📷تصویر بالا: مرحوم شیخ حسینعلی راشد در حال سخنرانی در رادیوی مستقر در مدرسه سپهسالار جدید 📷تصویر پایین: متخصصین فنی فرستنده رادیو در مدرسه سپهسالار ✍ مرحوم #سید_العراقین پس از آنکه در سال ۱۳۲۹ از طرف #محمدرضا_پهلوی نایب تولیت #مدرسه_سپهسالار جدید شد، در نخستین اقدامات خود، در روز #عید_غدیر دستگاه فرستنده رادیو را در مدرسه نصب کرده و به #رادیو_تهران متصل کردند. در این روز اذان ظهر به صورت زنده از مدرسه سپهسالار در رادیو پخش شد و پس از تلاوت «سوره هل أتی» مرحوم سیدالعراقین از همین طریق با مردم سخن گفت. وی در ضمن سخنان خود گفت: «اینجانب افتخار دارم که در چنین روز مقدسی از #مدرسه_عالی_سپهسالار که مدرس فقه و معارف جعفر بن محمد علیه السلام است تبریکات صمیمانه خود را در این عید سعید تقدیم کلیه شیعیان جهان نموده و ضمنا شمه‌ای از این مدرسه اسلامی به اطلاع شنوندگان محترم برسانم. مدرسه عالی سپهسالار یکی از بهترین ابنیه اسلامی کشور ایران است. این مدرسه فعلا دارای ۹۰ نفر محصل است که در حجرات آن سکنی دارند و ۱۸ نفر از علما و دانشمندان، استاد این مدرسه هستند.» از آن تاریخ به بعد شخصیت‌هایی چون #حسینعلی_راشد ، #شهید_مطهری ، #صدر_بلاغی و #شیخ_محمدتقی_فلسفی از طریق فرستنده رادیو تهران در مدرسه سپهسالار به بیان معارف اسلامی پرداختند. ..................... ❓به نظر شما آیا با وجود #رادیو_معارف در مرکز قم و حضور کارشناسان اسلامی در شبکه‌های مختلف رادیو، پخش مستقیم گفتگوهای مذهبی از برخی مدارس علمیه #حوزه_تهران می‌تواند سودمند باشد؟! منبع: تاریخ مدرسه سپهسالار، ص۱۵۲ 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

🗓به مناسبت ۱۰ آذر سالروز شهادت آیت‌الله #سید_حسن_مدرس در سال ۱۳۱۶س ✍ با تشکیل مجلس دوم، آیت‌الله مدرس در تاریخ 28 ذی‌الحجه سال 1328 ه‍.ق در جلسات مجلس شرکت کرد و به‌عنوان #مجتهد طراز اول، مشغول دفاع از حریم اسلام و حاکمیت امت مسلمان شد. وی در #مجلس_شورای_ملی با هرگونه خودکامگی، استبداد، قانون شکنی و نفوذ بیگانگان مخالفت و مبارزه می‌کرد. شهید مدرس در دوران نمایندگی مجلس، از جلسه 200 (19 محرم 1329) تا جلسه 326 (30 ذی الحجه 1329) مجلس شورای ملی بیش از 60 نطق ایراد کرد که 15 مورد اقتصادی، 11 مورد سیاسی، 5 مورد در باره امور فرهنگی و 29 نطق راجع به مباحث حقوقی و قضایی بود. با فرا رسیدن انتخابات دوره هفتم مجلس شورای ملی در سال 1307 رضاخان تصمیم گرفت به هر شکل ممکن از ورود مدرس و یارانش به مجلس جلوگیری کند و در همین راستا انتخاباتی کاملاً فرمایشی برگزار کرد، به نحوی که حتی یک رأی هم به اسم آیت‌الله مدرس از صندوق‌ها بیرون نیامد. پس از این که از ورود آیت‌الله مدرس به مجلس جلوگیری شد، وی جلسه‌های درس خود را در #مدرسه_عالی_سپهسالار که مدتی نیابت تولیت آن را برعهده داشت، تشکیل داد و آن را به مرکز افشاگری و بیان اعمال خلاف قانون رژیم پهلوی تبدیل کرد. مدرس چنان بی پرده صحبت می‌کرد که خشم رضاخان را برمی‌انگیخت. 🔹منبع: پایگاه اینترنتی مرکز بررسی اسناد تاریخی 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

📷 ردیف نشسته، از راست: #سید_محمدکاظم_عصار ، میرزا طاهر تنکابنی، ذوالمجدین، میرزا یدالله نظرپاک ✍ #میرزا_یدالله_نظرپاک‌ کجوری فرزند ملا یوسف کجوری ادیبی فیلسوف و مدرس #مدرسه_عالی_سپهسالار و #دانشکده_معقول_و_منقول بود. در سال ۱۲۹۷ق در یکی از روستاهای #کجور مازندران متولد شد و پدرش در سال ۱۳۱۷ق او را برای تحصیل به تهران فرستاد. نظرپاک در تهران از محضر #شیخ_عبدالنبی_نوری ، #شیخ_علی_نوری و #میرزا_طاهر_تنکابنی بهره برد و با تحصیل در دانشکده معقول و منقول، به درجه دکترا رسید و پایان نامه‌اش با عنوان «رسالة في إثبات أنّ الواحد لا يصدر عنه إلّا الواحد» را ارایه کرد و به عنوان مدرسی توانا به تدریس پرداخت. او مدتی نیز برای تحصیل به نجف اشرف و موفق به کسب اجازه اجتهاد از آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی گردید. سید اصفهانی در متن اجازه وی چنین نوشت: «مركز الكمالات و منبع السعادات، ذو الحدس القويم و الذوق السليم، عمدة العلماء العظام، زين الفقهاء الكرام ... لم يقنع من السماع إلّا بالتحقيق، و من النظر إلّا بالتدقيق، و جمع بين الكمالات الصوريّة و المعنويّة و حاز الفضائل العليّة العلميّة...» میرزا یدالله نظرپاک خوشنویسی ماهر بود و آثار ارزشمندی از وی برجای مانده است. ایشان سرانجام در تاریخ ۱۵ صفر ۱۳۶۴ق برابر با ۱۰ بهمن ۱۳۲۳ش دار فانی را وداع گفت و در امامزاده عبدالله شهرری به خاک سپرده شد. 📚 ر.ک: طبقات أعلام الشيعة ؛ ج‏17 ؛ ص591 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

🗓 ۲۶ فروردین، درگذشت آیت‌الله شیخ عبدالحسین ابن‌الدین ✍ #شیخ_عبدالحسین_ابن_الدین در قم زاده شد و تحصیلات علوم دینی خود را در حوزه علمیه قم و در محضر آقا سید علی کاشانی، شیخ محمدحسین اردستانی، سید محمدجواد قمی، شیخ محمدعلی شاه آبادی و شیخ عبدالکریم حایری پشت‌سر گذاشت و در ۲۸ سالگی اجازه اجتهاد خود را گرفت. 🔹ابن‌الدین در سال ۱۳۱۵ش به تهران آمد و در #مدرسه_عالی_سپهسالار به تدریس پرداخت و معاونت این مرکز را هم برعهده داشت. ایشان با روحیه‌ی تقریبی که داشت، در آن زمان مقالاتی به زبان عربی در مجله الاخاء و جز آن می‌نوشت و از طرف آیت‌الله بروجردی نماینده پیگیری فعالیتهای #دار_التقریب گردید. 🔸شیخ عبدالحسین ابن‌الدین روحیه مردمی والایی داشت و درب خانه‌اش رو به همگان باز بود. سخنرانی های او در زمان پهلوی در کنار مرحوم راشد از #رادیو پخش می‌شد. او در پایه به شبهات #کسروی جلساتی در خانه خود دایر کرد که مرکز حضور و فعالیت اندیشمندان بود و تا مدتها ادامه داشت. 🔹از دیگر فعالیت‌های ابن‌الدین ترجمه و نگارش کتاب‌های چندی بود و مقالاتی که درمجله‌های عربی دنیای عرب زبان، مانند الاخاء، المرشد، العرفان به چاپ می‌رسید و مورد استقبال علمای وقت بود به‌طوری که گفته می‌شد «آیت الله ابن‌الدین در کشورهای عربی شناخته‌تر از ایران است». 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

🥀 به مناسبت شهادت آیت‌الله #سید_حسن_مدرس در غروب ۲۶ #ماه_رمضان ۱۳۵۷ق (۱۳۱۶ش) 📜 از این سند که به امضای #شهید_مدرس رسیده به دست می‌آید که گویا وی در همان زمان که نیابت تولیت #مدرسه_عالی_سپهسالار را برعهده داشته، در نقشی مشابه #مدیریت_حوزه_علمیه_تهران ، سعی داشته است با کمک تعدادی از علمای معقول و منقول حوزه، و همراهی #وزارت_معارف وقت، برنامه درسی منظم و یکپارچه‌ای برای شش سال اول مدارس علمیه تنظیم نماید. اسامی شورای علمی مورد نظر در همین سند آمده است. از نکات قابل توجه آن است که پیشنهادات این شورا از نظر موضوعات درسی به اطلاع فضلای حوزه رسیده تا هم درباره آن نظر بدهند و هم در صورت موافقت، کتابهای درسی مورد نظر خود را پیشنهاد کنند. متن سند👇 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

✍ نمازجمعه در بعد از انقلاب، تفاوت چشم‌گیری با قبل از انقلاب دارد؛ هم از نظر بازگشت به هویت حقیقی، هم از جهت ‌محتوایی و هم از جنبه جایگاه امامت جمعه. 💠 پیشینه منصب امامت جمعه: در گذشته امامت جمعه تهران منصبی خانوادگی و موروثی ‌بود که از زمان فتحعلی شاه قاجار در خاندان طباطبایی خاتون‌آبادی دست به دست می‌شد و بسیاری از آنها علاوه بر آنکه نزد جامعه نخبگانی به بی‌سوادی شهرت داشتند، اشخاصی وابسته به دربار، بسیار ثروتمند، و بعضا #فراماسون بودند. 💠جایگاه شهری #نماز_جمعه در گذشته و حال: در گذشته محل اقامه #نماز_جمعه مسجد شاه، و خانه امام جمعه هم در مجاورت همین مسجد بود. اگر به نقشه بالا که مربوط به سال ۱۲۷۵ق است بنگریم، در حد فاصل #مسجد_شاه و #مسجد_حاج_سید_عزیزالله نام خانه امام جمعه به چشم می‌خورد. 🔹آن زمان بازار تهران، منطقه‌ای تجاری مسکونی و با سکنه بسیار بود. مسجد شاه علاوه بر اهمیت مسجد بودنش، به عنوان محل برگزاری نمازجمعه، در این منطقه مسکونی قرارداشت. مدارس علمیه بسیاری هم پیرامون این مسجد و بعضا متصل به آن جای داشتند. 🔸امروزه بازار تهران منطقه‌ای صرفا تجاری و عمدتا خالی از سکنه است. اما بیشتر مدارس علمیه همچنان در این نقطه خالی از سکنه پا بر جا هستند. نماز جمعه‌های پایتخت در #دانشگاه_تهران برگزار می‌شود و البته از خانه ائمه جمعه موقت شهر و نحوه تعاملات اجتماعی ایشان هم عمدتا بی‌اطلاعیم. به عبارت روشن‌تر، در گذشته یک مسجد، در منطقه‌ای با سکنه بسیار و در حلقه‌ای از مدارس علمیه شهر، محل برگزاری نماز جمعه بود، و امروزه یک دانشگاه در حلقه‌ای از دانشکده‌های شهر محل نماز جمعه است، به علاوه که این منطقه (خیابان انقلاب) هم عمدتا به منطقه‌ای اداری، تجاری و آموزشی تبدیل شده و در واقع خالی از سکنه است. 🔹با این توضیحات به ذهن می‌رسد، حال که نماز جمعه در سال‌های پس از انقلاب به جایگاه اصلی خود بازگشته، لازم است مسأله نمازجمعه، محل برگزاری و جایگاه شهری آن و پایگاه اجتماعی امام جمعه، در شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه و نهادهای مربوطه مورد بازبینی جدی قرارگیرد: ۱. بررسی آثار مثبت و منفی اقامه نماز جمعه در دانشگاه؛ ۲. بررسی تأثیر موقعیت جغرافیایی محل برگزاری نماز جمعه در کارکردهای اجتماعی آن؛ (اگر قرار بوده دنباله جمعیت نمازگزار در کوچه‌ها و خیابانهای اطراف دانشگاه تهران به نماز بایستند، چرا نماز جمعه در مکانی همچون مسجد #مدرسه_عالی_سپهسالار برگزار نشد که در گذشته نماز جماعت‌های چند هزار نفره در آن اقامه می‌شد؟) ۳. نماز جمعه در مراکز پر جمعیت مسکونی برگزار شود یا همچون بسیاری از شهرها، مصلی‌ها به بیرون شهر منتقل شوند؟ ۴. شخصیت اجتماعی ائمه جمعه و میزان تعاملات آنها با مردم و رسیدگی به مشکلاتشان، چه تاثیری در تقویت این عبادت اجتماعی دارد؟ چه مانعی دارد که نماز جمعه تهران هم مثل بسیاری از شهرهای دیگر، محل دیدار مردم با امام جمعه و در میان گذاشتن مشکلاتشان با او باشد؟ آیا لازم نیست که ائمه جمعه تهران هم مثل اینه جمعه دیگر شهرها فقط امام جمعه باشند تا فرصت رسیدگی به مسائل دینی و مشکلات مردم را داشته باشند؟ 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

🗓 به مناسبت ۹ شوال ۱۳۵۷ق (۱۳۱۷ش) درگذشت فقیه و عارف گمنام آیت‌الله #حاج_آقابزرگ_ساوجی 💠 مرحوم حاج آقا بزرگ ساوجی در حوزه نجف از درس فقه و اصول #میرزا_حبیب_الله_رشتی و #میرزا_حسین_خلیلی بهره برد و در سلوک عرفانی از محضر #آخوند_ملاحسینقلی_همدانی و #آخوند_ملافتحعلی_سلطان_آبادی استفاده کرد. ایشان در آن دوره با #حاج_شیخ_عبدالکریم_حائری_یزدی هم‌حجره بود و پس از تکمیل بهره‌های علمی و معنوی به تهران آمد و در #مدرسه_مروی ، #مدرسه_عالی_سپهسالار و #مدرسه_حکیم_هاشم به تدریس پرداخت. 💠 حکایت: «روزی نایب التولیۀ #مدرسە_سپهسالار_جدید به دیدار ایشان آمد و عرضه داشت که حق‌التدریس شما و سایر اساتید را از محل افزایش عائدی موقوفات مدرسه، از ۱۰ تومان به ۶۰ تومان ارتقا داده‌ایم، درحالیکه گویا حق التدریس اساتید آن طبق وقفنامه، همان ۱۰ تومان بود. ایشان چنین چیزی را نمی‌پذیرد و به همان مقدار تعیین شده در وقفنامه اکتفا می‌کند، اگرچه اساتید دیگر مدرسه، این افزایش را قبول کرده بودند. نایب‌التولیه می‌گوید: دستور داده‌ایــم به خاطر کسالت حضرتعالی، درشکه ای شما را از منزل به مدرسه بیاورد. اما حاج آقابزرگ، این را هم نمی‌پذیرد و می‌گوید: تا توان حرکت دارم خودم به مدرسه می‌آیم و هر زمان که دیگر قادر بر حرکت نباشم، از طلاب می‌خواهم که برای درس به همین منزل بیایند.» (تربت پاکان قم، ج۱، ص۱۷۱) ▪️قبر مطهر مرحوم حاج آقا بزرگ ساوجی در حرم مطهر حضرت معصومه (س) داخل مقبره #پروین_اعتصامی قرار دارد اما متاسفانه جای دقیق آن مشخص نیست. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

💠 به مناسبت سالروز درگذشت علامه #سید_محسن_امین_عاملی در شب ۴ رجب ۱۳۷۱ق در دمشق ▫️این عالم وارسته مسافرت‌هایی به تهران داشتند که با استقبال علمای تهران روبرو می‌شد. از اسناد تصویری به دست می‌آید این دیدارهاگاه با محوریت اساتید و علمای #مدرسه_عالی_سپهسالار بوده است. تصویر بالا ردیف نشسته در وسط از چپ نفر دوم به بعد حضرات آیات: #سید_ابوالقاسم_کاشانی #میر_سید_محمد_بهبهانی #سید_محسن_امین #سید_اسحاق_رشتی فرزند میرزا حبیب الله رشتی #سید_العراقین ردیف جلو نشسته جلوی آیت‌الله سید محمد بهبهانی آیت‌الله میرزا #سید_مصطفی_لواسانی در سنین جوانی 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

📷نفر دوم از چپ: آیت‌الله محمد مهدی رئیس نوری در جمع اساتید مدرسه عالی سپهسالار در سال ۱۳۱۰ش ▫️مرحوم آيت االله محمد مهدى رئيس نورى، از شاگردان آيات عظام، ميرزاى نائينى، شيخ عبدالنبى نورى، آقا ضياءالدين عراقى، آقا محمد كاظم شيرازى، آقا سيد ابوالحسن اصفهانى، و حاج شيخ عبدالكريم الحائرى بود و در سـن ۲۵ سالگى، به درجه اجتهاد نائل آمد. ▪️ایشان در #مدرسه_عالی_سپهسالار استاد صرف و نحو بود. چنان كه گفته شده، تدريس وى مورد اســتقبال عامه طلاب و علماى آن روز بود. در مواقعى نيز كه مرحوم آيت االله حاج شــيخ عبدالنبى به دليل كسالت يا سفر، آمادگى تدريس نداشت، كلاس خود را به ايشان می‌سپرد. ▫️در ســال ۱۳۱۳، زمانى كه دانشــگاه تهران تأسـيس شد و #دانشكده_معقول_و_منقول شـكل گرفت، از ايشــان براى تدريس، دعوت بـه عمل آمد و در ســال ۱۳۱۴ در زمان رياست مرحوم بديع الزمان فروزانفر، رســاله دكتراى خود را در نحو به وزارت معارف ارائه نمود. ▪️مرحوم رئیس نوری عمدتا به عنوان استاد مدرسه عالی شناخته می‌شد و در سال ۱۳۱۵ش دار فانی را وداع گفت. 🙏تصویر ارسال شده توسط آقای مجتبی شریفی 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

✍ #دانشکده_الهیات در آغاز در قالب #دانشکده_معقول_و_منقول فعالیت میکرد و در #مدرسه_عالی_سپهسالار استقرار داشت. در آن دوره نخست، عمده اساتید این دانشکده را تعدادی از علمای تهران تشکیل می‌دادند و در واقع این دانشکده شعبه‌ای از #حوزه_تهران بود. اما در زمان #پهلوی_دوم این دانشکده دچار دگرگونی‌هایی شده بود که گزارش زیر گویای آن است: «بی‌مذهب ترین دانشگاه‌ها در آن سالیان برخلاف نامی که بر آن گذاشته بودند دانشکده الهیات بود. یعنی از نظر حرکت‌های سیاسی و مذهبی جزو بدترین دانشکده‌ها به شمار می‌آمد. در دانشکده الهیات آقای #امیرحسین_آریان_پور به عنوان رئیس جریان چپ و سردمدار #مارکسیسم در دانشگاه فلسفه تدریس می‌کرد. معمولاً او مذهب را مورد تمسخر قرار می‌داد و به دلیل برخورد خودمانی با دانشجویان برای خود محبوبیتی فراهم آورده بود. #شهید_مطهری خیلی مظلوم بود. آقای آریان‌پور توی دانشکده راه می‌رفت و آن مرحوم را مسخره میکرد. اما حضور شهید مطهری مانع بزرگی برای آقای آریان پور به شمار می‌آمد؛ چرا که هرگاه شهید مطهری تدریس می‌کرد آنچه را که آریانپور بافته بود ایشان پنبه می‌کرد. آریانپور خودش بارها گفته بود بدشانسی من این است که این شیخ اینجاست. البته تعابیر بسیار موهن و ناپسندی را هم برای مرحوم مطهری به کار می‌برد. ساواک ۳بار مانع از کار مرحوم مطهری شد. چند بار هم کلاس درس ایشان را در دانشکده به حالت تعطیل درآورد و اجازه حضور در کلاس را به مرحوم مطهری نداد.» 📚خاطرات هادی غفاری ص۴۴ و‌۴۵ 🕌 https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran

✍حکیم #مهدی_الهی_قمشه_ای پس از تحصیل در قمشه، اصفهان و مشهد، به عزم سفر به حوزه نجف به تهران آمد و موقتا در #مدرسه_عالی_سپهسالار اقامت گزید. ملاقات قمشه‌ای با آیت‌الله #سید_حسن_مدرس که در آن وقت اداره امور مدرسه را برعهده داشت، وی را از سفر به حوزه نجف منصرف کرد و به استفاده از محضر آیت‌الله مدرس و حکیم #میرزا_طاهر_تنکابنی و سپس تدریس ادبیات و فقه و حکمت در دانشکده معقول و منقول پرداخت که مدت ۳۵ سال تا زمان بازنشستگی ادامه یافت و پس از آن در خانه خود به تدریس ادامه داد. 🔹حکیم الهی قمشه‌ای درباره سفر خود به تهران و ترک سفر به نجف چنین سرود: زمانه وانگهی زد خیمه‌گاهم به طهران پایتخت و تاج کشور از آن جنت پس از دوران تحصیل مرا مسکن به طهران شد مقرر به طهران آمدم تا کز ری و قم شتابم زی عراق و کوفه یک‌سر عرفت الله من فسخ العزائم به ملک ری مرا انداخت لنگر 📚زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی حکیم الهی قمشه‌ای ص۱۵ و ۱۶ 🔸پی‌نوشت: همواره در #حوزه_تهران عالمانی بزرگ برای آن دلسوزی می‌کردند و با درکی صحیح از واقعیت‌های اجتماعی و وضعیت حوزه، از دانشمندان بزرگ دعوت می‌کردند تا در آن اقامت گزینند و آن را پربارتر سازند و این باوجود همه محدودیت‌هایی بود که روحانیت در دوران #حکومت_پهلوی در شهری مثل تهران داشت. این امر منوط به فهمی درست از موقعیت راهبردی حوزه پایتخت است! #آسیب_شناسی_حوزه_تهران 🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran