#پرونده_علمی_1 #روش_شناسی_تفقه_4 ✍ محمد متقیان 🔺#ادله_روایی ⬅ ادعای که مطرح شد این بود که، قرآن مبدأ تشریع و تقنین الهی است و برای دریافت احکام الهی باید از قرآن آغاز نمود و از آن بهره برداری کرد و سپس با این سرمایه ها وارد اخبار اهل البیت گردید. در کتاب شریف #الکافی جلد اول باب «الرد الی الکتاب و السنة» احادیثی وارد شده است که به دو مورد از آنها اشاره می شود؛ 1⃣عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي الْجَارُودِ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ (سلام الله علیه) إِذَا حَدَّثْتُكُمْ بِشَيْءٍ فَاسْأَلُونِي مِنْ كِتَابِ اللَّه. حضرت می فرمایند: وقتی با شما درباره چیزی حدیث میگویم، ریشه آن را از کتاب الله از من مطالبه کنید. 2⃣عَنِ الْمُعَلَّى بْنِ خُنَيْسٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع مَا مِنْ أَمْرٍ يَخْتَلِفُ فِيهِ اثْنَانِ إِلَّا وَ لَهُ أَصْلٌ فِي كِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَكِنْ لَا تَبْلُغُهُ عُقُولُ الرِّجَالِ. حضرت می فرمایند: هیچ موضوعی نیست که دو نفر در آن اختلاف پیدا کنند، مگر آنکه آن موضوع ریشه و اصلی در کتاب الله عزوجل دارد و لکن عقول رجال به آن اصل و ریشه نمی رسد (و دچار اختلاف میشوند) 🔺اگر اصل ها و ریشه ها در کتاب الله عزوجل باشد، و اخبار اهل البیت هم کاملترین و تنها بیان از آن اصل ها باشد، روشن است که در اجتهاد باید از قرآن شروع نمود و در سنت استمرار پیدا کرد. در مطلب بعدی به یک #نمونه_فقهی در توضیح این ایده پرداخته خواهد شد. @alfigh_alosul

#پرونده_علمی_1 #ان_قلت ✔بعض الأصدقاء درباره مطالب شماره 3و 4 ان قلتی داشتند. فرمودند: احتجاج به ادله روایی یک وقت است برای اثبات حجیت ظواهر است در مقابل مثل اخباریین که در این صورت مفید خواهد بود. اما شما مطلبتان ناظر بر اثبات حجیت نیست. و اگر تمسک به این ادله کردید برای نقد برخی مدارس فقهی، این تمسک و استناد ناقص است. چرا که ایشان ظواهر قران را قبول دارند و در #دلالت برخی آیات فقهی تردید دارند. 🔺 ضمن تشکر از دوست و برادر گرامی؛ 1- مباحث پیش روی، مباحث اصولی نیست که در آن از حجیت ظواهر کتاب بحث شود و با اخباریین محاجه گردد. پس حجیت ظاهر قرآن در این مباحث مفروغُ عنه است. 2- آنچه در این مباحث، طرح می شود روی سخنش با برخی مدارس و مکاتب فقهی معاصر است که استفاده ایشان از قرآن حداقلی است به دلیل اتکائی به ادله روایی و اصول عملیه دارند. 🔺دلیل تمسک به ادله روایی؛ این دو روایت بیشتر از حجیت ظواهر را می گویند و آن اینکه «ریشه همه نصوص روایی در قرآن است.» نقد ما به برخی مدارس فقهی این است که، اگر این قاعده را قبول کنیم، فلذا در مقام استنباط باید از ریشه ها شروع کنیم و از آن به یک قاعده عام برسیم و سپس وارد روایات گردیم. اینکه ایشان در دلالت آیات تردید می کنند و اغلب به اجمال میرسند و نمی توانند قاعده عام قرآنی به دست بیاورند، به خاطر این است که، قرآن را مبدأ و نقطه آغاز تشریع نمی دانند - هرچند حجیت ظواهر کتاب را قبول دارند- و ریشه استنباط را از قرآن پی جویی نمیکنند و نگاهشان به اخبار و احادیث نگاه استقلالی است. در حالیکه احادیث اهل البیت فرع بر اصل (قرآن) هستند. 🔺خلاصه اینکه؛ حجیت ظواهر کتاب یک مساله اصولی است که غیر از مبدئیت تشریعی قرآن است که روش و رویکرد استنباطی است. فتامل جیدا. ✔ در مطالب آتی با ارائه #نمونه_فقهی به صورتی شفافتر به توضیح مراد خواهم پرداخت. لیکن قبل از ورود به نمونه موردی باید #استمرار_در_سنت را هم توضیح دهم. @alfigh_alosul

