📌امور اعتباري و حقیقت
آیتالله العظمی جوادی آملی:
🔹درباره امور# اعتباري درست بحث نشده ما خیال ميكنيم امور اعتباري رأساً در برابر تكوينيات و در برابر #حقايق است خير امر اعتباري سهمي از #حقيقت دارد و علمي كه از امر اعتباري به عنوان اصل اثباتش بحث ميكند همان فلسفه مطلق است ما وقتي كه ميگوييم «الحكمة اما نظريةٌ و اما عمليةٌ» اين حرف نهايي نيست اين آغاز راه است.
🔸 همه ميگويند #حكمت يا نظري است يا عملي اما چرا؟ اين چرايش را ديگر نميگويند براي اينكه معلوم ما يا نظري است يا عملي معلوم ما نظري است يا عملي يعني چه؟ يعني «الموجود إما حقيقيٌ و إما اعتباريٌ» چون «الموجود إما حقيقيٌ و إما اعتباري» ما اگر به موجود حقيقي علم پيدا كرديم ميشود #حكمت_نظري و اگر به موجود اعتباري علم پيدا كرديم و در آن زمينه بحث كرديم اين ميشود #حكمت_عملي باز هم اين آغاز راه نيست اين بين راه است.
🔹وقتي گفتيم «الموجود إما حقيقيٌ و إما اعتباري» اين مسئله است براي اينكه اين إما إماي ترديد نيست يك إماي تنويع است و تقسيم ما يك إماي ترديدي داريم چون علم نيست، مسئله نيست انسان شبحي را كه از دور ميبيند ميگويد إما زيد است و إما عمرو. اينكه مسئله علمي نيست معناي إماي ترديدي «لست ادري» است وقتي «لست ادري» شد علم نيست كه اگر شبحي را كسي از دور ديد بگويد إما زيد است و إما عمرو و يك إماي تقسيمي و تنويعي داريم مثل اينكه ميگوييم «العدد إما زوجٌ و إما فرد» در منطق كه ميگويند قضاياي منفصله داريم و در قضاياي منفصله إما به كار ميرود آن إما غير از اين إماي إما زيد است و إما عمرو است إماي ترديدي مسئله نيست علم نيست إماي در قضاياي مسئله فتواست يعني من يقين دارم كه عدد از اين دو قسم بيرون نيست يقين دارم اگر زوج بود فرد نيست يقين دارم اگر فرد بود زوج نيست اينها همه علم است
🔸 «الموجودُ إما حقيقيٌ و إما اعتباري» اين ميشود مسئله اگر مسئله شد بايد جواب اين سؤال را بدهيم كه اين مسئله كدام علم است؟ چه علمي در عالم هست كه يكي از مسائل او اين باشد غير از فلسفه اين ميافتد در زير پوشش فلسفه يكي از مسائل اساسي فلسفه اين است كه «الموجودُ إما حقيقيٌ و إما اعتباري» مقسم هم آن موجود حقيقي است موجود حقيقي يك مرحله قوي دارد ميشود تكوينيات يك مرحله ضعيف دارد ميشود اعتباريات.
🔹 موجود اعتباري #سهمي از حقيقت دارد آنكه رئيس يك مملكت است رياست خب امر اعتباري است دستور هم يك امر اعتباري است با دستور او كل مملكت حركت ميكند ميگويد فلان روز تعطيل است فلان روز تحصيل است همه مردم به راه ميافتند يا همه مردم تعطيل ميكنند.
🔸اين ارادههاي فراوان كه حركت ميكند يا سبز ميشود از يك فرمان اعتباري نشأت گرفته اين سهمي از حقيقت است همه كارهاي ما هم همين طور است حالا ما يك مثال بزرگتري ذكر كرديم.
🔹آنكه ميگويد آنكه #موضوع فلسفه است الموجود الحقيقي است ديگر «الموجود الحقيقي إما حقيقيٌ و إما اعتباري» كه حكمت عملي از آن درميآيد ما از راه حكمت نظري و حكمت عملي رفتيم به «المعلوم إما حقيقيٌ و إما اعتباري» بعد رفتيم «الموجود إما حقيقيٌ و إما اعتباري» بعد رفتيم فرق بين مسئله و ترديد بعد سؤال كرديم كه مسئله كدام علم است؟ بعد به اين نتيجه رسيديم كه فلسفه است.
🔸 آغاز بحث ما اين بود كه حكمت يا نظري است يا عملي، موجود اعتباري يا كاريكاتوري يا انياب و اغوال كه در حكمت عملي نيست يك جايي كه بالأخره قابل بحث باشد ديگر فقه اخلاق حقوق اينها امور اعتبارياند قابل بحثاند و علم هم هستند.
🔹 خب بنابراين امر اعتباري اينچنين نيست كه هيچ سهمي از واقعيت نداشته باشد و چون اصل حكم كلي حقيقت هستي شاملش ميشود شدت و ضعف هم دارد درجه حقوق فرق ميكند، درجه ماليت فرق ميكند، درجه ملكيت فرق ميكند.
✍درس خارج فقه آیت الله جوادی
88/12/12
#حکمت_عملی
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
💠 مقاله علمی پژوهشی
🔸 چگونگی امتداد یافتن فلسفه به علوم در فلسفه اسلامی با تأکید بر تقریر آیتالله جوادی آملی
پایگاه اطلاع رسانی اسراء: به مناسبت روز جهانی فلسفه، به بازنشر مقاله ای با عنوان «چگونگی امتداد یافتن فلسفه به علوم در فلسفه اسلامی با تأکید بر تقریر #حضرت_آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی که در نشریه علمی پژوهشی حکمت اسراء به چاپ رسیده است می پردازیم:
در چکیده این مقاله علمی پژوهشی آمده است:
▫️ مسئله اساسی پژوهش حاضر پاسخ گویی به این پرسش است که ازنظر فلسفه اسلامی، امتداد و بسط فلسفه به علومِ ناظر به زندگی چگونه رخ می دهد و فلسفه چگونه در تولید و تولد نظریه های علمی نقش آفرینی می کند. این مقاله می کوشد با روش توصیفی ـ تحلیلی، ضمن بازخوانی آن دسته از مباحث فلسفۀ اسلامی (با توجه ویژه به تقریر #حضرت_آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی) درباره رابطه فلسفه و علوم، ابتدا مهم ترین ابعادِ دیدگاه #فلسفه_اسلامی را دربارۀ رابطۀ فلسفه و علوم توصیف کند و سپس با تحلیل منطقی نکتههای این دیدگاه، دلالت ها، ظرفیت ها و افق گشایی های آن را دربارۀ چگونگی امتداد فلسفه به علوم آورده ایم.
