✍ حدود یک سال پس از ورود مرحوم آیت‌الله بروجردی به قم، از #میرزا_مهدی_آشتیانی دعوت شد تا از تهران به قم برود و در حوزۀ علمیۀ قم دروس معقول تدریس نماید. ایشان نیز پذیرفت و در ایوان #مدرسه_فیضیه به تدریس اسفار مشغول شد.
متأسفانه در همان روز اول برخی از طلاب به ایشان هجوم آوردند که تو وحدت وجودی هستی و نزدیک بود به ایشان آسیبی برسد که با حضور #امام_موسی_صدر و برادرش #حاج_آقا_رضا_صدر، غائله ختم شد، اما درس ایشان در مدرسۀ فیضیه بهم خورد.
با این حال برخی از شاگردان، همچون آقا #سید_جلال‌الدین_آشتیانی و #حاج_آقا_مهدی_حائری یزدی به منزل ایشان که در کوچۀ #مدرسه_حجتیه واقع بود، رفته و در محضرشان #شرح_منظومه و #الهیات_شفا خواندند.
دوران اقامت این بزرگوار در قم چندان طول نکشید و چندی بعد به تهران بازگشت.
🔹سال ١٣٢٧ش آیت‌الله میرزا مهدی آشتیانی در پی بیماری شدیدی که داشت به مشهد مقدس رفت و مجلس درسی نیز برایش منعقد شد که افرادی چون آقای #دکتر_مهدی_محقق، #شیخ_محمدرضا_ربانی و #پروفسور_فلاطوری در آن شرکت می‌کردند، اما جوّ سنگین #مکتب_تفکیک اجازه نداد این محفل علمی بیش از دو ماه به‌طول انجامد و این بزرگوار به تهران بازگشت.
📚(زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی میرزا مهدی مدرس آشتیانی، صص 31ـ28)
🍂 #حکیم_شرق آیت‌الله میرزا مهدی آشتیانی، صبح روز جمعه، ٩ شعبان ١٣٧٢ق/ ۴ اردیبهشت ١٣٣٢ش درحالی‌که رو به قبله نشسته و سخنانی دربارۀ شق‌القمر می‌فرمود و هر از گاه با صدای بلند، یا رحمن، یا رحیم، یا ارحم الراحمین می‌گفت، روح پاکش به ملکوت اعلی پیوست.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
📷از راست: آیت‌الله #سید_احمد_طالقانی (پدر #جلال_آل_احمد) حجت‌الاسلام سیدعلی طالقانی فرزند سید محمدتقی، حجت‌الاسلام شهید #سید_محمدتقی_طالقانی.
✍ سید محمدتقی آل احمد طالقانی برادر جلال آل احمد در تهران متولد شد و علوم دینی را در #مدرسه_مروی فراگرفت و پس از آن به قم رفت. چند سالی در شهر مقدس قم از محضر آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی بهره برد و برای تکمیل تحصیلات خود به نجف اشرف مشرف شد.
دانش وسیع، سلوک پسندیده و روحیۀ مجاهدانۀ سید محمدتقی باعث شد از سوی آیت‌الله #سید_ابوالحسن_اصفهانی و آیت‌الله بروجردی برای رسیدگی به امور #شیعیان_منطقه_نخاوله_مدینه به آن دیار هجرت کند.
📖#شمس_آل_احمد برادر او در کتاب جلال از چشم برادر در اینباره می‌نویسد: «برادر بزرگ ما، نمايندۀ آيات عظام و مراجع تقليدى چون حضرات سيد ابوالحسن اصفهانى و سيد محمدحسين بروجردى شده بود در مدينه و در همان شهر با قهوه‌اى مسموم به شهادت مى‌رسد و مدفن مى‌يابد. چراکه به يمن ايمان و اعتقاد و دل پرشور و شوقش، بر سر آن مى‌افتد که براى بقيع بقاعى بسازد و اين کار نزد اهل سنت و به‌ويژه وهابى‌هاى سعودى شرک است. ناچار حکومت سعودى، احتمال که با توافق سفارت ايران، وسايطى مى‌انگيزد و برادر را به مجلسى براى مشورت مى‌خواند و با قهوه‌اى کارساز، آب سکوت بر حيات پرشور برادرمان مى‌ريزد (در سال ۱۳۳۲).»
🥀از این‌رو سید محمدتقی طالقانی در پی مجاهدت‌های فراوان خود، سرانجام در ۱۴ شعبان ۱۳۷۲ق برابر با ۹ اردیبهشت ۱۳۳۲ش به دست وهابیان آل‌سعود به شهادت رسید و پیکر پاکش در #قبرستان_بقیع به‌خاک سپرده شد.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ علامه #محمدحسین_فاضل_تونی در حالیکه برای استفاده از محضر اساتید حکمت در حوزه اصفهان به سوی این شهر می‌رفت، در مسیر، چون گذرش به تهران افتاد، باخبر شد که حکیم #میرزا_هاشم_اشکوری تدریس کتاب #مفتاح_الغیب را در #مدرسه_عالی_سپهسالار آغاز کرده است. چند روزی به محضر وی آمد و شد داشت تا آنکه تصمیم گرفت برای بهره‌مندی از دانش ایشان در تهران اقامت گزیند.
📚فاضل تونی علاوه بر مفتاح، #تمهید_القواعد و #شرح_فصوص را هم از محضر حکیم اشکوری آموخت.
📖وی پس از رحلت استاد خود، تدریس حکمت را در #مدرسه_دارالشفاء تهران آغاز کرد.
🔹بعدها تدریس در #مدرسه_سیاسی ، #مدرسه_دارالفنون ، #مؤسسه_وعظ_و_خطابه ، #دارالمعلمین_عالی ، #دانشکده_معقول_و_منقول و #دانشکده_ادبیات را به عهده گرفت.
🔹فاضل تونی از آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی اجازه تدریس داشت و آیت‌الله بروجردی نیز ایشان را «عماد العلماء المتألهین» نامید.
#علامه_حسن_زاده_آملی و #آیت_الله_جوادی_آملی از شاگردان آن عالم فرزانه هستند.
🍁علامه فاضل تونی سرانجام در نیمه شعبان ۱۳۸۰ق برابر با ۱۳ بهمن ۱۳۳۹ش در سن ۸۲ سالگی دار فانی را وداع گفت.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
🗓 ۱۴ شعبان ۱۳۸۲ق/ ۲۰ دی ۱۳۴۱ش رحلت آیت‌الله #میرزا_آقا_ترابی_دامغانی
✍ این عالم ربانی پس از تحصیل مقدمات علوم دینی در زادگاه خود، به تهران سفر کرد و در مدت سه سال از محضر مرحوم #میرزا_مسیح_طالقانی و دیگر اساتید حوزه تهران بهره‌مند گردید و پس از آن به مشهد مقدس سفر کرد و از محضر مرحوم #حاج_آقا_بزرگ_شهیدی حکیم و دیگر اساتید بهره‌برد.
میرزا آقا ترابی که هنوز جان خود را تشنۀ دریافت معارف الهی می‌دید، به تهران بازگشت و در این مرحله در دروس آیت‌الله #سید_محمد_تنکابنی وحکیم #میرزا_طاهر_تنکابنی، #آقا_میر_سید_محمد_فاطمی_قمی شرکت کرد و در سال ١٣۴١ق به شهر مقدس قم مهاجرت کرد و در مدت حدودا چهارده سال از دروس عالیۀ حضرات آیات حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، سید علی یثربی کاشانی، سید محمد حجت کوهکمری، و میرزا محمد فیض قمی کمال بهره را برد.
✨حوالی سال ۱۳۵۵ق (در دوران استبداد #رضاخان) در پی درخواست اهالی دامغان، آیت‌الله سید میرزا آقا ترابی دامغانی به زادگاه خود رفت و تا پایان عمر شریفش به هدایت و تربیت عموم مردم و جویندگان علوم و معارف اهل بیت(ع) اشتغال داشت.
📖مرحوم شریف رازی در وصف آن بزرگوار می‌نویسد: «آیت‌الله ترابی از نوادر دانشمندانی بود که در عمرم او را ملاقات کردم. عالمی ذاکر و عابدی شاکر و مجسمۀ تقوا و فضیلت بود. تلاوت قرآن بسیار می‌کرد و دائم‌الذکر و در عین حال جویای اهل معنا و صالحین و اوتاد بود.»
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
🗓به بهانه ۱۷ شعبان سال‌روز رحلت آیت‌الله #سید_ابوالحسن_طالقانی پدر آیت‌الله #سید_محمود_طالقانی
📷آیت‌الله سید ابوالحسن طالقانی نشسته بر روی صندلی، نفر وسط.
آیت‌الله سید محمود طالقانی در سنین نوجوانی، نفر وسط.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ پس از مشروطه، تهاجمات فکری و عقیدتی بسیاری علیه اسلام و تشیع صورت گرفت که این تهاجمات و القای شبهات از سوی مسیحیان و بهائیان بیشتر بود. از این‌رو، حوالی سال 1303ش، آیت‌الله سید ابوالحسن طالقانی با کمک آیت‌الله #شیخ_علی_مدرس_تهرانی و همراهی و مساعدت مالی برخی از تجار متدین، همچون #عباسقلی_بازرگان (پدر #مهندس_بازرگان)، اقدام به تأسیس «مؤسسۀ بحث و مناظرۀ دینی» در فضای #مدرسه_مروی نمود تا از ظرفیت علمی فقها و حکمای بزرگوار این مرکز علوم دینی برای پاسخگویی به شبهات دینی استفاده نماید. البته ظاهراً این جلسات در ابتدا بیشتر جنبۀ سیاسی و مبارزاتی علیه دیکتاتوری #رضاخان داشته و به‌صورت سرّی در مدرسۀ مروی و محلۀ قنات‌آباد برگزار می‌شده، اما چون به خیانت برخی از اطرافیان لو رفته و رضاخان مطلع می‌شود، آیت‌الله طالقانی این جلسات مخفی و سیاسی را به جلسات بحث و مناظرۀ دینی تغییر می‌دهد.
✨در مجموع این اقدام ارزشمند، مورد توجه و تأیید مراجع عظام تقلید ایران و عراق قرار گرفت. ازجمله آیت‌الله العظمی #سید_ابوالحسن_اصفهانی در نامه‌ای خطاب به سید ابوالحسن طالقانی چنین نوشت: «از اینکه برای رفع شبهات معاندین دین و حفظ عقاید ضعفای مسلمین، بنای تأسیس مرکزی در مدرسۀ مروی دارید که مرکب از فضلا و صلحا باشد، بی‌اندازه مسرور شدم. و البته به نحو اکمل، موجب سرور حضرت ولی‌عصر ـ ارواحنا له الفداءـ خواهد بود... حقیر هم بر حسب وظیفۀ دینیۀ خود، به مقدار مقدور، مساعدت خواهم کرد و هر مطلبی که دخالت در تأیید این مطلب داشته باشد و از حقیر برآید، اشاره فرمایید، کوتاهی نخواهد شد و اگر فرصت شد شاید یک دستورالعمل اساسی کلی برای دخول مطلب عرض کنم که پسند آن ذوات مقدسه باشد.»
این مؤسسه اقدام به انتشار نشریه‌ای هم به اسم «بلاغ» نمود تا محتوای جلسات خود و پاسخ‌هایی که به شبهات مسیحیان و بهائیان داده می‌شود، در اختیار عموم قرار گیرد. اما با فشار #تیمورتاش، وزیر دربار رضاشاه، هم نشریۀ بلاغ توقیف شد.
🍁آیت‌الله سید ابوالحسن طالقانی در روز دوشنبه ۱۷ شعبان ۱۳۵۰ق/ ۶ دی ۱۳۱۰ش وفات نمود و بنا به وصیت خود، پیکرش پس از تشییع باشکوه در تهران که برخلاف ممنوعیت‌های رضاخانی بود، به نجف اشرف حمل و در وادی‌السلام دفن گردید.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ #علامه_سید_محمدحسین_طهرانی که در زمان رفراندوم جمهوری اسلامی در تهران امامت جماعت #مسجد_قائم را برعهده داشتند، در اینباره می‌فرمایند:
🔹تا اينكه آيت‌الله خمينى در روز دوازدهم فروردين با رفراندوم عمومى سراسر كشور حكومت اسلامى تشكيل دادند. چون آية الله خمينى تا آنروز حاكم اسلام نبودند؛ بلكه يكى از علماء و فقهايى بودند مانند ساير علماء و فقها منتهى بواسطه اين رشادتها و نبوغ فكرى و سرعت انتقال و شجاعتها يك صبغه الهى خاصّى در ميان مردم پيدا كرده بودند؛ و حتّى وقتى هم كه از پاريس برگشتند، باز حكومت تشكيل نشده بود.
🔸حكومت برايشان همان وقتى مستقرّ شد كه مردم بيعت كردند. يعنى همه مردم گفتند: ما شما را بعنوان حاكم اسلام مىشناسيم؛ و بر اين اساس بيعت كردند. كدام روز، روز بيعت بود. همان جمعهاى كه مردم از صبح تا غروب رفتند پاى صندوقهاى رأى، و براى شكستن آن سلطنت و طاغوت و امضاى حكومت اسلامى رأى دادند. همان روزى كه نود و هشت و خردهاى درصد آرى دادند.
🗳 و بنده هم تا آنروز اصلًا بمدّت عمرم پاى صندوق نرفته بودم، و اصلًا صندوق را هم نديده بودم كه چطورى است، چه شكلى است، ولى آن روز صبح زود اوّلين فردى بوديم كه رفتيم مسجد، و تا ساعت ده شب يكسره مسجد بوديم و خودمان پاى صندوق بوديم، و بعد هم رأىها قرائت شد و آنروز همه مردم با اسلام بيعت كردند و آمدند در زمره اسلام.
💡آن رفراندم و آن رأى گيرى بيعت بود، حالا اسمش را شما بيعت بگذاريد يا نگذاريد. ولى حقيقتاً بيعت بود.
📷تصویر مربوط به #آیت_الله_طالقانی در انتخابات جمهوری اسلامی است.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ در خاک شهر تهران ستارگانی دفن‌اند که روزگاری راهنمای مردم سرگشته در تاریکی فتنه‌ها بوده‌اند.
🌟یکی از این ستارگان آسمان علم و معرفت جناب آخوند #ملا_محمدعلی_رستم_آبادی است که در دوره قاجار محل رجوع و اطمینان مردم این سرزمین بوده است.
شخصیتی که در نماز جماعتش نزدیک به ۲۰ هزار نفر از اهالی دارالخلافه تهران شرکت می‌کردند.
💡آنگاه که خیلی‌ها شهید سرافراز #شیخ_فضل_الله_نوری را رها کردند، #حاج_آخوند_رستم_آبادی به حمایت از #مشروطه_مشروعه شیخ قیام کرد. طبیعی است وقتی عالمی ربانی که در آن حد مقبول خاص و عام است، در اوج فتنه مشروطه می‌تواند حامل عَلَم اهل بصیرت و صبر باشد تا غبار فتنه از دیدگان مردم کنار زند.
🔹چون این فتنه سخت به شهادت حاج شیخ فضل‌الله نوری انحامید، آخوند رستم آبادی از تهران فاصله گرفت و به زادگاه خود روستای رستم‌آباد که در شمیران تهران قرارداشت رفت و تا پایان عمر شریفش یعنی سال ۱۳۳۲ق/ حدود ۱۲۹۲ش در همان‌جا ماند و پس از وفات در رستم‌آباد به خاک سپرده شد.
✨مزار این عالم ربانی اکنون در مجاورت #بوستان_داور در ناحیه شمالی #میدان_اختیاریه در میان پیاده‌رو قراردارد و باتوجه به شرایط محیطی، اقدام پسندیده‌ای در ساخت بنایی برای مقبره ایشان صورت گرفته است.
✨زیارت این قبر نورانی را از دست ندهید، چنانکه مشهور است که حضرت امام ره هم پس از اقامت در جماران، به زیارت قبر ایشان رفته‌اند.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
📷آیت‌الله #حاج_شیخ_حسن_سعید_تهرانی در کنار آیت‌الله العظمی خامنه‌ای و امام خمینی.
✍حاج شیخ حسن سعید متوفای ۱۹ شعبان۱۴۱۶ق از نوادگان مرحوم #میرزا_مسیح_مجتهد_تهرانی است که سال ۱۳۳۷ق در تهران به دنیا آمد.
از محضر اساتید حوزه تهران بهره‌مند شد و در حکمت نزد مرحوم #علامه_شعرانی شاگردی کرد. وی مدتی نیز در #دانشکده_معقول_و_منقول تحصیل کرد و موفق به اخذ لیسانس شد. پس از آن به نجف رفت و از دروس عالیه آیات عظام#خویی ، #حکیم و #شیخ_حسین_حلی استفاده کرد.
📚اوایل دهه چهل کتابخانه #مسجد_چهل‌ستون_بازار را بنیان نهاد. او برای جذب جوانان همه کار می‌کرد؛ جلسات بحث و بررسی، پرسش و پاسخ، برگزاری مسابقات گوناگون، برگزاری جشن‌های بزرگ مذهبی، و دعوت از بزرگانی مانند شهید مطهری، آیت الله سبحانی، آیت الله مکارم شیرازی از نمونه اقدامات وی بود. او جوانان و دانشجویان را به نوشتن و مطالعه تشویق می‌کرد. نشریه «بررسی جوانان درباره مسایل سیاسی» در هفت شماره، ثمره آن تلاش‌ها است.
🔹آیت‌الله مکارم شیرازی در این باره گفته است: «یادم نمی‌رود، در این مکان و در زمان طاغوت تلاش‌های آبرومندی برای نسل جوان که آن روز به شدت در معرض خطر بود، می‌شد.کلاس‌های درس و ارتباط نسل جوان با کتابخانه ایشان، بدون مبالغه آنچنان چشمگیر و قابل ملاحظه بود».
🔹به دلیل فعالیت‌ها بارها مورد اذیت و آزار ساواک قرار گرفت. نامه‌ها، کتاب‌ها، سخنرانی‌ها و نشریات او به کشورهای آسیایی، اروپایی و آفریقایی ارسال می‌شد؛ آنچنان که نام مسجد و کتابخانه چهل‌ستون در تراز مراکز فرهنگی برجسته جهان تشیع قرار گرفت.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ #شیخ_محمدعلی_مدرس_تبریزی نویسنده #ریحانة_الادب حدود ۱۲ سال پایانی عمر خود را در تهران سپری کرد. او حجره‌ای در #مدرسه_سپهسالار_قدیم گرفت و به پژوهش و نگارش آثار علمی‌اش پرداخت.
🔹#دکتر_مهدی_محقق که در طول سال‌های ١٣٢٧ تا ١٣٣٠ش در این مدرسه از محضر مرحوم مدرس تبریزی استفاده کرده، می‌نویسد: «او به اهل علم احترام می‌گذاشت و حتی در برابر طلاب جوان، به سلام مبادرت می‌ورزید. در مدت سه سال که از ساعت ٧ تا ٩ صبح به‌همراهی برخی از همدرسان خود همچون مرحوم #سید_محمدرضا_علوی_تهرانی رحمه الله و #دکتر_احمد_مهدوی_دامغانی سلّمه الله تعالی نزد او فقه می‌خواندم، هیچگاه او را در حجره‌اش خوابیده و یا پا دراز کرده ندیدم و معلوم بود که پس نماز صبح، رسم ادب و دو زانو نشستن را برای خود رعایت می‌کرد. در طی این سه سال، بوی غذای پختنی در اتاق او استشمام نکردم. فقط کتری و قوری چای بر روی خوراکپز نفتی خود، همیشه مهیا داشت و سفره نانی هم در کنار آن بود که فقط در میان آن پنیر مانده دیده می‌شد.
امور تهیه کاغذ و چاپ ریحانة الادب را خود یک تنه عهده‌دار بود و تصحیحات مطبعه‌ای آن را نیز خود، به تنهایی انجام می‌داد و به کسی دیگر، اعتماد نمی‌نمود...
📚اما از جهت علمی باید بگویم که او از مدرسان دیگر فقه که من دیده بودم، جامع‌تر و برتر بود. چون بر علم رجال و درایه که زیربنای حدیث و فقه است، تسلط کافی و وافی داشت.»
🍁مرحوم مدرس تبریزی اول شعبان ١٣٧٣ق/ ١۶ فروردین ١٣٣٣ش، در سن ٧٧ سالگی دار فانی را وداع گفت و پیکر مطهرش، در #قبرستان_شیخان_قم دفن گردید.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran