انحصار به انسان ندارد، محيط‌زيست وموجودات مرتبط با زندگي انسان را نيز در برمي‌گيرد. (عدلِ شبكه‌اي)
شاخصة “هر چيزي حداقل به‌اندازة نيازش، بهره ببرد و حداكثر به اندازة توانش از او خواسته شود” را در بردارد.
به شاخصة فوق محدود نشده و به شاخصة”حركت به سوي رشد و كمال” نيز توسعه يافته است.
شاخصة “به‌فعليت درآمدن قوا واستعدادها” را ارائه كرده است.
ميان نيازهاي صادق و كاذب، قواي مثبت و منفي تمايز داده است.
هدف‌مدار است.
امنيت كار و سرمايه را تواماً در بردارد.
ضرورت توازن ميان رعايت حقوق فرد و حقوق جمع راارائه نموده است.(هويّت توازن‌‌گرايانه)
نتایج آثار و لوازم پذیرش بحث:
۱. در صورت پذیرش مفهوم فوق از عدالت، «عدل» باید به‌صورت «شبکه‌ای» باشد. «عدل شبکه‌ای» یعنی:
یعنی: هر کسی هر تصمیمی می‌خواهد بگیرد باید نفع و ضرر جسم، فکر و روح، محیط، دیگران و ابدیت را باید محاسبه کند و بدون در نظر گرفتن یکی از موارد فوق، تصمیم «عادلانه» نگرفته است و رفتار عادلانه نخواهد داشت.
۲. دين، انسان را به‌سوي لمس و احساس علم، قدرت و حيات نامحدود (ورود در جهان‌هاي آسماني و اتصال به خدا) مي‌خواند.
انسان در شبكة متعامل هستي زندگي مي‌كند و براي اينكه بتواند لمس و احساسي را در درون خود ايجاد كند مجبور است عوامل و متغيرهاي فردي (بدني، فكري، احساسي) و جمعيِ مرتبط با موقعيتِ خود را تنظيم كند؛ بر اين اساس، بدون برنامه براي زندگي فردي و جمعي از رسيدن به هدف محروم خواهد شد؛ چگونگي تنظيم متغيرهاي فوق، نيازمند اطلاع از متغيرهاي ماورايي و كميّت و كيفيت تاثيرآنها در متغيرهاي دنيايي است؛ اديان، با احاطه بر اين متغيرها، براي حركت انسان به سوي اين هدف، دستورالعمل‌هايي داده‌اند؛ اين دستورالعمل‌ها برآيند حركت انسان را در شبكة هستی، به‌سوي هدف قرار مي‌دهد؛ چنين برآيندسازي به‌وجود آورندة عدل است.
بنابراين مي‌توان گفت: از منظر برون‌ديني، هدف نهايي دين، شهود خدا(موجود بي‌نهايت)است و هدف مياني دين، برقراري عدلِ شبكه‌اي در هستي است. (انتقال به بحث تفصیلی از دین‌شناسی)
برنامه اجرايي براي رسيدن به اين اهداف، نيازمند وجود مقدمات و زمينه‌هايي است كه عقل، آنها را به‌عنوان جزء‌العلّه ضروري مي‌بيند كه عبارتند از: بقاء و سلامت «نفس و نسل»، بقاء و سلامت «عقل و فكر»، بقاء و سلامت «دين»، بقاء و سلامت «اجتماع»، بقاء و سلامت «محيط». بنابراین برای دست‌یابی به الگوی پیشرفت باید شاخص‌ها و فرآیندهای تحقق «عدالت فردی، عدالت جمعیتی، عدالت عقلانی، عدالت علمی، عدالت برنامه‌ای، عدالت اجتماعی، عدالت محیط‌زیست» و کلیه عدالت‌های مضاف، تعیین شوند.
(انتقال به اندیشکده عدالت از اندیشکده‌های مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت)
مباحث و مفاهیم کلیدی مرتبط به این بحث:
دین‌شناسی ، علم دینی ، عدالت ، عدل شبکه‌ای ، زیرساخت‌های تمدنی ، زیرساخت‌های الگوی پیشرفت و توسعه
برچسب #دین‌شناسی #زیرساخت‌های الگوی پیشرفت و توسعه #زیرساخت‌های تمدنی #عدالت #عدل شبکه ای #عدل شبکه‌ای #علم دینی
دانشنامه, مفاهیم کلیدی
در توضیح این بحث، می‌فرمایند: این روایت از روایات تابناکی است که با همه اختصارش بیانگر مطالب ذیل است: چگونگی حقیقت اسماء و وابستگی حقیقی آنها با یکدیگر ۲. نحوه تعدد آنها و تعدد اسماء جزیی به‌واسطه نسبت با اسماء کلی ۳. نحوه نیاز خلق به آنها که همان نیاز ذاتی و وابستگی وجودی است ۴. اینکه این ترتیب و نزول، یک امر حقیقی است و اعتباری و توهمی نیست ۵. ظهوری که مختص ذات الهی باقی ماند ظهور «احدیت» است و سه ظهوری که خلقت به آنها نیاز داشت ظهور «الله و تبارک و سبحان» است که معادل هویت الهی و جمال الهی و جلال الهی است.
