‍ #پژوهشی_در_پیدایش_و_تحولات_تصوف_و_عرفان #عباسعلی_عمید_زنجانی 📚معرفی اجمالی ؛ نویسنده با بهره گیری از شیوه #آنالیز_تاریخ ، به ارائه #تاریخ_تحلیلی_تصوف - قبل از اسلام وبعد از اسلام - پرداخته است وسعی کرده، خود را از نفوذ تاثیر کتب مخالف یا طرفدار تصوف بر کنار دارد. ☯نگارنده #ریشه_های_اولیه این #مذهب_انشعابی را، در دیگر ادیان ومذاهب ونیز #سیر_تکاملی_تحولات آن را در ادوارمختلف، مورد مطالعه قرار داده و نتیجه ۴ سال تحقیق ومطالعه خود را در کتاب حاضر جمع آوری کرده است.♨️ ⚠️تذکر مهم: نویسنده با تفکیک عرفان از تصوف و خلط مفهوم تهذیب نفس با عرفان مصطلح، برخی صوفیان خانقاهی( #سید_حیدر_آملی) را #عارف_ربانی نامیده وشخصیتی همچون #مقدس_اردبیلی را به #عرفان_مصطلح منسوب کرده است. ✅مولف در بخش اول، تصوف را به عنوان یک روش و #طرز_تفکرخاص (فرار از زندگی مادّی+ #اشراق و #شهودگرائی) که پیش از اسلام در میان اقوام وملل گوناگون مرسوم بوده، مورد بررسی قرار داده است. 👈 #هند زادگاه تصوف 👈ریشه های تصوف در کشور باستانی #چین 👈 #یونان سرزمین الهام‌بخش عرفان و تصوف 👈ریشه های تصوف در #ایران_باستان 👈نئو پلاطونیسم #مادر_تصوف 👈 #رهبانیت و تصوف در آیین مسیحیت ✅ در بخش دوم، تصوف را به عنوان #مسلکی_نوظهور که در قرن دوم هجری در میان مسلمین پیدا شد، مورد ارزیابی قرار می دهد وبا تاکید بر #اعتدال وفطری بودن تعالیم اسلام، بزرگترین مظهرِ #روح_تصوف یعنی تحقیر دنیا و #ریاضت_کشی وتحمل شکنجه و#فقر_اختیاری وافراط در #زهد را ، طبق کتاب وسنت به بوته نقد کشیده است. 👈منطق قرآن 👈روش عملی پیامبر واصحاب ایشان 👈مناظره امام صادق علیه السلام با #سفیان_ثوری 👈اعتراض صوفیان بر امام رضا علیه السلام 👈 #حقیقت_زهد در اسلام 👈 #فقر از نظر منطق اسلام 🔳سپس به بررسی ادوار ۷ گانه #تاریخ_تصوف_در_اسلام می پردازد . ✅مولف در بخش سوم سیر تصوف و تطورات آن در قرون اولیه اسلامی را بررسی کرده است؛ 🔰دوره اولیه(۱۵۰_۲۵۰ ه ق) ؛ رهابنیت وترک دنیا و #تزهد_افراطی 🔰دوره دوم(۲۵۰_۳۵۰) ؛اشراق و #باطن_گرائی شدید به محوریت #جنید_بغدادی ☑️ مشخصات عمده این دوره را می‌توان در چند موضوع زیر خلاصه کرد ؛ 👈 تمایل تصوف به عرفان 👈صوفیان به رموز و اسرار پناه می‌برند 👈باطن جویی حاد و برتری حقیقت بر طریقت 👈تشکل و تحزب صوفیه 👈حلقات صوفیه 👈نخستین تالیفات مشایخ صوفیه 👈مظاهر انشعاب در تصوف و آغاز دوره سوم 🔰دوره سوم(۳۵۰_۴۰۰ ه ق) عصر تدوین تصوف در این عصر تصوف به صورت تدوین درآمده و اصول و قوانین آن به طور منظم به رشته تحریر درآمد و #مشایخ_صوفیه طبقه‌بندی شده و شرح حال آن‌ها نوشته شد. نویسندگان صوفی این عصر برای تطبیق عقائد و #مبانی_تصوف با عقائد و موازین #شریعت_اسلامی دست به #تاویل و تفسیر کتاب و سنت زده و در این باره کوشش فراوانی به خرج دادند. ✅نویسنده در بخش چهارم، در پاسخ به این سوال که "تصوف در اسلام از کجا سرچشمه گرفته است" ، ۶مورد از علل و#عوامل_پیدایش_تصوف در اسلام را به طور جداگانه ومفصل تبیین کرده است : 1⃣انحراف و افراط در زهد و دیگر تعالیم اسلامی 2⃣دنیا پرستی و تجمل و آشوب های سیاسی 3⃣تماس نزدیک مسلمانان با #رهبانان_مسیحی و تقلید از رویه آنان [ترک حیوانی نمودن، #صوم_وصال، توکل، ترک ازدواج، #سیاحت و دوره گردی، دیر نشینی و #خانقاه، اعتزال و گوشه نشینی، #دلق، #اوراد_و_اذکار، #عشق و محبت] 4⃣نفوذ آداب و #افکار_هندی و بودایی[ شعار فقر، #دیانای_بوداییان و #مراقبه صوفیان، خرقه پوشی، ریاضت کشی و خانه به دوشی، دریوزگی، #نیروانای_بودا و فنای صوفیه] 5⃣انتشار فلسفه و #افکار_یونانی مخصوصاً آراء عرفانی نو افلاطونی [ #وحدت_وجود و #فنا، #مذهب_عشق و علم ستیزی، کشف و شهود] 6⃣تاثیر #افکار_ایرانی و مانوی و تغییر شکل #مانویان ✅مولف در بخش پنجم ، به تحولات وادوار تصوف و #عرفان پس از قرن سوم وچهارم هجری پرداخته وصوفیان مشهور هر دوره را اجمالا معرفی کرده است. 🔰دوره چهارم(قرن ۵و۶) ؛ رونق تصوف و عرفان در فارس و خراسان 🔰دوره پنجم (قرن ۶و۷) تحول نوین در #تصوف_و_عرفان رونق افکار تند اتحاد وحلول صوفیان تندرو و بنیان گذاری بخش علمی ونظری عرفان توسط #ابن_عربی 🔰دوره ششم(قرن ۸و۹) دوره اعتدال صوفیان انتشار سلسله #نعمت_اللهیه ورونق سلسله #قلندریه 🔰دوره هفتم (قرن ۱۰ به بعد)دوران افتراق #عرفان_نظری از #تصوف_رسمی 👈پیدایش #عرفای_غیر_صوفی و #صوفیان_غیر_عارف 👈اوج گیری مبارزه فقها با #تصوف ✅نگارنده دربخش ششم ( #عرفان_متعهد وعارفان ربانی) ۱۳ ویژگی #عارفان_ربانی را برشمرده و ۱۲ نفر از ایشان رانام برده است. ✅در بخش هفتم نیز به طور مختصر به سلسله ها معروف صوفیه وموضوع #خرقه در تصوف اشاره کرده است. #کتاب #تاریخ #فارسی #قرن۱۵ 🆔 @safiresheytan🕸

⛅️ #مه_شکن (جمع بندی) #مناظره_صوفیان_با_امام_صادق (۵) #تفسیر_غلط_زهد_به_ناداری ⭐️ ⭐️ ⭐️ ⭐️ ⭐️ ✅بنابر این در اندیشه دینی: 👈حدیث مورد استناد امام که به طور مسلسل از پیامبر اکرم، نقل فرمودند را می توان #سلسله_الذهب نامید واز آن جهت که همه امامان معصوم، محتوی آن را امضا فرمودند، از اعتبار بالایی برخوردار است. 👈 #تصوف از بدو پیدایش یک #مذهب_عامی (سُنّی) بوده است.به همین جهت است که می بینیم امام صادق علیه السلام در مناظره با ایشان فقط به قرآن و روایات نبوی استدلال می کنند.در حالیکه اگر آنها شیعه بودند بایدسخن خود امام صادق و پدرانشان فصل الخطاب محسوب می کردند و به مناظره با امام خود بر نمی خاستند. 👈صوفیان به نظریه " #تقشف" معتقدند.تقشف به معنی سختی وتنگی معیشت، وضدّ کلمه تنعّم و ترفّه است.(لسان العرب) روی این اصل( #زهد_افراطی) سالکان بایداز مال دنیا تنها به یک کاسه گدائی اکتفا نموده ودر کمال فقر و تجرد زندگی کنند. ❌در این تفکر فقر وناداری ذاتاً کمال به شمار می آید و #ثروت یک نقصان قلمداد می گردد . 👈 تفسیر زهد به فقر و ناداری تفکر غلطی است که در میان برخی صوفی مسلکان مطرح است. این اندیشه برگرفته از رهبانیت مسیحی است و هیچ ربطی با تعالیم اسلام ناب ندارد. 