جهاد با نفس (۳۸)
منبر یک دقیقه ای🕙
[ نکاتی برگزیده و کوتاه تقدیم می شود تا به سلیقه سخنران به مقدار یک دقیقه انتخاب و ارائه شود]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ صَلّیَ اللهُ عَلَى خَیرِ خَلْقِهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِین
❇️مقدمه
در کتابی که آیت الله بهجت معرفی فرموده اند جمله۳۸ که بنا داریم از آن کتاب تقدیم کنیم عبارت است از این حدیث؛
«إِنَّ اَللَّهَ تَعَالَى خَصَّ رُسُلَهُ بِمَكَارِمِ اَلْأَخْلاَقِ فَامْتَحِنُوا أَنْفُسَكُمْ فَإِنْ [كَانَتْ] فِيكُمْ فَاحْمَدُوا اَللَّهَ وَ اِعْلَمُوا أَنَّ ذَلِكَ مِنْ خَيْرٍ وَ إِلاَّ تَكُ فِيكُمْ فَاسْأَلُوا اَللَّهَ وَ اِرْغَبُوا إِلَيْهِ فِيهَا - قِيلَ وَ مَا هَذِهِ اَلْأَخْلاَقُ قَالَ عَشْرَةٌ اَلْيَقِينُ وَ اَلْقُنُوعُ وَ اَلصَّبْرُ وَ اَلشُّكْرُ وَ اَلْحِلْمُ وَ حُسْنُ اَلْخُلُقِ وَ اَلْغَيْرَةُ وَ اَلسَّخَاءُ وَ اَلشَّجَاعَةُ وَ اَلْمُرُوَّةُ».
خداوند متعال، رسول اکرم (ص)را به مکارم اخلاق اختصاص داد. پس شما [در ارتباط با آن ویژگی ها] خودتان را بیازمایید، اگر آن صفات در شما بود، شکر خدا را بجا آورید و افزونی آن را از خداوند درخواست کنید. و اگر آنها را در خود نیافتید پس از خدا بخواهید به شما عطا کند و برای این منظور تلاش کنید .
سؤال شد آن مکارم کدامند در طی ده مورد، آن خصایص را یادآور شد [که عبارتند از]: یقین، قناعت، صبر، شکر، بردباری، خوش خلقی، سخاوت، غیرت، شجاعت و جوانمردی.
🟢پیامبر معیار زندگی
خداوند در قرآن میفرماید: «لَقَد كانَ لَكُم في رَسولِ اللَّهِ أُسوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَن كانَ يَرجُو اللَّهَ وَاليَومَ الآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثيرًا » مسلّماً برای شما در زندگی رسول خدا سرمشق نیکویی بود، برای آنها که امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارند و خدا را بسیار یاد میکنند.
الگو پذیری و الگو خواهی در ذات انسان است از این رو میزان اثرگذاری الگوها فرق میکند. برخی الگوها واقعاً در جان انسان نفوذ مییابند.
امروزه اگر خوب بنگریم مردمِ بسیاری از کشورها خواسته یا ناخواسته در دامان غرب وحشی گرفتار شدهاند و درمان خود را در جایی میجویند که جز درد چیزی بر آنها نمیافزاید. و الگوهای رفتاری افراد مشاهیری از فرهنگ غربی است که نتیجه ش فاصله گرفتن از معنویت و پاکی است
اما پای مکتب آخرین پیامبر الهی که بنشینی برای حرکتهای دینی در این زمان که ابر تیرهوتار غفلتها به شکلی گسترده بر انسانها سایه گستراندهاند راههای امیدبخشی پیدا خواهی کرد. چرا که آن وخود مقدس با برخورداری از بهترین داشته های نفسانی و دریـافـت عـالی تـریـن داده هـای قـرآنـی بـه نـهـایـی تـریـن مـرتـبـت انـسـانـی نایل گشته است.
🟢 زیباییهای بیشمار
مردی از امیرالمؤمنین علی(ع) درخواست کرد تا اخلاق پیامبر اکرم(ص) را برایش بشمارد. آن حضرت فرمود: تو نعمت های دنیا را بشمار تا من نیز اخلاق آن جناب را برایت بشمارم. عرض کرد: چگونه ممکن است نعمت های دنیا را احصا کرد، با اینکه خداوند در قرآن می فرماید: «وَإِن تَعُدُّواْ نِعْمَتَ اللّهِ لاَ تُحْصُوهَا؛ اگر نعمت های خدا را بشمارید، نمی توانید به پایان رسانید».
خداوند تمام نعمت دنیا را کم می داند، در این آیه که می فرماید: «قُلْ مَتاعُ الدّنْیا قَلیلٌ؛ بگو متاع دنیا اندک است» و اخلاق پیامبر اکرم(ص) را در این آیه عظیم شمرده است، چنان که می فرماید: «وَ إِنّک لَعَلی خُلُقٍ عَظیمٍ؛ تو را خویی بسیار بزرگ است».
اینک تو چیزی را که اندک است، نمی توانی بشماری، من چگونه چیزی را که بزرگ است، احصا کنم.(۲)
🌸شعر
به حسن و خلق و وفا کس به یار ما نرسد
تو را در این سخن انکار کار ما نرسد
اگر چه حُسن فروشان به جلوه آمده اند
کسی به حسن و ملاحت به یار ما نرسد
به حق صحبت دیرین که هیچ محرم راز
به یارِ یک جهتِ حقگزار ما نرسد
هزار نقش بر آید ز کلک صنع و یکی
به دلپذیری نقش نگار ما نرسد
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.وسائل الشيعة ،ج۱۱،ص۱۳۹.
۲.5. سيدمحمدعى جزايرى، اوصاف روزه داران، ص ۱۱۵ و ۱۱۶؛ وقايع الايام.
جهاد با نفس (۳۹)
منبر یک دقیقه ای🕙
[ نکاتی برگزیده و کوتاه تقدیم می شود تا به سلیقه سخنران به مقدار یک دقیقه انتخاب و ارائه شود]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ صَلّیَ اللهُ عَلَى خَیرِ خَلْقِهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِین
❇️مقدمه
در کتابی که آیت الله بهجت معرفی فرموده اند جمله۳۹ که بنا داریم از آن کتاب تقدیم کنیم عبارت است از این حدیث؛
حضرت پیامبر (ص)فرمود:
أُوصِيكَ يَا عَلِيُّ فِي نَفْسِكَ بِخِصَالٍ فَاحْفَظْهَا اَللَّهُمَّ أَعِنْهُ اَلْأُولَى اَلصِّدْقُ فَلاَ يَخْرُجُ مِنْ فِيكَ كَذِبٌ أَبَداً وَ اَلثَّانِيَةُ اَلْوَرَعُ فَلاَ تَجْتَرِئْ عَلَى خِيَانَةٍ أَبَداً وَ اَلثَّالِثَةُ اَلْخَوْفُ مِنَ اَللَّهِ كَأَنَّكَ تَرَاهُ وَ اَلرَّابِعَةُ اَلْبُكَاءُ لِلَّهِ يُبْنَى لَكَ بِكُلِّ دَمْعَةٍ بَيْتٌ فِي اَلْجَنَّةِ وَ اَلْخَامِسَةُ بَذْلُكَ مَالَكَ وَ دَمَكَ دُونَ دِينِكَ وَ اَلسَّادِسَةُ اَلْأَخْذُ بِسُنَّتِي فِي صَلاَتِي وَ صَوْمِي...».
اى على، سفارش مىكنم تو را در جان خودت به خويهايى، نگاهدار آنها را از من.» پس از آن گفت: «خداوندا، اعانت فرما او را. اما اوّلى، راست گفتارى است. خارج نشود از دهان تو دروغى هيچگاه. و دومى پرهيزگارى است. و جرئت مكن بر خيانت هرگز. سوم، ترسناكى از خداوند است چنانچه گويى او را مىبينى. چهارم گريۀ بسيار از ترس خداوند است. بر پا مىشود براى توبه هر قطرۀ اشكى هزار خانه در بهشت. پنجم، بخشيدن تو است مال و خونت را در راه دينت. ششم، گرفتن طريقۀ من است در نماز و روزه و صدقهام...(۱)
🟢صداقت اولین توصیه پیامبر
پیامبر در این وصیت که چند توصیه مهم دارد در رأس همه صداقت را وصیت فرموده اند. و می فرماید هرگز دروغ تو را از صداقت خارج نکند.
🟢فرمایشی عجیب
مومن هرگز دروغ نمی گوید
در یک روایت عجیب از پیامبر سؤال میشود که آیا مؤمن زنا میکند پیامبر میفرماید ممکن است باز سؤال میکنند مومن دزدی میکند پیامبر میفرماید ممکن است چنین امری پیش آید.اما وقتی سؤال میکند مؤمن دروغ می گوید پیامبر فرمود نه .
قُلْتُ لِلنَّبِيِّ (ص) اَلْمُؤْمِنُ يَزْنِي قَالَ قَدْ يَكُونُ ذَلِكَ قَالَ [قُلْتُ] اَلْمُؤْمِنُ يَسْرِقُ قَالَ قَدْ يَكُونُ ذَلِكَ قُلْتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ اَلْمُؤْمِنُ يَكْذِبُ قَالَ لاَ قَالَ اَللَّهُ تَعَالَى إِنَّمٰا يَفْتَرِي اَلْكَذِبَ اَلَّذِينَ لاٰ يُؤْمِنُونَ.(۲)
این فرمایش نشان دهنده قبح شدید دروغگویی دارد این در حالی است که در جامعه قبح زنا و دزدی مشخص است اما قبح شدید دروغ جایگاهی ندارد.
🔴کلید همه پلیدی ها
امام حسن عسکری(ع):
جُعِلتِ الخَبائِثُ کُلها فی بَیت وَ جُعِل مِفتاحُها الکَذِبَ تمام پلیدیها در خانهای قرار داده شده و کلید آن دروغگویی است(۳)
♻️علل دروغگویی
حسد
شیطان
گناه
مکر زنانه
حفظ موقعیت اجتماعی
جلب منافع و دفع مضرات
♻️ آثار دروغ
➖بیاعتباری دروغگو
➖ از بین رفتن ایمان
➖بیآبرویی
➖بدبینی مردم
➖پرده دری و بیشرمی
♻️مجوزات دروغ
طبق احادیث در برخی موقعیت ها دروغ اجازه داده شده است که البته طبق توضیحاتی این مجوز داده شده است؛
➖حفظ جان و مال و عرض مسلمانان
➖اصلاح ذات البین
➖جنگ و امور سری
➖وعده شوهر به همسر
➖بعث و زجر در تربیت اولاد
🟢درمان دروغگویی
ملااحمد نراقی معتقد است که برای درمان صفت دروغگویی باید مراحلی را انجام داد تا راستگویی ملکه آدمی گردد؛ از جمله:
توجه به آیات و روایاتی که در مذمت دروغگویی وارد شده است.
➖توجه به آثار دنیوی و اخروی دروغگویی مانند عذاب در آخرت و رسوایی و بیاعتبار شدن نزد مردم در دنیا
➖تأمل در آثار و فواید راستی
➖تأمل کردن قبل از سخن گفتن
➖اجتناب از همنشینی با دروغگویان و فاسقان.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.وسائل الشيعة ،ج۱۱،ص۱۳۹.
۲.بحار الانوار،ج ۱،ص۱۷۴.
۳.مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۹، ص۲۶۳.
منبر یک دقیقه ای🕘
موضوع: ویژگی های منتظران(۳۹)
[ نکاتی برگزیده و کوتاه تقدیم می شود تا به سلیقه سخنران به مقدار یک دقیقه انتخاب و ارائه شود]
بسم الله الرحمن الرحیم
أللّهمَّ صلِّ وَ سَلِّم، وَ زِد وَ بارِک، عَلی صاحبِ الدَّعوَةِ النَّبویَّة و الغَیبَةِ الإلهیَّة ، أللّهمَّ عَجِّلْ فَرَجَهُ وَ سَهِّلْ مَخْرَجَهُ وَ أَوْسِعْ مَنْهَجَهُ وَ اسْلُکْ بِی مَحَجَّتَهُ
✅مقدمه
برای تحقق اهداف خلقت، و ظهور انسان کامل و تشکیل حکومت عدل جهانی توسط حضرت حجت روحی فداه، انسان هایی لازم است که با ویژگی های ایمانی، اخلاقی، فکری و اعتقادی ، قابلیت و شایستگی این دوران را در خود جمع کرده باشند.
طبق یک حدیث جالب ازپیامبر، مؤمن كامل داراى ۱۰۳ صفت است.
➖پیامبر(ص) فرمود:
«لا يُكْمِلُ المؤمنُ إيمانَهُ حتّى يَحْتَويَ على مائةٍ و ثلاثِ خِصالٍ....»(۱)
❇️خصلت۳۹؛ یرحم الصغیر
یکی دیگر صفات مؤمن منتظ «يرحّم الصغير» است يعنى كوچكترها را مورد نوازش قرار مى دهد.
معروف است كه وقتى به بزرگان مى رسيد به خاطر بزرگى آنها را احترام كنيد و وقتى به كوچك ترها مى رسيد آنها را به خاطر اين كه كمتر گناه كرده اند احترام كنيد.
🟢اهمیت و آثار
امام صادق(ع) میفرماید:
«اِنَّ اللّهَ لَيَرحَمُ العَبدَ لِشِدَّةِ حُبِّهِ لِوَلَدِهِ»؛بدون ترديد ، خداوند بر بنده خود به خاطر شدّت محبّت به فرزندش ، رحم مىكند.(۲)
♻️شیوه های محبت به کودکان
۱- بوسیدن کودک
فرزند، به ویژه در سنین خردسالی، اظهار محبت دیگران را از طریق بوسیدن درک می کند. این گونه اظهار محبت طبیعی و فطری است که امام صادق(ع) به آن این گونه سفارش نموده اند: «قَالَ الصَّادِقُ(ع) : أَکثِرُوا مِنْ قُبْلَةِ أَوْلَادِکمْ فَإِنَّ لَکمْ بِکلِّ قُبْلَةٍ دَرَجَةً فِی الْجَنَّةِ مَسِیرَةَ خَمْسِمِائَةِ عَامٍ؛ فرزندان خود را زیاد ببوسید، به درستی که برای هر بوسه ای درجه ای برای شما در بهشت به اندازۀ مسیر پانصد سال خواهد بود.»(۳)
۲- اهمیت به بازی کودک
امام صادق(ع) می فرماید: «دَعِ ابْنَک یلْعبُ سبْعَ سِنِین؛ فرزندت را رها کن تا هفت سال بازی کند.»(۴)
در ضمن بازی والدین با فرزند از نظر روحی و روانی در او تأثیر فوق العاده ای دارد و به نوعی اعلام محبت و علاقه به کودک است و به او می فهماند که والدین حاضرند که برای او وقت بگذارند.
۳- هدیه دادن
امام صادق(ع) در این زمینه می فرمایند: «إِذَا سَافَرَ أَحَدُکمْ فَقَدِمَ مِنْ سَفَرِهِ فَلْیأْتِ أَهْلَهُ بِمَا تَیسَّرَ وَ لَوْ بِحَجَر؛ هرگاه مردی به سفر می رود، هنگامی که نزد خانواده اش برمی گردد، باید چیز تازه ای بخرد، اگر چه چیزی کم ارزش همچون سنگ باشد.»(۵)
۴. عمل به وعده
حضرت پیامبر(ص) فرمود:
«أَحِبُّوا اَلصِّبْيَانَ وَ اِرْحَمُوهُمْ وَ إِذَا وَعَدْتُمُوهُمْ شَيْئاً فَفُوا لَهُمْ فَإِنَّهُمْ لاَ يَدْرُونَ إِلاَّ أَنَّكُمْ تَرْزُقُونَهُمْ».
کودکان را دوست بداريد و به آنها مهرباني کنيد و هرگاه به آنها وعده داديد، وفا کنيد؛ زيرا آنها شما را روزي دهنده خود مي دانند.(۶)
۵.ایجاد عشق مهدوی
بالاخره اینکه باید فرزندان خود را مهدوی تربیت کنیم و یکی از راههای آن آشنا کردن کودکان با مهربانی امام است.
اصولا کودکان دوست دارند مورد محبت واقع شوند و والدین باید آنها را به این امر آگاه سازند که پس از خدا، امام زمان(عج) بیش از دیگران آنها را دوست دارد و در هر زمانی قابل دسترس است و سلام و دعایمان را میشنود.
.ــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.بحارالانوار، ج ۶۴، ص۳۱۱.
۲. الكافي ،ج۶، ص۵۰.
۳.مکارم الأخلاق،ج۱، ص۲۲۰
۴. الفقيه ، ج ۳،ص۴۹۲
۵.وسائل الشيعه، ج۸، ص۳۳۷
۶.الکافي، ج۶ ،ص۴۹
منبر یک دقیقه ای🕘
موضوع: ویژگی های منتظران(۴۰)
[ نکاتی برگزیده و کوتاه تقدیم می شود تا به سلیقه سخنران به مقدار یک دقیقه انتخاب و ارائه شود]
بسم الله الرحمن الرحیم
أللّهمَّ صلِّ وَ سَلِّم، وَ زِد وَ بارِک، عَلی صاحبِ الدَّعوَةِ النَّبویَّة و الغَیبَةِ الإلهیَّة ، أللّهمَّ عَجِّلْ فَرَجَهُ وَ سَهِّلْ مَخْرَجَهُ وَ أَوْسِعْ مَنْهَجَهُ وَ اسْلُکْ بِی مَحَجَّتَهُ
✅مقدمه
برای تحقق اهداف خلقت، و ظهور انسان کامل و تشکیل حکومت عدل جهانی توسط حضرت حجت روحی فداه، انسان هایی لازم است که با ویژگی های ایمانی، اخلاقی، فکری و اعتقادی ، قابلیت و شایستگی این دوران را در خود جمع کرده باشند.
طبق یک حدیث جالب ازپیامبر، مؤمن كامل داراى ۱۰۳ صفت است.
➖پیامبر(ص) فرمود:
«لا يُكْمِلُ المؤمنُ إيمانَهُ حتّى يَحْتَويَ على مائةٍ و ثلاثِ خِصالٍ....»(۱)
❇️خصلت۴۰؛ أَمِیناً عَلَى الْأَمَانَاتِ
چهلمین صفت مؤمن منتظر، «اميناً على الامانات» است .امانتدارى جايگاه بسيار ممتازى در ميان تعاليم انبياء داشته است: «ما بعث الله نبيّا الاّ بصدق الحديث و اداء الامانة على البرَّ و الفاجر». دليل اين كه در روايات امانات را جمع مى آورد ممكن است اشاره به انواع امانت باشد.
امانات الهى در نزد ما زياد است مثل عمر، جوانى، سلامت، ايمان، دين، فرزندان، مملكت، انقلاب... همه، امانت الهى هستند كه همه را بايد حفظ كرد. اگر فرزند انسان منحرف شود، يا اگر انقلاب آسيب ببيند يا اگر عمل ما به گونه اى باشد كه اسلام و مكتب اهل بيت(ع) صدمه ببيند در امانت خيانت كرده ايم.
🟢یک امانت بزرگ الهی
«إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَيْنَ أَنْ يَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنْسَانُ ۖ إِنَّهُ كَانَ ظَلُومًا جَهُولًا»ما امانت (تعهّد، تکلیف، و ولایت الهیّه) را بر آسمانها و زمین و کوهها عرضه داشتیم، آنها از حمل آن سر برتافتند، و از آن هراسیدند؛ امّا انسان آن را بر دوش کشید؛ او بسیار ظالم و جاهل بود، (چون قدر این مقام عظیم را نشناخت و به خود ستم کرد)!
در بين امانت ها مهمترين امانت همان تكليف و مسئوليّت است كه همه خلائق از پذيرش آن امتناع كردند و انسان آن را پذيرفت كه مقام بالايى است و نبايد از آن غافل شويم; به همين جهت اين جشن تكليف ها كه براى تازه مكلّف ها گرفته مى شود كاملا بجاست چون اين كه خدا انسان را بعد از رسيدن به سنّ تكليف مخاطب قرار مى دهد، نعمت كمى نيست.
🟠 آثار امانت داری
🔸 خـشـنودی خداوند
انسان امانت دار علاوه بر جلب رضایت خداوند از اجـر معنوی دنیوی و پاداش اخروی برخوردار می گردد.
🔸 اعتماد و اطمینان مردم
شخص امین، مورد اعتماد مردم است.
در جامعه ای که امانت داری رواج داشـتـه بـاشـد، افـراد آن جـامعه به هم نزدیک و مانوس هستند و زنـدگـی آن هـا بر پایه صلح، صف، امنیت و آرامش قرار می گیرد.
امـام صـادق(ع):« عَلَیک بِصِدْقِ الْحَدیثِ وَ اَداءِ الاَمانَةِ تَشْرِک النَّاسَ فی اَمْوالِهِمْ» بر تو باد به راسـت گویی و ادای امانت[ .اگر چنین کردی] با مردم در اموالشان شریک خواهی بود.(۲)
🔸 وسعت روزی
فرد امین هیچ گاه دچار فقر و تنگ دستی نمی شود و هـمـواره در رحمت و برکت خداوند به روی او باز می باشد. امام کاظم(ع):«اَداءُ الاَمانَهِ وَ الصِّدقُ یَجلِبانِ الرِّزقَ»امانتداری و راستگویی، روزی آورند.(۳)
🔸 احـسـاس مسئولیت عمومی
در جامعه ای که افراد آن امانت داری را سـرلـوحـه کـار خـود قـرار می دهند و همواره در مسئولیت ها، تـکلیف ها و پست های اقتصادی، تجاری و مالی... که در اجتماع به آن هـا سـپرده می شود، حس کوشش، تلاش، حفاظت و مواظبت بر آن کار در وجود افراد، موجب ترقی و پیشرفت اقتصاد جامعه و رونق و رواج کاری آن اجتماع می گردد.
🔸 حـفـظ اسرار و اطلاعات کشور امانت داری اجتماعی موجب می شود تـا سـیـاسـت ها و طرح ها و نقشه های حکومتی که جنبه محرمانه و سـری دارنـد، از دست برد بیگانگان و منافقان و جاسوسان در امان باشد.
🔸 گـسـتـرش عـلم و معنویت
یکی از اثار امانت داری پیش رفت و گسترش علم و دین، است.
امانت داری عـلـمـی و مـعـنوی باعث می شود تا افراد امین که از زمره علم، دانـشـمـندان، بزرگان دین و علم می باشند، از علم و دین خود به نـحـو احـسـن در راه بـالا بردن سطح آگاهی و افکار عموم مردم از لـحـاظـ فـرهـنگی و مذهبی استفاده کنند.
و از سوی دیگر عقاید و خـرافات پوچ و بی ارزش از جامعه امانت گذار علم و دین رخت برمی بـندد، به طوری که انسان را از خودشناسی به خداشناسی می رساند.
.ــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.بحارالانوار، ج ۶۴، ص۳۱۱.
۲.وسایل الشیعه،ج۱۹،ص۶۸.
۳.تحف العقول، ص۴۰۳
جهاد با نفس (۴۰)
منبر یک دقیقه ای🕙
[ نکاتی برگزیده و کوتاه تقدیم می شود تا به سلیقه سخنران به مقدار یک دقیقه انتخاب و ارائه شود]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ صَلّیَ اللهُ عَلَى خَیرِ خَلْقِهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِین
❇️مقدمه
در کتابی که آیت الله بهجت معرفی فرموده اند جمله۴۰ که بنا داریم از آن کتاب تقدیم کنیم عبارت است از این حدیث؛
«يَا عَلِيُّ ثَلاَثُ خِصَالٍ مِنْ مَكَارِمِ اَلْأَخْلاَقِ تُعْطِي مَنْ حَرَمَكَ وَ تَصِلُ مَنْ قَطَعَكَ وَ تَعْفُو عَمَّنْ ظَلَمَكَ ».
اى على! سه چيز از جمله كرامت هاى اخلاقى است : با كسى كه از تو گسسته ، بپيوندى ، و به كسى كه از تو دريغ ورزيده ، بخشش كنى ، و كسى را كه به تو ستم كرده ، ببخشايى.(۱)
🟢تبیین حدیث
خلق انسانی قابل تغییر است و انسان میتواند موجودی متکبر، فخور، عنود، بخیل، خسیس، ظالم،مسرف، عجول و مانند آن شود یا میتواند موجودی متواضع، عاقل، مهربان، بخشنده،عادل، معتدل و صابر و مانند آنها باشد. انسان چنان از قابلیت انعطافی برخوردار است که میتواند به تعبیر آیات و روایات گام به گام در مسیر ترسیمی شیطان رود و جنود جهل و شیطانی را در خود تقویت کند، یا گام به گام رنگ الهی به خود گیرد و جنود عقل و رحمانی را در خود تجلی بخشد و خدایی شود.
انبیا با آموزه های اخلاقی در صددند انسان الهی تربیت شود.
♻️مراتب زیبایی های اخلاق
محاسن➖ مکارم
در یک تقسیم بندی کلی می توان دستورات اخلاقی را به دو گروه محاسن و مکارم اخلاق تقسیم کرد:
➖محاسن اخلاقی:آن دسته از دستورات اخلاقی که مربوط به روابط اجتماعی و جلب منافع مادی و چگونگی معاشرت با دیگران است و موجب بهبود زندگی دنیوی می شود، در گروه محاسن اخلاق قرار می گیرد.
این قسم خلق و خویی است که در شرع مقدس، ممدوح شناخته شده و با غرایز حیوانی و تمایلات نفسانی هماهنگ است، یا لااقل با آنها تضادی ندارد.
➖مکارم اخلاق: اخلاقیاتی که معیار انسانیت است و از بزرگواری و طبع بالا و تعالی روحی و معنوی انسان حکایت می کند.
این قسم،آن قسم خلقیات عالی و رفیعی که اگر کسی بخواهد انجام دهد یا باید با هوای نفس خود و کشتن غرایز خویش بجنگد و در جهت مخالف آنها قدم بردارد یا لااقل باید نداری آنها را نادیده انگارد.
👈محاسن اخلاق با تمایلات نفسانی هم آهنگ است، امّا مکارم اخلاق در نقطه مقابل غرایز است.
🟢دین ضامن اخلاق
سوالات مهمی که امروزه مطرح میکنند ؛آیا با فرض عدم وجود خدا میتوان از اخلاق سخن گفت و اخلاقی زندگی كرد؟ یا آنكه بهگفتة داستایوسكی «اگر خدا نباشد، هر كاری مجاز است»؟ بهعبارتدیگر، آیا جهانبینی مادی و تفكر ماتریالیستی لزوماً به لاابالیگری و اباحیگری میانجامد؟ یا آنكه بدون دین و باورهای دینی نیز میتوان از اخلاق سخن گفت؟
در پاسخ به این قبیل سوالات باید گفت: اولا شناخت خوب و بد اخلاقی از بشر خاکی ممکن نیست ثانیا بدون شك، حتی به فرض توانایی انسان در تشخیص خوب و بد، برخلاف تصور سقراط، صرف شناخت افعال خوب و بد، نمیتواند علت تامة انجام یا ترك آنها باشد. بدون دین و برخی آموزههای دینی، همچون اعتقاد به علم و عدالت الهی، وجود معاد و حسابرسی به اعمال بندگان، اكثریت مردمان چندان التزامی به اصول و ارزشهای اخلاقی نخواهند داشت.(۲)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.وسائل الشيعة ،ج۱۱،ص۱۴۰.
۲.در این مطلب از بیانات استاد مصباح استفاده شد لینک
منبر یک دقیقه ای🕘
موضوع: ویژگی های منتظران(۴۱)
[ نکاتی برگزیده و کوتاه تقدیم می شود تا به سلیقه سخنران به مقدار یک دقیقه انتخاب و ارائه شود]
بسم الله الرحمن الرحیم
أللّهمَّ صلِّ وَ سَلِّم، وَ زِد وَ بارِک، عَلی صاحبِ الدَّعوَةِ النَّبویَّة و الغَیبَةِ الإلهیَّة ، أللّهمَّ عَجِّلْ فَرَجَهُ وَ سَهِّلْ مَخْرَجَهُ وَ أَوْسِعْ مَنْهَجَهُ وَ اسْلُکْ بِی مَحَجَّتَهُ
✅مقدمه
برای تحقق اهداف خلقت، و ظهور انسان کامل و تشکیل حکومت عدل جهانی توسط حضرت حجت روحی فداه، انسان هایی لازم است که با ویژگی های ایمانی، اخلاقی، فکری و اعتقادی ، قابلیت و شایستگی این دوران را در خود جمع کرده باشند.
طبق یک حدیث جالب ازپیامبر، مؤمن كامل داراى ۱۰۳ صفت است.
➖پیامبر(ص) فرمود:
«لا يُكْمِلُ المؤمنُ إيمانَهُ حتّى يَحْتَويَ على مائةٍ و ثلاثِ خِصالٍ....»(۱)
❇️ خصلت ۴۱؛ بعيداً من الخيانات
چهل و یکمین صفت مؤمن منتظر «بعيداً من الخيانات» است يعنى مؤمن از انواع خيانت ها دور است مثل خيانت در اموال، خیانت در پیمان زناشویی، خیانت در ایمان به خدا و پیامبر، خيانت با قلم، خيانت با دل، خیانت در نگاه... مؤمن كامل الايمان از همه اينها مبرّى است.
♻️انواع خیانت
در چند عنوان انواع خیانت را تبیین میکنیم
🔴خیانت به خدا و پیامبر
«اى کسانى که ایمان آوردهاید، به خدا و پیامبر خیانت نکنید! و (نیز) در امانات خود خیانت روا مدارید، در حالیکه میدانید (این کار، گناه بزرگى است)!».
این آیه به صراحت مؤمنان را از خیانت به خدا و رسولش نهی میکند. و منظور از خیانت در این آیه بر اساس نقل پیامبر(ص) نافرمانی از دستورات خدا و رسول معنا شده است: «فَخِیَانَةُ اللَّهِ وَ الرَّسُولِ مَعْصِیَتُهُمَا».(۲)
🔴خیانت به مردم
امام باقر(ع) خیانت به مردم را از بزرگترین خیانتها معرفی میفرماید: «فإنّ من أعظم الخیانة خیانة الأمّة»(۳)
در آموزههای دین اسلام، حقوق مردم امانتی از سوی خدا در دست زمامداران جامعه است، و آنان موظفاند با تمام وجود از این امانت حفاظت کنند؛ چرا که حاکمیت از آن خدا است و جان و مال و ناموس مردم امانتهایی هستند که بدون واسطه یا با واسطه به حاکم اسلامی سپرده شده است و اگر در حفظ این امانتها کوتاهی نمایند، خیانت محسوب میشود.
🔴 افشای راز
امام علی(ع) در این باره میفرماید: «مَن أفشی سرّاً أسْتَوْدَعَه فَقَدْ خان»هر کس رازی که به او سپرده شده را فاش کند، پس به یقین خیانت کرده است.(۴)
آنچه را که به عنوان راز و سخنان سرّی و محرمانه در اختیار ما قرار میگیرد، امانتی است که حفظ آن وظیفه شرعی و اخلاقی همه ما است.
🔴خیانت به اعضای بدن
«یَعْلَمُ خَائنَةَ الْأَعْینُِ وَ مَا تُخفِى الصُّدُور»؛او چشمهایى را که به خیانت میگردد و آنچه را سینهها پنهان میدارند، میداند.
امام صادق(ع) در تفسیر این آیه میفرماید: آیا ندیدهاى گاه انسان به چیزى نگاه میکند، اما چنین وانمود میکند که به آن نگاه نمیکند؟ این نگاههاى خیانتآلود است.
هر کدام از اعضای بدن، وظیفهای خطیر در زندگی بر عهده دارد، اما متأسفانه برخی از انسانها به جای استفاده از این نعمت بزرگ در مسیر درست، آنرا وسیلهای برای امور پستی مانند ارضای شهوات نفسانی قرار میدهند که قرآن از آن به خیانت چشم تعبیر میکند.
♻️آثار خیانت
خیانت آثار و عواقب ناگوار دنیوی و اخروی بسیاری را به دنبال دارد؛ مانند:
➖ فقر: خیانت باعث فقر میشود.
➖ قحطی و خشک سالی: رسول خدا(ص) فرمود: «لا تَزالُ اُمَّتي بِخَيرٍ ما تَحابُّوا وتَهادَوا، وأدَّوُا الأَمانَةَ، وَاجتَنَبُوا الحَرامَ، وقَرَوُا الضَّيفَ، وأَقامُوا الصَّلاةَ، وآتَوُا الزَّكاةَ، فَإِذا لَم يَفعَلوا ذلِكَ ابتُلُوا بِالقَحطِ وَ السِّنينَ»
پیوسته امتم در خوشى باشند، تا زمانى که به هم خیانت نکنند؛ امانت را بپردازند؛ زکات را بدهند و... زمانی که چنین نکنند گرفتار قحطى و خشکسالى شوند.
➖ آتش جهنم: امام على(ع) میفرماید: مبادا که خیانت کنی که آن بدترین گناهان است و شخص خیانتکار به دلیل خیانتش دچار عذاب جهنم خواهد شد.
➖محرومیت از محبت خدا: «اگر از خیانت قومى ترس داشتى منصفانه (فسخ عهد خود را) به آنها اعلام کن؛ زیرا خداوند خائنان را دوست ندارد».
➖سقوط ایمانی خانواده
رسول خدا(ص): أَرْبَعَةٌ لاَ تَدْخُلُ وَاحِدَةٌ مِنْهُنَّ بَيْتاً إِلاَّ خَرِبَ وَ لَمْ يَعْمُرْ اَلْخِيَانَةُ وَ اَلسَّرِقَةُ وَ شُرْبُ اَلْخَمْرِ وَ اَلزِّنَا.
«چهار چیز است که یکى از آنها هم که در خانهاى وارد شود آنرا ویران کند و به برکت آباد نشود: خیانت، دزدى، شرابخوارى و زنا»
.ــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.بحارالانوار، ج ۶۴، ص۳۱۱.
۲.تفسیر القمی،ج ۱، ص۲۷۲
۳. الغارات،ج۱، ص ۲۴۷
۴.عیون الحکم و المواعظ، ص۴۴۶
جهاد با نفس (۴۱)
منبر یک دقیقه ای🕙
[ نکاتی برگزیده و کوتاه تقدیم می شود تا به سلیقه سخنران به مقدار یک دقیقه انتخاب و ارائه شود]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ صَلّیَ اللهُ عَلَى خَیرِ خَلْقِهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِین
❇️مقدمه
در کتابی که آیت الله بهجت معرفی فرموده اند جمله۴۱ که بنا داریم از آن کتاب تقدیم کنیم عبارت است از این حدیث؛
امام صادق عليه السلام :
المَكارِمُ عَشْرٌ ، فإنِ اسْتَطَعْتَ أنْ تكونَ فيكَ فلْتَكُنْ ، فإنّها تَكونُ في الرّجُلِ و لا تكونُ في ولدِهِ ، و تكونُ في ولدِهِ و لا تكونُ في أبيهِ ، و تكونُ في العَبدِ و لا تكونُ في الحُرِّ : صِدْقُ البَأسِ ، و صِدقُ اللِّسانِ ، و أداءُ الأمانَةِ ، و صِلَةُ الرَّحِمِ ، و إقْراءُ الضَّيفِ ، و إطْعامُ السّائلِ ، و المُكافاةُ على الصَّنايعِ ، و التَّذَمُّمُ للجارِ ، و التّذَمُّمُ للصاحِبِ ، و رأسُهُنَّ الحَياءُ .
مكارم [اخلاق] ده تاست ، اگر مى توانى آنها را داشته باش؛ زيرا گاهى شخص آنها را دارد، ولى فرزندش ندارد و گاهى در فرزند هست و در پدرش نيست و گاهى در بنده هست و در آزاد نيست [اين ده خوى كريمانه عبارتند از : ]پايمردى در جنگ، راستگويى ، امانتدارى ، صله رحم، ميهمان نوازى ، اطعام بينوا ، جبران كردن نيكيها ، مراعات حقّ همسايه ، مراعات حقّ رفيق، و در رأس همه، شرم و حيا .
🟢بیان
وقتی گفته شود این خلقیات ممکن است در پدر نباشد اما در فرزند محقق شود یعنی اینکه این خصلت ها اکتسابی اند و میتوان با تلاش و مجاهدت و تهذیب نفس در خود ایجاد کرد.
🟢تلاش ،جهاد ،حرکت
حدیث فوق از جمله سخنان راهبردی در ایجاد حرکت برای کسب فضایل است.
انسان سه ساحت وجودی دارد. هویت طبیعی و حیوانی، هویت عقلانی و انسانی و هویت الهی و عرفانی. انسان ابتدا یک موجود طبیعی است و حیوانیت بالفعل دارد و باید برای رسیدن به کمال خودسازی کند؛ یعنی از نفسانیت به سوی احیای عقل و انسانیت و سپس تقویت بعد عرفانی و هویت الهی خویش مهاجرت نماید. بنابراین خودسازی باعث میشود که انسان از حیوانیت خارج، و با علم و تفکر عقل خود را کامل و در یک مرحله بالاتر پس از تکمیل کمال انسانی و عقلانی به وادی عشق و عرفان قدم بگذارد و به کمال نهایی خود که هویت الهی است، برسد.
♻️راهکارهای ایجاد خلقیات پسندیده
برخی از راهکارهای تحصیل خوش فضایل اخلاقی و مبارزه با خلقیات غلط بیان میشود:
➖توجه به ارزش و آثار معنوی و مادی خوش اخلاقى و آثار نیک آن و همچنین زشتى بداخلاقى و آثار بد آن
براى این منظور بهترین راه، مطالعه آیات و روایاتی است که در زمینه خوش اخلاقی و بداخلاقی وارد شده است.
➖ تمرین و ممارست
یعنی تمرین عملى خوش اخلاقى هنگام برخورد با دیگران. تمرین یکى از عوامل رشد و پرورش صفات اخلاقى است. براى انجام رفتار و کردار پسندیدهای همچون خوش اخلاقی و خوشرویی، باید تمرین کرد تا به آن عادت نمود. حضرت امام علی(ع) فرمود:«عَوِّدْ نفسَكَ فِعلَ المَكارِمِ»
«نفست را به انجام اعمال پسندیده عادت ده».(۲)
➖ مطالعه احوال انسانهای دارای اخلاق پسندیده
در جامعه افراد خوش اخلاق و بد اخلاق فراوانند. با کمی دقت در احوال دیگران خواهیم دید که افراد خوش اخلاق در زندگی و روابط خود موفّقتر و شادتراند، سالمتر زندگی میکنند و بیشتر مورد احترام مردم هستند. و در مقابل؛ افراد بداخلاق منزوی، و دارای شخصیتی شکنندهتر هستند و از زندگی خود جز رنج و زحمت نصیبی ندارند.
➖ پرورش عواطف انسانی
یکى از ابعاد مهم وجودى انسان عواطف طبیعى، انسانى و ایمانى او است. دوست داشتن دیگران و ایجاد رابطه عاطفى با سایر انسانها قابل رشد و تربیت است. انسانهای اخلاقی و مهربان شاخصترین و دوست داشتنیترین افراد جامعه هستند. قسمت بزرگى از لذت و شادى زندگى از طریق ایجاد ارتباط عاطفى با دیگران تأمین میشود.
چنانکه امام على(ع) در توصیف مؤمن میفرماید: «شادى مؤمن در چهره او، و اندوه وى در دلش پنهان است».
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.وسائل الشيعة ،ج۱۱،ص۱۴۰.
۲.غرر الحكم ،۶۲۳۲
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
مکارم و محاسن اخلاق
[منبر ۲۰ دقیقه ای]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ صَلّیَ اللهُ عَلَى خَیرِ خَلْقِهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِین سیما علی امیر المؤمنین
🔶بیان احکام
🔸دو مسأله در مورد نماز قضا
۱.هرگاه بعد از وقت نماز بفهمد نمازی را که خوانده باطل بوده باید آن را قضا کند، مثل شخصی که بر اثر جهل به حکم شرعی، غسل را به نحوی انجام داده که شرعاً باطل است، بر وی قضای نمازهایی که در این حالت با حدث اکبر خوانده واجب است.
۲. قضای نمازهایی واجب است که یقین به ترک یا باطل بودن آنها دارد، اما اگر شک یا گمان دارد بعضی از نمازهای گذشته را ترک کرده یا باطل خوانده واجب نیست که قضای آن را به جا آورد.
💠داستان
ایجاد انگیزه
💠داستان
روزی پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ از مدینه طیّبه بیرون رفت که دید مرد عربی سر چاهی برای شتر خود آب میکشد. فرمود: آیا کسی را اجیر میخواهی که برای شترت آب بکشد؟ عرض کرد: بلی، به هر دلوی سه خرما اجرت میدهم. حضرت راضی شد و یک دلو آب کشید و سه خرما اجرت گرفت. سپس هشت دلو دیگر کشید که ریسمان قطع شد و دلو به چاه افتاد. مرد عرب غضبناک شد و با جسارت به صورت مبارک رسول الله ـ صلّی الله علیه و آله ـ سیلی زد! آن بزرگوار دست خود را میان چاه کرد و دلو را بیرون آورد و خود راهی مدینه شد. چون اعرابی این حلم و حسن خلق را از پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ دید دانست که آن حضرت بر حق بوده است. بنابراین با کاردی، دستی را که به پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ جسارت کرده بود قطع نمود و غش کرد و بر زمین افتاد. در همان حال قافلهای از آن راه میگذشتند. مرد عرب را بدین حال دیدند. چون آب به صورتش پاشیدند به هوش آمد. گفتند: تو را چه شده؟
گفت: به صورت پیامبر سیلی زدهام. میترسم که دچار عقوبت شوم! پس برخاست و دست قطع شده خود را به دست دیگر گرفت و در پی پیامبر (ص) راهی مدینه شد. در مدینه به سلمان برخورد و ایشان وی را به خانة فاطمه زهرا ـ سلام الله علیها ـ برد. در آنجا پیامبر خدا نشسته و حسین را روی زانو جای داده بود. اعرابی جلو رفت و عذر خواهی نمود. پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: چرا دستت را قطع کردهای؟ گفت: من دستی را که به صورت نازنین شما سیلی زده باشد نمیخواهم.
پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: اسلام بیاور و به یگانگی خدا اقرار کن! عرض کرد: اگر شما بر حقّید دست قطع شدة مرا به حال اوّل برگردانید و شفا دهید.
پیامبر دست قطع شدهاش را به موضع خود گذاشت و فرمود: «بسم الله الرحمن الرحیم» و نفسی کشید و دست مبارک خود را به موضع قطع شده مالید. دست مرد عرب به حال اوّل بازگشت و او شهادتین به زبان جاری کرد و اسلام آورد.(۱)
👈 مکارم اخلاق پیامبر باعث هدایت آن شخص شد.
🟢چهار مکارم اخلاق
امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به سؤال از مكارم اخلاق ـ فرمود :«العَفْوُ عَمّنْ ظَلَمَكَ ، و صِلَةُ مَن قَطعَكَ ، و إعْطاءُ مَن حَرمَكَ ، و قَولُ الحقِّ و لَو على نَفْسِكَ ».
گذشت از كسى كه به تو ستم كرده است ، ارتباط برقرار كردن با كسى كه از تو بُريده است ، عطا كردن به آن كه از دادن چيزى به تو دريغ كرده است و گفتن حقّ، اگر چه بر ضدّ خودت باشد .(۲)
🟢ده مکارم اخلاق
امام صادق عليه السلام :
المَكارِمُ عَشْرٌ ، فإنِ اسْتَطَعْتَ أنْ تكونَ فيكَ فلْتَكُنْ ، فإنّها تَكونُ في الرّجُلِ و لا تكونُ في ولدِهِ ، و تكونُ في ولدِهِ و لا تكونُ في أبيهِ ، و تكونُ في العَبدِ و لا تكونُ في الحُرِّ : صِدْقُ البَأسِ ، و صِدقُ اللِّسانِ ، و أداءُ الأمانَةِ ، و صِلَةُ الرَّحِمِ ، و إقْراءُ الضَّيفِ ، و إطْعامُ السّائلِ ، و المُكافاةُ على الصَّنايعِ ، و التَّذَمُّمُ للجارِ ، و التّذَمُّمُ للصاحِبِ ، و رأسُهُنَّ الحَياءُ .
مكارم [اخلاق] ده تاست ، اگر مى توانى آنها را داشته باش؛ زيرا گاهى شخص آنها را دارد، ولى فرزندش ندارد و گاهى در فرزند هست و در پدرش نيست و گاهى در بنده هست و در آزاد نيست [اين ده خوى كريمانه عبارتند از : ]پايمردى در جنگ، راستگويى ، امانتدارى ، صله رحم، ميهمان نوازى ، اطعام بينوا ، جبران كردن نيكيها ، مراعات حقّ همسايه ، مراعات حقّ رفيق، و در رأس همه، شرم و حيا .(۳)
🟢بیان
وقتی گفته شود این خلقیات ممکن است در پدر نباشد اما در فرزند محقق شود یعنی اینکه این خصلت ها اکتسابی اند و میتوان با تلاش و مجاهدت و تهذیب نفس در خود ایجاد کرد.
🔻 ادامه دارد 👇👇
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
🟦عوامل ایجاد و تقویت مکارم اخلاق
🔷ایمان
ايمان به خدا و نبوّت و معاد از بهترين وسايلي است که اولياء و مربيان در دعوت کودک به خوبي ها و جلوگيري از مفاسد اخلاقي، مي توانند از آن استفاده کنند.
چرا که سلوک اخلاقی , تسلیمی را می طلبد که همگون با کرنش تمام هستی است , چنانکه قرآن کریم می فرماید:
«إِنْ كُلُّ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِلَّا آتِي الرَّحْمَٰنِ عَبْدًا»نیست هر چه در آسمان و زمین است , مگر آن که بر بندگی خدا می آید].
واین گونه تسلیم فقط زیبنده آن حالت تعبد و گرایش مشتاقانه است , که تمام ما سوی الله را تسلیم حق می بیند, و تسلیم خود را نیز نمی بیند, تمام کششهای درونی و غریزی را به قلاده اطاعت در آورده و مخاطرات , مبارزه با نفس را به جان می پذیرد, برای انجام وظیفه , فلسفه احکام را نیز بهانه سهل انگاری خود قرار نمی دهد.
🌸شعر
بنده ایم و پیشه ما بندگی است
بندگان را با سببها کار نیست
می نخواهد کار بنده علتی
جز که فرموده است مولی خدمتی
چون سبب جویی تو بنده نیستی
دیده بگشا پس به بین خود کیستی
نی ز خدمت مزد خواهی نی عوض
نی سبب جویی زامرش نی غرض
🔷ذکر الهی
یکی دیگراز عوامل تقویت اخلاق ایمانی , ذکرالله است , یادی که مانند نفس کشیدن برای مومن , و ره پیمای ادب و تربیت , مایه زندگی است.
"ذکر" به عنوان حلقۀ ارتباطی عبد و خداوند، جایگاه بسزایی در تربیت انسان داشته تا انسان به واسطۀ اين گذرگاه روحاني، از عالم جسمانی پلی به عالم بالا زده و با ارتباط معنوي با حضرت حق از این راه زمینۀ تربیت و تزکیه ربانی خويش را فراهم آورده، به محضر محبوب بار آید.
ذکر واقعی انسان را به مرتبۀ فرقان حق و باطل رهنمون میسازد و معیاری است برای فضایل و رذایل اخلاقی و تميز اخلاق حسنه و سیئه ازيكديگر.
🌺شعر
اینقدرگفتیم باقی فکر کن؟
فکراگر جامد بود رو ذکر کن
ذکر آرد فکر را در اهتزاز
ذکرراخورشیداین افسرده ساز
➖امام على عليه السلام :
«مُداوَمَـةُ الذِكرِ قُوتُ الأرواحِ و مِفتاحُ الصلاحِ» . مداومت بر ذكر ، خوراكِ روح و كليد صلاح و پاكى است .(۴)
➖امام على عليه السلام :
«مَن عَمَرَ قَلبَهُ بدَوامِ الذِكرِ حَسُنَت أفعالُهُ في السِّرِّ والجَهرِ ».
هر كه دل خويش را با ياد پيوسته خدا آباد كند ، در نهان و آشكار نيك كردار شود .(۵)
➖ حضرت امیر(ع):«الذکرُ یشرَحُ الصّدر»؛ یاد خدا شرح صدر میبخشد.
🔷حلم
یکی دیگر از مهم ترین عوامل کسب اخلاق نیک و خوش رفتاری با دیگران و کنترل رفتار حلم است .
برای ایجاد حلم باید اقدام کرد که یکی از آنها تحلم است.
امام على عليه السلام :
إنْ لَم تَكُن حَليما فَتَحَلَّمْ ؛ فإنَّهُ قَلَّ مَن تَشبَّهَ بقَومٍ إلّا أوْشَكَ أنْ يكونَ مِنهُم .
اگر بردبار نيستى، وانمود كن كه بردبارى؛ زيرا كمتر كسى است كه خود را شبيه گروهى كند و بزودى يكى از آنان نشود .(۶)
حلم به چراغ خداوند تشبیه شده است که راه رسیدن به قرب الهی را برای دارنده آن روشن میسازد.
همچنین از حلم به عنوان برترین عزت و بهترین یاور انسان یاد کردهاند و آن را در شمار اصول هفتگانه مراودات اجتماعی برشمردهاند.از این گذشته، حلم یکی از ده فضیلت اخلاقی برتر، که از خصایص رسولان الهی هستند، و نیز یکی از نشانههای امام بر حق است. ازاینروست که در احادیث، افراد به حلمورزی توصیه شدهاندو ایشان را ترغیب کردهاند که اگر واجد این خلقنیک نیستند، آن را از خداوند درخواست نمایند.
چنانچه خداوند فرمود:
«وَعِبَادُ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلَّذِينَ يَمۡشُونَ عَلَى ٱلۡأَرۡضِ هَوۡنٗا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ ٱلۡجَٰهِلُونَ قَالُواْ سَلَٰمٗا»بندگان (خاص خداوند) رحمان، كسانى هستند كه با آرامش و بى تكبّر بر زمين راه مى روند؛ و هنگامى كه جاهلان آنها را مخاطب سازند (و سخنان نابخردانه گويند)، به آنها سلام مى گويند (و با بى اعتنايى و بزرگوارى مى گذرند).
