#مبانی
#مبانیاجتهادی
خانه > دانشنامه > مبانی > مبانی اجتهادی
7 دقیقه خواندن
134
♻️موضوع بحث:
«بسته مبانی لازم برای اجرای #عملیاتاجتهادفقهی» چیست؟ چرا و چگونه؟
♻️مساله بحث:
اجرای #روشمند عملیات اجتهاد، نیازمند استفاده از مسائلی در #ادبیات، #منطق، #تاریخ، #فقه، #اصول، #تفسیر، #حدیث، #رجال و …است؛ در هر کدام از علوم مذکور، مبانیای که #کثیرالاحتیاج هستند کدامند؟
♻️پیش فرض ها:
⏮۱. #اجتهاد ، بهمعنی عام، تلاش روشمند برای #کشفنظرخداوند در کلیه موضوعات و مسائل زندگی است. (آموزههای معرفتی، قانونی و فرهنگیِ دین)
⏮۲. #اجتهاددینی در اصطلاح ، کوشش علمی برای #اکتشاف و #استخراج روشمند آموزه های دین از منابع معتبر ، و #فهمموجّه آنها (#کشفمرادجدیدین) ، و کشف عناصر و زمینههای لازم برای تحقق و عمل به آنهاست. (بهگونهای که دارای #حجیت و #اعتبار نزد شارع باشد.)
⏮۳. دستیابی به #نظرخداوند در مورد هر موضوع و مسالهای (اعم از اینکه مستقیما ذکر شده باشد یا باید از قواعد و گزارههای مبنایی استخراج شوند) بهطوری که موجه و معتبر باشد روشمند است لذا دارای مراحل #قدمبهقدم از نقطه شروع تا نقطه پایان است و در هر مرحله، شاخصهای صحت و ارزیابی و فرآیند درونی دارد. (انتقال به بحث تفصیلی)
⏮۴. در هر مرحله، از نتایج مباحث علوم ادبی، منطقی، اصولی، تاریخی، حدیثی و …استفاده میشود و برخی از این موارد #کثیرالاستعمال و #کثیرالابتلاء هستند که هر مجتهدی نسبت به آنها باید اتخاذ موضع کند.
♻️فرضیه بحث:
حداقل شانزده #بستهعلمی برای انجام #عملیاتاجتهادی لازم است:
✳️ #مبانیمعرفتی (حاوی سه بسته مبانی #فلسفی، #کلامی و #عرفانی)
✳️ #مبانیادبی (حاوی چهاربسته مبانی #ریشهشناسانه، #صرفی، #نحوی و #بلاغی)
✳️ #مبانیمنطقی
✳️ #مبانیاصولفقهی
✳️ #مبانیقواعدالفقهی
✳️ #مبانیحقوقی
✳️ #مبانیتاریخی
✳️ #مبانیرجالی
✳️ #مبانیتفسیری
✳️ #مبانیفقهالحدیثی
♻️تبیین بحث:
جدول زیر توضیحی اجمالی در رابطه با روند کلی استنباط است:
🔹مرحله:
🔸توضيح:
1)🔹#موضوعشناسي
(عرضه موضوع بر عرف عام و عرف خاص، عرضه موضوع بر عقل و فطرت قطعي)
🔸موضوعي كه حكم آن را ميخواهيم بهدست بياوريم چيست؟
🔸قيود و شرايط تحقق موضوع در نظر عرف عام و عرف خاص چيست؟
🔸موضوع عرفي است يا نياز به كارشناسي دارد؟ (از #موضوعاتمستنبطه است)
🔸تغيير و تبدلات موضوع چگونه است؟
🔸مرتبطات موضوع چه مواردي هستند؟
🔸حداقلهاي قطعي متفقعليه در حدود و ثغور موضوع كدامند؟
2)🔹#عرضهموضوعبرقرآن:
🔸جستجوي كليه محمولهايي كه در قرآن، بر اين موضوع بار شدهاند، با احراز دلالت آيه[۱]
