امتداد حکمت قرآنی و فلسفه الهی
📌سلام فرمانده و راهبرد حضور تمدنی 🔹سرود سلام فرمانده و ترجمه های مختلف آن به زبانهای مختلف، پیام
چرا مروج ایدههای دفتر فرهنگستان در هر مکان و هر زمان از این یادداشت ناراحت است شاید لازم باشد #سلام_فرهنگستان خوانده میشود تا از ناراحتی و عصبانیت چند ماهه خلاص شود.
#دفتر_فرهنگستان
📌نقدی دیگر با مجموعه ای از تهدیدها و برچسبها از سوی مدافعان آتشین و عصبانی دفتر فرهنگستان
❇️عصبانیت
این مشی و این مرام بیش از هر کسی، عمر خود نویسنده رو تباه خواهد کرد.
نویسنده جوان این متن، جا داره قدری راه طی شده و تجربه گذشته آقای خسروپناه رو که زمانی در کتاب «جریان شناسی فرهنگی» فردید و رضا داوری اردکانی، استاد اصغر طاهرزاده، فرهنگستان و ... رو جزو نحله های انحرافی دونسته بود، مطالعه کنه. اون موقع، نوشته آقای خسروپناه جزوه آموزشی نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه ها بود و در دوره های آموزشی به دانشجویان تدریس می شد.
جا داره نویسنده محترم ببینه که چقدر اون حرفهای آقای خسروپناه ـ که خیلی محقق تر و پرتلاش تر از این نویسنده جوان هم بود ـ اثر داشت و امروز خود آقای خسروپناه در مواقف مدیریتی که توش قرار گرفته، چقدر به همون جریان هایی که منحرف بودند، نزدیک تر شده.
تجربه بیش از یک دهه اشتغال به جدل و دعواهای فکری یا از دور مشاهده کردن چنین مناقشه هایی، به من اموخته که اگر حرف جدّی و عمیقی، بی غرض سیاسی و از سر صفا مطرح بشه، جای خودش رو در سایر نحله های فکری ـولو نحله های فکری رقیب ـ باز خواهد کرد.
صدرایی، مشایی، هایدگری، فردیدی، فرهنگستانی، عرفان نظری و ... اگر واقعا پای انقلاب اسلامی ایستادند، انقلاب اسلامی اینقدر وسعت نظری باید بهشون داده بشه که پای هم صبوری کنند تا با هم راهی باز بکنن.
اما اگر پای داشته های موجود خودشون ایستادند و میخوان با اون به جنگ دیگران برن، بدونند که واقعیت جمهوری اسلامی، صخره سختی هست که هر جریان یا نحله فکری متوهمی رو سر عقل میاره.
🔴 پرسش:
واقعا از این همه برچسب زدن ، توهین و تهدید چه باید کرد؟
#دفتر_فرهنگستان
📌پاسخ به پرسش وارده
(تقابل رویکردهای باطنی گرایی و اخباری گری با رویکرد عقلانیت وحیانی و اجتهاد عقلانی)
بخش اول:
❇️ پرسش:
سلام از مطالب کانالتون خیلی استفاده میکنم. اما یه سوالی هم دارم که ذهنمو مشغول کرده. لطفا جواب بدید
چرا شما اینقدر از خطر اخباریگری و ظاهرگرایی و یا از صوفیگری و باطنیگرایی میگویید و مینویسید مگه اینها در گذشته چه کردهاند و چه ضرری داشته اند؟
اینها فقط حرفای شماست یا از اندیشمندان معاصر هم کسی این طوری تحلیل میکند. اگه کسی هست معرفی کنید؟
ممنون🌷
❇️ پاسخ
سلام و تشکر از پرسش بسیار خوب شما
اساس اسلام بر عقلانیت و آگاهی عمیق به هستی و اعتقاد راسخ به خداوند متعال و حقایق وحیانی و عقلانی است که ریشه در کشف واقعیت دارد و از تعصبات و جهالت ها ، تقلیدها و تصنع ها به دور است. از این رو، ایمان در اسلام بر سه پایه ی 1. باور یقینی، 2. گرایش متعالی و 3. تعهد عملی ممکن است. بخصوص اگر حیثیت اجتماعی ایمان لحاظ شود بر ضریب اهمیت عقلانیت و نظم ذهنی افزوده میشود. به همین جهت هرگونه خروج از عقلانیت و خرد ورزی به بهانه های مختلف معرفت دینی را دچار اختلال می کند و زمینه ی التقاطهای فکری و انحرافات اجتماعی را فراهم می سازد. که یا به تحجر و جمود می انجامد و یا به تقلید و پیروی از دیگری منجر می شود.
عقلانیت مبتنی بر وحی و عقل موجب خلق جهان معنایی الهی (عالم نور) و پیشرفت و تعالی اجتماع و حرکت آحاد جامعه به سوی قله های نور خواهد شد و همین عامل اصلی در گسترش تمدنی دین اسلام و رشد معقول مسلمین در عرصه های مختلف علمی و فناوری می شود.
همچنین این عقلانیت وحیانی و عقلانی سبب می شود تا اعتدال بر بینش ها ، گرایش ها و رفتارها حاکم شود و دوست و از دشمن بازشناسی شود. در پرتو این بازشناسی عقلانی و مرزگذاری عادلانه است که مواجهه با دوست و دشمن سامان می یابد و از عدالت و انصاف خارج نمی شود. از این رو، هر کس در جایگاه خود قرار می گیرد و به زنده باد و مرده باد احساسی نمی انجامد. بلکه دوستی ها و دشمنی هم بر پایه واقعیت و حقیقت و برای تبرّی از باطل و خروج از تیرگیها و ظلمتها به سوی نور حقیقت خواهد بود.
بنابراین طبق روایات صریح حضرات معصومین «ستون انسان عقل است» و بواسطه عقل که حجت الهی است صواب و عقاب ممکن می شود و وصول به حضرت حق و خشوع در برابر حقیقت تسهیل می شود. نقد و ارزیابی، سنجش و گزینش نظام مند می شود. لذا یافته های عقل از حجیت و طریقیت برخوردار است و بر همین اساس دانش های اسلامی همچون فقه و اصول، فلسفه و کلام، اخلاق و سیاست در تمدن اسلامی تکون یافته و پیشرفت رفته است و امروز به درختهای تناور فکری و زیرساختی جوامع اسلامی تبدیل شده است که ثمرات آن مسلمین را برای رویارویی با تمدن مهاجم غرب تقویت و توانمند میکند. خلاصه، با عقلانیت و اجتهاد است که امکان ساخت و مدیریت الهی جامعه انسانی و برقراری معنویت، عدالت، آزادی و پیشرفت ممکن می شود.
در مقابل این رویکرد عقلانی و اجتهادی به منابع دینی و یافته های بشری، دو رویکرد دیگر وجود دارد که حجیت عقل را نفی میکنند و به جای عقل، امر دیگری را جایگزین می کنند. تصوف با برجسته کردن شهودات معنوی به کنار گذاشتن عقل رأی میدهد و تمام کتاب و سنت را به نحو باطنی تأویل و تفسیر می کنند به نحوی که الهام بخش سلوک فردی باشد. رویکرد اخباری گری و ظاهری گرایی نیز به بهانه دفاع از دین در برابر عقل، مبتنی بر فتوای تقابل عقل و دین، به تقلیل دین در حد نقل تن می دهد و با نفی حجیت عقل، بنا عقلا و ظواهر قرآن کریم، بر مراجعه به اخبار تأکید می ورزد و دینداران را به «ایمان گروی احساسی" ملزم می کند.
جریان باطنی گرایی و اخباری گری علی رغم ظاهر متفاوت و گاه متضاد، هر دو بر «ایمان گروی احساسی» تأکید دارند و بر ارادت و پیروی مطلق انسان تأکید دارند که نتیجه آن گسترش تقابل ها و تضادهای فکری، فرهنگی و اجتماعی است.
در پاسخ به بخش دوم پرسش باید گفت که متفکران بزرگ تشیع پس از وحید بهبهانی و شاگردان ایشان تا امام خمینی، علامه طباطبایی و شهید مطهری و مراجع معظم تقلید معاصر همواره بر عقلانیت وحیانی و اجتهاد عقلانی تأکید داشته اند و به نقد باطنیگرایی و اخباریگری پرداختهاند. ان شاءالله در مطلبی دیگر به این بخش از پاسخ پرداخته میشود.
🔴 ادامه دارد ...
📌مخالفت صریح و مخالفت غیر صریح دشمنان با انقلاب
مخالفت با انقلاب هم دوجور است: یکوقت صریحاً کسانی با انقلاب مخالفت میکنند -که این هم در حوزه وجود دارد، نه اینکه وجود نداشته باشد، ما بیاطّلاع نیستیم؛ حالا کسانی هستند صریحاً گوشهکنار [مخالفت میکنند]؛ البتّه کم هستند- یکوقت هست که نه، صریحاً با انقلاب مخالفت نمیشود، [بلکه] با مبانی و مبادی اعتقادی انقلاب مخالفت میشود؛ روی اینها باید حسّاس بود.
۱۳۹۴/۱۲/۲۵
بیانات در دیدار اعضای مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم
📌شاهنامه = حکمت قرآنی
حکیم انقلاب حضرت آیت الله العظمی خامنهای:
🔹نمیدانم شما آقایان چقدر با شاهنامه مأنوسید. من با شاهنامه مأنوسم. حکمت شاهنامهی حکیم ابوالقاسم فردوسی، حکمت اوستایی نیست؛ #حکمت_قرآنی است.
🔸 اگر کسی به شاهنامه دقت کند، خواهد دید فرودسی ایران را سروده، اما با دید یک مسلمان؛ آن هم یک مسلمان شیعه. بیان زندگی قهرمانها و پهلوانها و شخصیتهای مثبت مثل رستم و اسفندیار در شاهنامه، در اندیشههای اسلامی ریشه و ظهور و بروز دارد. عکس آن، شخصیتهای منفی مثل تورانیها یا بعضی از سلاطین، مثل کیکاووس شخصیتهایی هستند که در تفکر اسلامی بوضوح کوبیده شدهاند. اما تفکر اوستایی چیست و چیزی که میتواند حکمت اوستایی را به ما نشان دهد، کجاست؟ زمان فردوسی هم بیش از الان نبوده.
🔹اینطور نیست که ما خیال کنیم زمان فردوسی تفکر اوستایی آشکارتر بوده؛ خیر، آنوقت هم بیش از آنچه الان ما در اختیار داریم، نبوده است. لذا #حکمت_قرآنی، همان حکمت ملی بومی و ایرانی ماست.
🔸این مفاهیم میتواند در این نقشها و تابلوها بیاید و وسیلهیی بشود برای گسترش عالیترین و زیباترین و سازندهترین و مفیدترین و پُربهرهترین مفاهیم. البته نمیخواهم بگویم یک هنرمند خود را محبوس کند. هنرمند گاهی دوست میدارد مثلاً چیزی را بکشد که هیچ ارتباطی به ایدههای اسلامی یا ایرانی ندارد، یا اصلاً فلسفهیی ندارد؛ فقط لبّ احساس خود اوست. هنرمند باید از این کارها بکند؛ هیچ هنرمندی نیست که این را نداشته باشد. بنده به عنوان عقیدهی شخصی، او را منع نمیکنم. این احساس از هنرمند غیرقابل تفکیک است که لبّ احساسات خود را با زبان ویژهی هنرِ خودش بیان کند. این احساس گاهی نه ارتباطی به فکر دارد، نه ارتباطی به فرهنگ دارد، نه ارتباطی به سنتها دارد، نه ارتباطی به عقیده دارد؛ هنرمند احساسی دارد که میخواهد آن را بیان کند؛ این هیچ مانعی ندارد و هیچ مخالفتی با این نیست؛ لیکن آنجایی که میخواهیم ایدهیی را بیان کنیم، به نظر من هنر یکی از بهترین چیزهایی است که میشود تفکرات اسلامی را با آن بیان کرد.
بیانات در بازدید از نمایشگاه مینیاتور و نگارگرى، در حسینیهى امام خمینى 10 / 6/ 1372
#حکمت_قرآنی
#حکمت_ملی
#شاهنامه
#ایران
#هنر
#حکمت_انقلاب_اسلامی
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌حکمت قرآنی
حکیم انقلاب آیت الله العظمی خامنهای :
🔸یک نکتهی دیگری در مورد شعر وجود دارد؛ شعر فارسی در طول زمان نقشآفرینی کرده است در تولید اندیشه و تعمیق اندیشه. شما اگر نگاه کنید، در شعر فارسی #حکمت زیاد است؛ ما فردوسی را میگوییم «حکیم فردوسی»، نظامی را میگوییم «حکیم نظامی»، سنائی را میگوییم «حکیم سنائی»، و از این قبیل؛ سعدی یک حکیم واقعی است، حافظ یک حکیم و عارف واقعی است؛ یعنی اینها شعر خودشان را ظرفی قرار دادند برای حکمت، آنهم #حکمت_اسلامی، #حکمت_قرآنی، #حکمت_معنوی و پیامبرانه.
🔹شعر فارسی مملو از حکمت است؛ بایستی این روحیه و این حالت حکمت و اخلاق، در شعر امروز ما برجسته بشود. من در همین شعرهایی که امشب اینجا خوانده شد، چند بیت دیدم که واقعاً در آنها حکمت بود و از ابیاتی بود که اینها را میتوان نگه داشت در حافظه، در کتاب، در نوشتهها و منتقل کرد و منتشر کرد.
🔸 نقطهی مقابل این حکمت و اخلاق و تعمیق اندیشه و ایجاد اندیشه و ایجاد امید در شعر، این است که ما در شعر، مخاطب خودمان را به لاابالیگری در عمل، سطحینگری در اندیشه و فکر، وادادگی در سیاست، و بیتفاوتی در مواجههی با دشمن سوق بدهیم؛ یعنی اگر شعرِ ما اینجور باشد که این خصوصیّات را ایجاد بکند، این قطعاً برخلاف حکمت شعری است که در طول زمان در شعر فارسی وجود داشته. بایستی به این توجّه کرد؛ این یک مسئلهی مهمّی است.
بیانات در دیدار جمعی از شاعران و اهالی فرهنگ و ادب 9 / 3/ 1397.
#حکمت_قرآنی
#حکمت_معنوی
#حکمت_اسلامی
#حکمت_انقلاب_اسلامی
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌 عقل و خرد در شاهنامه حکیم فردوسی:
خرد بهتر از هر چه ایزد بداد
ستایش خرد را به از راه داد
خرد رهنمای و خرد دلگشای
خرد دست گیرد به هر دو سرای
از او شادمانی و ز اویت غمی است
و ز اویت فزونی و ز اویت کمی است
#حکمت_قرآنی
#حکمت_ملی
#شاهنامه
#ایران
#هنر
#حکمت_انقلاب_اسلامی
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
وَالَّذِينَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَن يَعْبُدُوهَا وَأَنَابُوا إِلَى اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْرَىٰ فَبَشِّرْ عِبَادِ الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولَٰئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُولَٰئِكَ هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ
ﻭ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ پیروی ﻃﺎﻏﻮﺕ ﺩﻭﺭﻱ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺧﺪﺍ ﺑﺎﺯﮔﺸﺘﻨﺪ، ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﮋﺩﻩ ﺑﺎﺩ.
ﻣﮋﺩﻩ دﻩ ﺁﻧﺎﻥ را ﻛﻪ ﺳﺨﻦها ﺭﺍ ﻣﻰﺷﻨﻮﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺑﻬﺘﺮﻳﻨﺶ ﭘﻴﺮﻭﻱ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ، ﺍﻳﻨﺎﻧﻨﺪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﻫﺪﺍﻳﺘﺸﺎﻥ ﻛﺮﺩﻩ، ﻭ ﺍﻳﻨﺎﻥ ﻫﻤﺎﻥ ﺧﺮﺩﻣﻨﺪﺍﻧﻨﺪ.(الزمر:١٨)
⏬⏬
📌 بگذاریم حقیقت آشکار شود ...
🔸غایت نوشتن در شبکههای اجتماعی یا انتقال پیامی صریح و یا تلنگری تنبهبخش در قالب یادداشتی کوتاه و رسا است.
مهمترین پیام در این فضا، یا #امیدبخشی و افقگشایی است یا #انتقادگری از رویههای ناصحیح بهمراه نشان دادن بیپروای نتایج مخرب آن است.
🔹 رسیدن به این غایت، در گرو نهادینه شدن رواداری در برابر انتقاد و تأمل عمیق در نگاشتههاست، که یا صحیح است و نیازمند بازنگری در خود و یا غلط است و محتاج تذکر منصفانه و مؤدبانه به نویسنده. اگر این فرهنگ در فضای عمومی و بخصوص مدعیان فضل و علم و رسانه وجود نداشته باشد چندان نباید به واکنشهای منطقی و اخلاقی و آشکار شدن حقیقت امیدوار بود. بلکه میبایست منتظر مستوری و به خفارفتن حقیقت بود و شاهد آشکار شدن نفاق و توهین و تخریب و تمسخر و تهدید بود.
🔸 متاسفانه از این بدتر اینکه کسانی که بیشتر از نسبيتگرایی در اندیشه و تفاهم و گفتگو و رواداری و فعالیت جمعی سخن میگویند بیشتر از دیگران به تضاد و تمسخر و برچسبزدن اشتغال دارند و باب مقابله و مجادله را میگشایند و البته وقتی که به هدف خود رسیدند چهره اخلاقی و موعظهگرانه به خود میگیرند و خود را بیطرف نشان میدهند.
🔹 اگر در فضای فکری و موضوعات علمی فرهنگ آزاداندیشی، انتقاد کردن منصفانه و نقد پذیری عاقلانه بر جامعهای حکمفرما شود و نفاق و اغوا و لاپوشانی به اسمهای واهی همچون وحدت و جبههسازی و ... کنار گذاشته شود حقیقت آشکار میشود و ظرفیتهای هر جریان فکری نشان داده میشود.
🔸 اما متاسفانه امروزه، اجازهی نقد اندیشهها و جریان شناسی فکری جریانهای مدعی را نمیدهند و چراکه اگر بابدل برخی از رسانهبهدستهای اقلیت و یا ... نباشد با اغواگری و تهاجم چندسویهی تخریبی، تهدیدی، تمسخری و ... ، صاحبان سخن و اندیشه را به سکوت و سکون وادار میکنند و آنها را متهم به وحدت شکنی، مخالفت با جبههسازی و ضدیت با کار دبیرخانهای میکنند.
🔹 عرصهی فکر و اندیشه عرصهی حقیقت است و واقعیت، دلیل است و برهان، نقد است و انتقاد، نوآوری است و خلاقیت، تبارشناسی است و جریان شناسی. نه عرصهی قرارداد اجتماعی و تفاهم صوری، جبههسازی تصنعی و دبیرخانههای نفتی، تقیه و لاپوشانی.
وحدت و قرارداد و جبههسازی و تفاهم متعلق به #مقام_عمل است که همگان باید تحت امامت الهی جامعه و در چارچوب اندیشه و دستگاه فکري او اقدام و عمل کنند. اما در #میدان_فکر و علم باید گذاشت #حقیقت آشکار شود، ظرفیتها نشان داده شود، شباهتها و تمایزها بر ملا گردد، بنیانهای فلسفی و ریشههای تاریخی اندیشهها و تبار فکرها مشخص شود. تا زمینهی انتخاب و قدرت گزینش برای مخاطبان حقیقی و حقوقی فراهم شود. تا گفتگوی عقلانی و سنجش انتقادی و اصلاحی ممکن شود. اگر چنین نشود، حقیقت مستور میگردد و فضا غبارآلود میشود هر کس میتواند ادعایی کند بدون دلیل، همراهی کند بدون باور، همنشینی کند بدون ثمر.
🔸جبههسازی در مقام فکر و وحدت حقیقی در میدان اندیشه بر کشف واقعیت و شناخت حقیقت استوار است. چرا که ذهنها و قلبها فقط بر مدار حق و حقیقت به هم متصل میشوند و اگر چنین اتصال و همبستگیای بوجود آید، مستحکم، پایدار و پویا خواهد بود. لکن با قرارداد اجتماعی و تفاهم صوری و مستوری حقیقت نمیتوان فکرها و دلها را به هم نزدیک کرد. اگر جبههای هم با قرارداد و تفاهم صوری ساخته شود بسیار شکننده، لرزان و ناپایدار خواهد بود و پس از دفع خصم و به قدرترسیدن در اجتماع، زمینهی سهمخواهیها فراهم و اختلافات فکری و فلسفی، آرمانی و ارزشی آشکار میشود.
🔹هیچ اندیشهای و هیچ جریانی بینیاز از بحث و گفتگو، نقد و مباحثه نیست اما داشتن #منطق و برهان و سنجش درونی اندیشهها از حیث استقامت دلیل و انسجام سخن پیشنیاز آزاداندیشی و تفکر انتقادی است، اما علاوه بر آن، اتخاذ نگرش تاریخی به فکر، تبارشناسی اندیشه و #جریانشناسی فکری (بر بنیادهای صحیح) یکی از لوازم فهم و تفکر انتقادی است. چرا که هیچ فکری در خلأ به وجود نمیآید و هر فکر و اندیشهای ریشه در تاریخ و فرهنگ داخلی و خارجی دارد. هیچ کس نمیتواند ادعای تأسیس و خلق از عدم داشته باشد. از این رو، تاریخ و تبارشناسی اندیشهها امری لازم و ضروری است تا هم ریشهها شناخته شود و هم به آثار و نتایج ممکن آنها پیبرده شود. چرا که تاریخ آزمایشگاه علوم انسانی است. رد هر اندیشه و جریانی را میتوان در تاریخ پیدا کرد و از امکانها و ظرفیت، نتایج و آثار فکری و فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مطلع شد و وضعیت امروز را به تحلیل نشست و پیامدهای آینده را پیشبینی کرد.
🔸 بگذاریم و بگذارید و بگذارند در میدان فکر و علم، #حقیقت آشکار شود ...
✍ سید مهدی موسوی
#انتقادگری
#حکمت_اسلامی
#منطق
#آزاداندیشی
#اغوا
#تفاهم_صوری
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/1104
📌خواندن کتب غربی برای طلاب و مدیران واجب است یا حرام؟
❇️پرسش:
سلام
همواره از سوی برخی از خطبا و تریبونداران اینگونه گفته میشود که طلاب و مدیران نباید آثار متفکران غربی همچون کانت و کینز و مانند آن را مطالعه کنند. این با مطلب شهید مطهری که مطالعه فیلسوفان غربی در باره تاریخ و جامعه را از اوجب واجبات میداند ناسازگار است. همچنین چگونه میتوان آثار غربیها را نخواند و از تمدن سازی سخن گفت؟
لطفا پاسخ دهید.
❇️پاسخ:
همواره دو نظرگاه مهم درباره مطالعه آثار فکری و علمی تمدن غرب وجود داشته است که ریشه در مبانی معرفت شناسی و انسان شناسی آنها دارد.
✅جریان اول:
جریانی که معتقد است که طلاب و حوزویان باید آثار غربیان را عمیق و اجتهادی و انتقادی بخوانند و ضمن نقد اجتهادی از آنها برای شناخت زمانه و موضوع شناسی استفاده کنند و بر پایه نظریه #تبادل_فرهنگی گفتگوی علمی و اجتهادی را با متفکران غربی آغاز کنند. بنیان این نظریه، معرفتشناسی واقع گرا است که امکان کشف واقعیت را ممکن میداند و معتقد است انسانها میتواند بواسطه عقل به سطوحی از واقعیت برسند هرچند کمال معرفت از طریق همدوشی عقل و وحی ممکن است. اما اگر کسانی با عقل به صورت روشمندانه با واقعیات طبیعی و انسانی مواجه شوند میتوانند گزارههای علمی صادقی به دست آورند. اگر چه طبیعتا برخی از گزارههای معرفتی آنها میتواند باطل باشد که میبایست به صورت اجتهادی تحلیل و بررسی شود.
متفکران انقلاب اسلامی همچون امام خمینی، امام خامنهای، علامه طباطبایی، شهید مطهری، شهید بهشتی، شهید صدر، علامه جعفری، آیت الله مصباح یزدی، آیت الله جوادی املی، از این جملهاند. به تعبیر شهید مطهری مطالعه آثار پیرامون جامعه و تاریخ از #اوجب_واجبات طلبگی است.
✅ جریان دوم:
جریان دوم، جریانی است که در سخنان خود چنین به مخاطب القا میکنند که همه آثار فکری و علمی غرب، شیطانی و برساختهی ارادهی انسان غربی است چون هیچ معرفتی کاشفیت از واقع ندارد و همه معرفتها به صورت سیستمی برآمده از ارادهها و تعلقات نفسانی است. از این رو، مطالعه آثار غربیان در تعارض با نماز شب و مسلمان بودن است لذا طلاب و اساتید نباید آثار آنها را در اقتصاد و سیاست و مانند آنها را مطالعه کنند.
هر چند برخی از این افراد خود بیشترین بهره را آثار فیلسوفان غربی و اندیشمندان علوم انسانی بردهاند. مثلا منطق دیالکتیک، نظریه تقدم اراده بر معرفت و همچنین نظریه سیستمها و قدرت محوری را که اساس نگرش آنهاست از غرب گرفتهاند و بواسطهی آنها روایات را فهم و علوم اسلامی را نقد میکنند.
♦️نتیجه:
اختلافات روبنایی این چنینی ریشه در مبانی فکری و فلسفی دارد و هر دستگاه معرفتشناسی، هستیشناسی و انسانشناسی تحلیل متفاوتی از پدیدههای علمی، اجتماعی و سیاسی عرضه میکنند و احکام متفاوتی هم صادر میکنند.
#اوجب_واجبات
#تبادل_فرهنگی
#غرب
#عقلانیت
#فلسفه
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌انقلاب قرآنی ما
انقلاب اسلامی ایران محصول تحول باطنی ملت ایران و انقلاب درونی آحاد جامعه بود که ریشه در بازگشت عاقلانه و حکیمانه به قرآن کریم، سیرهنبوی و مکتب اهلبیت (علیهمالسلام) بود. ملت ایران از این طریق توانست خودآگاهی تاریخی خود را به دست آورد و اتصالی عمیق با حقیقت #توحید برقرار سازد و همین فعال کننده دستگاه فلسفی و الهیاتی و همچنین فقاهت و اجتهاد فقهی شد.
انسان انقلاب اسلامی در پرتو معارف قرآن کریم و از طریق بازخوانی توحید و پی بردن به روح آن که #نفی_عبودیت_غیر _خدا بود به حقیقت عدالت، آزادی و پیشرفت پی برد و توانست غل و زنجیرهای فکری و فرهنگی برآمده از استبداد و استعمار را کنار بزند و به خلق جهان معنایی جدیدی بپردازد جهان معناییای که توحید دل مرکزیت آن قرار دارد و نتیجه طبیعی آن پذیرش خلافت الهی و #مسئولیت_اجتماعی است.
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📌الگوی فرهنگ سازی
قدرت اراده یک دختر بچه باهوش جمعیتی را متحول کرد.
ما هم میتوانیم جامعه خود را تغییر دهیم.
#سلام_فرمانده
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
بسمه تعالی
📌مثنوی انقلاب
۱
انقلاب است این دل از آن انقلاب
چون به عالم شد مثال آفتاب
۲
یک فروغ از آفتاب انقلاب
کرد عالم را جهانی پر شتاب
۳
حرکتی از نو پدید آورده نور
عالمی خلق از اشارتهای طور
۴
شعلههای نور حق تابیده شد
تا سیاهیها که از دل چیده شد
۵
رستن دل از سیاهیها چنین
هست معلول کرامتهای دین
۶
دین رها شد از خرافات عجیب
چون سره از ناسره گشته غریب
۷
از گشایشهای دین، با معرفت
باز شد صد چشمههای مکرمت
۸
ملتی بیدار گشت و شد رفیق
با خمینی مخلصانه در طریق
۹
هادی امت حکیمی پارسا
در فقاهت امتداد سامرا
۱۰
جامع معقول و منقول سلیم
ربط دنیا را به عقبا او فهیم
۱۱
پرتوی از حسن حق، نور برین
بیهش از مُلک و مَلک اندر زمین
۱۲
او که از خود رسته و جان مینمود
"دردها را هرچه بود درمان نمود"
۱۳
چار اسفار طریقت رفته بود
با خداوند تعالی بسته بود
۱۴
تا ز فیض حق بگیرد او مدد
بر کند ظلم و ستم را تا ابد
۱۵
باچنین دستور، سوی خلق شد
محیی حکمت برای شرق شد
۱۶
کرد تعلیمِ سلوک عقل ناب
جان مشتاقان عرفان کتاب
۱۷
همچو هدهد شرح میداد از سفر
محو میکرد کثرت عالم ز سر
۱۸
گفت: سیمرغ و وجود بال و پر
فطرتِ عادی انسان است سفر
۱۹
پس برون آیید ز خود ای اهل جان
در قیام حضرت حق بی امان
۲۰
آتش عشقی که او افکنده بود
بهترینها را ز بستان چیده بود
۲۱
جان آتشدار در هر ملک و بلاد
میکند بیدار مردم را همچو داد
۲۲
شعلههای آتشین جانی گرفت
اهل عالم از فروغش در شگفت
۲۳
ریشههای ظلم خشکید از حضور
منتشر گردید بر هر کس این شعور
۲۴
مردمان بر سرنوشت خود امیر
میشوند با عزم و همت همچو شیر
۲۵
انقلاب است عقل و عقل است انقلاب
آفتاب انقلاب آمد دلیل افتاب
۲۶
انقلاب ذهن و جان آغاز شد
نسل نو در راه نو سرباز شد
۲۷
انقلاب از انقلابی هست شد
آنکه جانش از سبو سرمست شد
۲۸
کشور ایران چنین آزاد شد
قلب مظلومان عالم شاد شد
۲۹
قدرت انسان بدیدند ناگهُن
سرنگون کاخ ستم از بیخ و بن
۳۰
این شکست پهلوی تنها نبود
شرق و غرب مدعی همراه بود
۳۱
انقلاب ما در این حدّش مبین
ساکن و تقلیدگر از آن و این
۳۲
ریشه دارد در دل اهل یقین
میرود تا قلههای علم و دین
۳۳
در جهانی که تضاد است و سقوط
معنی دیگر دهندت از هبوط
۳۴
آدمی اینجا برای جنگ نیست
کاملان دانند که این جز ننگ نیست
۳۵
اتصال است و محبت ذات ما
دو به دو جفتیم و جمعیت سزا
۳۶
انفصال و جنگ و دعوا کن رها
این رهآورد سکون است و بلا
۳۷
آنکه اهل انقلاب است این زمان
نور میبخشد به این و هم به آن
۳۸
او پی حزب و گروه و جاه نیست
افتخارش خدمت است و کاه نیست
۳۹
انقلابی فکر دارد، خوانده است
راههایی بس نرفته مانده است
۴۰
موج گیرد پر شتاب و باحساب
تا برآرد نور حق را از حجاب
✍ سید مهدی موسوی
۲۲بهمن ۱۴۰۱
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌مقصد اجتماعی انبیای الهی
امام خمینی:
🔹یكى از مقاصد بزرگ شرايع و انبياء عظام، سلاماللّهعليهم، كه علاوه بر آنكه خود مقصود مستقل است، وسيله پيشرفت مقاصد بزرگ و دخيل تام در تشكيل #مدينه_فاضله مىباشد، #توحيد_كلمه و #توحيد_عقيده است، و اجتماع در مهامّ امور و جلوگيرى از تعديات ظالمانه ارباب تعدى است، كه مستلزم فساد بنى الانسان و خراب مدينه فاضله است.
🔸 و اين مقصد بزرگ، كه مصلح اجتماعى و فردى است، انجام نگيرد مگر در سايه #وحدت_نفوس و #اتحاد_همم و #الفت و #اخوّت و #صداقت_قلبى و #صفاى_باطنى_و_ظاهرى، و افراد جامعه بهطورى شوند كه نوع بنىآدم تشكيل يک شخص دهند، و جمعيت به منزله يك شخص باشد و افراد به منزله اعضا و اجزاء آن باشد، و تمام كوششها و سعىها حول #يك_مقصد_بزرگ_الهى و #يك_مهم_عظيم_عقلى ، كه صلاح جمعيت و فرد است، چرخ زند.
🔹و اگر چنين مودّت و اخوّتى در بين يك نوع يا يك طايفه پيدا شد، غلبه كنند بر تمام طوايف و مللى كه بر اين طريقه نباشند. چنانچه از مراجعه به تواريخ، خصوصا تاريخ جنگهاى اسلام و فتوحات عظيمه آن، مطلب خوب روشن مىشود، كه در اوايل طلوع اين قانون الهى، چون شمهاى از اين اتحاد و وحدت در بين مسلمين بوده و مساعى آنها مشفوع به تخليص نيّات نوعا بوده، در مدت كمى چه فتوحات بزرگى كردند، و در اندك زمانى به سلطنتهاى بزرگ آن زمان، كه عمده آن ايران و روم بوده، غلبه كردند و با عده كم بر لشكرهاى گران و جمعيتهاى بىپايان غالب شدند. و پيغمبر اسلام عقد اخوّت بين مسلمين در صدر اوّل اجرا فرمود و به نصّ «إنّما المؤمنون إخوة» اخوّت بين تمام مؤمنين برقرار شد.
شرح چهلحدیث، ص۳۰۹
#حکمت_قرآنی
#حکمت_عملی
#اندیشه_توحیدی
#اندیشه_انقلاب
#مثلث_شناخت_و_آگاهی
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌نکته:
امروز ما ادامه دیروز ماست. اگر دیروز را خوب نشناسیم، امروز را نمیتوانیم درست بشناسیم. توضیح اینکه: امروز ما فعلیت یافتن استعدادهای دیروز و آشکار شدن نتایج انتخابها و فعالیتهای دیروز ماست.
برخی فکر میکنند که تولید فکر و اندیشه و یا ریزش ها و رویش ها به صورت دفعی و یا در مقطع خاصی صورت می گیردو، نخیر، فکرها و اندیشه ها، ریزش ها و رویش ها یک فرایند تاریخی دارد و در خلأ به وجود نمی آید تأسیسات امروز محصول بناگذاریهای دیروز است.
همچنین:
نسل جدید در ادامه نسل گذشته است.
به طور نمونه #چپ_اسلامی امروز که جلوه های رنگانگارنگی به خود گرفته است (و صریحا و یا تلویحابه تحریم 22 بهمن نظر دادند) ادامه نسل پیشین جریان #چپ_اسلامی است که بدون شناخت روند تاریخی اندیشه های چپ و سوسیالیستی در ایران نمی توان وضعیت امروز بسیاری از کنشگران اجتماعی امروز را تحلیل کرد.
#جریان_شناسی
#تاریخ
#چپ_اسلامی
#تحریم_22_بهمن
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
49.68M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎥آیت الله العظمی جوادی آملی:
"بعضی از اساتید ما از بزرگان حکمت، اینها ارتباطشان هم با مفاتیح الجنان است،هم با قرآن است،هم با دستورات دینی است، اینها بعضی از کارهایی را میکنند که افراد دیگر به ذهنشان نمیآید. بعضی از این بزرگان حکمت میگویند..."
⬅️درس تفسیر ۹۷/۱۰/۸
🆔 @daftar_ayatollah_javadi_amoli
📌علامه طباطبایی:
«وقتى انسان محو در اراده و خواست و رضايت الهى مىگردد و به جاى توجه به مدح و ذم مردم و فضايل و رذايل شناخته شده براى مردم، تمام نگاهش به وجه اللَّه است كارهايى از او صادر مىشود كه ممكن است براى عقل عادى قابل فهم يا توجيه نباشد وحتى آن را در ابتدا از مصاديق قبح بشناسد.»
المیزان ج اول ذیل آیه 153 - 157
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
حجتالاسلاموالمسلمین جبرئیلی، در نشست «استاد فکر بر محور اندیشههای آیتاللهالعظمی خامنهای»:
❇️ اصالت فکر و اندیشه به دنبال الهام از منبع اصیل قرآن و سنت
◻️ انسان ۲۵۰ ساله؛ مدلی برای مطالعه تاریخ ائمه معصوم (علیهم السّلام)
◻️گستره وسیع مطالعاتی آیتاللهالعظمی خامنهای
◻️ اسلام، قرآن و سنت؛ سرچشمه دغدغهمندی
https://hawzahnews.com/xc6GM
@HawzahNews | خبرگزاریحوزه
📌 نقد ، تخریب نیست❗️
🔹نقد موجب بالندگی و زایندگی فکر و اندیشه است و راز پیشرفت یک تمدن، باور به نقد و نقدپذیری و پیامدسنجی است. البته این امر زمانی فرهنگ میشود که نقد، تخریب و نفی و برچسب تلقی نشود. اگر در جامعه میان نقد با تخریب، انتقاد با نفی ، پیامدسنجی با برچسبزنی مرزگذاری نشود و تفاوتی وجود نداشته باشد، عقلانیت در آن جامعه فدای مصلحت سنجیهای سیاسی و قبیلهگراییهای اجتماعی میشود. لذا حکمت و فلسفه اصیل و فقاهت عمیق به حاشیه رانده میشود و فلسفههای جعلی و فقههای دروغین جایگزین میشود.
🔸 متاسفانه امروز در بخشی از جامعه مدعی انقلابیگری، وضعیت نقد چندان مطلوب نیست حتی انتشار برخی از بیانات انتقادی رهبر معظم انقلاب نسبت به برخی از جریانات و افکار هم تخریب و برچسبزدن تلقی میشود.
♦️ در این وضعیت چه باید کرد؟؟؟
🔸مشتاق نظرات و یادداشتهای خوانندگان محترم هستیم و نقطه نظرات آنها در این کانال منتشر خواهد شد...
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
4_6032641640110229677.mp3
3.3M
📌 طلبه جهانی، شاگرد امام زمان(عج)
حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی:
... یجب علیکم که حرف جهانی بزنید!
کسی که منتظر ظهور حضرت است و حداکثر فکرش حرم تا جمکران باشد، جهانی نیست و ظهور حضرت نمیخواهد! ...
کسی که نمیداند دکارت و هايدگر چه گفته، کانت چه گفته، این چگونه میتواند شاگرد امام زمان (عج) باشد؟!
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌 عقل و جهل
💠درآمدی بر رساله «العقل و الجهالة: آیت الله شاه آبادی
1️⃣ بخش اول
▪️عقل و جهل دو مفهوم کلیدی و پایه ای در نظام اندیشه اسلامی است و در این نظام، از تعریف ویژه ای برخوردار شده است. به همین واسطه، نظام اندیشه اسلامی متمایر از سایر نظامات معرفتی و مکاتب فکری می شود. در قران کریم آیات متعددی به عقل و عقلانیت و جهل و جهالت اشاره دارد. در قران کریم محور تقوا و پرهیز کاری عقل برشمرده شده است و بی عقلی و جهالت را محور گناه و پلیدی معرفی می کند.(یونس/100) در نهضت و سیره نبی مکرم (ص)، اسلام نیز تربیت عقلانی یک پایه ی محکم نبوت بود به نحوی که امیر المومنین علی«ع» هدف رسالت بر انگیختگی گنجینه ها ی عقل می داند.(نهج البلاغه / خ1).
شیخ کلینی در اصول کافی، اولین پایه نظام اندیشه اسلامی را عقل جهل می دانند و در بیان دلیل این تقدّم می نویسد: «اذ کان العقل هو القطب الذی علیه المدار و به یحتجّ و له ثواب و علیه العقاب» بر این اساس پایه ی زندگی اجتماعی و ایجاد «تمدن» عقلانیت است چرا که تمدن نفی جهالت و بساطت بدوی است.
هر ملتی که توفیق ایجاد تمدن را داشته است در مرحله اول تعریف و تبیینی روشن از عقلانیت و جهالت ارائه کرده سپس از همان مسیری حرکت کرده که آن را عقلانی دانسته است و به سلب جهالت و مظاهر ونمود های آن پرداخته است. هر چند ممکن است تعریف و تبیین آنها از عقلانیت و جهالت کامل نباشد و فقط به برخی از عرصه های زندگی انسان معطوف باشد اما بدون تردید از همان حیث به برتری های قابل ملاحظه ای دست پیدا کرده است.
▪️برهمین اساس دستیابی به الگوی «جامعه اسلامی» و «تمدن اسلامی» در گروه تعریف و تبیین متفاوتی از عقلانیت و جهالت براساس منطق نظام اندیشه اسلامی است که توان صورت بندی همه خوبی های فردی و خیرات اجتماعی تحت آن تلقی از عقلانیت وجود داشته باشد و در مقابل به وضوح به تبیین جهالت پرداخته و با صورت بندی مظاهر جهالت، مرز بندی روشنی را با سایر نظامات فکری بر قرار سازد. در نتیجه اصلاح اجتماعی در گرو اصلاح فکری و تبیین این تلقی از عقلانیت و مرز گذاری با جهالت است. مصلحان اجتماعی حقیقی تا حدودی به این مهم پرداخته اند و آثار علمی و عملی متناسبی تولید کرده و به جامعه انسانی عرضه کرده اند.
#اندیشه_توحیدی
#اندیشه_انقلاب
#مثلث_شناخت_و_آگاهی
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌 عقل و جهل
💠درآمدی بر رساله «العقل و الجهالة: آیت الله شاه آبادی
2⃣ بخش دوم
▪️از جمله این مصلحان اجتماعی آیت الله شیخ محمدعلی شاه آبادی، استاد ومراد رهبر کبیر اسلام حضرت امام خمینی«ره»، است. آیت الله شاه آبادی ، نظریه اصلاحی خود را در کتاب ارزشمند «شذارات المعارف» در بیان مرام اسلام بیان داشته است و در آن بارها و بارها به عقل و عقلانیت و جهالت در جامعه اسلامی اشاره کرده است به طور مثال ایشان علت العلل بیماری جامعه اسلامی را جهل به مرام اسلام می دانند(ص6). همچنین به نظر ایشان از مقتضیات فطرت سلیمه ، ادراک امور عقلیه و التزام به احکام عدلیه می باشد(ص34) و در صفحه 35 مرجع احکام را عقل می دانند. ایشان می نویسد:
«البته مرجع احکام با ید عقل بوده با شد زیرا که خود تقاضایی ندارد و جز احقاق حق و اعطای کل ذی حقه کاری نکند.»
▪️در صفحه 100 حفظ عقل را ناموس دوم انسان میدانند و جمیع انبیا تماما حافظ آن هستند و هرچه حجاب عقل شود ممنوع است به نظر ایشان عقل یکی از فطرت های انسانی است که به واسطه های آن انسان جبروتی می شود(ص127).
▪️اما آیت الله شاه آبادی به همین اشارات لطیف و ارزشمند اکتفا نکرده است ورساله ای مستقل را در این زمینه با عنوان «العقل و الجهالة» تدوین کرده است. این رساله عظیم القدر علی رغم اهمیت آن متاسفانه هم تکمیل نشده و ناقص مانده است و هم بسیار دیر منتشر می شود درحالی که در این سال های اخیر ملت ایران و جهان اسلام بیش از هر زمانی به تامل در باب عقل و جهل نیازمند است بخصوص اینکه نسخه های بدلی و ناقص در جامعه گسترش یافته است و به بهانه ی عقلانیت بسیاری از اصول عقلانی را منکر شده است.
▪️رساله شریف «العقل و الجهالة» با رویکرد عرفانی و حکمی در دصدد تبین حقیقت عقل و قوای عقلانی انسان است که در واقع می توان آن را مقدمه ای بر فهم روایات عقل و جهل بخصوص روایت ارزشمند «حدیث جنود عقل و جهل» دانست که مورد عنایت بسیاری از علما و مصلحان اجتماعی بخصوص حضرت امام خمینی (ره) بوده است.
▪️از آنجا که عقل از سنخ وجود است و حقیتی متعالی و مخلوق الهی است، شناخت عقل، متوقف بر شناخت عالم أمر و عالم خلق، چگونگی تکون نفس آدمی، طینت انسان، و نسبت نفس با بدن است. به همین جهت 4 مطلب نخست رساله مذکور عبارت است از:
1. فی معرفة عالم الامر و الخلق
2. خلقة الانسان
3. اقسام الطينة و مبدأ السعادة و الشقاوة بحسبها
4. نسبة الروح و البدن
▪️این چهار فصل، مباحث بسیار مهم و مقدماتیِ هستی شناسی و انسان شناسی «عقل» است که بدون آن نمی توان به حقیقت عقل و ماهیت جهل پی برد و نسبت عقل و جهل با سایر مفاهیم انسانی همچون روح، سعادت، شقاوت، لذت، خیر، عشق، فطرت، ایمان را شناخت.
#اندیشه_توحیدی
#اندیشه_انقلاب
#مثلث_شناخت_و_آگاهی
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
بسم الله الرحمن الرحیم
من مات علی حب ال محمد مات شهیدا
وفات طلبه فاضل و انقلابی حجت الاسلام سید مصطفی مدرس مصلی را به خانواده محترم و همکاران گرامی ایشان در موسسه فرهنگ و تمدن توحیدی و پژوهشکدهی باقرالعلوم تسلیت عرض میکنم و رحمت و مغفرت الهی را برای آن عزیز سفر کرده مسئلت دارم.
رحلت او در سالروز شهادت حضرت امام موسی الکاظم (علیه السلام) و در مسیر زیارت حرم مطهر امام علی بن موسی الرضا(علیه السلام) تسکینی بر قلب جریحه دار دوستان ایشان است اما نبود او در جبهه انقلاب و در مسیر بسط تفکر حکمی اندیشه انقلاب اسلامی و گفتمان سازی توحیدی جامعه خلئی محسوس است.
سید مصطفای دوست داشتنی و پر شور، به همراه جمعی از دوستان و همراهان، درد و دغدغهی آشنایی طلاب و دانشجویان با اندیشههای ناب امام خمینی و امام خامنهای و همچنین احیای کتاب شذرات المعارف آیت الله العظمی شاهآبادی برای رشد عقلانیت اسلامی داشت. در این مسير سختیهای زیادی متحمل شد و به جذب حداکثری در جبهه انقلاب معتقد بود و همواره تلاش داشت تا حکمت توحیدی و عرفان فطری اسلام را به عرصه اجتماع و پیشرفت بکشاند. او در این راه به تعدیل جریانات زاویهدار با حکمت و عرفان پرداخت.
دوباره این ضایعه را به دوستان مشترک و بخصوص صدیق گرامی حجت الاسلام والمسلمین فلاح شیروانی تسلیت عرض میکنم و یاد و نام آن جوان مؤمن و پرتلاش را گرامی میدارم.
غفرالله له و لنا و لکم
سید مهدی موسوی
۲۷ بهمن ۱۴۰۱
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔸 انگیزه بعثت
🔹#امام_خمینی_ره
انگیزه بعثت تزکیه نفوس بوده است و تزکیه نفوس به این است که خودخواهیها برود از بین، خودبینیها برود از بین، ریاست طلبیها برود از بین، دنیا طلبیها برود از بین، و به جای همه، خدای تبارک و تعالی و هوایِ برای خدا بنشیند. انگیزه بعثت این است که حکومت خدا در دلهای بشر حکومت کند تا اینکه در جامعههای بشر هم حکومت کند. تا تزکیه در ردههای بالا حاصل نشود این مملکت و همه ممالکی که هستند اصلاح نخواهند شد.