فقدان #فقیه_بصیر
🔺 نگاهی گذرا به ابعاد شخصیتی آیت‌الله‌العظمی #صافی_گلپایگانی
🔻 نسبت آیت الله‌العظمی صافی گلپایگانی با #مردم، #حوزه_های_علمیه و #نظام چه بود؟
🔸برجسته‌ترین ویژگی‌های شیخ‌الفقها را در یادداشت #سعید_سلمانی بخوانید ◀️ https://m-ph.ir/feghdan-fagheih-basir-safi-golpayegani//
🆔 @piramoonhawzah
📌فقدان فقیه بصیر
نگاهی گذرا به ابعاد شخصیتی آیت‌الله‌العظمی صافی گلپایگانی
#گزیده_یادداشت
🔹 شامگاه ۱۲ بهمن ۱۴۰۰ آیت‌الله‌العظمی شیخ لطف‌الله #صافی_گلپایگانی از مراجع تقلید قم دار فانی را وداع گفت و #حوزه_علمیه_قم #شیخ_الفقهای خود را از دست داد.
🔹 ویژگی‌های آیت‌الله‌العظمی صافی از او شخصیت جامعی به وجود آورده بود که باعث جذب همه اقشار با سلایق مختلف می‌گردید. #رهبر_انقلاب در پیامی به‌مناسبت درگذشت این شخصیت حوزوی، از ایشان با عنوان «#فقیه_بصیر» یاد کرده و او را مورد اعتماد مراجع بزرگی همچون آیت‌الله‌العظمی #بروجردی، آیت‌الله‌العظمی #گلپایگانی و حضرت #امام_خمینی دانستند.
🔸 توصیف آیت‌الله‌العظمی صافی به‌عنوان یک مرجع «بصیر» نشان می‌دهد ایشان از نگاه مقام رهبری، یکی از مصادیق بصیرت بوده و شاخصی برای حوزه‌های علمیه هستند تا نمایانگر یک شخصیت حوزوی تراز و عالم برجسته حوزه علمیه باشند.
▫️ آیت‌الله‌العظمی صافی و #مردم
آیت‌الله‌العظمی صافی گلپایگانی علیرغم کهولت سن هیچ‌گاه ارتباط مستقیم خود با #مردم را قطع ننمودند. ارتباط با جوانان نه‌تنها در قالب دیدار، بلکه با نگارش نامه و پاسخ به دغدغه‌های فکری و معرفتی آنان همراه بود.
#حل_مشکلات_مردم توصیه همواره مرجع راحل به مسئولان بوده است.
▫️ آیت‌الله‌العظمی صافی و #حوزه_های_علمیه
آیت‌الله‌العظمی صافی تأکید فراوان بر میراث گذشتگان و بهره‌برداری از گنجینه باارزش روایات #اهل_بیت(علیهم السلام) داشتند. مشی علمی ایشان در مخالفت با علومی نظیر #فلسفه_و_عرفان بر کسی پوشیده نیست، اما این مسئله باعث نشد که ایشان در مسائل علمی و عملی جانب اخلاق را رعایت نکنند.
▫️آیت‌الله‌العظمی صافی و #جمهوری_اسلامی
آیت‌الله‌العظمی صافی از جمله حوزویانی است که در ابتدای انقلاب اسلامی علاوه بر حضور در #مجلس_خبرگان با فرمان امام خمینی به‌عنوان یکی از اعضای #شورای_نگهبان منصوب شدند. ایشان از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۷ به‌عنوان دبیر شورای نگهبان فعالیت داشتند. پس از آن به قم بازگشتند و مسیر علمی خود را ادامه دادند تا پس از رحلت آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی به مقام #مرجعیت رسیدند.
نکته مهم در زندگی ایشان ارائه دادن الگوی مناسب در زمینه #تعامل_مراجع_تقلید_شیعه با #حکومت است. آیت‌الله‌العظمی صافی نه رویکرد تقابل با جمهوری اسلامی داشت، به صورتی که از هر گونه ارتباط با مسئولان حکومتی خودداری کند، و نه رویکرد توجیه که از بیان اشکالات، دغدغه‌ها، انتقادات و مشکلات اقتصادی-معیشتی مردم خودداری نماید.
▫️ آیت‌الله‌العظمی صافی و #جهان_اسلام
از جمله دغدغه‌های مرجع فقید، پیگیری #حقوق_مسلمانان در کشورهای اسلامی و غیراسلامی بوده است. در هر جا که حقوق مسلمانان محترم شمرده می‌شد، یا فعالیت ارزنده‌ای صورت می‌گرفت با ارسال پیام از این دست اقدامات #قدردانی می‌کردند و از سوی دیگر، ایشان از جمله افرادی بودند که درباره نگرانی از #وضعیت_مسلمانان و خطرات احتمالی همواره پیشگام بوده‌اند.
▫️ آیت‌الله‌العظمی صافی و #ترویج_اندیشه_مهدویت
از جمله خصوصیت‌های آیت‌الله‌العظمی صافی گلپایگانی، حساسیت و توجه ویژه به مسئله مهدویت است. ایشان بخش قابل‌توجهی از #تألیفات خود را به مسئله مهدویت اختصاص داده‌اند. معروف‌ترین اثر علمی ایشان، کتاب «منتخب الأثر فی الامام الثانی عشر» است.
🔸 سزاوار است مسئولان حوزه در جهت شناساندن این #فقیه_بصیر سعی بلیغ و جهد وافر از خود نشان دهند تا حوزه علمیه درصدد جبران خلل فقدان شخصیت آیت‌الله‌العظمی صافی برآید...
✔️ متن کامل یادداشت را در لینک زیر بخوانید:
https://m-ph.ir/feghdan-fagheih-basir-safi-golpayegani/
🖋 به قلم #سعید_سلمانی، دانش آموخته حوزه علمیه قم
🆔 @piramoonhawzah
مروری بر اندیشه‌های سیاسی فیرحی و طباطبایی
🔺 تفاوت دیدگاه حجت الاسلام و المسلمین داود #فیرحی و دکتر #سید_جواد_طباطبایی چه بود؟
🔻 #فقه_سیاسی در برابر ایده #ایرانشهری چه می‌گوید و ما باید کفه کدام را سنگین‌تر کنیم؟!
🔸 یادداشت تحلیلی #حسن_اجرایی را در پیرامون بخوانید ◀️https://m-ph.ir/morori-bar-andishehaye-siyasi-feirahi-tabatabai/
🆔 @piramoonhawzah
📌 مروری بر اندیشه‌های سیاسی فیرحی و طباطبایی
#گزیده_یادداشت
🔺 در اولین سالگرد درگذشت داود #فیرحی، سلسله یادداشت‌هایی از #سید_جواد_طباطبایی در کانال تلگرامی وی انتشار یافت که در تداوم لحن تند و عتاب‌آلود طباطبایی، حاوی انتقادها و اتهام‌زنی‌هایی به فیرحی بود.
🔻پیش از آن نیز کتابی با عنوان «#سکولاریسم_پنهان» از سوی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی در نقد اندیشه‌های حجت‌الاسلام والمسلمین داود فیرحی انتشار یافته بود.
🔹 #مواجهه_انتقادی، تند و گاه عاری از اخلاق حرفه‌ای با اندیشه داود فیرحی، از دو سوی ناهمگون -که یکی او را نماد عبور از فقه و نیل به #سکولاریسم تلقی میکند و دیگری به‌دلیل برافراشتن پرچم فقه سیاسی در برابر #فلسفه_سیاسی به نقد وی می‌نشیند- بهانه‌ای است برای بررسی سیر تطور تضاد اندیشه‌ورزی میان این دو اندیشمند.
▫️ دکتر سید جواد طباطبایی از چهره‌های مشهور اندیشه سیاسی در ایران معاصر است که با نظریه «ایرانشهری» شناخته میشود و در سال ۱۳۷۳ بی‌آنکه به استخدام رسمی #دانشگاه_تهران درآید، وادار به ترک همکاری شد. طباطبایی در همین سال کتاب مهم و اثرگذار خود، «زوال اندیشه سیاسی در ایران» را به دست چاپ سپرد.
- وی تاریخ ایران را در دو دوره «قدیم» و «جدید» مطالعه میکند و ...
طباطبایی ایده محوری فلسفه سیاسی خود را از دوره باستان تاریخ ایران وام می‌گیرد و آن را «اندیشه #ایرانشهری» می‌خواند و بر آن است که این مفهوم حاوی سه اصل بنیادین است: ۱. پادشاه مقتدر، غیرمطلقه و دادگر، ۲. خردورزی، و ۳. فره ایزدی (مشروعیت الهی)
▫️ حجت‌الاسلام والمسلمین داود فیرحی استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران بود که در سال ۱۳۹۹ پس از دوره کوتاه ابتلا به بیماری #کرونا درگذشت.
- اصلی‌ترین دغدغه حجت‌الاسلام والمسلمین فیرحی، نزدیک ساختن دین و زندگی با بهره‌گیری از #فقه_سیاسی بود؛ چرا که به‌باور وی، از میان دانش‌های دینی، فلسفه سیاسی عملاً جایگاه خود را از دست داده و تنها دانش فقه است که می‌تواند متکفل نظم و حفظ #نظم_عمومی زندگی باشد و راهبری جامعه را به عهده گیرد.
🔹 حجت‌الاسلام والمسلمین فیرحی بر خلاف رویکرد فلسفی طباطبایی، با اتخاذ موضعی #عملگرایانه و غیرفلسفی، و با پذیرفتن آنکه فلسفه سیاسی جایگاهی در دانش‌های امروز مسلمانان ندارد، دغدغه‌های اصلاحی مورد نظر خود در #شیوه_حکومتداری را نه با اتکا به اندیشه فلسفی و فلسفه سیاسی، بلکه با استفاده از فقه سیاسی دنبال می‌نمود.
🔹 وجه اصلی #درگیری_معرفتی و تفاوت دکتر طباطبایی و حجت‌الاسلام والمسلمین فیرحی آن است که یکی پروژه فکری خود را در اتصال #امر_دینی به #امر_مدرن پیگیری میکند و دیگری به‌دنبال ایجاد پیوند میان امر باستانی و امر مدرن، و از سوی دیگر تحدید امر دینی است.
🔺 مجادله نابرابر میان حجت‌الاسلام والمسلمین داود فیرحی و دکتر سید جواد طباطبایی، گرچه ممکن است در نگاه اول به سود کسانی باشد که فیرحی و رویکرد وی را در راستای سکولاریسم و بر خلاف چشم‌اندازهای #نظریه_ولایت_مطلقه فقیه تلقی می‌کنند، اما با دیدی وسیع‌تر و دوراندیشانه‌تر باید دریافت که فیرحی همچنان فقه را واجد توانایی #اداره_جامعه می‌پنداشت و اعراض از آن را نادرست می‌شمرد.
☑️ انتشار آثاری مانند «سکولاریسم پنهان» از سوی مراکز حوزوی، نشانگر وجود دغدغه‌های جدی در باب جلوگیری از گسترش سکولاریسم در حوزه‌های علمیه و ساختار اداره کشور است، اما می‌تواند در بلندمدت به عاملی در تشدید سکولاریسم تبدیل شود؛ چرا که مواجهه‌های اینچنینی به‌تدریج فضای علمی را با تنش و عدم اطمینان همراه می‌سازد و به‌تدریج مانع از تولید علم شده و فقه سیاسی را با چالش مواجه می‌سازد.
☑️ حجت‌الاسلام والمسلمین داود فیرحی از نگاه دکتر سید جواد طباطبایی، نماد وارد ساختن فقه به عرصه #حکومت_داری است و وجه اصلی مخالفت طباطبایی با فیرحی را می‌توان همین امر دانست. با چنین نگاهی لازم است نهادها و مؤسسات حوزوی به تبیین تلاش‌ها و رویکردهای حجت‌الاسلام والمسلمین داود فیرحی پرداخته و به‌عنوان پژوهشگری پرکار، در معرفی آثار و اندیشه‌های وی بکوشند و کفه #فقه_سیاسی را در برابر اندیشه‌های رقیب و از جمله ایده ایرانشهری سنگین‌تر سازند.
✔️ متن کامل یادداشت را در لینک زیر بخوانید: https://m-ph.ir/morori-bar-andishehaye-siyasi-feirahi-tabatabai/
🖋 به قلم #حسن_اجرایی، دانش‌آموخته حوزه علمیه قم و کارشناس ارشد فلسفه دین
🆔 @piramoonhawzah
مروری بر مواضع و سخنان چالش‌برانگیز #خطیبان_جمعه
🔺 #مواضع_چالش_برانگیز ائمه جمعه حول چه محورهایی است؟
🔻چگونه می‌توان از #هزینه_سازی_های_بی_مورد برخی خطیبان جمعه برای #نظام جلوگیری کرد؟
🔸 یادداشت #مهدی_پایدار را در پیرامون بخوانید ◀️https://m-ph.ir/morori-bar-sokhanane-khatibane-jomeh/
🆔 @piramoonhawzah
📌 مروری بر مواضع و سخنان چالش‌برانگیز خطیبان جمعه
#گزیده_یادداشت
🔸 خلاف آنچه شهرت یافته، #نماز_جمعه را باید آیینی عبادی-مردمی دانست و عبادی-سیاسی خواندن آن، تمام وجوهی را که شرعاً و عرفا از آن مورد انتظار است پوشش نمی‌دهد.
🔸 امام‌جمعه باید از ویژگی‌ها و توانایی‌هایی خاص و فراتر از سخنرانان مذهبی معمولی برخوردار باشد و محتوای خطبه‌هایش متفاوت از محتوای منبرهای معمولی باشد.
🔹 امامان جمعه ما چه می‌گویند؟
می‌توان مجموع سخنان ائمه جمعه را به سه دسته کلی تقسیم کرد:
1️⃣ سخنان دینی محض، مانند سفارش به #تقوای_الهی، بیان برخی #معارف_دینی و احیاناً #احکام_شرعی
2️⃣ تطبیق برخی دیدگاه‌هایِ دینیِ انضمامی بر بعضی مصادیق #فرهنگی، #اجتماعی، #سیاسی، #اقتصادی و مانند اینها
3️⃣ بیان نکته‌ها و دیدگاه‌هایی در باب فرهنگ، جامعه، مردم، اقتصاد، سیاست، برخی اشخاص و مانند آنها
🔹 در این مجال به سخنان درست و قابل‌دفاع آنان که حجمی چند برابرِ سخنان #چالش_برانگیز دارند نمی‌پردازیم اما سخنان چالشی برخی ائمه محترم جمعه را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
🔺 به نظر می‌رسد در بیان مسائل دینی و در تطبیق آنها بر #مصادیق، نگاهی #فقهی و #قشری بر اندیشۀ دینی رایج حاکم شده است. این در حالی است که معارف دین از سه بخش #عقاید، #اخلاق و #فقه تشکیل شده و فقه، بیرونی‌ترین لایه دین بوده و در مقایسه با دو لایه پیشین از اهمیت کمتری برخوردار است... آنچه اغلب مشاهده میشود، سنگینی بیشتر کفه فقه در موضعگیری‌هاست.
🔻 همچنین #ساده_سازی_ناهنجاری_ها باعث #نگاه_سطحی به مسائل و معضلات اجتماعی می‌گردد که در برخی موضع‌گیری‌ها مشهود است.
🔻 سخن گفتن در باب بسیاری از مسائل جامعه، آگاهی کارشناسانه و تخصصی می‌طلبد. خطیبان جمعه در مواردی در باب اوضاع اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و... جامعه اظهارنظرهایی می‌کنند که نسبت به اوضاع واقعی #کف_جامعه غیرواقعی هستند و آشکارا خلاف چیزی است که مردم مشاهده می‌کنند و علاوه برآن، دربردارنده راه‌حلی کلی، مبهم و غیرکارشناسانه و #ناکارآمد برای حل معضل است.
☑️ چند #پیشنهاد
▫️ عملاً حوزه و بزرگان آن نقشی در برگزیدن خطیبان جمعه و نظارت بر آنها ندارند؛ لازم است تفاهمنامه‌ای در خصوص تأیید ائمه جمعه یا پیشنهاد آن توسط حوزه، بین شورای سیاستگذاری نماز جمعه و حوزه علیمه تنظیم و قرارداد شود.
▫️ امامان جمعه مکلف شوند که یا در حوزه‌های تخصصی ورود نکنند و یا با #مطالعه و نیز #مشورت با کارشناسان در این حوزه‌ها اظهارنظر نمایند.
▫️مسیری برای طرح #شکایت_های_مردمی و رسانه‌ای از ائمه جمعه در محدوده مسئولیت‌هایی که بر عهده دارند و سخنانی که بر زبان می‌آورند در نظر گرفته شود.
▫️ یک #تیم_رسانه_ای قوی برای بازنشر سخنان درست مردمی، انتقادی و #عدالت_خواهانه امامان جمعه در #فضای_مجازی تشکیل شود.
✔️ متن کامل یادداشت را در لینک زیر بخوانید: https://m-ph.ir/morori-bar-sokhanane-khatibane-jomeh/
🖋 به قلم #مهدی_پایدار، دانش‌آموخته حوزه علمیه قم
🆔 @piramoonhawzah
#بودجه_دولتی_حوزه؛ آمار و ارقام
🔺 آیا همانگونه که در برخی #رسانه_ها عنوان میشود، سهم #حوزه_های_علمیه در بودجه بسیار است؟!
🔻#بودجه_فرهنگی ایران در مقایسه با دیگر کشورها در چه وضعیتی قرار دارد؟
🔸 گزارش تحلیلی #حسین_قاسمی_فرد را در پیرامون بخوانید ◀️https://m-ph.ir/bodje-dolate-howzah-amar-argham//
🆔 @piramoonhawzah
📌 بودجه دولتی حوزه؛ آمار و ارقام
🔹 اظهارنظرهای پراکنده و گسترده‌ای درباره مقدار #بودجه_نهادهای_فرهنگی، به‌ویژه نهادهای دینی وجود دارد و عده‌ای این مسئله را مقدمه‌ای برای بیان موضوع #کارآمدی و یا #ناکارآمدی نهادهای فرهنگی-دینی از جمله حوزه‌های علمیه قرار می‌دهند.
🔹در این یادداشت برآنیم آمار دقیق بودجه نهادهای فرهنگی و مقایسه آن با سایر بخش‌ها، مقایسه سهم نهادهای حوزوی با سایر بخش‌ها، و مقایسه #بودجه_حوزه_علمیه_قم با دانشگاه‌های مطرح کشور بپردازیم تا تصور دقیق‌تری از بودجه‌ای که به حوزه تخصیص می‌یابد شکل گیرد.
🔸از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۹۹ بودجه یا اعتبارات فرهنگی از روندی روبه#رشد برخوردار بوده اما نسبت بودجه فرهنگی از سطحی مشخص فراتر نرفته و همواره میان ۱ تا ۴ درصد در نوسان بوده، به‌گونه‌ای که کمترین آن ۱.۲۶ درصد در سال ۱۳۶۰ و بیشترین آن ۳.۶ درصد در سال ۱۳۹۱ بوده است.
🔸 در سال ۱۴۰۱ بودجه نهادهای فرهنگی تنها به ۹ دستگاه به‌عنوان دستگاه‌های اصلی متولی فرهنگ کشور پرداخت می‌گردد. در واقع به‌نوعی #نهادهای_فرهنگی در دریافت بودجه در ۹ نهاد فرهنگی ادغام شده‌اند.
🔹 سه وزارتخانه #فرهنگ_و_ارشاد_اسلامی، #میراث_فرهنگی، #صنایع_دستی_و_گردشگری و #وزارت_ورزش_و_جوانان، همچنین #سازمان_صدا_و_سیما، #سازمان_تبلیغات_اسلامی، #شورای_عالی_انقلاب_فرهنگی، #شورای_عالی_حوزه‌های_علمیه، #شورای_برنامه‌ریزی_مدیریت_حوزه‌های_علمیه_خراسان و #شورای_سیاستگذاری_حوزه‌های_علمیه_خواهران نیز به‌عنوان دستگاه‌های اصلی شناسایی شدند.
🔸مقایسه بودجه فرهنگی #ایران با سایر کشورها
آمارها نشان می‌دهد رقم بودجه فرهنگی کشور در سال ۲۰۱۹ با لحاظ شاخص برابری #قدرت_خرید، ایران در مقایسه با #ژاپن، #کره_جنوبی، #ترکیه، #آلمان، #امریکا، #چین، #روسیه و #رژیم_صهیونیستی کمترین میزان هزینه‌کرد در موضوعات فرهنگی را دارد.
🔹 سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، عیال‌وارترین نهادهای فرهنگی در #لایحه_بودجه سال ۱۴۰۱ هستند؛ به‌بیان دیگر، مجموع بودجه تعریف شده برای این دو نهاد در سال آینده میان ۳۷ نهاد تقسیم خواهد شد.
این بدان معنا است که رقم ۱۵۳۴ میلیارد تومان اعتباری که برای سازمان تبلیغات اسلامی منظور شده، باید میان ۲۰ نهاد مختلف توزیع شود که یکی از آنها سازمان تبلیغات اسلامی است و این سازمان در هزینه‌کرد این میزان بودجه، ۱۹ شریک دیگر هم دارد.
🔺 حداقل سرانه آموزشی در #دانشگاه_دولتی ۱۴ میلیون تومان است، در حالی که آن دانشگاه دارای پراکندگی واحد در کشور نیز نیست و طبیعتاً هزینه سربار پراکندگی نیز ندارد، اما این سرانه در بودجه حوزه بر اساس مثلاً پیشنهاد در لایحه بودجه، نزدیک ۶ میلیون تومان است که در صورت بررسی بر اساس تخصیص دریافتی، کمتر از ۴ میلیون تومان میشود.
🔻نگاهی به بودجه #دانشگاه‌های_بزرگ و اصلی کشور نشان می‌دهد که ارقام بودجه نهادهای دینی چندان هم نجومی و زیاد به نظر نمی‌رسد. امسال #دانشگاه_تهران با بودجه ۶۸۸میلیاردی بالاترین میزان بودجه را به خود اختصاص داده است.
▫️ مثلاً بودجه حوزه‌های علمیه خواهران با تمام مدارس علمیه فعال در سراسر کشور، یک‌سوم #دانشگاه_الزهرای_تهران است.
▫️ یا بودجه #جامعة_المصطفی با بیش از ۵۰ هزار دانش‌پژوه غیرایرانی و نتایج آن در آشنایی بیش از ۳۰۰ هزار غیرایرانی با #فرهنگ_و_ادبیات_فارسی، تنها یک‌بیستم بودجه دانشگاه تهران با ۴۰ هزار دانشجو است.
🔺 برخی بودجه «#مرکز_خدمات_حوزه‌های_علمیه» را با بودجه «اورژانس» مقایسه می‌کنند، یا بودجه #سازمان_تبلیغات با #آموزش_و_پرورش مقایسه میشود که حساسیت کافی برانگیخته شود.
معنای ضمنی این مقایسه این است که مردم عزیز ایران! اگر سال بعد #آمبولانس دیر به بیمار شما رسید، به مرکز خدمات حوزه‌های علمیه مراجعه و روحانیان را مؤاخذه کنید!
✅ راهکارهایی برای کاهش حساسیت‌ها درباره دریافت بودجه حوزه‌های علمیه
1️⃣ ضرورت #شفافیت در مقدار تخصیص بودجه و هزینه‌ها و اعلام آن در رسانه‌ها
2️⃣ اعلام #دستاوردهای_سالیانه حوزه‌های علمیه در طول سال و مقایسه آن با گذشته
3️⃣ اعلام برنامه‌های آینده با هدف مشخص کردن محل‌های مصارف بودجه
✔️ متن کامل یادداشت را در لینک زیر بخوانید: https://m-ph.ir/bodje-dolate-howzah-amar-argham//
🖋 به قلم #حسین_قاسمی_فرد، دانش‌آموخته حوزه علمیه قم و کارشناس ارشد فقه سیاسی
🆔 @piramoonhawzah
حوزه و پدیده‌های نوظهور مجازی؛ #متاورس
🔺کلیدواژه‌های مهم و #مفاهیم_کلیدی متاورس چیست؟
🔻بهترین راهکار #حوزه‌های_علمیه در برابر #پدیده‌های_نوظهور همچون متاورس چه باید باشد؟
🔸متن کامل یادداشت #دکتر_احمد_اولیایی را در پیرامون بخوانید ◀️https://m-ph.ir/hawzah-metaverse/
🆔 @piramoonhawzah
حوزه و پدیده‌های نوظهور مجازی؛ #متاورس
🔹 متاورس هنوز یک #فرضیه است و به‌عنوان پدیده‌ای غالب بر جوامع شناخته نمی‌شود. تمام اتفاقاتی که ما اکنون در فضای مجازی به آن دسترسی داریم، مسیری را در #فیلم_ها و #رمان_ها طی کرده است؛ خودِ #اینترنت در بسیاری از فیلم‌‌ها و داستان‌‌های علمی-تخیلی به تصویر کشیده شد و بعدها وارد جامعه شد.
🔹 متاورس، نسل بعدی اینترنت خواهد بود. در فضای مجازی فعلی که فضای مجازیِ دوبعدی است، دو حس #بینایی و #شنوایی انسان فعال است. متاورس قرار است به سراغ حواس دیگر انسان برود و آنجا حس #لامسه هم موضوعیت پیدا میکند. حتی #بویایی و #چشایی انسان هم می‌تواند در این فضا فعال شود.
چهار #کلیدواژه مهم در فهم متاورس:
1️⃣ واقعیت مجازی
2️⃣واقعیت افزوده
3️⃣بلاک‌چِین
4️⃣ تکِن‌‌های غیرمثلی
🔹سه #مفهوم_کلیدی در متاورس
▫️حضور: در فضای مجازیِ فعلی، شما حضور ندارید ولی در متاورس، حضور دارید!
▫️تعامل‌‌‌پذیری: این نوع تعامل در فضای مجازیِ فعلی وجود دارد.
▫️ استانداردسازی: استانداردسازی، تعامل بین پِلَت‌فُرم‌‌ها و سرویس‌‌ها را در سراسرِ متاورس فراهم میکند.
🔸 لبه‌های مماس فقه و متاورس
در فقه، موضوع‌‌‌شناسی ما درباره متاورس کامل نیست. ناسا ۲۰ عالم دینی و فیسبوک ۵ عالم دینی برای پیدا کردن راه چاره برای لبه‌های مماسِ متاورس با دین استخدام کرده است.
▫️ چند مسئله که باید در متاورس بحث شود، #حریم خصوصی، #مالکیت، و #سلطه_و_سلطنت است. یکی دیگر از نکات در رابطه با متاورس، دایره #تکلیف است. اگر ضرورت‌‌ها آنقدر زیاد شود که تخصیص اکثر به وجود بیاید، دایره تکلیف کوچک میشود.
🔸 لبه‌های مماس فرهنگ و متاورس
- تمام #چالش_های_فرهنگی که ما در فضای مجازی داریم، در متاورس تشدید میشود.
- در متاورس، شما «#حس_بی_مکانی» دارید؛ دیگر مشخص نیست به کجا تعلق دارید.
- #لذت، عنصر اصلی متاورس خواهد بود در این فضا انسان احساس «#فقدان_هویت» میکند و اساساً فقط #تنوع مفهوم دارد.
▫️ تحولات آنقدر سریع هستند که ما نباید در مقابل آنها #موضع_انفعالی داشته باشیم و فقه ما صبر کند که مسئله وارد شود، بعد پاسخ بدهد. با این رویکرد، نگاه فقه به مسائل، همیشه به چشم #آسیب است؛ یعنی مسئله چه آسیب‌‌هایی برای من ایجاد میکند و من فقط بگویم انجام بده یا انجام نده.
✅ به نظر می رسد حوزه در مواجهه با این پدیده‌ها چند مرحله را طی میکند:
الف. احتمال عقلایی وقوع
ب. شناخت
ج. مطالعه
د. استفاده
🔹 به‌طور کل #فقه_نظام بر #فقه_حکومتی، #فقه_معاصر، #فقه_مستحدثه و مانند اینها اولویت دارد؛ چرا که فقه باید نظام بسازد تا بتواند رقابت کند.
نظام عینیت‌یافته مبتنی بر فلسفه غرب و یا به‌عبارتی، امتداد عینی #فلسفه_غرب که در فضای مجازی یا متاورس عینیت پیدا کرده است، اکنون رقیب حوزه است.
حوزه اگر مدعی ست که فقه می‌تواند #سبک_زندگی بسازد، باید نظام جایگزین را ارائه دهد. شاید بتوان نظام سیاسی ولایت فقیه را به‌عنوان مثالی خوب برای نظام‌سازی فقهی در تقابل با نظام‌های #سوسیالیستی، #مارکسیستی، #لیبرالیستی و مانند آن تلقی کرد.
✔️ متن کامل یادداشت را در لینک زیر بخوانید: https://m-ph.ir/hawzah-metaverse/
🖋 به قلم #دکتر_احمد_اولیایی، دانش‌آموخته حوزه علمیه قم و دکتری فرهنگ و ارتباطات
🆔 @piramoonhawzah
امام رضا علیه‌السّلام فرمود:
🏴 محرم ماهی بود که اهل جاهلیت نبرد را در آن حرام می‌دانستند ولی خون ما را در آن حلال شمردند و حرمت ما را هتک کردند ...
تا روز قیامت بر مانند حسین باید گریست این گریه گناهان بزرگ را بریزد.
امالی شیخ صدوق، ج1 ص190
🆔 @piramoonhawzah