#تازه_های_نشر
📚جریان شناسی شیعیان کویت/ مجیدکیانی نژاد/ عصرجوان/ ١٤٠٠
➣ https://t.me/Muslimnair مُسْلِمْنا
📙 این اثر با هدف شناسایی جریانات فکری، کلامی و سیاسی شیعیان کویت نوشته شده است. دراین کتاب مناسبات فیمابین شیعیان کویت با یکدیگر، با حکومت و سایر جریانات فعال جهان اسلام بررسی شده است.
📚 نویسنده با بازشماری وشناسایی ظرفیت های بالقوه و بالفعل شیعیان، مسائل ومشکلات آنها را بررسیده است.
📚 از ویژگی های بارز این اثر، معرفی پیشینه شیعه در کویت وخاندانهای بزرگ شیعی، بررسی وضعیت اسماعیلیه و فعالیتهای آنان ومناسبات آنها با شیعیان، و ارائه داده های مناسب در مورد جریانات فعّال جهان اسلام در کویت؛ اعم از اِخوان المسلمین، گونه های سلفیت وتصوف و.. در آنجاست.
📚 این اثر از پژوهش های منحصر بفرد درمطالعات جامعه شیعی در کویت است واطلاعات کاملی را به جریانات، سازمانهای فعال، نهادهای اجتماعی وحیات اجتماعی شیعیان کویت به مخاطبان ارائه می دهد.
📚 پژوهشگر با موشکافی مناسبات همگرایانه یا واگرایانه شیعیان با جریانات سلفیه معتدل، سلفیه تندرو، اخوان المسلمین ولیبرالها؛ بستری مناسب برای حضور فعّال شیعه در مناسبات آنجا را کاویده و با ارائه راهکارهای پیشنهادی چشم اندازی انزواگریزانه برای جریان شیعه در کویت ترسیم نموده است.
📚کتابهای خوب و استاندارد را معرفی کنیم.
#جریان_شناسی
#شیعیان_کویت
#معرفی_کتاب
🌐 کانال علمی- تخصصی مسایل جهان اسلام(مُسْلِمْنا)
✔️ تلگرام:
➣ https://t.me/Muslimnair
✔️ایتا:
➣ https://eitaa.com/muslimnair
✔️ واتس اَپ(1):
➣ https://chat.whatsapp.com/L7lTSc8CUjN63PwAHQk7a7
✔️واتس اَپ(2)
➣ https://chat.whatsapp.com/Cx9ctE56Ftz3d9piEIFqjL
✔️ واتس اَپ(3):
➣ https://chat.whatsapp.com/LvsaAzALduN9Xiu2pRvQ6Z
➣ واتس اپ (4):
https://chat.whatsapp.com/CN64JfrptzX7lVLYoaDqsu
مسلمنا muslimnair
⚡️جریانشناسی شیعیان حاشیه خلیج فارس
✍به قلم: علیرضا مجیدی
➣ https://t.me/Muslimnair مُسْلِمْنا
✂️برشهایی از متن:
💠 با شنیدن نام شیعیان حوزه خلیج فارس آنچه به ذهن مخاطب عام میرسد، فضایی مبهم توأم با حس مظلومیت است.
💠 شیعیان حوزه خلیج فارس در ابتدا و در یک نگاه به دو دسته کلی تقسیم میشوند. شیعیان بومی و مهاجر. خود شیعیان مهاجر هم به دو دسته از نظر زبانی تقسیم میشوند: عرب و عجم. با اینکه در بین بومیها هم شیعیان عجم وجود دارد اما به خاطر نگاه متعصبانه موجود در منطقه خلیج فارس، عجمهای بومی این منطقه را مهاجر به حساب میآورند.
💠 در تحلیل سیاسی، شیعیان بومی خلیج فارس به سه دسته تقسیم میشوند. اخباریون، شیخیون و اصولیون.
❌اولین اتفاق ناگوار در دهه 60 شمسی، محدودیتهایی بود که در شهر قم و سایر نقاط ایران نسبت به سید محمد شیرازی و اطرافیان و شاگردان ایشان ایجاد شد. حتی شهید نمر مدرسه علمیهای در اطراف تهران داشت که توسط ایران تعطیل شد!
