#سخن_بزرگان
💠 اهمیت فقه و اصول و #مباحثه
🔻 به فقه و اصول #متعارف اشتغال داشته باشید، چون این ژرفنگری و دقتهایی که در طول قرون شده، ذهن را ورزیده میکند. تجربه هم نشان داده کسانی که در این علوم کار نکردهاند در عرصههای جدید، حرف جدیای ندارند.
🔹 آقای شهیدی میفرمود: اواخر که سن آقای #تبریزی بالا رفته بود به ایشان میگفتیم دیگر #اصول نگویید وبه همان فقه بسنده کنید. ایشان جواب داد میترسم اگر نگویم #یادم_برود. این اهمیت اصول فقه را نشان میدهد.
🔸 #تدریس خوب است ولی جایگزین #مباحثه نیست. چون در تدریس، شخص فقط مطالب یک کتاب را میخواند ولی مباحثه این طور نیست. پیوسته به مباحثه بپردازید و از آن جدا نشوید. من از مباحثه خیلی استفاده کردهام. حتی گاهی بیش از درس. ما چند نفر بودیم با هم کتابهای مربوط به درس را مباحثه میکردیم وسپس وارد درس میشدیم. این کار را مخصوصاً در درس آقای وحید میکردیم.
🔹 در گذشته گاهی افراد یک کتاب را چند بار میخواندند. آقای #جوادی_آملی یک جلد اسفار را پیش سه نفر خوانده است. چون ملاک ایشان،#فهمیدن و نقد کردن بوده نه رد شدن و #پاس کردن. ولی امروزه حوصلهها کم شده است. همان یکبار هم بهزور میخوانند.
🔸 خواندن دروس حوزه به شکل قوی حتماً و لازم است؛ اما این که آدم بخواهد با صرف خواندن درسهای حوزوی به این نقطه برسد نمیشود. حتماً اطلاعات مربوط به مسائل و موضوعات جدید را لازم دارد.
📚 سخنان استاد #شب_زنده_دار در دیدار مدیران مرکز جامع علوم اسلامی ولی امر و پژوهشگاه فقه نظام
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰فقه و اصول شهیدین قم
#نکات_رجالی
#تقسیم_بندی_روایات
💠 در تقسیم حدیث باید به سه عنصر توجه کنیم:
1️⃣ وثاقت (صداقت و ضبط)
2️⃣ مذهب
3️⃣ مسند بودن (اتصال و پیوستگی راویان به هم -بحث طبقه)
🔻 نکته: عنصر مشترک بین سه دستۀ از روایات (صحیحه و موثقه و حسنه) اتصال و پیوستگیِ راویان است.
🔹 #صحیحه: حدیث مسندی که تمام راویانش #ثقه و #امامی صحیح المذهب باشند (نمیگوییم 12 امامی چون در زمان هر امام، فرد اگر تا آن امام را قبول داشته باشد کافی است و هیچ دلیل کلامی نداریم که مثلاً زراره باید تا امام دوازدهم را قبول داشته باشد).
🔸#موثقه: حدیث مسندی که بعض راویانش #ثقه و غیر صحیح المذهب باشند (این عنوان شامل امامی غیر صحیح المذهب هم میشود، مثل فطحیها و همچنین شامل عامه هم میشود).
🔹#حسنه: حدیث مسندی که بعض راویانش #ممدوح (با الفاظی که نه صریح و نه ظاهر در توثیق باشد بلکه فقط تعریف کردهاند از او مثل عالم، فاضل) و #صحیح_المذهب باشند.
📚برگرفته از کلاس رجال استاد حسینی شیرازی (زید عزه) در مدرسه شهیدین
📌 ارسالی از حجت الاسلام حسین موحدی
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#شخصیت_شناسی 10
#سلار
💠 ابویعلی حمزة بن عبدالعزیز (متوفای ۴۶۳ق)، مشهور به (سالار گیلانی یا سلّار دیلمی) از فقیهان و اندیشمندان نامدار و از شاگردان شیخ #مفید و سید #مرتضی علمالهدی
🔸 نویسنده أعیان الشیعه و مؤلف ریاض العلما نوشتهاند: سلار اسمی است كه در لغت فارسی و عربی اصلا وجود ندارد، ولی در رجال بحرالعلوم آمده است كه سلار معرب سالار است. مترجمین، سالار را در فارسی به معنای رییس و امیر و در عربی به معنای شریف معنا می كنند.
🔹 سیوطی در طبقات النحویین النحاة، سلار را از دانشوران علم نحو دانسته است و علامه حلی در خلاصه نوشته است: سلار بن عبدالعزیز دیلمی از فقهای مورد وثوق شیعه است كه در فقه و ادبیات، سرآمد و ممتاز بود.
🔸 سید مرتضی را باید احیاگر علوم اسلامی در قرن چهارم دانست. آن بزرگوار از اوضاع سیاسی و اجتماعی عصری كه مقارن با اوج قدرت دولت شیعی آل بویه بود، به خوبی بهرهبرداری نمود. سید مرتضی، شاگردان فقیه و دانشمندش را به اقصی نقاط كشور اسلامی، برای #قضاوت گسیل میداشت. یكی از شخصیتهای برجسته شیعه كه از سوی سید مرتضی برای منصب قضا به مناطق حلب (از توابع سوریه) اعزام شد، #سلار دیلمی بود. وی در این مناطق، زعامت دینی مردم را بهعهده گرفت و بهعنوان #حاکم شرع اسلامی، به حل و فصل نزاعها و اختلافات دینی ـ اجتماعی پرداخت و به ارشاد و هدایت مردم، اقامه جماعت و رفع مشكلات و پاسخگویی به مسائل دینی شیعیان نیز اشتغال داشت.
