✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️از دیدگاه اسلام «مدح» و «تمجید» پسندیده است یا ناپسند؟
🔹#مدح و #تمجيد و ثناخوانى نسبت به ديگران بر دو گونه است: گونه اى از آن #مثبت و سازنده و سبب دلگرمى خادمان و يأس خائنان و پيشرفت جامعه است. بخش ديگرى سبب #تخريب و عقب افتادگى و تقويت شوكت ظالمان است. قسم اوّل داراى سه شرط است: نخست اينكه «مُدِحَ مَنْ يَسْتَحَقُّ الْمَدْحَ»؛ (آن كس كه #سزاوار مدح و ثناست، مدح و ستايش شود). شرط دوم اين است كه مدح از حدّ #تجاوز نكند. شرط سوم اينكه هدف گوينده تقرّب نابجا به شخص مقابل و رسيدن به #منافع_نامشروع خود نباشد.
🔹در روايتى از #پيامبر_اكرم (صلى الله عليه و آله) مى خوانيم: «إِذا مُدِحَ الْفاجِرُ اهْتَزَّ الْعَرْشَ وَ غَضِبَ الرَّبُّ» [۱] (هرگاه #شخص_فاجر، #مدح و ستايش شود، #عرش_خدا به لرزه در مى آيد و خداوند غضب مى كند). در حديث ديگرى آمده است: «اَلثَّناءُ بِأَكْثَرِ مِنَ الاِْسْتِحْقاقِ مَلَقٌ وَ التَّقْصيرُ عَنِ الاِْسْتِحْقاقِ عَيٌّ أَوْ حَسَدٌ» [۲] (مدح و ستايش بيش از استحقاق #تملّق است و كمتر از آن ناتوانى در اداى سخن است يا حسد). اين نكته را نيز نبايد از نظر دور داشت كه بايد «ظرفيت شخص ممدوح» در نظر گرفته شود؛ مبادا #مدح و ستايش سبب #غرور او گردد و از مسير حق منحرف شود؛ همان گونه كه در جمله ديگرى از كلمات قصار مولا مى خوانيم: «رُبَّ مَفْتُون بِحُسْنِ الْقَوْلِ فيهِ» [۳] (چه بسيار اشخاصى كه به واسطه #مدح و #تمجيد، گرفتار #فريب و فتنه مى شوند).
🔹بى شك در صورتى كه همه اين جهات در نظر گرفته شود، #مدح و ستايش نشانه #قدردانى و #حق‌شناسى و سبب #تشويق_نيكوكاران و صالحان مى شود. در دنياى امروز نيز جلسات فراوانى براى نكوداشت خادمان پرسابقه جامعه، عالمان بزرگ و نيكوكاران ممتاز گرفته مى شود و هر سال سعى مى كنند به نويسندگان بهترين كتاب سال، كارگران و كشاورزان نمونه و يا پيام آوران صلح و دوستى در جهان، جوايزى اهدا و از آنان #قدردانى كنند، كه اگر رنگ و بوى سياسى پيدا نكند و روابط بر ضوابط حاكم نگردد و آن شرط سوم كه در بالا به آن اشاره شد، يعنى حسن نيّت كارگردانان حفظ گردد، به يقين آثار بسيار ارزنده اى دارد.
🔹ولى نوع دوم، درست در مقابل آن است؛ يعنى هنگامى كه #افراد_نالايق، مورد مدح و تمجيد قرار گيرند و يا افراد لايق، بيش از حد، ثناخوانى شوند، و يا عوامل سياسى و حب و بغضها و منافع شخصى، انگيزه اين كار مى شود، بدكاران تشويق مى شوند، و افراد فاضل، لايق و نيكوكار مأيوس مى گردند؛ #متملّقان يكّه تاز ميدان اجتماع مى شوند و #صادقان منزوى مى گردند.
🔹در حديثى از اميرالمؤمنين #امام_على (عليه السلام) مى خوانيم: «إيّاكَ وَ الْمَلَقُ فَإنَّ الْمَلَقَ لَيْسَ مِنْ خَلائِقِ الاِيمانِ» [۴] (از #تملّق بپرهيز كه با ايمان سازگار نيست). در حديث ديگرى از پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله) آمده است: «أُحْثُوا في وُجُوهِ الْمُدّاحينَ التُّرابَ» [۵] (به صورت #چاپلوسان خاك بپاشيد). آخرين نكته‌ی لازم به ذکر، اين است كه گاه #مدح و ستايش جنبه مثبت دارد و واجد همه شرايط بالاست، ولى آثار نامطلوبى در افكار عمومى ايجاد مى كند، و ممدوح، متّهم به دوست داشتن چاپلوسی مى شود كه در اينجا نيز از آن بايد اجتناب كرد.
پی نوشت‌ها؛
[۱] بحارالأنوار، دار إحياء التراث العربی، چ۲، ج۷۴، ص۱۵۰، باب۷
[۲] نهج البلاغة، صبحی صالح، هجرت، قم، چ۱، ص۵۳۵، قصار [۳۵۳] ۳۴۷
[۳] همان، ص ۵۵۶، قصار [۴۷۱] ۴۶۲
[۴] غررالحكم و دررالكلم، تميمى آمدى، دار الكتاب الإسلامي، قم، چ۲، ص ۱۷۰، قصار ۶۶
[۵] من لا يحضره الفقيه، ابن بابويه، دفتر انتشارات اسلامى، چ۲، ج۴، ص۱۱
📕پيام امام اميرالمومنين (ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، تهران، ۱۳۸۶ش، چ ۱، ج ۸، ص ۲۶۲
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#مدح #تمجید #تملق #چاپلوسی
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«تشویق» و «تنبیه» چه شرایطی دارد و برای تأثیر گذاری آنها چه نکاتی را باید مد نظر قرار دهیم؟ (بخش اول)
🔸در «تشویق کردن» بايد شرایط آن را مد نظر قرار دهیم كه تبعات منفی ای به بار نیاورد؛ از جمله این شرایط می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1⃣#تشويق نبايد به كيفيّتى باشد كه مايه #غرور و #غفلت تشويق شونده، يا خاموش شدن شعله فعّاليّت ها و نظم و انضباط او گردد.
2⃣اساس #تشويقها بايد بر #جنبه‌هاى‌معنوى باشد تا به افراد شخصيّت والا دهد؛ امّا اين بدان معنا نيست كه از تشويق هاى مادّى بكلّى چشم پوشيده شود.
3⃣#تشويق يك فرد نبايد مفهوم مخالفى براى ديگران باشد، و مايه تحقير و توهين آنها گردد؛ و اين از #كارهاى_ظريف و دقيقى است كه ذوق و سليقه مديران و فرماندهان ضامن اجراى آن است.
4⃣#تشويق نبايد پرخرج و داراى هزينه فراوان باشد؛ زيرا اوّلاً #محور_شخصيّت و افتخار را از مسائل معنوى به مادّى مى كشاند، و ثانياً عملاً در مورد افراد كمى صورت مى گيرد؛ در حالى كه #تشويق بايد كاملاً «گستردگى» و شمول داشته باشد.
5⃣#تشويق بايد بر اساس «ضوابط» صورت گيرد نه «روابط»، و چيزى اسفبارتر از اين نيست كه افرادِ تحت پوشش فرماندهى و مديريّت ببينند «روابط» بر اين مسأله حاكم است نه «ضوابط»، كه اين امر مايه #دلسردى و #بدبينى و فقدان نشاط در يك تشكيلات مى شود.
6⃣طبيعى است كه ميان #تشويق و كار انجام شده بايد تناسبى وجود داشته باشد، و سلسله مراتب و كمّيّت و كيفيّت در اين زمينه ملحوظ گردد. #امام_على (عليه السلام) فرمود: «اَلثَّناءُ بِأَكْثَرَ مِنَ الاسْتِحْقاقِ مَلَقٌ وَ التَّقْصيرُ عَنِ الاسْتِحْقاقِ عِىٌّ أَوْ حَسَدٌ» [۱] (ثنا گفتن و #تمجيد بيش از حدِّ #شايستگى و لياقت، تملّق و #چاپلوسى است، و كمتر از حدِّ لازم، ناشى از عجز يا حسد است!).
7⃣#تشويقها معمولاً در حضور جمع صورت مى گيرد و يا نتيجه آن به اطّلاع عموم مى رسد، ولى مواردى وجود دارد كه بايد #تشويق شكل خصوصى و محرمانه داشته باشد، و مديران با ذكاوت خود مى توانند اين موارد استثنائى را تشخيص دهند. #ادامه_دارد...
پی نوشت؛
[۱] نهج البلاغة، صبحی صالح، هجرت، قم، ۱۴۱۴ق، چ اول، ص ۵۳۵، (حکمت ۳۴۷)
📕مديريت و فرماندهى در اسلام، مكارم شيرازى، ناصر، نسل جوان، قم، ۱۳۸۹ش، چ دوازدهم، ص ۱۲۲
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#تشويق #تنبیه
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️جایگاه تفکر در آموزه‌های اسلام
🔸#اسلام به عنوان یک #مکتب_الهی، همواره انسان را به #تفکر در امور مختلف رهنمون می کند، تا سبب ارتقای #بینش او شود، و یا اینکه از گذشتگان #عبرت گرفته و زندگی خود را سر و سامان دهد. انسان برای خود یک سری #معلومات و #مجهولاتی دارد که در اثر #تفکر می تواند از حجم مجهولات خود کم کرده، و بر میزان معلوماتش اضافه نماید. امام خمینی (ره) در این راستا می فرماید: «تفکر فرایندی است که در طی آن سلسله ای از امور معلوم و مشخص در کنار هم قرار می گیرند تا امری مجهول را، واضح و روشن سازند». [۱]
💠جایگاه تفکر در اسلام
🔹#اسلام نیز طرفدار #تفکر است و در آیات و روایات فراوانی در فرصت های مختلف امر به تفکر کرده است؛ چون حاصل تفکر دانایی است. #دانایی نیز یک امر پسندیده می باشد؛ زیرا فرد #عِالم و دانا در تصمیم گیری ها و جهت گیری های خود #عاقلانه‌تر و #سنجیده‌تر عمل می کند و کمتر دچار لغزش و #اشتباه می شود. [۲]
💠تفکّر در آیات
🔹#قرآن_کریم در آیات متعدد و موضوعات مختلف انسان ها را به #اندیشه و #تعقل فراخوانده است. بسیاری از آیات، #متفکران، اندیشه ورزان و آنان که در مقام فهم واقعیات هستند را به بهترین صورت، #تمجید کرده، و گریزان از حقیقت را سخت مورد نکوهش قرار داده اند. از جمله محورهای اساسی که قرآن، انسان را به تفکر در مورد آنها تشویق می کند، عبارتند از:
1⃣تفکّر در جهان خلقت
🔹#قرآن_کریم در آیات مختلف امر به #تفکر در #خلقت‌آسمانهاوزمین کرده است، به عنوان مثال: «إِنَّ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ لَآيَاتٍ لِأُولِي الْأَلْبَابِ؛ [آل عمران، ۱۹۰] همانا در #خلقت آسمان ها و زمین و رفت و آمد شب و روز، نشانه هایی از (حکمت) است برای خردمندانی که بیندیشند».
2⃣تفکّر در احکام و آیات الهی
🔹خداوند حتی در جایی که آیات خود را تبیین و روشن کرده است نیز بحث #تفکر را پیش می کشد، و اهمیت آن را به خلق گوشزد کرده و می فهماند که #تفکر چه جایگاهی در #اسلام دارد و #تقلید_کورکورانه را نمی پذیرد: «كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ؛ [بقره، ۲۱۹] خداوند #آیاتش را به روشنی بیان می کند، باشد که شما در آن #تفکر و #تعقل کنید».
3⃣تفکّر در تحولات تاریخی
🔹اطلاع از زندگی و #سرگذشت ملت های گذشته، #انگیزه‌ها و #عواملی که باعث پیشرفت یا عقب ماندگی آنان شده، #عقل انسانی را پرورش می دهد، و انسان #عبرت می گیرد، از این رو #قرآن سفارش به #تفکّر در #سرگذشت‌پیشینیان می کند: «قُلْ سِيرُوا فِی الْأَرْضِ ثُمَّ انْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ؛ [انعام، ۱۱] بگو، روی #زمین گردش کنید؛ سپس بنگرید #سرانجام تکذیب کنندگان آیات الهی چه شد؟!»
💠تفکّر در روایات
🔹در #روایات متعدد و مختلفی امر به #تفکر شده و اهمیت جایگاه آن نیز بیان شده است، حتی در برخی روایات #تفکّر از #عبادت_برتر دانسته شده است؛ زیرا تفکّر در عبادت انسان نیز تاثیر می گذارد و #معرفت_شناسی انسان را تغییر می دهد. امیرالمؤمنین #امام_علی علیه السلام می فرماید: «اندیشه و #فکر، انسان را به #نیکویی و عمل به آن می کشاند». [۳] امام صادق علیه السلام میفرماید: «بیشترین عبادت ابوذر، #تفکّر و عبرت گرفتن بود». [۴]
🔹این روایت به خوبی بر ما روشن می کند، که با #تفکر چه درجه ای از ایمان را می توان به دست آورد و به #کمالات رسید. هر اندازه #تفکّر بیشتر راهگشا باشد، ثواب و #عاقبت_بخیری بیشتری را به ارمغان می آورد. #تفکّر، دارای درجات و مراتبی است. گاهی اثر یک لحظه تفکّر یک هفته انسان را جلو می اندازد، گاهی یک ماه، گاهی یکسال و گاهی یک عمر.
🔹#تفکر هرچه #عمیق‌تر باشد حرکت و پیشرفت بیشتری به وجود می آورد، مانند یک لحظه تفکّر «حر بن یزید ریاحی» در زمین کربلا که او را از جهنمی بودن رها کرد و به مراتب بالای بهشت رساند. [۵] در نتیجه #تفکر در اسلام از #جایگاه_والایی برخوردار است و سبب می شود #انسان به درجات مادی و معنوی برسد و #سعادت خود را تامین نماید، که از راههای دیگر، امکان دسترسی به این آثار مهم وجود ندارد.
پی نوشت‌ها؛
[۱] شرح چهل حدیث، ص۱۹۱ [۲] میزان الحکمة، ج۱۰، ح۱۶۲۰۹ [۳] کافی، ج۲، ص۵۵ [۴] خصال، ص۴۲ [۵] شرح چهل حدیث، ص۱۸۹
نویسنده: علی اعظمی
منبع: وبسایت اندیشه برتر حوزه
#تفکر #اندیشه #تعقل #بینش
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
تبیین
⭕️آستان طلب
💠آیت الله العظمی بهجت (ره):
🔹 #سالک در سیر به سوی الله ـ که خطرهاست در آن ـ خود را به #سلاح‌های_کارآمدی مجهز می‌کند و با #توکل‌به‌خدا هیچ‌ترسی به دل راه نمی‌دهد و حرکت به سوی او را از ماه مبارک #رمضان آغاز می‌کند که «الدُّعا سِلاحُ المُؤْمِن» [۱] و «سِلاحُهُ البُکاء». [۲]
🔹«آيا ما كه در اسلحه‌سازى و تجهيزات نظامى از كفار عقبيم، بايد در #دعا هم مؤخّر باشيم؟! در #روايات آمده است: «أَلُّدعآءُ سِلاحُ الْمُؤْمِنِ» و در بعضى #دعاها داريم: «أَلّلهُمُّ، إِنَّكَ أَقْرَبُ مَنْ دُعِىَ»؛ [۳] (خدايا، تو #نزديکترين كسى هستى كه مى‌توان از او چيزى خواست)؛ يعنى خدا #قريب و #مجيب است.
🔹خیلی از مؤمنین #دعا می‌کنند و از خدا #حاجت می‌خواهند، ولی اگر #دعا و #تضرع از #عمق‌جان‌آدمی بر نیاید کارگر نیست. #دعا شرایطی دارد که اگر آنها رعایت شوند، قطعاً #مستجاب است؛ مگر می‌شود با #زبان از خدا چیزی را خواست و با #عمل آن را رد کرد.
🔹«استجابت دعا شرطش #توبه است. اگر #شرايط_دعا جمع باشد، #استجابت دعا حتمى خواهد بود. البته استجابت به اين معنا نيست كه تا دعا كرديم فوراً نتيجه‌اش را ببينيم، بلكه گاهى #استجابت بعد از #دعاى_خاص خالص و مُخلَص مى‌شود كه جزو اخيرِ علّت تامّه است. ما بايد #دعا كنيم تا توفيق حال دعا را پيدا كنيم».
🔹 #مناسک_دعا را باید یک‌به‌یک به‌جا آورد: «جهت #دعا اين امور لازم است: ۱) #ثنا و #تعظيم و #تمجيد ساحت مقدس حضرت حق تبارك و تعالى؛ ۲) اقرار به #گناهان و اظهار #ندامت از آن، كه تقريباً به‌منزله‌ى #توبه يا ملازم آن است؛ ۳) #صلوات بر محمد و آل‌محمد عليهم السلام، كه #وسيله و #واسطه_فيض هستند؛ ۴) بكا و #گريه، و اگر نشد #تباكى، و لو خيلى مختصر.
🔹و بعد از اينها درخواست #حاجت كه در اين صورت، #برآورده‌شدن حاجت برو‌برگرد ندارد. البته اگر اين مطالب در #سجده باشد، مناسب‌تر است و تأثير #بكا در اين ميان به جايى مى‌رسد كه در عمل ام‌داوود و نيز در قنوت وتر آمده: «فَإِنَّ ذلِكَ عَلامَةُ الْإجابَةِ» [۴] (اين نشانه‌ى #مستجاب‌شدن است)؛ يعنى راه تكوينى به خدا، و ارتباط با #غيب است، البتّه براى كسى كه اين مطالب را باور كند».
پی نوشت‌ها؛
[۱] کافی، ج۲، ص۴۶۸؛ عیون أخبار الرضا (ع)، ج۲، ص۳۷. [۲] إقبال الأعمال، ج۲، ص۷۱۰؛ مصباح کفعمی (جنة‌الأمان‌الواقية)، ص۵۶۰. [۳] إقبال الأعمال، ج۱، ص۳۴۶؛ بحار الأنوار، ج۹۵، ص۲۲۳. [۴] إقبال الأعمال، ج۲، ص۶۶۳؛ بحار الأنوار، ج۹۵، ص۴۰۴.
منبع: وبسایت مرکز تنظیم و نشر آثار آیت الله العظمی بهجت (ره)
#آیت_الله_بهجت
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد