✳️ #مفهوم_شرط (۲) 🔹 وقع الخلاف بين الأصوليين من أصحابنا و غيرهم في حجية المفهوم بجميع أقسامه، فنفاه من أصحابنا المرتضى (رضي الله عنه) و جماعة من العامة و إليه مال المحدث السيد نعمة الله الجزائري و الشيخ محمد بن الحسن العاملي (قدس الله سرهما)، و أدلة القوم -في كتب الأصول من الطرفين- متصادمة و الإحتجاجات متعارضة. 🔸 إلا أن الظاهر تبادر ذلك في كثير من الأمثلة الواردة في جملة منها و لعل ذلك بحسب العرف. 🔹 و لم نقف في النصوص على ما يقتضي الحجية في شیء منها سوى مفهوم الشرط،فقد ورد في جملة منها ما يدل على ذلك...! 📚 #الحدائق_الناضرة ج 1ص 57و58 #اصول #صاحب_حدائق @Nardebane_feghahat

✳️ #مفهوم_شرط (۳) 🔹 مفهوم الشرط حجّة عند المُحقّقین و علیه دلّت الأخبار . 📚 #الحدائق_الناضرة ج23 ص217 #اصول #صاحب_حدائق @Nardebane_feghahat

✳️ اشکال #سید_مرتضی بر #اجماع_لطفی : ☑️ مرحوم « سید مرتضی » به اجماع لطفی چنین ایراد نموده است که ما از کجا لزوم چنین لطفی را بر امام (علیه‌السلام) می‌فهمیم و حال آن‌که #غیبت آن حضرت از طرف ما است. #اصول @Nardebane_feghahat

🔹 #اجماع در لغت 🔸 اجماع در اصطلاح 🎧 #استاد_عرفانیان (حفظه الله) #اصول @Nardebane_feghahat

🔹 #اجماع_محصل 🔸 #اجماع_منقول و اقسام آن 🎧 #استاد_عرفانیان (حفظه الله) #اصول #اجماع @Nardebane_feghahat

🔶 درس خارج #فقه استاد #مقتدایی 93/09/15 ✳️ #معدن ، مِلک چه کسی است ؟ ☑️ مرحوم #صاحب_جواهر سه قول نقل می‌کند و می‌فرماید : "برخی قائل به مالکیت امام ، برخی قائل به مالکیت استخراج کننده ، و برخی قائل به تفصیل شده اند ". 🟩 قول اول : مالکیت امام 🔸«إذ قد اختلف الأصحاب فيها فبين من أطلق كونها من الأنفال و انها للإمام(عليه السلام) كالمفيد و عن الكليني  و الشيخ  و الديلمي و القاضي و القمي في تفسيره، و اختاره في الكفاية كما عنه في الذخيرة، بل هو ظاهر الأستاذ في كشفه» . 🔸دسته‌ای از بزرگان می‌گویند هر معدن از هر ملکی استخراج شود ، از #انفال و مِلک امام است ، خواه در زمینی استخراج شود که مالک دارد یا زمینی باشد که مالک ندارد . 🔹 و قائلین این قول مفید و #کلینی و #شیخ_طوسی و دیلمی و قاضی و علی ابن ابراهیم قمی در تفسیرش و مرحوم سبزواری در کفایه و ذخیره و ظاهر کلام #کاشف_الغطاء ؛ این اعاظم می‌گویند معادن ، انفال است و ملک امام است هرکجا که کشف شود . @Nardebane_feghahat

🔶 درس خارج #فقه استاد #مقتدایی 93/09/15 ✳️ #معدن ، مِلک چه کسی است ؟ ☑️ مرحوم #صاحب_جواهر سه قول نقل می‌کند و می‌فرماید : "برخی قائل به مالکیت امام ، برخی قائل به مالکیت استخراج کننده ، و برخی قائل به تفصیل شده اند. ✅ قول اول : مالکیت امام 🔸«إذ قد اختلف الأصحاب فيها فبين من أطلق كونها من الأنفال و انها للإمام(عليه السلام) كالمفيد و عن الكليني  و الشيخ  و الديلمي و القاضي و القمي في تفسيره، و اختاره في الكفاية كما عنه في الذخيرة، بل هو ظاهر الأستاذ في كشفه» . 🔸دسته‌ای از بزرگان می‌گویند هر معدن از هر ملکی استخراج شود ، از #انفال و مِلک امام است ، خواه در زمینی استخراج شود که مالک دارد یا زمینی باشد که مالک ندارد . 🔹 و قائلین این قول مفید و #کلینی و #شیخ_طوسی و دیلمی و قاضی و علی ابن ابراهیم قمی در تفسیرش و مرحوم سبزواری در کفایه و ذخیره و ظاهر کلام #کاشف_الغطاء ؛ این اعاظم می‌گویند معادن ، انفال است و ملک امام است هرکجا که کشف شود . @Nardebane_feghahat

✳️ درس خارج #فقه استاد #مقتدایی #کتاب_الخمس 93/08/19 1⃣ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنْ فَضَالَةَ وَ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ جَمِيلٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ(ع) قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ مَعَادِنِ الذَّهَبِ وَ الْفِضَّةِ وَ الصُّفْرِوَ الْحَدِيدِ وَ الرَّصَاصِ فَقَالَ عَلَيْهَا الْخُمُسُ جَمِيعاً.». 🔸 از معادن طلا و نقره و برنز و آهن و سرب سوال شد از امام و امام در پاسخ فرمودند در همه این موارد خمس واجب است. 2⃣ «وَ عَنْهُ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمَّادٍ عَنِ الْحَلَبِيِّ فِي حَدِيثٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِاللَّهِ(ع) عَنِ الْكَنْزِ كَمْ فِيهِ قَالَ الْخُمُسُ وَ عَنِ الْمَعَادِنِ كَمْ فِيهَا قَالَ الْخُمُسُ وَ عَنِ الرَّصَاصِ وَ الصُّفْرِ وَ الْحَدِيدِ وَ مَا كَانَ بِالْمَعَادِنِ كَمْ فِيهَا قَالَ يُؤْخَذُ مِنْهَا كَمَا يُؤْخَذُ مِنْ مَعَادِنِ الذَّهَبِ وَ الْفِضَّةِ.». 🔹 حماد از حلبی نقل می‌کند که از امام صادق(ع) از گنج سوال کردم چه مقدار در آن واجب است؟ امام فرمود خمس آن را باید بدهید و از معادن هم سوال کردم امام فرمود خمس آن واجب است و از بعض معادن مثل رصاص و صفر و حدید سوال کردم چه مقدار خمس دارد؟ امام فرمود همان مقدار که در معادن ذهب و فضه گفته شده همان مقدار خمس دارد. پس در این روایت هم غیر از اینکه معادن را بنحو مطلق می‌فرماید پنج قسم از معادن را هم نام می‌برد. 🔹 معادن ذهب و فضه معلوم بوده و راویان می‌دانستند که خمس دارد و چه مقدار خمس دارد لذا بقیه با طلا و نقره مقایسه شده امام فرمود خمس آن همانند طلا و نقره است. #خمس #معدن @Nardebane_feghahat

❓سؤال: آیا تفسیری که به #ابن_عربی منسوب است، نوشته خود اوست یا نوشته دیگری؟ ✅ جوابِ #علامه_طباطبایی: معروف است که نوشته «عبدالرزاق کاشانی» است. @Nardebane_feghahat

✳️ درس خارج #فقه استاد #مقتدایی 93/10/20 🔸 «وَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ الْهَمَدانِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ غَيْرِ وَاحِدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِاللَّهِ(ع) قَالَ: الْخُمُسُ عَلَى خَمْسَةِ أَشْيَاءَ عَلَى الْكُنُوزِ وَ الْمَعَادِنِ وَ الْغَوْصِ وَ الْغَنِيمَةِ وَ نَسِيَ ابْنُ أَبِي عُمَيْرٍ الْخَامِسَ.» 🔹 ابن ابی عمیر نقل می‌کند از تعداد زیادی از افراد از ابی عبدالله(علیه السلام) که خمس بر 5 چیز واجب است که چهار مورد را نقل می‌کند و مورد پنجم را فراموش کرده بود (که شاید مال مختلط به حرام باشد.) و آن چهار قسم عبارت است از : 1-کنز 2-معدن 3-غوص یعنی فرو رفتن در دریا و بدست آوردن اشیاء قیمتی. 4-غنیمت. و منافاتی هم ندارد که دیگر موارد در روایات دیگر آمده است. ✅ مرحوم آقای #خویی می‌فرماید: 🔸«فإنّ أحمد بن زياد بن جعفر الهمداني هو شيخ الصدوق و قد وثّقه صريحاً فقال: ثقة فاضل ديّن و إن لم يتعرّض له في كتب الرجال . و ما في الوسائل من ضبط: (عن جعفر) غلط، إمّا في هذه النسخة أو من صاحب الوسائل لو كان جميع نسخ الوسائل كذلك، و الصواب: ابن جعفر، كما أثبتناه، فإنّ جعفر جدّ أحمد، لا أنّه راوٍ آخر. و بالجملة: لا ينبغي التأمّل في صحّة الرواية.» 🔹 در صدر روایت شخصی بنام احمد بن زیاد بن جعفر الهمدانی است که از ابن ابی عمیر نقل می‌کند مرحوم آقای خوئی می‌فرماید در این #وسائل که ما داریم (احمد بن زیاد بن جعفر) است اما در وسائل دیگر احمد بن زیاد عن جعفر آمده باشد که (عن جعفر) غلط است بلکه (زیاد بن جعفر) صحیح است و "جعفر" شخص جداگانه و از روات سلسله این حدیث نیست بلکه جد همان "احمد بن زیاد" است و هو شیخ الصدوق و قد وثقه صریحا . یعنی احمد استادِ #شیخ_صدوق است و صریحا او را #توثیق نموده و فرموده "ثقة فاضل دَیِّنٌ" شخصی است فاضل و ثقه و دیندار. بنابراین احمد بن زیاد موثق است. ✅ در سند ، بعد از آن هم ابن ابی عمیر است و می‌فرماید عن غیر واحد از امام صادق! و #ابن_ابی_عمیر را هم قبول داریم که لایرسل و لاینقل الا عن ثقه، یعنی فقط از #ثقه نقل می‌کند و مرسلات ابن ابی عمیر هم حکم مسند را دارد پس معلوم می‌شود واسطه ای که نام نبرده ثقه بوده پس تامل و شک در صحت روایت سزاوار نیست. #خمس #رجال @Nardebane_feghahat

✳️ درس خارج #فقه استاد #مقتدایی 93/11/19 🔹 صحیحه حلبی : «مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمَّادٍ عَنِ الْحَلَبِيِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِاللَّهِ(ع) عَنِ الْعَنْبَرِ وَ غَوْصِ اللُّؤْلُؤِ- فَقَالَ عَلَيْهِ الْخُمُسُ الْحَدِيثَ.» 🔸#حلبی می‌گوید : از امام صادق(علیه السلام) در مورد حکم خمس عنبر که از جواهرات است و مرواریدی که از غوص بدست می‌آید پرسیدم امام فرمود: #خمس دارد. سند روایت ، صحیح و دلالتش روشن است. @Nardebane_feghahat

✳️ #کتاب_الحج (۱) ☑️ درس خارج #فقه آیت الله #شبیری_زنجانی 90/11/08 🔸 بر اين كه احرام بايد در اشهر حج باشد، به اين كه آيه قرآن فرموده است: «الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُومٰاتٌ» و تعيين هم شده است كه اشهر معلومات عبارت است از شوّال، ذيقعده و ذي‌حجه، گفته‌اند: پس بنابراين احرام حج قبل از #شوال صحيح نيست، اين استدلال متوقف بر اين است كه #احرام جزء باشد؛ اما اگر شرط باشد اشكالي ندارد كه انسان آن را قبلاً تحصيل كند. @Nardebane_feghahat

✳️ #کتاب_الحج (۲) ✔️ درس خارج #فقه استاد #فاضل_لنکرانی 95/06/29 🔹 در کتب #لغت برای حجّ، حدود شش معنا ذکر شده است؛ 1⃣ «قصد»، 2⃣ «کثرة القصد»، 3⃣ «القصد إلی من یُعظَّم»، 4⃣ «قدوم»، 5⃣ «کفّ» یعنی خودداری، 6⃣ غلبه‌ بر حجت. البته در بعضی از کتب لغت، «کثرة الاختلاف» هم گفته‌اند که طبق توضیحی که خواهیم داد، «کثرة الاختلاف» به همان «کثرة القصد» برمی‌گردد. #فقه @Nardebane_feghahat

✳️ #اجتهاد_و_تقلید (۱) ✔️ تعریف #آخوند_خراسانی از تقلید صاحب «#کفایه» می‌گوید: تقلید به معنای به دست آوردن نظر و رای دیگری است، برای عمل کردن به آن در احکام و فروعات، بی آن که دلیل تفصیلی آن را از وی طلب کند. بنابراین، اگر مکلف ، رساله عملی مجتهدی را به دست آورد و مسائل آن را یاد بگیرد تا هنگام نیاز، به آنها عمل کند، تقلید محقق می‌شود. #تقلید #اجتهاد #فقه @Nardebane_feghahat

✳️ #اجتهاد_و_تقلید (۲) ✔️ نظر #علامه_مجلسی در مورد مشروعیت تقلید 🔹 أما من قلد عالما أفتى بمحكمات القرآن و الحديث، و كان عدلا موثقا به، فإنه ليس بتقليد له، بل تقليد لمن فرض الله طاعته، و حكم بحكم الله عز و جل. 📚 #مرآة_العقول، ج‏1 ص183 #فقه #اجتهاد #تقلید @Nardebane_feghahat

✳️ تعارض استصحاب حکمی وموضوعی با #اصالة_الصحة 1⃣ در مقابله با اصل صحت، گاه استصحاب حکمی قرار دارد و گاه استصحاب موضوعی. 2⃣ تعارض استصحاب حکمی، مثل این که در صحت معامله انجام شده تردید باشد: مفاد استصحاب عدم انتقال عوضین و بطلان معامله است؛ در حالی که مقتضای اصل صحت آن است که معاملۀ انجام شده، محمول بر صحت است. 3⃣ تعارض با استصحاب موضوعی، مثل این که در صحت معامله انجام شده این تردید باشد که آیا در تاریخ وقوع معامله، بایع به حد بلوغ رسیده بوده یا خیر؟ در این مثال، مفاد استصحاب، عدم بلوغ و نتیجتا بطلان معامله است، حال آن که به مقتضای اصل صحت، معامله محکوم به صحت است. ✅ در این که اصل صحت بر استصحاب حکمی تقدم دارد، علی الظاهر میان فقها تردید نیست؛ زیرا: 🔸 اولا تردید در بقای حالت سابقه (عدم انتقال) ناشی از تردید در کارایی و تاثیر عقد انجام شده است و لذا با اجرای اصل صحت در مورد معامله، تردید در ناحیه معلوم رفع می‌گردد و حکم به انتقال می‌شود. 🔹 ثانیا اگر اصل صحت را بر استصحاب حکمی مقدم ندانیم، موردی برای اصل صحت باقی نمی‌ماند، در حالی که عکس قضیه چنین نیست؛ یعنی با تقدم اصل صحت بر استصحاب، این محذور پیش نخواهد آمد، زیرا مجاری اصل صحت بسیار محدودتر از مجاری استصحاب است و لذا با توجه به این که به موجب ادله سابق الذکر، اصل صحت مسلما حجیت یافته، بنابراین ادله مزبور مخصص دلیل استصحاب محسوب می‌گردد و در موارد اجتماع، استصحاب جاری نمی‌شود. 🔸 ثالثا استصحاب «اصل» است و اصل صحت، « اماره »؛ زیرا اصل صحت همانند اصل ید از ظواهر و اصولی است که شریعت به آن‌ها اعتبار بخشیده و در تقدم اماره بر اصل تردید وجود ندارد. (البته اماره بودن اصل صحت، محل اشکال و تردید بعضی از متأخران قرار گرفته است). #اصول #استصحاب @Nardebane_feghahat

✳️ درس خارج #اصول آیت الله محمد جواد #فاضل_لنکرانی ۲۳ آبان ۱۳۹۵ 🔹 نظر مرحوم #آخوند_خراسانی این است که اماره بر استصحاب #ورود دارد. در مقابل برخی مانند مرحوم شیخ انصاری می‌گویند اماره بر استصحاب #حکومت دارد. #استصحاب @Nardebane_feghahat

✅ آیت الله شیخ محمد سند : 🔹 «آقاضیاء عراقی در نجف در تدریس #تجرید حرف اول را می زد ... #نائینی در #منطق بسیار قوی بود و #کمپانی در #فلسفه...». خواندن علوم مختلف اشکالی ندارد اما نباید در آن علوم زندانی شد! @Nardebane_feghahat

✳️ #کتاب_الحج (۳) ✔️ درس خارج #فقه آیت الله #مکارم 90/12/07 ✅ جدال در حال احرام: 🔹 حرام بودن آن جزء مسلمات است و همه علماء اسلام هم بر آن اجماع دارند چون در قرآن به حرمت آن در حال احرام تصریح شده است: «الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُوماتٌ فَمَنْ فَرَضَ فيهِنَّ الْحَجَّ فَلا رَفَثَ وَ لا فُسُوقَ وَ لا جِدالَ فِي الْحَجِّ» (بقره / 197) 🔸 #صاحب_جواهر در ج 18 ص 359 بحث مفصلی دارد و چندین صفحه در مورد مصداق جدال بحث می کند و در مورد حرام بودن آن در حج می فرماید: «و الجدال کتاباً و سنة و اجماعاً بقسمیه.» 🔹 #نراقی در مستند ج 11 ص 384 می فرماید: «و حرمته من حیث الاحرام ثابتة و انما الخلاف فی المراد منه» #فقه @Nardebane_feghahat

✳️ #کتاب_الحج (۴) ✔️ #امام_خمینی در مورد جدال که از محرمات احرام است، می نویسد: 🔸« الجدال، و هو قول: «لا و اللّٰه» و «بلى و اللّٰه» و كل ما هو مرادف لذلك في أيّ لغة كان إذا كان في مقام إثبات أمر أو نفيه و لو كان القسم بلفظ الجلالة أو مرادفه فهو جدال و الأحوط إلحاق سائر أسماء اللّٰه تعالى كالرحمن و الرحيم و خالق السماوات و نحوها بالجلالة و أما القسم بغيره تعالى من المقدسات فلا يلحق بالجدال». #فقه @Nardebane_feghahat

🔸 در مورد اهمیت تدریس از استاد بزرگواری شنیدم که می گفت: «ولو ابوعلی سینا باشی اما اگر تدریس نکنی و دانسته هایت را بیان ننمایی، فایده ندارد». 🔹 آری، مباحثه و تدریس بسیار در امر طلبگی مهم است، اصلاً این که اکثر طلبه ها ادبیاتِ شفاهیِ شان قوی است، یکی از علل آن همین مباحثه هاست که البته در این ایام کرونا، خدا می داند چه بر سر بحث ها آمده است! 🔸 شاید بتوان گفت که حوزه امروز در کتابت و نوشتار "ضعیف" است. واضح است که مقصودم از «حوزه» علمای برجسته و محققین بزرگوار نیست، آن ها شأن و مقامشان اجل است که بخواهم در موردشان سخن بگویم؛ منظورم طلبه های جدید است و خودم هم از این قاعده مستثنی نیستم. ✍ رضا حسینی @Nardebane_feghahat

❓آیا حروف جر معانی مختلف دارند یا خیر؟ ✅ جواب: دو مبنا وجود دارد: 1⃣ مبنای کوفیون: حروف جر معانی مختلف دارند یعنی هیچ معنایی مخصوص به حرف جرِ مشخصی نیست بلکه یک حرف میتواند معانی مختلف داشته باشد. لذا در متون مختلف باتوجه به سیاق باید معنای آن حرف جر را تشخیص داد. 🔸 این مبنای کوفیون در کتاب #مغنی آمده است. 2⃣ مبنای بصریون: 🔹 معتقدند هر حرف جر یک معنا بیشتر ندارد. هرگاه احتمال داده شود که در معنای دیگری استعمال شده، باید قائل به تضمین و یا تأویل شویم. واگر هیچ یک از این دو (یعنی #تضمین و #تأویل) مقدور نباشد، باید معتقد به شذوذ نیابت حرف جرّی در معنا از حرف جری دیگر شد. #ادبیات @Nardebane_feghahat

🔸 در عقد منطقع (موقّت) ذکر نمودن #مهر رکن است و باید حتماً مذکور گردد اما در #عقد_دائم رکن نیست و حتما اگر عمداً مهر بیان نشود، عقد صحیح است و اشکالی ندارد. (#مهر_المثل محاسبه می شود). 🔹 در #ازدواج_موقت مشخص نمودن مدت و مهریه شرط است. #فقه #نکاح @Nardebane_feghahat

✅ جواب اصولیون شیعه به سخن اخباریون در مورد اجماع 🎧 #استاد_عرفانیان (حفظه الله) #اصول #اجماع @Nardebane_feghahat

✳️ درس خارج #اصول آیت الله محمد جواد #فاضل #لنکرانی  ۱۲ آبان ۱۳۸۷ 🔶 #اجماع، دلیل لبّی است و در ادله #لبی باید به #قدر #متیقن اکتفا کرد -این توضیح را عرض کنم که دلیل، اگر دلیل لفظی باشد ، مثلاً مولا می‌گوید «جئنی برجل» ، می‌گوییم «رجل» #اطلاق دارد، می‌خواهد عالم باشد یا جاهل، عادل باشد یا فاسق، جوان باشد یا پیر، شامل همه می‌شود. در اصول می‌گویند اطلاق، وصف برای لفظ است، می‌گویند «هذا اللفظ مطلق»، «هذا اللفظ مقید»، امّا در دلیل لبّی جای اطلاق وجود ندارد، چون لفظ در کار نیست. لذا باید قدر متیقن‌گیری کرد. @Nardebane_feghahat

🔹 نظر آیت الله مددی حفظه الله در مورد اجماعات بعد از شیخ طوسی 🔸 اگر اجماع حجت نیست، پس چرا در فقه علما به آن اعتنا کرده اند؟ 🎧 #استاد_عرفانیان (حفظه الله) #اصول #اجماع @Nardebane_feghahat

✳️ #اجتهاد_و_تقلید (۳) ✔️ تعریف تقلید در کلام آخوند خراسانی رحمة الله علیه #اجتهاد #تقلید #فقه @Nardebane_feghahat

✳️ #اجتهاد_و_تقلید (۴) ✔️ تعریف تقلید در کتاب منتهی الدرایة فی شرح الکفایة، ج10 ص365 #اجتهاد #تقلید #فقه @Nardebane_feghahat