👈 رهبانیت آموزه ای مرکب از فقر، تجرّد و انزواطلبی است و پیامبر اکرم آن را مردود شمرده اند. ♨️ لا رهبانیه فی الاسلام 👈 #زهد_حقیقی همان عدم دلبستگی به دنیا است که در قرآن نیز بر آن تاکید شده است . ♨️لکیلا تاسوا علی مافاتکم ولا تفرحوا بما آتاکم 👈زهد آسودگی قلب از دنیاست، نه خالی بودن دست از دنیا.» (ابن‌قیم) 👈فقر انواع مختلفی دارد: #فقر_خود_ساخته و #فقر_اختیاری: فقری است که عامل آن خود انسان است این نوع فقر با آثار سوئی چون فحشا و الحاد همراه است و هرگز جای افتخار ندارد. اما #فقر_خدا_دادی یا #فقر_اضطراری؛ فقری است که خارج از اراده انسان است مثل اینکه فقر او از طرف خداوند مقدّر شده یا جبر اجتماع و شرایط زمانه، فقر را به وی تحمیل کرده است، این فقر چنانچه با صبر و دینداری همراه باشد، پاداش اخروی را در پی خواهد داشت. 👈مخالفت با ثروت و دارایی برای دینی که بسیاری از احکام و قوانینش (مانند خمس و زکات، صدقه، کفارات) متوقف بر پول وثروت است؛ معنایی ندارد.آنچه اسلام با آن مخالف است دلبستگی به دنیا است. 👈این مقدار تناقض وتضادّ در قوانین اسلامی چگونه متصور است که یک جا رساندن این اموال و دارایی ها به مصرف فقرا واجب باشد و در جای دیگر، تحت عنوان زهد، استفاده از آنها برای فقیران ممنوع باشد‼️ 👈اسلام با سختی و تنگی معیشت مسلمانان آغاز گشت اما به تدریج شرایط زندگی آنان در طول زمان تغییر و بهبود یافت.دوران سخت و دشوار مسلمانان در صدر اسلام برای کسانی که مجددا به یک چنین شرایطی مواجه می شوند و می بایستی روحیه مقاومت و ایستادگی را در تقویت و جهاد در راه خدا را تجربه نمایند، می تواند به عنوان یک اسوه مطرح باشد اما نمی توان اهداف و مسیر زندگی مسلمانان را همیشه بر اساس شیوه سخت زندگیِ مسلمانانِ صدر اسلام ترسیم نمود. 👈هیچ کس نمی‌تواند به عنوان #زهد در دنیا چیزی را که خداوند و رسولش حلال شمرده و مصرفش را جایز می دانند حرام نماید یا نمی تواند در مسیر زهد و بی رغبتی به دنیا اموال خویش را تباه سازد. لیس الزهد فی الدنیا باضاعه المال ولا بتحریم الحلال(وسائل الشیعه) 👈برخی معتقدند تصوف ادامه #جریان_زهد اولیه اسلام است اما این نظریه صحیح نمی تواند باشد زیرا تصوف و زهد در هدف و شیوه با هم متفاوت اند. 🔘هدف زاهد پاداش اخروی است اما صوفی به انگیزه شهود وحدت عالم به خود ریاضت می دهد و پاداش وعقاب را به این دنیا می آورد. 🔘زاهد در سایه راهنمایی ها قرآن وسنت و با توجه به همه ابعاد مادی ومعنوی حیات بشری به وظایف خود عمل می کند اما صوفی به دنبال نابود ساختن حیات دنیوی و نادید گرفتن بُعد جسمانی خویش است. 🔘 زهد حالت ایستائی دارد اما تصوف همراه سیر و سلوک و مقامات است. 🔘صوفیان همواره در اشعار خود به زاهدان طعنه می زنند. 👈تصوف ریشه در #جهالت و عدم توجه همه جانبه ایشان به #منابع_اسلامی دارد. 👈عامل انحراف و ضلالت صوفیان عبارت است از؛ ▫️ناآگاهی و یا انکار بعضی از مطالب بیان شده توسط قرآن و #سنت_نبوی ▫️ناآگاهی به آیات محکم و متشابه آیات ناسخ و منسوخ و... ▫️ غور در #آیات_متشابه و عمل کردن به احکام حاصل از این آیات ▫️عدم مراجعه به حاملین علوم قرآن یعنی معصومین 👈 یکی از دلایل جهالت و سطحی نگری صوفیان دوری آنها از علم ودانش است.در کلمات بزرگان صوفیه غالباً با لحنی استهزاگونه و تحقیرآمیز از کتاب و قلم سخن رانده می‌شود؛ آن گونه که «از قلم هیچ نیاید» و «صوفی را نوشتن آفت است». این نوع مواجهه کلامی موجب رفتارهای افراطی و جاهلانه آنان شده است. 🆔 @safiresheytan 🕸