🔰چرا ایران در توسعه عقل شکست خورد؟ آیا دین‌زدگی سبب پس‌رفتِ عقلانیت و فلسفه شد؟ 🔶شوکران بیست‌ویکم با دکتر کریم مجتهدی 🔸فیلسوف، غرب‌شناس، استاد پیشکسوت دانشگاه تهران، چهره‌ ماندگار فلسفه، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دارای مدال طلای جهانی ابن‌سينا 📺 پخش: دوشنبه، ۲۰ آبان ۱۳۹۸، ساعت ۲۱، شبکه چهار 🔹مجتهدی در ۱۸سالگی به فرانسه رفت و در دانشگاه «سوربن» ‌پاريس به تحصيل فلسفه در دوره‌ كارشناسی ارشد و‌ دكترا  پرداخت. سال ۱۳۴۳ به ايران بازگشت و در دانشگاه تهران مشغول تدريس شد. او بیش از نیم قرن است که به تدریس و پژوهش فلسفی اشتغال دارد. #فلسفه #سنت #تجدد #عدالت #غرب #اندیشه #عقلانیت #دین ⚜ @lotfi74

🎥انقلاب و اندیشه؛ جنگِ ناممکن‌ها؟ 🔸کسانی جمع می‌شوند تا حرفی بزنند، اما کسان دیگری به جان آن‌ها می‌افتند! این در خط درست #انقلاب نیست و منافات با #آزادی_های_اساسی و سیاسی دارد. 🔹فضای جامعه اسلامی، فضای باز است و صاحبان اندیشه‌های مختلف، می‌توانند سخن خود را ابراز کنند. به جنگ افکار رفتن، فقط با بیان #فکر و #اندیشه ممکن است. #سالگرد_انقلاب ▫️ دلایل، قوی باید و معنوی نه رگ‌های گردن به حجت قوی #سعدی ⚜ @taammolat74

🔰اسلام‌شناسیِ شریعتی ✍️ سیدجوادمیری 🔘 بخش ۱ از ۲ 🔸۲۹ خرداد چهل و سومین سالگرد دکتر #علی_شریعتی است. او را جهانی‌ترین متفکر معاصر ایران نامیده اند که در قرن بیستم اندیشه هایش و آثارش مرزهای جغرافیایی ایران و جهان اسلام را درنوردید و در عرصه جهانی به عنوان اندیشمندی بی بدیل -بیرون از سنت فکری اروپایی/آمریکایی-مطرح شد. 🔹در این ۴۳ سال بحث های مهمی درباره اندیشه های شریعتی مطرح شده است ولی هر چه دقیق تر به صورتبندی های موجود در باب افکار شریعتی نظر می اندازیم به نکته جالبی می رسیم و آن "معاصرت مداوم" شریعتی است و توگویی او کماکان "قدرت دیالوگ" با اکنونیان و اینجائیان را دارد و این توفیق اندکی در حوزه فکر و #اندیشه نیست. 🔸نکته جالب توجه دیگر در باب شریعتی این است که نسل جدیدی در حوزه علوم اجتماعی و انسانی و #فلسفه_انتقادی در بیرون از ایران در آسیا و اروپا و آفریقا و آمریکا پا به عرصه آکادمی گذاشته اند که در اندیشه های شریعتی امکان طرح نوین ایده‌های #عدالت و #معنویت و #عقلانیت و #آزادی را می یابند و اینان تلاشی دوباره در بازسازی گفتمان شریعتی به عنوان الگوی آلترناتیو آغاز کرده اند که در سالهای پیش روی ثمره این جنبش نوین آشکار خواهد شد. 🔹یکی از بحث هایی که اکنون و فردای ایران و جهان اسلام را درگیر خود کرده است موضوع "اسلام" به مثابه یک دین و نظام معنایی و جهانبینی و مدل حکمرانی است. 🔴اولین پرسشی که در اینجا مطرح می گردد این است که "اسلام" چیست؟‌ برای درک چیستی و صورت و محتوای اسلام ما نیازمند شناخت از پدیده ای به نام دین در جهان انسانی هستیم و سپس یک نوع از این پدیدار به نام "اسلام" که بخشی از موجودیتی عام به عنوان دین است. 🔸شریعتی درسگفتارهای خویش در باب دین و اسلام را ذیل موضوع "شناخت اسلام" مطرح کرد و در مجموعه آثارش با عنوان "اسلام‌شناسی" به چاپ رسیده است. ✔️[ادامه دارد...] ⚜️ @taammolat74

🔰 راه بی‌بازگشتِ اندیشیدن ✍️ میلاد نوری 🔘 بخش 1 از 2 🔸فراز و فرود تاریخی، ساختارها را بر افراد تحمیل نمی‌كند چراكه خود ایشان بخشی از این فراز و فرودند. #ساختار را همین كسانی می‌سازند كه در میان آن گرفتار شده‌اند. نسبتی دوسویه میان جزء و كل برقرار است. بسیاری از مردمان نمی‌دانند كه چرا #زندگی می‌كنند و شایسته كدام مسیر و غایتند؛ اینها رنج‌كشانی‌اند كه حاصل دسترنج‌شان نانی است كه بر سفره دیگران است؛ دیگرانی كه بر اسب نادانی ایشان می‌تازند. كسی را یارای آن نیست تا این اسب را به زیر كشد زیرا اگر لب گشاید و از جایگاه پر از رنج آنان سخن گوید، اول كسی كه بر او خواهد آشفت همین رنجورانند كه نادانی خود را می‌پرستند. ایشان دشمن هر كسی‌اند كه بیچارگی‌شان را گوشزد می‌كند. 🔹ساختارها «اندیشه» را به انزوا می‌رانند؛ كسانی به دشمنی با آن برمی‌خیزند، #اندیشه را به سُخره می‌گیرند و هرگونه تلاش برای «فهمیدن» را رنج بی‌حاصل می‌دانند، حال آنكه رنج «نادانی» را انكار می‌كنند. اگر روزی فروغ اندیشه‌ای در ذهن كسی بدرخشد كه به هزار جان كندن، ارمغانی برای جان‌های آگاه آورده است، پاسبانِ باورهای مألوف بر آن می‌شود تا این شمع را فروكشد. آن رنجوران و این پاسبانان برای كشتن اندیشه هم‌داستانند. آن یكی از خوابگردی خود آسایشی ساخته و این یكی از پاسبانی خود منزلتی فراچنگ آورده است. 🔸كسانی نیز نظاره‌گر خویشند. هر روز هزار بار از آنچه داشته‌اند، می‌گسلند و راه نو می‌جویند. #اندیشمندان در افق اندیشه‌های نو سیر می‌كنند؛ افقی سوی بینش‌های مألوف است. ایشان را یارای سخن نیست اما قدرت سكوت نیز ندارند؛ اگر دم دركشند با وجدان خویش دست‌ به گریبانند و اگر سر بر كنند، گرفتار طعن كسانی كه نیندیشدن را پیشه كرده‌اند؛ كار ایشان ستیزه كردن با #عادت‌ها و فراخواندن به راه بی‌بازگشت «اندیشیدن» است. ✔️ [ادامه دارد...] ⚜️ @taammolat74

📍 سفر اندیشه‌ها چشم اندازی نوین برای فهم مواجه ما با نظریه‌ها شاید اول‌بار #ادوارد_سعید است که از استعاره #سفر برای نظریه و #اندیشه سخن می‌گوید. اندیشه‌ها در یک مکان و زمان محدودی نمیشوند و سفر می‌کنند و این اتفاق بسیار مهمی است. برخی اندیشه‌ها از مکانی به مکانی دیگر و گاه از زمانی به زمان دیگر سفر می‌کنند و قرن‌هایی را در می‌نوردند. برای متفکری که تلاش دارد اندیشه‌های او عالم گستر باشد این امر چه قدر می‌تواند کلیدی و بزرگ باشد. وقتی به بزرگانی مثل #افلاطون میرسیم که اندیشه‌هایشان 25 قرن در طول زمان سفر کرده و به ما رسیده و هنوز ما به بسیاری از ایده‌های او می‌اندیشیم، این می‌تواند معجزه مهمی باشد. ⚜️ @Taammolat74 👇👇👇

🔹 سفر نظریه‌ها و اندیشه‌ها با خوانش و قرائت یک نظریه متفاوت است. اینکه ما مفسر خوبی برای نظریه ها باشیم به معنای سفر نظریه ها نیست، بلکه میتوان آن را شکلی از نظریه زدگی خفیف دانست. ایده سفر نظریه ها وقتی به جد به کار می آید که پای نظریه سازی به میان آید. بنابراین اندیشه در ابعاد مختلف سفر می‌کند و وارد دستگاه های فکری مختلف می‌شود و توسط متفکران گوناگون برگرفته می‌شود و با ایده‌های تازه‌ای گره می‌خورد و تلفیق می‌یابد و در عالم اندیشه نظریات جدید ساخته می‌شود. اینها اشکال سفر اندیشه است. 🔹 مصرف منفعلانه اندیشه‌ها، سفر اندیشه نیست. برای سفر اندیشه کارگزاران خاصی لازم است. این مسئله برای ما از اهمیت بیشتری برخودار است چراکه در ایران اندیشه‌ها سفر نمی‌کنند، و عمدتا مصرف ترجمه‌ای دیگری هستند - آنهم منظور از دیگری فقط غرب است و آنهم نه ترجمه کامل، بلکه محدوده به چند کشور! - لذا ما با سفر اندیشه در ایران مواجه نیستیم. جامعه دانشگاهی ما تماما منفعل اندیشه‌های دیگران شده است. 🔹اندیشه‌ها در ایران خودسازی نشده است؛ باید اندیشه‌ای که وارد می‌‌شود خودسازی شود و وارد یک دستگاه فکری تازه بشود و الا تکرار ناقص ایده‌ها ما را به جایی نمیرساند.استفاده مقلدانه از نظریه ها خطای فاحشی است که موجب میشود دنیای خود را درست متوجه نشویم. 🔹برای خروج از این ایده، نیازمند فضای فکری نقدانه هستیم. در کنارش باید اندیشمندان مستقل و هویت‌مند شکل بگیرند. متفکران خردمندی که ایده‌های خود را بازسازی کنند و خلاقیتشان را به منصه ظهور بکشانند. طبعا نیازمند نوعی از تعلیم و تربیت هستیم که این انسان‌ها را بسازد. مشکل از نهادسازی ماست. نهاد آموزش عالی ما، متفکر مستقل تربیت نمی‌کند، انسان مقلد می‌سازد که خادم اندیشه‌های دیگرانی است که بی ربط با فرهنگ و جامعه ماست. #اندیشه #نظریه‌ها #سفر_اندیشه #مصرف_اندیشه #بومی_‌سازی_علم #نهاد_علم_در_ایران #علوم_انسانی_مدرن ⚜️ @Taammolat74

🔰همینقدر نمایشی ؛ همینقدر سیاست‌زده 🔸 دیدار رئیس‌جمهور با #رضا_داوری اردکانی، بیش از آنکه تلاشی برای نزدیک کردن #سیاست و #اندیشه باشد؛ نمایشی و سیاست‌زده است! و چیزی از شکاف عمیق میان سیاست و فلسفه کم نمی‌کند. دولت نه برنامه‌ای برای استفاده عملی از نقدهای داوری دارد و نه ساختاری برای شنیدن و تحلیل چنین اندیشه‌هایی! 🔹 آن‌چه ایران امروز به آن نیاز دارد، فراتر از دیدارهای نمایشی است؛ ایران به نقشه‌ای دقیق، عملیاتی و مبتنی بر تفکری منسجم نیاز دارد که بتواند #توسعه را در چارچوب بومی و متناسب با شرایط فرهنگی و اجتماعی کشور تعریف کند. تنها در این صورت است که #تفکر، از جایگاه نمایشی به عرصه عمل وارد خواهد شد. 🔱 @Taammolat74

📮 "#دانشجو بودن یعنی #مقاومت در زمانه‌ای که #حقیقت در انزواست؛ در زمانه‌ای که #علم به زنجیر #سود بسته شده و #اندیشه در ازدحام #بازار گم شده است. در دنیایی که علم را به معامله بدل گشته، #روز_دانشجو، روز بزرگداشت ایستادگی است، نه صرفاً تبریک! این روز، یادآور آنانی است که علم را زنده نگاه داشتند، نه فروختند! دانشجو بودن، فریاد زدن حقیقت است." ⚜️ @Taammolat74

📍 یادداشت | «شانه‌ای برای زلف‌های آشفته» طرح حافظ شیرازی برای ساماندهی اندیشه ▪️ اگر از شما بخواهند درباره ساماندهی #اندیشه و #علم سخن بگویید، چه می‌گویید؟ شاید هزاران #کلمه بشنوید و صدها ایده به میان آورید. اما #حقیقت این است که هیچ طرحی، نمی‌تواند به اندازه این بیت #حافظ، با چنین ظرافت و اختصار، تصویر ساماندهی اندیشه را ترسیم کند. ⚜️ @Taammolat74 👇👇👇

🔸او در یک حرکت هنرمندانه، شانه‌ای را در دستان #قلم می‌گذارد و با آن زلف #سخن را مرتب می‌کند؛ گره‌های آشفتگی را باز می‌کند و رخ اندیشه را از #نقاب ابهام بیرون می‌آورد. چه خوش گفته است حافظ، که در نهایت، تمام آنچه درباره نظم و ساماندهی باید گفت، همین تصویر #شاعرانه است: قلمی که دنیای بی‌نظم افکار را به جهان زیبای #دانش بدل می‌کند. 🔹"رخ اندیشه" در این بیت نمادی است از حقیقتی که در پس حجاب ناپیدایی پنهان است. حافظ با ظرافت، قلم را وسیله‌ای می‌داند که این #حجاب را می‌درد و حقیقت را آشکار می‌کند. این اشاره‌ی شاعرانه به نقشی است که نوشتار و زبان در بازنمایی دانش و انتقال آن داشته‌اند. اندیشه‌های پراکنده، بی‌سامانی را به همراه دارند، اما قلم، این ابزار جاودانه، پلی می‌سازد میان ذهن و متن، میان #تفکر و #تاریخ. 🔸او قلم را شانه‌ای می‌داند که زلفِ سخن را از آشفتگی به لطافت و زیبایی درمی‌آورد. این #استعاره نه تنها نشانگر #هنر و مهارت #نویسندگی است، بلکه به بعد معرفتی قلم نیز اشاره دارد. زلفِ سخن، اگرچه می‌تواند زیبا باشد، اما اگر شانه‌ای نباشد، درهم و ناشفاف باقی می‌ماند. قلم، با نظم‌دادن به این آشفتگی، سخن را به ابزاری برای ساختن #فرهنگ، #اندیشه و #تمدن بدل می‌کند. 🔹آلان که کیبوردها جای قلم را گرفته‌اند، شاید نقش آن برایمان کمرنگ شده باشد. دنیای امروز، با تمام شلوغی‌هایش، بیشتر از همیشه به #قدرت قلم نیاز دارد؛ قلمی نیاز داریم که راهبر باشد؛ قلمی که نه فقط بنویسد، بلکه سامان دهد، نور بیفشاند و #معنا خلق کند. این جنس قلم، هنوز هم نیرویی است که فرهنگ و تمدن را پیش می‌برد. 💢 امروز، میان سیلاب واژه‌ها و تصویرها که بی‌وقفه از صفحه‌نمایش‌ها جاری می‌شوند، این پرسش جدی‌تر از همیشه است که آیا هنوز به شانه زدن زلفِ سخن می‌پردازیم؟ یا در هیاهوی بی‌نظمی دنیای دیجیتال، رسالت نظم بخشیدن به اندیشه و کلام را فراموش کرده‌ایم؟ ⚜️ @Taammolat74

🔸#احسان_علیخانی و تیم سازنده «جوکر» با مهارت شعار شادی‌آفرینی را به ابزاری برای پنهان کردن بی‌محتوایی برنامه تبدیل کرده‌اند. حضور چهره‌های شناخته‌شده و شوخی‌های سطحی نه تنها به غنای برنامه نمی‌افزاید، بلکه به نوعی زنگ خطر برای کاهش استانداردهای فرهنگی و هنری است 🔹 این نوع برنامه‌ها #مخاطب را به مسیری می‌برد که به جای مواجهه با مشکلات و تأمل در آنها، با خنده‌های سطحی و گذرا از کنار مسائل عبور کند. آیا واقعاً جامعه به همین جنس طنزِ سطحی و فراموشی‌ساز نیاز دارد؟ آیا مردم امروز، خسته از صخره‌های سخت واقعیت، خودخواسته به آغوش این لودگی‌ها پناه می‌برند تا اندکی از بار زندگی‌شان کاسته شود؟ 🔸اینکه بگوییم «اگر همین طنز سطحی هم نباشد، دیگر برنامه‌ی مفرحی باقی نمی‌ماند» در واقع توجیهی برای تداوم وضعیت موجود است. همچون سر در برف فرو بردن است؛ گویی جامعه را به #غفلت و سرخوشی #عادت می‌دهیم تا از دیدن واقعیت‌های سخت و آزاردهنده‌ی #زندگی باز بماند. 🔹از سوی دیگر، این ادعا که طنز مسئولانه صرفاً شعاری است و کارکردی ندارد، بهانه‌ای است برای فرار از دشواری خلق محتواهای معنادار. طنز مسئولانه، اگر درست طراحی شود، نه تنها شعاری نخواهد بود، بلکه می‌تواند جامعه را به #تفکر وادارد و خنده‌ای بیافریند که از عمق فهم و #همدلی سرچشمه می‌گیرد. 🔸اینکه طنزهای سطحی و لودگی‌های رسانه‌ای به‌طور #سیستماتیک تولید و ترویج می‌شوند، تصادفی نیست. در اقتصادی که به تثبیت وضعیت موجود نیاز دارد، رسانه‌ها به‌جای اینکه جرقه‌ای برای #تغییر باشند، ابزار #کنترل و بی‌حس کردن ادراک جامعه می‌شوند. 💢 این طنزهای سطحی، نه فقط تفریح، که ابزاری برای مدیریت ادراک و تثبیت سلطه‌اند. جایی که #اندیشه و تغییر باید راهگشا باشند، طبقه‌ی سلطه خوراک رسانه‌ای را چنان تنظیم می‌کند که ذهن‌ها به سرگرمی سطحی خو بگیرند؛ جوکر مصداق بارز این #مهندسی ادراک است. ⚜️ @Taammolat74

📍مذاکره و تجربه؛ چرا راهبرد مذاکره تجربه نمی‌شود؟! 🔸اتمسفر سیاسی معاصر، با ساختاری درهم تنیده، زمینه‌ای فراهم آورده است که #ذهن_عمومی تنها راه #پیشرفت آینده را از طریق #مذاکره متصور شود؛ مذاکره‌ای که در این ساختار، از طریق هجمه‌ای ترکیبی، خط روایی واحدی را ترسیم می‌کند و گویی این تنها مسیر یگانه برای بهبود شرایط را پیشنهاد می‌دهد. 🔹#بحران واقعی در اینجاست که #منتقدین نتوانسته‌اند مسیرهای دیگری به‌عنوان #آلترناتیو برای خروج از وضعیت موجود، پیشنهاد دهند. در نتیجه، توانایی تشریح راهبرد رهبری از نفی مذاکره با #چالش همراه می‌شود. 🔸در این میان، #مسئله کلیدی در فقدان زبانی جامع و ادبیاتی تحول‌آفرین نهفته است؛ زبانی که بتواند پلی بین #افکار و ایده‌های متنوع جامعه بسازد و به آن‌ها جانی تازه بخشد. زبانی که به عنوان پل پیونددهنده #اندیشه‌ ها و ایده‌های مختلف، باید فضای مشترکی ایجاد می‌کرد، اما به دلیل خلأ ایده‌نظری و ضعف رسانه‌ای، از تحقق آن باز مانده است. 🔹این #ضعف زبانی، به نوبه خود، موجب می‌شود که طرح #انقلاب ما برای جامعه به یک ابهام تبدیل شود؛ چرا که بدون وجود چارچوب زبانی جامع، نمی‌توان الگوهای متنوع و چندبعدی تغییر را به وضوح بیان و در جامعه همسو ساخت. 🔸رویکردهای مختلف، از تحلیل‌های مقایسه‌ای تا تبیین‌های کمی، اگرچه هر یک به نوبه‌ی خود در کشف جزئیات و تفاوت‌های ساختاری ارزشمندند، اما به زبانی مشترک برای همگامی جامعه منجر نمی‌شوند؛ زیرا ناتوانند زمینه‌ساز #دیالوگ همه‌جانبه و همدلانه میان اقشار مختلف باشند. 🔹اینجاست که وظیفه‌ای مهم اما اساسی، بر عهده‌ی #حلقه_میانی جامعه قرار دارد؛ حلقه‌ای که باید با تکیه بر #هنر #واژه و عمق #اندیشه، زبان مشترکی را ایجاد کند تا ایده‌های مشخص و تصویری روشن از افق‌های پیش رو را به جامعه عرضه کند. 💢 این حلقه میانی، نقطه اتصالی میان تجربیات و دیدگاه‌های متنوع، بستر گفتگویی چندبعدی خواهد بود که از تحریف‌ راهبردها و سیاست‌های رهبری توسط جریانات ناهمسو محافظت می‌کند و زمینه‌ساز اجتماعی شدن آن‌ها به صورت معنادار و مستحکم می‌شود. ⚜ @Taammolat74