eitaa logo
کتب و آثار مؤسسه فقهی ذکر
737 دنبال‌کننده
152 عکس
22 ویدیو
39 فایل
🔰در محضر حضرت استاد شب زنده دار«دام ظله» 👤 ارتباط : @mahmodkh1369 🌐 تارنما: Www.Feghahat.ir
مشاهده در ایتا
دانلود
🟥پاسخ به وجه اول : مبنايی بودن اين وجه این راه مبنائی است و در کامل الزیارات حداقل پنج مبنا وجود دارد: 1️⃣ مبنای اول این است که تمام کسانی که در اسناد کامل الزیارات واقع شده اند از ثقات اند که مبنای شیخ ره همین است. (وسائل الشیعة، ج30، ص 202) محقق خویی ره نیز تا اواخر عمر شریفش به این مبنا معتقد بود، (معجم رجال، ج1، ص50) ولی بعداً از این مبنا عدول نمود. و بنا بر این مبنا وثاقت اسماعیل ثابت می شود. 2️⃣ مبنای دوم این است که تنها مشایخ بلا واسطه ی ابن قولویه مشمولِ این توثیق هستند. مبنایی که محقق ره در اواخر عمر به آن عدول نمود، همین مبنا است. (منهاج المصباح (التجارة)، ج 1، ص 461) و اینجا اسماعیل از مشایخ بلاواسطه نیست پس شهادت ابن قولویه شامل ایشان نمی شود. 3️⃣ مبنای سوم این است که شهادتِ ابن قولویه در مقدمه ی کتابش به این معناست که در هر باب از ابواب این کتاب حداقل یک حدیث صحیح و معتبر وجود دارد. به عبارت دیگر عناوین هر باب در این کتاب که متخذ از احادیث آن باب است، حجت است و از معصوم ع صادر شده است. این مبنا را آیت الله شیخ جواد ره بعد از عدول از مبنای اول اختیار نموده است. (قبسات من علم الرجال، ج 1، ص 91) و طبق این مبنا هم شهادت شامل اسماعیل نمی شود. 4️⃣ مبنای چهارم این است که شهادت ابن قولویه به این معناست که ایشان می گوید: روایات این کتاب را چون در کتب معتبر و مهم محدثان بزرگ و مورد اعتماد ذکر شده است، در این کتاب جمع آوری کرده ام. ظاهرا آیت الله (دام ظله) معتقد به این مبنا هستند. (قاعده لا ضرر و لا ضرار، ص 21 ـ 22) این مبنا هم شهادت شامل اسماعیل نمی شود. 5️⃣ مبنای پنجم و مورد قبول (استاد ) این است که ابن قولویه واسطه های بین خودش و منابعی که این روایات را از آن اخذ کرده است توثیق می کند، اما از آن کتابِ منبع به بعد را نه. به عبارت دیگر ابن قولویه می خواهد بگوید: «من شهادت می دهم که از ناحیه ی من تا آن منبع حدیثی، همه ی افراد ثقه هستند، اما از آن منبع تا معصوم (ع) را خودتان بررسی کنید». طبق این مبنا علاوه بر مشایخ بلا واسطه ی ابن قولویه، افراد دیگری که در سند ایشان تا منبع حدیثی قرار گرفته اند نیز توثیق می شوند. گاهی بین ابن قولویه و منبع حدیثی سه نفر واسطه هستند، گاهی دو نفر و گاهی یک نفر. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه حضرت استاد (سال 1397-1395) ... 🔗 @book_feghahat
💠بررسی کتاب اشعثیات 🔰حضرت استاد "دام ظله": ✅ ادله قائلین به عدم حجیت کتاب موجود جعفریات 🔶قائلین به عدم حجیت کتاب جعفریات موجود، دو اشکال بیان کرده اند: 🔴 اشكال اول: کتاب جعفریات موجود و کتابی که حاجی نوری «قدّس سرّه» در مستدرک الوسائل از او نقل می کند معتبر نیست زیرا معلوم نیست این همان کتابی است که اسماعیل بن موسی الکاظم «علیه السلام» یا محمد بن محمد الأشعث نگاشته و دخل و تصرفی در آن نشده باشد. 🔵 اشکال دوم: اگر فرض شود این کتاب موجود همان کتاب جعفریات نگاشته شده توسط اسماعیل بن موسی الکاظم «علیه السلام» یا محمد بن محمد الأشعث است اشکال می شود در سند این کتاب موسی بن اسماعیل واقع شده است و ایشان با وجود اینکه نوه امام کاظم «علیه السلام» می باشند مجهول الحال هستند یعنی در کتب رجالی راجع به ایشان مطلبی ذکر نشده است؛ بنابراین وثاقت و عدم وثاقت ایشان معلوم نیست و همچنین بعضی فرموده اند اگر مولف کتاب اسماعیل باشد ایشان هم که فرزند امام کاظم «علیه السلام» می باشند مجهول الحال هستند و لذا کتاب جعفریات از جهت سند اشکال دارد. 🟢 بنابراین دو اشکال ذکر شده، علی سبیل منع الخلوّ است یعنی ممکن است هر دو اشکال بیان شده وارد باشد و ممکن است یکی از دو اشکال وارد باشد. ✅ اشكال دوم: عدم وثاقت روات سند 🔷تقریب اول از اشکال دوم: مجهول بودن موسی بن اسماعيل بن موسی 🔶جواب به تقریب اول از اشکال دوم: وجوه وثاقت موسی بن اسماعيل 1️⃣وجه اول: اثبات وثاقت موسی با شهادت سيد بن طاووس سید ابن طاووس در کتاب اقبال، شهادت به عظیم الشانی سند کتاب تا موسی الکاظم داده است و این شهادت نه تنها اسماعیل بن موسی را توثیق می کند بلکه موسی بن اسماعیل را هم توثیق می کند و حتی برای محمد بن محمد الاشعث علاوه بر توثیق نجاشی شهادت دیگری است و شهادت سید بن طاووس محتمل الحس و الحدس است و با آن معامله شهادت حسی می شود بنابراین حجت است . 2️⃣وجه دوم: عدم قدح ابن غضايری ابن غضایری در ترجمه سهل بن احمد دیباجی می گوید سهل حدیث وضع می کند، اما آن روایاتی که از اشعثیات نقل می کند اشکالی به آن نیست و معتبر است؛ کأنّ قرینه خاصه ای وجود دارد که سهل روایت اشعثیات را وضع نکرده است و با توجه به اینکه ابن غضائری بسیار قدح می کند و روایات اشعثیات را قدح نکرده است معلوم می شود وثاقت سند این کتاب از واضحات بوده است. 🟩 پاسخ به وجه دوم: شهادت ابن غضايری بر عدم وضع از جانب سهل بن احمد ديباجی شهادت ابن غضائری بر صحت نقل سهل بن احمد دیباجی از اشعثیات، دلالت بر وثاقت موسی نمی کند بلکه فقط موید است زیرا ابن غضایری می گوید سهل نسبت به اشعثیات وضعی ندارد و در نقل امانت داری کرده است اما دلالتی بر صحت و حجیت اشعثیات نیست و آن را باید مستقلا بررسی کرد. 🔷تقریب دوم از اشکال دوم: مجهول بودن اسماعيل بن موسی بعضی فرموده اند اسماعیل بن موسی با اینکه فرزند امام معصوم است مجهول الحال است زیرا ما فرزندانی از ائمه مثل جعفر کذاب داریم بنابراین باید وثاقت آن ها مستقلا ثابت شود. نجاشی، محمد بن محمد الأشعث را توثیق کرده است اما برای موسی بن اسماعیل و اسماعیل هیچ توثیقی در کتب رجال وجود ندارد و فقط فرزند امام یا نوه ی امام هستند و فرزند و نوه ی امام بودن دلیل بر وثاقت نیست. 🔶جواب به تقریب دوم از اشکال دوم: وجوه وثاقت اسماعيل 1️⃣وجه اول: قرار گرفتن در اسناد کامل الزيارات نام جناب اسماعیل در اسناد کامل الزیارات آمده است و کسی که به خاطر شهادت ابن قولویه در مقدمه کتاب کامل الزیارات قائل بر وثاقت روات سند کامل الزیارات هست قائل به وثاقت اسماعیل هم می باشد و محقق خوئی در معجم رجال الحدیث بر اساس همین مبنا به وثاقت اسماعیل قائل می باشند. 🟥پاسخ به وجه اول : مبنايی بودن اين وجه 2️⃣وجه دوم: دستور امام به اسماعيل به نماز ميت بر صفوان رجال کشّی در احوالات صفوان بن یحیی روایت کرده است وقتی صفوان بن یحیی فوت کرد امام نهم ابوجعفر الثانی در سنه ی ،210 عموی خود یعنی اسماعیل بن موسی را برای خواندن نماز میت فرستادند، و با توجه به اینکه صفوان از مشایخ بزرگ و در بین اصحاب ائمه از اصحاب اجماع است و نماز میت، نماز جماعت است پس این دستور امام به اسماعیل خبر از عدالت ایشان می کند پس عمداً از کذب و دروغ گویی تحرّز دارد و سهو و نسیان هم به اصالة السلامة مادامی که خلاف او اشکار نشود ثابت می شود پس با ضمیمه کردن عدالتی که از این روایت استفاده می شود با اصاله السلامه وثاقت ایشان ثابث می شود و این وجه خوبی برای اثبات وثاقت اسماعیل هست . 📚 برگرفته از دروس خارج فقه حضرت استاد (سال 1397-1395) ... 🔗 @book_feghahat
هدایت شده از فقاهت
بسم الله الرحمن الرحیم 🔹 در ظلّ توجّهات و عنایات حضرت بقیه الله الاعظم (عجّل الله تعالی فرجه الشّریف) به اطّلاع عموم طلّاب و فضلای محترم می‌رساند: دروس خارج فقه و اصول حضرت آیت‌الله شب زنده دار (دامت برکاته)، از روز یک شنبه مورخ ۱۴۰۳/۰۶/۲۵ به شرح ذیل آغاز می‌گردد: 📘درس خارج اصول: 🔘 موضوع بحث: اصول عملیه/استصحاب/تنبیهات استصحاب/اصل مثبت/فروع فقهی اصل مثبت ⏰ زمان: ۹:۲۰ صبح 🕌 مکان: حرم مطهر/مسجد اعظم/شبستان ۴ 📔درس خارج فقه: 🔘 موضوع بحث: کتاب البیع/البیع الفضولی/تتمّهٔ بحث تنبیهات اجازه ⏰ زمان: ۱۰:۲۰صبح 🕌 مکان: حرم مطهر،مسجد اعظم/شبستان ۳ ❗️طلاب و فضلای محترم می توانند با مراجعه به درگاه آموزشی خود، دروس فوق را برای سال تحصیلی جدید انتخاب نمایند. @feghahat_ir
💠بررسی کتاب اشعثیات 🔰حضرت استاد "دام ظله": ✅ ادله قائلین به عدم حجیت کتاب موجود جعفریات 🔶قائلین به عدم حجیت کتاب جعفریات موجود، دو اشکال بیان کرده اند: 🔴 اشكال اول: کتاب جعفریات موجود و کتابی که حاجی نوری «قدّس سرّه» در مستدرک الوسائل از او نقل می کند معتبر نیست زیرا معلوم نیست این همان کتابی است که اسماعیل بن موسی الکاظم «علیه السلام» یا محمد بن محمد الأشعث نگاشته و دخل و تصرفی در آن نشده باشد. 🔵 اشکال دوم: اگر فرض شود این کتاب موجود همان کتاب جعفریات نگاشته شده توسط اسماعیل بن موسی الکاظم «علیه السلام» یا محمد بن محمد الأشعث است اشکال می شود در سند این کتاب موسی بن اسماعیل واقع شده است و ایشان با وجود اینکه نوه امام کاظم «علیه السلام» می باشند مجهول الحال هستند یعنی در کتب رجالی راجع به ایشان مطلبی ذکر نشده است؛ بنابراین وثاقت و عدم وثاقت ایشان معلوم نیست و همچنین بعضی فرموده اند اگر مولف کتاب اسماعیل باشد ایشان هم که فرزند امام کاظم «علیه السلام» می باشند مجهول الحال هستند و لذا کتاب جعفریات از جهت سند اشکال دارد. 🟢 بنابراین دو اشکال ذکر شده، علی سبیل منع الخلوّ است یعنی ممکن است هر دو اشکال بیان شده وارد باشد و ممکن است یکی از دو اشکال وارد باشد. ✅ اشكال دوم: عدم وثاقت روات سند 🔷تقریب اول از اشکال دوم: مجهول بودن موسی بن اسماعيل بن موسی 🔶جواب به تقریب اول از اشکال دوم: وجوه وثاقت موسی بن اسماعيل 1️⃣وجه اول: اثبات وثاقت موسی با شهادت سيد بن طاووس 2️⃣وجه دوم: عدم قدح ابن غضايری 🟩 پاسخ به وجه دوم: شهادت ابن غضايری بر عدم وضع از جانب سهل بن احمد ديباجی 🔷تقریب دوم از اشکال دوم: مجهول بودن اسماعيل بن موسی بعضی فرموده اند اسماعیل بن موسی با اینکه فرزند امام معصوم است مجهول الحال است زیرا ما فرزندانی از ائمه مثل جعفر کذاب داریم بنابراین باید وثاقت آن ها مستقلا ثابت شود. نجاشی، محمد بن محمد الأشعث را توثیق کرده است اما برای موسی بن اسماعیل و اسماعیل هیچ توثیقی در کتب رجال وجود ندارد و فقط فرزند امام یا نوه ی امام هستند و فرزند و نوه ی امام بودن دلیل بر وثاقت نیست. 🔶جواب به تقریب دوم از اشکال دوم: وجوه وثاقت اسماعيل 1️⃣وجه اول: قرار گرفتن در اسناد کامل الزيارات 🟥پاسخ به وجه اول : مبنايی بودن اين وجه 2️⃣وجه دوم: دستور امام به اسماعيل به نماز ميت بر صفوان رجال کشّی در احوالات صفوان بن یحیی روایت کرده است وقتی صفوان بن یحیی فوت کرد امام نهم ابوجعفر الثانی در سنه ی ،210 عموی خود یعنی اسماعیل بن موسی را برای خواندن نماز میت فرستادند، و با توجه به اینکه صفوان از مشایخ بزرگ و در بین اصحاب ائمه از اصحاب اجماع است و نماز میت، نماز جماعت است پس این دستور امام به اسماعیل خبر از عدالت ایشان می کند پس عمداً از کذب و دروغ گویی تحرّز دارد و سهو و نسیان هم به اصالة السلامة مادامی که خلاف او اشکار نشود ثابت می شود پس با ضمیمه کردن عدالتی که از این روایت استفاده می شود با اصاله السلامه وثاقت ایشان ثابث می شود و این وجه خوبی برای اثبات وثاقت اسماعیل هست . 🟧پاسخ به وجه دوم: اين روايت ثابت نيست محقق خوئی می فرمایند در سند خود روایتی که امام جواد «علیه السلام» ایشان را امام جماعت قرار دادند جعفر بن محمد بن اسماعیل است و ایشان توثیق نشده است بنابراین خود این روایت ثابت نشده است . اللهم اینکه ممکن است کسی بگوید نماز میت اصلا نماز نیست و دعا است و پشت فاسق هم اشکال ندارد ولی این در صورتی است که کسی این فتوا را بدهد ولی فقهاء معمولا چنین فتوایی نمی دهند. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه حضرت استاد (سال 1397-1395) ... 🔗 @book_feghahat
💠بررسی کتاب اشعثیات 🔰حضرت استاد "دام ظله": ✅ ادله قائلین به عدم حجیت کتاب موجود جعفریات 🔶قائلین به عدم حجیت کتاب جعفریات موجود، دو اشکال بیان کرده اند: 🔴 اشكال اول: کتاب جعفریات موجود و کتابی که حاجی نوری «قدّس سرّه» در مستدرک الوسائل از او نقل می کند معتبر نیست زیرا معلوم نیست این همان کتابی است که اسماعیل بن موسی الکاظم «علیه السلام» یا محمد بن محمد الأشعث نگاشته و دخل و تصرفی در آن نشده باشد. 🔵 اشکال دوم: اگر فرض شود این کتاب موجود همان کتاب جعفریات نگاشته شده توسط اسماعیل بن موسی الکاظم «علیه السلام» یا محمد بن محمد الأشعث است اشکال می شود در سند این کتاب موسی بن اسماعیل واقع شده است و ایشان با وجود اینکه نوه امام کاظم «علیه السلام» می باشند مجهول الحال هستند یعنی در کتب رجالی راجع به ایشان مطلبی ذکر نشده است؛ بنابراین وثاقت و عدم وثاقت ایشان معلوم نیست و همچنین بعضی فرموده اند اگر مولف کتاب اسماعیل باشد ایشان هم که فرزند امام کاظم «علیه السلام» می باشند مجهول الحال هستند و لذا کتاب جعفریات از جهت سند اشکال دارد. 🟢 بنابراین دو اشکال ذکر شده، علی سبیل منع الخلوّ است یعنی ممکن است هر دو اشکال بیان شده وارد باشد و ممکن است یکی از دو اشکال وارد باشد. ✅ اشكال دوم: عدم وثاقت روات سند 🔷تقریب اول از اشکال دوم: مجهول بودن موسی بن اسماعيل بن موسی 🔶جواب به تقریب اول از اشکال دوم: وجوه وثاقت موسی بن اسماعيل 1️⃣وجه اول: اثبات وثاقت موسی با شهادت سيد بن طاووس 2️⃣وجه دوم: عدم قدح ابن غضايری 🟩 پاسخ به وجه دوم: شهادت ابن غضايری بر عدم وضع از جانب سهل بن احمد ديباجی 🔷تقریب دوم از اشکال دوم: مجهول بودن اسماعيل بن موسی بعضی فرموده اند اسماعیل بن موسی با اینکه فرزند امام معصوم است مجهول الحال است زیرا ما فرزندانی از ائمه مثل جعفر کذاب داریم بنابراین باید وثاقت آن ها مستقلا ثابت شود. نجاشی، محمد بن محمد الأشعث را توثیق کرده است اما برای موسی بن اسماعیل و اسماعیل هیچ توثیقی در کتب رجال وجود ندارد و فقط فرزند امام یا نوه ی امام هستند و فرزند و نوه ی امام بودن دلیل بر وثاقت نیست. 🔶جواب به تقریب دوم از اشکال دوم: وجوه وثاقت اسماعيل 1️⃣وجه اول: قرار گرفتن در اسناد کامل الزيارات 🟥پاسخ به وجه اول : مبنايی بودن اين وجه 2️⃣وجه دوم: دستور امام به اسماعيل به نماز ميت بر صفوان رجال کشّی در احوالات صفوان بن یحیی روایت کرده است وقتی صفوان بن یحیی فوت کرد امام نهم ابوجعفر الثانی در سنه ی ،210 عموی خود یعنی اسماعیل بن موسی را برای خواندن نماز میت فرستادند، و با توجه به اینکه صفوان از مشایخ بزرگ و در بین اصحاب ائمه از اصحاب اجماع است و نماز میت، نماز جماعت است پس این دستور امام به اسماعیل خبر از عدالت ایشان می کند پس عمداً از کذب و دروغ گویی تحرّز دارد و سهو و نسیان هم به اصالة السلامة مادامی که خلاف او اشکار نشود ثابت می شود پس با ضمیمه کردن عدالتی که از این روایت استفاده می شود با اصاله السلامه وثاقت ایشان ثابث می شود و این وجه خوبی برای اثبات وثاقت اسماعیل هست . 🟧پاسخ به وجه دوم: اين روايت ثابت نيست محقق خوئی می فرمایند در سند خود روایتی که امام جواد «علیه السلام» ایشان را امام جماعت قرار دادند جعفر بن محمد بن اسماعیل است و ایشان توثیق نشده است بنابراین خود این روایت ثابت نشده است . اللهم اینکه ممکن است کسی بگوید نماز میت اصلا نماز نیست و دعا است و پشت فاسق هم اشکال ندارد ولی این در صورتی است که کسی این فتوا را بدهد ولی فقهاء معمولا چنین فتوایی نمی دهند. 3️⃣وجه سوم: عبارت شيخ مفيد شیخ مفید در ارشاد راجع به فرزندان موسی بن جعفر فرموده است: «أنّ لکلٍّ منهم فضالً و منقبتاً مشهوره» یعنی تمام فرزندان حضرت امام موسی بن جعفر «علیه السلام» دارای فضل و منقبت هستند و این مناقب و فضل آنها مشهور است و این بیان شیخ مفید برای فرزندان موس ی بن جعفر دلالت بر مدح آنها می کند. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه حضرت استاد (سال 1397-1395) ... 🔗 @book_feghahat
💠بررسی کتاب اشعثیات 🔰حضرت استاد "دام ظله": ✅ ادله قائلین به عدم حجیت کتاب موجود جعفریات 🔶قائلین به عدم حجیت کتاب جعفریات موجود، دو اشکال بیان کرده اند: 🔴 اشكال اول: کتاب جعفریات موجود و کتابی که حاجی نوری «قدّس سرّه» در مستدرک الوسائل از او نقل می کند معتبر نیست زیرا معلوم نیست این همان کتابی است که اسماعیل بن موسی الکاظم «علیه السلام» یا محمد بن محمد الأشعث نگاشته و دخل و تصرفی در آن نشده باشد. 🔵 اشکال دوم: اگر فرض شود این کتاب موجود همان کتاب جعفریات نگاشته شده توسط اسماعیل بن موسی الکاظم «علیه السلام» یا محمد بن محمد الأشعث است اشکال می شود در سند این کتاب موسی بن اسماعیل واقع شده است و ایشان با وجود اینکه نوه امام کاظم «علیه السلام» می باشند مجهول الحال هستند یعنی در کتب رجالی راجع به ایشان مطلبی ذکر نشده است؛ بنابراین وثاقت و عدم وثاقت ایشان معلوم نیست و همچنین بعضی فرموده اند اگر مولف کتاب اسماعیل باشد ایشان هم که فرزند امام کاظم «علیه السلام» می باشند مجهول الحال هستند و لذا کتاب جعفریات از جهت سند اشکال دارد. 🔷تقریب اول از اشکال دوم: مجهول بودن موسی بن اسماعيل بن موسی 🔶جواب به تقریب اول از اشکال دوم: وجوه وثاقت موسی بن اسماعيل 1️⃣وجه اول: اثبات وثاقت موسی با شهادت سيد بن طاووس 2️⃣وجه دوم: عدم قدح ابن غضايری 🟩 پاسخ به وجه دوم: شهادت ابن غضايری بر عدم وضع از جانب سهل بن احمد ديباجی 🔷تقریب دوم از اشکال دوم: مجهول بودن اسماعيل بن موسی 🔶جواب به تقریب دوم از اشکال دوم: وجوه وثاقت اسماعيل 1️⃣وجه اول: قرار گرفتن در اسناد کامل الزيارات 🟥پاسخ به وجه اول : مبنايی بودن اين وجه 2️⃣وجه دوم: دستور امام به اسماعيل به نماز ميت بر صفوان 🟧پاسخ به وجه دوم: اين روايت ثابت نيست 3️⃣وجه سوم: عبارت شيخ مفيد شیخ مفید در ارشاد راجع به فرزندان موسی بن جعفر فرموده است: «أنّ لکلٍّ منهم فضالً و منقبتاً مشهوره» یعنی تمام فرزندان حضرت امام موسی بن جعفر «علیه السلام» دارای فضل و منقبت هستند و این مناقب و فضل آنها مشهور است و این بیان شیخ مفید برای فرزندان موس ی بن جعفر دلالت بر مدح آنها می کند. 🟫اشكال محقق تستری به وجه سوم: عبارت شیخ مفید دلالت بر توثيق ندارد محقق تستری در قاموس الرجال و محقق خوئی در این وجه مناقشه کردند و فرموده اند این بیان شیخ مفید بر وثاقت دلالت نمی کند. محقق تستری میفرماید ظاهراً این که می فرماید «لهم فضلٌ و منقبةٌ مشهوره»، مقصود منقبت انسانی است و به قرینه اینکه عباس و ابراهیم و زید از فرزندان حضرت موسی بن جعفر هستند منقبت دینی نمی باشد؛ زیرا اینها منقبت دینی نداشتند. بعضی از فرزندان امام، علی ما نُسبَ الیهم برای حضرت موسی بن جعفر سعایت کردند و بعضی از گرفتاری های زندان حضرت موسی بن جعفر را به خاطر سعایت همین فرزندان نزد هارون نقل کرده اند و خبر رسیدن وجوهات بسیار و محبوبیت امام را به هارون و مامون می دادند. و آنها هم از قدرت امام می ترسیدند و مزاحمت ایجاد می کردند و اگر منقبت در کلام محقق تستری منقبت دینی باشد باید این موارد عدیده را خارج کرد. مرحوم محقق خوئی درباره عبارت شیخ مفید میگوید: «لا دلالة فیها علی الوثاقه و لا علی الحسن» یعنی کلام شیخ مفید نه تنها بر توثیق بلکه دلالت بر حسن هم نمی کند. شاید این منقبت اعم از دینی و غیر دینی باشد یعنی یکی از فرزندان امام منقبت دینی دارد و یکی از آنها منقبت علمی دارد و دیگری منقبت شجاعت دارد و یکی هم جمیع منقبت ها را دارد بنابراین این عبارت دلالت بر توثیق نمی کند پس قبول وجه سوم هم مشکل است. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه حضرت استاد (سال 1397-1395) ... 🔗 @book_feghahat
هدایت شده از فقاهت
▪️انا للّه و انا الیه راجعون▪️ با تسلیت ایام حزن آل الله علیهم السلام ، با تأثر فراوان ، درگذشت دلباختهٔ خاندان عصمت علیهم السلام، بانوی صالحه و مادری مهربان، مرحومهٔ مغفوره ▪️حاجیه خانم اسلامیان ▪️ متعلقهٔ عالم ربانی مرحوم حجة الاسلام و المسلمین حاج سید حسین سبحانی و صبيهٔ مرحوم حاج عبدالحسین اسلامیان ام زوجه حضرت آیت الله شب زنده دار (دام ظله) را به اطلاع می رساند. 🔘 مراسم تشییع: پنج شنبه، ١۴٠٣/٠۶/١۵ ساعت ۹:٣٠ صبح، از مسجد مسلم بن عقيل عليه السلام واقع در بلوار شهید روحانی، نبش کوچهٔ ٢ (مقابل گلزار)، به طرف گلزار شهداء علی بن جعفر عليهما السلام 🔘 مراسم ختم (آقایان و بانوان) : عصر همان روز ساعت ١۶/۳۰ الی ١٨ در مسجد حضرت جواد الأئمة عليه السلام واقع در خیابان باجک کوچه ٣٣ 🔘 مراسم سوم و هفتم (آقایان و بانوان): روز یکشنبه ١۴٠٣/٠۶/١٨ ساعت ١۶/۳۰ الی ١٨ در مسجد حضرت جواد الأئمة عليه السلام، برگزار میگردد. @feghahat_ir
💠بررسی کتاب اشعثیات 🔰حضرت استاد "دام ظله": ✅ ادله قائلین به عدم حجیت کتاب موجود جعفریات 🔶قائلین به عدم حجیت کتاب جعفریات موجود، دو اشکال بیان کرده اند: 🔴 اشكال اول: کتاب جعفریات موجود و کتابی که حاجی نوری «قدّس سرّه» در مستدرک الوسائل از او نقل می کند معتبر نیست زیرا معلوم نیست این همان کتابی است که اسماعیل بن موسی الکاظم «علیه السلام» یا محمد بن محمد الأشعث نگاشته و دخل و تصرفی در آن نشده باشد. 🔵 اشکال دوم: اگر فرض شود این کتاب موجود همان کتاب جعفریات نگاشته شده توسط اسماعیل بن موسی الکاظم «علیه السلام» یا محمد بن محمد الأشعث است اشکال می شود در سند این کتاب موسی بن اسماعیل واقع شده است و ایشان با وجود اینکه نوه امام کاظم «علیه السلام» می باشند مجهول الحال هستند یعنی در کتب رجالی راجع به ایشان مطلبی ذکر نشده است؛ بنابراین وثاقت و عدم وثاقت ایشان معلوم نیست و همچنین بعضی فرموده اند اگر مولف کتاب اسماعیل باشد ایشان هم که فرزند امام کاظم «علیه السلام» می باشند مجهول الحال هستند و لذا کتاب جعفریات از جهت سند اشکال دارد. 🔷تقریب اول از اشکال دوم: مجهول بودن موسی بن اسماعيل بن موسی 🔶جواب به تقریب اول از اشکال دوم: وجوه وثاقت موسی بن اسماعيل 1️⃣وجه اول: اثبات وثاقت موسی با شهادت سيد بن طاووس 2️⃣وجه دوم: عدم قدح ابن غضايری 🟩 پاسخ به وجه دوم: شهادت ابن غضايری بر عدم وضع از جانب سهل بن احمد ديباجی 🔷تقریب دوم از اشکال دوم: مجهول بودن اسماعيل بن موسی 🔶جواب به تقریب دوم از اشکال دوم: وجوه وثاقت اسماعيل 1️⃣وجه اول: قرار گرفتن در اسناد کامل الزيارات 🟥پاسخ به وجه اول : مبنايی بودن اين وجه 2️⃣وجه دوم: دستور امام به اسماعيل به نماز ميت بر صفوان 🟧پاسخ به وجه دوم: اين روايت ثابت نيست 3️⃣وجه سوم: عبارت شيخ مفيد شیخ مفید در ارشاد راجع به فرزندان موسی بن جعفر فرموده است: «أنّ لکلٍّ منهم فضالً و منقبتاً مشهوره» یعنی تمام فرزندان حضرت امام موسی بن جعفر «علیه السلام» دارای فضل و منقبت هستند و این مناقب و فضل آنها مشهور است و این بیان شیخ مفید برای فرزندان موس ی بن جعفر دلالت بر مدح آنها می کند. 🟫اشكال محقق تستری به وجه سوم: عبارت شیخ مفید دلالت بر توثيق ندارد محقق تستری در قاموس الرجال و محقق خوئی در این وجه مناقشه کردند و فرموده اند این بیان شیخ مفید بر وثاقت دلالت نمی کند. محقق تستری میفرماید ظاهراً این که می فرماید «لهم فضلٌ و منقبةٌ مشهوره»، مقصود منقبت انسانی است و به قرینه اینکه عباس و ابراهیم و زید از فرزندان حضرت موسی بن جعفر هستند منقبت دینی نمی باشد؛ زیرا اینها منقبت دینی نداشتند. بعضی از فرزندان امام، علی ما نُسبَ الیهم برای حضرت موسی بن جعفر سعایت کردند و بعضی از گرفتاری های زندان حضرت موسی بن جعفر را به خاطر سعایت همین فرزندان نزد هارون نقل کرده اند و خبر رسیدن وجوهات بسیار و محبوبیت امام را به هارون و مامون می دادند. و آنها هم از قدرت امام می ترسیدند و مزاحمت ایجاد می کردند و اگر منقبت در کلام محقق تستری منقبت دینی باشد باید این موارد عدیده را خارج کرد. مرحوم محقق خوئی درباره عبارت شیخ مفید میگوید: «لا دلالة فیها علی الوثاقه و لا علی الحسن» یعنی کلام شیخ مفید نه تنها بر توثیق بلکه دلالت بر حسن هم نمی کند. شاید این منقبت اعم از دینی و غیر دینی باشد یعنی یکی از فرزندان امام منقبت دینی دارد و یکی از آنها منقبت علمی دارد و دیگری منقبت شجاعت دارد و یکی هم جمیع منقبت ها را دارد بنابراین این عبارت دلالت بر توثیق نمی کند پس قبول وجه سوم هم مشکل است. 4️⃣وجه چهارم: شهادت سيد بن طاووس مرحوم حاجی نوری در خاتمه مستدرک، شهادت سید بن طاووس را برای وثاقت اسماعیل بیان کرده است، و عبارت سید ابن طاووس در اقبال عبارت است از: «رأیتُ و رُوّیتُ من کتاب الجعفریات و هی الف حدیث بإسنادٍ واحدٍ عظیم الشأن الی مولانا موسی بن جعفر عن مولانا جعفر بن محمد عن مولانا محمد بن علی عن مولانا علی بن الحسین عن مولانا الحسین بن علی عن مولانا علی بن ابی طالب علیهم السالم قال لاتقولوا رمضان» سید بن طاووس این سند را عظیم الشأن توصیف فرموده است و حداقل این عظیم الشأن بودن سند به تناسب حکم و موضوع ، واجد شرایط صحت بودن است و یکی از شرایط صحت وثاقت روات است علاوه بر این که تعبیر سید بن طاووس فراتر از وثاقت را دلالت می کند یعنی روات سند در نهایت وثاقت و عدالت و امانت و درستی بودند؛ بنابراین جناب ابن طاووس شهادت می دهد این سند الی موسی بن جعفر ، سند عظیم الشأنی است و عظیم الشان بودن سند با وثاقت و امانت و اعتبار ملازمه ی قطعیه دارد 📚 برگرفته از دروس خارج فقه حضرت استاد (سال 1397-1395) ... 🔗 @book_feghahat
💠بررسی کتاب اشعثیات 🔰حضرت استاد "دام ظله": ✅ ادله قائلین به عدم حجیت کتاب موجود جعفریات 🔶قائلین به عدم حجیت کتاب جعفریات موجود، دو اشکال بیان کرده اند: 🔴 اشكال اول: کتاب جعفریات موجود و کتابی که حاجی نوری «قدّس سرّه» در مستدرک الوسائل از او نقل می کند معتبر نیست زیرا معلوم نیست این همان کتابی است که اسماعیل بن موسی الکاظم «علیه السلام» یا محمد بن محمد الأشعث نگاشته و دخل و تصرفی در آن نشده باشد. 🔵 اشکال دوم: اگر فرض شود این کتاب موجود همان کتاب جعفریات نگاشته شده توسط اسماعیل بن موسی الکاظم «علیه السلام» یا محمد بن محمد الأشعث است اشکال می شود در سند این کتاب موسی بن اسماعیل واقع شده است و ایشان با وجود اینکه نوه امام کاظم «علیه السلام» می باشند مجهول الحال هستند یعنی در کتب رجالی راجع به ایشان مطلبی ذکر نشده است؛ بنابراین وثاقت و عدم وثاقت ایشان معلوم نیست و همچنین بعضی فرموده اند اگر مولف کتاب اسماعیل باشد ایشان هم که فرزند امام کاظم «علیه السلام» می باشند مجهول الحال هستند و لذا کتاب جعفریات از جهت سند اشکال دارد. 🔷تقریب اول از اشکال دوم: مجهول بودن موسی بن اسماعيل بن موسی 🔶جواب به تقریب اول از اشکال دوم: وجوه وثاقت موسی بن اسماعيل 1️⃣وجه اول: اثبات وثاقت موسی با شهادت سيد بن طاووس 2️⃣وجه دوم: عدم قدح ابن غضايری 🟩 پاسخ به وجه دوم: شهادت ابن غضايری بر عدم وضع از جانب سهل بن احمد ديباجی 🔷تقریب دوم از اشکال دوم: مجهول بودن اسماعيل بن موسی 🔶جواب به تقریب دوم از اشکال دوم: وجوه وثاقت اسماعيل 1️⃣وجه اول: قرار گرفتن در اسناد کامل الزيارات 🟥پاسخ به وجه اول : مبنايی بودن اين وجه 2️⃣وجه دوم: دستور امام به اسماعيل به نماز ميت بر صفوان 🟧پاسخ به وجه دوم: اين روايت ثابت نيست 3️⃣وجه سوم: عبارت شيخ مفيد شیخ مفید در ارشاد راجع به فرزندان موسی بن جعفر فرموده است: «أنّ لکلٍّ منهم فضالً و منقبتاً مشهوره» یعنی تمام فرزندان حضرت امام موسی بن جعفر «علیه السلام» دارای فضل و منقبت هستند و این مناقب و فضل آنها مشهور است و این بیان شیخ مفید برای فرزندان موس ی بن جعفر دلالت بر مدح آنها می کند. 🟫اشكال محقق تستری به وجه سوم: عبارت شیخ مفید دلالت بر توثيق ندارد 4️⃣وجه چهارم: شهادت سيد بن طاووس مرحوم حاجی نوری در خاتمه مستدرک، شهادت سید بن طاووس را برای وثاقت اسماعیل بیان کرده است، و عبارت سید ابن طاووس در اقبال عبارت است از: «رأیتُ و رُوّیتُ من کتاب الجعفریات و هی الف حدیث بإسنادٍ واحدٍ عظیم الشأن الی مولانا موسی بن جعفر عن مولانا جعفر بن محمد عن مولانا محمد بن علی عن مولانا علی بن الحسین عن مولانا الحسین بن علی عن مولانا علی بن ابی طالب علیهم السالم قال لاتقولوا رمضان» سید بن طاووس این سند را عظیم الشأن توصیف فرموده است و حداقل این عظیم الشأن بودن سند به تناسب حکم و موضوع ، واجد شرایط صحت بودن است و یکی از شرایط صحت وثاقت روات است علاوه بر این که تعبیر سید بن طاووس فراتر از وثاقت را دلالت می کند یعنی روات سند در نهایت وثاقت و عدالت و امانت و درستی بودند؛ بنابراین جناب ابن طاووس شهادت می دهد این سند الی موسی بن جعفر ، سند عظیم الشأنی است و عظیم الشان بودن سند با وثاقت و امانت و اعتبار ملازمه ی قطعیه دارد. 🟧اشكال اول به وجه چهارم: توصيف به لحاظ حضرات معصومين است توصیف سید بن طاووس به لحاظ طبقه ی فوق است یعنی به لحاظ موسی بن جعفر، چون موسی بن جعفر هم از پدر بزرگوارشان امام صادق، ایشان از امام باقر و ایشان از علی بن الحسین و ایشان از حسین بن علی و ایشان از علی بن ابیطالب نقل می کند. 🟩جواب به اشكال اول : الی موسی بن جعفر دارد توهّمٌ اینکه بیان سید بن طاووس نسبت به طبقه فوقانی است عجیب می باشد ، زیرا ایشان فرموده «باسنادٍ واحدٍ عظیم الشأن الی»، یعنی ایشان سند به موسی بن جعفر را عظیم الشأن گفته است و بعد آن به موسی بن جعفر نیست بلکه به علی بن ابی طالب است پس بنابراین آن چه که به «الی موسی بن جعفر» است: «محمد بن محمد الأشعث، موسی بن اسماعیل، اسماعیل بن موسی بن جعفر» می باشد. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه حضرت استاد (سال 1397-1395) ... 🔗 @book_feghahat
💠بررسی کتاب اشعثیات 🔰حضرت استاد "دام ظله": ✅ ادله قائلین به عدم حجیت کتاب موجود جعفریات 🔶قائلین به عدم حجیت کتاب جعفریات موجود، دو اشکال بیان کرده اند: 🔴 اشكال اول: کتاب جعفریات موجود و کتابی که حاجی نوری «قدّس سرّه» در مستدرک الوسائل از او نقل می کند معتبر نیست زیرا معلوم نیست این همان کتابی است که اسماعیل بن موسی الکاظم «علیه السلام» یا محمد بن محمد الأشعث نگاشته و دخل و تصرفی در آن نشده باشد. 🔵 اشکال دوم: اگر فرض شود این کتاب موجود همان کتاب جعفریات نگاشته شده توسط اسماعیل بن موسی الکاظم «علیه السلام» یا محمد بن محمد الأشعث است اشکال می شود در سند این کتاب موسی بن اسماعیل واقع شده است و ایشان با وجود اینکه نوه امام کاظم «علیه السلام» می باشند مجهول الحال هستند یعنی در کتب رجالی راجع به ایشان مطلبی ذکر نشده است؛ بنابراین وثاقت و عدم وثاقت ایشان معلوم نیست و همچنین بعضی فرموده اند اگر مولف کتاب اسماعیل باشد ایشان هم که فرزند امام کاظم «علیه السلام» می باشند مجهول الحال هستند و لذا کتاب جعفریات از جهت سند اشکال دارد. 🔷تقریب اول از اشکال دوم: مجهول بودن موسی بن اسماعيل بن موسی 🔶جواب به تقریب اول از اشکال دوم: وجوه وثاقت موسی بن اسماعيل 1️⃣وجه اول: اثبات وثاقت موسی با شهادت سيد بن طاووس 2️⃣وجه دوم: عدم قدح ابن غضايری 🟩 پاسخ به وجه دوم: شهادت ابن غضايری بر عدم وضع از جانب سهل بن احمد ديباجی 🔷تقریب دوم از اشکال دوم: مجهول بودن اسماعيل بن موسی 🔶جواب به تقریب دوم از اشکال دوم: وجوه وثاقت اسماعيل 1️⃣وجه اول: قرار گرفتن در اسناد کامل الزيارات 🟥پاسخ به وجه اول : مبنايی بودن اين وجه 2️⃣وجه دوم: دستور امام به اسماعيل به نماز ميت بر صفوان 🟧پاسخ به وجه دوم: اين روايت ثابت نيست 3️⃣وجه سوم: عبارت شيخ مفيد شیخ مفید در ارشاد راجع به فرزندان موسی بن جعفر فرموده است: «أنّ لکلٍّ منهم فضالً و منقبتاً مشهوره» یعنی تمام فرزندان حضرت امام موسی بن جعفر «علیه السلام» دارای فضل و منقبت هستند و این مناقب و فضل آنها مشهور است و این بیان شیخ مفید برای فرزندان موس ی بن جعفر دلالت بر مدح آنها می کند. 🟫اشكال محقق تستری به وجه سوم: عبارت شیخ مفید دلالت بر توثيق ندارد 4️⃣وجه چهارم: شهادت سيد بن طاووس 🟧اشكال اول به وجه چهارم: توصيف به لحاظ حضرات معصومين است توصیف سید بن طاووس به لحاظ طبقه ی فوق است یعنی به لحاظ موسی بن جعفر، چون موسی بن جعفر هم از پدر بزرگوارشان امام صادق، ایشان از امام باقر و ایشان از علی بن الحسین و ایشان از حسین بن علی و ایشان از علی بن ابیطالب نقل می کند. 🟩جواب به اشكال اول : الی موسی بن جعفر دارد توهّمٌ اینکه بیان سید بن طاووس نسبت به طبقه فوقانی است عجیب می باشد ، زیرا ایشان فرموده «باسنادٍ واحدٍ عظیم الشأن الی»، یعنی ایشان سند به موسی بن جعفر را عظیم الشأن گفته است و بعد آن به موسی بن جعفر نیست بلکه به علی بن ابی طالب است پس بنابراین آن چه که به «الی موسی بن جعفر» است: «محمد بن محمد الأشعث، موسی بن اسماعیل، اسماعیل بن موسی بن جعفر» می باشد. 🟪اشكال دوم به وجه چهارم: سيد بن طاووس از متاخرين است محقق خوئی توثیقات ابن طاووس را قبول ندارد چون ایشان از متأخّرین هستند و بر اساس اجتهادشان توثیق کرده است و این حجت نمی باشد به خلاف توثیق متقدمین که بالحس می باشد و حجت است . قائلین به مسلک محقق خویی ، توثیق سید بن طاووس را کافی نمی دانند زیرا توثیق ایشان را بر اساس اجتهادش می دانند و اجتهاد ایشان برای ما حجت نیست مگر برای کسی که در رجال قائل به جواز تقلید باشد یعنی یک مجتهد در مسائل رجالی می تواند تقلید کند و در فقه بر اساس آن فتوا دهد و نام این اجتهاد را اجتهاد متوسط می گویند و در باب اجتهاد و تقلید عروه الوثقی هم مطرح است و عده ای مانند محقق خوئی قائل به جواز این اجتهاد هستند ولی تقلید از چنین مجتهدی دیگران را جائز نمی دانند. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه حضرت استاد (سال 1397-1395) ... 🔗 @book_feghahat
◾️مراسم سومین روز ارتحال حاجیه خانم اسلامیان ( آقایان و بانوان ) ▪️متعلقهٔ عالم ربانی مرحوم حجة الاسلام و المسلمین حاج سید حسین سبحانی ▪️صبيهٔ مرحوم حاج عبدالحسین اسلامیان ▪️ام الزوجه حضرت آیت الله شب زنده دار (دام ظله)زمان:یکشنبه ۱۸ شهريورماه ساعت:۱۸-۱۶:۳۰ عصر 🕌 مکان: مسجد حضرت امام جوادالائمه(علیه السلام )خیابان باجک اول، کوچه ۳۳ 📌موقعیت مکانی جلسه: https://nshn.ir/fdrbs4_nexvjXW @feghahat_ir
💠بررسی کتاب اشعثیات 🔰حضرت استاد "دام ظله": ✅ ادله قائلین به عدم حجیت کتاب موجود جعفریات 🔶قائلین به عدم حجیت کتاب جعفریات موجود، دو اشکال بیان کرده اند: 🔴 اشكال اول: کتاب جعفریات موجود و کتابی که حاجی نوری «قدّس سرّه» در مستدرک الوسائل از او نقل می کند معتبر نیست زیرا معلوم نیست این همان کتابی است که اسماعیل بن موسی الکاظم «علیه السلام» یا محمد بن محمد الأشعث نگاشته و دخل و تصرفی در آن نشده باشد. 🔵 اشکال دوم: اگر فرض شود این کتاب موجود همان کتاب جعفریات نگاشته شده توسط اسماعیل بن موسی الکاظم «علیه السلام» یا محمد بن محمد الأشعث است اشکال می شود در سند این کتاب موسی بن اسماعیل واقع شده است و ایشان با وجود اینکه نوه امام کاظم «علیه السلام» می باشند مجهول الحال هستند یعنی در کتب رجالی راجع به ایشان مطلبی ذکر نشده است؛ بنابراین وثاقت و عدم وثاقت ایشان معلوم نیست و همچنین بعضی فرموده اند اگر مولف کتاب اسماعیل باشد ایشان هم که فرزند امام کاظم «علیه السلام» می باشند مجهول الحال هستند و لذا کتاب جعفریات از جهت سند اشکال دارد. 🔷تقریب اول از اشکال دوم: مجهول بودن موسی بن اسماعيل بن موسی 🔶جواب به تقریب اول از اشکال دوم: وجوه وثاقت موسی بن اسماعيل 1️⃣وجه اول: اثبات وثاقت موسی با شهادت سيد بن طاووس 2️⃣وجه دوم: عدم قدح ابن غضايری 🟩 پاسخ به وجه دوم: شهادت ابن غضايری بر عدم وضع از جانب سهل بن احمد ديباجی 🔷تقریب دوم از اشکال دوم: مجهول بودن اسماعيل بن موسی 🔶جواب به تقریب دوم از اشکال دوم: وجوه وثاقت اسماعيل 1️⃣وجه اول: قرار گرفتن در اسناد کامل الزيارات 🟥پاسخ به وجه اول : مبنايی بودن اين وجه 2️⃣وجه دوم: دستور امام به اسماعيل به نماز ميت بر صفوان 🟧پاسخ به وجه دوم: اين روايت ثابت نيست 3️⃣وجه سوم: عبارت شيخ مفيد شیخ مفید در ارشاد راجع به فرزندان موسی بن جعفر فرموده است: «أنّ لکلٍّ منهم فضالً و منقبتاً مشهوره» یعنی تمام فرزندان حضرت امام موسی بن جعفر «علیه السلام» دارای فضل و منقبت هستند و این مناقب و فضل آنها مشهور است و این بیان شیخ مفید برای فرزندان موس ی بن جعفر دلالت بر مدح آنها می کند. 🟫اشكال محقق تستری به وجه سوم: عبارت شیخ مفید دلالت بر توثيق ندارد 4️⃣وجه چهارم: شهادت سيد بن طاووس 🟧اشكال اول به وجه چهارم: توصيف به لحاظ حضرات معصومين است 🟩جواب به اشكال اول : الی موسی بن جعفر دارد 🟪اشكال دوم به وجه چهارم: سيد بن طاووس از متاخرين است محقق خوئی توثیقات ابن طاووس را قبول ندارد چون ایشان از متأخّرین هستند و بر اساس اجتهادشان توثیق کرده است و این حجت نمی باشد به خلاف توثیق متقدمین که بالحس می باشد و حجت است . قائلین به مسلک محقق خویی ، توثیق سید بن طاووس را کافی نمی دانند زیرا توثیق ایشان را بر اساس اجتهادش می دانند و اجتهاد ایشان برای ما حجت نیست مگر برای کسی که در رجال قائل به جواز تقلید باشد یعنی یک مجتهد در مسائل رجالی می تواند تقلید کند و در فقه بر اساس آن فتوا دهد و نام این اجتهاد را اجتهاد متوسط می گویند و در باب اجتهاد و تقلید عروه الوثقی هم مطرح است و عده ای مانند محقق خوئی قائل به جواز این اجتهاد هستند ولی تقلید از چنین مجتهدی دیگران را جائز نمی دانند. 🟫جواب به اشكال دوم: محتمل الحس و الحدس بودن شهادت سيد بن طاووس در جواب محقق خویی گفته می شود همان بیانی که ایشان برای اعتبار توثیقات نجاشی و شیخ طوسی و برقی می فرمایند در عصر سید بن طاووس و به تبع ایشان علامه و ابن داوود وجود دارد. محقق خویی توثیقات نجاشی و شیخ طوسی و برقی را با فاصله ی گاهی چهار قرن با کسی که توثیق و جرح می شود با توجه به شرایط آن زمان خبر محتمل الحس و الحدس می داند و این خبر حجت است . شرایط زمان نجاشی و شیخ طوسی و برقی که خبرشان محتمل الحس و الحدس می باشد عبارت است از: 1️⃣ در زمان نجاشی و شیخ طوسی درباره احوالات روات کتب متعددی وجود داشته است و محقق آقا بزرگ تهرانی در کتاب خود به نام «مصفّی المقال فی مصنّفی علم الرجال» می گوید در آن زمان صد کتاب رجالی بوده است پس بنابراین فقهای ما و رجالیون برای این که بفهمند احوالات هر شخصی چگونه بوده است منابع فراوان در دسترس داشته اند. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه حضرت استاد (سال 1397-1395) ... 🔗 @book_feghahat
💠بررسی کتاب اشعثیات 🔰حضرت استاد "دام ظله": ✅ ادله قائلین به عدم حجیت کتاب موجود جعفریات 🔶قائلین به عدم حجیت کتاب جعفریات موجود، دو اشکال بیان کرده اند: 🔴 اشكال اول: کتاب جعفریات موجود و کتابی که حاجی نوری «قدّس سرّه» در مستدرک الوسائل از او نقل می کند معتبر نیست زیرا معلوم نیست این همان کتابی است که اسماعیل بن موسی الکاظم «علیه السلام» یا محمد بن محمد الأشعث نگاشته و دخل و تصرفی در آن نشده باشد. 🔵 اشکال دوم: اگر فرض شود این کتاب موجود همان کتاب جعفریات نگاشته شده توسط اسماعیل بن موسی الکاظم «علیه السلام» یا محمد بن محمد الأشعث است اشکال می شود در سند این کتاب موسی بن اسماعیل واقع شده است و ایشان با وجود اینکه نوه امام کاظم «علیه السلام» می باشند مجهول الحال هستند یعنی در کتب رجالی راجع به ایشان مطلبی ذکر نشده است؛ بنابراین وثاقت و عدم وثاقت ایشان معلوم نیست و همچنین بعضی فرموده اند اگر مولف کتاب اسماعیل باشد ایشان هم که فرزند امام کاظم «علیه السلام» می باشند مجهول الحال هستند و لذا کتاب جعفریات از جهت سند اشکال دارد. 🔷تقریب اول از اشکال دوم: مجهول بودن موسی بن اسماعيل بن موسی 🔶جواب به تقریب اول از اشکال دوم: وجوه وثاقت موسی بن اسماعيل 1️⃣وجه اول: اثبات وثاقت موسی با شهادت سيد بن طاووس 2️⃣وجه دوم: عدم قدح ابن غضايری 🟩 پاسخ به وجه دوم: شهادت ابن غضايری بر عدم وضع از جانب سهل بن احمد ديباجی 🔷تقریب دوم از اشکال دوم: مجهول بودن اسماعيل بن موسی 🔶جواب به تقریب دوم از اشکال دوم: وجوه وثاقت اسماعيل 1️⃣وجه اول: قرار گرفتن در اسناد کامل الزيارات 🟥پاسخ به وجه اول : مبنايی بودن اين وجه 2️⃣وجه دوم: دستور امام به اسماعيل به نماز ميت بر صفوان 🟧پاسخ به وجه دوم: اين روايت ثابت نيست 3️⃣وجه سوم: عبارت شيخ مفيد شیخ مفید در ارشاد راجع به فرزندان موسی بن جعفر فرموده است: «أنّ لکلٍّ منهم فضالً و منقبتاً مشهوره» یعنی تمام فرزندان حضرت امام موسی بن جعفر «علیه السلام» دارای فضل و منقبت هستند و این مناقب و فضل آنها مشهور است و این بیان شیخ مفید برای فرزندان موس ی بن جعفر دلالت بر مدح آنها می کند. 🟫اشكال محقق تستری به وجه سوم: عبارت شیخ مفید دلالت بر توثيق ندارد 4️⃣وجه چهارم: شهادت سيد بن طاووس 🟧اشكال اول به وجه چهارم: توصيف به لحاظ حضرات معصومين است 🟩جواب به اشكال اول : الی موسی بن جعفر دارد 🟪اشكال دوم به وجه چهارم: سيد بن طاووس از متاخرين است. 🟫جواب به اشكال دوم: محتمل الحس و الحدس بودن شهادت سيد بن طاووس در جواب محقق خویی گفته می شود همان بیانی که ایشان برای اعتبار توثیقات نجاشی و شیخ طوسی و برقی می فرمایند در عصر سید بن طاووس و به تبع ایشان علامه و ابن داوود وجود دارد. محقق خویی توثیقات نجاشی و شیخ طوسی و برقی را با فاصله ی گاهی چهار قرن با کسی که توثیق و جرح می شود با توجه به شرایط آن زمان خبر محتمل الحس و الحدس می داند و این خبر حجت است . شرایط زمان نجاشی و شیخ طوسی و برقی که خبرشان محتمل الحس و الحدس می باشد عبارت است از: 1️⃣ در زمان نجاشی و شیخ طوسی درباره احوالات روات کتب متعددی وجود داشته است و محقق آقا بزرگ تهرانی در کتاب خود به نام «مصفّی المقال فی مصنّفی علم الرجال» می گوید در آن زمان صد کتاب رجالی بوده است پس بنابراین فقهای ما و رجالیون برای این که بفهمند احوالات هر شخصی چگونه بوده است منابع فراوان در دسترس داشته اند. 2️⃣چون برای عمل کردن به روایات، احوالات روات نیاز بوده است در حوزه های علمیه احوالات اشخاص سینه به سینه از استاد به شاگرد و از شاگرد به شاگرد نقل می شده است کما اینکه در زمان ما همه می دانیم میرزای قمی «قدس سره» از اعاظم فقها بوده و ا ین را حدس نمی زنیم بلکه سینه به سینه از اساتیدمان شنیدیم و در این کتاب و در آن کتاب، آن ها از اساتید قبلشان، آن ها از قبلی هایشان، تا زمان معاصرین جناب میرزای قمی «قدس سره» احوالات ایشان نقل شده است بنابراین توثیقات نجاشی و شیخ طوسی را خبر محتمل الحس و الحدس می داند و این خبر حجت است . همچنین نظیر این بیان در مورد سید بن طاووس می باشد از جمله شواهد آن اینکه اولا بسیاری از آن کتابها در کتابخانه ی جناب ابن طاووس وجود داشته اند که بعضی از مستشرقین راجع به کتابخانه ی ابن طاووس یک کتاب قطور نوشتند و ثانیاً کتاب سعد الصعود سید ابن طاووس که الان وجود دارد و در این کتاب، از کتب فراوانی گلچین کرده و بخشی از آن کتابها در زمان ما اثری نیست. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه حضرت استاد (سال 1397-1395) ... 🔗 @book_feghahat
📚 آثار منتشر شده حضرت استاد «دام ظله»: 🔻رجال: 📗کافی شریف 📗مسعدة بن صدقه 📗تفسیر علی بن ابراهیم قمی 📗 معلی بن خنیس - کتاب ابن غضائری 📗بررسی کتاب اشعثیات(اثر تازه منتشره شده) 🔻 فقه: 📗امر به معروف (اهمیت و جایگاه) 📗امر به معروف ج1 (تبیین موضوع) 📗امر به معروف ج2 (تبیین موضوع) 📗ولایت فقیه (بررسی مقبوله عمر بن حنظله بر ولایت فقیه) 🔻اصول: 📗حالات ادله بعضها مع البعض (حکومت) 📗حجیت شهرت 📗حجیت ظواهر 📗حجیت اخبار مع الواسطه 📗اصول عملیه(تخییر) (اثر تازه منتشره شده) 🔻 اخلاق: 📗پندهای سعادت جلد یک 📗پندهای سعادت جلد دو 📗آیین علم آموزی(اثر تازه منتشره شده) 🔸سفارش و تهیه کتاب: می توانید از طریق روشهای زیر کتب را تهیه فرمائید: 👤 هماهنگی از طریق ادمین کانال (جهت ارسال پستی): @mahmodkh1369 📮آدرس: قم ، بلوار سمیه ، خیابان شهیدین، پلاک 14، مدرسه علمیه آل یاسین علیهم السلام، زیر زمین، مرکز پژوهشی ذکر 🔗 @book_feghahat
💠بررسی کتاب اشعثیات 🔰حضرت استاد "دام ظله": ✅ ادله قائلین به عدم حجیت کتاب موجود جعفریات 🔶قائلین به عدم حجیت کتاب جعفریات موجود، دو اشکال بیان کرده اند: 🔴 اشكال اول: کتاب جعفریات موجود و کتابی که حاجی نوری «قدّس سرّه» در مستدرک الوسائل از او نقل می کند معتبر نیست زیرا معلوم نیست این همان کتابی است که اسماعیل بن موسی الکاظم «علیه السلام» یا محمد بن محمد الأشعث نگاشته و دخل و تصرفی در آن نشده باشد. 🔵 اشکال دوم: اگر فرض شود این کتاب موجود همان کتاب جعفریات نگاشته شده توسط اسماعیل بن موسی الکاظم «علیه السلام» یا محمد بن محمد الأشعث است اشکال می شود در سند این کتاب موسی بن اسماعیل واقع شده است و ایشان با وجود اینکه نوه امام کاظم «علیه السلام» می باشند مجهول الحال هستند یعنی در کتب رجالی راجع به ایشان مطلبی ذکر نشده است؛ بنابراین وثاقت و عدم وثاقت ایشان معلوم نیست و همچنین بعضی فرموده اند اگر مولف کتاب اسماعیل باشد ایشان هم که فرزند امام کاظم «علیه السلام» می باشند مجهول الحال هستند و لذا کتاب جعفریات از جهت سند اشکال دارد. 🔷تقریب اول از اشکال دوم: مجهول بودن موسی بن اسماعيل بن موسی 🔶جواب به تقریب اول از اشکال دوم: وجوه وثاقت موسی بن اسماعيل 1️⃣وجه اول: اثبات وثاقت موسی با شهادت سيد بن طاووس 2️⃣وجه دوم: عدم قدح ابن غضايری 🟩 پاسخ به وجه دوم: شهادت ابن غضايری بر عدم وضع از جانب سهل بن احمد ديباجی 🔷تقریب دوم از اشکال دوم: مجهول بودن اسماعيل بن موسی 🔶جواب به تقریب دوم از اشکال دوم: وجوه وثاقت اسماعيل 1️⃣وجه اول: قرار گرفتن در اسناد کامل الزيارات 🟥پاسخ به وجه اول : مبنايی بودن اين وجه 2️⃣وجه دوم: دستور امام به اسماعيل به نماز ميت بر صفوان 🟧پاسخ به وجه دوم: اين روايت ثابت نيست 3️⃣وجه سوم: عبارت شيخ مفيد «أنّ لکلٍّ منهم فضالً و منقبتاً مشهوره» 🟫اشكال محقق تستری به وجه سوم: عبارت شیخ مفید دلالت بر توثيق ندارد 4️⃣وجه چهارم: شهادت سيد بن طاووس 🟧اشكال اول به وجه چهارم: توصيف به لحاظ حضرات معصومين است 🟩جواب به اشكال اول : الی موسی بن جعفر دارد 🟪اشكال دوم به وجه چهارم: سيد بن طاووس از متاخرين است. 🟫جواب به اشكال دوم: محتمل الحس و الحدس بودن شهادت سيد بن طاووس شرایط زمان نجاشی و شیخ طوسی و برقی که خبرشان محتمل الحس و الحدس می باشد عبارت است از: 1️⃣ در زمان نجاشی و شیخ طوسی درباره احوالات روات کتب متعددی وجود داشته است و محقق آقا بزرگ تهرانی در کتاب خود به نام «مصفّی المقال فی مصنّفی علم الرجال» می گوید در آن زمان صد کتاب رجالی بوده است پس بنابراین فقهای ما و رجالیون برای این که بفهمند احوالات هر شخصی چگونه بوده است منابع فراوان در دسترس داشته اند. 2️⃣چون برای عمل کردن به روایات، احوالات روات نیاز بوده است در حوزه های علمیه احوالات اشخاص سینه به سینه از استاد به شاگرد و از شاگرد به شاگرد نقل می شده است کما اینکه در زمان ما همه می دانیم میرزای قمی «قدس سره» از اعاظم فقها بوده و ا ین را حدس نمی زنیم بلکه سینه به سینه از اساتیدمان شنیدیم و در این کتاب و در آن کتاب، آن ها از اساتید قبلشان، آن ها از قبلی هایشان، تا زمان معاصرین جناب میرزای قمی «قدس سره» احوالات ایشان نقل شده است بنابراین توثیقات نجاشی و شیخ طوسی را خبر محتمل الحس و الحدس می داند و این خبر حجت است . همچنین نظیر این بیان در مورد سید بن طاووس می باشد از جمله شواهد آن اینکه اولا بسیاری از آن کتابها در کتابخانه ی جناب ابن طاووس وجود داشته اند که بعضی از مستشرقین راجع به کتابخانه ی ابن طاووس یک کتاب قطور نوشتند و ثانیاً کتاب سعد الصعود سید ابن طاووس که الان وجود دارد و در این کتاب، از کتب فراوانی گلچین کرده و بخشی از آن کتابها در زمان ما اثری نیست. 3️⃣چون آن موقع هنوز تألیف و تصنیف و چاپ به این شکل وجود نداشته است در حوزه های علمیه مطالب سینه به سینه منتقل می شد یک امر رایج و متعارفی بوده همین بیان در مورد علامه و ابن داوود هم جاری است چرا که این دو بزرگوار از شاگردان خاص ایشان بودند و به این کتابخانه راه داشتند و بنابراین احتمال حسیّت، احتمال متوفّری است پس توثیقات سید بن طاووس و علامه و ابن داوود حجت است. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه حضرت استاد (سال 1397-1395) ... 🔗 @book_feghahat
💠بررسی کتاب اشعثیات 🔰حضرت استاد "دام ظله": ✅ ادله قائلین به عدم حجیت کتاب موجود جعفریات 🔶قائلین به عدم حجیت کتاب جعفریات موجود، دو اشکال بیان کرده اند: 🔴 اشكال اول: کتاب جعفریات موجود و کتابی که حاجی نوری «قدّس سرّه» در مستدرک الوسائل از او نقل می کند معتبر نیست زیرا معلوم نیست این همان کتابی است که اسماعیل بن موسی الکاظم «علیه السلام» یا محمد بن محمد الأشعث نگاشته و دخل و تصرفی در آن نشده باشد. 🔵 اشکال دوم: اگر فرض شود این کتاب موجود همان کتاب جعفریات نگاشته شده توسط اسماعیل بن موسی الکاظم «علیه السلام» یا محمد بن محمد الأشعث است اشکال می شود در سند این کتاب موسی بن اسماعیل واقع شده است و ایشان با وجود اینکه نوه امام کاظم «علیه السلام» می باشند مجهول الحال هستند یعنی در کتب رجالی راجع به ایشان مطلبی ذکر نشده است؛ بنابراین وثاقت و عدم وثاقت ایشان معلوم نیست و همچنین بعضی فرموده اند اگر مولف کتاب اسماعیل باشد ایشان هم که فرزند امام کاظم «علیه السلام» می باشند مجهول الحال هستند و لذا کتاب جعفریات از جهت سند اشکال دارد. 🔷تقریب اول از اشکال دوم: مجهول بودن موسی بن اسماعيل بن موسی 🔶جواب به تقریب اول از اشکال دوم: وجوه وثاقت موسی بن اسماعيل 1️⃣وجه اول: اثبات وثاقت موسی با شهادت سيد بن طاووس 2️⃣وجه دوم: عدم قدح ابن غضايری 🟩 پاسخ به وجه دوم: شهادت ابن غضايری بر عدم وضع از جانب سهل بن احمد ديباجی 🔷تقریب دوم از اشکال دوم: مجهول بودن اسماعيل بن موسی 🔶جواب به تقریب دوم از اشکال دوم: وجوه وثاقت اسماعيل 1️⃣وجه اول: قرار گرفتن در اسناد کامل الزيارات 🟥پاسخ به وجه اول : مبنايی بودن اين وجه 2️⃣وجه دوم: دستور امام به اسماعيل به نماز ميت بر صفوان 🟧پاسخ به وجه دوم: اين روايت ثابت نيست 3️⃣وجه سوم: عبارت شيخ مفيد «أنّ لکلٍّ منهم فضالً و منقبتاً مشهوره» 🟫اشكال محقق تستری به وجه سوم: عبارت شیخ مفید دلالت بر توثيق ندارد 4️⃣وجه چهارم: شهادت سيد بن طاووس 🟧اشكال اول به وجه چهارم: توصيف به لحاظ حضرات معصومين است 🟩جواب به اشكال اول : الی موسی بن جعفر دارد 🟪اشكال دوم به وجه چهارم: سيد بن طاووس از متاخرين است. 🟫جواب به اشكال دوم: محتمل الحس و الحدس بودن شهادت سيد بن طاووس شرایط زمان نجاشی و شیخ طوسی و برقی که خبرشان محتمل الحس و الحدس می باشد عبارت است از: 1️⃣ در زمان نجاشی و شیخ طوسی درباره احوالات روات کتب متعددی وجود داشته است و محقق آقا بزرگ تهرانی در کتاب خود به نام «مصفّی المقال فی مصنّفی علم الرجال» می گوید در آن زمان صد کتاب رجالی بوده است پس بنابراین فقهای ما و رجالیون برای این که بفهمند احوالات هر شخصی چگونه بوده است منابع فراوان در دسترس داشته اند. 2️⃣چون برای عمل کردن به روایات، احوالات روات نیاز بوده است در حوزه های علمیه احوالات اشخاص سینه به سینه از استاد به شاگرد و از شاگرد به شاگرد نقل می شده است کما اینکه در زمان ما همه می دانیم میرزای قمی «قدس سره» از اعاظم فقها بوده و ا ین را حدس نمی زنیم بلکه سینه به سینه از اساتیدمان شنیدیم و در این کتاب و در آن کتاب، آن ها از اساتید قبلشان، آن ها از قبلی هایشان، تا زمان معاصرین جناب میرزای قمی «قدس سره» احوالات ایشان نقل شده است بنابراین توثیقات نجاشی و شیخ طوسی را خبر محتمل الحس و الحدس می داند و این خبر حجت است . همچنین نظیر این بیان در مورد سید بن طاووس می باشد از جمله شواهد آن اینکه اولا بسیاری از آن کتابها در کتابخانه ی جناب ابن طاووس وجود داشته اند که بعضی از مستشرقین راجع به کتابخانه ی ابن طاووس یک کتاب قطور نوشتند و ثانیاً کتاب سعد الصعود سید ابن طاووس که الان وجود دارد و در این کتاب، از کتب فراوانی گلچین کرده و بخشی از آن کتابها در زمان ما اثری نیست. 3️⃣چون آن موقع هنوز تألیف و تصنیف و چاپ به این شکل وجود نداشته است در حوزه های علمیه مطالب سینه به سینه منتقل می شد یک امر رایج و متعارفی بوده همین بیان در مورد علامه و ابن داوود هم جاری است چرا که این دو بزرگوار از شاگردان خاص ایشان بودند و به این کتابخانه راه داشتند و بنابراین احتمال حسیّت، احتمال متوفّری است پس توثیقات سید بن طاووس و علامه و ابن داوود حجت است. ✅نظر حضرت استاد درباره موسی بن اسماعيل و اسماعيل بن موسی الكاظم «علیه السلام» حضرت استاد شب زنده دار «دام ظله» اعتماداً بر توثیق جناب ابن طاووس قائل به وثاقت موسی بن اسماعیل و اسماعیل هستند و اگر این دو بزرگوار در سند روایتی واقع بشوند از ناحیه ی آن ها این سند اشکال ندارد. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه حضرت استاد (سال 1397-1395) 🔗 @book_feghahat
✅✅✅اثر تازه منتشر شده✅✅✅ 📚 نام کتاب: «آیین علم آموزی» برگرفته از دروس و فرمایشات حضرت استاد «دام ظله» توضیحات👇👇👇👇
📚 آثار منتشر شده حضرت استاد «دام ظله»: 📌نام کتاب: « آیین علم آموزی » برگرفته از دروس و فرمایشات حضرت استاد «دام ظله» 🔷 توضیحات: خدای متعال این توانایی را دارد که بدون مقدمات ابزاری نیز موفقیت را عنایت بفرماید و راه ها را باز کند؛ اما حکمتش، جز در موارد اندک، به این تعلق گرفته است که ابتدا اسباب آن فراهم شود؛ اسباب علم آموزی صحیح نیز به کارگیری سنن و روش های کارآمد حوزه است که بزرگانی مثل شیخ انصاری و ملاصدرا و ... را تحویل داده اند لذا این کتاب به سنن حوزه پرداخته است؛ و دارای 2 فصل می باشد. در فصل اول کتاب آیین علم آموزی، به حجیت سنت ها پرداخته و اینکه آیا باید از سنن حوزه استفاده کرد یا باید آنها را کنار گذاشت؟ دلیل و مناط هر کدام بیان شده؟ در فصل دوم کتاب، سنت های کارآمد با توضیح کامل احصاء و بیان شده است؛ سننی همچون: انتخاب آزاد استاد، تقریر، تفکر و ... . معظم له نتیجه داشتن تحصیل و علم آموزی را منوط به رعایت این سنن دانسته و در غیر این صورت حتی اگر 20 سال هم طلبه در درس خارج شرکت کند ولی این سنن را رعایت نکند، به نتیجه مطلوب نخواهد رسید. محتوای این کتاب جمع آوری شده بیانات حضرت استاد «دام ظله» در طول 14 سال در مجامع علمی مختلف در قم و مشهد در درس های خارج و سطح و همایش ها می-باشد که این بیانات دسته بندی و عنوان زنی شده و با حذف موارد تکراری تقدیم شما مخاطبین می گردد که تمامی این مطالب دارای آدرس و مستند می باشد. قطعا در این مسیر بلند و سخت باید از بزرگانی استفاده کرد که مسیر را طی کرده و به قله اجتهاد دست یافته اند، به تاریخ و سنن حوزه اشراف دارند، ارتباط و شناخت خوبی به طلاب و اساتید و ارکان حوزوی دارند و آیت الله شب زنده دار که مدرس چندین ساله حوزه، مدیر موسسه بقیة الله و عضو شورای عالی دارای این ویژگی ها هستند. 📖 تعداد صفحه: 175 ... 🔗 @book_feghahat
💠آیین علم آموزی 🔰حضرت استاد "دام ظله": ✅مقدمه فعالیـت حوزه هـای علمیـه و بلکـه همـه مرا کـز علمـی بایـد بـر دو بخـش متمرکـز باشـد: الف)علم آمـوز ی ب)تهذیـب نفـس«ارتقـای معنـوی». ایـن مطلـب را قـرآن و سـنت و نیــز بــزرگان علــم بارهــا و بارهــا گوشــزد فرموده انــد: «يُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ» ( آل عمــران، 164) ؛ یعنــی هــم تزکیــه لازم اســت و هــم تعلیــم کتــاب. هــر دو بخــش تعلیــم کتــاب و تزکیــه ضوابــط و قواعــدی دارد. انســان بایــد آن ضوابـط و قواعـد را اعمـال کنـد و نسـبت بـه آنهـا متعهـد باشـد تـا بتوانـد آن غایـت را ـ کــه عبــارت از تحصیــل علــم و تزکیــه اســت ـ بــه دســت آورد. چون بر حسب حکمـت الهـی، موفقیـت در هـرکار ی متوقـف بـر سلسـله ای از امـور اسـت. خـدای متعـال توانایـی دارد کـه بـدون مقدمـات آلـی و ابـزاری نیـز موفقیـت را عنایـت و الهـام بفرمایـد و راه هـا را بـاز کنـد؛ امـا حکمتـش، جـز در مـوارد انـدک، بـه ایـن تعلـق گرفتـه اسـت کـه ابتـدا اسـباب آن فراهـم شـود. بنابرایـن، ترقیـات علمـی و معنـوی، هـر دو وابسـته بـه کوشـش خـود انسـان اسـت: «لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ» (نجم،39). البتــه تــاش به تنهایــی نیــز کافــی نیســت؛ بلکــه بایــد صحیــح هــم باشــد تــا به طــور سـریع و صحیـح بـه نتیجـه برسـد. بـه همیـن دلیـل، یکـی از مباحثـی کـه همیشـه در حـوزه وجـود داشـته اسـت ـ در هـر سـه مقطـع مقدمـات و سـطح و خـارج ـ بحـث سـنتها و روشهـای حـوزه علمیه اسـت. در اهمیـت آن همیـن بـس کـه گاه از محتـوا نیـز مهمتـر اسـت. بـرای مثـال ا گـر روش تألیـف کتـاب یـا تدریـس مناسـب نباشـد، محتـوای کتـاب حتـی ا گـر بهتریـن محتـوا هـم باشـد، ثمـر چندانـی نـدارد. دامنــه ســنت هایی کــه در حــوزه وجــود دارد، بســیار وســیع اســت و شــامل روش مباحثــه، تدریــس، انتخــاب اســتاد، تقریرنویســی و ... میشــود. بــرای هــر طلبــه ای لازم اســت روش هــای حــوزه را شــناخته، صحت و ســقم آنهــا را بدانــد و بــا بصیــرت مسـیر را ادامـه دهـد. بحـث دیگـر ایـن اسـت کـه آیـا اساسـا سـنتهای حـوزه قابـل دفـاع و اخـذ هسـتند یـا بایـد بـه روشهـای جدیـد رو ی آورد یـا اینکـه در نهایـت، همـان سـنت های حـوزه بـا کمـی تغییـر قابـل اسـتفاده اند. آیـا سـنت ها پشـتوانه و حجیتـی دارنـد؟ ایــن نوشــتار کــه حجیــت ســنت های علمــی را تبییــن و بررســی می کنــد، عــلاوه بـر طـاب حـوزه علمیـه، قابـل اسـتفاده ی دانشـجویان نیـز بـوده، می توانـد موجبـات رشـد و ارتقـای علمـی هرچـه بیشـتر تمامـی علم آمـوزان را فراهـم آورد. مطالـب پیـش رو از فرمایشـات حضرت استاد «دام ظله» اسـتخراج شـده اسـت کـه در طـی ســالهای 1386 تــا 1399ضمــن درس هــای خــارج ایشــان و خصوصــا در ابتدای ســال های تحصیلــی و افتتاحیــه مــدارس و نیــز در چنــد جلســه مجــزا در مشــهد مقـدس ارائـه شـده اسـت. 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد (سال 1399-1386) ... 🔗 @book_feghahat
💠آیین علم آموزی 🔰حضرت استاد "دام ظله": ✅فصل اول: حجیت سنت 💠ســؤال اساســی ایــن اســت کــه آیــا صحیــح و در مرحلــه بعــد لازم اســت حوزه هــای علمیــه همــان ســنت های دیریــن خــود را در زمــان شــیخ مفیــد، شــیخ طوســی، شــیخ انصــار ی، آخونــد خراســانی و ... حفـظ و دنبـال کننـد؟ در پاسـخ بـه ایـن سـؤال دو نظریه مطرح اسـت: 1️⃣نظریه اول: اشتباه بودن پیروی از سنت های گذشته 🔶 اولیــن دلیــل بــرای اشــتباه بودن پیــروی از ســنت های گذشــته ایــن اســت کــه قــرآن شـریف بارهـا کسـانی را کـه بـه سـنن گذشـتگان پایبنـد بـوده، راه هـای جدیـد پیامبـران را نمی پذیرفتنــد، ســرزنش کــرده اســت: «وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا إِلَىٰ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَإِلَى الرَّسُولِ قَالُوا حَسْبُنَا مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا ۚ أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ» (مائده، 104) (و چـون بـه آنـان گفتـه شـود: «به سـوى آنچـه خـدا نـازل كـرده و به سـوى پيامبـرش بياييــد»، مى ‏گوينــد: «آنچــه پــدران خــود را بــر آن يافته ايــم، مــا را بــس اســت». آيــا هرچنــد پدرانشــان چيــزى نمى ‏دانســتند و هدايــت نيافتــه بودنــد؟) «وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا» (لقمان، 21). (و چـون بـه آنـان گفتـه شـود: «آنچـه را كـه خـدا نازل كـرده پيـروى كنيـد»، مى ‏گويند: «نـه! بلكـه از آنچـه كـه پدرانمـان را بـر آن يافته ايم پيـروى مى‏ كنيم»). 🔷دومیــن دلیــل، پیشــرفت کردن و تخصصی شــدن روش هاســت. بشــر از ابتــدا رو بـه تعالـی بـوده اسـت، سـطح افـکار ارتقـا یافتـه اسـت، علـم پیشـرفت کـرده اسـت، فرهنگ هــا رشــد کرده انــد، تجربه هــا مترا کــم شــده اســت و اندیشــه های مختلــف از فرهیختــگان و دانشــمندان متفــاوت به خصــوص در روش هــای علــوم بــه تعالــی رســیده اســت. امــروزه در دنیــا رشــته هایی تخصصــی بــرای مناهــج علــوم تأســیس شـده اسـت کـه بیـان می کنـد هـر علمـی را چگونـه بایـد تدریـس و تـدرّس کرد. در این رشـته ها بررسـی می شـود کـه فیزیـک، ریاضـی، فقـه، اصـول، تفسـیر ، رجـال، فلسـفه و ... را چگونـه بایـد تدریـس و تحصیـل کـرد تـا در اندک زمـان و بـا آسـانترین روش هـا بهتریـن نتایـج بـه دسـت آیـد. 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد (سال 1399-1386) ... 🔗 @book_feghahat
💠آیین علم آموزی 🔰حضرت استاد "دام ظله": ✅فصل اول: حجیت سنت 💠ســؤال اساســی ایــن اســت کــه آیــا صحیــح و در مرحلــه بعــد لازم اســت حوزه هــای علمیــه همــان ســنت های دیریــن خــود را در زمــان شــیخ مفیــد، شــیخ طوســی، شــیخ انصــار ی، آخونــد خراســانی و ... حفـظ و دنبـال کننـد؟ در پاسـخ بـه ایـن سـؤال دو نظریه مطرح اسـت: 1️⃣نظریه اول: اشتباه بودن پیروی از سنت های گذشته 🔶 اولیــن دلیــل بــرای اشــتباه بودن پیــروی از ســنت های گذشــته ایــن اســت کــه قــرآن شـریف بارهـا کسـانی را کـه بـه سـنن گذشـتگان پایبنـد بـوده، راه هـای جدیـد پیامبـران را نمی پذیرفتنــد، ســرزنش کــرده اســت: «وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا إِلَىٰ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَإِلَى الرَّسُولِ قَالُوا حَسْبُنَا مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا ۚ أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ» (مائده، 104) (و چـون بـه آنـان گفتـه شـود: «به سـوى آنچـه خـدا نـازل كـرده و به سـوى پيامبـرش بياييــد»، مى ‏گوينــد: «آنچــه پــدران خــود را بــر آن يافته ايــم، مــا را بــس اســت». آيــا هرچنــد پدرانشــان چيــزى نمى ‏دانســتند و هدايــت نيافتــه بودنــد؟) «وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا» (لقمان، 21). (و چـون بـه آنـان گفتـه شـود: «آنچـه را كـه خـدا نازل كـرده پيـروى كنيـد»، مى ‏گويند: «نـه! بلكـه از آنچـه كـه پدرانمـان را بـر آن يافته ايم پيـروى مى‏ كنيم»). 🔷دومیــن دلیــل، پیشــرفت کردن و تخصصی شــدن روش هاســت. بشــر از ابتــدا رو بـه تعالـی بـوده اسـت، سـطح افـکار ارتقـا یافتـه اسـت، علـم پیشـرفت کـرده اسـت، فرهنگ هــا رشــد کرده انــد، تجربه هــا مترا کــم شــده اســت و اندیشــه های مختلــف از فرهیختــگان و دانشــمندان متفــاوت به خصــوص در روش هــای علــوم بــه تعالــی رســیده اســت. امــروزه در دنیــا رشــته هایی تخصصــی بــرای مناهــج علــوم تأســیس شـده اسـت کـه بیـان می کنـد هـر علمـی را چگونـه بایـد تدریـس و تـدرّس کرد. در این رشـته ها بررسـی می شـود کـه فیزیـک، ریاضـی، فقـه، اصـول، تفسـیر ، رجـال، فلسـفه و ... را چگونـه بایـد تدریـس و تحصیـل کـرد تـا در اندک زمـان و بـا آسـانترین روش هـا بهتریـن نتایـج بـه دسـت آیـد. 2️⃣نظر یه دوم: تفصیل بین سنّت ها باید بین سنّت ها فرق گذاشت. سنّت ها دو دسته اند: الف) ســنّت هایی کــه پشــتوانه آنهــا اسلام، وحــی و عصمــت اســت. ایــن ســنّت ها همیشــه کارآمــد بــوده، بایــد حفــظ شــوند و ســنّتی فــوق آنهــا قابــل تصــور نیســت. ب)ســنّت هایی که فرآورده بشری هستند و خود به چند گروه تقسیم می شوند: 1) ســنّت هایی که اصلا کارآمدی ندارد. 2) ســنّت هایی که کارآمد هستند؛ ولی روش هایی بهتر از آنها وجود دارد. 3)ســنّت هایی کـه کارآمـدی داشـته، اکنـون نیـز بهتریـن روش هسـتند و جایگزیـن بهتـری ندارنـد. 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد (سال 1399-1386) ... 🔗 @book_feghahat
💠آیین علم آموزی 🔰حضرت استاد "دام ظله": ✅فصل اول: حجیت سنت 💠ســؤال اساســی ایــن اســت کــه آیــا صحیــح و در مرحلــه بعــد لازم اســت حوزه هــای علمیــه همــان ســنت های دیریــن خــود را در زمــان شــیخ مفیــد، شــیخ طوســی، شــیخ انصــار ی، آخونــد خراســانی و ... حفـظ و دنبـال کننـد؟ در پاسـخ بـه ایـن سـؤال دو نظریه مطرح اسـت: 1️⃣نظریه اول: اشتباه بودن پیروی از سنت های گذشته 🔶 اولیــن دلیــل بــرای اشــتباه بودن پیــروی از ســنت های گذشــته ایــن اســت کــه قــرآن شـریف بارهـا کسـانی را کـه بـه سـنن گذشـتگان پایبنـد بـوده، راه هـای جدیـد پیامبـران را نمی پذیرفتنــد، ســرزنش کــرده اســت: «وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا إِلَىٰ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَإِلَى الرَّسُولِ قَالُوا حَسْبُنَا مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا ۚ أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ» (مائده، 104) (و چـون بـه آنـان گفتـه شـود: «به سـوى آنچـه خـدا نـازل كـرده و به سـوى پيامبـرش بياييــد»، مى ‏گوينــد: «آنچــه پــدران خــود را بــر آن يافته ايــم، مــا را بــس اســت». آيــا هرچنــد پدرانشــان چيــزى نمى ‏دانســتند و هدايــت نيافتــه بودنــد؟) «وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا» (لقمان، 21). (و چـون بـه آنـان گفتـه شـود: «آنچـه را كـه خـدا نازل كـرده پيـروى كنيـد»، مى ‏گويند: «نـه! بلكـه از آنچـه كـه پدرانمـان را بـر آن يافته ايم پيـروى مى‏ كنيم»). 🔷دومیــن دلیــل، پیشــرفت کردن و تخصصی شــدن روش هاســت. بشــر از ابتــدا رو بـه تعالـی بـوده اسـت، سـطح افـکار ارتقـا یافتـه اسـت، علـم پیشـرفت کـرده اسـت، فرهنگ هــا رشــد کرده انــد، تجربه هــا مترا کــم شــده اســت و اندیشــه های مختلــف از فرهیختــگان و دانشــمندان متفــاوت به خصــوص در روش هــای علــوم بــه تعالــی رســیده اســت. امــروزه در دنیــا رشــته هایی تخصصــی بــرای مناهــج علــوم تأســیس شـده اسـت کـه بیـان می کنـد هـر علمـی را چگونـه بایـد تدریـس و تـدرّس کرد. در این رشـته ها بررسـی می شـود کـه فیزیـک، ریاضـی، فقـه، اصـول، تفسـیر ، رجـال، فلسـفه و ... را چگونـه بایـد تدریـس و تحصیـل کـرد تـا در اندک زمـان و بـا آسـانترین روش هـا بهتریـن نتایـج بـه دسـت آیـد. 2️⃣نظر یه دوم: تفصیل بین سنّت ها باید بین سنّت ها فرق گذاشت. سنّت ها دو دسته اند: الف) ســنّت هایی کــه پشــتوانه آنهــا اسلام، وحــی و عصمــت اســت. ایــن ســنّت ها همیشــه کارآمــد بــوده، بایــد حفــظ شــوند و ســنّتی فــوق آنهــا قابــل تصــور نیســت. ب)ســنّت هایی که فرآورده بشری هستند و خود به چند گروه تقسیم می شوند: 1) ســنّت هایی که اصلا کارآمدی ندارد. 2) ســنّت هایی که کارآمد هستند؛ ولی روش هایی بهتر از آنها وجود دارد. 3)ســنّت هایی کـه کارآمـدی داشـته، اکنـون نیـز بهتریـن روش هسـتند و جایگزیـن بهتـری ندارنـد. در اینجا سه قسم فوق بیشتر توضیح داده می شوند. الف.سنت‌های نا‌کارآمد برخـی سـنتها اصـلا بازدهـی ندارنـد و معلـوم اسـت کـه باطـل و نادرسـت بـوده، بایـد کنـار گذاشـته شـوند. ب.سنت‌های کارآمد، باجایگزین بهتر گـروه دیگر سـنتهایی هسـتند که کارآمدند؛ ولـی امروزه جایگزین های بهتـری دارند. روشــن اســت کــه وقتــی ســنتهایی کارآمدتــر ، بهروزتــر ، نتیجه بخش تــر و کم مؤونه تــر وجــود دارد، صــرف کارآمــدی ســنن قدیمــی نمی توانــد تــداوم اســتفاده از آنهــا را توجیــه کنـد؛ حتـی اگـر انسـانهایی بسـیار بـزرگ و والامقـام ایـن سـنتها را ایجـاد کـرده باشـند؛ البتــه در دنیــا ایــن اهتمــام وجــود دارد کــه بایــد آثــار باســتانی را حفــظ کــرد تــا پیشــینه ها فرامــوش نشــوند و معلــوم باشــد تاریــخ از کجــا بــه کجــا رســیده اســت. بـر ایـن اسـاس، بایـد سـنتهای دراسـی و حـوزو ی و علمـی در هـر رشـتهای طبـق اصلــش تحفــظ شــود تــا بشــر ســیر تاریخــی آن را فرامــوش نکنــد. امــا مطلــب فــوق حتــی ا گــر اســتدلال درســت و متینــی هــم داشــته باشــد، بــدان معناسـت کـه لازم اسـت ایـن سـنتها در جـای خاصـی حفاظـت شـوند؛ نـه اینکـه تمـام حوزه هـا و مـدارس و همـه دانشپ ژوهـان و علمـا در سراسـر کشـور و خـارج کشـور از آن پیروی کنند. در غیر اینصورت، مصداق آیه شریفه «وَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ» (بقره، 170) وقع می شوند. ج. سنتهای کارآمد، مستدل، مجرّب و بی بدیل .... 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد (سال 1399-1386) ... 🔗 @book_feghahat
هدایت شده از پندهای سعادت
1_13669851271.mp3
2.83M
📢 | توصیه‌های حضرت «دام ظله» در آغاز درس خارج اصول ✅أهم مطالب جلسه👇 🔰نصیحت لقمان 🔰اشتغال‌ به امور مهمه 🔰وجوب عینی اجتهاد 🔰اهمیت و کیفیت تقریر نویسی 📆تاریخ : 1403/06/25 🔗 @pand_saadat
💠آیین علم آموزی 🔰حضرت استاد "دام ظله": ✅فصل اول: حجیت سنت 💠ســؤال اساســی ایــن اســت کــه آیــا صحیــح و در مرحلــه بعــد لازم اســت حوزه هــای علمیــه همــان ســنت های دیریــن خــود را در زمــان شــیخ مفیــد، شــیخ طوســی، شــیخ انصــار ی، آخونــد خراســانی و ... حفـظ و دنبـال کننـد؟ در پاسـخ بـه ایـن سـؤال دو نظریه مطرح اسـت: 1️⃣نظریه اول: اشتباه بودن پیروی از سنت های گذشته 🔶 اولیــن دلیــل بــرای اشــتباه بودن پیــروی از ســنت های گذشــته ایــن اســت کــه قــرآن شـریف بارهـا کسـانی را کـه بـه سـنن گذشـتگان پایبنـد بـوده، راه هـای جدیـد پیامبـران را نمی پذیرفتنــد، ســرزنش کــرده اســت: «وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا إِلَىٰ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَإِلَى الرَّسُولِ قَالُوا حَسْبُنَا مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا ۚ أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ» (مائده، 104) «وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا» (لقمان، 21). 🔷دومیــن دلیــل، پیشــرفت کردن و تخصصی شــدن روش هاســت. 2️⃣نظر یه دوم: تفصیل بین سنّت ها در اینجا سه قسم فوق بیشتر توضیح داده می شوند. الف.سنت‌های نا‌کارآمد برخـی سـنتها اصـلا بازدهـی ندارنـد و معلـوم اسـت کـه باطـل و نادرسـت بـوده، بایـد کنـار گذاشـته شـوند. ب.سنت‌های کارآمد، باجایگزین بهتر گـروه دیگر سـنتهایی هسـتند که کارآمدند؛ ولـی امروزه جایگزین های بهتـری دارند. روشــن اســت کــه وقتــی ســنتهایی کارآمدتــر ، بهروزتــر ، نتیجه بخش تــر و کم مؤونه تــر وجــود دارد، صــرف کارآمــدی ســنن قدیمــی نمی توانــد تــداوم اســتفاده از آنهــا را توجیــه کنـد؛ حتـی اگـر انسـانهایی بسـیار بـزرگ و والامقـام ایـن سـنتها را ایجـاد کـرده باشـند؛ البتــه در دنیــا ایــن اهتمــام وجــود دارد کــه بایــد آثــار باســتانی را حفــظ کــرد تــا پیشــینه ها فرامــوش نشــوند و معلــوم باشــد تاریــخ از کجــا بــه کجــا رســیده اســت. بـر ایـن اسـاس، بایـد سـنتهای دراسـی و حـوزو ی و علمـی در هـر رشـتهای طبـق اصلــش تحفــظ شــود تــا بشــر ســیر تاریخــی آن را فرامــوش نکنــد. امــا مطلــب فــوق حتــی ا گــر اســتدلال درســت و متینــی هــم داشــته باشــد، بــدان معناسـت کـه لازم اسـت ایـن سـنتها در جـای خاصـی حفاظـت شـوند؛ نـه اینکـه تمـام حوزه هـا و مـدارس و همـه دانشپ ژوهـان و علمـا در سراسـر کشـور و خـارج کشـور از آن پیروی کنند. در غیر اینصورت، مصداق آیه شریفه «وَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ» (بقره، 170) وقع می شوند. ج. سنتهای کارآمد، مستدل، مجرّب و بی بدیل برخــی ســنتها کارآمــد، مســتدل و تجربه شــده بــوده، امــروزه نیــز برتریــن هســتند و جایگزیــن بهتــری ندارنــد. ایــن ســنن بــرای درستی شــان چنــان اســتدلالی تام دارنـد کـه می توانـد صحـت، تمامیـت و جاودانگـی آنهـا را اقتضـا کنـد. عـلاوه بـر ایـن، تجربه هـای طولانـی کارآمـدی آنهـا را نشـان داده اسـت. همچنیـن تـا امـروز جایگزیـن بهتـری بـرای آنهـا یافـت نشـده اسـت. بدیهـی اسـت کـه ایـن سـنتها بایـد حفـظ شـوند؛ زیـرا جایگزینـی آنهـا بـا روشـی ضعیف تـر ترجیـح مرجـوح و قبیـح اسـت. 🟢ماحصــل کلام: ســنتهایی کــه بایــد بــر آنهــا پــای فشــرد و از فراموششدنشــان جلوگیــری کــرد، عبارت انــد از : 1️⃣سـنت هایی کـه پشـتوانه آنهـا وحـی و کلمـات معصومیـن «علیهم السلام» اسـت و در ایـن زمینــه راهنمایی هایــی از طــرف آنهــا رســیده اســت. ایــن ســنتها قهــرا جهانی و ابـدی هسـتند و بایـد بـرای همیشـه حفـظ شـوند. 2️⃣ ســنت هایی کــه پشــتوانه وحیانــی ندارنــد؛ امــا هــم مســتدل هستند، هم جایگزیـن بهتـری ندارنـد و هـم تجربـه نشـان داده اسـت کـه کارآمدنـد و کسـانی کـه آنهــا را مراعــات و دنبــال کرده انــد، بــه نتایــج قابل قبــول و مهمــی دســت یافته انــد. 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد (سال 1399-1386) ... 🔗 @book_feghahat