که از فرهنگها و تمدنهاي ديگر بهره نگرفته باشد، ولي سخن در کيفيت بهرهگيري و استفاده است.
🔸يک نوع بهرهگيري آن است که فرهنگ و تمدن ديگر را بدون هيچ تصرفي در قلمرو خودش قرار دهد. اما نوع ديگر اين است که از فرهنگ و تمدن ديگر تغذي کند؛ يعني مانند يک موجود زنده آنها را در خود جذب و هضم کند و موجودي تازه به وجود آورد.
🔹فرهنگ اسلامي از نوع دوم است، مانند يک سلّول زنده رشد کرد و فرهنگهاي ديگر را از يوناني و هندي و ايراني و غيره در خود جذب کرد و به صورت موجودي جديد با چهره و سيمايي مخصوص به خود ظهور و بروز کرد و به اعتراف محققان تاريخ فرهنگ و تمدن، تمدن اسلامي در رديف بزرگترين فرهنگها و تمدنهاي بشري است.
🔸اين سلّول حياتي فرهنگي در چه محلي و به دست چه کسي و از چه نقطهاي [رشد خود را] آغاز کرد؟
🔹اين سلول مانند هر سلول ديگر که در آغاز کوچک و نامحسوس است، در شهر مدينه به وسيله شخص پيامبر گرامي پايه گذاري شد و از علوم اسلامي نوع اول آغاز به کار کرد. براي آگاهي بيشتر بايد به کتب مربوطه مراجعه کنيد
🔹(منابع برای مطالعه بیشتر). رجوع کنيد به
۱. کارنامه اسلام تأليف دکتر زرين کوب،
۲. تاريخ تمدن اسلام جرجي زيدان، جلد سوم،
۳. خدمات متقابل اسلام و ايران مرتضي مطهري، بخش سوم.
منبع: آشنایی با علوم اسلامي(منطق)، مجموعه آثار ج۵ ص۳۸.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌 اسلام، آغاز حيات تعقلي مسلمين
✔️استاد شهید مطهری:
🔹حيات تعقلي مسلمين مقارن است با ظهور اسلام و تشکيل جامعه اسلامي. قرآن کريم تکيه فراواني به حيات تعقلي دارد و خود پارهاي استدلالات قياسي و منطقي به کار برده است. در کلمات مأثوره از رسول خدا صلّي اللّه عليه و آله و بالخصوص در آثار مرويه از علي عليه السلام بحثهاي تعقلي دقيق و عميق فراوان است و جداگانه بايد درباره آنها بحث شود. متکلمين اسلامي، قبل از آنکه کتب فلسفي ترجمه شود، به يک سلسله بحثهاي تعقلي و استدلالي پرداختند. عليهذا حيات عقلي مسلمين سابقه طولانيتري دارد و چهارده قرن از آن ميگذرد.
🔸 آنچه دو قرن با ظهور اسلام فاصله دارد نوعي خاص از حيات تعقلي است که ما آن را «حيات فلسفي» ميناميم و با ترجمه آثار يوناني و اسکندراني آغاز شد.
🔹دوره ترجمه ديري نپاييد. ترجمهها متعلق است به قرون دوم و سوم و چهارم هجري. اوج ترجمه در قرن سوم است. از همان قرن سوم دوره تأليف و تصنيف و تحقيق به وسيله مسلمين آغاز گشت. اولين فيلسوف اسلامي که آثار و تأليفات زيادي دارد و ابن النديم در الفهرست به تفصيل از آنها ياد کرده است يعقوب بن اسحاق کنديمتوفا در 260 هجري) است.
✔️منبع: مقاله سیر فلسفه در اسلام. مجموعه آثار ج۵ ص۲۲
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
⚫️ حضرت علامه آية الله حسنزاده آملی دارفانی را وداع گفت
انا لله و انا اليه الراجعون
🔹حكيم متاله آية الله علامه حسن زاده آملی امروز به علت عارضه ریوی در بیمارستان بستری شدند و متاسفانه ساعاتی پیش دار فانی را وداع گفتند.
🔹ایشان متولد سال ۱۳۰۷ در قریه ایرابخش لاریجان شهرستان آمل از فیلسوفان متأله، فقیه، عارف، منجم و مدرس دروس حوزوی بودند.
🔹این عالم برجسته و شهره جهان اسلام در ادبیات، ریاضی، هیئت و... تبحر خاص داشتند و به زبانهای فرانسوی و عربی نیز مسلط بودند.
🔹اشعار اثرگذار و جذاب به زبان طبری و فارسی دارند و تاکنون حدود ۱۹۰ اثر از علامه حسنزاده آملی به ثبت رسانیده شدهاست
این عالم فرزانه و حکیم متاله یگانه، فقه، اصول، عرفان و فلسفه را از محضر آیات محمدتقی آملی، طباطبایی، الهی قمشهای، محمدحسن الهی، شعرانی، احمد آشتیانی و رفیعی قزوینی بهره برد و سالیان متمادی به تدریس حکمت و عرفان و ریاضیات و نجوم اهتمام داشت.
«الاصول الحکمیة»، «شرح فصوص الحکم»، «مشکات القدس علی مصباح الأنس»، «رسالۀ لقاءالله»، «اضبط المقال فی ضبط اسماء الرجال»، «انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه»، «مجیزهای در مناسک حج» و «انسان و قرآن» از جمله آثار آن عالم ربانی است.
⚫️ إِذَا مَاتَ الْعَالِمُ ثُلِمَ فِي الْإِسْلَامِ ثُلْمَةٌ لَا يَسُدُّهَا شَيْءٌ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ.
◾️رحلت عارف واصل و حکیم ذوفنون و فقیه ربانی حضرت استاد علامه آية الله حسن زاده آملی(ره) را خدمت حضرت بقیه الله الاعظم(عج) و رهبر معظم انقلاب و همه مراجع و علما و عموم شیعیان جهان تسلیت عرض می نماییم.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
پیام تسلیت #رهبرمعظمانقلاب در پی رحلت عالم ربانی و سالک توحیدی آیتالله حسنزاده آملی
◼️ بسم الله الرحمن الرحیم
با تأسف خبر درگذشت عالم ربّانی و سالک توحیدی، آیةالله آقای #حسنزادهی آملی رحمةاللهعلیه را دریافت کردم.