نتایج آثار و لوازم پذیرش بحث:
اگر هر کدام از اسماء الهی را یک نیاز خلقت ببینیم می‌توان گفت که ساختار خلقت برای رسیدن به کمال خود نیازمند موارد زیر می‌باشند: (دقت شود که اینها نیازهای خداوند نیستند بلکه نیازهای خلقت برای کسب از خداوند هستند.) براساس هر یک از این اسماء، می‌توان فرآیند یا فرآیندهایی را در زندگی بشر، معادل‌سازی کرد، برخی از این موارد در جدول زیر آمده است:
ردیف
اسم الله
معادل نیازی و فرآیندی هر یک از اسماء الله
۱
حق
نیاز به تشخیص واقعیت‌های خودبنیاد و تکیه و تعلق به آنها
۲
احد واحد
(الاول و الاخر، الظاهر و الباطن)
احد= نیاز به خودیابی متمرکز
واحد= نیاز به یکپارچگی و انسجام در زندگی
نیاز به انسجام ظاهر و درون
۳
ذوالجلال و الاکرام
(حیّ، قیوم، قدوس)
نیاز به تسلط بر زندگی و مدیریت برای بقاء
۴
علیم
(محیط، شهید، خبیر، حکیم، عالم‌الغیب، سمیع، بصیر، حفیظ، لطیف)
نیاز به آگاهی‌های معتبر (آگاهی از آثار موجودات و آگاهی از منشاء این آثار)
نیاز به پیش‌بینی و حدس روشمند در مورد وقایع احتمالی آینده و گذشته
۵
قادر، قدیر، ذوالقوه، مقتدر، متکبر، مهیمن
نیاز به نیروی پیش‌ران برای رسیدن به اهداف
نیاز به برتری نسبت به رفباء
۶
خالق، باری
نیاز به خلاقیت و نوآوری
۷
رحیم، ، رحمان، ودود
نیاز به ایثار و همدردی و کمک و رفع نقص‌ها
۸
حلیم، غفور، تواب، عفُوّ
نیاز به گذشت
۹
شاکر، ذوالفضل
نیاز به قدردانی و ابراز لطف
۱۰
متعال
نیاز به اشراف و احاطه بر کل
۱۱
قریب
نیاز به ارتباط مستقیم با منابع
۱۲
عظیم
نیاز به گستردگی
۱۳
مجید
نیاز به سروری و برتری حقایق
۱۴
ولیّ
نیاز به همراهی و یکرنگی
۱۵
رضیّ
نیاز به احساس آرامش در اثر رسیدن به مطلوب
۱۶
نور
نیاز به شفاف‌سازی
۱۷
محیی
نیاز به حرکت‌سازی
۱۸
جبار
نیاز به متوقف‌سازی و تسلط بر حرکت‌ها
۱۹
ملک
نیاز به مدیریت نیروها
۲۰
عزیز
نیاز به استقلال
۲۱
غنی
نیاز به عدم وابستگی و خوداتکایی
۲۲
حمید
نیاز به ستودگی
۲۳
واسع
نیاز به گسترش
۲۴
بدیع
نیاز به نوآوری
۲۵
رب
نیاز به پرورش دادن و پرورش یافتن
۲۶
مومن
نیاز به باورهای محکم
۲۷
سلام
نیاز به صلح و آرامش
۲۸
مصور
نیاز به بسته‌بندی و حد و اندازه تعیین کردن
۲۹
رزاق
نیاز به پشتیبانی کردن
۳۰
فتاح
نیاز به گشودن راه‌ها و بن‌بست‌ها
۳۱
قابض و باسط
نیاز به محدودسازی و نامحدودسازی
۳۲
معز و مذل
نیاز به محکوم‌سازی و برتری‌سازی
۳۳
عدل
نیاز به توازن
۳۴
مقیت
نیاز به خشم
۳۵
جلیل
نیاز به بزرگواری
۳۶
رقیب
نیاز به همراهی مستمر
۳۷
شهید
نیاز به آگاهی مستقیم
۳۸
باعث
نیاز به فعال‌سازی
۳۹
وکیل
نیاز به نیابت و واگذاری
۴۰
محصی
نیاز به حساب و کتاب
۴۱
مقدم موخر
نیاز به تغییر
۴۲
جامع
نیاز به احاطه
۴۳
ضار و نافع
نیاز به از بین بردن و نیاز به رشد دادن
۴۴
وارث
نیاز به مدیریت اموال
۴۵
صبور
نیاز به تحمل
مباحث و مفاهیم کلیدی مرتبط به این بحث:
دین‌شناسی ، نقشه تمدنی ، نقشه هستی، الگوی اسلامی پیشرفت
برچسب #الگوی اسلامی پیشرفت #تجلی #خدا #دین‌شناسی #فنا #معادلات وجودی #نقشه تمدنی #نقشه هستی
دانشنامه, نقشه مسائل
#نقشه‌راه
#دستورالعمل‌های‌تحصیلی‌حوزه‌علمیه
خانه > دانشنامه > نقشه راه > دستورالعملهای تحصیلی حوزه علمیه
دانشنامه, نقشه راه
دستورالعملهای تحصیلی حوزه علمیه
1 دقیقه خواندن
227
دستورالعملهای تحصیلی حوزه علمیه
دستورالعمل های تحصیلی حوزه علمیه دانشنامه عبدالحمید واسطی
فهرست مطالب
موضوع بحث
مسأله بحث
پیش فرض ها
مباحث و مفاهیم کلیدی مرتبط به این بحث
موضوع بحث
« راهکارها و پیشنهادات تحصیلی در علوم مختلف حوزوی »
مسأله بحث
چگونه می‌توان تحصیل در علوم مختلف حوزوی را از حافظه‌ای به کاربردی و مهارتی ارتقاء بخشید؟ چه اطلاعات پیرامونی در هر یک از علوم حوزوی لازم است تا دید شبکه‌ای و سیستمیِ مرتبط با موضوعات و مسائل زندگی را ایجاد کند؟
پیش فرض ها
(کلیک می‌شوند)
1. هویت حوزه و حوزه تمدن‌ساز
2. هویت فهم و سطوح فهم و ادراک
3. هویت تحصیل و راهبردهای تحصیل اثربخش
4. شبکه علوم حوزوی
5. راهبردهای تحول در حوزه
6. دوره تربیت مدرس و محقق حوزوی
7. حوزه و آینده
پیشنهادهای تحصیلی در علمِ ….: (روی عناوین کلیک کنید)
1. لغت و صرف
2. نحو
3. بلاغت
4. منطق
5. اصول‌فقه
6. فقه
7. فلسفه
8. کلام
موارد تکمیلی:
1. نمونه تحلیل محتوای متن
2. پیشنهاد شیوه تحصیلی درس خارج
3. نمونه موضوع‌شناسی فقهی
مباحث و مفاهیم کلیدی مرتبط به این بحث
دین‌شناسی، حوزه علمیه، آموزش تفکرمحور، آموزش مهارت‌محور، نگرش سیستمی به دین، حوزه تمدن‌ساز
برچسب #آموزش تفکرمحور #آموزش مهارت‌محور #پیشنهادات تحصیلی #تحصیل در حوزه #حوزه تمدن‌ساز #حوزه علمیه #دین‌شناسی #نگرش سیستمی به دین
دانشنامه, نقشه راه
منابع و شخصيت‌های صاحب‌نظر در اين موضوعات را معرفی كند.
اسلايدهای آموزشی، نرم‌افزارهای مرتبط، كتاب‌ها، مجلات و سايت‌های مرتبط
پزشك قانونی
متخصص سلول‌های بنيادی
كارشناس بهزيستی و نگهداری ايتام
پزشك جراح پلاستيك
كارشناس ميراث فرهنگی و آثار باستانی
كارشناس گزينش
كارشناس احزاب
گفتگو با چند خانواده فرد مرگ مغزی شده
گفتگو با چند نفر كه جراحی پلاستيك موفق و ناموفق داشتند
گفتگو با چند يتيم منتظر خانواده
گفتگو با چند خانواده فرزند قبول كرده
گفتگو با چند مخالف حكومتی روشمند
نقد ديدگاه‌های معارضين نظام
نماينده ايران در سازمان ملل و كميته حقوق بشر
كارشناس المپيك و جام جهانی
۴۷. سيستم‌های حقوقی و قانونی در طول تاريخ بشر/ مقايسه با سيستم حقوقی اسلام بتواند سيستم حقوقی اسلام را ترسيم كند و شيوه عملياتی كردن آن را نيز ارائه دهد.
بتواند سيستم حقوقی اسلام را با سيستم‌های حقوقی ديگر در يك مطالعه تطبيقی تبيين نمايد.
(توليد جدول‌های تطبيقی)
كارشناس فلسفه حقوق
كارشناس حقوق
كارشناس تاريخ
نرم‌افزارهای مرتبط، كتاب‌ها، مجلات و سايت‌های مرتبط
برگه فعاليت و طرح مسأله
برگزاری جلسه هم‌انديشی متخصصين
تدوين مقاله تفصيلی به همراه چكيده
توليد اسلايد
۴۸. فقه مقارن توليد جدول‌های تطبيقی
بتواند برتری فقه شيعه اثنی‌عشری اصول فقه جواهری را بر فقه‌های مشابه با ذكر مستندات ارائه كند.
ايضاً
۴۹. توسعه‌شناسی/ سيستم‌ها و شبكه‌های مورد نياز يك جامعه و تمدن مانند: سيستم مديريت كلان، سيستم حقوقی و قوانين، سيستم اداری، سيستم شهری (معماری، حمل‌ونقل، شهرسازی)، سيستم مسكن، سيستم ارتباطات، سيستم پول و اقتصاد، سيستم كشاورزی و توليد غذا، سيستم تجارت و توزيع، سيستم بهداشت و درمان، سيستم اطلاعات و آمار، سيستم آموزش، سيستم كار و مشاغل، سيستم حفاظت از محيط‌زيست، سيستم قضاوت و دادگستری، سيستم نظارت و كنترل، سيستم امنيت و دفاع، سيستم روابط بين‌الملل، سيستم عبادی و معنوی، سيستم گروه‌های اجتماعی، سيستم رسانه، سيستم فرهنگی، سيستم خانواده، سيستم مديريت زمان بتواند مدل توسعه براساس نگرش اسلام را (هم در نگرش‌ها، هم در راهبردها و هم در مواد قانونی، و هم در راهكارهای حياتی) ارائه دهد
بتواند ضرورت سيستم‌سازی برای حركت به‌سوی تمدن اسلام را تشريح كند و سيستم‌های مورد نياز جامعه اسلامی را فهرست نمايد.
بتواند جدول تطبيقی توسعه اسلامی را با مدل‌های ديگر توسعه تهيه كند و برتری مدل توسعه اسلام را ملموس نمايد.
كارشناس توسعه
كارشناس برنامه‌ريز مديريت استراتژيك
كارشناس برنامه‌نويس سازمان برنامه
نماينده مجلس
طراح و ارزياب كيفيت سيستم‌ها
جامعه‌شناس
كارشناس مديريت فرهنگی
وزير مربوط به هر يك از موارد
كارشناس موسسات مردم‌نهاد
استاندار
شهردار
رئيس اتحاديه‌های مختلف
كارشناس رسانه
متخصص مديريت
كارشناس بين‌الملل
انتقال به نمونه‌ای از کتاب مکاسب (ترجمه موضوع‌شناسانه و سیستمی از روایت اول کتاب مکاسب)
این موضوع در کارگاه آموزشی یک واحدی (۱۶ ساعت) قابل ارائه است.
ثبت نام کارگاه فقه کاربردی + انتقال به انجمن بحث‌وگفتگو در مورد این موضوع
مباحث و مفاهیم کلیدی مرتبط به این بحث
دین‌شناسی، تمدن اسلام، توضیح المسائل تمدنی، الگوی پیشرفت و توسعه اسلام، فقه تمدنی، اجتهاد سیستمی
[1]
برچسب #ابواب فقه #اجتهاد سیستمی #الگوی پیشرفت و توسعه اسلام #تمدن اسلام #توضیح المسائل تمدنی #جدول تمدنی فقه #دین‌شناسی #فقه تمدنی
دانشنامه, نقشه راه
۷. نظام مکتبی، اصول حاکم بر زندگی فردی و اجتماعی است که از آن به مکتب اقتصادی، مکتب سیاسی، مکتب اجتماعی تعبیر میشود.[۴]
۱۴. توجیه‌های استفاده شده در نظریه (مثال‌ها و شواهد صدق به‌کاررفته در نظریه) بررسی مبادی معرفتی ۱۲ نظریه در علوم انسانی و کشف تاثیر تغییر نوع نگاه به مبادی در خروجی نظری
مانند تابع مصرف فریدمن، ساختاریابی گیدنز، نظریه انقلاب فوکو
۱۵. لوازم منطقی نظریه (دلالت‌های التزامی و مباشر نظریه) استفاده از اجتهاد دینی برای استخراج شاخص‌های سنجش انسان موجود، از دین
استفاده از روش‌های تجربی برای اجرای عملیات سنجش و تحلیل آن
استفاده از اجتهاد برای استخراج شاخص‌های انسان مطلوب و نظام ارزشی
استفاده از اجتهاد و تجربه برای تعریف عملیاتی تغییر انسان موجود به مطلوب (علومی مانند فقه، اخلاق، عرفان، روان‌شناسی)
۱۶. نتایج معرفتی نظریه (چه تاثیری در چه فضای علمی ایجاد می‌کند؟) ۱. تلاش برای تولید فلسفه‌های مضاف بالخصوص فلسفه مضاف به امور
۲.تلاش برای تولید انسان‌شناسی‌های خاص و ارزش‌شناسی‌های خاص
۳. تلاش برای تولید شااخص‌های انسان مطلوب
۴. تلاش برای تولید چگونگی تغییر از موجود به مطلوب
۵. علومی را می‌خواهیم که ربط ملک و ملکوت را برقرار کنند.
۶. رویکرد غرب‌گزینی انتقادی
۱۷. آثار نظریه (آثار عینی که نظریه می‌تواند ایجاد کند یا ایجاد کرده است) تولید مبانی فلسفه علوم انسانی اسلامی
۱۸. رقباء نظریه (افکار و نظریاتی که همگرا با این نظریه نیستند و مخالف محسوب می‌شوند) همه نظریاتی که امکان تولید علم دینی را قبول ندارند.
همه نظریاتی که امکان تولید علم دینی را در همه علوم قبول دارند و تعریف علم دینی را الگوی یکسان برای همه علوم می‌دانند.
همه نظریاتی که روش تولید علم دینی را فقط منحصر در استخراج نقلی می‌دانند.
۱۹. روش گسترش نظریه (آیا صاحب‌نظریه، خودانتقادی داشته است یا اشاره به شیوه تکمیل و بازسازی نظریه کرده است؟) نیاز نظریه به تکمیل از جهت فرآیند استخراج و تولید مدل عملیاتی
پی نوشت ها:
[1] . کتاب وسائل‌الشیعه، ج۵، ص۴۶۸
برچسب #اجتهاد #اجتهاد سیستمی #الگوریتم اجتهاد #دین کاربردی #دین‌شناسی #روش‌شناسی فقاهت #علم دینی #علم وحیانی #فهم دین #مدل سازی
دانشنامه, کرسی های نظریه پردازی
فلسفه توهم زدگی را برطرف مینماید و خلط بین توهم و واقعیت را برطرف میسازد. بدون فلسفه توهمات پوچ، هدف واقعی و راه واقعی را ناپدید میسازند.
فلسفه راه تفکر را نشان میدهد و تفکر پایه تمامی حرکت‌هاست. روش تحقیق مبتنی بر فلسفه بهترین روش تحقیق است که در زندگی علمی و عملی کاربرد فراوان دارد.
تصمیمگیری در موارد شبیه به یکدیگر از مشکلترین موارد است. فلسفه با آموزش کشف ملاک‌های تشابه و تفاوت کمک بزرگی در این زمینه است.
تعیین هدفهای جزئی و کلی در زندگی اهمیت زیادی دارد. فلسفه با در نظر گرفتن قوای وجودی در این زمینه کارگشاست.
از مشکلات همیشگی برنامهریزیها، نقاط بحرانزاست. این نقاط ناشی از نقص‌هایی است که در مسیر یک برنامه به وجود میآید. از جمله مأموریت‌های فلسفه، شناخت نقص‌ها و موارد عدمی است.
تعیین افق و زاویه دید به عهده علمی است که توانایی کشف نقاط مختلف هستی را دارد و تعیین این دو مقوله برای هر حرکتی لازم است. کار فلسفه جهتدهی به نحوه و بعد نگرش انسان است و لایههای مختلف را در مقابل دید او از زاویههای مختلف میگشاید.
پرداختن به ابعاد مختلف انسان و به خصوص ابعاد معنوی آن ارتباط مستقیم با شناخت خداوند دارد. شناخت صفات مختلف پرودگار و نحوه ارتباط عالم با خالق از فوائد پرداختن به فلسفه است. به عنوان مثال درک صحیح نسبت به قادریت ویا عالمیت پرودگار در نحوه زندگی انسان تأثیر مستقیم دارد.
تمام آنچه در ذهن ما میگذرد آیا تمام واقعیت است و یا جزئی از آن و یا هیچکدام؟ جواب سؤال هر چه باشد در نحوه اعتماد به ذهنیات و به تبع آن رفتار و اعمال انسان اثر میگذارد. فلسفه جواب این سؤال را مشخص میسازد.
در یک جمله شاید بتوان گفت که فلسفه عهدهدار تأمین نگاه عقلانی به بشریت و دنیای اطراف اوست و هرچه از این سمت پیش میرویم توجه به فلسفه پررنگتر میشود زیرا در فضای رقابت آنچه خریدار دارد نظری است که پشتوانه قویتری داشته باشد.
رابطه حکمت و عرفان با تمدن‌سازی
انتقال به مقاله « رابطه عرفان و تمدن‌سازی »
انتقال به دوره آموزشی تربیت مدرس و مبلغ حکمت و عرفان + انتقال به گزارش همایش بازخوانی عرفان و حکمت شیعی
مباحث و مفاهیم کلیدی مرتبط به این بحث
هستی شناسی، دین‌شناسی، فهم دین، روش‌شناسی، رویکردشناسی، رویکرد فلسفی و عرفانی، جریان وحدت در کثرت
پی نوشت ها:
[1] . طباطبایی، المیزان، ج۲، ص۶۰۷
[2] . طباطبایی، الميزان، ج ۱۲، ص۵۷۱
[3] . طباطبایی، المیزان، ج۱۹، ذیل آیه ۲ سوره جمعه
[4] . مطهری، فلسفه و منطق، صفحه۴۰
[5] . مطهری، فلسفه و منطق، صفحه ۴۰
[6] . مقدمه ای بر فلسفه، صفحه ۱۱
[7] . مقدمه ای بر فلسفه، صفحه ۱۲
[8] . مقدمه ای برفلسفه، صفحه ۱۲
[9] . مقدمه ای بر فلسفه،صفحه ۱۲
[10] . مقدمه ای برفلسفه، صفحه ۱۲
[11] . مقدمه ای بر فلسفه، صفحه ۱۲
[12] . مقدمه ای بر فلسفه، صفحه ۱۳
[13] . مقدمه ای بر فلسفه، صفحه ۱۳
[14] . اسفار، ج۱، ص۲۰
[15] . رسائل الكندي، ص۹۷
[16] . الفصول المنتزعه، ص۵۲
[17] . عيون الحكمه، ص۱۶
[18] . النجاه، ص۱۹۸
[19] . حاشيه الهيات شفاء، ص۲۶۴
[20] . اسفار، ج۱، ص۳۳۸
[21] . اسفار، ج ۱ ص۲۰
[22] . محی‌الدین، رساله اصطلاحات الصوفیة: ص۴
[23] . بسطامی، نصوص من شطحات الصوفیة: ص۱۱۲
[24] . معروف کرخی، عوارف المعارف: ص۴۰
[25] . کتانی، موسوعه مصطلحات الصوفیه: ص۸
[26] . بوعلی سینا، الاشارات نمط نهم فصل دوم
[27] . کاشانی، اصطلاحات الصوفیة: ص۱۲۴
[28] . ابن‌فناری، مصباح الانس: ص۶
[29] . ابن‌فناری، مصباح الانس: ص۶
[30] . ابن‌فناری، مصباح الانس: ص۶
[31] . ابن فناری، مصباح الانس: ص۶
[32] . ابن‌فناری، مصباح الانس: ص۶
[33] . محقق قیصری، شرح تائیه ابن‌فارض
[34] . قیصری، شرح فصوص‌الحکم: ص۱۹
[35] . محقق قیصری، رسالة التوحید و النبوة و الولایة: ص۷
[36] . قیصری، رساله التوحید و النبوة و الولایة: ص۶
[37] . قیصری، شرح فصوص‌الحکم: ص۷۱۵
برچسب #جریان وحدت در کثرت #حکمت #دین‌شناسی #روش‌شناسی #رویکرد فلسفی و عرفانی #رویکردشناسی #عرفان #فلسفه #فهم دین #معرفت #هستی شناسی
دانشنامه, کرسی های نظریه پردازی
توحید
دانشنامه, کرسی های نظریه پردازی
کنترل کیفیت
[1] . ر.ک. شواهدالربوبیه، صدرا، ص۷
[2] . توحيد صدوق، ص ۵۶
[3] . علت اتصاف محمول به موضوع كه امري غير از موضوع باشد، مثلا در جمله «آبگرم شد» علت گرما چيزي غير از آب است. حرارت آتش، حيث تعليلي اين جمله است.
[4] . واسطه در اتصاف محمول به موضوع كه امري غير از موضوع باشد، مثلا در جمله «اين ميز سفيد است» علت سفيد بودن ميز بودن نيست بلكه بواسطه رنگ سفيد خارج ازميز، سفيد شده است.
[5] . از رابطه ميان موضوع با چيز ديگري، مفهومي انتزاع مي‌شود كه آن مفهوم واسطه در عروض محمول بر موضوع مي‌شود. مثلا در جمله «پدر فرد خوبي است» مفهوم پدربودن از رابطه موضوع با من ايجاد مي‌شود و سپس محل براي عروض صفت خوبي مي‌شود.
[6] . به حدود وجود موضوع، توجه مي‌شود و موضوع شأن خاصي به‌خود مي‌گيرد و اين شأن واسطه عروض محمول بر موضوع مي‌شود مثلا در جمله «درختي درخت متمايز از جسمبودن آن است»، حمل «درختي» بر درخت، بواسطه شأن ماهوي وجود درخت است. (ماهيت ازنفاد، حد و پايان شيء انتزاع مي‌شود)
[7] . به حاق وجود موضوع (نه حدود عدمي آن) توجه مي‌شود و موضوع شأن خاص به‌خودمي‌گيرد و اين شان واسطه عروض محمول بر موضوع مي‌شود مثلا در جمله «عليّت از اصول فلسفه است» مفهوم »عليّت» از متن وجود موضوع و رابطه آن با موضوع ديگر انتزاع شده است و بواسطه اين شان جديد در معرض حمل محمول قرار گرفته است (مصاديق موضوع درخارج مندمج هستند)
[8] . به حاق موضوع توجه مي‌شود از حيث داراي مراتبِ مختلف بودن و با اين توجه،موضوع شان خاصي به‌خود مي‌گيرد و اين شان واسطه عروض محمول بر موضوع مي‌شود مثلادر جمله «نفس انسان قابليت محض است»، از توجه به موضوع يعني «نفس» با لحاظ اينكه داراي مراتب و لايه‌هاي مختلف است، شاني از موضوع توليد مي‌شود كه به‌واسطه آن عروض محمول بر موضوع، موجه مي‌شود.
[9] . علت يا واسطه‌اي در عروض محمول بر موضوع وجود ندارد بلكه ذات موضوع علت حمل است، مثلا در جمله «خدا وجود دارد» چيزي از بيرون خداوند علت يا واسطه در ثبوت وجود بر او نيست.
[10] . به حاق موضوع توجه مي‌شود و به اينكه اين موضوع علت براي بروز يك حالت مي‌تواندباشد و سپس آن وضعيتِ توانايي براي صدور يك حالت، واسطه براي اتصاف محمول به موضوع مي‌شود در جمله «اراده من فعال است» نسبت دادن اراده به خود از باب حيث اشراقي است.
برچسب #الگوی پیشرفت #حکمت متعالیه #دین‌شناسی #رابطه بین خالق و مخلوق #مبانی هستی‌شناسانه #وحدت در کثرت #وحدت شخصیه وجود #وحدت وجود
دانشنامه, کرسی های نظریه پردازی
همه این پاسخ ها، نه چشم‌انداز که مصادیقی از مأموریت بودند. چرا؟ چون خیلی کلی تر از چشم‌اندازاند. هر چند چشم‌انداز و مأموریت، مفاهیمی مرتبط‌اند، اما دقیقا یًکسان نیستند. مأموریت، بیانی کلی از هدف غایی است که دربرگیرنده اندیشه کلی آن چیزی است که می‌خواهیم در زندگی انجام دهیم. به‌عبارت دیگر، مأموریت ماهیتی فلسفی‌مآب و تجریدی دارد و خواص کاربردی بودن و عینیت از آن به دوراست. به علاوه، مأموریت چنان باز و فارغ از هر محدودیتی است که می‌توان ساعتها ویا حتی روزها را به صحبت درباره ی جنبه‌ها و کاربردهای متفاوت آن گذراند. در مقابل، چشم‌انداز شرحی دقیق، همراه با مرزهای قابل تعریف و تاکیدهای مشخص است.»
نتایج آثار و لوازم پذیرش بحث
تلاش برای تعیین «چشم‌انداز بشریت، چشم‌انداز تمدنی، چشم‌انداز بین‌الملل، چشم‌انداز جوامع دینی» از زیرساخت‌های «تمدن‌سازی» محسوب میشود و اگر بخواهیم تمدن الهی مبتنی بر علم دینی بنا شود باید براساس گزاره‌های دین، سند چشم‌انداز تمدن اسلام را تدوین کرد.
مباحث و مفاهیم کلیدی مرتبط به این بحث
دین‌شناسی، تمدن الهی، علم دینی، چشم‌انداز بشریت، چشم‌انداز تمدن اسلام، آرمان‌شهر
برچسب #آرمان‌شهر #آینده نگری #تمدن الهی #چشم انداز #چشم‌انداز بشریت #چشم‌انداز تمدن اسلام #دین‌شناسی #علم دینی
دانشنامه, کرسی های نظریه پردازی
دین‌شناسی، مبانی هستی‌شناسانه، وحدت در کثرت، وحدت در کثرت، الگوی پیشرفت حکمت متعالیه
پی نوشت ها:
[1] . ر.ک. شواهد الربوبیه، صدرا، ص۷
[2]. توحيد صدوق ص ۵۶
[3] . علت اتصاف محمول به موضوع كه امری غير از موضوع باشد، مثلا در جمله «آبگرم شد» علت گرما چيزی غير از آب است. حرارت آتش، حيث تعليلی اين جمله است.
[4] . واسطه در اتصاف محمول به موضوع كه امری غير از موضوع باشد، مثلا در جمله «اين ميز سفيد است» علت سفيد بودن ميز بودن نيست بلكه بواسطه رنگ سفيد خارج از ميز، سفيد شده است.
[5] . از رابطه ميان موضوع با چيز ديگری، مفهومی انتزاع میشود كه آن مفهوم واسطه در عروض محمول بر موضوع میشود. مثلا در جمله «پدر فرد خوبی است» مفهوم پدر بودن از رابطه موضوع با من ايجاد میشود و سپس محل برای عروض صفت خوبی میشود.
[6] . به حدود وجود موضوع، توجه میشود و موضوع شأن خاصی به‌خود می‌گيرد و اين شأن واسطه عروض محمول بر موضوع میشود مثلا در جمله «درختی درخت متمايز از جسم بودن آن است»، حمل «درختی» بر درخت، بواسطه شأن ماهوی وجود درخت است. (ماهيت از نفاد، حد و پايان شیء انتزاع میشود)
[7] . به حاق وجود موضوع (نه حدود عدمی آن) توجه میشود و موضوع شأن خاص به خود می‌گيرد و اين شان واسطه عروض محمول بر موضوع میشود مثلا در جمله «عليّت از اصول فلسفه است» مفهوم »عليّت» از متن وجود موضوع و رابطه آن با موضوع ديگر انتزاع شده است و بواسطه اين شان جديد در معرض حمل محمول قرار گرفته است (مصاديق موضوع در خارج مندمج هستند)
[8] . به حاق موضوع توجه میشود از حيث دارای مراتبِ مختلف بودن و با اين توجه، موضوع شأن خاصی به خود می‌گيرد و اين شأن واسطه عروض محمول بر موضوع میشود مثلا در جمله «نفس انسان قابليت محض است»، از توجه به موضوع يعنی «نفس» با لحاظ اينكه دارای مراتب و لايه‌های مختلف است، شأنی از موضوع توليد می شود كه به‌واسطه آن عروض محمول بر موضوع، موجه میشود.