❌ برخی رخدادهای امنیتی در داخل ایران، همچون مواجه نادرست با نهضتها منجر به اتفاقاتی از جمله حصر سید محمد شیرازی و حتی شهید نمر شد؛ به طوریکه ایشان از ایران به سوریه رفتند. با وجود این رفتارها سر اعدام ایشان به سفارت عربستان حمله میکنیم و این همه اختلاف ایجاد میشود!
❌ ما تا انتهای انقلابیگری رفتیم؛ نادم هم نیستیم، اما متوجه خلاهای مبارزاتی آن دوره شدیم. الان اعتقاد دارم حقوق شیعیان به این صورت محقق میشود که هر دو گروه اصلاحی و انقلابی وجود داشته باشد و ما دولبهی یک قیچی هستیم که به هم نیاز داریم؛ برای آنکه بتوانیم حقوق جامعه شیعه را محقق کنیم؛ اما یک دست صدا ندارد.
💠این عوامل باعث ظهور جریانی جدید شد که حدفاصل بین انقلابیون و استقراریون بودند که شاید بتوان نام اصلاحیون را بر روی این گروه گذاشت. این جریان نوظهور مهمترین رسالت خود را تلاش برای احقاق حقوق شهروندی شیعیان تعریف میکند اما مبنای آنها ارتباط با حاکمیت و قدرتهای غربی است. در درجهی بعدی ایدهآل این جریان دموکراسی بود. این گرایش متاخرترین گرایش بود که به نوعی از دل حوادث قرن جدید بیرون آمد.
💠 بعد از سید محمد شیرازی، شیرازیون به سه قطب لندن، سید صادق و آقای مدرسی منشعب شدند. مدرسیها انقلابی ماندند. شاخصترین چهره این گروه شهید نمر، سید هادی مدرسی از جنبش امل در بحرین بودند.
💠تا به امروز مدرسیها بارزترین جریان انقلابی شیعی در عربستان و بحرین هستند. در کویت جریان شیعی انقلابی نداریم اما آقای دشتی از این نظر انقلابی محسوب میشود که مروج و مدافع انقلابیون بحرینی است و به نوعی میتوان گفت امتداد مدرسیها در کویت است. با توجه به اینکه مدرسیها انقلابیترین جریان شیعی محسوب میشوند پس طبیعتا معارض با حکومتهای خود هستند. اما رابطهی خوب و نزدیکی با نظام جمهوری اسلامی ایران دارند.
مطالعه کامل⬅️↙️
yun.ir/5t2gwa
#جریان_شناسی
#شیعه
#شیعیان_خلیج_فارس
🆔@shouba
🌐 کانال علمی- تخصصی مسایل جهان اسلام(مُسْلِمْنا)
✔️ تلگرام:
➣ https://t.me/Muslimnair
✔️ایتا:
➣ https://eitaa.com/muslimnair
✔️ واتس اَپ(1):
➣ https://chat.whatsapp.com/L7lTSc8CUjN63PwAHQk7a7
✔️واتس اَپ(2)
➣ https://chat.whatsapp.com/Cx9ctE56Ftz3d9piEIFqjL
✔️ واتس اَپ(3):
➣ https://chat.whatsapp.com/LvsaAzALduN9Xiu2pRvQ6Z
➣ واتس اَپ (4):
https://chat.whatsapp.com/CN64JfrptzX7lVLYoaDqsu
مسلمنا muslimnair
⚡️قلمرو متفاوت حجاب در اسلام سنّتی و اسلام سیاسی
✍️ به قلم: سید علی بطحائی
➣ https://t.me/Muslimnair مُسْلِمْنا
✂️ برشهایی از یادداشت:
🔹 موضوع حجاب قانونی (لطفا حجاب اجباری سکولارها خوانده نشود) از ابتکارات سردمداران اسلام سیاسی و ارکان فقه الحکومه است. با وجود اتفاق نظر دو گفتمان درباره پذیرش اصل قرآنی حجاب، درمورد قلمرو آن بین دو جریان سنّتی و سیاسی اختلاف نظرهایی وجود دارد.
❇️ ضرورت طرح بحث حجاب قانونی، در برابر حجاب اجباری سکولارها، آنجا خود را نمایان میکند که برخی از دگراندیشان، با آگاهی از شکاف فکری این دو گفتمان، از این آب گلآلود صید خود را گرفته و ایده حجاب قانونی را تضعیف می کنند.
⛔️ سکولارها در این اختلاف نظری، این باور نادرست را تزریق میکنند که حجاب قانونی رایج در جامعه، یک تکلیف شرعی نیست و آبشخور آن، تنها یک قانون تحمیلی است که با ظهور اسلام سیاسی شکل گرفته است!
🔹 در یادداشت پیش رو، ضمن معرفی روششناسیِ دو جریان، به آسیبشناسی اجتهاد سنّتی در مسئله حجاب پرداختهایم و از این بستر روشن خواهد شد که حجاب قانونی یک تکلیف شرعی و الزام قانونی است.
1️⃣ اسلام سنّتی و حجاب:
از منظر سردمداران اسلام سنّتی، حجاب یک موضوع فردی است. سنّتی ها برآنند که تلازمی بین حجاب فردی وعفّت عمومی وجود ندارد. در منابع حدیثی تنبیههایی در مورد تارک نماز جمعه و روزه خوار علنی وجود دارد، ولی نصی معتبر در مورد تحذیر تارک حجاب وجود ندارد. در بحث نهی از منکر نیز وظیفه شرعی، بر عهده مکلفّین است و با وجود امربه معروف مردمی، نوبت به الزام حاکمیّت نمیرسد.
🔸در اسلام سنتی، حجاب در عرصه اجتماع دائر مدار نظم سلطانی و وابسته به میزان تدین حاکم است. اگر حاکمی متشرع بود؛ به این امر اجتماعی اهتمام می کند و در صورت استنکاف یا عدم ورود حاکم، این وظیفه بر عهده هسته های مردمی نهی از منکر با حفظ شرایط امر به معروف است و ورود به این موضوعات، بر مجتهد سنتی در حد تذکر لسانی است. موارد فوق چکیدهٔ دلایل سنّتیها در مسئله حجاب است.
❌ شوربختانه باید اعتراف کنیم که تعبیر غلط و رایج حجاب اجباری، معلول نگاه فردی و جرئینگر اسلام سنّتی، بهویژه طیف محافظهکار به حجاب است. هر چند که هیچیک از سنّتیها راضی به وضع موجود حجاب نیستند و نظرِ سکولارها در مسئله آزادی پوشش را بر نمیتابند، ولی تمرکز در ترویج فقه فردی، عدم النص و مصالح جزئیه در چرخه اجتهاد سنّتیها، زمینه سوءبرداشتها را فراهم کرده است.
🔹 شاید بتوان ریشه فردیّت اجتهاد سنّتیها را در دلایل علمی، تاریخی، جامعهشناختی و حتی نظم حاکم بر جامعه پیشامدرن جستوجو کرد. البته برخی اندیشمندان، فردیّت اسلام سنّتی را، معلول شرایط ناخواسته اجتماعی و تاریخی میدانند و نه اختلال مکانیسم اجتهاد.
✅ سیّدمحمّدباقر صدر به عنوان قلّه رفیع اسلام سنّتی از طیف مقاصدی، با آسیبشناسی مکانیزم اجتهاد سنّتیِ طیف محافظهکار، چهار معضل پیش رویِ روششناسی اسلام سنّتی را اینگونه برمیشمارد؛
▪️ یکم: تمرکز بر حل فردی تکالیف مکلّفین.
▫️دوم؛ ذهنیت فردگرایانه که مانع ترسیم جایگاه اجتماعی برای رهبران میشود و رهبران فوقالعاده را غیرقابل الگوگیری معرفی میکند.
▪️سوم؛ اجتهادات ذهنی وغیرقابل تطبیق بر جامعه.
▫️چهارم؛ تفسیر جزیینگر و گزینشی از متن مقدس واحتراز از نگاه جامع به آموزههای دینی.
🔴 این آسیبشناسی صدر، جایگاه فردی حجاب را به منزل سیاست و منزلت اجتماعی رسانده و تنزّل رتبه حجاب درجایگاه فقه فردی سنّتی را، بهانهای برای غیرمشروع بودن حجاب قانون در اجتماع نمیداند.
2️⃣ اسلام سیاسی و حجاب:
از منظر متفکّران اسلام سیاسی، الزام حکومتی یا التزام دولتی از مبانی بنیادین در فلسفه حقوق و فقه سیاسی اسـت. الزام حاکمیتّی در فقه سیاسی بهمعنای پایبندی شهروندان جامعه به انجام دستورات و قوانین حکومتی است. اسلامگرایان معتقدند: دولت در حکومت اسلامی وظیفه دارد به منظور تحقّق غایات دینی در جامعه بکوشد. نظامی که حکومت دینی را بر رژیم غیردینی و سکولار انتخاب کرده، موظف است برطبق شریعت الهی و عرف متشرعین قانونگذاری کند؛ چرا که اساس در مشروعیّت حکومت دینی، اقامه فرامین شریعت است.
✍️ پانوشت:
اسلام سنّتی به سه طیفِ محافظهکار، وظیفهگرا و مقاصدی دستهبندی شده است. دو طیف اخیر، به حجاب نگاه اجتماعی و معقولی دارند. اما غالباً طیف محافظهکار از اسلام سنّتی، با اتخاذ رویکرد فردی به ترویج حجاب، زمینه اعتراض به حجاب قانونی را فراهم کرده است.
مطالعه کامل⬅️↙️
yun.ir/6knto5
#جریان_شناسی
#اسلام_سنتی
#اسلام_سیاسی
#حجاب_قانونی
#سید_علی_بطحائی
🌐 کانال علمی - تخصصی مسائل جهان اسلام(مُسْلِمْنا)
➣ تلگرام:
➣ https://t.me/Muslimnair
➣ ایتا:
➣ https://eitaa.com/muslimnair
➣ واتس اَپ(1):
➣ https://chat.whatsapp.com/H7nizlXGUrP2CtEK6UrE2J
⚡️ظهور نسل ششم اصلاحگران دینی در مصر و تأثیر آن بر آینده جهان اسلام
✍ به قلم: مقصود فراستخواه
➣ https://eitaa.com/muslimnair مُسْلِمْنا
🔸احتمالات آینده جریانات اسلامی و دینداری در مصر و تأثیرات آن در سرنوشت جهان اسلام کداماند؟ نه نویسنده کم بضاعت، و نه مقاله کوتاه حاضر، هیچ یک از عهده این پرسش کلی و بزرگ نمیآید و نوشتار پیش رو، تنها به تصویری محتمل از نقش دین و جریانات دینی در آینده مصر وجهان اسلام بسنده می کند. مصر در تاریخ حدوداً ۲۰۰ ساله اخیر خود چند نسل فکری و سیاسی متمایز را بر جای گذاشته است:
1⃣ نسل یکم: نخستین نسل اصلاح گر در مصر، نسل دوره ناپلئونی (از 1798میلادی/1176خورشیدی) و نسل نوسازی و تجدّد اوّلیه بود که به صورت پروژه «نوسازی دولتی و اقتدارگرایانه» محمدعلی پاشا، در نیمه اول قرن نوزده تجربه شد. نمایندگان این نسل«شیخ حسن عطّار»، «عبدالرحمن جبرتی» و نخستین روشنفکران تجددخواه عرب، مانند «طهطاوی مصری» و «خیرالدین پاشای تونسی» می باشند.
2⃣ نسل دوّم: دومین نسل، نسل تجربههای شکست مدرنیزاسیون اقتدارگرایانه دولتی به علاوه آزمونهای تلخ دوره استعمار در بحبوحهای از نابسامانیهای اقتصاد ملی بود. «سیدجمال اسدآبادی» و «محمد عبده» پیشکسوتان این جریان هستند.
3⃣ نسل سوّم: سومین نسل، نسل جنگ جهانی نخست در اوائل قرن بیستم است. نماینده برجسته این نسل «سعد زغلول» تحصیل کرده دانشگاه الازهر و از شاگردان سید جمال است که گروهی به نام «وفد» با آرمان استقلال طلبی مصر را تشکیل داد و رهبری قیام 1919 را در برابر انگلستان برعهده داشت.
4⃣ نسل چهارم: چهارمین نسل، نسل جنگ جهانی دوم است. این دوره با تشکیل دولت اسرائیل در سال 1948 و آغاز جنگ سرد، شرایطی پرعسرت و مناقشه آمیز برای مصر پدید آورد. انشعاب یک طیف افراط در اخوان المسلمین و رونمایی از طیف قطبی آن، به نمایندگی «سید قطب» را از این نسل می توان یاد کرد. «طه حسین» و ظهور تفکرات سکولار و لیبرال در این نسل فراز و فرود جدی داشته است. تکاپوهای«جمال عبدالناصر» و اقدامات پان عربی و ضدیت با امپریالیسم از نقش آفرینی مهم کنشگران این نسل، محسوب می شود.
5⃣ نسل پنجم: پنجمین نسل، نسل پس از دهه 70 و قرن بیستم و نسل «دیپلماسی ناکارآمد دولتی، در تحت الحمایگی جدید غربی و صلح با اسرائیل» است. نماینده برجسته این نسل «انور سادات» و «حسنی مبارک» بودند و شکل گیری طیف اصلاحی اخوان المسلمین، به رهبری«حسن الهضیبی» در این نسل تبلور دارد.
6⃣ نسل ششم: ششمین نسل، نسلی نوپدید و در حال ساخته شدن در میانه ی فضاهای مدرن سکولار با افقهای پست مدرن مابعد سکولار است. گروههای جدید اجتماعی مانند جوانان و زنان بویژه از طبقات متوسط شهری که برخلاف نسلهای پیشین در محدوده انواع ایدئولوژیهای لاک و مهر شده در قالبهای ناسیونالیستی، سوسیالیستی، لیبرالیستی و اسلامیستی نمیاندیشند. حتی دموکراسی و حقوق بشر برای آنها بیش از اینکه حکم یک نسخه ایدئولوژیکی داشته باشد؛ صورتی تازه از زندگی اجتماعی است. نوعی منطق و زبان متفاوت برای همزیستی کثرت آلود امروزی و روشی نسبتا رضایتبخش برای حل اختلافات است از مختصات آنهاست. فناوری اطلاعات و ارتباطات و امکانات کمتر قابل کنترل چندرسانه ای، شرایط تازه ای از پویایی و خلاقیت و تحرک و معنا سازی و ابتکارات در مقیاس جهانی برای این نسل فراهم آورده است.
مطالعه کامل⬅️↙️
yun.ir/n83s6g
🏷 #جریان_شناسی #آینده_نگاری #اصلاحات_دینی #مصر #مسعود_فراستخواه
🌐 کانال علمی - تخصصی مسائل جهان اسلام(مُسْلِمْنا)
➣ تلگرام:
➣ https://t.me/Muslimnair
➣ ایتا:
➣ https://eitaa.com/muslimnair
➣ واتس اَپ(1):
➣ https://chat.whatsapp.com/H7nizlXGUrP2CtEK6UrE2J
مسلمنا muslimnair
⚡️جریان شناسی سیاسی مرحوم آیت الله موسوی تهرانی؛ اسلام سنتی یا اسلام سکولار؟
✍️به قلم: سید علی بطحائی
➣ https://eitaa.com/muslimnair مُسْلِمْنا
▪️بالاخره پس از هشتاد و هفت سال عمر بابرکت، مجاهدت علمی و تدریس پژوهش محور در سطوح عالیه، استاد آیت الله معظم سید رسول موسوی تهرانی (ره) دارفانی را وداع و حوزه علمیه قم، داغ فراق این وزنه علمی را به چشم خود دید.
▪️بررسی واکنش های برخی افراد پس از رحلت این عزیز، این تلقی را تقویت کرد که معظم له به جبهه سکولار منتسب است. غایت پنهان در ارائه این پیامها، نشان دادن چهره ای نادرست از مشرب سیاسی بزرگان حوزه علمیه سنتی است. همچنین در ورای آن عکس العمل های بی پشتوانه، یارگیری عقبه ای غیرواقعی از سکولاریسم در حوزه علمیه قم به چشم می آید. به همین مناسبت در یادداشت پیش رو به جریان شناسی فکری استاد معظم می پردازیم و روشن خواهد شد که با توجه به غنا و تنوع گفتمان اسلام سنتی در تعامل با سیاست، مجالی برای بروز و عرضه اندام سکولاریسم در منش بزرگان حوزوی وجود ندارد.
🔹یکم. اشراف بی نظیر معظم له به تراث فقهی و اصولی هزار ساله امامیه، تسلط حیرت انگیز به تاریخ علم اصول و بکارگیری آن در تحلیل های فقهی، تدریس متبحرانه فقه و اصول سنتی با لحنی شیوا و همه فهم تنها گوشه ای از روش علمی آن یگانه دوران بود. با اینکه بسیاری از سیاسیون، صاحب منصبان، قضات پرنفوذ از محضر آن استاد بهره وافر بردند؛ ولی آن عزیز کمترین چشم داشتی به قدرت، مکنت شاگردان مبسوط الید خود نداشت. نکته اینکه، معظم له تا پایان دهه هفتم از زندگی خود در منزل استیجاری با مشقت زندگی و به همت واعظ مردمی، استاد حاج شیخ حسین انصاریان سالهای آخر عمر خود را در منزل جدید گذارند. این مهم تنها گوشه ای از استقلال و استغنای بزرگان حوزه در تعامل با نظامات سیاسی را پیش روی جامعه دینی ترسیم می کند.
🔸دوم. تا کنون طیف های متنوعی از سطح رابطه اسلام سنتی و سیاست احصا شده است. میزان التزام به نظم سلطانی در فتوا، بی توجهی به فلسفه قدرت، اهتمام به فقه فردی و احوال شخصیه، اولویت نگاه به حاکم مطلوب و برتری آن بر حکمرانی سیستماتیک شایسته، نگاه های متفاوت به مناسبات با جهان اسلام و تقریب باعث بوجود آمدن گونه های متنوعی از عالمان سنتی در حوزه علمیه قم شده است. این مدل های متکثر، باعث شده تا برخی بدون اشراف و اطلاع از آن دیدگاه ها، اسلام سنتی را با سکولاریسم یکسان فرض کنند و به اشتباه برخی مواضع سنتی ها را در زمین سکولاریسم تحلیل کنند.
🔹سوم. محوری ترین مسئله سنتی ها، اجرای احکام کلاسیک در جوامع اسلامی است. شکل و قالب حکومتها اعم از پادشاهی، دموکراسی، دیکتاتوری، ولایت فقیه و پارلمانی اصلا برای فقیه سنتی موضوعیت ندارد. تنها هدف سردمداران اسلام سنتی، تحقق فرامین شرع در جامعه است. اگر هر حکومتی بدین مطلوب عمل کرد، آن مدل سیاسی قابل اعتماد و مطلوب است و الا زبان انتقاد و لحن اعتراض سنتی ها برای تحقق فرامین شرع باز می شود.
🔸چهارم. بررسی مواضع و مخالفت های استاد معظم پس از برپایی انقلاب اسلامی ایران از مخالفت با برخی احکام قضایی، بی توجهی به احکام شرع و مقابله با افراط گری ها روشن می کند که این تیپ از مواضع از دل اسلام سنتی و رعایت احکام شرعی خارج و ربطی به سکولاریسم ندارد. دال مرکزی اعتراضات آن فقیه پارسا، دوری از احکام فقه سنتی و اعراض از خط کشی های فقهای سنتی است. این مواضع و مخالفت ها، در چارچوب فقه سنتی قابل تحلیل و اساسا ربطی به سکولاریسم ندارد. چون سکولاریسم اندک نگاهی به اجرای شریعت ندارد و دغدغه ای برای تأمین فرامین شارع ندارد. به تعبیر استاد حجه الاسلام و المسلمین دکتر مهدی فرمانیان در کتاب درسنامه جریان های فکری معاصر که «طرفدار اسلام سنتی، هیچگاه سر از سکولاریسم در نمی آورد».
🔹النهایه: با توجه به فقدان منبع قابل اعتماد در مورد تنوع رابطه اسلام سنتی و انواع حکومتها در ادوار تاریخی و ارائه مدل های متکثر از کنش علمای سنتی شیعه با حاکمان، پیشنهاد استخراج این مدلها، تحلیل شباهت و تمایزات آنها از یکدیگر و همچنین تفاوت ماهوی اسلام سنتی با سکولاریسم در قالب رساله های دکتری و پایان نامه های سطح چهار حوزه را به دانشجویان عزیز، طلاب محترم و جریان شناسان را مورد تأکید قرار می دهیم.
🏷 #اسلام_سنتی #فقه_سنتی #اسلام_سکولار #جریان_شناسی #سید_رسول_موسوی_تهرانی #پیشهاد_پژوهش
🌐 آدرس کانالهای علمی - تخصصی مسائل جهان اسلام(مُسْلِمْنا)
➣ تلگرام:
➣ https://t.me/Muslimnair
➣ ایتا:
➣ https://eitaa.com/muslimnair
➣ سروش پلاس:
➣ https://splus.ir/muslimnair
➣ روبیکا:
➣ https://rubika.ir/Muslimnair
➣ بله:
➣ https://ble.ir/muslimnair
➣ واتس اَپ:
https://chat.whatsapp.com/H7nizlXGUrP2CtEK6UrE2J