💡#هویت_تاریخی حوزه طهران:
✍ در گذشته چنین بود که برای تقویت علمی و معنوی #حوزه_تهران از برخی علمای بزرگ دعوت می‌کردند تا با اقامت در این شهر بر وزانت حوزه آن بیفزایند و طلاب علم و عموم مردم از محضر ایشان استفاده کنند.
در شرح حال#میرزا_عبدالرحیم_نهاوندی دیدیم که #حاج_ملاعلی_کنی از وی میخواهد در دارالخلافه طهران رحل اقامت افکند. یعنی در شهری که همان موقع علمای شهیری چون حاجی کنی، #ملا_هادی_مدرس_طهرانی، #آقا_علی_حکیم، #سید_اسماعیل_بهبهانی و... در آن حضور داشتند، با این حال به هنگام عبور عالمی بزرگ از تهران، سر راه او می‌نشینند و وی را متقاعد می‌سازند که در تهران بمانند. درحالیکه میرزا عبدالرحیم همان موقع حوزه درسی قابل اعتنایی در نجف داشت و به گفته تذکره نویسان در آن سفر خانواده‌اش او را همراهی نمی‌کردند و دو سال بعد توانستند از نجف به تهران بیایند. یعنی میرزا چنان مشغول امور شد که حتی نتوانست برای آوردن خانواده‌اش به نجف برود.
🔹این امر نه یک‌بار که در طول این دویست سال، بارها اتفاق افتاده است. علمای گذشته در عهد سلطنت و طاغوت چه درکی از ضرورت حضور در دارالخلافه و تقویت #حوزه_عاصمه داشتند که با پشت پا زدن بر ریاست و مرجعیت در مراکزی چون نجف و قم و از دست دادن توفیق مجاورت امیرمؤمنان(ع) و دیگر مشاهده مشرفه، در تهران اقامت می‌گزیدند؟
🔹حوزه عاصمه چه اهمیت ویژه‌ای داشت که بر خود لازم می‌دیدند در جهت تقویت آن جان‌فشانی کنند؟
🔹دیدگاه نخبگانی چون حاج ملاعلی کنی در رأس مرجعیت، مبارزه با استعمار و مقابله با طاغوت بودند در این زمینه چه بود که از علما و مدرسین بزرگ دعوت می‌نمودند در این شهر اقامت گزینند؟
💡 #راهبرد برای #آتیه_سازی حوزه تهران:
اکنون که متأسفانه حوزه تهران نسبت به گذشته، دوران ضعف خود را سپری می‌کند آیا بهتر نیست به همان راهبرد پسندیده علمای سلف تمسک کرد؟ ما بر این عقیده‌ایم ضرورتی که در زمان حکومت طاغوت باعث حضور علما و حکمای بزرگ در دارالخلافه طهران می‌شد امروز و در دوران حکومت اسلامی بیش از پیش احساس می‌شود تا با تقویت حوزه عاصمه، بر مناسبات حوزه و حاکمیت و حوزه و مردم افزوده شود. آیا چنین ضرورتی احساس نمی‌شود که با بازگشت یا هجرت مدرسین مبرز فقه و حکمت و علمای طراز انقلاب اسلامی به حوزه تهران و مراکز جمعیتی پایتخت، حوزه راهبردی عاصمه شیعه در جایگاه قوت خود قرارگیرد؟ جایگاهی که وجود در گام دوم انقلاب بسیار حیاتی است.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ آیت‌الله #حاج_شیخ_هادی_نجم‌آبادی (م۱۳۲۰ق/ ۱۲۸۰ش) از مجتهدین بزرگ تهران در دوران زعامت #حاج_ملاعلی_کنی و چندی پس از آن بود که در #محله_سنگلج زندگی می‌کرد. بسیاری از رهبران و فعالان #انقلاب_مشروطه یا از شاگردان وی بودند و یا با ایشان ارتباط داشتند.
🍃اگر بخواهیم در #تاریخ_حوزه_طهران فصلی با عنوان #خدمات_اجتماعی_حوزه بنگاریم، نام مرحوم حاج شیخ هادی در صدر آن می‌درخشد. برخی از اقدامات اجتماعی ایشان عبارت است از احداث: #بیمارستان، #داروخانه، #مدرسه، #حمام و #مسجد.
☘تاریخی‌ترین این بناها #بیمارستان_وزیری بود که بین سالهای ۱۳۱۴ تا ۱۳۱۸ق بنا بر وصیت #میرزا_عیسی_وزیر (وزیر شهر تهران) و با همت و تلاش #شیخ_هادی_نجم_آبادی ساخته شد.
🔹جالب است بدانید که ایشان با روحیه جهادی که داشت، خودش و فرزندانش دست به کار شده و به ساختن بنای بیمارستان و کاه‌گل کردن آن می‌پرداختند.
💉اولین عمل جراحی این بیمارستان #عمل_آپاندیس بود که وقتی جراح آلمانی بیمارستان آماده عمل شد، مجتهد بزرگ شهر، مرحوم حاج شیخ هادی نجم آبادی هم روپوش سفید پزشکی پوشید و به اتاق عمل رفت و علاوه بر کمک، به دقت به کار دکتر نگاه می‌کرد.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
📜 تصویر فوق برگه‌ای است از فهرست کتابخانه #مدرسه_مروی که در چهارم جمادی‌الاول ۱۲۹۹ق و در زمان تولیت #حاج_ملاعلی_کنی بر مدرسه، توسط کتابدار آن جناب #علی‌اکبر_طالقانی تنظیم شده است.
🔹این فهرست شامل مجموعه کتبی است که توسط #محمدحسین_خان_مروی، #میرزا_محمد_اندرمانی، حاجی کنی و دیگران تهیه و بر کتابخانه وقف شده است. این فهرست ارزشمند ۸۸ صفحه دارد.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ #میرزا_محمد_اندرمانی اهل روستای اندرمان است که در شهرری در مجاورت #امامزاده_سید_ابوالحسن(ع) قراردارد. از مرحوم میرزای اندرمانی نقل شده: من به این مقام علمی و عملی و ریاست روحانی نرسیدم، مگر به برکت مواظبت به زیارت امامزاده سید ابوالحسن(ع) و برکات حرم شریفش.
🔹میرزا محمد اندرمانی قبل از #حاج_ملاعلی_کنی در تهران زعامت و مرجعیت داشت.
📖#اعتمادالسلطنه در #المآثر_و_الآثار دربارۀ میرزا محمد اندرمانی چنین آورده است: «ملا میرزا محمد اندرمانی طهرانی از درجۀ نخستین مجتهدین بود و به بسط ید و نفاذ امر و قبول کلمه، امتیازی بیّن داشت و از این جهت مدرسۀ فخریۀ طهران مدت‌ها به‌دست وی بود. الحق، مشارالیه انعم الله برضوانه علیه، در ترویج شرع و اغاثۀ ملهوفین و قضاء حاجات مسلمانان و فصل خصومات از روی قوانین اسلام و موازین مذهب حق به عمر خود کوتاهی نکرد و غالباً بر کافۀ علماء دارالخلافه ریاست و تقدم داشت؛ نوّر الله مرقده.»
🍂وفات آن عالم ربانی و مرجع عظیم‌الشأن شب جمعه، آغاز ماه مبارک رمضان ۱۲۸۲ق/ ۲۸ دی ۱۲۴۴ش واقع شد. پیکر مطهرش پس از تشییع باشکوه به نجف اشرف انتقال یافت و در جوار بارگاه امیرمؤمنان(ع)، در حجرۀ علما که ۱۹ سال پیش از آن، علامه سید صدرالدین عاملی اصفهانی و #میرزا_مسیح_مجتهد و دیگران در آن دفن شده بودند، مدفون گردید.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
🥀روزهای نخست ماه صفر سالروز شهادت #شهید_رابع است؛ شهید آیت‌الله #شیخ_محمدباقر_اصطهباناتی که در وقایع مشروطه در شیراز به شهادت رسید.
این عالم مجاهد در حوزه تهران در فقه و اصول از محضر #حاج_ملاعلی_کنی و در حکمت از دروس #آقا_علی_مدرس و #میرزا_ابوالحسن_جلوه بهره برد.
📜 سند بالا اعلامیه آیت‌الله #سید_عبدالله_بهبهانی است که از همگان دعوت نموده تا در مجلس فاتحه شهید شیخ محمدباقر اصطهباناتی که در #مدرسه_سپهسالار_قدیم برگزار می‌شود شرکت نمایند.
🔹متن اعلامیه:
«خدمت عموم انجمنهای محترمه متحده متحابه دارالخلافه زیدت توفیقاتهم و جمعت آرائهم فی حفظ بیضة الاسلام و قواعد دین خیرالانام اظهار می‌شود بر همه مخفی و پوشیده نیست که جناب مستطاب حجت‌الاسلام شیخ محمدباقر مجتهد اصطهباناتی در شیراز شهید گردیده و بر تمام مسلمین و برادران مؤمنین تعزیت داری و سوگواری در این باب واجب و لازم است؛ خصوصا سلسله جلیله اهل علم. لذا پس از تعزیت گویی به تمام اعضای انجمن های محترم اعلام می‌شود داعی به جهت اختصاصی که به شیراز و اهالی آن مملکت دارد از فردا صبح را که یوم پنجشنبه نهم [صفر] است در مدرسه مرحوم سپهسالار قدیم، اقامه مجلس فاتحه و تعزیت داری منعقد است، ان شاء الله همگی قدم رنجه داشته مستفیض شویم.
الداعی خادم الشریعه الطاهره عبدالله بهبهانی»
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
🗓 به مناسبت ۱۲ مهر سالروز رحلت فقیه مجاهد #حاج_ملاعلی_کنی
🔹خدمات عام المنفعه حاج ملاعلی و چرایی مقابله با #قرارداد_رویتر/ نفوذ صهیونیست، پشت پرده قرارداد رویتر
👇👇👇👇👇👇👇👇👇
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ روز گذشته کتاب «فیضیه تهران» با حضور جمعی از طلاب، اساتید و مدیران عالی حوزه و با سخنرانی حضرت آیت‌الله اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور در مسجد #مدرسه_مروی رونمایی شد.
📖 #فیضیه_تهران در ۵۹۲ صفحه به بیان شرح حال بیش از ۱۵۰ تن از مفاخر مدرسه مروی و سپهسالار قدیم می‌پردازد.
باتوجه به محوریت مدرسه مروی در حوزه تهران در ۲۰۰ سال گذشته، بیان شرح حال مفاخر آن به نحوی تبیین زندگینامه جمعی از علمای تهران است که در دو قرن گذشته در آن به فعالیت علمی و خدمات اجتماعی پرداخته‌اند.
از طرف دیگر از آنجا که متولیان این مدرسه، طبق وقفنامه باید از اعلم علمای دارالخلافه می‌بودند، بیان زندگینامه آنها به نحوی بیان تاریخ معاصر تهران و ایران است.
چراکه بعضی از این شخصیت‌ها عبارتند از:
مرحوم #حاج_ملاعلی_کنی، قهرمان لغو #قرارداد_رویتر و مبارزه با شکل‌گیری#فراماسونری در ایران،
و #میرزا_حسن_آشتیانی، مجتهدی که در خط مقدم مبارزه با #قرارداد_رژیم یا همان تنباکو قرار داشت.
به علاوه متولیان و اساتید این مدرسه در جریان مشروطیت و همگام با نهضت امام خمینی مجاهدت‌های فراوانی داشتند که در این کتاب بیان شده است.
📚نگارش کتاب فیضیه تهران برمبنای تاریخ وفات این شخصیت‌ها است (نه بر اساس حروف الفبا)، تا کتاب سیر تاریخی خود را حفظ کرده و مخاطب را با خط تحولات اجتماعی و سیاسی و دگرگونی فضای علمی حوزه آشنا سازد.
فیضیه تهران به پژوهش و نگارش #حمید_سبحانی_صدر ، با حمایت معاونت پژوهش حوزه علمیه مروی و با مقدمه تولیت معظم مدرسه حضرت #آیت_الله_تحریری توسط انتشارات #واژه_پرداز_اندیشه منتشر گردید.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
📷 تصویر آیت‌الله حاج #شیخ_عبدالرحیم_کنی یكى از نوادگان مرحوم #حاج_ملاعلی_کنى از علمای بزرگ #شهر_ری که در مسجد صحن مطهر حضرت عبدالعظیم (ع) اقامه جماعت می‌کرد.
وی از روحانیون مبارز و همراه با #نهضت_امام_خمینی (ره) بود که در #۱۵_خرداد سال ۴۲ به همراه دیگر علما و وعاظ بازداشت شد.
📖 مرحوم شریف رازی در جلد چهارم #گنجینه_دانشمندان درباره ایشان می‌نویسد:
«وى در سال ۱۳۲۳ق در زاویه مقدسه شهر رى و جوار سید الكریم حضرت عبدالعظیم حسنى علیهالسلام متولد شده ... و مقدمات و ادبیات را نزد والد ماجد خود شروع نموده و پس از اتمام آن مهاجرت به قم كرده و سطوح را از محضر آیتاللَّه آخوند ملا على همدانى و آیتاللَّه میرزا محمد همدانى استفاده و سطوح عالى را از مرحومین آیتین آقا میرزا محمد فیض و آقا میرزا محمد كبیر بهرهمند شده سپس از حوزه درس مرحوم آیتاللَّه حجت و آیتاللَّه حاج سید محمدتقى خونسارى و مرحوم آیتاللَّه العظمى حایرى مؤسس حوزه استفاضه نموده و در طول سالها با رشتههاى علوم اسلامى آشنا و باخذ دانشنامه مدرسى در رشته معقول و منقول نیز موفق و مسافرتى باعتاب عالیات نموده و از محضر آیات عظام نجف مانند مرحوم آیتاللَّه اصفهانى و آیتاللَّه آقا ضیاءالدین عراقى بهرهمند و بدریافت اجازه نائل [آمد].
آنگاه بوطن برگشته و در مسجد صحن مطهر به اقامه جماعت و ترویجات دینى و انجام وظائف مذهبى و روحى اشتغال دارند.»
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
#آسیب_شناسی_حوزه_تهران
⚡️روز گذشته پرچم گنبد #قبله_تهران حرم حضرت عبدالعظیم (ع) با حضور یکی از اساتید #حوزه_علمیه_قم تعویض شد.
🌿ضمن احترام فراوان به حجت‌الاسلام #سید_حسین_مؤمنی که از اساتید بنده بودند و برخی از دروس مقدماتی را از محضرشان استفاده کردم و در مراسم تعویض پرچم حضور داشتند؛
✍ دیروز که این تصاویر را دیدم اولین عبارتی که به ذهنم خطور کرد، این بود: از ماست که بر ماست!
☀️آستان حضرت عبدالعظیم (ع) قبله تهران است. اصلا به گواهی تاریخ آنگاه که #شاه_طهماسب_صفوی برای زیارت حضرت عبدالعظیم (ع) و نیایش خود #امام_زاده_حمزه (ع) از قزوین به شهرری آمد، از تهران گذر کرد و کثرت درختان و فراوانی آب و نزهت و صفای طهران نظر وی را به خود جلب کرد و از این‌رو در سال ۹۶۱ق به دستور او دیواری بر گرد تهران کشیدند تا آنکه بعدها و در زمان قاجار تهران به دارالخلافه تبدیل شد و حضرت عبدالعظیم (ع) نیز قبله تهران گردید.
▫️در تمام این دو سه قرن گذشته، علمای تهران و شهرری در تکریم و تعظیم حضرت عبدالعظیم (ع) از هیچ تلاشی فروگذار نکردند. چه بسیار عالمان و مراجع بزرگ تهران همچون #حاج_ملاعلی_کنی و بسیاری دیگر که طبق وصیت، در این حرم ملک‌پاسبان به خاک سپرده شدند.
✨حتی در این سالهای اخیر، استوانه‌های علم و عرفان تهران، کنج این حرم مقدس را آرامگاه خود برگزیدند.
اینها همه ارتباطی عمیق با هویت #حوزه_تهران و پیوند بدنه اجتماعی پایتخت با حوزه و روحانیت آن دارد که متأسفانه و ناخواسته، روز به روز رو به ضعف می‌گذارد.
الغرض، آیا شایسته و بایسته نبود که یکی از علمای تهران را برای تعویض پرچم قبله تهران در روز بزرگداشت حضرت عبدالعظیم (ع) دعوت نمایند؟
عبدالعظیم حسنی(ع) از عالمان و محدثان شیعه و اصحاب ائمه(ع) بود. آیا جا نداشت عالمان تهران یا همان شهرری را فرابخوانند؟ اصلا در این تصاویر چند طلبه و عالم می‌بینید؟!
👌شاید این امر از نظر بعضی چندان اهمیتی نداشته باشد، اما ما معتقدیم که اینها همه از تبعات کم‌اهمیت و کمرنگ شدن حوزه تهران در نظر متولیان امر و بالتبع عموم مردم است.
اگر در این صفحه اهتمام جدی به مرور #تاریخ_حوزه_تهران و #مفاخر_حوزه_تهران داریم، هدفمان نشان دادن هویت تاریخی آن برای احیای این حوزه استراتژیک است.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
📚مرحوم شریف رازی در کتاب گنجینه دانشمندان ج۴ ص۶۳۵ حکایت تشرف مرحوم #حاج_ملاعلی_کنی و #میرزای_شیرازی در حرم #حضرت_زینب (س) در شام را نقل می‌کند که به اختصار در ذیل می‌آید:
✍زمانی یک مسافر تهرانی که از مکه بازمی‌‌گشت، وارد نجف اشرف شد و به خدمت میرزای شیرازی رسید و به ایشان عرض کرد:
به مکه مشرف بودم، پول و توشه راه خود را گم (یا تمام) کردم. در مسجد الحرام به خداوند تبارک و تعالی پناه آوردم و حضرت ولی عصر (عج) را واسطه نمودم تا خرجی و پولی برایم فراهم شود و در مکه معطل نمانم.
روزها این کار را با التماس فراوان ادامه می‌دادم… تا آنکه یک روز هنگامی که پرده خانه خدا را گرفته، تضرع می کردم، دستی برشانه ام خورد! برگشتم و شخص محترم و باوقاری را دیدم. او به من گفت: چه حاجتی داری؟
نیاز خویش را بازگو کردم، او چند لیره به من داد و فرمود:
✨با این وجه خود را به نجف اشرف برسان و در آنجا خدمت #میرزا_محمدحسن_شیرازی برو و بگو «سیدمهدی» گفت: «با این نشانی که به همراه حاجی ملاعلی کنی در بازگشت از مکه به شام، زیارت حضرت زینب (س) رفتید و حرم را گرد و غبار گرفته دیده، مشغول نظافت شدید و با گوشه عبای خود، خاک و خاشاک را بیرون بردید؛ بیست اشرفی به تو بدهد.»
🔸میرزای شیرازی تا این سخن را شنید، بسیار متغیر شد و بسرعت برخاست و بیست اشرفی به آن مسافر داد.
آن شخص با خوشحالی تمام و پس از زیارت عتبات مقدسه به تهران مراجعت کرد و خدمت آیت‌الله کنی رسید و ماجرای خود را به طور مبسوط به ایشان گفت.
🔹حاجی کنی پس از شنیدن ماجرا فرمود:
آیا حواله ای آن آقا به من نداد؟
گفت: خیر؛
حاج ملاعلی بسیار گریست و سپس فرمود:
میرزا در نظافت حرم حضرت زینب (س) بسیار کوشش می‌کرد و این تلاش، توجه امام زمان (عج) را به خود جلب ساخته است.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ در زمان ناصرالدین شاه قاجار، تهران که جمعیتی در حدود ۲۵۰ هزار نفر داشت و جغرافیای آن بسیار محدود و منحصر به محله دولت، سنگلج، عودلاجان، چاله میدان و بازار بود، با نفوذ زنان بدکاره، دچار فساد اخلاقی نگران کننده‌ای شد.
🔹درست است که در همان سالهای میان ۱۲۹۰ تا ۱۳۱۰ق تعداد قابل توجهی از فقها و حکما و عرفا در کوچه کوچه این شهر به سر می‌بردند و بعدها کمتر چنین دوره‌ای یافت شد، و در مناسبت‌های مذهبی مثل ماه رمضان جمعیت بسیاری قریب یک دهم شهر در نمازهای جماعت شرکت می‌کردند و در ماه محرم، همه شهر به مثابه یک تکیه عزاداری بزرگ در می‌آمد، اما فساد و فحشاء به طور پنهان و خزنده در زیر پوست این شهر هزار حکیم جریان داشت.
🔸این فساد چنان دامنگیر عموم مردم و به ویژه اعیان شهر بود که در چندجای خاطرات اعتماد السلطنه نمونه‌هایی از آن با جزئیات گزارش شده است.
📖 اعتمادالسلطنه در ضمن خاطرات ۸ ربیع‌الاول سال ۱۲۹۹ق آورده است که شاه به رئیس پلیس تهران دستور داده زنان فاحشه را دستگیر و از شهر بیرون کنند، اما مشهور این است که مرحوم #حاج_ملاعلی_کنی به شاه نامه نوشته و از او خواسته که به این امر رسیدگی شود. اعتمادالسلطنه سپس می‌نویسد: «شاه می‌فرمود: از این دروازه بیرون می‌کنند، از دروازه دیگر خواهند آورد. چرا که در سال، کنت از ... [زنان فاحشه ی] طهران چهارده هزار تومان مالیات می‌گیرد.»
📖در گزارش‌های نظمیه از محلات تهران ص۶۹۴ مربوط به ماه رمضان ۱۳۰۵ق آمده است: «ضعیفه شیرین نام که زنهای بدکاره را برای ارتکاب عمل شنیع به این طرف و آن طرف می‌برد و اسباب بی نظمی بود، قدغن شد اجزای پلیس دستگیرش کرده‌اند که نفی بلد شود.»
🔹در آن تاریخ ریاست پلیس تهران با #کنت_دمونت_فورت اتریشی مسیحی بود که در سال ۱۲۹۵ق #اداره_نظمیه را در تهران تأسیس کرد. کنت همان کسی است که در اطراف سرچشمه میخانه داشت. سراج الملک ملک این میخانه را از کنت خرید و به جای آن #مسجد_سراج_الملک را بنا کرد.
🔹کنت بعد از لغو قرارداد رژی و متاثر از آن، با فشار علما و مردم که خواستار عزل غیرمسلمانان از مناصب حکومتی بودند از کار برکنار شد.
🔹علاوه بر این، نقل شده که در زمان ناصرالدین شاه عده‌ای به شاه پیشنهاد دادند کشف حجاب را در ایران معمول دارد. اما این امر با مخالفت شدید حاج ملاعلی کنی روبرو شد. به علاوه حاج ملاعلی از علمایی بود که پس از مناظره با #قرة_العین بابی که نخستین بار اقدام به کشف حجاب نیز کرده بود، به خاطر باورهایش فتوا به کفر او داد.
(مجموعه مقالات بزرگداشت حاج ملاعلی کنی ص۹۷)
🕌 @tarikh_hawzah_tehran