متن کامل:
http://news.esra.ir
https://b2n.ir/h91861
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
🆔 @a_javadiamoli_esra
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
بسمه تعالی
معرفی آثار اخلاقی و تهذیب
برای ورود به وادی تهذیب اخلاق و سیرو سلوک معنوی به چند گونه معرفت نیاز است که در آثار و کتب بزرگان از اهل معنا می توان به آنها دست یافت:
🔸الف: موعظه، تذکر، تنبه جهت بیداری و خروج از غفلت
۱. جهاد اکبر امام خمینی
۲. نامه های عرفانی و مواعظ امام خمینی و برخی بزرگان همچون آیت الله بهجت، آیت الله حق شناس، و...
۳. زندگی نامه برخی از بزرگان اهل معنا همچون: امام خمینی، آیت الله قاضی، آیت الله شاه آبادی، آیت الله ملکی تبریزی، آیت الله انصاری همدانی، علامه طباطبایی، شهید مطهری، آیت الله حسن زاده آملی و ... (حتما زندگی نامه معتبر و بدور از غلو و اغراق باشد)
🔸ب: بنیانهای معرفتی اخلاق و تهذیب
۱. خودشناسی برای خودسازی آیت الله مصباح یزدی
۲. تقوا، شهید مطهری (ده گفتار)
۳. آزادی معنوی شهید مطهری
۴. جاذبه و دافعه علی (بخش محبت و عشق) شهید مطهری
۵. ولاها و ولایت ها شهید مطهری
۶. گفتارهای اخلاقی، شهید مطهری
۷. انسان در قرآن(۲جلد) آیت الله جوادی املی
۸. مبادي و مراحل اخلاق در قرآن (۲جلد) آیت الله جوادی آملی
۹. دروس معرفت النفس و ولایت تکوینی علامه حسن زاده آملی
۱۰. رساله لقاءالله آیت الله ملکی تبریزی
۱۱. مقالات (۳جلد) آیت الله محمد شجاعی
۱۲. ادب مع الله و اخلاق الهی و.... آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی
🔸ج: مراقبات و دستورالعمل اخلاقی
۱. المراقبات آیت الله ملکی تبریزی
۲. مفتاح الفلاح شیخ بهایی
۳. تذکره المتقین آیت الله شیخ محمد بهاری
۴. دستورالعمل معروف از آخوند ملاحسینقلی همدانی و سید احمد کربلائی و میرزا جواد ملکي تبريزی.
🔸د. تحلیل و تفسیر اخلاقی و عرفانی مناسک شرعی (بخصوص نماز)
۱. اسرار الصلاه ميرزا جواد ملکی تبریزی
۲. آداب الصلاه امام خمینی
🔹این فهرستی از مهمترین آثار اخلاقی و تهذیبی اندیشمندان اخلاقی مسلمان است. اما ترتیب مطالعه و بهره گیری از آنها به لحاظ مخاطب متفاوت است و به طور شخصی می بایست تنظیم شود.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌 نظام تمایلات در حکمت متعالیه
بخش دوم
🔹در حکمت متعالیه مبرهن است که انسان بواسطه #حرکت_جوهری هم در مسیر حرکت اشتدادی و تکاملی قرار دارد و هم در بی راهه حرکت انحطاطی و سقوط.
🔸 همچنین مبرهن است که انسان موجود #مختار و فاعل بالقصد است وبا #اراده و آزادی یکی از این دو طریق را انتخاب می کند و خود را می سازد.
🔹 اراده و خواست انسان تابع نیازها، بینشها و گرایشهای اوست. انسان به میزان بهره گیری از معرفت و اگاهی و به واسطه قوت گرایش ها و نوع تمایلات از اراده قوی و یا ضعیف برخوردار است. اراده قوی به پیشرو بودن انسان می انجامد و اراده ضعیف موجب پیرو بودن و تابع دیگران بودن می شود.
🔸به طور طبیعی و به نحو مقبول، معرفت و آگاهی مقدمه محبت و اشتیاق و یا تنفر و انزجار است و نوع و میزان معرفت و آگاهی تعیّن بخش نوع و میزان محبت و اشتیاق و یا تنفر و انزجار است. در واقع درک کلی و شناخت عقلانی انسان نسبت به نیاز و مطلوب در متن طبیعت و واقع است که زمینه شوق و حرکت صحیح و پیشرو را ایجاد می کند و موجب استقلال در فکر و شخصیت می شود و به #عمل_متعالی می انجامد. استاد #شهید_مطهری از از این نوع رفتار و کنش انسانی به #فعالیت_های_تدبیری در مقابل #فعالیت_های_التذاذی یاد می کند.
🔹اما روشن است که همه افراد انسانی براساس #عقل و #تدابير عقلانی حرکت و فعالیت نمی کنند یعنی تحلیل عقلانی از نیازها، مطلوبها راه رسيدن به مطلوب ندارند و حتی اصلا تمایلی به کار عقلانی و شناختی عمیق هم ندارد. بلکه براساس #لذت و ادراک سطحی و جزئی به فعالیت می پردازند و بر همین اساس نیازها و مطلوبهای خود را ترسیم می کنند. اراده و انتخاب این افراد تابع لذتها و درک التذاذی و جزئی از نیازها و مطلوبهاست.
🔸بنابراین تحریک و برانگیختن این افراد همیشه متوقف و محصور به تقدم دانش و آگاهی های مستدل و اقناع کننده نیست، بلکه اراده بسیاری از این افراد، تحت تأثير ادراک جزئی و التذادی و عوامل نفسانی و شرایط محیطی همچون قدرت جمعی و یا تبلیغات رسانه ای است. این افراد بر اساس #قوه_وهم (عقل معطوف به جزییات) و #قوای_شوقیه فعال می شوند و صور ذهنی متناسبی را ایجاد می کنند که موجب اشتیاق و برانگیختن آنها شود، انگیزشی که لزوما محصول شناخت کلی و آگاهی مستدل و برهانی از نیازها و مطلوبها نیست بلکه نتیجه تصورات وهمی و تخیلات ذهنی جذّاب و متناسب با لذتهای آنهاست. بسیاری از این افراد حتی به سمت ساخت معرفت متناسب با لذت برای توجیه همین اشتیاق و انگیزش نیز اقدام می کنند تا آن را خوب و زیبا جلوه دهند.
🔸 #تسویل_نفس یکی از ویژگی های نفس آدمي است که کار آن ساخت صورت های ذهنی مطابق با نیاز و شوق درونی است که لزوما واقع نما و حکایتگر حقیقت نیستند بلکه بیشتر برای اقناع خود و توجیه گری اشتیاق و عمل برآمده از آن نزد دیگران است.
🔹 بنابراین مقصود فلاسفه از تقدم معرفت و آگاهی بر شوق و عمل، دانش و معرفت های استدلالی و منطقی نیست، بلکه مقصود ایشان، تقدم #صورتهای_ذهنی و ادراک اولیه از نیازها و مطلوبها و راه ارضای نیازها و وصول به مطلوبهاست که رسيدن به آن را لذت آور و دارای منفعت می داند و آن را پاسخی مناسبی به نیاز و طلب خود می داند. چون اگر صورت و شناخت اولیه ای از امری نباشد، اصلا شوقی ایجاد نمی شود و حرکتی واقع نمی گردد. اين صورت ذهنی یا محصول عقل کل نگر است و یا محصول قوه واهمه (به تعبیر ملاصدرا، عقل معطوف به جزئیات).
🔸مطلب دیگر اینکه، علم و ادراک در قالب صورتهای ذهنی شرط لازم برای شوق و عمل است اما شرط کافی نیست. فلاسفه و حکمای مسلمان تصریح کرده اند که صورت ذهنی فقط شوق اولیه را ایجاد می کند اما تحریک و انجام فعل متوقف بر #شوق_مؤکد است. شوق مؤکد صرفا نتیجه علم و صورت ذهنی نیست بلکه #عوامل_غیر_معرفتی و سائق های محیطی در تبدیل شوق عادی به شوق مؤکد تأثير گذار است.
به طور مثال #این_سینا در کتاب اشارات و تنبیهات از نقش #نغمه و آهنگ ملائم در وعظ و بیداری عارف سخن می گوید.
همچنین #امام_خمینی به نقل از استادشان حکیم متأله #آیت_الله_شاه_آبادی به نقش برخی از #موسیقی ها در تضعیف اراده و سستی در عمل اشاره می کند.
موسیقی فقط یک نمونه از عوامل تاثیرگذار در شکل گیری #شوق_مؤکد و برانگیختن و تحریک انسان است. در انسان شناسی متعالیه مبرهن است که هر عامل هنری، فرهنگی و اجتماعی و سیاسی می تواند چنین نقشی را در تحکیم فکر و تحریک قوای شوقیه و اراده داشته باشد.
🔹از منظر حکیمان متعالیه و بخصوص صدرالمتألهين شیرازی، عمل انسان بیش از علم و دانش، محصول #توجه_نفس است.
در مطلب بعد در باره نقش #توجه_نفس در اراده و عمل گزارشی عرض خواهد شد. ان شاءالله
ادامه دارد...
#نظام_تمایلات
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌جمع سالم فقه و فلسفه
آیت الله العظمی جوادی آملی:
🔸آن فقهايي هم كه به اين مسائل آشنا بودند ديگر درست است بحث فلسفي را در فقه وارد نكردند؛ اما بر خلاف #عقل هم حرف نزدند بر خلاف برهان هم سخن نگفتند. يك وقت است كسي مخلوط ميكند مسئله عقل و فقه را، فلسفه و فقه را، اين معلوم ميشود در هر دو جهت ناقص است اگر كسي فيلسوف بود و فقيه بود و اينها را با هم #مخلوط كرد اين جامع معقول و منقول است به «جمع المكسر» به تعبير حكيم سبزواري.
🔸 اگر #جمع_سالم كرده باشد بحثهاي فلسفي را در فلسفه بحثهاي فقهي را در فقه هرگز مخلوط نميكند.
🔹اين تعبير روان مال مرحوم حكيم سبزواري (رضوان الله عليه) كه ما يك جمع سالمي داريم يك جمع مكسر، آن كسي كه در #فلسفه_متجزي است در #فقه_متجزي است جمع كرده اما جمع مكسر نه جمع سالم.
🔸 آنكه در فلسفه #مجتهد_مطلق است در فقه مجتهد مطلق است مرز همه را جدا كرده اين جمع بين معقول و منقول كرده «بالجمع السالم».
🔹 اين استاد بزرگوار ما هم كاملا مواظب بودند كه بحثهاي عقلي با بحثهاي نقلي خلط نشود؛ نه اينكه در كتاب بحثهاي نقلي بر خلاف عقل حرف بزنند.
درس خارج فقه آیت الله جوادی آملی
91/08/16
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌دقایق فلسفی در فقه
آیت الله العظمی شبیری زنجانی:
🔹 ... جوابی مرحوم آقای خویی دارند که در کلام مرحوم آشتیانی هم هست، و آن این است که این دقّتها، #دقائق_فلسفی است، و احکام شرعیه بر روی این دقائق مبتنی نیست.
🔸این تعبیر بر مبنای خود ایشان خالی از مسامحه نیست؛ چون خود ایشان عقیدهاش این است که در تعیین مصادیق موضوعات، میزان دقت است، چه فلسفی باشد و چه غیر فلسفی.
🔹پس این که تنها بگوییم: دقایق فلسفی را نباید در احکام شرع به کار برد، تعبیر کاملی نیست.
🔸البته مراد ایشان ـ که در عبارتهای بعدی ایشان هم استظهار میشود و در کلام مرحوم آشتیانی هم هست ـ این است که در تعیین مفاهیم، فلسفه کاری ندارد که بگوید: معنای فلان عبارت چه چیز است، مقصود این عبارت چیست. اگر معنا را از مصدر خودش که عرف است اخذ کردیم، در تطبیق آن معنا بر مصادیقش دقت میزان است، چه دقت فلسفی باشد و چه غیر فلسفی.
🔸اما بحث در این جا راجع به تعیین مصادیق مفهوم نیست، بلکه برای فهم و تعیین مفهوم است، و در تعیین مفهوم فلسفه و غیر فلسفه هیچ کاره است و مرجع وحید فقط عرف است. در این جا ﴿حرّمت علیکم... أمّهات نسائکم﴾ و «امّ الزوجة» میگوید: اقتران امومت با زوجیت موضوع برای تحریم است.
درس خارج فقه آیت الله شبیری زنجانی
82/03/17
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌جامعیت شهید اول در علوم نقلی و علوم عقلی
🔆آیت الله العظمی جوادی آملی:
🔹شهيد اول يك خصيصهاي دارد كه در كمتر فقها يافت ميشود. ايشان خب در فقه خيلي كارهاي عميقي كرده در #فلسفه و #كلام خيلي #كارهاي_عميق كرده
🔸در فلسفه شاگرد مرحوم #قطب_رازي بود قطب رازي در قبال قطب شيرازي است قطب شيرازي همان است كه شارح حكمتالاشراق است قطب رازي مال همين ورامين است اين محدوده استان تهران را ميگفتند ري و منصوب به اين منطقه را ميگفتند رازي، رازي رازي يعني همين تهراني و اهل ري و اينها اين استان تهران را الآن ميگويند رازي قطب رازي براي همين ورامين بود
🔸مرحوم شهيد در مقدمه دروس در شرح حال خودش ميگويد كه من در دمشق فلسفه را خدمت قطب رازي خواندم و از انفاس قدسي او استفاده كردم در شام چون هم نزد فقهاي آن منطقه درس ميخواند هم نزد حكما مقدمه دروس را ملاحظه بفرماييد ميفرمايد كه من فلسفه را در شام نزد قطب رازي خواندم و از انفاس قدسي او استفاده كردم
🔹 قطب رازي گذشته از اينكه يك حكيم #فيلسوف و نامي بود قدرت داوري هم داشت اين الاشارات و التنبيهات كتابي من نه در معقول نه در فقه نه در اصول به اين استحكام نديدم يك كتابي كه چهار نفر رو در روي هم پنجه بكشند كتابهايي كه معمولاً ما در حوزهها داريم همه با قداست و با احترام همراه است مثلاً مرحوم آخوند اگر بخواهد نسبت به مرحوم شيخ اشكال كند ميگويد قوله قدس سره در كمال احترام يك چهار تا اشكالي يك اشكالي ميكند اينگونه از اشكالها غير از پنجه كشيدن و حمله كردن بي محاباست در آن حمله بي محابا هيچ رحمي در آن نيست ابن سينا كتابي نوشته به نام الاشارات و التنبيهات كه تقريباً جزء آخرين نوشتههاي اوست فخررازي آمده صدر و ساقه اين كتاب را جرح كرده حمله كرده چنگال كشيده پنجه كشيده و چيزي باقي نگذاشته مرحوم خواجه آمده مدافعانه از حريم شيخ و عليه فخررازي و به چنگال كشيدن پرداخت و چيزي از فخررازي نگذاشت مرحوم قطب رازي وراميني آمده محاكمه كرده اين شارحين را گاهي شارحين و ماتن را اين يك ميزگردي تشكيل داد بين اين دو فحل و دو پهلوان داوري كرده است خب كسي بخواهد بين خواجه نصير و امام رازي داوري بكند بايد يك آدم قدري باشد ديگر اگر مرحوم شهيد در طليعه دروس ميگويد من از #انفاس_قدسيه شيخنا الاستاد قطب رازي فلسفه را آموختم اين است.
درس خارج فقه آیت الله جوادی آملی
89/02/15
#شهید_اول
#قطب_رازي
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌توسل به ائمه أطهار (علیهم السلام)
عارف موحد حضرت آیت الله سید علی آقا قاضی در یکی از نامه هایش چنین مرقوم فرمودند:
🔸 « .... و تمام طرق .... #توسل به ائمه أطهار(علیه السلام)و توجه تام به مبدأ است. چونکه صد آمد، نود هم پیش ما است. با دراویش و طریق آنها کاری نداریم. طریقه، طریقه علما و فقها است، با صدق و صفا. »
🔺همچنین در باب توسل به حضرت سیدالشهدا(علیه السلام) فرمودند:
🔹محال است انسانی به جز از راه سیدالشهدا علیه السلام به #مقام_توحید برسد.
🔸سریان فیوضات و خیرات از مسیر حضرت سیدالشهدا علیه السلام است و پیشکار این فضیلت هم حضرت قمر بنی هاشم ابالفضل العباس علیه السلام است.
آیت الله #سید_علی_قاضی
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌امتداد حرکت جوهری در منطق
آیتالله العظمی جوادی آملی:
🔸تأثير #حركت_جوهري در كليات خمس نمونه اي از تأثير مباحث فلسفي در مسائل منطقي است.
🔹در مباحث هستي شناختي جريانهاي مختلف فلسفي نظير حكمت مشاء و اشراق، و ديدگاههاي متعدد كلامي نظير اشاعره و معتزله و حتي عرفا هر يك، كلام و نظر مختص به خود را دارا هستند، ولكن در حوزهي مباحث منطقي بيشترين گامها را حكماي مشاء برداشته و همهي تعابير و اصطلاحات منطق بر مبناي حكمت مشاء تنظيم يافته است.
🔹ارسطو نخستين بار ابواب منطقي را تنظيم كرد و بوعلي چندين جلد كتاب منطقي تدوين نمود.
🔸شيخ اشراق جز به گوشه اي از مباحث منطقي نپرداخت و صدرالمتألّهين نيز فقط برخي از مباحث منطقي را اصلاح كرد و متكلّمين يا با منطق موافق نبودند و يا كار منطقي نكردند، به همين دليل مباحث منطقي بيشتر متأثر از حكمت مشاء است و در نتيجه كساني كه اشراقي مي انديشند و يا عارفانه مشاهده مي كنند به هنگام عرضه مشهود يا مفهوم خود ناگزير به شيوهي مشايي انديشهي خود را ارائه مي دهند.
🔹#منطق ابزار خوبي براي ارائهي حقيقت است و اين ابزار يك دانش جزيي است و در بسياري از مبادي و اصول موضوعه خود وامدار فلسفه است، و اگر اين علم جزيي خود را بر مباني صحيح فلسفي استوار نسازد، كاربرد آن در ارائهي حقيقت، ضعيف و مخدوش مي شود.
🔸صدرالمتألّهين با آن كه با طرح برخي از مباني فلسفي، بسياري از مبادي منطق را در معرض تغيير و دگرگوني قرار مي دهد خود فرصت پرداختن به نتايج منطقي كارهاي فلسفي ارائه شده را پيدا نمي كند و تنها در برخي موارد با اشاره و به سرعت از كنار آنها مي گذرد.
منبع:
رحيق مختوم جلد ۹، صفحه 225.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📌 بگذار برای خودش بماند ...
درس توحید شهید باکری در میدان جنگ
گمشده امروز جامعه ما
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌تاملی در موضوع فقه هنر
(هنر یا صنعت)
🔹یکی از فقه های معاصر و نو پدید، فقه هنر است. این فقه ناظر به هر آن چیزی است که امروز در جامعه و بخصوص وزارت فرهنگ و ارشاد #هنر نامیده می شود.
🔹اما نکته مهم در این زمینه دقت در موضوع شناسی هنر است، ابتدا می بایست معنای هنر و مصادف آن از منظر حکمت اسلامی روشن شود تا قلمرو هنر و مصادیق اصیل آن از مصادیق غیر اصیل و واقعی آن شناخته شود.
🔸ضرورت این بحث زمانی روشن می شود که بدانیم تاسیس فقه های جدید صرف نام گذاری نیست بلکه با تاسیس یک رشته فقهی، در واقع یک سلسله از اصول، قواعد، حدود و تکالیف فقهی با توجه به ان نیز تولید می شود که شاید در سایر ابواب بدان نیاز نباشد. به طور قطع موضوع هنر به جهت اهمیت و کارکردهای معنوی و فرهنگی آن دارای ملاحظات، حمایت ها و یانظارت هایی است که در سایر ابواب فقهی به گستردگی آن نیست.
🔹هنر یک مفهوم حقیقی نیست بلکه مفهومی اعتباری است که به مجموعه ای از کنش ها و یا محصولات انسانی اطلاق می شود که دارای ویژگی خاص و یا کارکرد ویژه ای است.
🔸حال این پرسش مطرح می شود آن ویژگی و خصوصیت چیست که برخی از کنش ها و محصولات انسانی را ذیل عنوان هنر طبقه بندی می کند؟
در پاسخ به این پرسش باید گفت هر دستگاه معرفتی و نظری در بستر فرهنگ و اجتماع، پاسخ متفاوتی می دهد.
🔹در دستگاه نظری مدرن، هنر ناظر به سطح خاصی از زندگی انسان مبتنی بر انسان شناسی اومانیستی است و بسیاری از #صنایع_فرهنگی را هم هنر می نامند.
🔸اما در حکمت و معارف دینی و انسان شناسی اسلامی، هنر مفهومی والا و متعالی دارد و هر گونه کنش و محصول انسانی که دارای نظم و یا متعلق احساس زیبایی است هنر نامیده نمی شود بلکه میان #هنر و #صنایع_مستظرفه تفاوت جوهری و ماهوی وجود دارد.
با مراجعه به ادبیات دینی و فرهنگ اسلامی، آنچه هنر نامیده می شود که حداقل با برخی خصوصیات همراه باشد: ۱. زیبایی و حکمت، ۲. قدسیت و تعالی، ۳. آداب و ترتیب، ۴. تعهد سازنده و مسولیت رهایی بخشی.
🔹اگر این خصوصیت ها را خصوصیت هویت ساز در عنوان هنر قرار بدهیم بخشی از آنچه به جهت سیطره فرهنگ و اعتبار مدرنیته هنر نامیده می شود از دایره فقه هنر خارج می شود و در دایره #صنعت_فرهنگی وارد می شود.
🔸به نظر می رسد که ملاحظات، حمایت ها و کنترل ها در #فقه_هنر بسیار متفاوت از #فقه_صنعت_فرهنگی خواهد بود.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌 جایگاه مسائل وجود در معرفت انسان
حکیم متأله علامه صدرالمتألهين شیرازی:
🔹و الحق أن الجهل بمسألة الوجود للإنسان يوجب له الجهل بجميع أصول المعارف و الأركان
🔸لأنّ بالوجود يُعرف كل شيء و هو أوّل كلّ تصوّر و أعرف من كلّ متصوّر فإذا جهل جهل كل ما عداه.
🔹و حق این است که جهل به مسئله وجود موجب جهل انسان به همه أصول معارف و ارکان [هستی] می شود.
🔸برای اینکه بواسطه وجود هر چیزی شناخته می شود [زیرا از یک سو مفهوم] وجود اولین همه تصورها است و [سوی دیگر وجود] شناخته شده ترین [روشن ترین] متصور است. بنابراين اگر وجود مجهول باشد ماعدای آن [ از موجودات] نیز مجهول است. [یعنی انسان به حقیقت جاهل است و از حقایق هیچ نمی داند.[
منبع:
الشواهد الربوبية في المناهج السلوكية ؛ ص14.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌الگوی امتداد حکمت و فلسفه اسلامی در اقتصاد
🟢 انتشار جلد دوم کتاب اقتصاد تطبیقی
اين كتاب جلد دوم از مجموعه ای است دو جلدی که مشتمل بر مباحثى است كه طى ۲۷ جلسه توسط استاد شهيد آيتالله مطهرى و تعدادى از اقتصاددانان در فاصله زمانى شهريور ۱۳۵۷ تا هشتم ارديبهشت ۱۳۵۸ شمسى ايراد شده است. در اين جلسات متن كتاب «تاريخ عقايد اقتصادى» تأليف دو اقتصاددان فرانسوى، توسط يكى از حاضران گزارش شده و سپس استاد مطهرى نظر خود را درباره مباحث طرح شده با توجه به اصول و مبانى اسلامى ارائه مىدادند.
💢 پیشبینی شهید استاد مطهری در سال ۱۳۵۸ از آینده کمونیسم و کاپیتالیسم
🔹 كمونيسم و كاپيتاليسم دو حالت افراطى و تفريطى هستند. از نظر ما هيچكدام از اينها نمىتواند به حيات خودش براى هميشه ادامه بدهد مگر اينكه به حالت تعادل برگردند.
🔸 دنياى امروز اين را ثابت كرده كه كاپيتاليسم دارد مىآيد به حد وسط، كمونيسم هم دارد مىآيد به حد وسط؛ يعنى آنها كمكم دارند مالكيت خصوصى را مىپذيرند و از آن شدت مخالفتشان مىكاهند، اينها هم دارند آن ليبراليسم خودشان به آن شدت و آن آزادى لجامگسيخته سرمايهدارى را از بين مىبرند و با مالياتهاى تصاعدى كه دارند مىبندند برمىگردند به حد وسط...
🔹 كاپيتاليسم به اين شكل قابل بقا نيست مگر اينكه خودش را اصلاح كند، كمونيسم هم قابل ادامه نيست مگر اينكه خودش را اصلاح كند.
📗 استاد مطهری، اقتصاد تطبیقی، ص۲۸۳-۲۸۳
🔹این کتاب را میتوانید با تخفیف از اینجا تهیه کنید
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
👓 انا لله و انا الیه راجعون
حکیم متأله ، فقه ربانی حضرت آیتالله حاج سید رضی شیرازی، از علما و اساتید مبرز حوزۀ علمیۀ تهران، دقایقی پیش رحلت کردند و به دیدار معبود شتافتند.
رحمة الله علیه
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌اشتغال به خدمت خالق و خلق
امام خمینی(ره) بنیان گذار انقلاب اسلامی پس از ترور آیت الله سید رضی شیرازی در سال های ابتدایی پیروزی انقلاب، پیامی را برای این استاد برجسته حوزه علمیه تهران ارسال کردند.
متن این پیام که نشان از علاقه امام راحل به این عالم برجسته داشت، به شرح زیر است:
پیام امام راحل(ره) به مرحوم آقای سید رضی شیرازی (در پی ترور و حرکات مذبوحانه دشمن)
زمان: 24 تیر 1358 / 20 شعبان 1399
مکان: قم
بسمه تعالی
خدمت جناب مستطاب حجت الاسلام آقای حاج آقا رضی شیرازی ـ دامت افاضاته
خبر ناگوار سوءقصد به جنابعالی، از طرف عناصر فاسد رژیم منحط سابق، موجب نگرانی و تأثر گردید.
در این موقع که نهضت اسلامی با قاطعیت به راه خود ادامه می دهد و بدخواهان را به یأس و نومیدی می کشد، با این حرکات مذبوحانه می خواهند به خیال فاسد خودشان ایجاد وحشت در ملت مسْلم کنند؛ غافل از آنکه ملتی که جوانان نورسشان از شهادت در راه هدف ـ که همان اسلام است ـ استقبال می کنند، از سوءقصدها و ترورها نمی هراسند.
سوءقصد به اشخاصی که در طول عمر به خدمت خالق و خلق اشتغال داشته اند، ارادۀ آنان را مصمم تر و حقانیت مکتب را واضحتر می نماید.
گروهی که به اسم اسلام، فرزندان اسلام را ترور می کنند و به اسم خلق، زندگی خلق را به تباهی می کشند، می توان آنها را جز هواخواهان اجانب و خیانتکاران به اسلام و خلق مسلمان دانست؟
از خداوند تعالی سلامت و بهبودی جنابعالی را خواهانم. والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته.
روح الله الموسوی الخمینی
حضرت آیتالله حاج «سید رضی شیرازی» فیلسوف، فقیه، استاد حوزه و دانشگاه و از علمای برجسته حوزه علمیه تهران، چهارشنبه 10 آذر 1400 دار فانی را وداع گفت.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔴 خدمات فیلسوف و فقيه آگاه
حضرت آیتالله سید رضی شیرازی، فقیه، فیلسوف، دانشمند و فعال اجتماعی بزرگی بودند که در ۹۳ سالگی از دنیا رفتند
در زندگینامه ایشان چند چیز بسیارجالب بود:
۱- سید رضی نتیجه میرزای شیرازی بزرگ هستند و نماد حیات این خاندان بزرگ تحول ساز بودند.
۲- در ۳۲ سالگی برای دفاع از آرمان فلسطین، به نمایندگی زعیم شیعه آیتالله العظمی بروجردی به اردن رفتند.
۳- در ۳۶ سالگی از استادان دانشگاه تهران بودند و دانشجویان زیادی از محضر درس فلسفه و عرفان ایشان بهره بردند که توسط رژیم پهلوی اخراج شدند.
۴- از ۳۷ سالگی امامت مسجد شفا در یوسفآباد تهران را برعهده گرفتند و تا روزی که توانایی جسمیشان اجازه میداد، بین مردم بودند و مشکلاتشان را حل میکردند
۵- در ۵۱ سالگی توسط گروهک فرقان ترور شدند
۶- در تبلیغ دینی بسیار قوی بودند. برای افراد وقت میگذاشتند و بیش از ۵۰۰ نفر از همین طریق به اسلام و تشیع گرویدند
۷- شاگردان بسیاری تربیت کردهاند و کتابهای مهمی نوشتهاند. به بیان دیگر کنار فعالیتهای گسترده اجتماعی و تبلیغ دینی، به تالیف و تدریس اهتمام ویژه داشتهاند
🔸 ایشان آخرین بازمانده فقها و فلاسفه تهران بودند؛ نسلی از بزرگان که ستونهای حوزه علمیه تهران تشکیل میدادند. و نقش زیادی در فرهنگ سازی تهران داشتند.
امیدوارم خداوند ایشان را با اجداد بزرگشان محشور فرماید.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌اهمیت هوش مصنوعی در پیشرفت کشور:
حکیم انقلاب آیت الله خامنه ای:
🔹من پیشنهاد میکنم یکی از مسائلی که مورد تکیه و توجّه و تعمیق واقع میشود، مسئلهی #هوش_مصنوعی باشد که در ادارهی آیندهی دنیا نقش خواهد داشت؛ حالا یا در معاونت علمی رئیسجمهور یا در دانشگاه باید کاری کنیم که ما در دنیا حدّاقل در [بین] ده کشور اوّل در مورد هوش مصنوعی قرار بگیریم که امروز نیستیم؛ امروز کشورهایی که درجهی اوّل در مسئلهی هوش مصنوعی هستند، حالا غیر از آمریکا و چین و مانند اینها که در ردههای بالا هستند، بعضی از کشورهای آسیایی هم هستند، بعضی کشورهای اروپایی هم هستند [امّا] ما نیستیم؛ البتّه کشورهای آسیایی ظاهراً بیشتر هم هستند؛ در آن #دهرتبهی_اوّل، تعداد کشورهای آسیایی بیشتر است. باید کاری کنیم که حدّاقل به ده کشور اوّل دنیا در این مسئله برسیم.
۱۴۰۰/۰۸/۲۶
بیانات در دیدار جمعی از نخبگان و استعدادهای برتر علمی کشور
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
💠 همّت والا
⏪ اگر #طلبه هستید تا نفس میكشید با كتاب باشید، مبادا یك وقت بگویید من #فارغ_التحصیل شدم و اگر #دانشجو هستید تا نفس میكشید با كتاب باشید! این از بدترین نقص هاست كه كسی بگوید من بیست دور مكاسب گفتم, اشتباه می كنی! همان یك دور گفتی حداكثر دور دوم بس است، چرا بیست سال یك جا ماندی؟! كسی بگوید من الآن ده دوره شرح لمعه می گویم, از بدترین اشتباهات شماست! چرا ده سال یکجا ماندید؟!
🔸 آن دانشجو كه نمی كوشد استاد دانشگاه بشود #مغبون است, مگر اینكه كمبود فكری داشته باشد؛ آن طلبه ای كه نمی كوشد استاد حوزه بشود #مغبون است مگر اینكه استعداد درخور نداشته باشد. فرمود: «إنّ اللّه َ تعالى یحِبُّ مَعالِی الاُمورِ و یكرَهُ سَفسافَها»؛ #همت_بلند, فكر بلند, ایده و اندیشه بلند را خدا دوست دارد؛ كارهای پَست, همت های پست, فكر پست و #خیال_باطل نزد خداوند مكروه است.
#روز_دانشجو
#كتاب
#مطالعه
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 درس اخلاق
تاریخ: 1393/01/28
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
هدایت شده از مدرسه فرهنگ و علوم اسلامی ضحی
امتداد حکمت.mp3
21.62M
🔰 مدرسه فرهنگ و علوم اسلامی ضحی به مناسبت چهلمین سالگرد علامه طباطبائی، نشستی را با موضوع «الگوی امتداد حکمت در آثار علامه طباطبائی» برگزار کرده است. این نشست در تاریخ 24 آبان 1400 و در بستر فضای مجازی، توسط استاد امین اسدپور ارائه گردیده است.
▫️یکی از نیازهای مهم امروز ما بحث امتداد حکمت است. امتداد حکمت یعنی مبانی و روش فلسفی را در متن زندگی انسان خاکی امتداد دهیم تا به سطحی از عقلانیت رسیده و بتوانیم مسائل انسان را حل کنیم.
▫️امتداد حکمت هم از بعد عقلی هم از بعد عقلایی ضروری است. از بعد عقلی ضروری است چون به ضرورت ازلیه،(هستی هستی است ) و این در تمام ابعاد و مراتب جریان دارد حتی در زندگی دنیوی انسان. از بعد عقلایی ضروری است چون ما هم با ساحت تمدنی غرب روبرو هستیم که باید فلسفه خودمان را در برابر آنها ارزیابی کنیم. هم از این لحاظ که رویکرد معرفتی نسبت به مسائل از غرب آمده، فعالیم یا منفعل؟ و هم اینکه بر فرض نبود غرب، دستگاه حکمی ما مثل تمدن قرن ۳ تا ۶ ظرفیت جامعه سازی دارد یا نه؟ و حتی بر فرض چشمپوشی از تمدن و جامعه سازی، آیا خود فرد نیاز به حکمت دارد تا هدف و آرمان خود را بشناسد؟
🌐 www.aminasadpour.ir
🔹مدرسه فرهنگ و علوم اسلامی ضحی
@m_zoha
📌میرزای شیرازی و تدریس فلسفه(کتاب شوارق و اسفار ملاصدرا)
🔹کتاب «الإسفار عن الأسفار» تعلیقات حکیم متأله آیة الله سید رضی شیرازی است که در دو مجلد به چاپ رسیده است.
🔸مرحوم آقا رضی نواده پسری آیة الله العظمی میرزا محمدحسن شیرازی است. و از نکات بسیار مهم و ناگفته شخصیت میرزای شیرازی آن که وی از مدرّسین کتاب شریف اسفار بوده است.
🔹شاگردش آیة الله میرزا یحیی مستوفی بیدآبادی اصفهانی صاحب کتاب روح الإسلام والإیمان در شرح حال میرزا نوشته است:
🔸«كنتُ مشرّفاً بخدمته أزيد من خمس سنين، أيام مجاورتي للنجف الأشرف، وقرأتُ عليه علوماً كثيرة، مثل شرح الرضي في النحو وشرح المطالع مع الحاشيه الشريفة، والتفسير البيضاوي مع الكشّاف إلي أصول الفقه والفقه.
🔹وحضرتُ مجلس درسه في الشوارق والأسفار بطرز مختار. ولم يكن له نظير في التحقيق والتدقيق»...
ر.ک: درة الصدف رحیم قاسمی ج 4.
به نقل از کانال :
حدیث آرزومندی استاد رفیع پور.
#فقیهان_فیلسوف
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
راه برون رفت از #بحران
🔹یکی از شرایط لازم و ضروری برای پیشرفت و توسعه همه جانبه یک کشور #تقدم_منافع_عمومی بر #منافع_شخصی است.
🔹در منافع عمومی ، رشد و پیشرفت همه افراد در نظر گرفته می شود به همین جهت در مواقع بحرانی، همگان دست در دست یکدیگر می گذارند و مشکل و بحران بوجود آمده را حل می کنند. مثلا هرگاه بحران اقتصادی به هر دلیل در جامعه ایجاد شود همه افراد جامعه با تقلیل توقعات خود و اکتفا به امور ضروری شرایط را برای تنظیم بازار و توزیع عادلانه کالاهای اساسی و غیر اساسی میان همه اقشار مردم فراهم می کنند.
🔹اما #تقدم_منفعت_شخصی بر منفعت عمومی که بلای سبک زندگی ما ایرانیان است موجب دامن زدن به بحرانها و ایجاد مشکلات جدیدتر برای کشور و حکومت است. متاسفانه این امر در پس ذهن عموم ایرانیان ریشه دوانده و برای آن توجیهات فکری و نظری و حتی شرعی هم دست و پا شده است.
🔹بحران امروز اقتصاد ایران، نه فقط منشأ خارجی بلکه ریشه در این فکر و روحیه دارد که #منافع_شخصی مقدم بر #منافع_عمومی است. حتی بهتر است گفته شود ما اصلا درکی از منافع عمومی و منافع ملی نداریم. و اگر کسانی هم گاه از آن دم می زنند بیشتر جنبه تبلیغاتی و اهداف انتخاباتی و سیاسی دارند. حمله مردم به بازار برای احتکار و قبیله گرایی مسئولان در امور اجرایی دو نشانه از این نافهمی منافع عمومی و تقدم منافع شخصی و حزبی و گروهی است.
🔹اگر می خواهیم به درستی و با قدرت با مشکلات و بحرانها روبرو شویم باید ۱. تعریف و درک درست و صحیحی از منافع عمومی داشته باشیم و ۲. حقیقتا به اصل بنیادی #تقدم_منافع_عمومی بر منافع شخصی معتقد و عامل باشیم.
🔹ای کاش در آموزش و پرورش و منابر و رسانه های ما این مقوله آموزش داده می شد.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
⚠️ خطر در کمین است...‼️
درسی از سیره حضرت زینب سلام الله علیها
✅ #رهبر_معظم_انقلاب👇
⁉️چطور شد #جامعه_اسلامی به محوریّت پیامبر عظیمالشّأن، آن عشق مردم به او، آن ایمان عمیق مردم به او، آن جامعه سرتاپا حماسه و شوردینی و آن احکامی که بعداً مقداری درباره آن عرض خواهم کرد، همین جامعه ساخته و پرداخته، همان مردم، حتّی بعضی همان کسانی که دورههای نزدیک به پیامبر را دیده بودند، بعد از پنجاه سال کارشان به آنجا رسید که جمع شدند، فرزند همین پیامبر را با فجیعترین وضعی کشتند!؟ انحراف، عقبگرد، برگشتن به پشت سر، از این بیشتر چه میشود !؟
🔆زینب کبری سلاماللَّهعلیها در بازار کوفه، آن #خطبه_عظیم را اساساً بر همین محور ایراد کرد: «یا اهل الکوفه، یا اهل الختل و الغدر، أتبکون!؟». مردم کوفه وقتی که سرِ مبارک امام حسین را بر روی نیزه مشاهده کردند و دختر علی را اسیر دیدند و فاجعه را از نزدیک لمس کردند، بنا به ضجّه و گریه کردند. فرمود: «أتبکون!؟»؛ گریه میکنید!؟ «فلا رقات الدمعه ولاهدئت الرنه»؛ گریهتان تمامی نداشته باشد. بعد فرمود: «انّما مثلکم کمثل التی نقضت غزلها من بعد قوة انکاثا تتّخذون ایمانکم دخلاً بینکم».
⚠️این، همان برگشت است؛ برگشت به قهقرا و #عقبگرد. شما مثل زنی هستید که پشمها یا پنبهها را با مغزلنخ میکند؛ بعد از آن که این نخها آماده شد، دوباره شروع میکند نخها را از نو باز کردن و پنبه نمودن! شما در حقیقت نخ های رشته خود را پنبه کردید. این، همان #برگشت است. این، #عبرت است. هر جامعه اسلامی، در معرض همین #خطر هست.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📚 #کتاب برهان های اثبات وجود خدا در الهیات اسلامی و مسیحی
✍️استاد آیت الله علی ربانی گلپایگانی
🔸 این کتاب، چهارده فصل دارد. در فصل اول بدیهی یا نظری بودن شناخت خداوند و در فصل دوم خردورزی و دل آگاهی در خداشناسی بررسی شده است. دوازده فصل دیگر کتاب به تبیین و بررسی دوازده برهان بر اثبات وجود خداوند که در الهیات اسلامی و مسیحی مطرح شده، پرداخته است. این برهان ها را می توان به سه دسته تقسیم کرد:
🔹1. برهان های مشترک در کلام اسلامی و مسیحی که عبارتند از: #برهان_امکان، #برهان_حدوث، #برهان_حرکت، #برهان_نظم و #برهان_وجودی؛
🔹2. برهان هایی که به الهیات اسلامی اختصاص دارند که عبارتند از: #برهان_فطرت و #برهان_صدیقین؛
🔹3. برهان های مختص به الهیات مسیحی که عبارتند از: #برهان_اخلاقی، #برهان_تجربه_دینی، #برهان_اجماع_عام، #برهان_معجزه و #برهان_درجات_کمال.
🔸 در پایان هر فصل، پرسش هایی برای خودآزمایی طرح شده و منابعی برای مطالعه بیشتر معرفی گردیده است. مباحث کتاب – به ویژه برهان های دسته اول و دوم- در نوبت های متعدد و در قالب جزوه درسی، در مرکز علم کلام حوزه علمیه قم، مؤسسه آموزش عالی امام صادق (ع) برای دانش پژوهان کلام در سطح3 تدریس شده است. اگر چه در دوران معاصر درباره برهان های اثبات وجود خدا در الهیات اسلامی و مسیحی، آثاری چاپ و منتشر شده است، اما ساختار و محتوای کتاب حاضر ویژگی هایی در خور توجهی دارد که آن را ممتاز و متمایز می سازد.
🔸 چاپ اول کتاب در سال 1399 توسط انتشارات رائد انجام یافته است.
📌«سيد جمال الدين اسدآبادي احياگر سياست متعاليه در جهان اسلام»
#الگوهای_امتداد_حکمت
نقش حكمت متعاليه در شخصيت و انديشه سياسي سيد جمال الدين اسدآبادي
سيد مهدي موسوي
منبع . مجموعه مقالات همایش سياست متعالیه ج۳ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
خلاصه مقاله:
🔹سيد جمالالدين اسدآبادي سلسلهجنبان نهضت بيداري اسلامي در جهان اسلام، مصلحي بزرگ بود كه با تكيه بر فكر و انديشه در راه عظمت و اعتلاي مسلمين كوشيد و مشعل فروزان نهضتهاي بيداري اسلامي را روشن نمود. با توجه به گستره ابعاد شخصيت و انديشه او، اين پرسش مطرح ميشود كه كدام مكتب فكري باعث شكلگيري شخصيت و انديشه سيد جمال بوده است؟ و به طور خاص، حكمت متعاليه به عنوان مهمترين جريان فلسفه اسلامي در قرون اخير چه تأثيري در شخصيت و انديشه سيد جمال ايفا كرده است؟
🔹در ميان نويسندگان و محققان ايراني و عرب، پيرامون اين مسئله اختلافاتي وجود دارد و هر يك انديشه او را در قالب يكي از جريانهاي انديشهاي در جهان اسلام مطرح ميكنند؛ اما به اعتقاد جمعي از آنها، ريشههاي فكر سيد جمال را بايد در مكتب حكمت متعاليه و فقه اجتهادي جستجو كرد. از اين رو فرضيه اين مقاله در پاسخ به پرسش مطرح شده، اين است كه انديشههاي احياگرانه سيد جمال كه در جهت نهضت بيدارگرانه او شكل گرفته بود را ميتوان متأثر از "حكمت متعاليه" دانست و آن را نوعي "سياست متعاليه" ناميد.
🔹در اين مقاله براي اثبات و تحليل فرضيه اصلي، ابتدا با توجه به تحصيلات علمي سيد، اين نكته روشن ميشود كه سيد جمال، هم زمان با كسب علوم رسمي حوزههاي تشيع به خصوص از محضر شيخ اعظم انصاري(ره) به طلب حكمت و فلسفه اسلامي پرداخت و در محضر حكيم خبير و عارف متأله آخوند ملا حسينقلي همداني(ره) از شاگردان مبرز حكيم ملا هادي سبزواري(ره) از معارف حكمي و فلسفي و عرفاني اسلام بهرهمند گرديد تا آنكه خود به عنوان فيلسوفي عاليمقام و به تربيت شاگرداني پرداخت كه هر يك قلب تبنده و محور بيداري اسلامي در كشورهاي مختلف اسلامي شدند.
🔹در ادامه به ذكر تحليل متفكران از نقش حكمت به طور عام و حكمت متعاليه به طور خاص در انديشه و شخصيت سيد جمال پرداخته ميشود. و پس از آن با مراجعه به آثار باقي مانده از سيد جمالالدين، شواهدي از نقش حكمت متعاليه در انديشه سيد استخراج ميشود.
🔸در مقايسه انديشه سياسي سيد جمالالدين با انديشه سياسي فارابي به عنوان مؤسس فلسفه سياسي مشاء، و انديشه سياسي صدرالمتألهين به عنوان مؤسس فلسفه سياسي متعاليه، ميتوان اينگونه فهميد كه آراء و انديشههاي سيد جمال به آراء و انديشه سياسي صدرالمتألهين نزديكتر است.
🔹سيد جمال در طرح كلان انديشه سياسي خود كه در قالب "نهضت بيداري اسلامي" شكل و معنا يافته است ابتدا به تبيين جايگاه علم و عالِم در سرنوشت بشر و جامعه پرداخته و با مشخص نمودن جايگاه علوم و تبيين كارويژههاي آنها به نقش علما و حكما اشاره نموده است. سيد جمال از همين رهگذر به فلسفه و حكمت، عنايت ويژهاي نموده و كارويژههاي مهم آنرا در سعادت بشر و زندگي اجتماعي بيان نموده است. خلاصه نظر سيد جمال در اهميت فلسفه اين است كه فلسفه، علم پايهاي و كليدي در جهت عظمت و اعتلاي يك جامعه است كه زمينه را براي سعادت انسان و خروج " از توحش و تبربر جهل و ناداني، به دخول در مدينه فاضله دانش و كارداني" و مدنيت اجتماعي ميسر ميگرداند.
🔸سيد جمال با انتقاد از وضعيت علوم خصوصاً علوم اسلامي همچون فلسفه، اصول، فقه و تفسير در جامعه معاصر اسلامي، مهمترين كارويژه علم اصول فقه كه فلسفه شريعت اسلامي است را دست يابي به قدرتِ تنظيم و اجراي قوانين مدنيت در عالم ميداند. و علم فقه را "حاوي جميع حقوق مَنزليّه و حقوق بَلديه و حقوق دُوليه" معرفي ميكند و معتقد است كه فقها بايد توانايي اداره امور جامعه و توانايي سفارت دولتي اسلام را در ديگر دُول داشته باشند.
🔹سيد جمال با بيان و تحليل فلسفي از اصول پايهاي در بقاء اجتماع و اركان حكومت، دين را در امور اجتماعي و حكومتي داراي جايگاه بس ويژه و منحصر بهفرد ميداند كه در تنظيم و سعادت زندگي مادي و معنوي انسان لازم و ضروري است و معتقد است: مدينه فاضلهاي را كه حكما در مسير تبيين آن زحمات فراوان كشيده و در راه تحقّق آن جان دادهاند، جز با ديانت اسلامي قابل تحقّق نيست.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📌ظرفیت تمدنی فطرت
روایت یک کشیش مسیحی از حضرت فاطمه زهرا و حضرت زینب (سلام الله علیهما) نشان گر این است که:
اهلبیت(ع) محور تمدن سازی آینده هستند زیبایی های فطری و اخلاقی ایشان، هر انسان آزاده ای را جذب می کند.
سیره و حیات معنوی و سیاسی اهلبیت محور #اتصال_تمدنی و پرهیز از گسست ها و تقابلهای تمدنی است.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121