[2]. احراز دلالت، براساس قواعد قطعی صرف، نحو و بلاغت، و براساس سياق صورت مي‌گيردو كليه قرائن قطعی عقلی و عرفی در آن دخيل هستند و در موارد شك نيز اصولی ماننداصاله الحقيقه، اصاله العموم، اصاله الاطلاق، اصاله عدم‌القرينه، اصاله عدم التقدير، اصاله عدم النقل، اصاله عدم الاشتراك، تكليف دلالت را روشن مي‌كنند.
[3]. در احراز سند پس از اِعمال قواعد و تحليل‌های رجالی و حصول اطمينان به راويان، نياز به اِعمال قواعد و تحليل‌های درايه‌الحديث (قواعد مربوط به جمع‌بندی سند با توجه به وزن راويان و محتوای حديث و تناسبش با راويان، ميزان تكرار روايت يا محفوف‌به‌قرائن بودن) است.
[4]. در احراز دلالت روايت علاوه بر قواعد ادبی و سياق و قرائن قطعی عقلي، عرفی و تاريخي، اِعمال قواعد و تحليل‌های فقه‌الحديث نيز لازم است (قواعد مربوط به احراز عدم تقيه‌ای بودن محتوا، عدم نسخ محتوا، عدم زياده و نقيصه، عدم اضطراب متن)
[5] .
[6]. مثلا در بحث اجتماع امر و نهی، گفته می‌شود: هذه المسأله ینبغی ان تدخل فی الملازمات العقلیه غیرالمستقلة
[7]. مثلا در بحث منظور از«اطلاق»، کلیه مواردی که در علم اصول، کلمه اطلاق و مطلق به‌کار رفته است جستجو شود و مورد بررسی قرار گیرد. همینطور انواع دلالت مفهوم بررسی شود (دلالت مطابقی آن چیست؟ دلالت تضمنی آن چیست؟ دلالت التزامی آن چیست؟)
[8]. مثلا در بحث اطلاق،اگر اطلاق یک مفهوم است، انواع ساختاری مفاهیم (لابشرط، بشرط لا، بشرط شیء – مفهوم سلبی یا ایجابی – مفهوم واقعی یااعتباری- …؟) – در این قسمت کلیه قیدهاو وصف‌هایی که این مفهوم گرفته است باید جستجو شود و تحلیل شود. مثلا قید مندوحه در اجتماع امر و نهی
[9]. مثلا در بحث اطلاق،آیا عامل ادراک اطلاق، صرفا عقلی است یا لفظ باید دخیل باشد؟
[10]. مثلا در بحث اطلاق،بحث از تقابل اطلاق و تقیید و اینکه این تقابل عدم و ملکه است یا تضاد است؟ – همینطور فرق ساختاری جستجو شود مانند فرق باب تزاحم و تعارض با باب اجتماع امرونهی
[11]. مثلا در بحث اطلاق،بحث از اینکه اطلاق داخل موضوع له است یا خارج از آن است و با قرائن فهمیده می‌شود؟
[12]. حیث تعلیلی یا حیث تقییدی
[13]. همین تعبیر در بحث اجتماع امر و نهی در اصول فقه آمده است.
[14]. مثلا در بحث اطلاق،از بحث تفاوت آن و نسبت آن با بحث «عام» و تقدم عام بر مطلق بحث می‌شود.
[15]. مثلا در بحث اطلاق،از اینکه چه موقع اطلاق منتفی می‌شود بحث می‌شود.
[16]. مثلا در بحث اطلاق، استفاده از مفهوم در شرط بودن یا مانع بودن در یک حکم دیگر
[17]. مثلا در بحث اجتماع امر و نهی، عبارت صاحب اصول فقه چنین است: اذا کانت المسأله کذلک فالمکلف عاص.
[18]. مثلا در بحث اجتماع امرو نهی آمده است: فقد اجاد صاحب المعالم اذ عبّر فی المسأله بکلمه «توجه» بدلا عن الاجتماع فقال: هل یجوز توجه الامر و النهی الی شیء واحد.
برچسب #اجتهاد #اجتهاد سیستمی #الگوریتم #الگوریتم اجتهاد #دین‌شناسی #روش‌شناسی فقاهت #فهم دین #مبناشناسی اجتهاد
دانشنامه, مفاهیم کلیدی
#مفاهیم‌کلیدی
#الگوریتم
خانه > دانشنامه > مفاهیم کلیدی > الگوریتم
دانشنامه, مفاهیم کلیدی
8 دقیقه خواندن
135
♻️موضوع بحث:
« #الگوریتم » چیست؟ چرا؟ و چگونه؟
✳️مسأله بحث:
چگونه می‌توانیم فرآیند انجام یک کار یا حل یک مساله را #قدم‌به‌قدم تدوین کنیم به‌طوری‌که اگر به یک #روبات داده شود (عمل‌کننده بدون هوش) بتواند از نقطه شروع به نتیجه برسد؟
✳️پیش فرض ها:
✳️فرضیه بحث:
⏪۱.#الگوریتم = روند قدم‌به‌قدم حل مسأله (#تشخيص‌نياز + #تشخيص‌قوانين و #امكانات‌موجود + #ايجاد‌ارتباط بين امكانات و نيازها)
⏮۲.فلوچارت = #نمودار جریان حل یک مساله و انجام یک فرآیند از ابتدا تا انتها (تصویر کردن یک الگوریتم در قالب #اشکال‌هندسی)
⏮۳.#الگوریتم‌ها، روشی برای #دقیق‌سازی و #شفاف‌سازی فرآیندها هستند.