#پرونده_علمی_1 #روش_شناسی_تفقه_5 ✍محمد متقیان 🔸 #مبدئیت_تشریعی_قرآن 🔸 #استمرار_در_سنت 1⃣ خداوند متعال رب العالمین است، و ربوبیت او در ناحیه #مناسک_عملی به معنای تشریع و تقنین است. شارعیت الهی در #قرآن تجلی می کند و نمود می یابد. پس کلام الهی نقطه آغاز تشریع و تقنین است. اما آیا قرآن برای #تحقق_شریعت و اتمام و اکمال #تشریع و #تقنین کافی است؟ امامیه معتقد است که قرآن کافی نیست. 2⃣ تشریع الهی از قرآن آغاز می شود ولی در قرآن بسنده نمی شود بلکه #استمرار می یابد. از آنجا که شریعت مقدسه اسلام، باید تمام انسان ها را در طول تاریخ هدایت و سرپرستی کند نیازمند عنصر دیگری است که بتواند متمم تشریع الهی باشد و آن عنصر #سنت است. سنت ادامه کتاب است. سنت فرع است و کتاب اصل است. سنت از درون کتاب میجوشد. در کلام الهی #ریشه و #اصل بیان می شود و سنت عهده دار استمراربخشی و توسعه آن است. فلذا هیچ گاه تعارضی میان کتاب و سنت پیدا نمی شود. و به همین دلیل است که یکی از مرجحات را «موافقت با کتاب» گفته اند. 3⃣ به نظر میر سد، مجموع کتاب و سنت را باید #وحی بدانیم که فرمود: و ما ینطق عن الهوی، إن هو إلا وحی یوحی. و چون چنین است استنباط از کتاب بدون نظر به سنت و استنباط از سنت بدون نظر به کتاب ناقص میباشد. اینکه گفته شود هر کدام دلالتی منحاز و مستقل دارند و باید جداگانه بررسی شود خلاف مبانی است. امر تشریع از قرآن آغاز می شود و در سنت توسعه و استمرار می یابد. و باید مجموع این دو را باهم ملاحظه نمود تا به قاعده و اصل دست یافت. 🔺بهترین نمونه ای که می تواند این ایده را توضیح دهد روش فقهی آیت الله بروجردی و منهج حدیثی ایشان در کتاب جامع احادیث الشیعه است. 🔺 مقصود از "سنت" در این متن همانا معنای عام آن یعنی قول، فعل و تقریر معصوم است. چون اعتقاد داریم که همه افعال، اقوال و تقریرات و امضائات و سکوتهای معصوم دال و مرشد به معانی وحی هستند. @alfigh_alosul

#پرونده_علمی_1 #روش_شناسی_تفقه_6 ✍ محمد متقیان 🔸#نمونه_فقهی 🔸#آیه_خمس ✔ روشن شد که امر تشریع یک واقعیتی است که شروع و بدو آن در قرآن است و استمرار و امتداد آن در سنت. و برهمین اساس باید مجموع این دو را که #وحی می نامیم باهم ملاحظه نماییم تا به دلالت ها و معانی وحیانی دست یابیم و بتوانیم اصول و قواعدی را تأسیس کنیم. یکی از نمونه های موردی که می توان برای چنین ایده ای عرضه نمود، #موضوع_خمس است. میدانیم که یکی از تکالیف الهی که متوجه عباد است مسئله تخمیس اموال است. درباره این تکلیف نیازمند یک قاعده عام هستیم آیا می توان به آن دست یافت؟ 1⃣ آیه شریفه خمس اقتضای دلالت بر اینکه موضوع خمس «مطلق الغنیمة» است دارد؛ وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَه. اما برخی تردیدها در این میان وجود دارد؛ مانند سیاق آیات، عدم استظهار این معنای عام از ناحیه دیگران و .... که سبب شده است تا مقدار استفاده برخی از اعاظم از این آیه، محدود به #غنائم_حربیه گردد، اگر فقط به دلالت آیه اکتفا کنیم. 2⃣ اما اگر تشریع خمس را از قرآن آغاز کردیم و امتداد آن را در سنت پیگیری نمودیم، میتوانیم با ارشادات و قراینی که در #روایات_مفسره وجود دارد به قاعده عام دست یابیم. اخباری مانند خبر طولانی علی بن مهزیار؛ فَأَمَّا الْغَنَائِمُ وَ الْفَوَائِدُ فَهِيَ وَاجِبَةٌ عَلَيْهِمْ فِي كُلِّ عَامٍ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى: وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَه..... در این خبر حضرت در ضمن بیان احکام الخمس، آیه را استشهادی قرار می دهند برای بهره برداری معنای عامی از خمس. و غنائم و فوائد را در کنار هم ذکر میکنند که خود قرینه ای می شود بر اینکه، مطلق الغنیمة یا مطلق الفائدة موضوع خمس در آیه است. 3⃣ و برهمین اساس است که، صحیحه عبدالله بن سنان معنای خودش را می یابد که فرمود:ٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ لَيْسَ الْخُمُسُ إِلَّا فِي الْغَنَائِمِ خَاصَّةً. مقصود از غنائم همان معنای عام غنیمت است که حضرت به عنوان یک قاعده عام در این روایت فرموده اند. 4⃣ اگر چنین باور داشته باشیم که، تشریع خمس از قرآن آغاز می شود، پس حتماً آیه دلالتی بر این تکلیف الهی خواهد داشت، و میتوان از آیه خمس استظهار نمود و به اجمال نرسید و با ملاحظه مجموع "کتاب و سنت" در نهایت به #قاعده_عام دست یافت. 5⃣ نکته نهایی اینکه؛ وقتی باور به این مسئله وجود دارد که، امر تشریع از قرآن آغاز می شود و در سنت استمرار می یابد، لازمه آن در اعتبارسنجی اخبار نیز متفاوت از مشی برخی مکاتب فقهی خواهد بود. درچنین ملاحظه ای که مجموع ادله را باهم می بیند #وثوق_صدور مبنای عام حدیثی قرار می گیرد و از این روی، مشکلاتی که برخی از فقهای معاصرین در مواجهه با روایات مفسره مذکوره داشتند، وجود نخواهد داشت. @alfigh_alosul

#تاریخ_فقها 🔸 آیت الله شبیری زنجانی(حفظه الله): 🔺 ایشان از نظر فکری، فکرِ سیّالِ فوق العاده و جولان ذهنی عجیبی داشته است. اصلاً بحث های «سامرائی» و بحث های «نجفی» دو سبک مختلف دارند. «قطعی حرف زدن» سبک بحث های نجفی هاست و «مطالب تشکیکی و با تردید گفتن» سبک سامرائی هاست. به تعبیر آقای میرزا عبدالله مجتهدی، ممثّل فکر نجفی ها «اِنّما» است و ممثّل فکر سامرائی ها «لعلّ» است. 🔺 به هر حال، میرزا در اثر اینکه فکرش خیلی جوّال بوده، زیاد تجدیدنظر می کرده. فرد متّقی و خداترسی هم بوده. اگر می خواسته همین طوری فتوا بدهد، دچار اشکال شرعی می شده؛ لذا می گفته احتیاط کنید و خیلی کم فتوا داده است. یکی از چیزهایی که بعضی ها به وسیله آن حرجی بودن احتیاط و غیرقابل عمل بودن آن را نقض می کنند، همین است که می گویند: «میرزا مدّت طولانی مرجع تقلید بوده و مقلّدین را به احتیاط ارجاع می کرده و هیچ اختلال نظامی هم واقع نشده است». 🔺 هم از نظر علمی و هم از نظر تقوایی، تمام شاگردهای درجه اولی که از جهت تقوا و جهات اختلافی در رتبة اوّل بودند، میرزا را پذیرفته بودند؛ مثل آقا میرزا محمّد تقی شیرازی. فاضل اردکانی که هم طبقه شیخ بوده و بعد با میرزای شیرازی هم تراز شده، دیگران را از نظر تقلیدی به میرزا ارجاع می داده و به رساله نویسی بعضی دیگر انتقاد می کرده و می گفته: «مگر قرار است که شروع کنند برای هر چند نفر یک رساله بنویسند! میرزا عالم بزرگواری است و متقّی هم هست». @alfigh_alosul

#پرونده‌علمی‌1 #روش‌شناسی‌تفقه 🔸حضرت آیت الله نوری همدانی(حفظه الله): 🔸 #ضرورت‌توجه‌به‌قرآن‌در‌تفقه 1⃣ امروز باید عده‌ای در زمینه موضوعات روز تحقیقات فقهی به عمل آورده و آنها را در اختیار مسلمانان و جامعه اسلامی قرار دهند. اگر در زمینه موضوع شناسی فقهی، فقاهت نداشته باشیم نمی‌توانیم کار به جایی ببریم و اگر هم کاری در این عرصه صورت بگیرد، مثمر ثمر نخواهد بود. افرادی که در زمینه موضوع شناسی فقهی فعالیت می‌کنند، هر مقدار در زمینه فقاهت قوی باشند، کارهای مؤثرتری انجام خواهند داد. 2⃣ هیچ فقهی به اندازه فقه شیعه دارای اسناد و مدارک نیست، همچنین علمای هیچ دینی به اندازه علمای شیعه فقاهت ندارند. ما باید به علمای پیشین و تحقیقاتی که داشته‌‌اند احترام بگذاریم، اما در عین حال باید دانست که زمان امروز اقتضائات جدیدی دارد و باید طبق آن به تحقیق و پژوهش پرداخت. 3⃣ به‌عنوان مثال علمای قدیم مسأله جهاد را به جهاد دفاعی و جهاد با خوارج تقسیم کرده‌اند، اما امام خمینی(ره) مسأله جهاد را به ۸ بخش تقسیم کرده‌اند. علمای قدیم در بحث‌های فقهی خود بیشتر به اخبار توجه داشته‌‌اند و استناد به آیات قران کریم در پژوهش‌هایشان کمتر به چشم می‌خورد، در حالی که ما باید برای مباحث فقهی بیشتر از آیات قرآن کریم بهره‌گیری کنیم. امروز نیازمند آن هستیم که حوزه علمیه در زمینه فقه تحول ایجاد کرده و در زمینه مباحث فقهی توجه بیشتری به آیات قرآن کریم داشته باشد. 🔸 به نقل از سایت #شبکه‌اجتهاد @alfigh_alosul

#پرونده‌علمی‌1 #روش‌شناسی‌تفقه 🔸حضرت آیت الله خامنه ای(مدظله العالی): 🔸#انزوای‌قرآن‌دراجتهاد 1⃣ در عین حالی که فقاهت اساس امر است، نباید از دیگر علوم اسلامی در حوزه‌ها غفلت بشود. مثلاً میبایست علم قرآن، شناسایی قرآن، فهم قرآن و انس با قرآن به عنوان یک علم و یک رشته در حوزه‌ها وجود داشته باشد. طلاب ما باید قرآن و یا لااقل بخشی از قرآن را حفظ کنند، یا حداقل با آن مأنوس باشند. چه‌قدر مفاهیم اسلامی در قرآن هست که اگر ما بخواهیم در فقه بحث کنیم، به فکر آنها نمیافتیم. این انزوای قرآن در حوزه‌های علمیه و عدم انس ما با قرآن، برای ما خیلی مشکلات درست کرده است و بعد از این هم خواهد کرد و به ما تنگ‌نظری خواهد داد. 2⃣ من یک وقت در سالهای قبل از انقلاب در مشهد در درس تفسیر، به طلبه‌ها میگفتم که ما از اولِ «بدان ایّدکاللَّه»، تا وقتی که ورقه‌ی اجتهادمان را میگیریم، میتوانیم حتّی یک بار به قرآن مراجعه نکنیم! یعنی وضع درسی ما این‌طوری است که اگر طلبه‌یی از ابتدا حتّی یک بار به قرآن مراجعه نکند، میتواند همین رشته‌ی ما را از اول تا آخر سیر کند و مجتهد بشود! چرا؟ چون درس ما اصلاً از قرآن عبور نمیکند. متأسفانه حالا هم که نگاه میکنم، میبینم همان‌طور است. ما در فقه گاهی مثلاً یک آیه‌ی قرآن را ذکر میکنیم، آن هم خیلی رویش کار و تحقیق نمیشود؛ به قدری که در روایات ما بحث میشود و کار میشود. 3⃣ قرآن از حوزه‌ی ما منزوی است؛ مثلاً علم قرآن، مسائل مربوط به قرآن؛ همین چیزهایی که شما میبینید تحت عنوان علوم قرآن الان رایج شده و گذشتگان کتابهای زیادی درباره‌ی آنها نوشتند و حالاها هم خوشبختانه بعضیها توجهاتی به آنها میکنند. ۱۳۷۰/۰۶/۳۱ 🔸 بیانات در آغاز درس خارج فقه‌ @alfigh_alosul

#پرونده‌علمی‌1 #روش‌شناسی‌تفقه ✔ وقتی که از ضرورت توجه به قرآن در اجتهاد و استنباط میگوییم، اینگونه نیست که با هر اندیشه ای هم آواز و هم آهنگ شویم که، باید قرآن در رأس قرار بگیرد و لو بلغ ما بلغ. یکی از اندیشه های #قابل_نقد در این میان، ایده آیت الله #محمدصادقی‌تهرانی است که، آنچه از مقدمه ایشان بر #رساله‌نوین برمی آید تأکید بر محوریت قرآن نیست بلکه #قرآن‌بسندگی در اجتهاد است. ✔ آنچه که در این پرونده در روش شناسی تفقه بر آن اصرار ورزیده شده است، این ایده می باشد که استنباط باید از قرآن شروع شود و در سنت استمرار پیدا کند. نه مانند برخی چون آقای صادقی تهرانی که از قرآن شروع می کند و در قرآن می ماند و نه مانند برخی مدارس فقهی که اصراری بر بهره گیری از قرآن ندارد و در غالب موارد به اجمال در فهم از آیات می رسند. ✔ توصیه أکید بر روش فقهی #مدرسه_قم است که در فرآیند استنباط خود، از قرآن آغاز می کند و در سنت امتداد می یابد. قرآن مبدأ تشریع است پس دارای بیان و تبلیغ است فلذا در استنباط از قرآن به اجمال نمی رسیم. اما اگر به قاعده عامی از قرآن رسیدیم، به دلیل آنکه امر تشریع بر دو عنصر کتاب و سنت استقرار دارد، باید به تفسیر اهل البیت هم نظر داشته باشیم تا از ملاحظه مجموعی کتاب و سنت (وحی) به قاعده عام تشریعی دست یابیم. #مبدئیت‌تشریعی‌قرآن #استمرارتشریع‌درسنت @alfigh_alosul

#پرونده‌علمی‌1 #روش‌شناسی‌تفقه 🔸حضرت آیت الله سبحانی(مدظله العالی): 🔸 #فقه‌القرآن 🔺 از زمان درگذشت رسول مکرم اسلام(ص)، علمای اسلام انواع تفسیرها را نوشته اند، گروهی شان نزول، گروهی معارف قرآن، گروهی فقه قرآن و ... که از همان رحیل پیامبر آغاز شده الی یوم هذا؛ لکن این کتاب نهایت ناپذیر است، 6600 آیه بعد از این همه پرداختن به آنها هنوز هم جای کار دارند. 🔺 قرآن فعل خداست، کلام الله فعل خداست، کلام حق تعالی فعل اوست و از انجا که حق تعالی بی نهایت است فعل او نیز شبیه ذاتش بی نهایت است. بشر از ابتدا بر طبیعت به معنای عالم خلقت که فعل خداست، کار و مطالعه کرده اما تا امروز به آنجا رسیده است که جهان طبیعت اقیانوس ناپیدا کرانه ای است که بشر توانسته تنها چند کیلومتر از آن را روشن کند لذا جایی که طبیعت در عالم خلقت دارای خصیصه #نهایت‌ناپذیری است، قرآن هم باید نهایت ناپذیر باشد. 🔺 لازم است در کنار تفسیر شاخه ای با عنوان #فقه‌القرآن به دروس حوزه اضافه شود که خصوصا در آن به ایات محل بحث مثل آیه وضو، آیه صوم و... پرداخته شود. امیدواریم تاسال آینده فرعی بر درس ها با عنوان فقه القرآن اضافه شود و آیات مهم در عرض یک تا دو سال تدریس شوند. @alfigh_alosul

#یادداشت_وارده_1 ✔ یکی از دوستان بزرگوار، بنده را رهین منت خویش ساختند و نکاتی را پیرامون کلام بنده درباره آقای #صادقی‌تهرانی بیان داشتند که خدمت عزیزان ارائه می گردد؛ 👇👇👇 🔺 بنده یکسالی هست که با اندیشه و آرا آقای صادقی تهرانی آشنا شده ام و تا کنون ندیده ام کسی ایشان را آنچه هست به میدان نقد بکشد نه با برچسب قرآن بسندگی. لازم است چند نکته را تذکر بدهم : 1_ آنچه شایسته یک محقق است اینست که زوایای یک مکتب و ادعا را به صورت کامل و همه جانبه بنگرد و به گفته ها و به خواندن یک مقدمه و یا یک فتوا از این مکتب اکتفا نکند. 2_آنچه در مورد روش تفقهی ایشان گفته ايد که از قرآن شروع می شود و به قرآن ختم می شود نشان از بی اطلاعی کامل شما از این روش است.شایسته تقوا نیست که مولف تفسیر الفرقان را که بیش از همه ی کتب تفسیری از روایات بهره جسته قرآن بسنده معرفی کنیم. 3_و نکته آخر اینکه صادقی تهرانی ارايه دهنده یک فقه منسجم از قرآن و روایات است که رابطه قرآن با روایات در آن روشن و شفاف است به خلاف مبنای برخی که معیار روشنی برای ما خالف الکتاب و ما وافق الکتاب ندارند. اگر برای تان سوال شده باشد که معیار چیست می توانید به فتاوای ایشان رجوع کنید که به چهار دسته تقسیم می شوند. 1_ فتاوای موافق با کتاب و روایات (موافق مشهور است) 2_ فتاوای جمع کننده بین قرآن و روایات که معمولا در این مورد آيات مورد غفلت مشهور قرار گرفته است 3_ فتوا به ظاهر و نص قرآن موافق با آنچه مفسران پیش از او ذیل آیات مطرح کرده اند که ایشان فقط بخلاف مشهور به آن فتوا داده اند و بس مثل حکم روزه مسافر 4_ فتوا به ظاهر و نص قرآن موافق با برداشت های خود ایشان. با تشکر از دوست گرامی.🌹🌹 @alfigh_alosul

#پاسخ_به_اشکال ✔ اشاره به روش تفقهی آقای #صادقی‌تهرانی از جهت دفع دخل مقدر بود که شاید به ذهن برخی اهل تحقیق خطور می کرد و در مقام شرح و بسط آن روش نبود. اما حال که چنین یادداشتی وارد شده است فرصتی مناسب است که کوتاه سخن درباره چرایی تحلیل نگارنده، نکته ای معروض گردد. 1⃣ قبل از بیان، باید به این نکته توجه نمود که، مقصود از #قرآن‌بسندگی چیست؟ آیا استفاده از ادله روایی در مسیر استنباط به معنای مراجعه به سنت در #مقام‌تشریع است؟ سخن بر سر این است که، امر تشریع با تکیه بر چه عناصری محقق می شود. اگر کسی معتقد باشد که، تمام تشریع و تقنین الهی فقط با قرآن صورت میگیرد و سنت تنها تأییدیه ای بر قرآن است و هرجا مخالفت با قرآن داشته باشد کنار گذاشته می شود، این اندیشه #قرآن بسنده است. پس بحث پیش روی، ریشه های #کلامی دارد و باید تکلیف خود را در تعریف از #تشریع روشن سازیم. 2⃣ اگر بگوییم که، تشریع و تقنین الهی با تقوم میان کتاب و سنت صورت میگیرد، هیچ گاه فرض #تعارض میان این دو عنصر، طرح نخواهد شد، زیرا معتقدیم که، امر تشریع از تقوم میان این دو شکل گرفته است و هر کدام سهمی در تحقق تشریع دارند و نمیتوان فرض تعارض و تخالف داشت. و همچنان که گفته شد، سهم کتاب در این تقوم #بیان‌التشریع است و سهم سنت نیز #تفسیر‌الکتاب است. نحوه تفسیر کتاب هم یا به تخصیص و تقیید است یا به توسعه و تأیید عام قرآنی. 3⃣ در حالیکه در کلام مصرح آقای #صادقی‌تهرانی در مقدمه رساله نوین ایشان آمده است: «.... درنتیجه اگر حدیثی متواتر هم باشد، مخالف با نص و ظاهر قطعی قرآن باشد، مردود است» عرض بنده این است که، فرض تخالف میان سنت و کتاب، فقط برپایه این اندیشه می تواند شکل بگیرد که این دو را جدای از هم بداند نه اندیشه ای که این دو عنصر را به همدیگر پیوند خورده میداند به گونه ای که، از هر کدام از این دو عنصر برای تأیید و تفسیر و کشف از معنای دیگری استفاده می شود. فلذا ریشه این مباحثه را باید در کلام و معنای کامل تشریع پیگیری نمود. از سایر کلمات این بزرگوار نیز مشهود است که، سنت برای ایشان به منزله تأییدیه ای بر ظواهر کتاب است، و هیچ گاه نمی تواند کتاب را تخصیص و تقیید بزند یا حتی آن را توسعه دهد، در حالیکه اگر سنت جایگاه تفسیری داشته باشد که قرار است کاشف از معانی کتاب باشد، می تواند مخصص، مقید و معمم کتاب باشد. ✔نکاتی دیگر درباه «الرد إلی الکتاب و السنة» مطرح می شود که، اطاله کلام نمیگردد. @alfigh_alosul

#پرونده_علمی_1 #روش_شناسی_تفقه_7 #آیات‌الاحکام ✔بخش قابل توجهى از آيات قرآن را #آيات‌الاحكام تشكيل مى‌دهد، كه همين بخش از آيات در راستاى استنباط احكام مورد نظر بوده و هست. آيات الاحكام- چنانكه در مقالات پيشين يادآور شديم- به رقمى حدود پانصد آيه مى‌رسد، كه در طول سالهاى پس از هجرت در مدينه به تدريج و در مناسبتهاى گوناگون نازل شده است و از اين رو، بايد آيات الاحكام را در ميان آيات مدنى جستجو كرد.انديشمندان بزرگ عالم فقاهت در قرون متمادى، بسيار كوشيده‌اند كه با تحقيق بيشتر در آيات الاحكام، ضمن استنباط به دقايق علمى و نكات فقهى بسيارى دست يابند كه بسيارى از اين تحقيقات اكنون نيز در دسترس ما قرار دارد. 🔺آن گونه كه علامه بزرگ، سيد حسن صدر در كتاب ارزشمند «تأسيس الشيعه للعلوم الاسلامية» (ص 321) بيان مى‌كند، #اولين‌كتاب را در اين باره محمد بن سائب كلبى (م- 146) هجرى قمرى تأليف نموده كه اين نظريه را ابن نديم در كتاب «الفهرست» (ص 57) تأييد نموده و مى‌نويسد: «كتاب احكام القرآن للكلبي رواه عباس». 🔺 بعضى معتقدند كه نخستين تحقيق در اين باره، توسط محمد بن ادريس شافعى (م- 204 ه‍ ق)- پيشواى مذهب شافعى- انجام شده است. چنانكه علامه جلال الدين عبد الرحمن سيوطى (م- 911 ه‍ ق) در كتاب «الاوائل» اين حقيقت را پذيرفته و مى‌نويسد: «امام شافعى نخستين مؤلف در موضوع آيات الاحكام است». 🔺 در اين ميان با توجه به تقدم زمانى علامه بزرگ محمد بن سائب كلبى(از بزرگان شیعه)، نسبت به محمد بن ادريس شافعى و قاسم ابن اصبغ بياتى، ديدگاه نخست صحيح‌تر به نظر مى‌آيد.‌‌ ر.ک. منابع اجتهاد. از آیت الله جناتی شاهرودی. @alfigh_alosul

#پرونده_علمی_1 #روش_شناسی_تفقه_8 #آیات‌الاحکام ✔ فهرست برخی منابع فقهی از علمای شیعه که در قالب #آیات‌الاحکام نگاشته شده، به شرح ذیل است؛ 🔺 آيات الاحكام، تأليف محمد بن سائب كلبى (م- 146 ه‍ ق) و اين كتاب غير از تفسيرى است كه او در رابطه با كل قرآن نگاشته است. 🔺 تفسير الخمسمائة آيه فى الاحكام، تأليف مقاتل بن سليمان خراسانى بلخى (م 150 ه‍ ق) 🔺 تفسير آيات الاحكام، تأليف هشام بن محمد بن سائب كلبى كوفى (م- 206/ 204 ه‍ ق) 🔺 احكام الاحكام، تأليف عباد بن عباس طالقانى (م- 385 ه‍ ق) 🔺 شرح آيات الاحكام، تأليف اسماعيل بن عباد (م- 385 ه‍ ق) 🔺 الابانه عن معانى القراءات، تأليف مكى بن ابى طالب قيسى (م- 437) 🔺 فقه القرآن فى آيات الاحكام، تأليف قطب راوندى (م- 573) 🔺 تفسير آيات الاحكام، تأليف محمد بن حسين بيهقى نيشابورى (م- حدود 576) 🔺 النهاية فى تفسير الخمسمائة آيه فى الاحكام، تأليف احمد بن عبد اللّٰه متوج بحرينى (م- حدود 771) 🔺 كنز العرفان فى فقه القرآن، تأليف فاضل مقداد بن عبد اللّٰه سيورى اسدى حلى (م- حدود 826) اين كتاب به فارسى وارد و ترجمه شده است. ✔ کتابهایی که از دوران امامین صادقین (سلام الله علیهما) تا قرن نهم هجری پیرامون #فقه‌القرآن نگاشته شده است. ر.ک.منابع اجتهاد. از آیت الله جناتی شاهرودی @alfigh_alosul

#پرونده_علمی_1 #روش_شناسی_تفقه_9 #آیات‌الاحکام ✔ آیت الله سبحانی(دام ظله) به دو شیوه تدریس #آیات‌الاحکام اشاره می کنند و روش غالب شیعه را چنین شرح می دهند: ✔ و يمكن دراسة آيات الاحكام من جانبين‌: 🔺 الأَوّل: أن يبحث فيها حسب ترتيب السور كما عليه أكثر الكتب المؤَلّفة عند أهل #السنّة، كالجصاص و ابن العربي و غيرهما، و هذا ما لا نستحسنه، لَانّ القرآن حينما يتناول بحث الجهاد لا يتطرق إليه في سورة واحدة، بل يبثّها في عدة سور، فالفقيه الذي يريد استنباط أحكام الجهاد من القرآن فلا بدّ له من المراجعة لتلك الآيات في عدة سور.و هو يأخذ منه وقتاً كثيراً و لا يصل إلى المقصد إلّا بعد جهد و مشقة. 🔺 الثاني: ما هو الدارج عند #الشيعة، و هو دراستها حسب المواضيع الفقهية، فمثلًا يبحث عن كل من آيات الطهارة و الصلاة و الصوم و الزكاة و الخمس .. في باب على حدة، و هذا ما يطلق عليه التفسير الموضوعي في إطار خاص. ✔ جهت عدم جسارت محضر دوستان فرهیخته، ترجمه نمیکنم.🌹 ر.ک.مصادرالفقه الاسلامی و منابعه، ص 32 @alfigh_alosul

#پرونده_علمی_1 #روش_شناسی_تفقه #آیات‌الاحکام ✔استاد شیخ محمد جواد فاضل لنکرانی(زیدعزه): 🔺 بحث از آيات الاحكام تأثير بسيار مهمى در فقه دارد. اگر يك مراجعه‌‌اى بفرماييد، فقهايى كه در مباحث فقهى به بحث آيات الاحكام توجه بيشترى كردند بحث‌‌هاى فقهى شان دقيقتر و عميقتر است. علاوه بر اينكه مستند اولى و اصلى ما در همه امور قرآن است و لذا بايد اين بحث مطرح بشود. 🔺 من يادم هست كه والد راحل ما رضوان الله عليه يكى از نكاتى كه هميشه تأسف می‌‌خوردند اين بود كه در حوزه‌‌هاى علمى ما آنطورى كه بايد وشايد اين بحث آيات الاحكام مورد توجه قرار نمی‌‌گيرد؛ و خود ايشان در بحث فقه هرجا به يك مناسبتى به يك آيه شريفه می‌‌رسيدند تأمل زيادى می‌‌كردند و نكاتى را استنباط می‌‌كردند كه ما اين نكات را در كلمات ديگران قبل از آن نديده بوديم. منبع: سایت. جلسه اول آیات الاحکام. @alfigh_alosul

#امام‌رضا‌(‌سلام‌الله‌علیه) #معرفی‌کتاب 🔸نویسنده: محمد مهدی نجف 🔸عنوان: الجامع لرواة و أصحاب الإمام الرضا(سلام الله علیه) #اشاره؛ 🔺 متن کتاب، مشتمل بر فهرستی از اسامی ۸۳۱ نفر از اصحاب امام رضا(ع)است که با ایشان ملاقات داشته اند و از حضرت، کلامی شنیده اند، و یا روایتی از قول یا فعل امام، بدون واسطه، نقل کرده اند؛ و نیز راویان و اصحابی که در زمان حضرت زندگی می کرده اند و مطلبی را از ایشان نقل کرده اند و یا حضرت، در مورد آنها مطلبی را نقل کرده است. 🔺 فهرست اسامی در این کتاب، از مصادر اوّلیه چاپ شده و چاپ نشده، شامل سیصد عنوان از کتاب های اصول، فروع، تفسیر، حدیث، فقه، اخلاق، تاریخ، سیره، تراجم، رجال و... از شیعه و سنّی ـ که به اسامی بعضی از آنها اشاره شده ـ تهیه گردیده است. 🔺 از هر یک از راویان، تنها یک روایت نقل شده است و به دنبال آن، مصدر مورد مراجعه، مشخّص شده است. همین طور، اقوال علمای علم رجال در توثیق و تضعیف راویان، آورده شده است. 🔺 به منظور مشخّص شدن طبقه راوی و تمییز راویانی که احتیاج به تمییز مشترکات دارند، مروی عنه این راویان، مشخّص شده اند. به نقل از پایگاه #حدیث‌‌نت @alfigh_alosul

#امام‌رضا‌(‌سلام‌الله‌علیه) #معرفی‌کتاب 🔸پدیدآورنده: شیخ صدوق(ره) 🔸عنوان: اخبار مروی از امام رضا(سلام الله علیه) #اشاره؛ 🔺 «عيون أخبار الرضا( ع)»، نوشته شيخ صدوق، ابو جعفر، محمد بن على بن حسين بن بابويه قمى( 305- 381 ق)، از علماى برجسته و چهرههاى سرشناس و از راويان شيعه در قرن چهارم هجرى است. اين كتاب، به زبان عربى است و روايتهاى پيرامون امام رضا( ع) و مجموعه رواياتى كه از آن حضرت روايت شده، در آن جمعآورى شده است. 🔺 شيخ صدوق، اين كتاب را براى هديه به كتابخانه صاحب بن عباد ديلمى، وزير وقت و حاكم شيعى آن دوران نگاشته است. صاحب بن عباد در مدح و ستايش امام رضا( ع) اشعارى را مىسرايد و آن را به شيخ صدوق هديه مىدهد و شيخ نيز اين كتاب را در پاسخ به هديه ايشان، به نگارش درمىآورند. 🔺 كتاب عيون اخبار الرضا، از معتبرترين منابع روايى شيعه است كه مانند ديگر كتابهاى شيخ صدوق، از ارزش و اعتبار خاصى برخوردار است. اين كتاب، در شرح و توضيح بسيارى از عقايد شيعه كتابى ارزشمند و مفيد مىباشد. شيخ صدوق، با جمعآورى سخنان و بحثهاى امام رضا( ع) با ديگر دانشمندان آن دوران، بسيارى از مباحث مهم اسلامى را مطرح كرده است. @alfigh_alosul

🌿 @einsad

#اطلاعیه 🔊 به زودی بارگذاری صوت #رجال استاد #سیدجوادشبیری‌زنجانی در کانال #الفقه_الاصول به همراه فهرست مطالب. 〽 استاد سیدجوادشبیری زنجانی فرزند فقیه عالیقدر آیت الله شبیری زنجانی(زیدعزه) از اساتید مسلم بحث #رجال و صاحب مبنا و سبک می باشند که متأثر از سبک رجالی والد معظمشان هستند. 👇👇👇 @alfigh_alosul

🔊 #صوت‌جلسه‌اول‌رجال 🔸استاد سیدجواد شبیری 🔸موضوعات؛ 1- بیان فهرست تفصیلی مباحث 2- بیان ترتیب ارائه مباحث https://eitaa.com/alfigh_alosul/115

🔊 #صوت‌جلسه‌دوم‌رجال 🔸استاد سیدجواد شبیری 🔸موضوعات؛ 1- تعریف حدیث 2-فروق میان درایه و رجال و تراجم 3- چندنکته متفرقه https://eitaa.com/alfigh_alosul/116