این روحانی دانشمند و #ذوفنون از جملهی چهرههای نادر و فاخری بود که نمونههای #معدودی از آنان در هر دوره، چشم و دل آشنایان را مینوازد و توأماً دانش و معرفت و عقل و دل آنان را بهرهمند میسازد.
نوشتهها و منشأت این بزرگوار منبع پر فیضی برای دوستداران معارف و لطائف بوده و خواهد بود انشاءالله.
اینجانب به همهی دوستان و شاگردان و ارادتمندان ایشان بویژه به مردم مؤمن و انقلابی آمل و جوانان مشتاقی که مجذوب مواضع انقلابی و خلقیات والای انسانی آن مرحوم بودند تسلیت عرض میکنم و رحمت و مغفرت و علو درجات ایشان را از خداوند متعال مسألت مینمایم.
سیّدعلی خامنهای
۴ مهر ۱۴۰۰
📌نقش قرآن در تحول فلسفه
✔️استاد شهید مطهری:
🔹اگر احياناً ميبينيم ابن سينا پس از آنکه برهان صدّيقين خود را ذکر ميکند به آيه کريمه «سنريهم آياتنا في الافاق و في انفسهم حتّي يتبين لهم انّه الحقّ أو لم يکف بربّک انّه علي کلّ شئ شهيد» (فصلت ۵۳) استناد ميکند نبايد اين را به عنوان تأثير کلام در فلسفه تعبير کنيم.
اگر بخواهيم مستدلّا تأثير عميق معارف قرآن را بر روي فلسفه اسلامي ذکر کنيم بايد موادي را از قرآن و متون ديگر اسلامي مجزا کنيم و نشان دهيم چگونه اين موادفلاسفه را به تفکر واداشته و تدريجا تحت تأثير عميق خود قرار داده است.
🔸شناختن فلسفه و عرفان اسلامي بدون توجه به معارف اصلي اسلام و [با] فرض اينکه اسلام و گفتههاي متکلمين يکي است يا اينکه اسلام را از اين نظر بيتأثير فرض کنيم محال است.
اين خود داستان مفصّلي است.
🔹 نيکلسن با اينکه يک شرق شناس غربي است، در موضوع «تأثير قرآن در عرفان و تصوّف» ميگويد:
«در قرآن اين آيات را ميبينيم:
اللّه نور السّموات و الارض
هو الاوّل و الاخر و الظّاهر و الباطن
هو اللّه الّذي لا اله الّا هو
کلّ شئ هالک الّا وجهه
و نفخت فيه من روحي
و لقد خلقنا الانسان و نعلم ما توسوس به نفسه و نحن اقرب اليه من حبل الوريد
فاينما تولّوا فثمّ وجه اللّه
من لم يجعل اللّه له نورا فما له من نور
محققا ريشه و تخم تصوف در اين آيات است.»
🔸منظور اين است که تأثيري که معارف اسلامي در فلسفه اسلامي کرده است غير از تأثيري است که فن کلام کرده است.
🔹تأثيري که معارف اسلام کرد همان است که تا حد زيادي صحيح است بگوييم صدرا با ايجاد يک چهار راه، راههاي عقل و وحي و مکاشفه را به هم متّصل کرد، و اما تأثير کلام اين است که با فلسفه جنگ و ستيز کرد و فلسفه را از حال جمود درآورد و وادار به عکس العملهايي کرد؛ آن عکس العملها ثمرات بسيار پر ارزش فلسفه اسلامي است.
✔️منبع: مجموعه آثار ج۱۳ ص۲۴۳
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌نقش نهج البلاغه در حکمت و فلسفه اسلامی
و
بحران فلسفه غرب
✔️استاد شهید مطهری:
🔹نهج البلاغه در تاريخ فلسفه شرق سهم عظيم دارد. صدرالمتألهين که انديشههاي حکمت الهي را دگرگون ساخت، تحت تأثير عميق کلمات علي عليه السلام بود. روش او در مسائل توحيد بر اساس استدلال از ذات به ذات و از ذات بر صفات و افعال است و همه اينها مبتني است بر صرف الوجودبودن واجب، و آن بر پايه يک سلسله اصول کلي ديگر که در فلسفه عامه او مطرح است بنا شده است.
🔸حکمت الهي شرق از برکت معارف اسلام بارور شد و استحکام يافت و بر يک سلسله اصول و مبادي خلل ناپذير بنا شد،
🔹ولي حکمت الهي غرب از اين مزايا محروم ماند. گرايش به فلسفه مادي در غرب علل و موجبات فراواني دارد که اکنون مجال شرح آنها نيست «1». به عقيده ما علت عمده آن، ناتواني و نارسايي مفاهيم حکمت الهي غرب بود.
🔹اگر کسي بخواهد مقايسهاي در زمينه بحثهايي که در اين دو سه فصل اشاره شد به عمل آورد، لازم است در اطراف برهان وجودي که از آنسلم مقدس تا دکارت و اسپينوزا و لايب نيتس و کانت و غيره به بحث و رد و قبول آن پرداختهاند، مطالعه کند
🔸 و آنگاه آن را با برهان صدّيقين صدرالمتألهين که از انديشههاي اسلامي و مخصوصاً کلمات علي عليه السلام الهام يافته است مقايسه نمايد تا ببيند «تفاوت ره از کجاست تا به کجا!».
(1) رجوع شود به کتاب علل گرايش به ماديگري تأليف مرتضي مطهري، بخش «نارساييهاي مفاهيم فلسفي».
✔️منبع: سيري در نهجالبلاغه ص۸۵ _ ۸۶.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
◾️ پیام تسلیت علامه #جوادی_آملی در پی ارتحال علامه #حسن_زاده_آملی
حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در پیامی، ارتحال غمبار و اسفبار عالم ربانی، حکیم متأله، جامع معقول و منقول، صاحب مآثر سنگین و آثار گرانقدر، حضرت آیت الله علامه حسن زاده آملی را تسلیت گفتند.
💠 پیام تسلیت آیت الله العظمی جوادی آملی در پی ارتحال آیت الله حسن زاده آملی
حکیم و عارف کم نظیر، #حضرت_آیت_الله_حسن_زاده_آملی جامع عقل نظر و عقل عمل بود.
پایگاه اطلاع رسانی اسراء: حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در پیامی، ارتحال غمبار و اسفبار عالم ربانی، حکیم متأله، جامع معقول و منقول، صاحب مآثر سنگین و آثار گرانقدر، #حضرت_آیت_الله_حسن_زاده_آملی را تسلیت گفتند.
متن کامل پیام تسلیت معظم له بدین شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
إِنَّا لِلَّٰهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ
▪️ ارتحال غمبار و اسفبار عالم ربانی، حکیم متأله، جامع معقول و منقول، صاحب مآثر سنگین و آثار گرانقدر، #حضرت_آیت_الله_حسن_زاده_آملی را به محضر مبارک حضرت بقیة الله «ارواح من سواه فداه» و جامعه روحانیت و حوزه های علمیه و همه شاگردان و دست پروردگان آن حکیم راحل و عموم مردم بزرگ و بزرگوار آمل و بیت شریف ایشان تسلیت عرض می کنم.
▫️ حکیم و عارف کم نظیر، #حضرت_آیت_الله_حسن_زاده_آملی جامع عقل نظر و عقل عمل بود؛ هم در مسائل علمی از چهار راه استفاده کرد، هم در مسائل عملی از چهار راه بهره برد؛ راه هایی که انسان می تواند از آن راه ها به فیض علمی برسد چهارتاست و راه های عملی که می تواند از آن راه های عملی به فوز الهی بار یابد چهارتاست.
▫️ خدای سبحان از دو راه به بنده اش #فیض_علمی و #فوز_عملی می رساند : یکی به وسیله رهبران الهی، یکی بلاواسطه؛ هم به واسطه رهبران الهی کتاب و حکمت را تعلیم می کند و هم بر اساس «هُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ مَا كُنْتُمْ»، «وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ» و مانند آن، بلاواسطه فیض علمی را القاء می کند؛ اگر کسی بخواهد با خدا راز و نیاز کند و ارتباطی برقرار کند، آن نیز دو را ه دارد: یا با توسل به انبیا و اولیا و رهبران الهی است یا بلاواسطه است؛ انسان می تواند بدون واسطه بگوید یا الله، با واسطه هم می تواند بگوید یا الله. اگر کسی خواست با خدا رابطه برقرار کند چه فیض علمی و چه فوز عملی، دو راه دارد یکی مع الواسطه، یکی بی واسطه و اگر کسی خواست فیضی از خدا و فوزی از خدا، علماً و عملاً به او برسد، آن هم دو راه دارد، گاهی بلا واسطه فیض الهی می رسد گاهی مع الواسطه. این بلاواسطه، در علوم عقلی اثباتش آسان نیست؛ ولی در عرفان کاملا محقق است و حکیم و عارف گران سنگی مثل #آیت_الله_حسن_زاده_آملی ، هم راه عقل را هم راه #شهود را به خوبی پیمود و توانست از این چهار راه، هم حرف خودش را به خدا برساند، هم فیض و فوز خدا را دریافت کند.
▫️ زندگی #سراسر_فخر این حکیم الهی در آن اربعین گیری های او، در آن روزه های متصل و مرتبط ماه رجب و شعبان و رمضان او، در آن سحرخیزی های ممتد او، در آن ناله ها و گریه های او که گفت: «تا جان به لب نرسید جام به لب نرسید» گذشت. از این کارها زیاد داشت، از این ناله ها زیاد داشت، از این گریه ها زیاد داشت، از این شب زنده داری ها زیاد داشت، از این تعلیم و تربیت های خالصانه زیاد داشت؛ شاگردانی تربیت کرد که هم اکنون به فیض الهی از اساتید سرآمد حوزه ها هستند و موفق¬ اند و کتاب های گراسنگی چه کتاب های درسی، چه کتاب های مرجعی، یا تالیف کرد یا تصنیف کرد یا تحقیق کرد و آثار گذشتگان را احیا کرد. هم در #عرفان، هم در #فلسفه، هم در #نجوم، هم در #ریاضیات، هم در #تفسیر، هم در حدیث، انسان جامعی شد که توانست انسان هایی تربیت کند، توانست آثاری به یادگار بگذارد، شاگردانی تربیت کند و دوستانی را بپروراند که از محضر او فیض و از مکتب او فوز، از بنان او فیض و از بیان او فوز دریافت کنند؛ لذا ارتحال آن بزرگوار بسیار غمبار است.
▫️ امیدوارم ذات اقدس الهی به عنوان عطیه ای الهی، این سانحه و این سوگ سنگین را بر همگان آسان کند که بتوانند تحمل کنند و این بار سنگین را بکشند، روح پرفتوح آن #حکیم_الهی، آن منجم، آن ریاضیدان، آن عارف، آن فقیه، آن مفسر و آن محدث را با انبیای الهی محشور کند و صبر جمیل به عموم بازماندگان، شاگردان، کسانی که از کتاب های او فیضی بردند و می برند و از محضر و مکتبشان استفاده کرده اند، خصوصاً مردم بزرگ و بزرگوار آمل که متاسفانه وضع حالم مساعد نیست که در مراسم تشییع و در مراسم بزرگداشت این حکیم در کنار آنها شرکت کنم، عنایت فرماید. به طایفه محترم ایشان به دوستان ایشان به شاگردان ایشان و به بیت شریف ایشان تسلیت عرض می کنم، علوّ منزلت آن حکیم راحل را از خدا مسئلت می کنم و صبر جمیل و اجر جزیل عموم بازماندگان را از ذات اقدس الهی مسئلت می کنم؛ امیدواریم خدای سبحان حشرشان را با انبیا و اولیا قرار بدهد و دل های داغدیده ها را تسلی بخشد.
غفر الله لنا و لکم
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 پیام تسلیت به مناسبت رحلت آیت الله حسن زاده آملی
تاریخ: 1400/07/04
📌عقل شيعي
بخش اول:
✔️استاد شهید مطهری:
🔹طرح مباحث الهيات به وسيله ائمه اهل بيت عليهم السلام و تجزيه و تحليل آن مسائل- که نمونه آنها و در صدر آنها نهج البلاغه است- سبب شد که عقل شيعي از قديم الايام به صورت عقل فلسفي درآيد و البته اين يک بدعت و چيز تازه در اسلام نبود، راهي است که خود قرآن پيش پاي مسلمانان نهاده است و ائمه اهل بيت عليهم السلام به تبع تعليمات قرآني و به عنوان تفسير قرآن آن حقايق را ابراز و اظهار نمودند. اگر توبيخي هست متوجه ديگران است که اين راه را نرفتند و وسيله را از دست دادند.