🔸جستجوي كليه محمولهايي كه در قرآن بر مرتبطات قطعي اين موضوع بار شده است. (بررسي عوارض خارج لازم موضوع + مفهومگيري)
3)🔹نسبتسنجي اوليه ميان #محمولاتقرآني
🔸سنجش رابطه ميان محمولهايي كه در قرآن براي اين موضوع ذكر شده است از حيث #تقيد و #تخصيص و #نسخ و #تبيين و #حكومت و #ورود، و رسيدن به يك نگاه منسجم ميان آيات ناظر به اين موضوع (بهمراه #تحليلادبي، #منطقي، #تاريخي)
🔸و علاج تعارضهاي ظاهري اوليه
4)🔹#عرضهموضوعبرروايات:
🔸جستجوي كليه محمولهايي كه در روايات، بر اين موضوع بار شدهاند، با احراز سند[۲] و دلالت روايت[۳]
(اعم از روايات #كلامي و #عقيدتي، روايات #تاريخي، روايات #اخلاقي و روايات #فقهي #شيعه و ا#هلسنت)
🔸جستجوي كليه محمولهايي كه در روايات بر مرتبطات قطعي اين موضوع بار شده است. (بررسي عوارض خارج لازم موضوع + مفهومگيري)
🔸تفكيك ميان روايات داراي #لفظدالبرحكم و #رواياتحاكي از #فعلمعصوم يا #تقريرمعصوم
5)🔹نسبتسنجي اوليه ميان #محمولاتحديثي:
🔸سنجش رابطه ميان محمولهايي كه در روايات براي اين موضوع ذكر شده است از حيث #تقيد و #تخصيص و #نسخ و #تبيين و #حكومت و #ورود ، و رسيدن به يك نگاه منسجم ميان رواياتِ ناظر به اين موضوع
🔸(بهمراه تحليل ادبي، منطقي، تاريخي)
🔸و علاج #تعارضهايظاهرياوليه و علاج #تعارضهايمستقر با #ترجيحاتحجتساز
6)🔹نسبتسنجي ميان #نگاهقرآني و #نگاهروايي:
🔸سنجش رابطه #تقيدي، ت#خصيصي، #تبييني ميان #قرآن و ر#وايات، و اِعمال #تقيد و #تخصيص و #تبيين و #نسخ و #طردها و #حكومت و #ورود
🔸و علاج تعارضهاي ظاهري اوليه و علاج تعارضهاي مستقر با ترجيحات حجتساز
7)🔹نسبتسنجي با #اصولموضوعه و #اهدافقطعيدين
۹ شهریور ۱۴۰۱
منابع و شخصيتهای صاحبنظر در اين موضوعات را معرفی كند.
اسلايدهای آموزشی، نرمافزارهای مرتبط، كتابها، مجلات و سايتهای مرتبط
پزشك قانونی
متخصص سلولهای بنيادی
كارشناس بهزيستی و نگهداری ايتام
پزشك جراح پلاستيك
كارشناس ميراث فرهنگی و آثار باستانی
كارشناس گزينش
كارشناس احزاب
گفتگو با چند خانواده فرد مرگ مغزی شده
گفتگو با چند نفر كه جراحی پلاستيك موفق و ناموفق داشتند
گفتگو با چند يتيم منتظر خانواده
گفتگو با چند خانواده فرزند قبول كرده
گفتگو با چند مخالف حكومتی روشمند
نقد ديدگاههای معارضين نظام
نماينده ايران در سازمان ملل و كميته حقوق بشر
كارشناس المپيك و جام جهانی
۴۷. سيستمهای حقوقی و قانونی در طول تاريخ بشر/ مقايسه با سيستم حقوقی اسلام بتواند سيستم حقوقی اسلام را ترسيم كند و شيوه عملياتی كردن آن را نيز ارائه دهد.
بتواند سيستم حقوقی اسلام را با سيستمهای حقوقی ديگر در يك مطالعه تطبيقی تبيين نمايد.
(توليد جدولهای تطبيقی)
كارشناس فلسفه حقوق
كارشناس حقوق
كارشناس تاريخ
نرمافزارهای مرتبط، كتابها، مجلات و سايتهای مرتبط
برگه فعاليت و طرح مسأله
برگزاری جلسه همانديشی متخصصين
تدوين مقاله تفصيلی به همراه چكيده
توليد اسلايد
۴۸. فقه مقارن توليد جدولهای تطبيقی
بتواند برتری فقه شيعه اثنیعشری اصول فقه جواهری را بر فقههای مشابه با ذكر مستندات ارائه كند.
ايضاً
۴۹. توسعهشناسی/ سيستمها و شبكههای مورد نياز يك جامعه و تمدن مانند: سيستم مديريت كلان، سيستم حقوقی و قوانين، سيستم اداری، سيستم شهری (معماری، حملونقل، شهرسازی)، سيستم مسكن، سيستم ارتباطات، سيستم پول و اقتصاد، سيستم كشاورزی و توليد غذا، سيستم تجارت و توزيع، سيستم بهداشت و درمان، سيستم اطلاعات و آمار، سيستم آموزش، سيستم كار و مشاغل، سيستم حفاظت از محيطزيست، سيستم قضاوت و دادگستری، سيستم نظارت و كنترل، سيستم امنيت و دفاع، سيستم روابط بينالملل، سيستم عبادی و معنوی، سيستم گروههای اجتماعی، سيستم رسانه، سيستم فرهنگی، سيستم خانواده، سيستم مديريت زمان بتواند مدل توسعه براساس نگرش اسلام را (هم در نگرشها، هم در راهبردها و هم در مواد قانونی، و هم در راهكارهای حياتی) ارائه دهد
بتواند ضرورت سيستمسازی برای حركت بهسوی تمدن اسلام را تشريح كند و سيستمهای مورد نياز جامعه اسلامی را فهرست نمايد.
بتواند جدول تطبيقی توسعه اسلامی را با مدلهای ديگر توسعه تهيه كند و برتری مدل توسعه اسلام را ملموس نمايد.
كارشناس توسعه
كارشناس برنامهريز مديريت استراتژيك
كارشناس برنامهنويس سازمان برنامه
نماينده مجلس
طراح و ارزياب كيفيت سيستمها
جامعهشناس
كارشناس مديريت فرهنگی
وزير مربوط به هر يك از موارد
كارشناس موسسات مردمنهاد
استاندار
شهردار
رئيس اتحاديههای مختلف
كارشناس رسانه
متخصص مديريت
كارشناس بينالملل
انتقال به نمونهای از کتاب مکاسب (ترجمه موضوعشناسانه و سیستمی از روایت اول کتاب مکاسب)
این موضوع در کارگاه آموزشی یک واحدی (۱۶ ساعت) قابل ارائه است.
ثبت نام کارگاه فقه کاربردی + انتقال به انجمن بحثوگفتگو در مورد این موضوع
مباحث و مفاهیم کلیدی مرتبط به این بحث
دینشناسی، تمدن اسلام، توضیح المسائل تمدنی، الگوی پیشرفت و توسعه اسلام، فقه تمدنی، اجتهاد سیستمی
[1]
برچسب #ابواب فقه #اجتهاد سیستمی #الگوی پیشرفت و توسعه اسلام #تمدن اسلام #توضیح المسائل تمدنی #جدول تمدنی فقه #دینشناسی #فقه تمدنی
دانشنامه, نقشه راه
۹ شهریور ۱۴۰۱
#نشستهایتخصصی
#روششناسی
#لزومفقهتمدنیحکومتی
خانه > ویدئو > لزوم فقه تمدنی و حکومتی
روش شناسی, روش شناسی فقه تمدنی, شیخ عبدالحمید واسطی, ویدئو
لزوم فقه تمدنی و حکومتی
سید روح الله حسینی, 3 ماه قبل
0
1 دقیقه خواندن
83
چرا فقه تمدنی را برای تحقق تمدن نوین اسلامی پیگیری می کنیم؟ علوم انسانی اسلامی چه نقشی در ایجاد تمدن نوین اسلامی دارند؟ آیا نظام سلامت، تکنولوژی، ارتباطات و… به تنهایی یک تمدن را می سازند؟ جوهره تمدن چیست؟ در این ویدئو حجت الاسلام شیخ عبدالحمید واسطی به این مسائل پرداخته و دلیل نیاز به فقه تمدنی را شرح می دهند.
برچسب #روش شناسی فقه تمدنی #عبدالحمید واسطی #فقه تمدنی #نگرش سیستمی به دین
اخبار و اطلاعیه ها, تازه ها, صوت, نشست های موسسه, ویدئو
توطئه بزرگ؛ پازل جمعیت
انتشارات, شیخ عبدالحمید واسطی, معرفی کتاب ها, ویدئو
نگرش سیستمی به دین در هشت دقیقه
۹ شهریور ۱۴۰۱
توجه: براساس جدول فوق، باید گزارش تحقیق، با محتوای نقاط اشتراک و اختلاف و علت اختلاف و آثار این اختلاف، تدوین شود.
ردیف شاخص نظریه آقای خسروپناه نظریه آقای بستان نظریه آقای………….. نظریه آقای………….. نظریه آقای…………..
۱ عنوان نظریه الگوی حکمی اجتهادی اجتهاد فقهی تفسیری
۲ متن فرضیة نظریه با الگوی حکمی اجتهادی، تولید علوم انسانی رفتاری اجتماعی، دینی ممکن و معنیدار است. علم اجتماعی اسلام = منظومه ای معرفتی دربارۀ جهان واقع مادی در سطح تجربی و فراتجربی است
۳ موضوع فرضیه، با تعریف و قیود آن علم دینی
(تعریف نشده است)
با قیدِ «در حیطه علوم رفتاری اجتماعی»
و با قیدِ «فرآیند کلی تولید»
منظومهای معرفتی درباره جهان واقع
۴ محمول فرضیه، با تعریف و قیود آن الگوی حکمی اجتهادی
(تعریف: استخراج مبانی فلسفی از حکمت اسلام با ابزار عقل و استخراج شاخصهای انسان مطلوب از گزارههای دین با ابزار اجتهاد
و استخراج خصوصیات انسان موجود با ابزار تجربه
گردآوری نظریات از متون دینی با روش استنباطی اجتهادی
۵ مسأله نظریه (به حل چه مسألهای میاندیشد؟) فرآیند اسلامیسازی علوم انسانی چگونه است؟ (فرآیند معرفتی، فرآیند راهبردی، فرآیند مدیریتی) نا سازگاری قسمتی از نظریات علوم اجتماعی تجربی با مبانی دینی اسلامی
۶ پارادایم فرضیه (بستر معرفتی، پیش فرض ها و مبانی) پیشینه تاریخی: تلاش اسماعیل فاروقی، نقیب العطاس، جابرالعلوانی، شهید صدر ندارد
مبنای هستیشناسانه: حکمت متعالیه نگاه از منظر دین و عقل به هستی (حکمت متعالیه)
مبنای انسانشناسانه: انسانشناسی عام استخراج شده از حکمت متعالیه افرادی با قابلیت ادراک هست ها (عقل نظری) وبایدها (عقل عملی)
دارای قدرت سنجش –منفعت طلب –متأثرازعوامل بیرونی
دارای هویتی ثابت و واحد، جوهر مشترک و تغییرناپذیر(فطرت)
دارای ابعاد تحول پذیر فراوان -قدرت انتخاب وانحراف پذیری
متمایل به ساختارهای جمعی ودارای نظم
مبنای معرفتشناسانه: مبناگروی و بداهتمحوری مبناگرایی، شناخت واقعیت، رد نسبیت گرایی
مبنای ارزششناسانه: ابتناء ارزشها بر هستهای تکوینی و برهانی
مباحث و مفاهیم کلیدی مرتبط به این بحث
روششناسی، روش تحقیق، موجهسازی، مطالعات تطبیقی، روششناسی مطالعات دینی
برچسب #روش تحقیق #روش شناسی #روش شناسی مطالعات دینی #فقه مقارن #مطالعات تطبیقی #مطالعاتتطبیقی #موجه سازی
دانشنامه, روش شناسی
۹ شهریور ۱۴۰۱
فقه تمدنی به عنوان یک «مکتب فقهی» در فهرست مکاتب مختلف فقهی قرار میگیرد.