[9] . علت يا واسطه‌ای در عروض محمول بر موضوع وجود ندارد بلكه ذات موضوع علت حمل است، مثلا در جمله «خدا وجود دارد» چيزی از بيرون خداوند علت يا واسطه در ثبوت وجود بر او نيست.
[10] . به حاق موضوع توجه میشود و به اينكه اين موضوع علت برای بروز يك حالت می‌تواند باشد و سپس آن وضعيتِ توانايی برای صدور يك حالت، واسطه برای اتصاف محمول به موضوع میشود در جمله «اراده من فعال است» نسبت دادن اراده به خود از باب حيث اشراقی است.
برچسب #الگوی پیشرفت #توحید #حکمت متعالیه #دین‌شناسی #مبانی هستی‌شناسانه #ناسوت #وحدت در کثرت #وحدت وجود
دانشنامه, کرسی های نظریه پردازی
فقه تمدنی
دانشنامه, کرسی های نظریه پردازی
سطوح فهم و ادراک
ترجمه: “خداوند در قرآن توصيف و توضيح هر چيزی را بيان كرده است و به خودش سوگند كه هيچ چيزی از نيازمندي‌های مردم فروگذار نشده است به طوری كه هيچ‌كس نمي‌تواند بگويد ای كاش فلان مطلب هم در قرآن بود (چرا كه در مورد همان موضوع هم خداوند در قرآن مطلب آورده است).
۹. اِنَّ اللهَ تَعَالَي لَمْ يَجْعَلْهُ لِزَمَانٍ دُونَ زَمَان َو لاَ لِنَاسٍ دُونَ نَاس فَهُوَ فِى كُلِّ زَمَانٍ جَدِيدٌ وَ عِنْدَ كُلِّ قَوُمٍ غَضٌّ اِلَى يوَمِ القِيَامَهْ.[۱۴]
ترجمه: “خداوند قرآن را برای زمان خاص و مردم خاصی نفرستاده است بلكه قرآن برای تمام زمان‌ها و برای تمام ملّت‌ها و گروه‌ها تا روز قيامت آمده است و برای آنها تازه و جديد است.”
نتيجه‌گيری:
اين روايات به صراحت بيانگر حداكثری بودن قلمرو[۱۵]دين هستند و مقصود از “تبيانا لكل شيء”، “تفصيلا لكل شيء” و “ما فرطنا في الكتاب من شيء” را بيان نموده‌اند. برخی اعاظم از مفسرين در توصيف آيات سابق الذكر، تبيين و تفصيل را مختص به امور مرتبط با هدايت كرده‌اند[۱۶]، لکن به نظر می‌رسد که مفاد روايات، موقعيتی فراگيرتر را ترسيم می‌کنند، موقعيتی كه معادلات[۱۷]كلانِ هستی با تمام ابعاد و جوانبش را در بر دارد. دين بيانگر معادلات كلانِ هستی و توصيف‌كننده معادلات زندگی انسان در هستی برای رسيدن به هدف است.
توضیح مهم: روشن است که شمول و فراگیری دین (بالخصوص قرآن) بر تمام امور، به نحو تصریح و دلالت مطابقی نیست، بلکه به تعبیر روایات، به نحو «القاء الاصول» است یعنی روح و ملاک و قواعدی که بتوان از آنها نتایج لازم برای تعیین وضعیت همه چیز را گرفت، بیان شده است. به همین دلیل در نگرش سیستمی به دین، از این خصوصیت، تعبیر به «ظرفیت راهبردی دین» و استراتژی‌ساز بودن گزاره‌های دینی شده است. در تشبیه امیرالمؤمنین علیه‌السلام از این حالت چنین آمده است: «عَلَّمَنی رسول الله صلی‌الله علیه‌وآله اَلف باب، یَنفَتِحُ منه الف باب» یعنی رسول خدا هزار درب از علم را به من آموخت که از هر کدام هزار درب دیگر باز می‌شد.»
نتایج آثار و لوازم پذیرش بحث
اگر دین حداکثری و راهبردی است، باید حداقل در علوم انسانی برای هر موضوع و پدیده‌ای بتوان راهبردی را از گزاره‌های دین به دست آورد. (عرضه مسأله واقعی عینی، بر دین؛ نَه عرضه تئوری‌های بشری بر دین و تلاش برای ایجاد مناسب میان گزاره‌های دین و دست‌آوردهای بشری) برای استنباط راهبردها از گزاره‌های دین باید روش موجه اجتهادی تعریف شود. (انتقال به بحث اجتهاد سیستمی)
مباحث و مفاهیم کلیدی مرتبط به این بحث
دین‌شناسی، قلمرو دین، دین حداکثری، دین راهبردی، انتظار از دین، علم دینی
برچسب #انتظار از دین #دین حداقلی #دین حداکثری #دین راهبردی #دین واصل #دین‌شناسی #علم دینی #قلمرو دین #مفهوم
دانشنامه, کرسی های نظریه پردازی