eitaa logo
طرز طنز
65 دنبال‌کننده
139 عکس
7 ویدیو
2 فایل
ارائه مطالب ادبی - پژوهشی در حوزه ادبیات طنز - ارتباط با مدیر کانال: @chapaak
مشاهده در ایتا
دانلود
📝ادبیات هنری-انتقادی قرآن کریم✏️ 🔹پیامبری از جنس آدم‌های کوچه بازار🔹 گاه پیامبر و دین به‌گونه‌ای معرفی می‌شوند که بیش از اینکه راهنما باشند، راهزن هستند و هدایت ما بیشتر به پاک کردن صورت مسئله شبیه است تا حل مسئله. با این توضیح به تفصیل بیشتر به بُعد انتقادی - هنری آیات مورد بحث می‌پردازیم: « و گفتند: چرا این رسول غذا می‌خورد؟! و در بازارها راه می‌رود؟! چرا فرشته‌ای بر او نازل نشده که همراه وی مردم را انذار کند؟! یا گنجی از آسمان برای او فرستاده شود یا باغی داشته باشد که از (میوه‌ی) آن بخورد؟! و ستمگران گفتند: شما تنها از یک انسان مجنون پیروی می‌کنید! ببین چگونه برای تو مَثَل‌ها زدند و گمراه شدند؛ آن‌چنان که قدرت پیدا کردن راه را ندارند! زوال‌ناپذیر و بزرگ است خدایی که اگر بخواهد به تو بهتر از این می‌دهد؛ باغ‌هایی که از زیر درختانش نهرها جاری باشد و (اگر بخواهد) برای تو قصرهایی مجلل قرار می‌دهد.» [سوره فرقان. آیات ۷-۱۰] قرآن با نقل سخن کافران، می‌خواهد از زبان آنها انتظارات باطل از پیامبران را غیرمستقیم به تمسخر بگیرد. آنها بر این پندار بوده‌اند که پیامبران کسانی از جنس فرشتگان هستند، نه غذا می‌خورند و نه نیازی دارند تا در پی بازار باشند. از این رو باید این آیات را تهکُّمی دانست که باور کافران را به این شکل به ریشخند گرفته است. اما با در نظر گرفتن این نکته که مردم عرب با یهودیان و مسیحیان آشنایی نزدیکی داشتند و بسیاری از آنها حتی آیین مسیحیت را پذیرفته بودند، این آیات مفهوم دیگری پیدا می‌کنند. در واقع باید گفت این باور در حقیقت تلقّی آنها از دین یهود و مسیح است. به تعبیر دیگر چون یهودیان و مسیحیان چنین باوری درباره‌ی حضرت موسی و حضرت عیسی داشتند، مردم عرب نیز چنین باور باطلی را پذیرفته بودند. 🔗🔗🔗 منبع: (طنز مقدس. علی نجفی. صفحات۱۶۶-۱۶۷) @tarzetanz
📚 مُرده باد دروغ‌پردازان! 🤥 بخش اول✍ آیات ۱۰ تا ۱۴ سوره‌ی ذاریات با لحنی مزاح‌گون، کسانی را که به تمسخر از زمان وقوع قیامت سؤال می‌کنند، چنان به ریشخند گرفته که خنکای لبخند را بر لب هر خواننده‌ای می‌نشانند. این آیات با بیانی رندانه و بدون پرده با دروغ‌گو خواندن کفار، تباهی آن‌ها را فریاد زده است. در آیات بعدی با گوشه و کنایه کفار را کسانی دور از آگاهی دانسته است و همین برخورد، بُعد نقد هنری را در این آیات بسیار پررنگ کرده است: مُرده باد دروغ پردازان! آنان‌که در گرداب فراموشی فرورفته‌اند. پیوسته سؤال می‌کنند روز جزا چه روزی است؟ روزی که بر آتش آزموده شوند! بچشید عذاب خود را! این همان چیزی است که درباره‌ی آن عجله داشتید!(۱) «م‍ُرده باد دروغ پردازان!» این مقدمه ما را متوجه این نکته می‌کند که سؤال آن‌ها برای کشف حقیقت نبوده، بلکه از روی تمسخر بوده است. قسمت دوم جواب استهزای کفار است. مفسران به این نکته که آنها به تمسخر از زمان وقوع قیامت سؤال کرده‌اند اعتراف دارند؛ اما هیچ اشاره‌ای به تناسب جواب ندارند. طبرسی نوشته است: باری‌تعالی به نحوی به آن‌ها پاسخ داد که آن‌ها ناراحت شوند؛ چون سوختن در آتش جهنم برای کسی خوشایند نیست.(۲) او دیگر اشاره‌ای به تمسخر کفار نکرده است. 📖📖 [ ۱. قُتِلَ الْخَرَّاصُونَ * الَّذِينَ هُمْ فِي غَمْرَةٍ سَاهُونَ * يَسْأَلُونَ أَيَّانَ يَوْمُ الدِّينِ * يَوْمَ هُمْ عَلَى النَّارِ يُفْتَنُونَ * ذُوقُوا فِتْنَتَكُمْ هَذَا الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ. ذاریات : ۱۰-۱۴. ۲. مجمع البیان، ج ۹، ص۲۳۱ ] 🆔 ایتا : @tarzetanz 🆔 تلگرام : @tarzetanz 🆔 اینستاگرام : @hassan__malekan
📚 مُرده باد دروغ‌پردازان! 🤥 بخش دوم✍✍ اما جواب قرآن به کفار فراتر از این حرف‌ها است؛ این برخورد، دارای سبکی رندانه و شادباشانه است، و به‌راحتی فاصله‌های ساختگی و غرورهای بی‌جا را از میان بر‌می‌دارد و گوش و دل هر آدمی را برای شنیدن و اثرگذاری بیشتر آماده می‌کند. این آیات هر چند صورتی مزاح‌گونه دارند، محتوای‌شان چنان تکان‌دهنده است که هر غافلی را از خواب غفلت بیدار می‌کند. چه انسانی است که بشنود روزی او را همانند فلزی که برای تعیین سره از ناسره درون کوره می‌گذارند، ولی به‌خود نیاید؟! بدتر از همه اینجا است که ببیند دیگر خبری از مهربانی نیست. او را به آتش می‌کشند و می‌گویند: بچش! برخی «فتنه» را به معنی سوختن می‌دانند. اگر آیه را چنین ترجمه کنیم، کوبندگی و به تمسخر گرفتن آن‌ها شدیدتر می‌شود: «قیامت چه هنگامی است؟ روزی که شما را بر آتش بسوزانند!». عُکرمه گوید: مگر نمی‌بینید هنگامی که طلا را در آتش می‌افکنند گفته می‌شود: آزمایش شد. این گروه هم با سوختن در آتش آزمایش می‌شوند -همان‌گونه که طلا با سوختنِ غل و غشی که در آن است خالص می‌شود- و خازنان دوزخ به آنان می‌گویند: «ذُوقُوا فِتْنَتَكُمْ» یعنی اینک آتش و عذاب خود را بچشید.(۱) 📖📖 [ ۱. طبرسی، مجمع‌البیان، ج ۹، ص ۲۳۱ ] 🆔 ایتا : @tarzetanz 🆔 تلگرام : @tarzetanz 🆔 اینستاگرام : @hassan__malekan
📚 مُرده باد دروغ‌پردازان! 🤥 بخش سوم✍✍✍ «فتنه» به معنی سنجیدن و به‌دست آوردن عیار طلا و نقره با ذوب آن به‌وسیله‌ی آتش است.(۱) اگر این معنی را بپذیریم این کلمه چند معنی افاده می‌کند: اول همان معنی سوختن آنها است؛ مفهوم دیگر اینکه بسیاری از کفار خود را معتقد به خدا و اصول انسانی چون جوانمردی، عدالت‌خواهی و ... می‌دانستند. قرآن با این کلمه به طور ضمنی اشاره‌ای نغز به این حقیقت دارد که در آن روز عیار شما تعیین می‌شود تا ببینیم بهرۀ شما از انسانیت و اعتقادات درست چه اندازه است. اگر در اصطلاح قرآن و روایات، به آزمایش و ابتلا «فتنه» گفته می‌شود، روی همین جهت است. به‌همین علت این سه مفهوم به یک معنا بر‌می‌گردند؛ چه‌اینکه عمل ذوب طلا، نوعی آزمایش برای به‌دست آوردن سره از ناسره‌ی آن است. آزمایش‌ها هم کوره‌های ذوبی را می‌مانند که در آن سره از ناسره‌ی انسان‌ها برملا می‌سازند. به نظر می‌آید قرآن در این قسمت که می‌گوید «بچشید آزموده‌ی خود را» [ذوقوا فتنکم] اشاره‌ای دقیق به یک اصل قرآنی دارد و آن این‌که قرآن حیات را نوعی آزمایش برای تعیین عیار انسان‌ها می‌داند.(۲) آری، ذره ذره‌ی پهنه‌ی عالم هستی، کوره‌ی بزرگ عیارسنجی است. 📖📖 [ ۱. راغب المفردات، ص ۶۲۳. ۲. (الذِى خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَياةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْغَفُورُ «آنکه مرگ و زندگی را بیافرید تا بیازمایدتان که کدام‌یک از شما به عمل نیکوتر است و او است پیروزمند و آمرزنده». ملک: ۲. این مفهوم در آیات دیگری چون کهف: ۷ و هود: ۷ آمده است.] 🔗🔗🔗 منبع: (طنز مقدس.علی نجفی.صفحات۲۴۱-۲۴۳) 🆔 ایتا : @tarzetanz 🆔 تلگرام : @tarzetanz 🆔 اینستاگرام : @hassan__malekan
📚تصویری از تکیه بر خانه‌ی عنکبوت🕸 🔸مَثَلُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاءَ كَمَثَلِ الْعَنْكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَيْتًا وَ إِنَّ أَوْهَنَ الْبُيُوتِ لَبَيْتُ العَنْكَبُوتِ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ «داستان کسانی که غیر از خدا دوستانی اختیار کرده‌اند، همچون داستان عنکبوت است که با آب دهان خانه‌ای برای خویش ساخته در حقیقت - اگر می‌دانستند - سست‌ترین خانه‌ها همان خانه عنکبوت است» (سوره عنکبوت.آیه۱) 🔹قرآن برای این‌که پوچیِ پناه بردن به غیر خدا را نشان دهد، تکیه به غیر خدا را همانند اعتماد عنکبوت بر خانه‌ی خود دانسته است؛ خانه‌ای که مانع گرما و سرما نیست و چنان سست است که به اندک ضربتی نابود می‌شود‌. تنها کارکرد چنین خانه‌ای به دام انداختن حشرات ضعیف است. اولیایی هم که مشرکان برای خود گرفته‌اند، صرفاً، اسمی دارند، نه نفعی می‌رسانند و نه ضرری، نه مالک مرگی هستند و نه حیاتی؛ بلکه تنها وسیله‌ی ارتزاق عده‌ای خاص هستند. 🔸بدین‌‌سان قرآن جماعتی را به تصویر کشیده است که چون عنکبوت به خانه‌ای پناه برده‌اند که چنان سست است که به اشاره‌ای از هم متلاشی می‌گردد. با این حال، همین خانه، امیدی برای به دام انداختن انسان‌های ضعیف است. تصویری از انسان‌های عنکبوت‌صفت. گویی فلسفه‌ی چنین باوری، تنها در به دام انداختن انسان‌های ضعیف خلاصه می‌شود. 🔹هوگس[در کتاب خودآموز طراحی کاریکاتور صفحه۱۶]، در تصویری از صلیب بلندی که «پاپ جان‌پل دوم» به دست گرفته و بر آن تکیه داده، دامی از تار عنکبوت را نشان داده که تمام صلیب و پاپ را در برگرفته و صلیبی که وسیله‌ی اتکای پاپ است به تور ماهیگیری می‌ماند که پاپ را گرفتار کرده است. هوگس می‌خواهد پاپ را کسی بنمایاند که به‌جای تکیه بر صلیب مسیح، برخانۀ عنکبوت تکیه کرده است. او بدین‌گونه خواسته جایگاهی را که پاپ بر آن تکیه کرده را سست و مندرس نشان دهد، همانند بت پرستان. 🖇🖇🖇 منبع: (طنز مقدس. علی نجفی. صفحات۳۳۲-۳۳۳) 🆔 ایتا : @tarzetanz 🆔 تلگرام : @tarzetanz 🆔 اینستاگرام : @hassan__malekan
📚تجاهل🤪 🔸زمانی که مصلحان اجتماعی، اوضاع سیاسی و اجتماعی را مناسب صراحت‌گویی نمی‌یابند، «تجاهل» را بهترین روش برای نقد وضعیت موجود می‌بینند؛ روشی که در آن با نادان‌نمایی چنین وانمود می‌کنند که از حقیقت اطلاعی ندارند و دوست دارند از موضوع باخبر شوند. از همین رو آنان شروع به سؤال می‌کنند و طرف مقابل را در موضع پاسخ‌گویی قرار می‌دهند و به‌گونه‌ای سمت و سوی سؤال‌های خود را هدایت می‌کنند که عجز و درماندگی او نمایان شود. 🔹در دانش بدیع مراد از تجاهل این است که از چیز آشکار و شناخته شده چنان سخن بگوییم که گویی آن را ندانسته و نمی‌شناسیم و هدف از آن، مبالغه در تشبیه، شگفتی نمودن سرزنش و خوار شمردن و بدنام کردن ناکسان و نااهلان است. این روش که نوعی محاضره و حاضر جوابی است، دارای پیشینه‌ی کهن و كاملاً شناخته‌شده‌ای است و قرآن بسیار از آن سود برده است. 📎📎📎 منبع: (طنز مقدس. علی نجفی. صفحه ۱۲۸) 🆔 ایتا : @tarzetanz 🆔 تلگرام : @tarzetanz 🆔 اینستاگرام : @hassan__malekan