تعریف مکتب: دستگاه فکری شامل مبانی، منابع و روشها، که بر اساس آنها مسألهشناسی و تحلیل اطلاعات و مدلسازی صورت میپذیرد.
منشأ ایجاد مکاتب مختلف: اختلاف در مبانی، اختلاف در منابع، اختلاف در روشهاست.
در مکاتب فقهی اختلاف در مبانی: اختلاف در مبانی کلامی، اختلاف در مبانی تفسیر متن، اختلاف در مبانی حدیثشناسی است و اختلاف در منابع: اختلاف در تعداد منابع، اختلاف در تفسیر منابع، اختلاف در شرایط اعتبار منابع است و اختلاف در روشها: اختلاف در اصل روش، اختلاف در میزان کارآمدی روش است. جدول زیر نمایشی از این معیارهاست:
ردیف نوع اختلاف زیرشاخه مصداق اختلاف
۱ اختلاف در مبانی اختلاف در مبانی کلامی
1. قلمرو دین منحصر در امور اخروی است یا امور دنیایی را نیز در بر میگیرد.
2. قلمرو سنت، همه رفتارهای معصوم است یا بین رفتارهای حاکمیتی و مرجعیت دینی با رفتارهای شخصی باید تمایز گذاشت.
3. کلیه شؤون معصوم، در زمان غیبت به فقیه منتقل میشود یا فقط امور حسبه و تبلیغی و قضاوت
4. کلیه احکام دین، ابدی است یا تابع شرایط زمان و مکان است.
اختلاف در مبانی تفسیر متن
1. تفسیر کتاب و سنت منحصر به معصوم است یا غیر معصوم نیز میتواند تفسیر کند.
2. قواعد تفسیر را باید از روایات اخذ کرد یا اینکه قواعد تفسیر تابع سیره عقلائیه است.
3. اشتراط احاطه بر فضای صدور متن یا عدم اشتراط
4. ملازمه عقل و شرع یا عدم ملازمه و حجیت دلالتهای التزامی
5. دخالت فقیه در موضوعشناسی یا عدم ارتباط با او
اختلاف در مبانی حدیث شناسی 1. اعتبار کتب روایی قدماء2. فقط اعتبار خبر ثقه
3. اعتبار خبر موثوقالصدور
۲ اختلاف در منابع اختلاف در تعداد منابع 1. انحصار به کتاب و سنت2. افزودن عقل به دو منبع فوق
3. افزودن سیره عقلاء به سه منبع فوق
4. افزودن اجماع به منابع فوق
اختلاف در تفسیر منابع اختلاف در اینکه:
1. عقل و سیره و اجماع، منبع مستقل در کنار کتاب و سنت هستند یا ابزار کشف از کتاب و سنت
2. سیره عقلاء منبع مستقل است یا ابزار کشف از مراد شارع
اختلاف در شرایط اعتبار منابع اختلاف در: اعتبار منابع ظنآور
۳ اختلاف در روشها اختلاف در اصل روش 1. روش عقلی و عقلایی یا فقط روش فهم مورد تایید نقل
2. اعتبار تمسک به دلیل واحد، یا ضرورت تجمیع بین ادله مربوطه (روش انفرادی یا انضمامی)
اختلاف در قلمرو اعتبار روش
براساس جدول فوق میتوان گفت که «فقه تمدنی» مکتبی است که:
۱. در مبانی کلامی، دین را حداکثری و پوششدهنده به کلیه سطوح نیازهای انسان میداند؛ و اصل اولیه در دستورات دین را «روندسازی» و نَه «تبعیت از روندهای جاری» میداند.
۲. در مبانی تفسیر متن، کلیه گزارههای دین را در حیطه استنباط قرار میدهد (نه اختصاص به احکام تکلیفیِ فقط) و کلیه گزارهها را دارای ظرفیت معنایی در مقیاس کلان نیز میداند (نه فقط معناداری در مقیاس فردی)؛ و امکان کشف این معنای فرآیندی موجود در مقیاس کلان را بر اساس سیره عقلائیه میپذیرد و دلالتهای التزامی گزارهها را «الزامات برنامه ای» میداند و توجه ویژه به آنها دارد؛ و «موضوعشناسی» برای تشخیص فرآیندها در مقیاس کلان را از نوع موضوعات مستنبطه میشمارد که وظیفه فقیه است.
۳. در روش اسنتباط نیز «اجتهاد سیستمی» را پیشنهاد میکند که مبتنی بر «تجمیع ادله» با منطق پایه سیستمهاست. (منطق پایه سیستمها = سیستمها دارای ورودی، خروجی، پردازش هستند و علل اربع و مَقولات عشر و مقوّمات سِتّه حرکت باید در این سه مرحله تعیین شوند.) سازههای اصلی اجتهاد سیستمی در تصویر زیر ارائه شده اند:
نتایج آثار و لوازم پذیرش بحث
برای تحقق تمدن نوین اسلامی و تدوین الگوی پیشرفت اسلامی، پیگیری فقه و اخلاق تمدنی ضروری است، لذا ساختار فقه و روش اجتهاد نیز بایستی فراخور آن مهم، تدوین گردد. مناسب ترین ساختار برای فقه، ساختاری فرآیندی برای فقه است که توانائی تولید سیستم های تمدنی را داشته باشد و اولین قدم برای این کار، تبدیل ابواب فقه به زبان سیستم و نظام است. (انتقال به جدول ابواب فقه تمدنی)
و روش موجه برای تولید گزارههای فقهی در مقیاس تمدنی، روش اجتهاد سیستمی است. (انتقال به بحث تفصیلی اجتهاد سیستمی)
انتقال به دو بحث مهم «وضع الفاظ برای روح معنا» و «نظریه خطابات قانونیه» که از زیرساختهای نظری فقه تمدنی است.
انتقال به انجمن بحثوگفتگو در مورد این موضوع
مباحث و مفاهیم کلیدی مرتبط به این بحث
علم دینی، فقه تمدنی، اخلاق تمدنی، توضیح المسائل تمدنی، اجتهاد سیستمی، قانون و فرهنگ اسلام
برچسب #اجتهاد سیستمی #اخلاق تمدنی #توضیح المسائل تمدنی #علم دینی #فقه تمدنی #قانون و فرهنگ اسلام
دانشنامه, کرسی های نظریه پردازی
۹ شهریور ۱۴۰۱
رابطهٔ عرفان با مدلسازی و تمدنسازی
منتشر شده در:
دوماهنامهٔ گفتمان الگو، شمارهٔ ۱، دی ماه ۱۳۹۲، ص
عنوان به چاپ رسیده:
فقه برای مدلسازی بهینه نیازمند عرفان است
سؤالات:
۱. عرفان اسلامی به مثابه یک دانش چه جایگاه و نقشی در شبکهٔ کلانِ دین و ارائه تصویری سیستمی از دین جهت ساختارمندی برنامهریزیهای اجرایی دارد؟
پاسخ:
عرفان، علم معادلات خلقت است و زیرساختیترین روابط را که کیفیت تجلی «وحدت الهی» و ظهور «مخلوقات و کثرات» است، توصیف و تبیین میکند و نحوهٔ روابط میان مراتب مختلف عوالم هستی را عرضه مینماید.
هویت «دین»، تشریع منطبق بر تکوین است و از لوازم آن تبعیت احکام از مصالح و مفاسد واقعیه است؛ لذا علومی که سازه هستی و خلقت را ترسیم میکنند بالخصوص اگر تا پایینترین لایه وجودی در عالم ماده نفوذ کنند، بیشترین افق دید را در نگرش سیستمی و شبکهای به دین فراهم مینمایند.
#عرفان
#فقه
#مدل_سازی
#تمدن_سازی
🔸کانال دستیار محقق
@dastyaar
۲۱ دی
رابطهٔ عرفان با مدلسازی و تمدنسازی
منتشر شده در:
دوماهنامهٔ گفتمان الگو، شمارهٔ ۱، دی ماه ۱۳۹۲، ص
عنوان به چاپ رسیده:
فقه برای مدلسازی بهینه نیازمند عرفان است
سؤالات:
۲. آیا اساسا #عرفان میتواند و چنین ظرفیتی را دارا است که روشی برای #مدلسازی ارائه دهد؟ ممکن است گفته شود منبع عرفان، کشف و شهود است؛ در نتیجه چگونه میتوان از چنین دانش شهودی که گزارهها را شخصی میکند، منطقی تعمیمیافته برای مدلسازی استخراج نمود؟ اساسا در علوم اسلامی چه دانشی ظرفیت مدلسازی برای #پیشرفت_اسلامی را دارد؟
پاسخ:
پاسخی که در کلام جدید به فرضیهٔ «وحی، تجربه شخصی نبی است و قابل تعمیم نیست» داده میشود در اینجا جاری است. دو قرینه موجهسازِ «اعجاز» و «برهان»، جواز تعمیم را صادر میکنند. این ملاک، مربوط به تمام معرفتهای شهودی است و علت بقاء و گسترش علم عرفان نیز تلاش موفق صاحبان آن برای برهانیسازی عرفان بوده است.
عرفان، به دلیل تلاش معرفتی و بالخصوص «عملی»، برای کشف وحدت در کثرات و جاریساختن وحدت در کثرات، تناسب حداکثری با «مدلسازی» دارد؛ جوهرهٔ «مدلسازی»، کشف روابط میان اجزاء و متغیرهای یک سیستم است به طوری که مجموعه اجزاء جدا از هم (کثرتزده) را به وحدتِ حداکثری برساند تا تضاعف نیروها سبب حرکت و رشد و تولید خروجی در مدل شود.
این عملیات بر اساس شهود موجّه، از عالَم «خزائن»[۱] تا اسفلالسافلین (عاَلم ماده) امتداد مییابد و تجلی آخرین لایهٔ آن «علم فقه» است. بنابراین «عرفان» بدون «فقه» نمیتواند وحدت را در کثرات جاری کند و «فقه» بدون «عرفان» نمیتواند کثرات را به وحدت برساند. صراط مستقیم در جمع ظاهر و باطن است و بر همین ملاک، مدلسازی نیازمند «فقه»، برای تعیین اجزاء و روابط در فرآیند میان کثرات، و نیازمند «عرفان»، برای تعیین کیفیت و جهت روابط (به هدف رسیدن به فرآیند بهینه) است. برای تمدنسازی در محیط رقابت فرهنگی، برگ برنده به دست «فرآیندهای بهینه» است.
#عرفان
#فقه
#مدل_سازی
#تمدن_سازی
🔸کانال دستیار محقق
@dastyaar
۲۱ دی
رابطهٔ عرفان با مدلسازی و تمدنسازی
منتشر شده در:
دوماهنامهٔ گفتمان الگو، شمارهٔ ۱، دی ماه ۱۳۹۲، ص
عنوان به چاپ رسیده:
فقه برای مدلسازی بهینه نیازمند عرفان است
سؤالات:
۳. غایت عرفان، فناء فی الله و مندک شدن در ذات ربوبی است که ماسوی الله دیده نشود. انسان با این حال، چگونه میتواند متغیرات و #تکثرات_جامعه را درک کند و به #مدیریت_عینیت خارجی مانند #توسعه بپردازد؟
پاسخ:
غایت عرفان، بقاءبالله است که از آن، تعبیر به «سفر چهارم» میشود و توصیف آن، «السیر مع الله فی الخلق» است؛ در حالیکه «فناء فی الله» از «سفر دوم» که سیر فی الله است شروع میشود و سیر در اسماء و صفات الهی است، لذا عارف بالله که اسفار اربعه خود را طی کرده است، میتواند مجرای جریان علم و اراده الهی در عالم کثرت شود.
۴. عرفان چگونه میتواند با #مدل_غربیِ توسعه و زندگی بر اساس #اصول_مدرنیته مقابله کند؟
پاسخ:
جوهرهٔ نگرش و تربیت عرفانی، محو «خودیت» و تمایلات و گرایشهای مبتنی بر «حب ذات» و قرار گرفتن در مجرای تجلی الهی و «حبالله» و جاری شدن «ارادهالله» به جای اراده خود است، و جوهرهٔ مدرنیته دقیقا بالعکس، فعال شدن «تمایلات حداکثری فردی» و کفایت اراده بشر برای زندگی است.
بنابراین نگرش و تربیت عرفانی، جوهرهٔ مدرنیته را مضمحل میسازد و قدرتمندی آن از تمام مؤلفهها و عناصر دیگر علمی و فرهنگی بیشتر است.
#عرفان
#فقه
#مدل_سازی
#تمدن_سازی
🔸کانال دستیار محقق
@dastyaar
۲۱ دی
رابطهٔ عرفان با مدلسازی و تمدنسازی
منتشر شده در:
دوماهنامهٔ گفتمان الگو، شمارهٔ ۱، دی ماه ۱۳۹۲، ص
عنوان به چاپ رسیده:
فقه برای مدلسازی بهینه نیازمند عرفان است
سؤالات:
۵. بنیان روشیِ عرفان با روش فقه کاملا متفاوت است. در نتیجه چگونه میتوان معرفت عرفانی با معرفت فقهی را به وحدت و انسجام رساند تا با هرج و مرج و تشتّت در عرصه #مدیریت_اجتماعی مواجه نشویم؟
پاسخ:
وحی، با قرار گرفتن در مسیر تنازل به عالم کثرت، لایههای معنایی پیدا میکند و در نهایت به نازلترین تجلی خود که احکام عملی است میرسید؛ لذا تمام گزارههای فقهی دارای لایههای معنایی فوقانی هستند که در لایه عقلانی به «فلسفه احکام» معروف شدهاند و در لایه شهود ملکوتی و تأثیر اعمال بر ملکوت و تأثیر ملکوت بر اعمال، «اسرار الاعمال» یا «علوم باطن» هستند.
عرفان، تلاش برای کشف سرچشمهٔ احکام در ملکوت است لذا نسبت به مقاصدالشریعه و مذاق شارع و نظامات دینی و معادلات حاکم بر تشریع و تأثیر اعمال و احکام در نفوس، ایجاد «اِشراف» میکند و فقیه عارف که از او در روایات تعبیر به «العالم بالله و بامرالله» میشود، مجرای ولایت امر در اجتماع میگردد.
#عرفان
#فقه
#مدل_سازی
#تمدن_سازی
🔸کانال دستیار محقق
@dastyaar
۲۱ دی