🔻 ادامه دارد 👇👇
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
🟩مهارت های کسب مکارم اخلاق
🟢مهارت خود پنداری دیگران
امام علی(ع) به فرزندش امام حسن مجتبی(ع) فرمود:
یا بُنَيَّ اجْعَلْ نَفْسَكَ مِيزَاناً فِيمَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ غَيْرِكَ؛ فَأَحْبِبْ لِغَيْرِكَ مَا تُحِبُّ لِنَفْسِك وَ اكْرَهْ لَهُ مَا تَكْرَهُ لَهَا، وَ لَا تَظْلِمْ كَمَا لَا تُحِبُّ أَنْ تُظْلَمَ، وَ أَحْسِنْ كَمَا تُحِبُّ أَنْ يُحْسَنَ إِلَيْكَ، وَ اسْتَقْبِحْ مِنْ نَفْسِكَ مَا تَسْتَقْبِحُهُ مِنْ غَيْرِكَ، وَ ارْضَ مِنَ النَّاسِ بِمَا تَرْضَاهُ لَهُمْ مِنْ نَفْسِكَ
اى فرزند، خود را در آنچه ميان تو و ديگران است، ترازويى پندار. پس براى ديگران دوست بدار آنچه براى خود دوست مى دارى و براى ديگران مخواه آنچه براى خود نمى خواهى و به كس ستم مكن همان گونه كه نخواهى كه بر تو ستم كنند. به ديگران نيكى كن،همان گونه كه خواهى كه به تو نيكى كنند.(۷)
➖ اینکه دیگران را خودمان بدانیم و ما از آن با عنوان ؛خود پنداری دیگران تعبیر میکنیم، یک قاعده و مهارت کاربردی در معاشرت با دیگران است. بسیاری از مکاتب اخلاقی نیز این قانون را پذیرفته ، در نظام اخلاقی خود از آن بهره برده اند. بهترین وکاملترین معیار برای تشخیص درستی یا نادرستی رفتارهای اجتماعی ما،همین معیار است که میتوان این معیار را در همه برخوردهای اجتماعی به کار گرفت؛ اعم از برخورد با همسر، فرزند، پدر ومادر،اقوام ، همسایگان، شهروندان وبه طور کلی سایر انسانها.
🟢مهارت ندیدن
امام صادق(ع) فرمود:
صَلاَحُ حَالِ اَلتَّعَايُشِ وَ اَلتَّعَاشُرِ مِلْءُ مِكْيَالٍ ثُلُثَاهُ فِطْنَةٌ وَ ثُلُثُهُ تَغَافُلٌ.
مصلحت زندگى و معاشرت اجتماعى به پيمانهاى پر ماند كه دو سوم آن هوش و زيركى؛و يك سومش ناديده گرفتن و تجاهل است.(۸)
مهارتی که هم در مدیریت رابطه، هم در مدیریت سازمانی کاربرد دارد عبارت است از اینکه در مواردی معایب و اشتباهات افراد را نبینیم .
بسیاری از خانواده ها که مشکلات و درگیریهای جدی بین زن و شوهر رخ میدهد؛ منشا آن، نظارت بیش از حد و پاییدن همسر بوده است.
در محیط خانواده یا در محیط سازمانی اگر افراد احساس کنند که با یک اشتباه کوچک مورد قضاوت منفی قرار خواهند گرفت آرامش خود را از دست خواهند داد پس لازمه محیط دوستانه و آرامش بخش عبارت است از اینکه افراد سعی کنند از اشتباهات اطرافیان طبق فرمولی که بیان شد چشم بپوشند یعنی دو در برابر یک ؛دو سهم توجه و یک سیم تغافل و ندیدن.
[لطفا دقت کنید فرمول و مهارت مورد بحث در صدد بی توجهی و رها شدن رابطه نیست بلکه در صدد تلطیف و تعدیل نظارت است]
🟢مهارت مخالفت با نفس
مهارت جالبی که علما علم اخلاق یاد داده اند با آن مهارت میتوان برای کسب مکارم اخلاق و بر طرف کردن معایب اخلاقی از آن بهره مند شد.
از کتاب شرح چهل حدیث امام خمینی(ره) این مهارت به شرح زیر توضیح داده شده است؛
این روش به صورت است که با تکلف اظهار محبت کنی با محسود و ترتیب آثار آن را دهی، و مقصودت از آن علاج مرض باطنی باشد. نفس تو را دعوت می کند که او را اذیت کن، توهین کن، دشمن داشته باش، مفاسد او و مساوی او را به تو عرضه می دارد، تو به خلاف میل نفس به او ترحم کن و تجلیل و توقیر نما، زبان را به ذکر خیر او وادار کن، نیکوییهای او را بر خود و بر دیگران عرضه دار، صفات جمیله او را خاطر نشان خود کن. گر چه این ها که می کنی در اول امر با تکلف است، از روی مجاز و غیر واقع است، لیکن چون مقصود اصلاح نفس و بر طرف کردن این نقص و رذیله است بالاخره به حقیقت نزدیک می شود و کم کم تکلف کم می شود و نفس عادی می شود و واقعیت پیدا می کند. لااقل به نفس عرضه دار و بفهمان که این شخص بنده خداست و شاید خداوند تعالی به او نظر لطف داشته که او را متنعم کرده و اختصاص داده به خاصه نعم خود. خصوصا اگر محسود اهل علم و دیانت باشد و حسد به واسطه آنها باشد، که البته حسد ورزیدن به آنها قبیح تر و عداوت با آنها عاقبتش بدتر است. البته به نفس باید فهماند که این ها بندگان خاص خدا هستند که توفیق الهی شامل حالشان شده و آنها را به این نعمت عظمی اختصاص داده. و این نعم باید محبت در نفس ایجاد کند نسبت به صاحبان آنها، و باید انسان آنها را محترم دارد و خاضع نسبت به آنها باشد، پس اگر دید که چیزهایی که باید موجب محبت و خضوع شود در نفس ضد آن بروز کرد، بداند که خیلی شقاوت به او چیره شده و ظلمت به باطن او غلبه کرده، و حتما در صدد اصلاح از طرق علمیه و عملیه برآید. و بداند که اگر در صدد ایجاد محبت برآمد زود موفق می شود، زیرا که نور محبّت قاهر است بر ظلمت و کدورت، و خدای تبارک و تعالی وعده فرموده که مجاهدان را هدایت کند و آنها را به لطف خفی خود اعانت فرماید و توفیق عنایت نماید. انّه ولیّ التوفیق و الهدایة.
🔻 ادامه دارد 👇👇
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
💠 داستان
قیس بن عاصم یکی از بزرگان صحابه، مردی خردمند، حلیم و خویشتن دار بود نوشته اند:
برادرزاده قیس پسر او را به قتل رسانده بود، چون قاتل و مقتول را پیش او آوردند به برادرزاده اش گفت: کار بدی کردی که پسر عمویت را کشتی. نزد پروردگارت گنهکار شدی. سپس به پسر دیگر خود گفت: برخیز کشته برادر خویش را دفن کن و دست های پسر عمویت را باز کن. آنگاه دستور داد یکصد نفر شتر به عنوان دیه، به مادر مقتول بدهند.
روزی از قیس سئوال شد که این حلم و بردباری را در کدام مکتب و از چه شخصی آموختی؟ گفت : از اکثم. از اکثم پرسیدند: این حلم و بردباری را از که آموختی؟گفت از آقای عرب و عجم، حضرت علی علیه السلام.
💠داستان
روزی علی علیه السلام از سوی پیامبر مأمور شد تا با سه نفر که برای کشتن ایشان هم پیمان شده بودند، پیکار کند. آن حضرت، یکی از آن سه نفر را کشت و دو نفر دیگر را اسیر کرد و خدمت پیامبر خدا آورد. پیامبر، اسلام را بر آن دو عرضه کرد و چون نپذیرفتند، فرمان اعدام آنان را به جرم توطئه گری صادر کرد. در این هنگام، جبرئیل بر رسول خدا (ص) نازل شد و عرض کرد: خدای متعال می فرماید: یکی از این دو نفر را که مردی خوش خلق و سخاوتمند است، عفو کن. آن گاه پیامبر از قتل او صرف نظر کرد. وقتی آن فرد دانست که به سبب داشتن این دو صفت نیکو، مورد عفو الهی قرار گرفته است، شهادتین را گفت و اسلام آورد. رسول خدا(ص) درباره وی فرمود: او از کسانی است که خوش خویی و سخاوتش، او را به سمت بهشت کشانید."
💠داستان
در ایامی که امیرالمؤ منین علیه السلام زمامدار کشور اسلام بود، اغلب به سرکشی بازارها میرفت و گاهی به مردم تذکراتی میداد.
روزی از بازار خرمافروشان گذر میکرد، دختر بچه ای را دید که گریه میکند، ایستاد و علت گریهاش را پرسش کرد. او در جواب گفت: آقای من یک درهم داد خرما بخرم، از این کاسب خریدم به منزل بردم اما نپسندیدند، حال آوردهام که پس بدهم کاسب قبول نمیکند.
حضرت به کاسب فرمود: این دختر بچه خدمتکار است و از خود اختیار ندارد، شما خرما را بگیر و پولش را برگردان.
کاسب از جا حرکت کرد و در مقابل کسبه و رهگذرها با دستش به سینه علی علیه السلام زد که او را از جلوی دکانش رد کند.
کسانی که ناظر جریان بودند آمدند و به او گفتند، چه میکنی این علی بن ابیطالب علیه السلام است!!
کاسب خود را باخت و رنگش زرد شد، و فوراً خرمای دختربچه را گرفت و پولش را داد.
سپس به حضرت عرض کرد: یا امیرالمؤ منین! از من راضی باش و مرا ببخش.
حضرت فرمود: چیزی که مرا از تو راضی میکند این است که: روش خود را اصلاح کنی و رعایت اخلاق و ادب را بنمایی.
ــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.ستارگان درخشان، ج ۱، ص ۲۳.
۲.معاني الأخبار ،ج ۱،ص۱۹۱.
۳.وسائل الشيعة ،ج۱۱،ص۱۴۰.
۴.غرر الحكم ،۹۸۳۲
۵. غرر الحكم ،۸۸۷۲
۶. نهج البلاغة ، حکمت ۲۰۷
۷.نهج البلاغه، نامه ۳۱.
۸.تحف العقول،ج۱،ص۳۵۹.
🌺 والسلام علی من اتبع الهدی 🌺
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
فهرست سلسله مباحث یک دقیقه ای
ویژگیهای منتظران
۱.اندیشه اش پویاست
[منبر یک دقیقه ای]
۲.متذکر و به یاد خداست
[منبر یک دقیقه ای]
۳.علم و دانشش فراوان
[منبر یک دقیقه ای]
۴.بردباریش بزرگ
[منبر یک دقیقه ای]
۵خوش برخورد در کشمکش
[منبر یک دقیقه ای]
۶. بزرگوار در آشتی
[منبر یک دقیقه ای]
۷. سعه صدرش از همه بیشتر
[منبر یک دقیقه ای]
۸. از همه خاکسار تر است
[منبر یک دقیقه ای]
۹. خندهاش تبسم است
[منبر یک دقیقه ای]
۱۰. دورهمی ش برای تعلم است
[منبر یک دقیقه ای]
۱۱. تذکر دهنده به غافل
[منبر یک دقیقه ای]
۱۲. آموزنده جاهل است
[منبر یک دقیقه ای]
۱۳. به کسی که آزارش میکند آزاری نمیرساند.
[منبر یک دقیقه ای]
۱۴. در آنچه به دردش نمی خورد وارد نشود.
[منبر یک دقیقه ای]
۱۵. هیچ کس را به مصیبتی سرزنش و شماتت نمیکند.
[منبر یک دقیقه ای]
۱۶. هیچ کس را با غیبت یاد نمیکند.
[منبر یک دقیقه ای]
۱۷. از کارهای حرام بیزار است.
[منبر یک دقیقه ای]
۱۸. در موارد شبهه قدم بر نمیدارد.
[منبر یک دقیقه ای]
۱۹. بخششش فراوان
[منبر یک دقیقه ای]
۲۰. آزارش بسیار کم
[منبر یک دقیقه ای]
۲۱. برای غریب و ناآشنا یاور
[منبر یک دقیقه ای]
۲۲. برای یتیم پدر است
[منبر یک دقیقه ای]
۲۳. شادابی و خرمیاش در چهره
[منبر یک دقیقه ای]
۲۴. حزن و اندوهش در دل
[منبر یک دقیقه ای]
۲۵. به فقرخود خرسند است
[منبر یک دقیقه ای]
۲۶. شیرین تر از عسل
[منبر یک دقیقه ای]
۲۷. سخت تر از سنگ است
[منبر یک دقیقه ای]
۲۸. هیچ رازی را فاش نسازد
[منبر یک دقیقه ای]
۲۹. هیچ پرده ای را ندرد.
[منبر یک دقیقه ای]
۳۰. حرکاتش لطیف
[منبر یک دقیقه ای]
۳۱. دیدارش شیرین
[منبر یک دقیقه ای]
۳۲. عبادتش بسیار
[منبر یک دقیقه ای]
۳۳. وقارش نیکو
[منبر یک دقیقه ای]
۳۴. برخوردش نرم
[منبر یک دقیقه ای]
۳۵. سکوتش طولانی است
[منبر یک دقیقه ای]
۳۶. اگر با او جاهلانه رفتار شود حلیم و بردبار است
[منبر یک دقیقه ای]
۳۷. بر کسی که به او بدی کرده است شکیبا است
[منبر یک دقیقه ای]
۳۸. بزرگتر را گرامی داشته
[منبر یک دقیقه ای]
۳۹. به کوچکتر رحم میکند
[منبر یک دقیقه ای]
۴۰. بر امانتها امین
[منبر یک دقیقه ای]
۴۱. از خیانتها به دور است.
[منبر یک دقیقه ای]
ملتمس دعا؛
هیئت تحریریه کانال منبر طلاب
👇
🆔 @talabe_admin
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
منبر یک دقیقه ای🕘
موضوع: ویژگی های منتظران(۴۲)
[ نکاتی برگزیده و کوتاه تقدیم می شود تا به سلیقه سخنران به مقدار یک دقیقه انتخاب و ارائه شود]
بسم الله الرحمن الرحیم
أللّهمَّ صلِّ وَ سَلِّم، وَ زِد وَ بارِک، عَلی صاحبِ الدَّعوَةِ النَّبویَّة و الغَیبَةِ الإلهیَّة ، أللّهمَّ عَجِّلْ فَرَجَهُ وَ سَهِّلْ مَخْرَجَهُ وَ أَوْسِعْ مَنْهَجَهُ وَ اسْلُکْ بِی مَحَجَّتَهُ
✅مقدمه
برای تحقق اهداف خلقت، و ظهور انسان کامل و تشکیل حکومت عدل جهانی توسط حضرت حجت روحی فداه، انسان هایی لازم است که با ویژگی های ایمانی، اخلاقی، فکری و اعتقادی ، قابلیت و شایستگی این دوران را در خود جمع کرده باشند.
طبق یک حدیث جالب ازپیامبر، مؤمن كامل داراى ۱۰۳ صفت است.
➖پیامبر(ص) فرمود:
«لا يُكْمِلُ المؤمنُ إيمانَهُ حتّى يَحْتَويَ على مائةٍ و ثلاثِ خِصالٍ....»(۱)
❇️ خصلت ۴۲؛ إِلْفُهُ التُّقَى
یکی دیگر ازصفات مؤمن منتظر «إلفه التُقى» است يعنى مؤمن منتظر رفیق ش تقوى است.
«تقوا» در اصل از ماده «وقایه» به معنى نگهدارى یا خویشتن دارى است. و به تعبیر دیگر یک نیروى کنترل درونى است که انسان را در برابر طغیان شهوات حفظ مى کند، و در واقع نقش ترمز نیرومندى را دارد که ماشین وجود انسان را در پرتگاه ها حفظ و از تندروى هاى خطرناک، باز مى دارد.
🟢منزل سوم در سیر سلوک
بعد از یقظه( بیداری) و توبه، منزل سوم تقوی است که قرآن شریف می فرماید اصلاً زاد و توشه همین است. می فرماید: وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَىٰ یعنی این راه زاد و توشه می خواهد و زاد و توشه این راه تقوی است.
🔷تقوا نوع دوم
شهید مطهری به دو نوع تقوا اشاره میکند؛
➖نوع اول اينکه: انسان براي حفظ خود از آلودگيهاي معاصي از موجبات آنها فرار کند و خود را هميشه از محيط گناه دور نگه دارد. شبيه کسي که براي حفظ سلامتی خود را قرنطینه کند.
➖نوع دوم اينکه در روح خود حالت و قوتي به وجود ميآورد که به او مصونيت روحي و اخلاقي ميدهد که اگر فرضاً در محيطي قرار بگيرد که وسائل و موجبات گناه فراهم باشد، آن حالت و ملکه روحي او را حفظ ميکند و مانع ميشود که او آلودگي پيدا کند مانند کسي که با استفاده از وسائل و لوازم بهداشتی مصونيت طبي ايجاد ميکند که ديگر نتواند ميکروب فلان مرض در بدن او اثر کند.
🟢تقوا و رجعت
«والْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقینَ»عاقبت، با اهل تقوا خواهد بود .روایت شده است كه: این آیه در رجعت است كه حكومت آل محمّد(ص)، تأسیس می شود.
منظور از تقوا پرهیز از گناه است و کسانی که در این عالم از گناه اجتناب ورزیدند و به دستورات خداوند عمل کردند پس از مرگ میتوانند هنگام ظهور رجعت داشته باشند.(۲)
💠داستان
رضا خان به قصد فریب یکی از علما باتقوا و معتبر تهران، در پاکتی مقدار قابل توجهی پول به او می فرستد آن عالم باتقوا سریع مداد از جیب در می آورد و روی پاکت جمله ای می نویسد و آن پاکت پول را به رضا خان باز پس می فرستد؛
ما آبروى فقر و قناعت نمى بريم
با پادشه بگوى كه روزى مقدّر است
👈قبلا در مورد تقوا چند مبحث ارائه شده است
تقوا ارمغان روزه
خوف و ترس از خدا
خطبه متقین
.ــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.بحارالانوار، ج ۶۴، ص۳۱۱.
۲.الغیبهًْ للطوسی، ص۴۷۲.
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
جهت دهی به غرایز و امیال
[منبر ۲۰ دقیقه ای]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ صَلّیَ اللهُ عَلَى خَیرِ خَلْقِهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِین سیما علی امیر المؤمنین
🔶بیان احکام
در نماز قضا ترتیب واجب نیست جز در میان قضای ظهر و عصر و مغرب و عشا از یک روز، همچنین دوره کردن نماز به معنای تکرار نماز برای احراز ترتیب لزومی ندارد، بنابراین کسی که قصد دارد نماز قضای یکسال را بخواند میتواند آنها را به ترتیب زیر به جا آورد: ابتدا مثلاً بیست بار نماز صبح، بعد بیست بار هر یک از نماز ظهر و عصر و سپس بیست بار هر یک از نماز مغرب و عشا و تا یکسال به همین صورت ادامه دهد، همانطور که میتواند با یکی از نمازها شروع کند و به ترتیبی که نمازهای پنجگانهی یومیه را میخواند آن را ادامه دهد.
💎حدیث
حضرت امیر(ع):« إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ رَكَّبَ فِي اَلْمَلاَئِكَةِ عَقْلاً بِلاَ شَهْوَةٍ وَ رَكَّبَ فِي اَلْبَهَائِمِ شَهْوَةً بِلاَ عَقْلٍ وَ رَكَّبَ فِي بَنِي آدَمَ كِلْتَيْهِمَا فَمَنْ غَلَبَ عَقْلُهُ شَهْوَتَهُ فَهُوَ خَيْرٌ مِنَ اَلْمَلاَئِكَةِ وَ مَنْ غَلَبَ شَهْوَتُهُ عَقْلَهُ فَهُوَ شَرٌّ مِنَ اَلْبَهَائِمِ» .خداوند عزّ و جلّ به فرشتهها عقل بىشهوت داده و به حیوانات شهوت بىعقل و به آدمى هر دو را داده و هر كه عقلش را بر شهوتش چيره سازد،بهتر از فرشتهها است و هر كه شهوتش را بر عقلش چيره سازد بدتر از بهائم است.(۱)
⏹انواع غرایز انسان
غرایز انسان، به دو دسته تقسیم می شود: غرایز متعالی و غرایز حیوانی.
⬅️ غرایز متعالی (امور فطری)، عبارتند از: خداجویی، کمال خواهی، فضیلت طلبی، عشق و پرستش، علم دوستی، حقیقت جویی و... .
این دسته از گرایش های ذاتی، جهت دهنده انسان به سمت هدف نهایی آفرینش و شکوفاگر «من حقیقی و عالی» آدمی و معنادهنده و تعالی بخش حیات انسانند. بدون این غرایز، انسان، حیوانی بیش نیست و زندگی او، تهی از معنا خواهد شد.
⬅️ غرایز حیوانی؛ نقش مهمی در حفظ و تداوم حیات بشر و نسل آدمی دارند. به عبارت دیگر، اگر غرایز نیرومندی چون حب ذات، شهوت، خشم و غضب نبودند، از سوی انسان، هیچ تلاشی برای حفظ حیات خود و نسل بشر و دفع خطرات و آسیب ها صورت نمی گرفت و نتیجه آن، چیزی جز انقراض نسل انسان نبود. بنابراین، اگر نیک بنگریم، وجود این غرایز، یکی از مهم ترین مجاری فیض الهی در جهت حفظ حیات و تداوم نسل اوست.
🔻در ادامه برخی از امیال و غرایز انسان و شیوه های جهت دهی به آنها را تبیین میکنیم 🔺
🔹 حب بقا
از آنجا كه حبّ ذات از غرایز اصلى و تمایلات مسلّم انسان است و هر كسى بطور قطع خودش را دوست مى دارد، بقا و جاودانگى خود را نیز دوست خواهد داشت.
این علاقه به بقاء نمودهای مختلفی پیدا میكند. حرص و آز، علاقه شدید به عمر دراز، آرزوهای طولانی و تنفر از مرگ، جلوههایی از علاقه انسان به جاودانگی و بقا در دنیاست.
سو استفاده شیطان را این میل طبیعی انسان اولین و مهم ترین قصه سرنوشت انسان است؛
«فَوَسْوَسَ لَهُما الشَّیْطانُ لِیُبْدى لَهُما ما وُرِىَ مِنْ سَؤْاتِهِما وَقالَ ما نَهاكُما رَبُّكُما عَنْ هذِهِ الشَّجَرَةِ اِلاّ اَنْ تَكُونا مَلَكَیْنِ اَوْ تَكُونا مِنَ الْخالِدین.»
[پس شیطان آن دو (آدم و حوا) را وسوسه كرد... و گفت: پروردگار و صاحب اختیارتان از این درخت منعتان نكرد جز آن كه (با خوردن آن) دو فرشته و یا از جاودانگان خواهید شد].
👈 جهت دهی
به منظور در امان ماندن از شر شیطان و نفس ،جهت دهی به این میل مهم ضروری است و جهت دهی به این صورت است که؛ با خود بگویی:
اى انسان تو كه به دنبال چیزى مى گردى كه بادوامتر و باقى تر و جاودانه باشد باید دنبال زندگى آخرت بروى.
قرآن بدین منظور كه انسان را به طرف خدا و آخرت بكشاند در یك آیه مى گوید:
«ما عِنْدَكُمْ یَنْفَدُ وَما عِنْدَ اللّهِ باق.» آنچه نزد شماست تمام مى شود و دوامى ندارد اما آنچه كه نزد خداست باقى است و دوام دارد.
➖و باید توجه کنیم این میل به خلود و بقا در قیامت تأمین شده، بهشت خالد را برای انسان رقم میزند. خداوند متعال خلود در قیامت را پاسخی برای تمایل انسانی به بقاء قرار داده و به مؤمنان چنین وعده میدهد: «وَ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَنُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدینَ فیها أَبَداً لَهُمْ فیها أَزْواجٌ مُطَهَّرَةٌ وَ نُدْخِلُهُمْ ظِلاًّ ظَلیلاً»و كسانی كه ایمان آوردند و كارهای شایسته انجام دادند، به زودی آنها را در باغهایی از بهشت وارد میكنیم كه نهرها از زیر درختانش جاری است، همیشه در آن خواهند ماند و همسرانی پاكیزه برای آنها خواهد بود و آنان را در سایههای گسترده [و فرح بخش] جای میدهیم.
🔻 ادامه دارد 👇👇
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
⬅️ تفوق و قدرت طلبی
تفوق طلبی، برتری جویی و قدرت طلبی، یكی دیگر از غرایز طبیعی و از تمایلات مهم انسانی است. این غریزه از عوامل قدرتمند محرك و از قویترین انگیزههای درونی آدمی میباشد. چنانچه به شایستگی از آن بهره برداری گردد، نقش فراوانی در ترغیب و تشویق انسان برای پی گیری اهداف و مقاصد عالی انسانی ایفا میكند و عامل نیرومندی برای تداوم حركت و مصونیت از توقف به حساب میآید.
اما این غریزه نیز همچون سایر امور معنوی و پدیدههای مادی همواره مورد تهدید آفات زیانبار داخلی و خارجی است و استفاده ناصحیح و افراط و تفریط در راستای پاسخگویی به آن، میتواند بسیار خطرناك باشد.
البته هر قدر دایره معلومات انسان توسعه مییابد، بر تمایل و علاقهاش نسبت به دست یابی به تفوق و قدرت بیشتر میگردد تا آنجا كه مایل است همه چیز و همه كس را تحت سیطره و قدرت خویش در آورد. قرآن مجید نیز از زبان شیطان به این غریزه ذاتی اشاره میكند؛ آنجا كه شیطان برای فریفتن حضرت آدم (ع) با توجه به میل ذاتی، خطاب به او میگوید: «یا آدَمُ هَلْ أَدُلُّكَ عَلی شَجَرَةِ الْخُلْدِ وَ مُلْكٍ لا یبْلی» ای آدم! آیا میخواهی تو را به درخت زندگی جاوید و مُلكی بی زوال راهنمایی كنم؟
توجه به این مطلب ضروری است كه تفوق و قدرت طلبی با هدف حفظ دین خدا و ترویج آیین حق، نه تنها مانع ترقی و تعالی انسان نمیشود، بلكه در برخی موارد مثل اطاعت از امام و احقاق حقوق و حفظ آبرو و حیثیت مردم و... بسیار پسندیده و مورد تأكید میباشد؛ چنانچه حضرت سلیمان (ع)از خداوند قدرت فوق العاده طلب میكرد و به تعبیر قرآن میگفت: «وَ هَبْ لِی مُلْكاً لا ینْبَغِی لِأَحَدٍ مِنْ بَعْدِی»؛ [خدایا] به من قدرتی عطا فرما كه برای هیچ كس دیگری پس از من روا نباشد.
اما اگر قدرت و ریاست طلبی به قصد تسلط بر مردم باشد، از جمله مواردی است كه اسلام، انسان را از نزدیك شدن به آن بر حذر داشته و آفات آن را گوشزد نموده است. قرآن مجید غرور و نخوت فرعون را كه ناشی از این غریزه است، این گونه بیان میدارد:
«أَلَیسَ لِی مُلْكُ مِصْرَ وَ هذِهِ اْلأَنْهارُ تَجْرِی مِنْ تَحْتِی أَ فَلا تُبْصِرُونَ»؛[ای قوم من!] آیا حكومت مصر از آن من نیست، و این نهرها تحت فرمان من جریان ندارد؟! آیا نمیبینید؟!»
و در جایی دیگر سرمستانه ادعای خدایی میكرد و میگفت: «اَنَا رَبُّكُمُ الاَْعْلی»؛من بالاترین ربّ [و صاحب اختیار] شما هستم.
👈جهت دهی
انسان میتواند با جهت دهی به میل قدرت طلبی استقلال خود را تأمین کند محتاج به دیگران و متّكى بر آنان نباشد.
و میتوان اعتماد به نفس را در خود تقویت کرد چرا که اعتماد به نفس زمانی تحقّق پذیر است كه انسان قدرت خودش را باور داشته باشد.
🔹 عشق و محبت
مهر و محبت از نیازهای طبیعی و ذاتی انسان بوده و در تأمین سلامت روحی و حتی جسمی آدمی نقش بسزایی ایفا میكند. بسیاری از مشكلات روحی و روانی و آسیبهای اجتماعی افراد در اثر كمبود این غریزه ذاتی به وجود میآید.
همه انسانها در پی محبوب واقع شدن میباشند؛ البته این كه محبوب چه كسی و با چه انگیزهای قرار گیرند، بستگی به میزان معرفت و شناخت آنها دارد.
برخی به دنبال محبوبیت نزد دیگران هستند و برای این محبوبیت، هیچ محدودیتی را نمیپذیرند و حتی حاضرند برای رسیدن به آن، هر خفّت و خواری را تحمّل كرده و هر عملی را انجام دهند. البته چنین افرادی سرنوشت بدی خواهند داشت. پیامبر میفرماید: «مَنْ طَلَبَ مَحامِدَ النَّاسِ بِمَعاصِی اللَّهِ عادَ حامِدُهُ مِنْهُمْ ذامّاً وَ مَنْ اَرْضی النَّاسَ بِسَخَطِ اللَّهِ وَكَّلَهُ اللَّهُ اِلَیهِمْ؛ هر كه بخواهد ستایشهای مردم را با معصیتهای خدا به دست آورد،ستاینده او به نكوهندهاش تبدیل شود و هر كه با ناخشنود كردن خدا مردم را خشنود كند، خداوند او را به آنان واگذارد.»(۲)
👈جهت دهی
اهل ایمان به دنبال آنند تا محبوب خدا و معصومین علیهم السلام باشند و قرآن كریم با توجه به این علاقه مؤمنان، راه محبوب شدن در پیشگاه الهی را برای آنان بیان كرده و میفرماید:
«قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِی یحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَ یغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ»؛ «بگو: اگر خدا را دوست دارید، از من پیروی كنید تا خدا نیز شما را دوست بدارد، و گناهانتان را ببخشد و خدا آمرزنده مهربان است.»
این گونه افراد فقط در پی محبوبیت در پیشگاه خداوند هستند و به چیزی جز آن فكر نمیكنند.
🔻 ادامه دارد 👇👇
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d