🔸تاريخ نشان ميدهد که از صدر اسلام، شيعه بيش از ديگران به سوي اين مسائل گرايش داشته است. در ميان اهل تسنن گروه معتزله که به شيعه نزديکتر بودند گرايشي بدين جهت داشتند، ولي چنانکه ميدانيم مزاج اجتماعي جماعت آن را نپذيرفت و تقريباً از قرن سوم به بعد منقرض شدند.
🔹احمد امين مصري در جلد اول ظُهر الاسلام اين مطلب را تصديق ميکند. او پس از بحثي درباره جنبش فلسفي در مصر به وسيله فاطميين که شيعي بودند، ميگويد:
《و لذلک کانت الفلسفة بالتشيع الصق منها بالتسنن نري ذلک في العهد الفاطمي و العهد البويهي، و حتي في العصور الاخيرة کانت فارس اکثر الاقطار عناية بدراسة الفلسفة الاسلامية و نشر کتبها، و لما جاء جمال الدين الافغاني مصر في عصرنا الحديث و کان فيه نزعة تشيع و قد تعلم الفلسفة الاسلامية بهذه الاقطار الفارسية کان هوالذي نشر هذه الحرکة في مصر.》
《فلسفه به تشيع بيش از تسنن ميچسبد، و اين را در عهد فاطميون مصر و آل بويه ايران ميبينيم. حتي در عصرهاي اخير نيز کشور ايران که شيعه است از تمام کشورهاي اسلامي ديگر بيشتر به فلسفه عنايت داشت. سيد جمال الدين اسدآبادي که تمايلات شيعي داشت و در ايران تحصيل فلسفه کرده بود، همينکه به مصر آمد يک جنبش فلسفي در آنجا به وجود آورد.》
🔹ولي احمد امين در اينکه چرا شيعه بيش از غير شيعه تمايل فلسفي داشته است، عمداً يا سهواً دچار اشتباه ميشود. او ميگويد: علت تمايل بيشتر شيعه به بحثهاي عقلي و فلسفي، باطنيگري و تمايل آنها به تأويل است. آنها براي توجيه باطنيگري خود ناچار بودند از فلسفه استمداد کنند، و بدين جهت مصر فاطمي و ايران بويهي و همچنين ايران صفوي و قاجاري بيشتر از ساير اقطار اسلامي تمايل فلسفي داشته است.
سخن احمد امين ياوهاي بيش نيست.
🔹اين تمايل را ائمه شيعه به وجود آوردند.
آنها بودند که در احتجاجات خود، در خطابههاي خود، دراحاديث و روايات خود، و در دعاهاي خود عاليترين و دقيقترين مسائل حکمت الهي را طرح کردند.
🔸نهج البلاغه يک نمونه از آن است. حتي از نظر احاديث نبوي، ما در روايات شيعه روايات بلندي مييابيم که در روايات غير شيعي از رسول اکرم روايت نشده است.
🔹عقل شيعي اختصاص به فلسفه ندارد، درکلام و فقه و اصول فقه نيز امتياز خاص دارد و ريشه همه يک چيز است.
🔸برخي ديگر اين تفاوت را مربوط به «ملت شيعه» دانستهاند و گفتهاند: چون شيعيان ايراني بودند و ايرانيان شيعه بودند و مردم ايران مردمي متفکر و نازک انديش بودند، با فکر و عقل نيرومند خود معارف شيعي را بالاتر بردند و به آن رنگ اسلامي دادند.
🔹برتراند راسل در جلد دوم کتاب تاريخ فلسفه غرب بر اين اساس اظهار نظر ميکند. راسل همچنانکه مقتضاي طبيعت و يا عادت اوست، بي ادبانه اين مطلب را ادا مينمايد.
🔸 البته او در ادعاي خود معذور است، زيرا او فلسفه اسلامي را اساساً نميشناسد و کوچکترين آگاهي از آن ندارد تا چه رسد که بخواهد مبدأ و منشأ آن را تشخيص دهد.
ما به طرفداران اين طرز فکر ميگوييم:
اولًا نه همه شيعيان ايراني بودند و نه همه ايرانيان شيعه بودند. آيا محمدبن يعقوب کليني و محمدبن علي بن حسين بن بابويه قمي و محمدبن ابيطالب مازندراني ايراني بودند، اما محمدبن اسماعيل بخاري و ابوداود سجستاني و مسلم بن حجاج نيشابوري ايراني نبودند؟ آيا سيد رضي که جمع آوري کننده نهج البلاغه است ايراني بود؟ آيا فاطميين مصر ايراني بودند؟ ...
چرا با نفوذ فاطميين در مصر فکر فلسفي احيا ميشود و با سقوط آنها آن فکر ميميرد و سپس به وسيله يک سيد شيعه ايراني مجدداً احيا ميشود؟!.
ادامه دارد...
✔️ منبع: سيري در نهجالبلاغه ص ۵۳ _ ۵۵
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌عقل شيعي
✔️بخش دوم:
✔️استاد شهید مطهری:
🔹حقيقت اين است که سلسله جنبان اين طرز تفکر و اين نوع تمايل،فقط و فقط ائمه اهل بيت عليهم السلام بودند.
همه محققان اهل تسنن اعتراف دارند که علي عليه السلام حکيم اصحاب بود و عقل او با مقايسه با عقول ديگران نوع ديگر بود. از ابوعلي سينا نقل شده که ميگويد:
کان علي عليه السلام بين اصحاب محمّد صلي الله عليه و آله کالمعقول بين المحسوس.
يعني علي در ميان ياران رسول خدا مانند «کلي» در ميان «جزئيات محسوسه» بود و يا مانند «عقول قاهره» نسبت به «اجسام ماديه» بود.
🔸بديهي است که طرز تفکر پيروان چنين امامي با مقايسه با ديگران تفاوت فاحش پيدا ميکند.
🔹احمد امين و برخي ديگر دچار توهمي ديگر شدهاند. آنان در انتساب اين نوع کلمات به علي عليه السلام ترديد کردهاند و ميگويند عرب قبل از فلسفه يونان با اين نوع بحثها و تجزيه و تحليلها و موشکافيها آشنا نبود؛ اين سخنان را بعدها آشنايان با فلسفه يونان ساختهاند و به امام علي بن ابيطالب بستهاند!.
🔸ما هم ميگوييم عرب با چنين کلمات و سخناني آشنا نبود؛ نه تنها عرب آشنا نبود، غير عرب هم آشنا نبود، يونان و فلسفه يونان هم آشنا نبود.
🔸آقاي احمد امين اول علي را در سطح اعرابي از قبيل ابوجهل و ابوسفيان از لحاظ انديشه پايين ميآورد و آنگاه صغري و کبري ترتيب ميدهد! مگر عرب جاهلي با معاني و مفاهيمي که قرآن آورد آشنا بود؟! مگر علي تربيت شده و تعليم يافته مخصوص پيامبر نبود؟! مگر پيامبر علي عليه السلام را به عنوان اعلم اصحاب خود معرفي نکرد؟! چه ضرورتي دارد که ما به خاطر حفظ شأن برخي از صحابه که در يک سطح عادي بودهاند، شأن و مقام ديگري را که از عاليترين مقام عرفاني و افاضه باطني از برکت اسلام بهرهمند بوده است انکار کنيم؟!.
🔹آقاي احمد امين ميگويد قبل از فلسفه يونان مردم عرب با اين معاني و مفاهيمي که در نهج البلاغه آمده است آشنا نبودند.
🔸جواب اين است که با معاني و مفاهيمي که در نهج البلاغه آمده است، بعد از فلسفه يونان هم آشنا نشدند! نه تنها عرب آشنا نشد، مسلمانان غير عرب هم آشنا نشدند! زيرا فلسفه يونان هم آشنا نبود. اينها از مختصات #فلسفه_اسلامي است، يعني از مختصات اسلام است و فلاسفه اسلام تدريجاً با الهام از مبادي اسلامي آنها را وارد فلسفه خود کردند.
✔️ منبع: سيري در نهجالبلاغه ص ۵۵ _ ۵۷
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📽 بخشی از فیلم اقامه نماز توسط حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب بر پیکر عالم ربّانی و سالک توحیدی مرحوم آیتالله حسنزاده آملی رحمةاللهعلیه
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🏴 اربعین و تذکر به جهالت
▪️ در #زیارت_اربعین هست كه وجود مبارك سید الشهداء در صحابت آن حضرت، همراهان او «وَ بَذَلَ مُهْجَتَهُ فیكَ لِیسْتَنْقِذَ عِبادَكَ مِنَ الْجَهالَةِ وَحَیرَةِ الضَّلالَةِ»؛[1] فرمود وجود مبارك ابی عبدالله خونش را داد تا مردم از #جهالت نجات پیدا كنند نه جهل! مشكل مردم جهالت است نه جهل! جهل این است كه آدم بی سواد باشد جهالت این است كه #بی_عقل باشد. برخی از مشكلاتمان برای بی سوادهاست، برخی از مشكلاتمان برای بی عقل هاست.
[1]. مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج2، ص788.
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 درس اخلاق
تاریخ: 1387/11/24
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌اربعین و تذکر به جهالت
🔷 در زیارت اربعین می خوانیم:
«وَ بَذَلَ مُهْجَتَهُ فیكَ لِیسْتَنْقِذَ عِبادَكَ مِنَ الْجَهالَةِ وَحَیرَةِ الضَّلالَةِ»
خداوندا امام حسین خون قلب خود را در راه تو بذل و بخشش کرد تا عباد تو را از #جهالت و #سرگشتگی گمراهی نجات بخشد.
🔸این فراز از زیارت اربعین، اوج معرفت عاشورایی است. امام حسین برای نجات #عباد به میدان آمد و خون خود و عزیزانش را بذل و بخشش کرد. یعنی برای کسانی که مدعی عبادت و دین داری بودند. مشکل اصلی مدعیان عبادت و دین داری جهالت و غلبه احساسات است.
🔹بر همین اساس، آفت جامعه اسلامی غلبه جهالت و نبود عقلانیت است و در این صورت، جامعه اسلامی از مدینه فاضله خارج و به جامعه احساسی مبدل می شود.
🔹در جامعه احساسی، جهالت محور گرايش و کنش است که با علم و اراده روزی ۱۸ هزار نامه فدایت شوم می فرستند و امام را برای حکومت دعوت می کنند و چند روز بعد با علم و دانایی ۳۰ هزار لشگر برای قتل امام می فرستند.
🔸عقلانیت که نباشد برای ارضای احساسات حتی احساسات مقدس، شریعت، قانون، نظم، عهد و مسؤلیت زیر پا گذاشته می شود که مثلا عمل مستحبی انجام شود. نتیجه غلبه احساسات، جهالت و بی عقلي است و نتیجه جهالت، حیرت و سرگشتگی و گمراهی و ضلات است، راه را گم کردن و در مسیر انحراف و التقاط افتادن است. گرفتار غلو و یا تقصیر شدن است. تندرو و یا کندرو شدن است و ...
🔹مبادا اربعین که تذکره آثار سوء جهالت و سرگشتگی گمراهی است توسط عده ای کم عقل و احساسی به نماد جهالت تبدیل شود و موجب حیرت و سرگشتگی عباد و جامعه دیندار و هیاتي های شود و به بهانه زیارت و غيره آنها را از وادی معرفت و حکمت خارج کنند و به انحراف و التقاط، غلو و تقصیر بکشانند.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌حیات علمی صدرالمتالهین شيرازي
✔️علامه طباطبایی:
بخش اول.
🔷*{اجمال تاريخ زندگى}*
صدرالدين شيرازى كه در ميان عامه مردم به «ملاصدرا» و در ميان اهلعلم وشاگردان مكتب خود به «صدرالمتألهين» معروفاست، از خانواده قوام شيرازى معروف و پسر منحصر به فرد پدر خود ميرزا ابراهيم شيرازى مىباشد كه يكى از اشراف شيراز بوده و گويا سمت وزارتى نيز پيش سلطان وقت داشته است.
صدرالمتألهين در حدود سال 979 ه در شيراز متولد شده و در حداثت سن در كنار پدر به تحصيل علوم پرداخته و پس از درگذشت پدر به قصد تحصيل و تكميل معلومات خود به درالسلطنه اصفهان كه در آن زمان پايتخت سلاطين صفويه و دارالعلم بود، مسافرت نموده و به تحصيل علوم عقليه و نقليه پرداخت.
وى علوم عقليه را پيش فيلسوف شهير وقت، سيدمحمدباقر معروف به «ميرداماد»، متوفاى 1040 هجرى قمرى تكميل كرده و در علوم نقليه پيش شيخ بهاءالدين محمدعاملى، متوفاى 1031 كه يكى از نوادر دهر و مفاخر وقت بود، تلمّذ نموده است.
پس از فراغت از تحصيل، بساط زندگى را از آن ديار برچيده و متوجه شهر قم گرديده و در يكى از توابع قم به نام قريه «كهك» به عزلت پرداخته و در به روى اغيار بست و سالها در كنج عزلت سرگرم مجاهدات و رياضات و تصفيه نفس شده، توانست پس از سالها خون دل خوردن، دريچهاى به عالم قدس باز كرده و حقايق علمى را كه از راه تفكر و استدلال به دست آورده بود، از راه مكاشفات نورى مشاهده نمايد (چنان كه در ديباچه كتاب بزرگ خود{اسفار} اشاره مىنمايد).
و پس از مدتى كه تا حدى از نتايج رياضات و مجاهدات خود برخوردار گرديد، بناى تأليف و تصنيف گذاشته و به تأسيس مكتب فلسفى مخصوص خود پرداخت و تا آخر عمر مشغول تأليف تعليم و تربيت بود.
وى در زندگى خود با تقوا و پرهيزكار و مردى متعبّد بوده و در خلال زندگى بارها به زيارت اعتاب ائمه رفته، هفت مرتبه پياده به زيارت بيتاللَّه شتافته و مرتبه هفتم كه مصادف با سال 1050 بود، در اثناى مسافرت در بصره وفات يافت و در همان جا به خاك سپرده شد.
🔷*{دورههاى مختلف زندگى صدرالمتألهين}*
چنان كه از تأمل در فصل گذشته به دست مىآيد، زندگى علمى صدرالمتألهين به سه دوره مشخص تقسيم مىشود:
1. دوره آموزش و تحصيل كه در آن كاملًا از طريقه تفكر عقلى پيروى مىكرده و سرگرم فحص و بحث و تتبع آرا و افكار فلاسفه و متفكرين و اهل نظر از سابقين و معاصرين خود بوده است.
2. دوره رياضات و مجاهدات نفسانى كه از يك جانب به عبادت و زهد و از يك جانب به كشف و شهود پرداخته است.
3. دوره تأليف و تعليم و تربيت كه به منزله محصول دو دوره گذشته وى مىباشد.
🔷*{مواد فكرى صدرالمتألهين}*
چنان که از كلام صدرالمتألهين «مقدمه اسفار» برمى آيد، وى در اواخر دوره اول زندگى علمى خود اين معنا را دريافته است كه نبايد طريق وصول به حقايق علمى و مخصوصاً در فلسفه الهى را به تفكر خشك و خالى كه سبك سير علمى مشائيين است اختصاص داد، بلكه شعور و ادراك انسانى كه مايه و پايه افكار كلى فلسفى است، چنان كه محصولى به نام تفكر و انديشه از راه قياسات منطقى بار مىدهد، نمونههاى ديگرى نيز به نام «كشف و شهود» و به نام «وجد» از خود بيرون مىدهد.
و چنان كه در ميان افكار قياسى چيزهايى پيدا مىشود كه هرگز انسان ترديد در اصابت و واقعنمايى آنها ندارد، همچنان در موارد كشف و شهود و همچنين در مورد وحى همان خاصيت پيدا مىشود.
و به عبارت ديگر، پس از آنكه به موجب برهان علمى، واقعبينى انسان مكشوف شده و به ثبوت رسيده كه ادراكات غيرقابل ترديد انسانى بيروننما بوده و او از واقعيت خارج حكايت مىنمايد، ديگر فرقى ميان برهان يقينى و كشف قطعى نخواهد ماند و حقايقى كه از راه مشاهده كشفى قطعى به دست مىآيند همانند حقايقى هستند كه از راه تفكر قياسى نصيب انسان مىشوند.
و همچنين پس از آنكه برهان قطعى صحت و واقعيت ثبوت و وحى را تأييد نمود، ديگر فرقى ميان مواد دينى حقيقى كه حقايق مبدأ و معاد را وصف مىنمايد و ميان مدلولات برهان و كشف، نمىماند.
صدرالمتألهين در نتيجه اين تنبّه و انتقال ذهنى، پايه بحثهاى علمى و فلسفى خود را روى توفيق ميان عقل و كشف و شرع گذاشت و در راه كشف حقايق الهيات از مقدمات برهانى و مطالب كشفى و مواد قطعى دينى استفاده نمود و اگرچه ريشه اين نظر در كلمات معلم ثانى ابىنصر فارابى و ابنسينا و شيخ اشراق و شمسالدين تركه و خواجه نصير طوسى نيز به چشم مىخورد، ولى اين صدرالمتألهين است كه توفيق كامل انجام دادن اين مقصد را پيدا كرد.
ادامه دارد ....
منیع: بررسي هاي اسلامي، ج2، ص: ۱۴ _۱۶.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌حیات علمی صدرالمتالهین شيرازي
✔️علامه طباطبایی:
بخش دوم.
🔷*{آثار و تأليفات صدرالمتألهين}*
صدرالمتألهين آثار و تأليفات زيادى از خود به يادگار گذاشته كه در اكثر يا همه آنها، همان روش مخصوص خود را كه توفيق ميان شرع و عقل و جمع بين ذوق و برهان بوده باشد، تعقيب نموده و پيداست كه آنها محصول دوره دوم و سوم زندگى وى مىباشد.
1.{حكمت متعاليه مشهور به اسفار اربعه در حكمت الهيه} (در چهار مجلد).
2.{مبدأ و معاد.}
3.{شواهد ربوبيه.}
4.{مشاعر در مباحث وجود.}
5.{حكمت عرشيه.}
6.{شرح هدايه اثيريه.}
7.{حاشيه الهيات شفأ.}
8.{حاشيه شرح حكمه اشراق.}
9.{حاشيه رواشح ميرداماد.}
10.{رساله اتحاد عاقل و معقول.}
11.{رساله اتصاف ماهيّت والاوجود.}
12.{مبدأ وجود انسان.}
13.{رساله در تصور و تصديق.}
14.{رساله در جبر و تفويض.}
15.{رساله در حدوث عالم.}
16.{رساله در حشر.}
17.{رساله در سريان وجود.}
18.{رساله در قضا و قدر.}
19.{رساله در تشخص.}
20.{رساله طرح الكونين.}
21.{رساله مسائل قدسيه.}
22.{رساله مفاتيح الغيب.}
23.{رساله اكسيرالعارفين.}
24.{رساله واردات قلبيه.}
25.{قواعد ملكوتيه.}
26.{تفسير سوره حمد.}
27.{كسر اصنام الجاهليه.}
28.{تفسير سوره بقره} (ناتمام است).
29.{تفسير آيةالكرسى.}
30.{تفسير آيه نور.}
31.{تفسير سوره واقعه.}
3.{تفسير سوره يس.}
33.{تفسير سوره واقعه.}
34.{تفسير سوره الطارق.}
35.{تفسير سوره حديد.}
36.{تفسير سوره جمعه.}
37.{تفسير سوره اعلى.}
38.{تفسير سوره ضحى.}
39.{تفسير سوره طارق.}
40.{تفسير سوره زلزال.}
41.{شرح اصول كافى.}
42.{رساله در شرح حديث «الناس نيام فاذا ماتوا انتبوا».}
43.{اسرارالايات.}
44.{حاشيه بر تفسير بيضاوى.}
45.{حاشيه تجريد.}
46.{حاشيه بر شرح تجريد قوشچى.}
47.{حاشيه امامت.}
48.{حاشيه بر شرح لمعه دمشقيه.}
و
دو كتاب ديگر نيز به نام{حاشيه بر شفا} و{شرح حكمةالاشراق} به وى نسبت داده شده است. همچنين رسالهاى به نام{سرالنقطه} و رساله ديگرى در تفسير آيه شريفه{«وَ تَرَى الْجِبالَ تَحْسَبُها جامِدَةً وَ هِيَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحابِ»} به صدرالمتألهين نسبت داده شده كه نظر به سنخِ مطالبى كه مشتملاند، صحت نسبت محل كلام است.
ادامه دارد...
منبع: بررسي هاي اسلامي، ج2، ص: ۲۵ _۲۷.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌حضرت ابراهیم مبدأ فلسفه
علامه آية الله جوادی آملی:
🔹یونان معبر فلسفه است نه مبداء آن؛ سقراط و افلاطون و ارسطو خیلی بزرگ هستند اما کوچکتر از آنند که مبداء فلسفه باشند، مبدا و پدر فلسفه ابراهیم(ع) است، اینها وقتی راههای ابراهیم خلیل(ع) از بابل به یونان رفت تربیت شدند وگرنه چطور آن سقراط آنقدر تربیت میشود که جام شوکران بنوشد؟ پس میشود کسی راه ابراهیم خلیل را طی کند و بشود سقراط و افلاطون و ارسطو.
🔹ذات اقدس الله گفت قرآن باید جهانی باشد و پیامبر مسئول جهانی کردن این کتاب بود وعلما وارثان انبیا هستند و این غیر از آن است که اولاد وارث پدر است زیرا در ارث مادی باید پدر بمیرد تا ارث به وارث برسد اما در ارث معنوی ابتدا وارث باید بمیرد تا ارث نصیبش شود و این است معنای «موتوا قبل ان تموتوا».
🔹 رسول(ص) یک زبان محلی دارد با مسلمانان ویک زبان منطقی با موحدان و برای سایرین یک زبان عقلی و فطری دارد که برهانی است و دلیل محور و زبان جهانی است فلذا باید با حکمت حرف با جهانیان سخن گفت.
🔸 تا علوم عقلی و کلام و فلسفه نباشد بسیاری از معارف و اعتقادات دینی قابل حل نیست، در ادعیه نیز نیازمند فهم فلسفی هستیم، اگر بخواهیم یک دعا را فهم ادبی صرف کنیم کمتر در می یابیم.
🔸گاهی یک سطر از زیارت نامهها و احادیث وقتی به دست بزرگان بیفتد و بخواهند تدریسش کنند میشود چندین جلد کتاب فلذا چه اسمش را فلسفه بگذاری چه کلام یا حدیث یا مناجات شعبانیه.
۲۳ آبان ۱۳۹۸
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌شعر فارسی در قله حکمت و اخلاق
✔️حکیم الهی انقلاب اسلامی آیت الله خامنهای:
🔹قلّههای شعر فارسی چه کسانی هستند؟ سعدی، حافظ، مولوی، فردوسی؛ اینها قلّههای شعر فارسیاند.
🔸 شما ببینید شعر اینها که قلّهی هنر شعریِ طول تاریخ ما است، در چه جهتهایی به کار رفته! سعدی یک بوستان دارد که بهترین اثر هنری او است -گلستان بعد از بوستان قرار میگیرد- در بوستان شما نگاه کنید، [میبینید] این هنر فاخرِ فوقالعاده برجسته همیشه در خدمت اخلاق، در خدمت تعلیم، در خدمت تعهّد [است]؛ از اوّل تا آخرِ بوستان این جوری است [یعنی] هنر شعر در خدمت اخلاق است.
سعدی اگر عاشقی کنی و جوانی
عشق محمّد بس است و آل محمّد
یا:
به جهان خرّم از آنم که جهان خرّم از اوست
عاشقم بر همه عالَم که همه عالَم از اوست
یا:
به حلاوت بخورم زهر که شاهد ساقی است
به ارادت بکشم درد که درمان هم از اوست
🔹 اینها مال سعدی است، اینها اوج هنر شعری ما است.
🔸 حافظ [همین طور]؛ البتّه عقیدهی بنده این است که شعر زمینی در دیوان حافظ هست امّا بلاشک شعر عرفانی، شعر برجسته و شعر ممتاز است؛ بزرگانی مثل مرحوم علّامهی طباطبائی شعر حافظ را برای بعضی از شاگردانشان تفسیر میکردند که اینها نشستهاند آن تفسیرها را نوشتهاند و جمع کردهاند و تدوین کردهاند؛ یعنی عرفانِ شعر حافظ این [جور] است.
عشقت رسد به فریاد گر خود بَسان حافظ
قرآن زبر بخوانی با چارده روایت
🔹 حافظ این [جور] است؛ قرآن را حالا از رو هم ما به سختی میخوانیم [امّا او] از بَر میخواند آن هم با چهارده روایت که هفت قاریِ معروفِ صاحبانِ سبکند که هر کدام دو راوی دارند، میشود چهارده روایت؛ یعنی اینها این جوری هستند، این قلّهی شعر است. فردوسی [همین طور]؛ فردوسی، «حکیم فردوسی» است؛ شما توجّه کنید، در بین شعرای ما «حکیم فردوسی» [مطرح] است؛
"حکمت فردوسی حکمت الهی است."
در عمق داستانهای فردوسی، حکمت گنجانده شده؛ تقریباً در همهی داستانها یا بسیاری از داستانهای فردوسی، حکمت هست؛ لذا به فردوسی میگویند «حکیم فردوسی»؛ ما به کمتر شاعری در طول تاریخ حکیم میگوییم امّا اسم او حکیم فردوسی است.
🔸مولوی که دیگر وضعش معلوم است؛
"مولوی که یکسره عرفان و معنویّت و حقیقت و اسلام ناب و معرفت توحیدیِ خالص [است]؛ او هم این [گونه] است. "
🔹اینها قلّههای شعر فارسیاند؛ اگر چنانچه بنا باشد که ما تصوّر کنیم که جنبهی هنری و زیباییشناختی شعر از جنبهی معنوی و رسالتی و پیامیِ او جدا است، باید همهی اینها را از دایرهی شعر بیرون بریزیم، بگوییم اینها شعر نیست؛ در حالی که برترین شعرهای زبان فارسی، اینها است.
1398/02/30
بیانات در دیدار جمعی از شاعران و اهالی فرهنگ و ادب
#مولوی
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌مثنوی اصل اصول اصول دین
✔️حکیم الهی انقلاب اسلامی آیت الله خامنهای:
🔸بخش مهمی از شعر آئینی ما میتواند متوجه مسائل عرفانی و معنوی بشود. و این هم یک دریای عظیمی است.
🔹 شعر مولوی را شما ببینید. اگر فرض کنید کسی به دیوان شمس به خاطر زبان مخصوص و حالت مخصوصش دسترسی نداشته باشد که خیلی از ماها دسترسی نداریم و اگر آن را کسی یک قدری دوردست بداند، مثنوی، #مثنوی؛ که خودش میگوید: "و هو اصول اصول اصول الدین".
واقعاً اعتقاد من هم همین است.
🔸یک وقتی مرحوم آقای مطهری از من پرسیدند نظر شما راجع به مثنوی چیست، همین را گفتم. گفتم به نظر من مثنوی همین است که خودش گفته: و هو اصول ... . ایشان گفت کاملاً درست است، من هم عقیدهام همین است. البته در مورد حافظ یک مقدار با هم اختلاف عقیده داشتیم.
1387/06/25
بیانات در دیدار شاعران در ماه مبارک رمضان
14 رمضان 1429
#مولوی
#مثنوی
#مطهری
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
💠 قابلیت و دلسوختگی
(مولوی و شمس)
🔹 آدم دلسوخته یك مخاطب دلسوخته می خواهد. نه هر كسی دلسوخته است و نه هر مخاطبی حرف ها را به عنوان دلپذیر می پذیرد؛ دوتا عنصر لازم است: یكی اینكه آن گوینده و متكلّم دارای دلسوختگی باشد، دیگر اینكه آن مخاطب دلپذیر باشد.
🔸 در همین زمینه كتابی است به نام العقد الفرید برای ابناثیر، میگوید پسری از پدری سوال كرد كه چرا ما و دیگران پای سخنان فلان شخص در شهر می رویم سخنرانی آنها عادی است، امّا پای سخنرانی فلان شخص كه می رویم ما را متحوّل می كند؟ این چه چیزی است؟ گفت پسرم جریان هایی كه در جامعه اتفاق می افتد مثلاً خدایی ناكرده یك جوانی از یك خانواده می میرد دیدی؟ گفت بله. گفت اینها یك مجلس مردانه دارند یك مجلس زنانه، در مجلس مردانه مویه و اشك كم است؛ امّا در مجلس زنانه عاطفه زیاد است، اشك زیاد است، هم در مجلس مردانه مدّاح می آورند هم در مجلس زنانه نائحه ای می آورند كه نوحه سرایی كند. در مجلس زنانه با اینكه آنها آماده برای گریه اند آن نوحهگر آن نائحه آن مدّاحه آن كه می آوردند او هر چه بخواند مستمعین مختصری ممكن است چشمشان تر بشود، امّا این مادر داغ دیده این همین كه دهان باز كرد سیل اشك جاری می شود، سرّش این است كه این #داغ_دیده هست و حرف داغ دیده اثر دارد! گفت اگر می بینی در #وعاظ_شهر حرف آن آقا اثر دارد، برای اینكه او داغ دیده است، او حرف را از تمام گوهر ذاتش میگوید. فرمود «یا بُنی لیست النّائحة الثّكلى مثلَ النّائحة المستأجرة»،[1] «ثكلی» یعنی مادر بچه مرده، «النّائحة المستأجرة» یعنی همین كسی كه اجیر می كنند بیاید مدّاحی بكند، خب آن اجیر برای پول نوحه سرایی میكند این داغ دیده است.
🔹 #شمس داغ دیده بود! این برای متكلّم.
🔸مخاطب ها خب شما بالأخره جمال یوسفی را شما بیاورید در برابر در و دیوار هیچ كدامش نمی تواند [آن را نشان بدهد] یك آینه بیاورید آینه یوسف را نشان بدهد، برای اینكه این لیاقت دارد. ممكن است بعضی از میزهای مقداری ظرافت داشته باشند و مختصری عكس یوسف را نشان بدهند؛ امّا تا آینه شفاف نباشد یوسف را نشان نمی دهد!
🔹قلب #مولوی همچنین آینه ای بود.
🔸آن هم مثل «ثكلی» بود آن #داغ_دیده بود او هر چه گفت این گرفت؛ لذا تحوّل پیدا شد. در سوره مبارکه «ن» دارد كه برخی ها ﴿یكَادُ زَیتُهَا یضِیءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ﴾،[2] آیا در این پمپ بنزین ها نمی گویند نمی گویند استعامل دخانیات ممنوع است؟ یعنی همینكه شما اینجا كبریت بزنی آن [آتش] می گیرد، بعضی ها همین كه مختصری اشاره كردند كاملاً می گیرد، چه رسد به اینكه شما بخواهید در پمپ بنزین شعله ای را مشتعل كنی! این رابطه #شمس_و_مولوی كه هم او گوینده قوی بود، هم این گیرنده قوی بود؛ هم او چیز خوب گفت، هم این چیز خوب شنید!
[1]. عقد الفرید، ج1، ص326.
[2]. سوره مبارکه نور، آیه35.
#روز_بزرگداشت_جناب_مولوی
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 دیدار جمعی از هنرمندان با حضرت استاد
تاریخ: 1390/12/18
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121