⏮۴.#الگوریتم‌ها، از حلقه‌های ارتباطی میان #مبانی‌فکری و تبدیل آنها به #محصولات‌عینی هستند؛ همچنین #الگوریتم‌ها برقرارکننده ارتباط میان #نیازهای ما و #منابع و #ساختارها و #فرآیندها هستند.
♻️تبیین بحث:
#الگوريتم، يك روش منطقي براي حل مسائل است. روش #الگوريتم‌سازي را #خوارزمي رياضي دان مسلمان ايراني براي حل مسائل پيشنهاد كرده بود. #الگوريتم مجموعه دستورالعمل‌هايي است كه اجراي آنها با ترتيب تعيين شده و #مرحله‌به‌مرحله، منجر به انجام يك كار مي‌شود.
✳️#ويژگي‌هاي‌الگوريتم كه سبب ايجاد چنين اثري مي‌شوند عبارتنداز :
⏪ ۱.تعداد #دستورالعمل‌هامشخص باشد.
⏪ ۲.ابتدا وانتهاي دستورالعمل‌ها براي انجام دهنده #تعريف شده باشد.
⏪ ۳.در فهم واجراي دستورالعمل‌ها تنها يك حالت ممكن باشد و برداشتهاي متعدد نشود.
⏪ ۴.هريك ازدستورالعمل‌ها خود به تنهايي قابل فهم و اجرا باشد.
⏪۵. ترتيب دستورالعمل‌ها ما را به يك هدف مشخص برساند.
تعيين دقيق جزئيات و ترتيب مراحل و نحوهٔ به پايان رسيدن فعاليت‌ها مشخصه‌هاي يك فعاليت الگوريتمي هستند.
✳️یک نمونه:
تلفن زنگ مي‌زند، شما گوشي را برمي‌داريد، پاسخ مي‌دهيد و گوشي را مي‌گذاريد. آيا مي‌توانيد تعداد #فعل‌وانفعالاتي راكه در اين حركت عادي روزمره در ذهن شما رخ مي‌دهد فهرست كنيد؟
🔻راهنمايي:
با توجّه به موقعيت‌هاي زير به سؤال فوق پاسخ دهيد :
🔹چرا برخي اوقات با وجود اينكه تلفن زنگ مي‌زند و شما مي‌شنويد گوشي را برنمي‌داريد؟
🔹چرا برخي اوقات با اشتياق گوشي را برمي‌داريد؟
🔹چرا گاهي صداي مخاطب را مي‌شنويد و گوشي را مي‌گذاريد؟ و …
نمودار زیر تحليل قسمتی از اتفاقي است كه در ذهن ما در يكي از موقعيت‌هاي خاص نسبت به برداشتن گوشي تلفن مي‌افتد:
اگر دقّت كنيد در هر يك از موقعيت‌هاي ” آري، خير”محاسبات بسياري در ذهن مي‌گذرد كه مبتني بر #تجربه‌مااز‌زندگي و #قوانين‌جاري‌خلقت است. مثلا يك مورد از آنها را بررسي كنيم:
قسمتِ «آيا موقعيت پاسخ به تلفن را دارم يا نه؟» :
در اين قسمت، وضعيت موجود با قوانيني كه انسان در ذهن دارد مقايسه مي‌شود و نتيجه صادر مي‌گردد. مثلاً #وضعيت‌موجود، “خواب بودن” است و قانوني كه در ذهن جاي گرفته اين است كه “ وقتي خواب هستي به تلفن پاسخ نده “.
سوال: چرا بسياري از افراد حتي در موقع خواب و استراحت هم مقيد هستند كه به تلفن جواب بدهند؟
پاسخ: معادلاتي كه در ذهن آنها جاي گرفته است با كسي كه اينكار را انجام نمي‌دهد فرق مي‌كند. مثلاً كساني كه به احتمالات ضعيف هم اعتنا مي‌كنند با اين فكر كه شايد تلفن مربوطي باشد گوشي را برمي‌دارند. در همين مرحله نيز بسته به افكار و روحياتي كه دارند مبناي عملكردشان با يكديگر فرق مي‌كند. كسي كه طمع‌كار است با احتمال اينكه شايد اين تلفن منفعتي براي او داشته باشد گوشي را برمي‌دارد ولي كسيكه روحيه ايثار دارد با احتمال اينكه شايد اين تلفن منفعتي براي ديگري داشته باشد گوشي را برمي‌دارد. و البته شدت و ضعف اين روحيه به تجربيات و آموزش‌هاي قبلي افراد بستگي دارد. مثلاً اگر احتمال دارد تلفني كه در حال خواب به صدا در‌آمد از طرف مادر انسان باشد، بسته به ميزان اهميتي كه براي مادر قائل هستيم به اين احتمال توجّه مي‌كنيم.
تك تك تصميم‌گيري‌هاي ما برخواسته از انبوهي از محاسبات ذهني است كه بسته به ميزان تجربه و شناخت ما از واقعيات، تصميمي صحيح يا غلط از آب در‌مي‌آيد. براي كسي كه طمع‌كاراست حكايت‌هايي از سرانجام طمع‌كاري مي‌گويند زيرا يقين دارند كه او زيان‌هاي طمع‌كاري را نمي‌داند.
در یکی از دائره‌المعارف‌ها در مورد «الگوریتم» چنین آمده است: (از ویکی‌پدیا با استناد به منابع پاورقی ۱)
ج) تحلیل الگوریتم‌ها (تحلیل مقدم، ارزیابی کارایی الگوریتم‌ها):یک الگوریتم در زمان اجرا از cpuی رایانه برای اجرای دستورالعمل‌ها و از حافظه برای ذخیره‌سازی برنامه و داده‌ها استفاده می‌کند؛ تحلیل یک الگوریتم مشخص می‌کند که الگوریتم در زمان اجرا چه مدت زمان از cpuبرای اجرای دستورالعمل (پیچیدگی زمانی) و چه مقدار ازحافظه (چه اصلی و چه جانبی) برای ذخیره‌سازی برنامه و داده‌ها (پیچیدگی فضایی) نیازدارد.
د) پیاده‌سازی الگوریتم‌ها:پیاده‌سازی یک الگوریتم نوشتن آن به زبان برنامه نویسی خاص است که معمولا بعد از تحلیل مقدم آن صورت می‌گیرد و نام برنامه به آن اطلاق می‌شود.
ه) تست برنامه:تست یک برنامه شامل۱:اشکال زدایی و۲:تحلیل موخر (اندازه گیری کارآیی) است.
نتایج آثار و لوازم پذیرش بحث:
عناوین زیر، نمونه‌ای از الگوریتم‌هایی هستند که در علوم حوزوی، نقش کلیدی و حیاتی دارند:
الگوریتم کلمه‌شناسی
الگوریتم جمله‌شناسی،
الگوریتم سیاق‌شناسی و قرینه‌یابی
الگوریتم تعریف موجّه
الگوریتم استدلال برهانی
الگوریتم کشف مغالطات
الگوریتم تعیین وظیفه مکلف
الگوریتم مساله‌شناسی و موضوع‌شناسی
الگوریتم جستجوی ادله
الگوریتم اجتهاد
الگوریتم تفسیر
الگوریتم فقه‌الحدیث
الگوریتم سندشناسی
الگوریتم جمع دلالی
الگوریتم تنقیح مناط
الگوریتم ارزیابی واقعه تاریخی
الگوریتم تحلیل مفهومی
فلوچارت روش تحقیق مدل‌سازانه
فرآیند طلاق:
پاورقی۱:
هورویتز، الیس. طراحی الگوریتم‌ها، چاپ دوم (مترجم:علیخانزاده، امیر). مشهد: پرتونگار، ۱۳۸۵. ISBN 964-6735-12-6
منابع برای مطالعه بیشتر[ویرایش]
طراحی الگوریتم‌ها – تالیف دکتر محمود نقیب‌زاده
شیرعلی شهرضا و شیرعلی شهرضا – آموزش سریع الگوریتم‌ها
کتاب طراحی الگوریتم – جعفرنژاد قمی
مقدمه‌ای بر الگوریتم‌ها – پدیدآورنده: توماس اچ کورمن،گروه مهندسی-پژوهشی خوارزمی (مترجم)
تحلیل و طراحی الگوریتم‌ها (رشته رایانه) – پدیدآورنده:احمد فراهی، جعفر تنها – ناشر: دانشگاه پیام نور
مباحث و مفاهیم کلیدی مرتبط به این بحث:
روش‌شناسی ، روش تحقیق ، ابزارهای تحقیق، روش حل مساله
برچسب #ابزارهای تحقیق #الگوریتم #الگوریتم اجتهاد #روش تحقیق #روش حل مساله #روش‌شناسی
دانشنامه, مفاهیم کلیدی
شبکه موضوعات و مسائل
دانشنامه, مفاهیم کلیدی
شبکه نیازها
#نشست‌های‌تخصصی
#روش‌شناسی
#روش‌شناسی‌فقه‌تمدنی
خانه > نشست های تخصصی > روش شناسی فقه تمدنی
روش شناسی فقه تمدنی
اخبار و اطلاعیه ها, دوره های آموزشی, روش شناسی, روش شناسی فقه تمدنی, شیخ عبدالحمید واسطی, نشست های تخصصی
روش شناسی فقه تمدنی
1 دقیقه خواندن
313
🔰به همت مراکز تخصصی امام رضا علیه السلام و نور حکمت رضوی دوره تخصصی روش شناسی فقه تمدنی آغاز شد.
✅در این دوره که با ارائه حجت الاسلام والمسلمین شیخ عبدالحمید واسطی عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار می شود مباحثی حول محورهای زیر بیان خواهد شد:
🔸چیستی و امکان اجتهاد تمدنی،
🔸غایت و کارکرد اجتهاد تمدنی،
🔸شبکه مسائل و قلمرو اجتهاد تمدنی،
🔸مبانی معرفتی و کلامی اجتهاد تمدنی،
🔸مبانی زبان شناختی اجتهاد تمدنی،
🔸مبانی روش شناختی اجتهاد تمدنی و
🔸نقشه راه اجتهاد تمدنی و آینده آن.
مراکز تخصصی آموزش فلسفه و کلام اسلامی نور حکمت رضوی و فقه و اصول امام رضا علیه السلام
برای تهیه این دوره و مشاهده توضیحات تکمیلی و نمونه جلسات به آدرس زیر مراجعه نمایید.
🔹موسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام
برچسب #اجتهاد سیستمی #الگوریتم اجتهاد #پارادایم #روش شناسی فقه تمدنی #مدل سازی #نظریه پردازی #واسطی
اخبار و اطلاعیه ها, جلسات درون سازمانی, نشست های تخصصی
ایده پردازی تولید الگوی سبک زندگی اسلامی زائر، مجاور و خادم
اخبار و اطلاعیه ها, نشست های تخصصی
روش شناسی فقه تمدنی
برنامه‌ریزی، تعیین مرحله به مرحله چگونگی حركت از وضعیت موجود به سوی وضعیت مطلوب (هدف) است.
مراحل برنامه‌ریزی عبارتند از:
۱. تعریف وضعیت موجود (تعریف نیاز)
۲. تعریف اهداف (تعریف وضعیت مطلوب)
۳. تعریف ارتباطات (تعریف عناصرمرتبط با وضعیت موجود و اهداف مطلوب)
۴. تعیین تمام احتمالات ممكن برای حل مشكل (الگو سازی اولیه)
۵. ترسیم الگو انجام كار (تعیین تركیب عناصر و نوع ارتباط آنها برای رسیدن به مطلوب)
با مقایسه بین برنامه‌ریزی و روش به‌دست می‌آید كه هر روشی یك برنامه‌ریزی است. اجرای هر برنامه صحیحی نیازمند یك مدیریت است تا مجموعه امكانات را از وضعیت موجود طبق مراحلِ تعریف شده در برنامه، به سوی وضعیت مطلوب ببرد.
یك محقق در حقیقت مدیر یك برنامه تحقیقی است كه با مدیریت خود اطلاعات لازم در رابطه با موضوع را استخراج و جستجو می‌كند و با تحلیل آنها اطلاعات لازم برای اخذ یك تصمیم درباره موضوع را تولید می‌نماید. پس شاید بتوان تحقیق را مدیریت و برنامه‌ریزی برای تولید و کشف اطلاعات نامید.
مکتب ضد روش
پس از آشکار شدن حفره‌های عمیق در «تجربه‌گرایی» چه با قرائت «اثبات‌گرایی» و چه با قرائت «ابطال‌گرایی»، و مشکلات پارادایم‌های تفسیری و انتقادی، فردی به نام «فایرابند» ادعا کرد که اصلا «روشمندی» سبب محدودیت دید و انحراف از واقعیت ناب می‌شود لذا به‌جای روشمندی و روش‌شناسی، «ضد روش» را پیشنهاد کرد بدین صورت که: به جای کنار گذاشتن فرضیه‌های ناسازگار با مشاهدات و نتایج قبلی تجربی، باید آنها را جدی گرفت و با تعمق در آنها الهام‌های لازم برای کشف حقیقت را فعال کرد؛ همچنین به‌جای تبصره زدن به قوانین در موارد خلاف قاعده بودن نمونه‌ها، به‌دنبال این باشیم که شاید قانون عامی در کار نیست (توجه به اقیانوسی از خلاف قاعده‌ها)
فایرابند مدعی شد به‌نظر می‌آید «همه چیز در هر شرایطی محتمل است بشود» و مدعی شد که علوم تجربی نه تنها در مقام گردآوری بلکه در مقام داوری نیز محدود به یک روش نیستند؛ او روشمندی را یک خطای سیستماتیک در دستگاه معرفتی بشر معرفی کرد.
از نقدها بر نظریه «ضد روش» این است که میان «روش» و «ابزار تکنیکی» خلط شده است و نفی محدودیت در ابزار به نفی روش سرایت کرده است؛ و اینکه این نظریه خودمتناقض است و خودش براساس روش منطقی، تحلیل و انتاج دارد.[1]
نتایج آثار و لوازم پذیرش بحث
۱. روش‌شناسی، با «روش تحقیق» تفاوت دارد؛ در روش‌شناسی، انواع روش‌های ممکن و مُنتِج و متناسب با هویت پدیده‌های مورد بررسی و تحقیق، ارائه و نقد و بررسی می‌شوند تا روش متناسب موجّه برای هر پدیده‌ای، به‌دست آید (فلسفه و علت انتخاب یک روش از میان روش‌ها، برای بررسی موضوع مورد نظر یا حل مساله مورد نظر)؛ اما در «روش تحقیق» به بررسی ابزارهای و تکنیک‌ها و فرآیندهای عملیاتی برای تحقّق «روش انتخاب شده» پرداخته می‌شود.
۲. “روش تحقیق یعنی برنامه‌ریزی برای كشف حقیقت” و روش‌های تحقیق را می‌توان براساس سه محور زیر تقسیم كرد:
۱. نوع دید و هدفی كه در آن تحقیق داریم (براساس نگرش‌ها)
۲. جهت‌گیری كلی در مسیر تحقیق (براساس راهبردها)
۳. نوع فعّالیت اجرایی در انجام تحقیق (براساس راهكارها)
انتقال به انجمن بحث‌وگفتگو در مورد این موضوع
مباحث و مفاهیم کلیدی مرتبط به این بحث
روش‌شناسی، روش علم، متدولوژی، روش تحقیق، برنامه‌ریزی، ضد روش، الگوریتم
پی نوشت:
[1]. برای مطالعه بیشتر ر.ک. فلسفه علم در قرن بیستم و چیستی علم، آلن چالمرز؛ و کتاب فلسفه علم، رضا حبیبی
برچسب #الگوریتم #برنامه‌ریزی #تولید علم دینی #روش تحقیق #روش شناسی عام #روش علم #روش‌شناسی #ضد روش #متدولوژی
آرشیو, اخبار و اطلاعیه ها
مدیریت شهری براساس گفتمان انقلاب اسلامی
دانشنامه, مبانی
هویت، حقوق و تکالیف زن
السادس انه في اي مرتبه هو ليقدم علي ما يجب و يوخر عما يجب (جايگاه علم در طبقه‌بندي علوم)
السابع القسمه ليطلب في كل باب ما يليق به (ساختارعلم)
الثامن الانحاء التعليميه و هي التقسيم اعني التكثير من فوق و التحليل و هو عكسه و التحديداي فعل الحد و البرهان (روش‌شناسي)
مباحث و مفاهیم کلیدی مرتبط به این بحث:
روش تحقیق ، تحقیق موضوع محور ، تحقیق مساله محور، موضوع‌شناسی ، الگوریتم تحلیل مساله
برچسب #الگوریتم تحلیل مساله #تحقیق مساله محور #تحقیق موضوع محور #روش تحقیق #روش موضوع شناسی #مساله یابی #موضوع شناسی
دانشنامه, روش شناسی
برچسب #الگوریتم تحقیق موضوع محور #الگوریتم‌سازی #پارادایم شبکه ای، #تفکر شبکه ای #متغیرشناسی #مدل سازی #نگرش سیستمی
دانشنامه, روش شناسی
۴. براساس اجتهاد سیستمی، باید کلیه معانی احتمالی موجّه از هر گزاره براساس قواعد معناشناسی، استخراج شود + تمام قرائن محتمل در مورد این مساله و موضوع، استقراء شود (از قرائن زیرساختی مانند اهداف دین و قواعد کلان حقوقی، اخلاقی معرفتی، گرفته تا قرائن مربوط به آن باب خاص فقهی، و قرائن مربوط به فضای خاص آن مساله مانند شان نزول، و قرائن مربوط به ادبیات گفتاری)
۵. براساس اجتهاد سیستمی، برای دست‌یابی به پاسخ نهایی از میان محتملات فوق‌الذکر، باید از منطق فرآیندها و مدل‌سازی مدد جست؛ یعنی مجموعه گزاره‌های به‌دست آمده با معانی محتمل را در یک مدل کاربردی، که دارای ورودی، خروجی، پردازش و مراحل پردازش است، در کنار هم قرار داد تا معلوم شود هر کدام از این گزاره‌ها، در چه قسمتی می‌توانند ایفای نقش داشته باشند.
انتقال به دو بحث مهم «وضع الفاظ برای روح معنا» و «نظریه خطابات قانونیه» که از زیرساخت‌های نظری اجتهاد سیستمی هستند.
انتقال به انجمن بحث‌وگفتگو در مورد این موضوع
مباحث و مفاهیم کلیدی مرتبط به این بحث:
دین‌شناسی ، علم دینی ، تمدن‌سازی اسلام ، موجه‌سازی اطلاعات ، منطق فهم دین ، الگوریتم اجتهاد ، اجتهاد سیستمی
۱. اجتهاد جواهری، عنوانی است برای یک مکتب فقهی که تعیین روش اجتهاد و فرآیند فهم دین در آن، توسط فقیه بی‌نظیر آیت‌الله حاج شیخ محمدحسن نجفی، در کتاب ۴۳ جلدی «جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام» در کلیه ابواب فقهی، ارائه شده است. هر مکتب علمی، دستگاه فکری‌ای شامل مبانی، منابع و روش‌هاست، که براساس آنها مساله‌شناسی و تحلیل اطلاعات و مدل‌سازی صورت میپذیرد.
در مکتب اجتهاد جواهری، مساله‌شناسی و حکم‌شناسی با ضوابط علمی انجام می‌شود بدین صورت که: در مساله‌شناسی، تشخیص سنخ مساله و تحلیل مفهومی عقلی آن و کشف الزامات عقلی و عرفی آن و رابطه آن با شبکه مسائل فقهی سنجیده می‌شود و در حکم‌شناسی، تشخیص اصل اولیه عقلانی و عرفی قطعی و مراجعه به آیات و سپس روایات (پس از کشف هر روایتی که محتملا به موضوع مربوط باشد در کل منابع روایی، و اعتبارسنجی سندی آنها ) صورت میپذیرد؛ سپس به کشف معنی ادله و مراد جدی شارع پرداخته می‌شود و فهم‌ها باید مستند به قواعد و قرائن ادبی، تفسیری، تاریخی، عرفی، عقلی، رجالی باشد و هر استظهاری مورد پذیرش نیست؛در مرحله بعد که مرکز ثقل اجتهاد جواهری است «نسبت سنجی» میان ادله و قرائن عقلی و عرفی قطعی است که موقعیت هر آیه و روایت در رابطه با موضوع به‌دست آید و برآیند ادله، فتوای مجتهد خواهد شد. (برای اطلاعات بیشتر مراجعه کنید به کتاب «آشنایی با فقه جواهری،تالیف عبدالله امیدی‌فر، نشر دانشگاه قم)
برچسب #اجتهاد #اجتهاد سیستمی #الگوریتم اجتهاد #سیستم #سیستم شناسی
دانشنامه, روش شناسی
۷. نظام مکتبی، اصول حاکم بر زندگی فردی و اجتماعی است که از آن به مکتب اقتصادی، مکتب سیاسی، مکتب اجتماعی تعبیر می‌شود.[۴]
۱۴. توجیه‌های استفاده شده در نظریه (مثال‌ها و شواهد صدق به‌کاررفته در نظریه) بررسی مبادی معرفتی ۱۲ نظریه در علوم انسانی و کشف تاثیر تغییر نوع نگاه به مبادی در خروجی نظری
مانند تابع مصرف فریدمن، ساختاریابی گیدنز، نظریه انقلاب فوکو
۱۵. لوازم منطقی نظریه (دلالت‌های التزامی و مباشر نظریه) استفاده از اجتهاد دینی برای استخراج شاخص‌های سنجش انسان موجود، از دین
استفاده از روش‌های تجربی برای اجرای عملیات سنجش و تحلیل آن
استفاده از اجتهاد برای استخراج شاخص‌های انسان مطلوب و نظام ارزشی
استفاده از اجتهاد و تجربه برای تعریف عملیاتی تغییر انسان موجود به مطلوب (علومی مانند فقه، اخلاق، عرفان، روان‌شناسی)
۱۶. نتایج معرفتی نظریه (چه تاثیری در چه فضای علمی ایجاد می‌کند؟) ۱. تلاش برای تولید فلسفه‌های مضاف بالخصوص فلسفه مضاف به امور
۲.تلاش برای تولید انسان‌شناسی‌های خاص و ارزش‌شناسی‌های خاص
۳. تلاش برای تولید شااخص‌های انسان مطلوب
۴. تلاش برای تولید چگونگی تغییر از موجود به مطلوب
۵. علومی را می‌خواهیم که ربط ملک و ملکوت را برقرار کنند.
۶. رویکرد غرب‌گزینی انتقادی
۱۷. آثار نظریه (آثار عینی که نظریه می‌تواند ایجاد کند یا ایجاد کرده است) تولید مبانی فلسفه علوم انسانی اسلامی
۱۸. رقباء نظریه (افکار و نظریاتی که همگرا با این نظریه نیستند و مخالف محسوب می‌شوند) همه نظریاتی که امکان تولید علم دینی را قبول ندارند.
همه نظریاتی که امکان تولید علم دینی را در همه علوم قبول دارند و تعریف علم دینی را الگوی یکسان برای همه علوم می‌دانند.
همه نظریاتی که روش تولید علم دینی را فقط منحصر در استخراج نقلی می‌دانند.
۱۹. روش گسترش نظریه (آیا صاحب‌نظریه، خودانتقادی داشته است یا اشاره به شیوه تکمیل و بازسازی نظریه کرده است؟) نیاز نظریه به تکمیل از جهت فرآیند استخراج و تولید مدل عملیاتی
پی نوشت ها:
[1] . کتاب وسائل‌الشیعه، ج۵، ص۴۶۸
برچسب #اجتهاد #اجتهاد سیستمی #الگوریتم اجتهاد #دین کاربردی #دین‌شناسی #روش‌شناسی فقاهت #علم دینی #علم وحیانی #فهم دین #مدل سازی
دانشنامه, کرسی های نظریه پردازی
[6]. اين‌گونه موارد در هر فضايی به حسب مقتضيات آن فضا تفسير می‌شوند. مثلا در حوزه گزاره های دين كه قصد فهم گزاره توليد شده وجود دارد نَه توليدِ يك گزاره، تغييرات به معنی دست‌يابی به جايگزين‌هايی است كه خودِ دين، برای گزاره مورد نظرپيش‌بينی و ارائه كرده است.
[7] . يعنی چه نوع عناصری با چه نوع ارتباطی می‌توانند (يا در سيستم ارائه شده است كه) وضعيت موجود را به وضعيت مطلوب برسانند؟
[8]. تسلّط بر قالب‌های منطقی و برگرداندن جملات روزمره به اين قالب‌ها و شناخت قالب‌های مُنتِج (رساننده به حقايق) و قالب‌های غيرمُنتِج و مْغالطه‌ای، از سرمايه‌های اصلی برای فهم استدلالی و نقادانه است.
در سطح فهم استدلالی و نقادانه ما همیشه پس از تجزيه مفاهيم و رابطه‌ها، نيازمند مقايسه هستيم، مقايسه با قوانين و معادلات كلّی در خلقت.
[10] . سيستمِ خود كنترل و خود ترمیم
[11]. بسياری از نظريات علمی، ايده آرمان شهرها، لوايح فرامليّتی و مهندسی‌های اجتماعی زاييده افكاری بوده‌اند كه در اين عمق از خلاقيت نظريه‌پردازی كرده‌اند. آنها به دنبال هماهنگ كردن خود با وضعيت موجود نيستند. آنها به دنبال تغيير وضعيت موجود و هماهنگ كردن آن با آرمان‌های خود هستند. مراكز آموزش نخبگان، بنياد‌های علمی و تحقيقاتی، مراكز مطالعات استراتژيك و راهبردی چنين اهدافی را دنبال می‌كنند. برنامه‌ريزی‌های پنجاه ساله و صد ساله به قصد توليد آينده‌ای مطابق با سليقه و افكار برنامه‌ريزان انجام می‌شود. اين‌گونه نگرش‌های خلاق، جامع و كلان با برنامه ريزی‌های دراز مدت مؤثرترين سلاح برای از بين بردن موانعی است كه در برابر تحقق ايده‌‌آل‌ها و آرزوها وجود دارد. متأسفانه همیشه و همه جا صحبت از روزآمد بودن و تطبيق با شرايط زمان و مكان است، امروزی بودن يك ارزش به حساب می‌آيد درحالی كه نمی‌دانيم اين شرايط زمانی و مكانی و ارزش‌ها و موقعيت‌های امروزی، نتيجه برنامه‌های دراز مدت ديگرانی بوده است كه می‌خواهند دنيا را آن طور كه خود دوست دارند بسازند.
[12]. در فضای فهم دين، به‌جای تعبيرِ “تدوين”، از تعبيرِ “كشف” بايد استفاده شود.
برچسب #ادراک #الگوریتم فهم #جتهاد #خلاقیت و مدل‌سازی #روش تدریس #سطوح فهم #سطوح فهم و ادراک #فهم #منطق فهم
دانشنامه, کرسی های نظریه پردازی
عبودیت
دانشنامه, کرسی های نظریه پردازی
رصد اطلاعات
#نقشه‌راه
#هویت‌نقشه‌راه
« #نقشه‌راه » چیست؟ چرا؟ و چگونه؟
🔸مسأله بحث:
چگونه می‌توان مسیر و مراحل رسیدن به یک هدف تعیین شده را شبیه‌سازی کرد؟ (با تعیین عناصر اثرگذار و اثرپذیر، مثبت و منفی)
🔸 پیش فرض ها:
✳️نقشه راه = شبیه‌سازی مسیر و مراحل و عناصر و روابط بهینه، برای رسیدن به هدفی تعیین شده (پس از بررسی مسیرها و مراحل و عناصر و روابط محتمل دیگر)
⏮نقشه راه، هویت #آینده‌پژوهانه دارد لذا روش‌ها و تکنیک‌های آینده‌پژوهی در آن جاری است.
⏮نقشه راه، هویت #راهبردی دارد لذا روش‌های طراحی «استراتژی» در آن جاری است.
⏮بهترین روش برای تدوین «نقشه راه» #سناریونویسی و #شبیه‌سازی است.
🔸تبیین:
اسناد بالادستی، تعیین کننده اهداف هستند (اهدافی که مبتنی بر باورها و ارزش‌ها شکل گرفته‌اند) و تعیین کننده شاخص‌هایی که برای تحقق اهداف لازم است؛ پس از تعیین اهداف و شاخص‌ها، مسأله و مشکل اصلی این است که: «چگونه به این اهداف با این شاخص‌ها برسیم؟»
♻️توضیح:
اگر برنامه‌ریزی، تعیین نقطه هدف ونقطه شروع و نحوه حرکت از مبدأ به مقصد است به نحوی که کمترین هزینه با بیشترین منفعت را حاصل کند آنگاه منطق برنامه‌ریزی، ابتدا #هدف‌گذاری را الزام می‌کند.
◀️اگر اهداف، آثار و پدیده‌هایی هستند که در انتهای حرکت و فعالیت‌های مورد نظر باید حاصل شوند، آنگاه با « #ارزش‌ها»مرتبط می‌شوند و براساس ارزش‌ها تنظیم می‌گردند.
◀️اگر ارزش‌ها، اعتبارات و ملاحظات برخاسته از واقعیت‌ها باشند ، آن گاه با « #باورها» مرتبط می‌شوند و براساس باورها تنظیم می‌گردند.
◀️اگر #مأموریت هر مجموعه‌ای، تلاش برای تحقق اهداف #اولویت‌دار است، آنگاه مأموریت‌ها تابعی از ارزش‌ها و باورها می‌شوند.
✅بنابراین قدم اول برای #برنامه‌ریزی یا #معرفی یک برنامه، توصیف #باورها، #ارزش‌ها، #اهداف و سپس #مأموریت آن مجموعه است.
🔸سطوح و لایه‌های برنامه‌ریزی:
🔹۱. مبانی و زیرساخت‌ها:
1)◀️ #جهان‌بينی = پاسخ به سؤالِ «ما چه باورهايی داريم؟ در اين هستی چه خبر است؟»
2)◀️ #ارزش‌ها = پاسخ به سؤالِ «ما چه چيزهایی را خوب و چه چيزهايی را بد می‌دانيم؟»
3)◀️ #گرايش‌ها = پاسخ به سؤالِ «در ميان فهرست خوب و بدها، كداميك اولويت دارند؟»
4)◀️ #آرمان‌ها = پاسخ به سؤالِ «اصلی‌ترين آرزوهای ما كدامند؟»
5)◀️ #دكترين = پاسخ به سؤالِ «ساختارهای ما بر چه اساسی باید شكل بگیرند؟» (برآیند جهان‌بینی، ارزش‌ها، گرایش‌ها و آرمان‌ها، که به تعیین ساختار منجر شود)
🔹۲. اهداف کلان:
6)◀️ #چشم‌انداز = پاسخ به سؤالِ «ما درآينده چگونه هستيم؟»
7)◀️ #رسالت = پاسخ به سؤالِ «ما اصلا چراهستيم؟ ما چرا ما شديم؟»
8)◀️ #هدف‌كلان = پاسخ به سؤالِ «ما بايد به دنبال تحقق چه چيزی باشيم؟»
🔹۳. تعیین مسیر:
9)◀️ #بيانيه‌مأموريت = پاسخ به سؤالِ «ما الان به دنبال چه چيزی هستيم؟»
10)◀️ #رويكرد = پاسخ به سؤالِ «ما برای رسيدن به اين هدف، چه زاويه ديدی بايد داشته باشيم؟»
11)◀️ #خط مشی = پاسخ به سؤالِ «ما برای رسيدن به هدف، چه جهت كلی را در حركت بايد داشته باشيم؟»
12)◀️ #استراتژی = پاسخ به سؤالِ « در جهتی كه انتخاب كرديم، بهترين فرآیند برای رسيدن به هدف كدام است؟»
13)◀️ #راهكار = پاسخ به سؤالِ «برای فعال‌سازی بهترين حركت، چه قدم‌هايی بايد برداشته شود؟»
کل ابعاد پنج‌گانه‌ای که در قسمت «تعیین مسیر» مطرح شده‌اند، تشکیل‌دهنده «نقشه راه» می‌باشند. (دنبال چه هستیم؟ با چه زاویه دیدی؟ با چه جهت کلی در حرکت؟ فرآیند بهینه کدام است؟ چه قدم‌هایی از نقطه شروع تا نقطه پایان باید برداشته شود؟)
این ترکیب باید تبدیل به #سناریو شده، #شبیه‌سازی شود تا بتوان نمونه عینی یک نقشه راه را به دست آورد. فرآیند شبیه‌سازی را می‌توان به صورت زیر ترسیم کرد:
برای تولید یک «نقشه راه» باید مراحل ۱۳گانه برنامه‌ریزی که در بالا ارائه شد، طی شود و در نهایت، یک مدل دارای #ورودی، #خروجی، #پردازش، که #نقطه‌شروع‌پردازش، #مرکز‌ثقل آن، #مراحل‌آن، #نقاط‌بحران در آن مشخص شده است، ارائه شود.
نقشه راه، نزدیک‌ترین #مفهوم‌سازی، به صحنه #عملیاتی و تلاش برای تطبیق بر مصادیق است.
#نقشه_راه
#الگوریتم
🔸کانال دستیار محقق
@dastyaar