🔹 این فقیه هوشمند و زیرک، با درک موقعیت اجتماعی و سیاسی زمان خویش كه زعامت دینی شیعیان را بعد از شیخ #طوسی بهعهده داشت، اقدام به صدور شجاعانه فتوای #تحریم نماز جمعه نموده است، زیرا سلار زمانی زعامت و رهبری مردم را بهعهده گرفت كه حکومت آل بویه كه دولتمردانی شیعی بودند به سلجوقیان كه سنی مذهب بودند، انتقال یافته بود و فتنه و آشوب و جنگهای خونین مذهبی علیه شیعیان آرامش بغداد را به مخاطره انداخت و باعث فروپاشی حوزه علمیه بغداد شد و فقیهان و عالمان دین، دست به اقدامات اساسی زدند و حتی ناگزیر به هجرت از بغداد شدند.
🔸 روشن است كه برگزاری نماز جمعه و خواندن خطبه در آن فضای سیاسی حاكم بر جامعه، چیزی جز مدح و ستایش حاكمان جور نبود و اصولا حاكمان جور انتظار دارند كه از محافل عبادی ـ سیاسی نماز جمعه به نفع خویش بهرهبرداری كنند. #تحریم نماز جمعه از سوی زعیم بزرگ شیعیان در حقیقت حکمی #ثانوی در اعلان برائت از حاكمان جور و تنفر از اقدامات ظالمانه و ستمگرانه آنهاست. این اقدام سلار، حكایتگر تفكر عدم جدایی دین از #سیاست است كه از سوی فقهای بزرگوار شیعه در تمام اعصار در عمل به اثبات رسیده است. پذیرش منصب #قضاوت در دورهای و تحریم نماز #جمعه و عیدین در دورهای دیگر، نشان میدهد كه وی فقیهی سیاستمدار و ژرفاندیش در عصر خویش بهشمار میآمده است.
📚 الذریعة، ج20، ص298، أعیان الشیعة، ج7، ص171.
👈 #تاریخ_فقه_وفقها را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#سخن_بزرگان
#ثلمه
#شیخ_الفقهاء
💠 بایسته های طلبگی از منظر آیتالله #صافی گلپایگانی (رحمه الله)
🔸 «مواظب باشید در همه کارهایی که انجام می دهید #وقار طلبگی و وقار #انتساب آن به حضرت ولیعصر(عج) را حفظ کنید چون ما را منتسب می کنند به ایشان. حکایاتی نقل می کنند که خود حضرت هم این را قبول فرموده اند که کل این مجموعه (نه شخص بنده یا زید و عمرو) را به خود منتسب می دانند.
🔹 این گروه، جمعیتی است که عنایت حضرت (عج) به آن هست اما باید خیلی #مواظب باشیم که این عنایت کمرنگ نشود یا بعضی از ما از تحت این عنایت ـ خدای نخواسته ـ خارج نشویم. الآن تمام این حوزه ها که برقرار است به واسطه عنایت آقا است؛ به واسطه اینکه قلوب مردم در تصرف ایشان است.
🔸 اشخاصی که خود را برای این کار آماده می کنند، در واقع خودشان را به امام زمان(عج) می فروشند. باید قدر این #نعمت را بدانند، کسی که خودش را به ایشان فروخته باشد، باید بداند که بسیار سعادتمند بوده و این توفیقی است که از طرف خداوند متعال نصیب او شده و نصیب همه کس نمی شود. البته زحمات و #مشکلات زیاد است، همیشه در راه تحصیل دین و معارف اهلبیت (علیهم السلام) کسب حدیث، قرآن و تفسیر، مشکلات بوده است، از قدیم علمایی که به مقاماتی نائل شده اند کسانی بوده اند که این زحمات را متحمل میشدند و به امور #دنیوی توجه نمی کردند و فقط قصدشان نشر #دین بوده است.
📚 برای اطلاع از متن کامل رهنمودهای ایشان، ر:ک:
🔺 https://www.hawzahnews.com/news/463431/
👈 نکات #اخلاقی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره فقه و اصول
#نکات_اصولی
#خبرواحد
#قسمت_دوم
💠 بررسی حجیت خبر واحد در غیر فقه (تفسیر، کلام و...)
1️⃣ نظریه اول: عدم پذیرش مطلق (نظریه مشهور مثل شیخ مفید، شیخ طوسی، شهید ثانی، محقق نائینی، محقق عراقی، علامه طباطبایی (رهم) و ...)
🔻 یکی دیگر از مهمترین ادله این نظریه، نبود اثر شرعی در غیر فقه است که با دو بیان ارائه شده است:
🔹بیان اول: #حجیت در جایی معنا دارد که اثر شرعی داشته باشد؛ زیرا منجزیت و معذریت بدون #اثر شرعی لغو است؛ مثلا اگر خبری قائم شود بر اینکه «آسمان اول در مقایسه با آسمان دوم همانند حلقه ای است در بیابان»، چگونه میتوان گفت مخاطب این خبر باید به آن ترتیب اثر بدهد و چگونه می توان گفت شخص در اینجا مثاب است یا معذور؟ (کفایة الاصول، ص 297 و ص 298)
🔸 بیان دوم: شارع بما هو شارع فقط در چیزهایی می تواند دخالت کند و آنها را حجت قرار دهد که مربوط به شرعیات باشد. برخلاف قطع که کاشفیت ذاتی دارد و لازم نیست اثر شرعی داشته باشد. (المیزان فی تفسیر القرآن، ج 14، ص 25)
✳️ نقد و بررسی (اشکال بر هر دو بیان):
🔹 اولاً: خبر واحد در مسائل غیر فقهی نیز دارای اثر شرعی است؛ زیرا می خواهیم آن کلام را به معصوم یا شرع #نسبت دهیم و چه اثر شرعی بزرگتر از این که کلامی به شارع مقدس نسبت داده شود.
لکن بر این جواب اشکال شده است مراد از اثر شرعی، اثر شرعی قبل از حجت قرار دادن است نه اثر شرعی بعد از آن و به عبارت دیگر اثر شرعی داشتن دخیل در موضوع حکم است و تا موضوع بتمامه نیامده باشد، آمدن حکم - حجیت خبر واحد - معنا ندارد.
🔸 ثانیاً: اثر شرعی داشتن اعم از اثر جوارحی و #جوانحی است. حکم میتواند روی فعل جوارحی برود؛ مثل وجوب نماز و روزه و می تواند روی فعل جوانحی برود؛ مثل وجوب اعتقاد به امامت حضرت علی «علیه السلام». پس در بسیاری از مسائل غیر فقهی مشکل خاصی پیش نمی آید. (علم الیقین فی اصول الدین، ج 1، ص 18)
📌 ارسالی از حجت الاسلام گوهری (از اساتید سطح 2 مدرسه شهیدین)
🔗 ادامه دارد ....
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_رجالی
#وجوه_عامه 5
💠 اصحاب #اجماع:
🔻 مرحوم کشی در سه قسمت از کتاب خود، در مورد 18 نفر از اصحاب، عبارتی به این مضمون نقل کرده است: «أَجْمَعَتِ الْعِصَابَةُ عَلَى تَصْحِيحِ مَا يَصِحُّ مِنْ هَؤُلَاءِ وَتَصْدِيقِهِمْ لِمَا يَقُولُونَ، وَأَقَرُّوا لَهُمْ بِالْفِقْهِ» (رجال کشی، ص238، 375 و 556) که در مورد معنای آن چند احتمال وجود دارد:
1️⃣ تنها وثاقت #راوی-بلاواسطه بعد از این افراد (مروی عنه اصحاب اجماع) اثبات میشود.
2️⃣ هر کجا خبر به یکی از این اصحاب اجماع رسید، بقیه روات #ثقه میشوند. طبق این مبنا، وثاقت روات بعدی ـ هر چند مروی عنه #باواسطه از اصحاب اجماع باشند ـ اثبات میشود.
3️⃣ هرگاه خبر به این افراد میرسد، وثاقت روات اثبات نمیشود، لکن خود خبر حجت و #معتبر میشود. (#موثوق-الصدور)
4️⃣ جمله کشّی ارتباطی به توثیق افراد یا اثبات اعتبار روایت ندارد، بلکه ظاهر در این معناست که خود این افراد فقیه و عالم و مورد اعتماد علما بودهاند و در مورد این 18 نفر، در میان بزرگان اتفاق نظر وجود داشته است. (نظر #صحیح)
📚 ر.ک: فقه بورس و اوراق بهادار، استاد #عندلیبی، ج1، ص 54
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#آداب_تعلیم_وتعلم
#منیة_المرید
💠 آداب تعلیم و تعلم (15)
🔻 آداب مختص به استاد (آداب فارغ از مجلس درس)
6️⃣ ادب ششم: #پرهیز از قرار گرفتن در موضع #تهمت
🔹 كمَا اتَّفَقَ لِلنَّبِيِّ (صلی الله علیه و آله) حِينَ رَآهُ بَعْضُ أَصْحَابِهِ لَيْلًا يَمْشِي مَعَ بَعْضِ نِسَائِهِ إِلَى مَنْزِلِهَا فَخَافَ أَنْ يَتَوَهَّمَ أَنَّهَا لَيْسَتْ مِنْ نِسَائِهِ فَقَالَ لَهُ إِنَّ هَذِهِ زَوْجَتِي فُلَانَة
🔸 یک شب که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) همراه با یکی از همسران خود در راه بازگشت به منزلش بود، یکی از اصحاب او را دید. حضرت برای اینکه شخص خیال نکند این زن، همسر رسول خدا ص نیست، فرمود: این همسر من فلانی است.
📌 رعایت این نکته برای همه، به ويژه روحانیون و طلاب محترم #ضروری است.
📚 منیة المرید، شهید ثانی، ص 185
👈 نکات #اخلاقی بیشتر را از طریق کانال #درمسیراجتهاد 👇دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_اصولی
#خبرواحد
#قسمت_سوم
💠 بررسی حجیت خبر واحد در غیر فقه (تفسیر، کلام و...)
2️⃣ نظریه دوم: پذیرش حجیت در غیر فقه. (نظریه بزرگانی؛ همچون علامه مجلسی ، سید عبدالله شبر ، میرزای قمی، ملا احمد نراقی، حاج شیخ عبدالکریم حائری (رهم))
🔻 ادله این نظریه:
🔹دلیل اول: مطلق بودن ادله حجیت خبر، به این معنا که دلیل اصولیون برای حجیت خبر واحد در احکام شرعی، یا بنای عقلاست و یا ادله تعبدی و هر کدام که باشد، مطلق است و اختصاصی به احکام شرعی ندارد. (مدخل التفسیر، ص 174 و 175؛ هم چنین ر.ک به: محمد هادی معرفت، کاربرد حدیث در تفسیر، مجله تخصصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، سال اول، ش اول، ص 142 الی 145)
✳️ نقد و بررسی:
مهمترین اشکال این دلیل این است که بنای عقلاء دلیل #لبی است و باید به قدر متیقن تمسک کرد و استدلال به روایات نیز در این خصوص، دوری است؛ زیرا برای اثبات حجیت خبر واحد در مسائل غیر فقهی، به روایات خبر واحد استناد شده است.
ولی می توان از آن جواب داد که اشکال مذکور اختصاصی به مسائل غیر فقهی ندارد و نسبت به مسائل فقهی نیز جاری است، علاوه بر اینکه میتوان از مجموع روایات ادعای استفاضه و بلکه تواتر اجمالی کرد.
🔸 دلیل دوم: وجود فراوان روایات غیر فقهی، با این بیان که در متون دینی، روایات زیادی وجود دارد که مربوط به مسائل غیر فقهی می شوند. حال اگر خبر واحد در غیر فقه حجت نباشد، اصحاب ائمه «علیهم السلام» آنها را نباید برای همدیگر نقل می کردند و بلکه بالاتر، نباید از خود ائمه معصومین «علیهم السلام»، صادر می شدند و یا حداقل اگر صادر می شد، باید ائمه «علیهم السلام» می فرمودند که این روایات فقط بر شما که مستقیماً از ما می شنوید، حجت است. (درس خارج اصول فقه محمد جواد فاضل، بحث حجیت خبر واحد، سال 1/2/1388، شماره جلسه 88)
✳️ نقد و بررسی:
در جواب از این دلیل می توان گفت صرف صدور احادیث غیر فقهی از ائمه (ع) و نقل آنها توسط اصحاب دلالتی بر حجیت آنها ندارد؛ زیرا چه بسا از این باب بوده است که مجموع نقل ها موجب تواتر لفظی یا حداقل معنوی شود و یا اینکه به عنوان موید و یا شاهد جمع استفاده شوند.
📚 برای مطالعه بیشتر به این منابع مراجعه فرمائید:
1. محمد هادی معرفت، کاربرد حدیث در تفسیر، مجله تخصصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، سال اول، ش اول، ص 142 الی 145
2. محمد فاضل، مدخل التفسیر، ص 174 و 175
3. علی فتحی،مقاله «حجیت خبر واحد در اعتقادات» چاپ شده در مجله تخصصی کلام، شماره 79، ص 104
4. یحیی #گوهری، مقاله «اعتبار سنجی خبر واحد در مسائل اعتقادی»، چاپ شده در مجله تخصص کلام اسلامی، شماره 85 و ...
📌 ارسالی از حجت الاسلام گوهری (از اساتید سطح 2 مدرسه شهیدین)
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#روش_شناسی
#آیتاللهسیستانی
#قسمت_اول
💠 روش فقهی آیت الله #سیستانی:
1️⃣ شباهت به مکتب آیتالله #بروجردی :
ایشان بیشتر با مکتب سید #بروجردی همسو بود تا مکتب سید #خویی؛ زیرا پنج سال شاگرد سید بروجردی بود. وی فقه اهل سنت را بهتر از خودشان میشناخت. ایشان بر این باور بود که شناخت روایات اهل بیت ع ممکن نیست مگر از راه شناخت فقهِ مقابل آن در عصر ائمه ع. زیرا روایات اهل بیت (ع) ناظر به فقه اهل سنتِ معاصر ائمه بوده؛ چون این روایات تعلیق، اضافه، نقد یا تأسیس در مقابل نظریات فقهی اهل سنت بودهاند.
2️⃣ تمرکز بر کتب #قدما:
ایشان بر کتابهای قدما تمرکز داشت و همیشه مسائل را از این کتابها میخواند و بر همین اساس مسئله و ادله آن را از کلام قدما بیان و سیر تاریخیاش را تا زمان ما عنوان میکرد.
3️⃣ فهم یک روایت از میان مجموع روایات:
ایشان معتقد بود روایت فقط با دقت عقلی و عرفی فهمیده نمیشود، بلکه ملاک فهم آن #فهم_استنباطی است. یعنی فقیه نمیتواند روایت را بفهمد مگر اینکه آن را در میان مجموعه روایتها بنگرد. لذا کافی نیست که تنها روایتهای باب نماز و روزه آگاه باشد، بلکه باید دیدگاهی کلی از تمام روایتها داشته باشد تا با زبان و #مذاق روایات اهل بیت (ع) آشنا شود.
4️⃣ اشراف گسترده بر متون و نسخه های #خطی:
ایشان ابداً به نسخههای چاپ شده کتب اربعه اکتفا نمیکرد. بلکه به نسخههای خطی آن مراجعه میکرد و متون را با اختلاف نسخههایی که داشتند با هم مقایسه میکرد.
📚 برگرفته از مصاحبه با استاد سید منیر #الخباز (از شاگردان آیتالله سیستانی)
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#روش_شناسی
#آیتاللهسیستانی
#قسمت_دوم
💠 روش اصولی آیت الله #سیستانی:
1️⃣ احاطه به مکاتب متنوع اصولی:
روش ایشان در درس خارج اصول، روشی #جامع میان مکاتب مختلف اصولی و متأثر از اندیشههای اصولی میرزا مهدی #اصفهانی، شیخ هادی #تهرانی و مکاتب معروف اصولی مانند مکتب #نائینی و عراقی و اصفهانی داشت.
2️⃣ آشنایی با مکاتب علمی جدید در رشته های علوم انسانی (حقوق، روانشناسی (علمالنفس)، جامعهشناسی، زبانشناسی، فلسفه جدید و فلسفه غرب)
وی از لحاظ جامعیت و گستره اطلاعات به ویژه در مورد علوم جدید، چهره دیگری از شهید #صدر بود. ایشان در هر زمینهای مطالعه داشت و تأثیر این اطلاعات در درس اصول و فقه ایشان و هر مسئله دیگرِ مرتبط یا فلسفه جدید یا روانشناسی و علوم دیگر آشکار بود.
3️⃣ طرح ایده جدید و نوآوری در درس:
ایشان بعد از طرح درس میکوشید مطلب جدیدی ارائه کند و در این راه یا آن بحث را از شکل شناخته شده و مرسوم خود خارج میساخت و یا اینکه ایده جدیدی را در آن مطرح مینمود.
4️⃣ دقت در فهم نظریات محقق #نائینی:
در فهم افکار و نظریات مرحوم نائینی دقیق بود، زیرا ایشان یک دوره کامل اصول را نزد شاگرد نائینی یعنی شیخ حسین #حلی سپری کرده بود و شیخ حلی در آن دوره به نام «زبان محقق نائینی» و نزدیکترین شاگرد وی معروف بود. از این رو سید سیستانی در درس خود بسیار در آراء سید خوئی و فهم او از نظریات نائینی مناقشه میکرد و در بسیاری از موارد قائل به سوءبرداشت سید خوئی از نظریات محقق نائینی بود.
📚 برگرفته از مصاحبه با استاد سید منیر #الخباز (از شاگردان آیتالله سیستانی)
🔰دوره تخصصی فقه و اصول شهیدین قم
#نکات_اصولی
#تنقیح_مناط
💠 تنقیح مناط:
🔻 تنقیح مناط: کشف ملاک حکم از یک مورد و سرایت آن به موارد دیگر
🔹 تنقیح مناط وقتی امکانپذیر است، که به وجود چهار امر #اطمینان داشته باشیم، که عدم اطمینان به هر یک از این امور، سبب خلل در استدلال از طریق تنقیح مناط خواهد شد:
1️⃣ اطمینان به این که امری که کشف شده، مقتضی و #ملاک حکم شارع میباشد.
2️⃣ اطمینان به این که این امر، #تمام_ملاک میباشد.
3️⃣ اطمینان به این که همین ملاک در مورد #فرع (که میخواهد حکم را به آن سرایت بدهد) نیز وجود دارد.
4️⃣ اطمینان به این که مانعی برای تأثیر ملاک در فرع وجود ندارد؛ زیرا چه بسا #مانع اقوی در مورد فرع وجود داشته باشد و جلوی تأثیر مقتضی را بگیرد.
🔺از آن جایی که اطمینان به این امور، تقریباً احتیاج به علم غیب دارد و واقعاً احراز این که تمام ملاک (مقتضی موجود و مانع مفقود) که در اینجا وجود دارد، به همین صورت (بدون مانع و مزاحم اقوی) در جای دیگر نیز وجود دارد، امر بسیار مشکلی است. لذا #تنقیح_مناط جز در موارد #نادر امکانپذیر نیست.
📚 برگرفته از درس فقه بورس استاد #عندلیبی
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین
#اطلاعیه
#پذیرش
#شهیدین
📣 قابل توجه کلیه طلاب محترم پایه #ششم
💠 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین از میان طلاب نخبه و برگزیده کشور،
👈 برای تحصیل در سال آینده (1402 ـ 1401) تعداد محدودی #پذیرش میکند.
📆 زمان ثبت نام: اول تا آخر اسفند 1400
📌 برای اطلاع از روش ثبت نام اینترنتی به آدرس زیر مراجعه فرمایید:
🌐 https://shahidain.ir/fa/jurisprudence-methodology/reception/1068-2022-02-17-12-52-12
👈 #اطلاعیههای_علمی را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
May 11
#نشریه_نگاه
#نشریه_برتر
#شهیدین
💠 کسب رتبه #دوم دوفصلنامه علمیـ اطلاع رسانی #نگاه مدرسه #شهیدین در ششمین جشنواره مجلات حوزوی
🔻 این موفقیت را به مسئولین محترم مجله، طلاب و اساتید گرامی تبریک عرض میکنیم.
🔺 برای مطالعه تمامی شماره های مجله #نگاه به سایت مدرسه شهیدین مراجعه فرمایید:
🌐 http://shahidain.ir/fa/research/magazine/negah
👈 #اطلاعیههای_علمی را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_فقهی
#اجماع
#لاخلاف
#متفردات
💠 اصطلاحات مختلف برای طرح #اجماع :
1️⃣ تعبیر اول: اجماع
در #اجماع علاوه بر اینکه معمول فقها متعرض مساله شده و نظر خودشان را بیان کردهاند، #اتفاق نظر هم وجود دارد.
2️⃣ تعبیر دوم: بلا خلاف
«#بلاخلاف» عبارت است از این که آنهایی که مساله را عنوان کردهاند، نسبت به حکم آن، اختلافی ندارند. بنابراین ممکن است اکثر فقها متعرض مساله نشده باشند اما آن کسانی که مساله را مطرح نمودهاند، نسبت به حکم آن اتفاق نظر دارند.
👈 بنابراین «بلاخلاف» نسبت به «اجماع» ضعیفتر است.
3️⃣ تعبیر سوم: بلا خلاف أجده یا لا نعلم فیه خلافاً
معنای این تعبیر این است که فرد تحقيق و فحص كامل نكرده ولی به مقداری که #تتبع نموده، مخالفی در مسأله نیافته است.
👈 این تعبیر از «بلاخلاف» ضعیفتر است زیرا «بلاخلاف» شهادت به عدم الخلاف است، اما این تعبیر شهادت به عدم خلاف نیست.
4️⃣ تعبیر چهارم: متفردات
این اصطلاح بیشتر در کلام سید مرتضی در کتاب «الانتصار فی ما انفردت به الإمامية» مطرح شده است.
👈 #متفردات یا عبارت «ممّا انفردت به الإمامیة» به معنای اجماعی بودن مسأله نیست.
بلکه به این معناست که این مسأله تنها توسط علمای #شیعه مطرح شده است؛ نه اینکه همه علمای شیعه آن را مطرح کرده باشند و یا در مورد آن اتفاق نظر داشته باشند.
📚 برگرفته از درس خارج فقه آیتالله #شبیری زنجانی (1394/10/7)
📌 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#سخن_بزرگان
#نکات_اصولی
💠 سخنان آیت الله جوادی آملی (حفظه الله) در مورد تولید علم:
🔸 نگرش اصولی آخوند خراسانی و حضرت امام خمینی (ره) با همدیگر تفاوت دارد. فرق بین حقیقت و اعتبار از مباحث بسیار مهم علم #اصول است که متاسفانه آن را جدی نگرفتیم و لذا هزینه های گزافی مانند «شهید جاوید» را دادیم. اگر اصول #وظیفه خود را به درستی انجام می داد و متوجه فرق بین #حقیقت و #اعتبار می شد، شاهد آثاری مانند شهید جاوید در حوزه نمیبودیم.
🔹 حجیت، ذاتیِ #قطع نیست. امام خمینی(ره) جزو کسانی است که بین حقیقت و اعتبار فرق گذاشت و این نکته را با تمام وجود فریاد زد. ایشان با تمام وجود تاکید می کند که حجیت ذاتی قطع نیست، بلکه #کاشفیت ذاتی قطع است.
🔸عقل در مقابل نقل است و نه شرع، شرع صراط است و عقل سراج، شرع و صراط مقابل ندارد، عقل میفهمد که باید عادل باشد، اما جای اشخاص و اشیاء کجاست را او نمی فهمد و باید از بالا بیاید.
🔹 فرق است بین #تولید علم و #دلالی علم، دلال علم از خود چیزی ندارد و تنها سخنان و نظرات دیگران را منتقل می کند. باید بدانیم دلال علم بودن فضیلت نیست، اکنون که به همت امام (ره) و شهدا، تمام امکانات فراهم است، باید از این فرصت بهترین استفاده را کنیم و تولید کننده علم باشیم.
📚 سخنان معظمله در آئین رونمایی از کتاب «تحریر الاصول» (تقریرات درس اصول امام #خمینی (ره) توسط آیت الله #جوادی آملی)
👈نکات #اجتهادی را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#آداب_تعلیم_وتعلم
#منیة_المرید
💠 آداب تعلیم و تعلم (16)
🔻 آداب مختص به استاد (آداب فارغ از مجلس درس)
7️⃣ ادب هفتم: اظهار و #بیان_حق بدون هیچ #ترس و چشمداشتی
🔹 قالَ النَّبِي (صلی الله علیه و آله) إِذَا ظَهَرَتِ الْبِدَعُ فِي أُمَّتِي فَلْيُظْهِرِ الْعَالِمُ عِلْمَهُ فَمَنْ لَمْ يَفْعَلْ فَعَلَيْهِ لَعْنَةُ اللَّه
🔸 رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: وقتی #بدعت ها در جامعه ظاهر شود، #عالم باید علم و دانش خود را آشکار کند، و اگر عالمی چنین نکند، #لعنت خدا شامل حالش میشود.
📚 منیة المرید، شهید ثانی، ص 187
👈 نکات #اخلاقی بیشتر را از طریق کانال #درمسیراجتهاد 👇دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#روش_شناسی
#آیتالله_وحید_خراسانی
💠 روش شناسی فقهی آیت الله وحید خراسانی:
🔻 هر چند ایشان کتابی استدلالی تألیف نکردهاند و انتشار تقریرات درس خود را نیز به دلایل شخصی اجازه نفرمودهاند
👈 اما با بررسی دو کتاب منتشر شده از تقریرات درس ایشان توسط شاگردانش (تحقیق الاصول آیتالله میلانی و أمالی الوحید آیتالله انصاری قمی) میتوان نکات زیر را استنباط کرد:
1️⃣ علم #رجال یکی از مقومات علم اصول است.
2️⃣ عمل مشهور #جابر ضعف سند روایت نیست.
3️⃣ نقد مصلحت #سلوکیه (مصلحت نه بر عمل یا تطبیق آن، بلکه به خصوص همان اماره موجود تعلق میگیرد)
4️⃣ توقف در مورد #وثافت سهل بن زیاد
5️⃣ فهم نسبی #قرآن (وجود آیات متشابه در قرآن از لوازم اعجاز و کمال قرآن بوده و واجب است)
6️⃣ نگاه غیر #فلسفی به فقه و اصول
🔺 تطبیق قاعده فلسفی «الواحد لا یصدر منه الا الواحد» بر ذات خداوند مورد تردید است. ایشان که جزو منتقدین جدی #فلسفه و عرفان اسلامی محسوب میشود، در رد تطبیق این قاعده بر ذات خداوند معتقد است این اراده و مشیت خدا، و نه ذات اوست که علتالعلل خلقت است. البته تفاوت نگاه آقای وحید با فلاسفه اسلامی بدین معنا نیست که از آرای آنها غفلت کرده باشد. صفحات نخست هر دو تقریر گواه آن است که وی در بررسی مباحث عقلی محض در اصول فقه، بیاعتنا به آرا و مبانی فیلسوفان مسلمان نبوده است.
📚 برگرفته از سایت #مباحثات (https://mobahesat.ir/13050)
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#سخن_بزرگان
#تقریر_نویسی
💠 بیانات آیتالله بروجردی (ره) در مورد روش #تقریر نویسی:
🔹 مرحوم آیتﷲ بروجردی وقتی که قم تشریف داشتند یکی بر نوشتن درسها و دیگری بر #تقریر درس توسط بعضی از #شاگردان تأکید داشتند.
🔸 ایشان میگفتند: ما در نجف که بودیم مرحوم #آخوند درس که میگفتند بعد از درس، شش هفت نفر از شاگردان ممتاز، جلسهای جدا داشتند و هر کدام برای ده بیست نفر از شاگردان حرف استاد را تقریر میکردند و اگر شاگردها “إن قُلت و قُلت ” هم داشتند (ایراد و اشکال داشتند) مطرح میکردند؛ چون همه نمیشد با مرحوم آخوند اشکالات خود را مطرح کنند.
🔹 آیتﷲ #بروجردی روی این جهت اصرار داشتند … اینکه طلبهها بروند راجع به مسأله مورد بحث تحقیق کنند و نتیجه تحقیقات خود را در جلسهای برای دیگران مطرح کنند کار بسیار خوبی است و باعث رشد شاگردان است؛ اما آنچه آیتﷲ بروجردی مطرح میکردند این بود که اگر استاد بر فرض در هفته پنج درس میگوید، در جلسه تقریر بدون حضور استاد همه آن پنج درس #تکرار بشود و این باعث میشود که آن درسها پختهتر شود.
📚 خاطرات آیتالله منتظری، ج۱، ص۱۲۱.
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#شخصیت_شناسی 11
#ابن_براج
💠 سعدالدین ابوالقاسم عبدالعزیز بن نحریر طرابلسی (۴۰۰-۴۸۱ ق)، معروف به #قاضی اِبْنِ بَرّاج
🔹 وقتی فقیهان امامی به نحو مطلق از «قاضی» یاد میکنند، مرادشان ابن براج است. او شاگرد سید مرتضی و شیخ طوسی، و نماینده شیخ طوسی در بلاد #شام بود كه چندین سال منصب قضا را در طرابلس بر عهده داشت. از ایشان کتابهای فقهی برجای مانده که کتاب #المهذب فی الفقه و #جواهر_الفقه را میتوان نام برد.
🔸 سید #مرتضی که کمک هزینه طلاب را به اندازه شأن علمیشان میپرداخت، به شیخ طوسی ماهانه ۱۲ و به ابن براج ۸ دینار میداد و از اینرو میتوان او را برجستهترین شاگرد علم الهدی، پس از شیخ طوسی دانست.
🔹از برخی نوشتههای قاضی میتوان پی برد که وی در مجلس درس شیخ طوسی یک شاگرد معمولی نبوده، چنانکه در #المهذب مباحثهای را میبینیم که میان شیخ با ابن براج رخ داده و شیخ در این گفتوگو مجاب گردیده است.
🔸 همچنین شیخ طوسی در سرآغاز برخی از نوشتههایش تصریح میکند که این کتابها را به درخواست «شیخ فاضل» مینویسد و آقا بزرگ طهرانی در حاشیه پارهای از نسخ کتاب الجمل و العقود وی دیده که مراد از شیخ فاضل، ابن براج است.
📚 روضات الجنات، خوانساری، ج7، ص 408 ـ 409.
👈 #تاریخ_فقه_وفقها را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
هدایت شده از در مسیر اجتهاد
#اطلاعیه
#پذیرش
#شهیدین
📣 قابل توجه کلیه طلاب محترم پایه #ششم
💠 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین از میان طلاب نخبه و برگزیده کشور،
👈 برای تحصیل در سال آینده (1402 ـ 1401) تعداد محدودی #پذیرش میکند.
📆 زمان ثبت نام: اول تا آخر اسفند 1400
📌 برای اطلاع از روش ثبت نام اینترنتی به آدرس زیر مراجعه فرمایید:
🌐 https://shahidain.ir/fa/jurisprudence-methodology/reception/1068-2022-02-17-12-52-12
👈 #اطلاعیههای_علمی را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نشست_علمی
#آیت_الله_شب_زنده_دار
💠 دومین نشست علمی سال (1401 ـ 1400) دوره فقه و اصول مدرسه شهیدین
✅ با حضور آیت الله #شب_زنده_دار (استاد درس خارج حوزه علمیه و عضو شورای نگهبان)
❎ با موضوع: «نقش فقه و اصول در #حاکمیت اسلامی»
📆 زمان: چهارشنبه (18 اسفند 1400) ساعت 11:30 تا اذان ظهر
🏢 مکان: مدرس شهید #مطهری مدرسه شهیدین
🔸 این نشست همزمان به صورت #آنلاین در اتاق جلسات عمومی سامانه مدرسه شهیدین پخش خواهد شد.
🌐 https://bbb.shahidain.ir/b/adm-vag-dyj-m1f
🔹 حضور #آنلاین برای عموم طلاب آزاد است.
👈 #اطلاعیههای_علمی را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_اصولی
#حکومت
#ورود
💠 حکومت و ورود و تفاوت آنها با تخصیص و تخصص:
🔻 از جمله اصطلاحاتی که در زمان شیخ انصاری (ره) وارد فقه و اصول شد، "حکومت" و "ورود" است،که البته قرابت معنایی با "تخصیص" و "تخصص" دارد.
🔹اگر اخراج حکمی واقعی باشد مجرای "#تخصیص" است مثل اکرم العلما و لاتکرم الفساق من العلما.
🔸اگر اخراج موضوعی واقعی باشد مجرای "#تخصص" است مثل اکرم العلما و زید لیس بعالم.
🔹 اگر توسعه یا تضییق تعبدی باشد "#حکومت" است (تخصیص تعبدی) مثل اکرم العلماء و الفاسق لیس بعالم و حکومت قاعده لاضرر بر قاعده سلطنت
🔸 اگر رافع موضوع حقیقتا باشد (البته مستند به تعبد شارع) مجرای "#ورود" است (تخصص تعبدی) مثل ورود اماره بر اصول عملیه عقلی.
📚 ر.ک: قواعد اصول الفقه، ص 462 ـ 466
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#سخن_بزرگان
#نکات_اصولی
#آیتالله_مکارم_شیزازی
💠 آسیب شناسی علم #اصول از منظر آیت الله مکارم شیرازی:
🔹 چینش مباحث علم اصول #مشوش است و کسی جرأت ندارد در این زمینه بحث کند؛ باید پیرایش شود و مطالبی که مربوط به این علم نیست حذف و آنچه نیاز است به آن افزوده شود
🔸برخی مباحث در باب الفاظ وارد شده که به این علم ربطی ندارد؛ بحث مقدمه واجب و اجتماع امر و نهی یک مبحث عقلی است . طلب و اراده بحث #فلسفی است، قواعد فقهی مثل قاعده لاضرر و قاعده تجاوز علم جداگانه ای هستند
🔹بحث #اجماع باید با تمام شاخ و برگ هایش در این علم مطرح شود؛ تصویب، قیاس ومصالح مرسله آن گونه که شایسته است بحث نشده اند.
🔸اختلاط برخی مسائل #فلسفی با علم اصول صحیح نیست. مسائل فلسفی در جای خود محترم هستند، اما جمعی از بزرگان اصولی اخیر که فیلسوف بودند اصول و فلسفه را با هم مخلوط کردند که از آن به عنوان خلط حقایق و اعتباریات بحث می شود.
🔹 برخلاف نظر برخی #اخباریون، روایاتی که درباره حجیت خبر ثقه آمده، روایاتی که درباره بطلان #قیاس آمده، همه جزو علم اصول هستند
🔸 اخباریون و مخالفان این علم به زبان منکر هستند اما به قلب و عمل اعتراف به این علم دارند؛ مقدمه #حدائق یک دوره علم اصول است که به نام مقدمات علم فقه نوشته شده است، جمعی که حجیّت دلیل عقلی و ظواهر قرآن را نفی می کنند با این کار عملا وارد بحث اصول شده اند منتهی نامش را علم اصول نمی گذارند.
📚 سخنان معظمله در دومین مجمع انجمن علمی اصول فقه حوزه
👈 نکات #اصولی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 فقه و اصول مدرسه شهیدین
#معرفی_کتاب
#کتاب_سال_حوزه
💠 کتاب «خمس در بستر تاریخ» تألیف استاد محمد سعید #نجاتی (از اساتید مدرسه و فارغ التحصیلان دوره فقه و اصول شهیدین) در جشنواره #کتاب_سال_حوزه 1400، حائز رتبه «شایسته تقدیر» شد.
✅ با عرض تبریک به نویسنده محترم، جلسه معرفی کتاب توسط ایشان برگزار میگردد.
📆 زمان: سه شنبه (24اسفند 1400) بعد از نماز مغرب و عشاء (ساعت 19 الی 20)
🏢 مکان: مدرس شهید #مفتح مدرسه شهیدین
🔸 این نشست همزمان به صورت #آنلاین در اتاق جلسات عمومی سامانه مدرسه شهیدین پخش خواهد شد.
🌐 https://bbb.shahidain.ir/b/adm-vag-dyj-m1f
🔹 حضور برای عموم طلاب آزاد است.
👈 #اطلاعیههای_علمی را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم