#گزارش #نشست_تخصصی ✅معرفت، امری ثابت است نه نسبی ⬅️نشست علمی با موضوع «نقش صورت ذهنی در معرفت حصولی» 🔰حجت‌الاسلام یارعلی فیروزجایی؛ استاد فلسفه حوزه علمیه، با بیان اینکه صورت ذهنی از مفاهیم کلیدی در #معرفت‌شناسی است، گفت: 🔸در #علم حضوری، صورت ذهنی و ادراکی به میان نمی‌آید مگر در جایی که معلوم، خود صورت ذهنی باشد و نیازی به وساطت صورت دیگری نداشته باشد؛ عموم #حکما ادراک را همان صورت ادراکی و ذهنی می‌دانند یعنی اگر به چیزی علم داریم صورتی از آن داریم لذا شرط علم داشتن صورت ذهنی مطابق با واقع است. 🔻وی با بیان اینکه این تعریف در سخنان #ارسطو و #افلاطون و حکمای بعدی و همه فلاسفه اسلامی و فلاسفه غرب تا قرن بیستم آن را پذیرفته‌اند، ادامه داد: 🔹در #فلسفه اسلامی این صورت عرض و کیف نفسانی بود که عارض بر نفس بود ولی ملاصدرا اتحاد عقل و عاقل و معقول و حس و محسوس را مطرح و رابطه صورت با #نفس را رابطه اتحاد و نه عرض می‌داند. در فلسفه معاصر غربی و تحلیلی و ذهن معاصر حکمایی هستند که نقشی برای صورت ذهنی در معرفت قائل نیستند. 🌐مطالعه مشروح گزارش این نشست #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#گزارش #نشست_تخصصی ✅ قانون در اندیشه علامه طباطبایی برآمده از اراده مردم است ⬅️ نشست علمی با موضوع «تمهیدی بر فلسفه قانون از منظر حکمت اسلامی با تاکید بر علامه طباطبایی(ره)» 🔰حجت‌الاسلام محمدهادی حاضری؛ استاد حوزه علمیه با بیان اینکه مسئله قانون یکی از موضوعات کهن فلسفی غربی و اسلامی است، گفت: 🔸البته این مسئله در دنیای اسلام به شکل جدید و #فلسفه تحلیلی مسبوق به سابقه نیست زیرا فلسفه تحلیلی نسبتا مستحدث است ولی به صورت کلی نگاه به قانون سابقه تاریخی زیادی دارد و #افلاطون و #ارسطو و … نسبت به آن سخن دارند. 🔹وی با اشاره به مفهوم‌شناسی قانون، افزود: مفهوم اولیه فلسفه قانون است؛ به لحاظ فلسفی، قانون جوهره و بنیان و بن‌مایه دارد چنان چه این ضرورت برخاسته از ذات و درون شیء و غیرتحمیلی از بیرون است لذا چارچوب قانون را می‌توان بر همه علوم اجتماعی تطبیق کرد. در قانون فلسفی چون موضوع فلسفه وجود است ضرورت از وجود شیء برمی‌خیزد و قانون به این معناست و اساسا قانونمندی شیء از طبیعت برآمده است. 🌐مطالعه مشروح گزارش این نشست #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#فارابی 🔰زندگینامه ابونصر فارابی 🔹ابونصر محمد بن طرخان معروف به حکیم فارابی متولد سال 259 یا 257 قمری در قریه کوچک «وسیج» از توابع فاراب ترکستان (ماوراءالنهر) به دنیا آمد. معروف است که پدرش فرمانده نظامى و از خاندانى پارسى و ایرانى بود. 🔸فارابی تا حدود چهل سالگی در فاراب به تحصیل علم مشغول بود و سپس برای تکمیل مبانی راهی بغداد شد و مدت زیادى را در بغداد ماند و آموخته‌های خود را در آنجا تکمیل کرد، سپس در سال 330ق، به حلب رفت و در پناه امیر سیف‌الدوله حمدانى (والی حلب از طرف دو خلیفه عباسی راضى و مقتدر) در این شهر زندگى کرد؛ زیرا سیف‌الدوله قدر او را مى‌دانست و از او تجلیل مى‌کرد و عطاها مى‌بخشید؛ البته فارابى از آن‌همه عطاها چشم پوشید و فقط روزانه به چهار درهم اکتفا کرد. 🔹فارابى در انواع علوم بى‌همتا بود؛ چنان‌که در هر علمى از علوم زمان خویش استاد شد و کتابى نوشت. از کتاب‌هاى او که به ما رسیده یا از میان رفته و فقط نامى از آنها در کتب تاریخ و #فلسفه باقى مانده، معلوم مى‌شود که در علوم مدنى و ریاضیات و کیمیا و هیئت و علوم نظامى و موسیقى و طبیعیات و الهیات و فقه و منطق، دستى قوى داشته است. ◽️درست است که کندى، نخستین فیلسوف عرب است که راه را گشوده؛ ولى او نتوانست مکتبى فلسفى تأسیس کند و میان مسایلى که مورد بحث قرار داد، وحدتى ایجاد کند؛ اما فارابى که به قول ابن‌ خلکان «از بزرگ‌ترین فلاسفه اسلام است على‌الاطلاق» توانست مکتبى کامل تأسیس کند. او در عالم اسلام همان نقشى را داشت که فلوطین در فلسفه غرب. #ابن‌سینا او را استاد خود شمرد و ابن‌ رشد و دیگر حکماى اسلام و عرب شاگرد او بودند و به‌حق او را بعد از #ارسطو که ملقب به «معلم اول» بود، «معلم ثانى» لقب دادند. 🔸ابن ابى‌اصیبعه گفته است او فیلسوفى کامل و پیشوایى فاضل بود که علم حکمت را به‌طور کامل و متقن مى‌دانست و در علوم ریاضى تفوق یافته، به شعر، ادبیات، لغت و فقه توجه خاص داشت. بسیار باهوش و ذکاوت، پاک‌دل، به‌دور از مظاهر دنیا و عاری از غرور بود. روزى از او پرسیدند شما دانشمندتر هستید یا ارسطو (معلم اوّل)؟ جواب داد: اگر در دوره او بودم بزرگ‌ترین شاگرد او مى‌بودم. ♻️ویژگى سبک نگارش فارابى ایجاز و صراحت آمیخته به دقت آن است. وى همان گونه که درباره تصورات و افکار خود ژرف مى‌اندیشد، با بصیرت تمام، کلمات و تعابیر را نیز برمى‌گزیند. بیانات موجز او، حاوى معانى عمیقى است. به همین دلیل است که مارکس هورتن براى تبیین رساله کوچک «فصوص الحكمة» شرح و تفسیر مفصلى به دست آورده است. بارى، فارابى داراى سبک خاصى است و کسى که با آن آشنا باشد، قادر است آن را از سبک‌هاى دیگر بازشناسد. او از تکرار و به کار بردن حشو و زوائد اجتناب مى‌ورزد و اختصار و ایجاز را ترجیح مى‌دهد. ظاهراً فارابى طرف‌دار تعلیم خفی (تعلیم به خواص) بود و عقیده داشت که نباید #حکمت را در اختیار ناآشنا یا عوام‌الناس گذاشت و فلاسفه باید افکار خود را در لفافى از تاریکى و رمز و ابهام بیان کنند. امروز نیز فهم معناى بعضى از کلمات حکمى فارابى کار آسانى نیست. ◾️سرانجام این دانشمند و فیلسوف برجسته در سال 339 هجری قمری در دمشق دیده از جهان فرو بست و نامی ماندگار از خود بجا گذاشت. 👈اندیشه فارابی سبب ایجاد راهی برای فلسفه اسلامی شد كه هماهنگ كننده عقاید ارسطو و عقاید اسلامی بود و در سایه این هماهنگی او توانست در زمینه خداشناسی طرحی نو بیافریند و عقلانیت دینی را در قالب سبكی جدید به جهانیان ارائه دهد. #سالروز_بزرگداشت_فارابی #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#گزارش #نشست_تخصصی 👈 تفاوت‌های فلسفه اسلامی برای کودک با فلسفه غربی ⬅️ نشست علمی با موضوع ««ضرورت فلسفه برای کودک و ظرفیت‌های موجود در فرهنگ ایرانی اسلامی»» 🔰حجت‌الاسلام ایمان دیندار اصفهانی؛ مدرس فلسفه اسلامی سطوح عالی حوزه با بیان اینکه از همان ابتدا فلاسفه که دغدغه مباحث عقلی و هستی‌شناسی و … داشتند یکسری مباحثی را در مورد کودک داشته‌اند، گفت: 🔸#ارسطو بحث بازی‌های سبک و ورزش را برای قبل از بلوغ بیان می‌کند و از بلوغ تا سه سال قبل از بلوغ را مناسب خواندن نوشتن و نقاشی و … و بعد از آن هم بحث ورزش‌های سخت را برای افراد بیان می‌کند. برخی #فلاسفه دیگر مانند #افلاطون هم معتقد است که باید کودک را از پرداختن به مباحث فلسفی برحذر بداریم تا موجب بی‌نظمی و آشفتگی ذهنی در کودک نشود البته مراد او فلسفه اصطلاحی خاص است. 🔹دیندار اصفهانی بیان کرد: در دهه ۷۰ میلادی شخصی به نام #لیپمن از ایالت نیوجرسی آمریکا می‌بیند در بین دانشجویان یکسری مشکلات وجود دارد از جمله اینکه قدرت خلاقیت در بین آنان وجود ندارد لذا در سال ۱۹۷۰ مرکز فلسفه برای کودک ایجاد کرد و این مؤسسه تاکنون توسط شاگردان وی اداره می‌شود؛ به عقیده لیپمن انسان یک موجود متفکر است بنابراین باید اراده در او تقویت شود تا مسئولیت انتخاب را برعهده بگیرد. دغدغه وی رواج حافظه‌محوری در بین دانش‌آموزان و دانشجویان بوده است و او تلاش می‌کند تا قدرت تفکر عقلانی را تقویت کند. 📝برای مطالعه گزارش نشست، کلیک کنید. #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#گزارش #نشست_تخصصی 👈 علامه مصباح هنر متعالی را واجد ارزش هنری می‌دانند ⬅️ نشست علمی با موضوع «ارزش هنری از نگاه علامه مصباح یزدی» 🔰حجت‌الاسلام سیدمحمدمحسن میرمرشدی؛ استاد فلسفه حوزه علمیه با بیان اینکه زیبایی‌شناسی از ابتدا در سنت فلسفی مطرح بوده است گرچه سنت تفکری مکتوب از یونان باستان به صورت جدی مطرح شد، گفت: 🔸مباحث #هنر و زیبایی‌شناسی در تمدن‌های قبل از یونان باستان مانند تمدن مصر و ایران و چین مطرح بوده است ولی چون آثار مکتوبی نداریم از مقطع یونان باستان به عنوان تفکر فلسفی یاد می‌شود. کسانی چون #افلاطون و #ارسطو در مورد فلسفه هنر سخنان جدی دارند و به ارزش هنری هم به صورت جدی پرداخته‌اند ولی تا قبل از بورگانسن که زیبایی‌شناسی را مطرح کرد فلسفه هنر را به صورت یک علم مستقل نداشتیم. 🔹میرمرشدی با بیان اینکه هیچ تفاوت حداقلی بر روی تعریف هنر نداریم و از روی جنبه‌های هنری، هنر را ارزیابی می‌کنند، افزود: برای تشخیص هنر از غیر هنر، #فلاسفه می‌گویند از روی توصیفات مرتبط با یک شیء می‌توان در مورد آن ارزشگزاری کرد؛ دو رویکرد در ارزشگزاری وجود دارد؛ یکی رویکردی که می‌گوید می‌توان برای هنر قواعد و قوانین خاص ذات‌انگارانه قائل شویم و رویکرد دیگر هم ارزش هنری را به مخاطب و اذهان دیگران واگذار می‌کند. افلاطون می‌گوید اثر هنری بازنمود و تقلید از شیء خارجی اشیاء است و هرقدر یک اثر هنر شیء نزدیک‌تر باشد ارزش بیشتری دارد. 📝برای مطالعه گزارش نشست، کلیک کنید. #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#گزارش #نشست_تخصصی 💠استفاده فلاسفه مسیحی از نظریه اتحاد عاقل و معقول در توجیه تثلیث ⬅️ نشست علمی با موضوع «نقد و بررسی اشکالات علامه مصباح به دیدگاه اتحاد عاقل و معقول ملاصدرا» 🔰محمدهادی توکلی؛ استادیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با بیان اینکه بحث اتحاد عاقل و معقول سابقه دیرینه در مباحث فلسفی دارد و به دوره ارسطو برمی‌گردد، گفت: 🔸#ارسطو در کتاب درباره نفس، اتحاد عاقل و معقول را می‌پذیرد و بعد هم برخی فلاسفه مسیحی چون قصد داشتند تثلیث را توجیه عقلانی بکنند این دیدگاه را پسندیدند چنان چه در جهان اسلام یحیی بن عدی؛ شاگرد #فارابی این کار را کرده است و کسانی چون علامه حلی وقتی خواسته است اتحاد عاقل و معقول را رد کند آن را هم‌راستا با انگاره تجسد و یکسان‌پنداری خدا و مسیح می‌دانند لذا رویکرد انتقادی به آن دارند. 🔹وی افزود: اولین بار در جهان اسلام کندی آن را پذیرفت و بعد کسانی چون عامری، فارابی و ابن مسکویه و … . ولی #ابن_سینا رویکرد انتقادی به آن داشت و نظریه اتحاد عاقل و معقول را قول صوفیه تلقی کرده است. او با شطحیات صوفیه مانند «انا الحق و سبحان ما عظم شانی» و … مواجه بوده است لذا آن را رد کرده و می‌گوید اگر ما این نظر را بپذیریم یعنی وقتی من خدا را تصور می‌کنم باید خودم خدا باشم. بعد از ابن سینا هم شیخ اشراق و فخررازی و خواجه نصیر، میرداماد و … با او همراهی کردند تا به طبقه #ملاصدرا که نزدیک شویم میرفندرسکی هم آن را پذیرفته است. 📝برای مطالعه گزارش نشست، کلیک کنید. #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#گزارش #نشست_تخصصی 💠نگاه فارابی به مجازات، تربیتی است ⬅️ نشست علمی با موضوع «بررسی و تحلیل نظریه جرم‌انگاری از منظر فارابی» 🔰حجت‌الاسلام مهدی عطار کاشانی؛ پژوهشگر حوزه فلسفه حقوق با بیان اینکه جرم‌انگاری از موضوعات اساسی در حوزه قانون گذاری کیفری است، گفت: 🔸یکی از عناصر اصلی در سنجش حکمرانی دولت‌ها، اعمال عقلانیت در حکمرانی است و این عقلانیت نیازمند پشتوانه نظری است وگرنه مجال اقناع مخاطب داخلی و خارجی را نخواهیم داشت. 🔹وی با اشاره به اینکه مداخله کیفری شدید‌ترین نوع مداخله در زندگی مردم است و #حکومت باید دلیل موجهی برای جرم انگاری و کیفرگذاری داشته باشد، افزود: ما در حوزه قانونگذاری کیفری و درباره اختیارات قاضی و تشدید مجازات و … همواره شاهد تشتت بوده‌ایم و شورای انقلاب، مجلس و شورای نگهبان و مجمع تشخیص هر کدام راه‌ های متفاوتی را طی کرده‌اند و این نشان می‌دهد در این سال‌ها پشتوانه تئوریک لازم در این خصوص وجود نداشته است. 🔸عطار کاشانی با بیان اینکه دنیای مدرن بر مبنای جریانات جامعه‌شناسانه و حقوقی خود پشتوانه نظری برای خود تولید کرده است، گفت: اینها در صدد طراحی نظام کیفری در عصر مدرن هستند و به این دلیل سراغ کسانی چون افلاطون، #ارسطو، آکوئیناس و … می‌روند تا بتوانند از آنان ایده بگیرند. ولی در دنیای اسلام تلاش چندانی برای تئوری‌سازی انجام نشده و حتی وقتی در مورد نظریه جرم‌انگاری #فارابی سخن می‌گوییم موجب تعجب می‌شود و این پرسش مطرح می شود که مگر فارابی نظریه جرم انگاری دارد؟ 📝برای مطالعه گزارش نشست، کلیک کنید. #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#گزارش #نشست_تخصصی ✅مطالعات یقین اخلاقی رویکرد ویتگنشتاینی پیدا کرده است ⬅️ نشست علمی با موضوع «یقینِ اخلاقی؛ تاریخ، قلمرو و رویکردهای معاصر» 🔰دکتر محمد سعید عبداللهی با بیان اینکه رویکردهای ویتگنشتاینی به تدریج دست برتر را در بین رویکردهای مختلف در این زمینه پیدا کرد، گفت: 🔸نخستین شخصی که بین یقین اخلاقی و متافیزیکی تمایز قائل شده #دکارت بوده است و یقین اخلاقی را کمک کار ما در زندگی می‌داند البته پیش و پس از دکارت این مفهوم سیر فراز و نشیب متعدد داشته است و اولین نفری که از این نوع یقین سخن گفته است #ارسطو است. 🔹عبداللهی بیان کرد: نخستین بار سکه این اصطلاح را الهیدان فرانسوی به نام ژان گرسون با دغدغه الهیاتی برای سطح مناسبی از یقین که به کار شخص دیندار بیابد به کار برده و به تمایزات ارسطویی اشاره می‌کند. او می‌گوید دینداران در زندگی با مشکلاتی مواجه می‌شوند و سطحی از یقین اخلاقی لازم دارند که به آرامش برسند. ▫️عبداللهی بیان کرد: #جان_لاک هم بحث یقین واقعی را مطرح کرده است و پیرو دغدغه های خود معرفت شهودی و … را بیان می‌کند؛ الان هم معمولا در حقوق سکولار یقین اخلاقی کارکرد چندانی ندارد ولی در کلیسا هنوز هم مورد توجه است. رویکردهایی که در سه دهه گذشته در مورد این واژه وجود دارد معمولا ویتگنشتاین است و نتایجی هم بر آن بار می‌کنند حتی در مباحثی چون رحم‌های اجاره‌ای، ترنس و اخلاق جنگ و سقط جنین و … . 🌐مطالعه مشروح گزارش این نشست #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

🔰فارابی و نقش خداوند در جهان هستی 🔸#فارابی در هستی‌شناسی پیرو نظام فلسفی ارسطویی است. فارابی به صراحت خدا را در رأس هرم هستی قرار می‌دهد و آن را واجب‌الوجود می‌خواند. او در کتاب عیون المسائل در تعریف واجب الوجود می‌گوید، واجب‌الوجود بالذات آن است که ذات او مقتضی وجود است و فرض عدم برای او محال است و وجود او بالغیر نیست؛ و او سبب اول است برای اشیاء و این واجب‌الوجود همان است که آن را الله می‌گوییم. 🔹در دستگاه فلسفی فارابی همه چیز از وجود نخستین صادر می‌شود و عالم وجود با تمام مراتبش حاصل فیض الهی است. او طریقه فیض الهی را به روش عقلی توضیح می‌دهد. به نظر فارابی، ذات خداوند خود را تعقّل کرد و جهان از علم او به ذات خود، صادر شد. پس علم او علّت وجود عالم است. خداوند خالق عقل اول است و عقل اول از ذات باری صادر شده و عقل اول، ممکن الوجود بذاته است… بدین‌گونه همه کائنات از جهت ماهیت خود ممکن‌الوجوداند و برای این که فعلیت یابند محتاج فاعل‌اند و آن فاعل خداست. فارابی در زمینه ترتیب صدور آفرینش عالم متأثر از آراء #ارسطو است با این تفاوت که او سبب اول را الله می‌نامد. 🔸او در نامگذاری اسباب بعدی به پیروی از الفاظ شریعت، سخن از روحانیون و ملائکه به میان می‌آورد و عقل فعال را روح‌الامین و روح‌القدس می‌نامد. بر این اساس، فارابی ارتباط خداوند با عالم را در یک نظام طولی اسباب و مسببات ترسیم می‌کند که خداوند در رأس هرم هستی به‌عنوان خالق قرار دارد. 📚 نقش و حضور خدا در جهان 🖋 هادی فنائی اشکوری #برشی_از_کتاب #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

🔰ملاصدرا؛ منتقد بزرگان فلسفه 🎙استاد عبدالرسول عبودیت: 🔹 مهم‌ترین ویژگی‌ #ملاصدرا، جسارت او بود؛ تصور کنید یک دانشجوی ۳۸-۳۷ ساله که آرای بزرگان فلسفه مانند #ارسطو، #ابن‌سینا و #شیخ_اشراق را نه فقط نقد، بلکه برخی از اصول کلیدی آنان را هم به چالش بکشد. اگر مخاطب او بودید، احتمالاً خیال می‌کردید با فردی خیال‌پرداز یا حتی بی‌پروا روبه‌رو هستید. 🔹 روش تدریجی او در انتقال نظرات: ملاصدرا می‌گوید: “برای شاگردانی که می‌خواهند بیاموزند، ابتدا با مشهورات همراه می‌شوم.” او اندیشه‌های فیلسوفان پیشین را به بهترین شکل ممکن توضیح می‌داد، طوری که حتی اگر ابن‌سینا آن را می‌خواند، آن را تأیید می‌کرد. اما در پایان، آرام‌آرام از این اندیشه‌ها فاصله می‌گرفت و دیدگاه ویژه خود را مطرح می‌کرد. 🔹 این روش استراتژیک و پیچیده بود: او به‌گونه‌ای پیش می‌رفت که تفکیک نوآوری‌هایش از نظرات پیشین، نیازمند دقت بسیاری بود. این روش، همراه با فضای سخت مخالفت‌ها، کار او را دشوار می‌کرد، اما وی موفق به ارائه فلسفه‌ای بنیادین شد که نگاه جدیدی به مفاهیم وحدت ارائه می‌کرد. ◽️ ◽️ ◽️ ◽️ ◽️ ◽️ 🎥 برای مشاهده فیلم کاملِ نشست «ویژگی‌های مکتب صدرایی»،👈 کلیک کنید. #نشست_علمی #برشی_از_نشست #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

✅ نمایی از فصلنامه‌های علمی-پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی ⬅️تحلیل تاریخی قاعده «ثبوت الشيء لنفسه» در منطق 🔸بحث درباره‌ی «حملُ الشیءِ علی نفسه» پیشینه‌ای به درازای تاریخ علم #منطق دارد؛ چراکه مفاد آن در آثار #ارسطو نیز قابل بازیابی است، هرچند کاربرد این اصطلاح، سابقه‌ای کمتر دارد. 🔹یکی از عباراتی که در آثار فلسفی و منطقی مسلمانان به‌کار رفته و پیوند روشنی با بحث «حملُ الشیءِ علی نفسه» دارد، عبارت «ثبوت الشیءِ لنفسه» است. 🔸از مجموع کاربردهای قاعده‌ی «#ثبوت_الشیءِ_لنفسه» به‌روشنی به دست می‌آید که منطق‌دانان مسلمان، قصد تفکیک میان این قاعده و قاعده‌ی «حملُ الشیءِ علی نفسه» را نداشته‌اند، بلکه گاهی آن را به معنای «حملُ الشیءِ علی نفسه» و گاه به‌عنوان مبنای این نوع حمل به‌کار برده‌اند؛ بدین معنا که چون ثبوت در عالم واقع، مبنای حمل در ذهن است و ثبوت هر چیزی بر خودش، ضروری است، پس «حملُ الشیءِ علی نفسه» نیز ضروری خواهد بود. 📚 موضوع مقاله: «حملُ الشیءِ علی نفسه» در رساله‌ی حملیه و نزد منطق‌دانان مسلمان و فیلسوفان غرب 🖋 نویسنده: احمد ابوترابی #فصلنامه_علمی_پژوهشی #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔 @hekmateislami