✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«عفو» و «گذشت» از نگاه اسلام
🔹در این مقاله به بررسی جایگاه #عفو و #گذشت در #اسلام می پردازیم. بـررسـی مـنـابـع اسـلامـی نـشـان مـی دهـد کـه #گـذشـت یـکـی از اصـول اسـاسـی در برخورد با لغزش افراد با ایمان است. #قرآن_کریم، حتّی در همان آیاتی که #کیفر و مجازات را برای مجرمان و #گناهکاران تشریح میکند و مؤمنان را از خطر و زیان آنان بر حذر می دارد، #گذشت و چشم پوشی از خطایشان را نیز به عنوان یک #ارزش برتر مطرح می سازد. به عنوان مثال، در آیه ای، پس از بیان چگونگی #حکم_قصاص میفرماید: «...فَمَنْ عُفِی لَهُ مِنْ اَخیهِ شَیءٌ، فَاتِّباعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَ اَداءٌ اِلَیهِ بِاِحْسانٍ... » [۱] (پـس اگـر کـسی از سوی برادر (دینی) خود مورد #عفو قرار گیرد (و از قصاص او صرف نظر شود)، باید از راه پسندیده پیروی کند و (دیه را) با نیکی به عفو کننده بپردازد).
🔹نـکـته جالبی که از تعبیر «مِنْ اَخیهِ» در آیه مزبور به دست می آید، این است که «قرآن کریم» #رشته_بـرادری را در میان مسلمانان، حتّی بعد از ریختن خون های ناحقّ، همچنان برقرار می داند و برای #تـحـریـک_عـواطـف، ولی مـقتول را برادر قاتل معرّفی می کند و با این تعبیر، آنان را به #عفو و گذشت تشویق می نماید. در آیـه دیـگـری، #گـذشـت در برابر خشونت نیازمندانی که بر اثر هجوم گرفتاری ها، گاهی پـیمانه صبرشان لبریز شده و سخنان تند و خشونت آمیزی بر زبان میرانند را ستوده، می فرماید: «قَوْلٌ مَعْرُوفٌ وَ مَغْفِرَةٌ خَيْرٌ مِنْ صَدَقَةٍ يَتْبَعُهَا أَذًى ۗ وَاللهُ غَنِيٌّ حَلِيمٌ» [۲] (#گفتار_پسندیده (در برابر نیازمندان) و #عفو (و گذشت از خشونت های آنان) از بخششی که آزاری در پی آن باشد، بهتر است و خداوند، بی نیاز و بردبار است».
🔹بـدیـهـی اسـت کـه تحمّل خشونت اینگونه افراد و #گذشت از برخوردهای زننده آنان، به ویژه اگـر بـا #قـول_مـعـروف، یـعـنـی #سـخن_نیک و دلداری، دلجویی و راهنمایی همراه باشد، از عقده هایشان میکاهد و به آنان آرامش می بخشد. #قرآن_کریم در آیه ای دیگر به #مؤمنان توصیه میکند که حتّی از لغزش #کافران و منکران قیامت نیز (اگر مفسده نداشته باشد) بگذرند و کار آنها را به خدا واگذارند: «قُلْ لِلَّذینَ امَنُوا یغْفُِروا لِلَّذینَ لا یَرْجُونَ اَیامَ اللهِ...» [۳] (به آنان که ایمان آورده اند بگو: کسانی را که روزهای (واپسین) خدا را امید ندارند، #عفو کنند). در آیـه دیـگـری از #پـیـامـبـر_اکرم (صلی الله علیه و آله) مـی خـواهـد کـه بـا #صـفـح_جمیل یعنی به طریقه نیکو از #مجازات_مجرم درگذرد: «...فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمیلَ» [۴] (به طریق نیکو #گذشت کن). از #امام_عـلی (عليه السلام) در تـفـسـیـر ایـن آیـه چـنـیـن نـقـل شـده اسـت: «#صـفـح_جمیل، عفو بدون عتاب و سرزنش مجرم است». [۵]
🔹پيشوايان عظیم الشأن اسـلام نیز در سیره عملی خود، انسان های باگذشت و بزرگواری بـودنـد، چـنـانکـه نـقـل شـده روزی ابـوهریره نزد #امام_علی (علیه السلام) آمد و سخنان ناروایی دربـاره آن حـضـرت گـفـت؛ فـردای آن روز شرفیاب شد و خواسته هایی را خدمت حضرت مطرح کـرد. #امام_علی (علیه السلام) همه آنها را برآورده ساخت. این کار #امیرالمؤمنین (عليه السلام) بر برخی از اصحاب گران آمد و موجب اعتراض آنان شد؛ آن حضرت به ایشان فرمود: «اِنّی لاََسْتَحْیی اَنْ یغْلِبَ جَهْلُهُ عِلْمی وَ ذَنْبُهُ عَفْوی وَ مَسْاءَلَتُهُ جُودی» [۶] (مـن از ایـنـکه نادانی او بر #علمم، گناه او بر #عفوم و درخواست او بر #بخشایشم چیره شود، شرم میکنم).
🔹#امام_صادق (عليه السلام) می فرماید: «اِنّا اَهْلُ بَیتٍ، مُرُوَّتُنا الْعَفْوُ عَمَّنْ ظَلَمَنا» [۷] (ما خاندانی هستیم که، #جوانمردیمان، #گذشت از کسی است که بر ما ستم کرده است). و از سوی دیگر، پیروان خویش را به آن توصیه می کردند، چنانکه #امام_علی (عليه السلام) در عهدنامه خود به #مالک_اشتر می نویسد: «فَأَعْطِهِمْ مِنْ عَفْوِكَ وَ صَفْحِكَ مِثْلِ الَّذِي تُحِبُّ وَ تَرْضَى أَنْ يُعْطِيَكَ اللهُ مِنْ عَفْوِهِ وَ صَفْحِهِ» [۸] (پس، از #عفو و بخشايش خويش [مردم را] نصيبشان ده، همان گونه كه دوست دارى كه #خداوند نيز از #عفو و بخشايش خود تو را نصيب دهد).
پی نوشت ها:
[۱] قرآن کریم، سوره بقره، آیه ۱۷۸
[۲] همان، آیه ۲۶۳
[۳] همان، سوره جاثیه، آيه ۱۴
[۴] همان، سوره حجر، آيه ۸۵
[۵] تفسیر مجمع البیان، ج ۶، ص ۳۴۴
[۶] بحارالأنوار، ج ۴۱، ص ۴۹
[۷] همان، ج ۷۱، ص ۴۰۱
[۸] نهج البلاغه، ص ۹۹۳
منبع: وبسایت راسخون به نقل از حوزه نت
#گذشت #عفو #بخشش
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«معروف» چيست؟
🔹#معروف از ماده «عرفان» يعنى چيز #شناخته شده و #منكر از ماده «انكار» يعنى چيز #ناشناخته است. راغب در «مفردات» مى گويد: «معروف؛ اسم است براى هر فعلى كه با #عقل و #شرع، نيكى و خوبى آن شناخته مى شود، و منكر؛ اسم است براى هر فعلى كه با اين دو، حُسن و خوبى آن انكار مى شود». [۱] به #عمل_نيك، #معروف و شناخته شده گويند؛ زيرا خدا #روح_انسان را چنان آفريده كه براى او صفات خوب شناخته شده است؛ #تقوا، #ايثار، #عدالت، #سخاوت و ديگر فضائل عناصر شناخته شده براى انسان است، گويى مثلا در عالمى ديگر با آنها انس گرفته است، و در مقابل، #كار_زشت و بد را #منكر گويند، زيرا چهره #ظلم و بى عدالتى و تضييع حق مردم و #اعمال_شنيع، چهره اى ناشناخته است.
🔹#قرآن در هر زمينه اى به #معروف دعوت مى كند. «فَاتِّبَاعُ بِالمَعرُوفِ» (باید از #راه_پسندیده پیروی کنند). [سوره بقره، آيه ۱۷۸]؛ «فَاِمسَاكُ بِمَعرُوفٍ...». ([(در طلاق رجعی) شوهر در هر مرتبه از رجوع] باید [همسرش را] به طور شایسته و متعارف نگه دارد...) [همان سوره، آيه ۲۲۹]؛ «...مَتَاعٌ بِالمَعرُوفِ». (...هدیه مناسبی بدهند) [همان سوره، آيه ۲۴۱]؛ «قَولٌ مَعرُوفٌ». (#گفتار_پسندیده [در برابر نیازمندان]) [همان سوره، آيه ۲۶۳]؛ «فَليَأكُل بِالمَعرُوفِ». (به طور شایسته [و مطابق زحمتی که می کشد] از آن مصرف کند). [سوره نساء، آيه ۶]؛ «وَ عَاشِرُوهُنَّ بِالمَعرُوفِ». (و با آنان به طور #شایسته رفتار کنید) [همان سوره، آيه ۱۹]؛
🔹«لَا يَعصِينَكَ فِى مَعرُوفٍ». (و در هیچ کار شایسته ای مخالفت فرمان تو را نکنند). [سوره ممتحنه، آيه ۱۲]؛ «تَأمُرُونَ بِالمَعرُوفِ». (#امر_به_معروف می کنید). [سوره آل عمران، آيه ۱۱۰] در روايات نيز #معروف به آقایی و #سيادت معرفى شده: «اَلمَعرُوفُ سِيَادَهٌ» [۲] و در روايتى با شرافتترين سيادت معرفى گرديده است: «اَلمَعرُوفُ اَشرَفُ سِيَادَةٍ». [۳] عمل #معروف تنها چيزى است كه از آثار انسان باقى مى ماند. #حضرت_عيسى (عليه السلام) به يارانش مى فرمود: «اِستَكثِرُوا مِنَ الشّىءِ الَّذِى لَا يَأكُلُهُ النَّارُ قَالَوا: وَ مَا هُوَ؟ قَالَ: اَلمَعرُوفُ». [۴] (زياد كنيد چيزى را كه آتش آن را نمى خورد و از بين نمى برد. گفتند: آن چيست؟ فرمود: #معروف [عمل شايسته و نيك]).
🔹اميرالمؤمنين #امام_علی (عليه السلام) نيز مى فرمايد: «اَلمَعرُوفُ ذَخِيرَةُ الَأَبَدِ». [۵] (#عمل_نيك، ذخيره و توشه هميشگى است). و در #قيامت مى توان از آن استفاده برد. در جاى ديگر مى فرمايد: «عَلَيكُم بِصَنَايِعِ المَعرُوفِ فَاِنّهَا نِعْمَ الزَّادُ اِلَى المَعَادِ »؛ [۶]؛ (بر شما است #كارهاى_نيك انجام دهيد؛ زيرا آنها بهترين توشه به سوى معاد و #قيامت است!). #امام_صادق (عليه السلام) فرمود: «اَوّلُ مَنْ يَدخُلُ الجَنَّةُ اَهلُ المَعرُوفِ » [۷]؛ (نخستين كسى كه داخل #بهشت مى شود #اهل_معروف هستند). #اميرالمؤمنين (عليه السلام) فرمود: «مَنْ كَثُرَت عَوَارِفُهُ كَثُرَت مَعارِفُهُ» [۸]؛ (كسى كه #كارهاى_نيك و شايسته او زياد شود، ياران او زياد مى شوند). «عوارف» جمع عارفه به معنى #كار_نيك و «مَعارِفُ الرجل» يعنى #دوستان و ياران آن مرد.
پی نوشتها؛
[۱] المفردات فی غريب القرآن، راغب اصفهانى، دارالعلم - الدار الشامية، چ ۱، ص ۵۶۱. [۲] غررالحكم و درر الكلم، دارالكتاب الإسلامی، چ ۲، ص ۱۸، حکمت ۵۰. [۳] همان، ص۴۹، حکمت ۹۰۷. [۴] بحارالأنوار، دار إحياء التراث العربی، چ ۲، ج ۱۴، ص ۳۳۰، باب ۲۱. [۵] غررالحكم و دررالكلم، همان، ص ۵۴، حکمت ۱۰۲۳. [۶] مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، مؤسسة آل البيت، چ ۱، ج ۱۲، ص ۳۴۶، باب ۱. [۷] الأمالی، طوسى، دار الثقافة، چ ۱، ص ۶۰۳. [۸] تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، دفتر تبليغات، چ ۱، ص ۳۱۸
📕اخلاق اسلامى در نهج البلاغه، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: اكبر خادم الذاكرين، نسل جوان، قم، ۱۳۸۵ش، چ ۱، ج ۲، ص ۴۸۰
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#معروف #منکر
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد