✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️چگونه انسان می تواند به درمان «ناسپاسی» در وجود خویش بپردازد؟
🔹نخستين راهکار برای تقویت حس #شكرگزارى در انسان، افزایش #معرفت و #تفكّر در صنایع الهیه و انواع «نعمت هاى ظاهرى و باطنى» او است. [۱] راهکار ديگر، دقت در «زندگی افرادى است كه در سطح پایین تری از انسان زندگی می کنند». با افزایش دقت در زندگى آنان، روح #شكرگزارى افزایش می یابد، در حالى كه اگر به بالادست خود بنگرد وسوسه هاى شيطانى و روحیه #ناسپاسى در او آشكار مى شود.
🔹از سوى دیگر، انسان ها باید در هر #مصيبت و بلايى از بلاهاى دنيا، با خود بیاندیشند که سخت‌تر از آن نیز قابل تصوّر است؛ این اندیشه، انسان را به #شكرگزاری ترغیب می كند كه گرفتار مصیبتی بدتر از آن نشده است. نقل شده که فردی برای شکایت به حضور یکی از بزرگان رسید و گفت: دزد به خانه من آمده و همه چيز را با خود برده است، آن شخص فرهیخته در پاسخ به او گفت: برو #شكر خدا كن كه اگر به جاى آن دزد، #شيطان به خانه تو مى آمد و #ايمان تو را مى برد، چه مى كردى؟ [۲]
🔹#امام_صادق (عليه السلام) در كتاب معروف «توحيد مفضّل» با عباراتی گويا و دلايل روشن و تحليل هاى شگفت انگيز، به بیان #حقايق_توحيد می پردازد، اما گاه در ضمن بحث به ذكر #نعمتهاى‌بزرگ‌الهى مى پردازد، تا از اين طريق انسان ها را به شناخت «منعم حقيقى» آشنا سازد. آن حضرت در بخشى از سخنان خود با اشاره به دو نعمت «سخن گفتن» و «نوشتن»، به عنوان دو رکن اصلى تمدّن انسانى، مى فرمايد: «اگر خداوند ابزار اين دو كار را در اختيار او نگذاشته بود، نه توان بر سخن گفتن داشت نه نوشتن.
🔹آرى #خداوند زبان و دهانى در اختيار بشر گذارده كه به كمك آن دو مى تواند #سخن بگويد، و دست و انگشتانى به او بخشيده كه قلم به دست بگيرد و امور مختلف را #بنويسد. اگر اين دو نبود انسان همچون چهار پايان بود كه نه سخن مى گويند و نه چيزى مى نويسند، [نه علم و دانشى دارند و نه تمدّن درخشانى] هر كس #شكر اين نعمت را بجا آورد، #پاداش_الهى در انتظار او است، و هر كس #كفران كند [به خدا زيان نمى رساند بلكه به خودش زيان مى رساند] زيرا خداوند از جهانيان بى نياز است». [۳]
پی نوشت‌ها؛
[۱] معراج السعادة، نراقى، هجرت، قم، چ ۵، ص ۸۱۰. [۲] المحجة البيضاء في تهذيب الإحياء، فيض كاشانى، جامعه مدرسين، چ ۴، ج ۷، ص ۲۲۷. [۳] توحيد المفضل، قم، داورى، بى تا، چ ۳، ص ۷۹
📕اخلاق در قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، مدرسه الامام على بن ابیطالب(ع)، قم، ۱۳۷۷ش، چ اول، ج ۳، ص ۷۸
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#شکر #شکرگزاری
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️در روايات اسلامی چه آثاری برای «کفران نعمت» ذکر شده است؟
🔸در روايات اسلامى به طور وسيع و گسترده، از #كفران_نعمت، زشتى و آثار شوم آن، و از زيبايى #شكر و بركات جالب آن بحث شده است، از جمله:
1⃣رسول خدا (صلى الله عليه و آله) در حديثى مى فرمايند: «اَسْرَعُ الذُّنُوبِ عُقُوبَةً كُفْرانُ النِّعْمَةِ». [۱] (گناهى كه زودتر از همه گناهان عقوبتش دامان انسان را مى گيرد #كفران_نعمت است).
2⃣امام على (عليه السلام) در اين رابطه مى فرمايند: «سَبَبُ زَوالِ النِّعَمِ الْكُفْرانُ». [۲] (آنچه باعث زوال نعمتها مى شود #كفران است).
3⃣آن حضرت در حديث ديگرى می فرمايند: «كُفْرُ النِّعْمَةَ مُزيْلُها وَ شُكْرُها مُسْتَديمُها». [۳] (#ناسپاسى_نعمت آن را از بين مى برد، و #شكر نعمت سبب دوام آن است).
4⃣اميرالمومنين (عليه السلام) در حديثى مى فرمايند: «كُفْرانُ النِّعَمِ يُزِلُّ الْقَدَمَ وَ يَسْلُبُ النِّعَمِ». [۴] (#كفران_نعمت سبب لغزش قدم‌ها [و به زمين خوردن در زندگى] و موجب #سلب_نعمتها مى گردد).
5⃣آن حضرت در حديث ديگری می فرمايند: «آفَةُ النِّعَمَ الْكُفرانُ»؛ [۵] (آفت نعمتها، #ناسپاسى است).
6⃣اميرمؤمنان #امام_على (عليه السلام) می فرمايند: «كافِرُ النِّعمَةِ كافِرُ فَضْلِ اللهِ». [۶] (#كفران‌كننده‌نعمت، منكر فضل الهى است).
7⃣يكى از مجازات هاى الهى مجازات #استدراج است، و مفهوم آن اين است كه خداوند برای مجازات بعضى از #افراد_طغيانگر و ظالم، آنان را مشمول #نعمت هاى خود قرار مى دهد؛ هنگامى كه نعمت بر او فوق العاده زياد شد، ناگهان نعمت را سلب مى كند تا شديداً احساس درد و عذاب كند. از اين رو امام حسين (عليه السلام) درحديثى مى فرمايند: «اَلاِسْتِدْراجُ مِنَ اللهِ سبحانه لِعَبدِهِ اَنْ يُسْبِغَ عَلَيْه النِّعَمَ وَ يَسْلُبَهُ الشُّكْر». [۷] (#استدراج در نعمت و غافلگير كردن خداوندى اين است كه به بنده اش نعمت فراوان مى دهد و توفيق #شكرگزارى را او سلب مى كند [ناگهان به زمين مى خورد و همه چيز را از دست مى دهد]).
8⃣امام سجّاد (عليه السلام) در اين رابطه مى فرمايد: «اَلذُّنُوبُ الَّتى تُغَيِّرُ النِّعَمَ البَغْىُ عَلَى النّاسِ وَالزَّوالُ عَنِ الْعادَةَ فِى الْخَيْرِ وَاصْطِناعُ الْمَعْرُوفِ، وَكُفْرانُ النِّعَمِ وَ تَرْكُ الشُّكْرِ». [۸] (گناهانى كه #نعمتهاى_الهى را تغيير مى دهد، ظلم بر مردم و تغيير دادن عادت در امور خير و #كفران_نعمت و ترك شكر است).
9⃣اميرمؤمنان امام على (عليه السلام) در حديث ديگرى مى فرمايند: «كُفْرُ النِّعْمَةِ لُؤْمٌ وَ صُحْبَةُ الاَحمق شُؤْمٌ». [۹] (#ناسپاسى_نعمت نشانه پستى است و دوستى با احمق سبب سر افكندگى است).
🔟اين بحث را با حديثى از امام صادق (عليه السلام) در بيان جنود عقل و جهل (لشكر عقل و نادانى) پايان مى دهيم. امام (عليه السلام) به اصحاب شان دستور مى دهند، #عقل و لشكريانش را بشناسند، و از #جهل و لشگريانش نيز باخبر باشند، و هنگامى كه بعضى از ياران توضيحات بيشترى مى خواهند #امام (عليه السلام) مى فرمايند: خداوند براى #عقل هفتاد و پنج لشكر قرار داده كه ضد آنها، جنود #جهل است، و در ضمن اين هفتاد و پنج لشكر كه در صدر كلام امام (عليه السلام) واقع شده مى فرمايند: «وَالشُّكْرُ وَ ضِدُّهُ الْكُفْرانُ». [۱۰] (يكى از لشكريان عقل #شكر است و ضد آن #كفران است).
💠تعبيراتى كه در روايات دهگانه بالا آمده به خوبى نشان مى دهد كه تا چه اندازه اين #رذيله_اخلاقى خطرناك است و تا چه حد #آثار_سوء آن در زندگى فردى و اجتماعى نمايان است و چگونه انسان را از اوج نعمت بر #خاك_مذلّت مى كشاند، #توفيقات را سلب مى كند و مايه دورى از خدا و نزديكى به #شيطان است.
پی نوشت‌ها؛
[۱] بحارالأنوار، دار إحياء التراث العربى، چ۲ ج ۶۶ ص۷۰. [۲] غررالحكم و درر الكلم، دار الكتاب الإسلامی، چ۲ ص۳۹۵ قصار ۸. [۳] همان، ص۵۳۸ قصار ۱۰. [۴] همان، قصار۲۰. [۵] همان، ص۲۷۸، قصار ۳. [۶] ص ۵۳۹، قصار ۳۶. [۷] بحارالأنوار، همان، ج ۷۵ ص ۱۱۷. [۸] همان، ج ۷۰، ص ۳۷۵. [۹] غررالحكم و درر الكلم، ص ۵۳۸، قصار۲۱. [۱۰] بحارالأنوار، همان، ج۱، ص۱۱۰
📕اخلاق در قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، مدرسه الامام على بن أبیطالب(ع)، قم، ۱۳۷۷ش، چ ۱، ج ۳، ص ۷۱
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#شکر #کفران
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️چگونه انسان می تواند به درمان «ناسپاسی» در وجود خویش بپردازد؟
🔹نخستين راهکار برای تقویت حس شكرگزارى در انسان، افزایش #معرفت و #تفكّر در صنایع الهیه و انواع نعمت هاى ظاهرى و باطنى او است. [۱] راهکار ديگر، #دقت در زندگی افرادى است كه در #سطح_پایین‌تری از انسان زندگی می کنند. با افزایش دقت در زندگى آنان، #روح_شكرگزارى افزایش می یابد، در حالى كه اگر به #بالا_دست خود بنگرد وسوسه هاى شيطانى و #روحیه_ناسپاسى در او آشكار مى شود.
🔹از سوى دیگر، انسان ها باید در هر #مصيبت و #بلايى از بلاهاى دنيا، با خود بیاندیشند که سخت تر از آن نیز قابل تصوّر است؛ این اندیشه، انسان را به #شكرگزاری ترغیب می كند كه گرفتار مصیبتی بدتر از آن نشده است. نقل شده که فردی برای شکایت به حضور یکی از بزرگان رسید و گفت: دزد به خانه من آمده و همه چيز را با خود برده است، آن شخص فرهیخته در پاسخ به او گفت: برو شكر خدا كن كه اگر به جاى آن دزد شيطان به خانه تو مى آمد و ايمان تو را مى برد، چه مى كردى؟ [۲]
🔹#امام_صادق (عليه السلام) در كتاب معروف «توحيد مفضّل» با عباراتی گويا و دلايل روشن و تحليل هاى شگفت انگيز، به بیان حقايق توحيد می پردازد، اما گاه در ضمن بحث به ذكر #نعمتهاى‌بزرگ‌الهى مى پردازد، تا از اين طريق انسان ها را به شناخت #منعم_حقيقى آشنا سازد. آن حضرت در بخشى از سخنان خود با اشاره به دو نعمت #سخن_گفتن و #نوشتن، به عنوان دو رکن اصلى تمدّن انسانى، مى فرمايند:
🔹«اگر خداوند ابزار اين دو كار را در اختيار او نگذاشته بود، نه توان بر سخن گفتن داشت نه نوشتن؛ آرى خداوند زبان و ذهنى در اختيار بشر گذارده كه به كمك آن دو مى تواند سخن بگويد، و دست و انگشتانى به او بخشيده كه قلم به دست بگيرد و امور مختلف را بنويسد؛ اگر اين دو نبود انسان همچون چهار پايان بود كه نه سخن مى گويند و نه چيزى مى نويسند [نه علم و دانشى دارند و نه تمدّن درخشانى] هر كس #شكر اين نعمت را بجا آورد، پاداش الهى در انتظار او است، و هر كس #كفران كند [به خدا زيان نمى رساند بلكه به خودش زيان مى رساند] زيرا خداوند از جهانيان بى‌نياز است».
پی نوشت:
[۱] معراج السعادة، نراقى، مؤسسه انتشارات هجرت، قم، ۱۳۷۷ش، چ۵، ص۸۱۰
[۲] المحجة البيضاء فی تهذيب الإحياء، فيض كاشانى، مؤسسه انتشارات اسلامى جامعه مدرسين، قم، ۱۴۱۷ق، چ۴، ج۷، ص۲۲۷
[۳] توحيد المفضل، مفضل بن عمر، مصحح: مظفر، كاظم، قم، داورى، بى تا، چ۳، ص ۷۹
📕اخلاق در قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، مدرسه الامام على بن ابى طالب(ع)، قم، ۱۳۷۷ش، چ اول، ج ۳، ص ۷۸
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت).
#شکر #نعمت
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️مفهوم «کفران نعمت» چیست؟
🔹#كفر در اصل به معنى پوشانيدن چيزى است؛ و از آنجا كه #شخص_ناسپاس، در پوشانيدن ارزش #نعمت تلاش مى كند، به این عمل #كفران مى گويند. بديهى است «كافران نعمت»، گاه در قلب و گاه با زبان و گاه در عمل است. انسانهای ناسپاس #نعمت ها را در #قلبِ خود بى مقدار يا كم اهميت مى شمرند،
🔹و با #زبان در بی ارزش بودن آن نعمت سخن مى گويند، و در #عمل نیز به جاى حسن استفاده، از آن سوء استفاده مى كنند. به همين دليل بزرگان علم اخلاق فرموده اند: «اَلشُّكْرُ صَرْفُ الْعَبْدِ جَمِيْعَ ما اَنْعَمَهُ اللّهُ تَعالَى فى ما خُلِقَ لاَجْلِهِ»؛ (#شكر_نعمت آن است كه بندگان خدا، نعمت هايى را كه خداوند به آنها بخشيده است، در همان راهى مصرف كنند كه براى آن آفريده شده).
🔹بنابراين «كفران» و «ناسپاسى» آن است كه #نعمتها را نابجا مصرف كنند، چشمى را كه خدا براى ديدن آثار عظمت او در عالم هستى و تشخيص راه از چاه و مشاهده آيات الهى آفريده در طريق #حرام به كار گيرد، همچنين گوش، زبان، دست و پا يا مال و ثروت را.
🔹گويى اين سخن بر گرفته از حديث #امام_صادق (عليه السلام) است که می فرماید: «شُكْرُالنِّعْمَةِ اِجْتِنابُ الْمحارِمِ» [۱] (#شكر_نعمت آن است كه از #گناهان پرهيز شود). و به اين ترتيب معنى سپاس و ناسپاسى هر دو روشن مى شود.
پی نوشت:
[۱] الكافی، كلينى، دار الكتب الإسلامية، تهران، ، چ۴، ج۲، ص۹۵، باب الشكر، ح ۱۰؛ و...
📕اخلاق در قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، مدرسه الامام على بن ابى طالب(ع)، قم، ۱۳۷۷ش، چ اول، ج ۳، ص ۷۳
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#کفران_نعمت #ناسپاسی
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️فلسفه «امتحان» و «آزمودن» انسان ها چيست؟
🔸خداوند متعال #انسانها را آفريده و آنها را به سوی #كمال_وجودیشان هدايت كرده است. انسان ضمن برخورداری از اين هدايت عمومی، از #هدايت‌خاص‌ديگری نيز بهره می‌برد. هدايت خاص انسان، با جعل قوانين تحقق می‌يابد، تا او با اختيار و اراده خود #راه_كمال را پيموده و از اين رهگذر، #امتحان خود را پس داده، #قوای_بالقوه خود را به فعليت، و كمالهای مكنون خود را به منصه ظهور برساند، و به جايگاه نهايی لايق خود، سعادت ابدی يا شقاوت دائمی، شكر يا ناسپاسی، پيروزی يا شكست برسد. #قرآن_كريم در برخی آياتی كه از نمونه ها و مصاديق #امتحان سخن به ميان آورده، به جزييات #فلسفه_امتحان نيز اشاره كرده، كه در ادامه به آنها می‌پردازیم.
💠توبه و بازگشت به حق
🔹خداوند برخی بندگان را با شادیها و غم‌ها و بدیها و نيكیها آزموده، تا اندرز گرفته #توبه كنند، و به حق بازگردند: «وَ بَلَوْنَاهُمْ بِالْحَسَنَاتِ وَالسَّيِّئَاتِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ؛ [اعراف، ۱۶۸] و آنها را به نيكيها و بدیها #آزموديم، شايد بازگردند».
💠خالص كردن مومنان و نابودی كافران
🔹خداوند در گذر زمان و به تدريج با آزمونها #اهل_ايمان را از شائبه های كفر و نفاق و... دور ساخته، و #ايمان آنها را خالص ميگرداند و #كافران را كه كفر و شرك آنها را فرا گرفته به محق و نابودی ميكشاند: «وَ لِيُمَحِّصَ اللهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ يَمْحَقَ الْكَافِرِينَ؛ [آل عمران، ۱۴۱] و تا خداوند #افراد_باايمان را خالص گرداند (و ورزيده شوند) و #كافران را تدريجا نابود سازد».
💠ظاهر ساختن باطن انسانها و جداسازی انسانهای پاك از خبيث
🔹#امتحان برای ظاهر کردن سريره های انسانها، و پيدا شدن #اخلاص يا #نفاق آنان است: «...وَ لِيَبْتَلِيَ اللهُ مَا فِی صُدُورِكُمْ وَ لِيُمَحِّصَ مَا فِی قُلُوبِكُمْ...؛ [آل عمران، ۱۵۴] ...و اينها برای اين است كه خداوند آنچه در سينه شما پنهان است #بيازمايد، و آنچه در دلهای شما (از ايمان) میباشد خالص گرداند...». بنابراين خداوند براساس سنت #امتحان، پاكان را از افراد خبيث و پليد جدا میسازد: «...حَتَّى يَمِيزَ الْخَبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ...؛ [آل عمران، ۱۷۹] ...تا آنكه #ناپاك را از #پاك جدا سازد...».
💠شناخته شدن نيكوكارتران
🔹خدای سبحان آسمانها و زمين و مرگ و زندگی و... را آفريد تا انسانها را #بيازمايد و معلوم شود چه كسی عملش نيكوتر است: «وَ هُوَ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَيَّامٍ... لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا؛ [هود، ۷] او كسی است كه آسمانها و زمين را در شش روز (شش دوران) آفريد... (به خاطر اين آفريد) تا شما را #آزمايش كند تا كداميك عمل‌تان بهتر است».
💠سنجش ميزان صبر بر محروميتها و رضايت از برخورداریها
🔹انسانها بوسيله يكديگر #امتحان میشوند تا اينكه شكيبايی آنها معلوم گردد: «...وَ جَعَلْنَا بَعْضَكُمْ لِبَعْضٍ فِتْنَةً أَ تَصْبِرُونَ...؛ [فرقان، ۲۰] ...و بعضی از شما را، وسيله #امتحان بعض ديگر قرار داديم، آيا صبر و شكيبایی میكنيد؟ (و از عهده امتحانات بر می آئيد)». و رضايت هركس به آنچه از آن برخوردار شده يا از آن محروم گشته آشكار شود.
💠شناخته شدن مجاهدان و صابران
🔹از ديگر اهداف #امتحان، شناخت پيكارگران و صابران بيان شده، تا بدين وسيله ايشان #پاداش خود را دريافت كنند. «وَ لَنَبْلُوَنَّكُمْ حَتَّى نَعْلَمَ الْمُجَاهِدِينَ مِنْكُمْ وَالصَّابِرِينَ...؛ [محمد ص، ۳۱] ما همه شما را قطعا #آزمايش میكنيم، تا معلوم شود #مجاهدان_واقعی و #صابران از ميان شما كيانند...».
💠دستيابی به تقوا
🔹خداوند مومنان را تمرين داده يا سختی و مشقت را بر آنها تحميل میكند، تا با اين #امتحان_الهی، قلب هايشان به #تقوا متخلق گردد. «أُولَئِكَ الَّذِينَ امْتَحَنَ اللهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوَى؛ [حجرات، ۳] كسانی هستند كه خداوند قلوبشان را برای #تقوا خالص نموده است».
💠مشخص شدن شاكر و ناسپاس
🔹بجز مواردی كه خداوند در آن مستقيما فلسفه امتحان را بيان داشته، در آيه ای نيز از قول #حضرت_سليمان (ع) چنين نقل كرده كه برخورداری وی از #فضل_الهی برای #امتحان اوست، تا معلوم گردد كه وی سپاسگزاری میكند يا كفران می‌ورزد: «...قَالَ هَذَا مِنْ فَضْلِ رَبِّی لِيَبْلُوَنِي أَ أَشْكُرُ أَمْ أَكْفُرُ وَ مَنْ شَكَرَ...؛ [نمل، ۴۰] ...گفت اين از فضل پروردگار من است تا مرا #آزمايش كند، كه آيا #شكر او را بجا می آورم يا #كفران ميكنم...».
💠گذشته از موارد ياد شده، در روايات نيز تهذيب نفس و رسيدن به مقام رضا و رسيدن انسانها به پاداش و كيفر اعمال نيك و بد خويش، از فلسفه های امتحان ياد شده است. [۱]
پی‌نوشت؛
[۱] دائره المعارف قرآن كريم، مركز فرهنگ و معارف قرآن، بوستان كتاب، ج۴، ص ۲۶۸-۲۷۰
منبع: وبسایت انوارطاها
#امتحان #آزمایش
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد